Tag: beurscrash

  • Is een nieuwe beurscrash aanstaande?

    De Amerikaanse aandelenmarkt is de afgelopen vijf jaar met meer dan 50% gestegen, maar de rally lijkt aan kracht te verliezen. Sinds vorig jaar heeft de S&P 500 index bijvoorbeeld geen hogere toppen meer laten zien. Is dit de voorbode van een nieuwe crash op de aandelenmarkt?

    Er zijn verschillende manieren om bedrijven te waarderen, waarvan de winstgevendheid misschien wel de meest gebruikte methode is. Die bepaalt immers hoeveel rendement beleggers mogen verwachten. Als we de winstgevendheid van Amerikaanse bedrijven dan afzetten tegen de ontwikkeling van de beurskoersen, dan zien we sinds vorig jaar een duidelijke ontkoppeling. De bedrijven worden door beleggers nog steeds even hoog gewaardeerd, terwijl de onderliggende resultaten verslechteren.

    De volgende grafiek suggereert dat de aandelenmarkt nu al zwaar overgewaardeerd is. Dat betekent dat er zomaar een correctie kan volgen op het moment dat beleggers teleurgesteld worden door slechte vooruitzichten over de Amerikaanse economie.

    spx-winstgevendheid-bedrijven

    Winstgevendheid bedrijven (blauw) is gedaald, maar aandelenkoersen blijven hoog (Bron: Stockcharts)

  • Amerikaanse voorspeller Martin Armstrong verwacht financiële crisis

    De Amerikaanse voorspeller Martin Armstrong verwacht een grote financiële crisis. Volgens Armstrong is een enorme schuldencrisis aanstaande. “Het is eigenlijk al begonnen, met Griekenland in 2010. Het zal niet allemaal gebeuren op één dag, maar landen zullen na elkaar omvallen, als een soort dominospel. Vanaf 1 oktober 2015 gaat het bergafwaarts.”

    Armstrong heeft een zelfdenkend programma ontwikkeld waarmee hij denkt economische crisissen en oorlogen te kunnen voorspellen. Het computer programma kijkt naar wereldwijde kapitaal en geldstromen, maar ook naar minder voor de hand liggende dingen zoals natuurrampen.

    Volgens Armstrong kijkt het programma naar alle elementen die van belang zijn. Aan de hand van deze elementen doet het programma een voorspelling over de wereldwijde ontwikkelingen. Wat eruit komt is heel logisch volgens Armstrong ‘ er breekt alleen een oorlog uit als de economie verslechtert’, aldus Armstrong.

    Geluk gehad of kan het echt?

    In de theorie van Armstrong speelt het getal Pi een belangrijke rol. De theorie van de voorspeller gaat uit van economische cycli van precies 3141 dagen (het getal pi vermenigvuldigd met duizend), die altijd eindigen met een crisis. De beurscrash in 1987 werd tot op de dag af correct voorspeld al moeten we Armstrong's verhaal geloven. Niet alleen de beurscrash van 1987 werd precies op de dag af voorspelt dit geld ook voor de hoogste stand van de Nikkei-index (1989) en de Russische financiële crisis (1998).

    Gevangenisstraf

    Met zijn voorspellingstechniek verdiende hij miljoenen. Door middel van zelf te investeren en het adviseren van rijke beleggers groeide zijn vermogen. Maar aan zijn succes zat ook een keerzijde. In 1999 stond de FBI bij hem op de stoep, Hij werd verdacht van een grote beursfraude. Armstrong zelf zag een andere reden voor zijn arrestatie, de FBI was uit op zijn code. Martin Armstrong zat uiteindelijk van 2000 tot 2011 in de gevangenis. Of hij een eerlijk proces heeft gekregen is maar de vraag. Armstrong moest zichzelf, zonder enige juridische scholing, verdedigen, omdat hij zijn advocaat niet kon betalen. Zijn tegoeden waren namelijk bevroren.

    Documentaire

    Over het leven van Armstrong en zijn voorspellingen is een documentaire gemaakt. In deze documentaire wordt een lijst met voorspellingen vanaf 1998 getoond die allemaal klopte. De lijst eindigde op 1 oktober 2015. aa

  • Chinavirus teistert wereldwijd de financiële markten

    Deze bijdrage is afkomstig van Beurshalte

    Maandag 24 augustus had alles in zich om als een nieuwe Black Monday de geschiedenis in te gaan. Nadat de Shanghai Composite was gesloten met een verlies van 8,5% sloeg ook in Europa de vlam in de pan. De AEX opende met verlies en heel even leek het erop dat de barrière van 400 punten geslecht zou worden, nadat de indices in de Verenigde Staten met zwaar verlies openden. De Dow Jones verloor in de eerste minuten na opening 1.000 punten, om daarna weer licht op te veren. Amsterdam volgde het voorbeeld uit de verte en was in staat het verlies, dat op een gegeven ogenblik op meer dan 9% lag, te beperken tot ruim 5%.

    Er was zowel in Europa als in de Verenigde Staten sprake van een opluchtingsrally. De bijna-crash van maandag 24 augustus volgde op een rumoerige voorafgaande week. In die week verloor de Shanghai Composite Index ruim 12% met als hoogtepunt of zo u wilt dieptepunt op vrijdag 21 augustus. Toen werd bekend, dat de zogeheten Caixin-Markit Index van Inkoopmanagers de snelste krimp sinds 2009 had genoteerd en uit was gekomen op 47,1.

    Het was het laatste slechte nieuws in een lange reeks die ongeveer 2 maanden daarvoor begon. Aan het begin van de maand juli werd bekend, dat de exportprestaties van China op zijn zachtst gezegd zeer te wensen overlieten. Ook toen dreigde de Chinese beurzen in een vrije val terecht te komen. In korte tijd verloor de Shanghai Composite 30% van zijn waarde. Op 8 juli maakte de Chinese overheid een reeks maatregelen bekend om de koersval te stutten en weer om te keren. Daarvoor kwam onder meer een bedrag van meer dan $ 300 miljard beschikbaar.

    annotated-stockmarket-china

    Een onstuimige zomer op de Chinese beurs (Bron: Financial Times)

    Stimulering

    Enkele weken lang leek het erop, dat de Chinese overheid in staat was om zelfs de financiële markten te temmen. De Shanghai Composite won enkele weken op rij fors terrein terug. Een tweetal gebeurtenissen maakten echter korte metten met deze illusie. Op 11 augustus maakte de centrale bank, the People’s Bank of China (PBoC),  bekend de waarde van de yuan met 1,5% te devalueren. De officiële motivatie was om de waarde van de yuan meer marktconform te laten ademen. Kwade tongen beweerden, dat de PBoC hiermee in feite een valutaoorlog ontketende. Landen uit de regio zouden op hun beurt de waarde van hun eigen valuta laten dalen om zo concurrerend te blijven. Het was vanaf 11 augustus 2015, dat  China niet langer wenste te fungeren als een immense afzetmarkt, maar nu ook zelf een belangrijke rol op de internationale exportmarkten wenste te spelen. Een paar dagen later volgde het bericht, dat de Securities Finance Corporation niet langer de koersen met miljarden en nog eens miljarden dollars zou steunen. Dat was meer dan een streep door de rekening van zowel institutionele als particuliere beleggers. Die waren er voetstoots vanuit gegaan, dat de Chinese overheid tot het bittere einde de koersen zou ondersteunen. Het bleek een misvatting en de Chinese belegger stemde met zijn voeten. Het resultaat is bekend! In twee weken tijd leverden de internationale beurzen ruim $ 5 biljoen aan waarde in.

    shanghai-composite

    Chinese beurs veerde even op, maar ging daarna opnieuw omlaag

    De uitkomst van de Caixin-Markit Index was de bekende druppel. De vraag die blijft, is wat nu? Voor een antwoord op de vraag kijken de meeste Chinese analisten opnieuw naar de overheid en/of centrale bank. De gedachten gaan daarbij uit naar twee mogelijke oplossingen. De eerste is een nieuwe ronde van monetaire verruiming. Maar dat is een niet zo waarschijnlijke oplossing. Sinds 11 augustus heeft de PBoC ruim $ 200 miljard de markt ingepompt om de yuan of renminbi niet te ver weg te laten glijden. Een nieuwe ronde monetaire verruiming zou al die inspanningen in een klap teniet doen. Over weggegooid geld gesproken! Ook van de overheid is momenteel niet zoveel te verwachten. Die heeft momenteel wel heel veel op het bordje liggen: op hol geslagen financiële markten, een snel afkoelende economie, een bankenstelsel dat niet deugt, lokale corrupte bonzen en noem maar op. Bovendien heeft de overheid al meer dan $200 miljard besteed aan het steunen van aandelenkoersen, maar zonder veel succes. Dat is een dure les geweest.

    Wat gaat de Fed doen?

    eur-usd-risingMisschien dat de centrale bank van de Verenigde Staten enig soelaas kan bieden. Al maanden wikt en weegt de bank onder leiding van mevrouw Yellen: zullen we nu wel of niet de rente in september gaan verhogen? De afgelopen weken is bij de fedwatchers twijfel gegroeid. Een besluit in september is niet langer een hamerstuk. Door de gang van zaken in China is ook binnen de Fed de twijfel gegroeid over de wijsheid om in september de rente te gaan verhogen. Bedrijven zouden er weleens  veel nadeel van kunnen gaan ondervinden. Aan de andere kant, een achterwege laten van een verhoging heeft ook nadelen. Er sluimert sowieso twijfel over de kracht van het herstel van de Amerikaanse economie. Dat verklaart ook de winst die de euro maandag op de dollar boekte. De wereld lijkt er momenteel het meest bij gebaat, dat Europa en zeker en de Verenigde Staten soliditeit uitstralen. China was sowieso rijp voor een correctie. In amper een jaar tijd verdubbelden de koersen! Cor Wijtvliet Hoofdredacteur Beurshalte.nl beurshalte-logoOver Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

  • Chinese beurs sluit 8,5% lager

    Het lukt de Chinese autoriteiten maar niet om de paniek onder beleggers te bezweren, want de Shanghai Stock Exchange ging vandaag met 8,5% onderuit. Dat was de grootste koersdaling op de Chinese aandelenmarkt in acht jaar tijd. De handel in veel aandelen werd halverwege de handelsdag al stilgelegd, omdat de verliezen waren opgelopen tot 10%. Dat is de grens waarop de Chinese beurs de handel in het betreffende aandeel staakt. Slechts vier van de 300 aandelen in de index wist de dag positief af te sluiten.

    Beleggers maken zich zorgen over een groeivertraging van de Chinese economie en over het optreden van de overheid en de centrale bank om de aandelenmarkt kunstmatig te ondersteunen. De China Securities Finance Corp, een verlengstuk van de Chinese centrale bank, heeft de afgelopen weken achter de schermen aandelen van bedrijven opgekocht om de koersdaling te remmen. Er zijn al zoveel aandelen opgekocht dat de China Securities Finance Corp inmiddels in de top 10 van grootste aandeelhouders staat van verschillende Chinese beursgenoteerde ondernemingen.

    chinese-stocks-losses

    Veel aandelen tikten de limiet van -10% aan (Afbeelding van Reuters)

    sse-1year

    Chinese beurs staat nog steeds veel hoger dan een jaar geleden (Bron: Bloomberg)

    Herstelrally gebroken

    Interventies door de overheid en de centrale bank wisten de crash van de Chinese aandelenmarkt te stoppen op een niveau van 3.500 punten. Dat is een daling van 32% ten opzichte van de top van de aandelenmarkt die op 12 juni bereikt werd. De afgelopen weken krabbelde de Shanghai Stock Exchange weer tot boven de 4.000 punten, maar door de koersval van vandaag is de helft van deze winst alweer verdampt. De grote vraag is nu wat de Chinese autoriteiten gaan doen om een verdere koersdaling te stoppen. De Chinese aandelenmarkt is op dit moment zeer volatiel en de schrikt zit er bij veel beleggers goed in. De laatste jaren stroomde er al veel kapitaal weg uit China, zoals de volgende grafiek van Goldman Sachs laat zien.

    china-capital-outflows

    Kapitaal stroomt weg uit China

  • Chinese beleggers verliezen vertrouwen in de beurs

    Afgelopen maandag probeerde de Chinese centrale bank beleggers te sussen door meer liquiditeit in de aandelenmarkt te pompen. Ook kwam het staatspensioenfonds met de verklaring naar buiten dat ze geen aandelen meer gaat verkopen. Aanvankelijk was de reactie op het nieuws positief, want maandag sloot de Shanghai Stock Exchange nog 2,41% hoger. Maar twee dagen later nemen de zorgen van beleggers weer de overhand, want vandaag ging de Chinese beurs opnieuw hard onderuit. De index verloor 5,9% en staat op dit moment op een stand van 3.507 punten. Ter vergelijking: een maand geleden stond dezelfde index nog op ruim 5.100 punten en was er geen vuiltje aan de lucht te bekennen.

    Handel in aandelen stilgelegd

    De beurs van China is de afgelopen maand zo hard gedaald dat de handel in de helft van de aandelen uit de index is stilgelegd. Voor nog een kwart van alle aandelen is de handel automatisch stilgelegd, omdat de koersen te snel zakten. Dat betekent dat er woensdag slechts in een kwart van alle aandelen op de beurs gehandeld kon worden. Ook de beurs in Hong Kong, de Hang Seng index, ging woensdag hard onderuit. Gedurende de dag liep het verlies zelfs even op naar 8,6%, om uiteindelijk 5,8% lager te sluiten. chinese-stocks-redIn China kunnen beursgenoteerde bedrijven een aanvraag doen om de handel voor een paar dagen stil te leggen, bijvoorbeeld voorafgaand aan de publicatie van belangrijk bedrijfsnieuws. Veel bedrijven die de afgelopen dagen een dergelijk verzoek hebben ingediend doen dat helemaal niet om nieuws naar buiten te brengen, maar om te voorkomen dat de waarde van het bedrijf op de beurs keldert. De hoop dat beleggers snel tot rust komen en de beurs stabiliseert is echter ver te zoeken. De Chinese beursrally in de eerste helft van dit jaar was de grootste die het land gekend heeft in de afgelopen 25 jaar, maar de crash die erop volgde was eveneens van historische proporties. De afgelopen weken is er voor in totaal $3,4 biljoen aan beurswaarde verdampt op de Chinese aandelenmarkt. De stijging en de daling van de aandelenkoersen werd versterkt doordat veel beleggers met geleend geld in aandelen stapten.

    Goldman Sachs positief

    Ondanks de scherpe koersdalingen blijft Goldman Sachs positief over de Chinese aandelenmarkt. Strateeg Kinger Lau voorziet de komende maanden een stijging van 27% op de aandelenmarkt, een stijging die gedreven wordt door maatregelen van de overheid om het vertrouwen van beleggers te herstellen en door meer monetaire verruiming van de centrale bank. Volgens de strateeg van Goldman Sachs heeft de Chinese overheid nog veel 'gereedschappen' in handen om de markten te ondersteunen. De waarderingen van small-cap aandelen zijn volgens Lau wat aan de hoge kant, maar van overwaardering in de hele markt is nog geen sprake geweest. De gemiddelde koers/winst verhouding van Shanghai Composite Index (SCI) staat op 17, terwijl de koers/winst verhouding in 2007 nog boven de 40 stond.

    trading-halt-china

    Handel in de meeste Chinese aandelen is al stilgelegd

  • Chinese centrale bank probeert crash aandelenmarkt te voorkomen

    Deze bijdrage is afkomstig van Goudstandaard

    De Chinese centrale bank gaat liquiditeit in de markt brengen in een poging de beurscrash een halt toe te roepen, zo bericht de Wall Street Journal. De centrale bank gaat meer kapitaal te injecteren in de China Securities Finance Corp, een bedrijf dat brokers helpt met de financiering van aandelen. Met deze nieuwe injectie wordt het voor beleggers gemakkelijker met geleend geld op de beurs te beleggen.

    De China Securities Finance Corp had tot voor kort 24 miljard yuan in kas, maar door de injectie van de centrale bank kan het bedrijf voortaan over 100 miljard yuan beschikken. De centrale bank hoopt dat beleggers met deze ingreep weer terugkeren naar de beurs en aandelen gaan kopen.

    Niet alleen de centrale bank probeert de crash van de aandelenmarkt te stoppen. Het grootste staatspensioenfonds van China, dat omgerekend $159 miljard aan vermogen beheert, heeft haar fondsbeheerders verboden aandelen te verkopen. Dat moet de verkoopdruk op de beurs verkleinen en de koersen stabiliseren.

    chinese-peoplesbankFinanciële stabiliteit

    “Beijing heeft gekozen voor financiële en sociale stabiliteit boven de lange termijn doelstelling van het ontwikkelen van de kapitaalmarkt. De overheid heeft de markt in feite overgenomen, het is een ongebruikelijke vorm van stimulering”, zo verklaarde de Chinese econoom Tao Dong van Credit Suisse tegenover de Financial Review. Hij noemt de ingreep van de Chinese centrale bank een vorm van monetaire verruiming, vergelijkbaar met de stimuleringsprogramma’s van diverse Westerse centrale banken. “We moeten de politieke wil van Beijing om de financiële markten te stabiliseren niet onderschatten. De vastberadenheid van de Chinese overheid lijkt voor een deel gedreven te worden door de angst voor protesten op straat en publieke woede tegen de regering en de staatsmedia. De media hebben een grote rol gespeeld in het aanmoedigen van de aandelenrally die de beurs met 150% deed stijgen”, zo merkte de econoom van Credit Suisse op. “Als de beurs crash loopt de economie grote schade op. Dat zou sociale instabiliteit veroorzaakt hebben”, zo merkte econoom Yang Fan van de Chinese Universiteit voor Politieke Wetenschap en Recht op. “China heeft geen andere highlights dan de aandelenmarkt, dus het land moet verenigd zijn in haar streven de aandelenmarkt te ondersteunen”, zo voegde Fan eraan toe.

    Aandelenmarkt crasht

    De Chinese aandelenmarkt is in de eerste helft van dit jaar explosief gestegen, maar de laatste vier weken maakte een koersdaling van meer dan 26% op de Shanghai Stock Exchange een einde aan de euforische stemming. De ingreep van de centrale bank werd door de Chinese aandelenbeleggers in eerste instantie positief ontvangen. De Shanghai Stock Exchange sloot de eerste beursdag van deze week af met een plus van 2,4%. Vandaag eindigde de beurs echter weer 1,29% lager.

    shanghai-stock-exchange

    De Shanghai Stock Exchange is vanaf de piek met meer dan 25% in waarde gedaald (bron: Bloomberg)

  • Is een beurscrash aanstaande?

    Deze maand viert de bull market in aandelen haar zesde verjaardag. Sinds maart 2009 is de Amerikaanse S&P 500 index met meer dan 200% gestegen, terwijl ook de Nederlandse AEX index twee en een half keer zo hoog staat als zes jaar geleden. Weliswaar daalden de koersen in 2011 en 2012 door de Europese schuldencrisis, maar netto was het voor de aandelenbeleggers die een buy-and-hold strategie volgen een genoegen om in aandelen te zitten.

    Beleggers en spaarders die nu nog geld aan de zijlijn hebben staan vragen zich af of ze niet naar de beurs moeten, omdat het geld door de lage rente vrijwel niets meer oplevert. Is dit een goed moment om aandelen te kopen? Op televisie, internet en in kranten worden we steeds vaker geconfronteerd met reclame van verschillende brokers. Voor contraire beleggers is dat een signaal om snel winst te nemen, maar moeten we ons echt zorgen maken dat de euforie op de beurs spoedig omslaat in paniek?

    1929 en 1999

    Analist Andrew Lapthorne van Societe Generale besloot het rendement van de S&P 500 index vanaf 1907 tot en met vandaag te bestuderen om een antwoord te kunnen geven op die vraag. De volgende grafiek die we tegenkwamen op Business Insider geeft het rendement van de beurs weer over een periode van zes jaar. Hieruit komt naar voren dat er de afgelopen 100+ jaren maar twee keer eerder zo'n sterke rally in aandelen is geweest als nu, namelijk in 1929 en in 1999. We weten allemaal hoe dat toen is afgelopen... Spaarders die overwegen in aandelen te stappen moeten deze historische observatie goed bestuderen!

    stock-performance

    De afgelopen zes jaar stegen aandelenkoersen even hard als in de aanloop naar de 1929 en 1999 crashes

  • Grafieken: Is een beurscrash aanstaande?

    Sinds 2009 is de aandelenmarkt gestegen alsof er niets aan de hand is. Het financiële systeem bleef overeind en beleggers stapten langzaam maar zeker weer in op de beurs. Door bezuinigingen wisten bedrijven hun winstmarges te vergroten, ondanks een verslechtering van de onderliggende economie. We hoeven maar naar de werkloosheid en de stagnerende inkomens te kijken om dat te zien. Maar wanneer eindigt de euforische stemming op de beurs? Is een beurscrash aanstaande? Lance Roberts van STA Wealth Management verzamelde een aantal grafieken die we graag met u willen delen.

    Volatiliteit De volatiliteit op de beurs bereikt al bijna het laagste niveau sinds januari 2007. De volgende grafiek laat zien dat er een negatieve correlatie is tussen de beurskoersen en de volatiliteit. Een bull market in aandelen gaat gepaard met een lage volatiliteit, terwijl correcties met een hoge volatiliteit gepaard gaan. Beleggers die de moed hebben aandelen te verkopen bij een extreem volatiliteit krijgen steeds een goede prijs voor hun stukken. Is de rust die er momenteel heerst op de financiële markten stilte voor de storm?

    Volatiliteit zakt naar laagste niveau sinds 2007

    Volatiliteit zakt naar laagste niveau sinds 2007

    'Junk bonds' populair Een andere indicator die men in de gaten dient te houden is de hoeveelheid krediet in de economie. Dat zou je kunnen zien als een afspiegeling van de hoeveelheid vertrouwen die beleggers hebben in de toekomst. De volgende twee grafieken laten zien dat de koersen van zogeheten 'junk bonds' op recordhoogte staan. Dat betekent dat beleggers met steeds minder rente genoegen nemen en dus vertrouwen hebben in een goede afloop. Vergelijken we de situatie met 2008, dan zien we dat er aan de crash van de S&P 500 een crash op de obligatiemarkt vooraf ging. Een indicator om in de gaten te houden.

    Beleggers nemen genoegen met steeds minder rente op slechte leningen

    Beleggers nemen genoegen met steeds minder rente op slechte leningen

    Margin debt

    De afgelopen twintig jaar bleek de hoeveelheid geleend geld op de aandelenmarkt een goede indicator te zijn om te anticiperen op beurscorrecties. De zogeheten margin debt piekte zowel in 2000 als in 2008, nog voordat de aandelenmarkt onderuit ging. Beleggers die een piek in margin debt oppikten als een verkoopsignaal deden goede zaken. Omgekeerd geldt dat bodemvorming in de margin debt een goed moment blijkt te zijn om in te stappen. Onlangs werd er opnieuw een piek bereikt. Is dit een waarschuwing?

    De margin debt bereikte onlangs een piek, is dat een aankondiging van een aanstaande crash?

    De margin debt bereikte onlangs een piek, is dat een aankondiging van een aanstaande crash?

  • Marc Faber: “De aandelenmarkt kan 20 tot 30% dalen”

    Marc Faber waarschuwt dat een 20 tot 30 procent daling van de Amerikaanse aandelenmarkt op de loer ligt. Maar dat baart hem geen zorgen, want hij wacht nog steeds op een goed moment om in te stappen. In december adviseerde de beleggingsgoeroe al om wat meer cash aan te houden en vlak voor de correctie benadrukte hij nogmaals dat we in een grote financiële zeepbel zitten. Faber hoefde niet lang te wachten op zijn gelijk, want sindsdien is de S&P 500 index met ongeveer 5% gezakt.

    De beleggingsgoeroe hoopt zelfs op een 40% correctie op de aandelenmarkt, zo vertelt hij tegenover CNBC. Pas vanaf dat niveau zijn aandelen volgens Faber weer aantrekkelijk gewaardeerd. "Dat zul je nooit te horen krijgen van iemand die al volledig in aandelen zit. De monetaire stimulering van de Federal Reserve heeft de prijzen van activa opgestuwd, maar heeft niets gedaan om de levensstandaard van de mensen te verbeteren. Niet in de VS en ook niet in de rest van de wereld."

    Aandelenmarkt kan verder omlaag

    Volgens Marc Faber moeten we de S&P 500 de komende tijd goed in de gaten houden. "Als de markt niet meer opveert naar een niveau van ongeveer 1820 punten en bedrijven als General Motors, GE, MMM en Coca Cola geen nieuwe records meer neerzetten, dan is de kans groot dat de aandelenmarkt de daling verder zal voortzetten."

  • Kan de politiek een nieuwe beurscrash voorkomen?

    Dit artikel roept de politiek op, om in overleg met het bedrijfsleven, het splitsen van aandelen in de toekomst te verbieden. Dit artikel verklaart, waarom er tijdens de versnellingsfase van een industriële revolutie telkens veel aandelensplitsingen plaats vinden en dat aandelensplitsingen telkens de beurscrash versterken. Door het verbieden van aandelensplitsingen zal een beurscrash in de toekomst minder hevig zijn. Het eerste deel van dit artikel werd al beschreven in eerdere publicaties van Wim Grommen. Als u die al gelezen heeft kunt u beginnen bij het kopje ‘Aandelensplitsingen versterken beurshausse’.

    Door: Wim Grommen

    Transities

    Iedere productiefase, of iedere maatschappij of ander menselijk verschijnsel, doorloopt een zogenaamd transformatieproces. Transities zijn maatschappelijke transformatieprocessen, die tenminste één generatie beslaan. Transities hebben de volgende eigenschappen: - het betreft een structurele verandering van de (wereld)-maatschappij, of een complex deelsysteem daarvan; - er is sprake van op elkaar inwerkende en elkaar versterkende technologische, economische, ecologische, sociaal-culturele en institutionele ontwikkelingen op verschillende schaalniveaus; - het is de resultante van langzame veranderingen (ontwikkelingen in voorraden) en snelle dynamiek (stromen). Een transitie ligt niet bij voorbaat vast, omdat er gedurende een veranderingsproces altijd sprake is van aanpassen aan, leren van, en inspelen op nieuwe situaties. Een transitie is dus geen wetmatigheid.

    Vier transitiefasen

    In het algemeen beschrijven transities de S-curve en zijn vier transitiefasen te onderscheiden:
    1. Een voorontwikkelingsfase van dynamisch evenwicht waarin de status-quo niet zichtbaar verandert;
    2. Een ‘take-off’-fase waarin het veranderingsproces op gang komt, doordat de toestand van het systeem begint te verschuiven;
    3. Een versnellingsfase waarin zichtbaar structurele veranderingen plaatsvinden door een cumulatie van op elkaar inspelende sociaal-culturele, economische, ecologische en institutionele veranderingen; in de versnellingsfase is sprake van collectieve leerprocessen, diffusie en processen van inbedding;
    4. Een stabilisatiefase waarin de snelheid van maatschappelijke verandering afneemt en al lerend een nieuw dynamisch evenwicht wordt bereikt.
    Ook een productlevenscyclus en een bedrijfslevenscyclus beschrijven een S-curve. In dit geval is er nog een vijfde fase: de aftakelingsfase, waarin kosten stijgen door overcapaciteit en waarin een producent zich uiteindelijk terugtrekt uit de markt. Als we terugkijken in de geschiedenis, dan hebben in de laatste twee eeuwen drie ingrijpende transities (industriële revoluties) plaatsgevonden:
    1. De 1e industriële revolutie (1780 tot circa 1850); de stoommachine
    2. De 2e industriële revolutie (1870 tot circa 1930); elektriciteit, olie en auto
    3. De 3e industriële revolutie (1950 tot ....); computer en microprocessor

    Het ontstaan van een beurshausse

    In de voorontwikkelingsfase en take-off-fase van een industriële revolutie ontstaan er veel nieuwe bedrijven. Al deze bedrijven doorlopen min of meer gelijktijdig dezelfde levenscyclus. Tijdens de 2e industriële revolutie waren dit de bedrijven in de staal-, olie-, auto- en elektriciteitsindustrie. Tijdens de 3e industriële revolutie waren dit de bedrijven in de hardware-, software-, consultancy- en communicatieindustrie. Tijdens de versnellingsfase van een industriële revolutie bevinden veel van deze nieuwe bedrijven zich, min of meer gelijktijdig, in de versnellingsfase van hun levenscyclus (Figuur 1).

    Verloop van een marktontwikkeling

    Figuur 1: Verloop van een marktontwikkeling: introductie, groei, bloei en verval

    De verwachte waarde van de aandelen van deze bedrijven, die in de versnellingsfase van hun bestaan komen, stijgt enorm. Dit is de reden waarom aandelen in de versnellingsfase van een industriële revolutie erg duur worden. De koers-winstverhouding van aandelen is tussen 1920 – 1930, de versnellingsfase van de tweede industriële revolutie, enorm gestegen en ook tussen 1990 – 2000, de versnellingsfase van de derde industriële revolutie.

    Twee industriële revoluties: koers-winstverhouding

    Figuur 2: Twee industriële revoluties: koers-winstverhouding

    Aandelensplitsingen versterken beurshausse

    De stijging van de koers-winstverhouding wordt nog eens versterkt, doordat veel bedrijven tijdens de versnellingsfase van hun bestaan, besluiten hun aandelen te splitsen. Een aandelensplitsing is gewenst, als de beurswaarde van een aandeel te groot is geworden en daardoor de verhandelbaarheid onvoldoende is. Omdat er bij de lagere koers meer potentiële beleggers zijn, heeft een splitsing dus een positief effect op de waarde van het aandeel. Tussen 1927 - 1929 en 1990 – 2000 zijn er veel aandelensplitsingen geweest, die de koers-winstverhouding positief hebben beïnvloedt.

    tabel1-dowdivisor

    Tabel 1: Aandelensplitsingen voor de beurscrash van 1929

    tabel2-dowdivisor

    Tabel 2: Aandelensplitsingen tijdens de periode 1990 - 2000

    Aandelensplitsingen laten telkens Dow Jones Index exploderen

    De Dow Jones Index wordt voor het eerst gepubliceerd op 26 mei 1896. De index wordt berekend door de som van de aandelen te delen door 12:

    Dow_12_26_mei_1896 = (a1 + a2+ ..........+a12) / 12

    Op 4 oktober 1916 wordt de Dow uitgebreid naar 20 bedrijven; er verdwijnen 4 bedrijven en er komen 12 nieuwe bedrijven bij.

    Dow_20_4_okt_1916 = (a1 + a2+ ..........+a20) / 20

    Twee jaar voor de beurscrash oktober 1929, op 31 December 1927, werden van een aantal bedrijven voor het eerst de aandelen gesplitst. Bij elke wijziging in het mandje van de Dow Jones of bij een aandelensplitsing, wordt de formule waarmee de Dow Jones wordt berekend aangepast. Dit gebeurt omdat de index, de uitkomst van de twee formules van beide mandjes, op het moment van verandering dezelfde uitkomst moet opleveren. Voor die aandelen, die op 31 december 1927 worden gesplitst, wordt een wegingsfactor in de berekening meegenomen. De formule ziet er als volgt uit (American Can wordt met 6 vermenigvuldigd, General Electric met 4 enz).

    Dow_20_31_dec_1927 = (6.a1 + 4.a2+ ..........+a20) / 20

    Op 1 oktober 1928 wordt de Dow Jones verder uitgebreid naar 30 aandelen. Omdat men nog alles met de hand moet uitrekenen wordt de berekening van de index eenvoudiger. De wegingsfactor van de gesplitste aandelen verdwijnt en men introduceert de Dow Divisor. De index wordt berekend door de som van de aandelen te delen door de Dow Divisor. Omdat de index op 1 oktober 1928 niet mag veranderen, krijgt de Dow Divisor de waarde 16.67. De index-grafiek van de twee tijdsperioden moet per slot van rekening wel op elkaar aansluiten.

    Dow_30_1_okt_1928 = (a1 + a2+ ..........+a30) / 16.67

    In het najaar van 1928 en het voorjaar van 1929 vinden er 8 aandelensplitsingen waardoor de Dow Divisor daalt naar 10.77.

    Dow_30_25_juni_1929 = (a1 + a2+ ..........+a30) / 10.47

    Vanaf dat moment levert een waardestijging van de 30 aandelen bijna driemaal zoveel indexpunten op dan 31 december 1927. Bij de oude formule zou de som van de aandelen worden gedeeld door 30.

    Dow Jones index voor en na Black Tuesday

    Figuur 3: Dow Jones Index voor en na Black Tuesday

    De extreme stijging van de Dow Jones in de periode 1920 – 1929 en met name tussen 1927 – 1929, is dus vooral veroorzaakt omdat de verwachte waarde van de aandelen van bedrijven, die in de versnellingsfase van hun bestaan komen, enorm stijgt. De waardestijging van de aandelen wordt door aandelensplitsingen nog verder versterkt en als klap op de vuurpijl wordt deze waardestijging van de aandelen nog een keer uitvergroot in de Dow Jones Index, omdat achter de schermen bij aandelensplitsingen, de formule van de Dow Jones wordt aangepast. Tijdens de versnellingsfase van de derde industriële revolutie, 1990 - 2000, heeft de geschiedenis zich herhaald. In deze periode zijn er weer vele aandelensplitsingen geweest, m.n. in de jaren 1997 en 1999.

    Overzicht Dow Jones, Dow Divisor en aantal splitsingen tussen 1990 - 2000

    Tabel 3: Overzicht Dow Jones, Dow Divisor en aantal splitsingen tussen 1990 - 2000

    De formule die op 1 januari 1990 werd gebruikt om de Dow Jones te berekenen was:

    Dow_30_1_jan_1990 = (a1 + a2+ ..........+a30) / 0.586

    De formule die op 31 december 1999 werd gebruikt om de Dow Jones te berekenen was:

    Dow_30_31_dec_1999 = (a1 + a2+ ..........+a30) / 0.20145268

    Op 31 december 1999 levert een waardestijging van de 30 aandelen ook weer bijna driemaal zoveel indexpunten op als dezelfde waardestijging op 1 januari 1990! Ook nu weer is de extreme stijging van de Dow Jones in de periode 1990 – 2000 dus vooral veroorzaakt omdat de verwachte waarde van de aandelen van bedrijven, die in de versnellingsfase van hun bestaan komen, enorm stijgt. De waardestijging van de aandelen wordt door aandelensplitsingen nog verder versterkt en als klap op de vuurpijl wordt deze waardestijging van de aandelen nog een keer wordt uitvergroot in de Dow Jones Index, omdat achter de schermen de formule van de Dow Jones wordt aangepast.

    Historische grafiek Dow Jones index

    Figuur 4: Dow Jones Index tijdens 3e industriële revolutie

    Conclusie: Politiek moet splitsen van aandelen verbieden

    Door een verbod op aandelensplitsing zal een beurshausse tijdens de versnellingsfase van een industriële revolutie veel minder extreem zijn. De stabilisatiefase van een industriële revolutie kenmerkt zich, doordat de markt verzadigd raakt en de concurrentie toeneemt. Alleen de sterkste bedrijven kunnen de concurrentie aan, of nemen de concurrentie over. Hierbij komen veel van de nieuw ontstane bedrijven in de stabilisatiefase of aftakelingsfase van hun levenscyclus en zullen de groeimogelijkheden van deze bedrijven gaan afnemen en dus ook de verwachte waarde van de aandelen. De koers-winstverhouding van aandelen zal hierdoor gaan dalen. Deze trend heeft zich destijds vanaf 1930 ingezet en vanaf 2000 heeft het patroon zich weer herhaald. Door het verbieden van aandelensplitsingen zal de beurshausse minder extreem zijn, daardoor ook de dalende trend. Het is nu zaak dat zowel politiek als bedrijfsleven proactief gaan handelen; driemaal is scheepsrecht.

    Dow Divisor campagneZowel het artikel "1929: Beurscrash of correctie?" als het artikel “Kan de politiek een nieuwe beurscrash voorkomen?” zijn zowel naar de Tweede Kamercommissie voor Financiën als naar de Tweede Kamercommissie voor Economische Zaken gestuurd, met het verzoek, het splitsen van aandelen door bedrijven kritisch te bestuderen en hiertegen de juiste maatregelen te nemen.

  • 1929: Beurscrash of correctie?

    Dit artikel van Wim Grommen verklaart waarom de introductie van het splitsen van aandelen op 31 december 1927 uiteindelijk de beurscrash van 1929 heeft veroorzaakt. Het veelvuldig splitsen van aandelen, met zeer grote verhoudingen, heeft de beurshausse enorm aangewakkerd, waardoor de beurscrash van 1929 zeer heftig was. In zijn vorige bijdrage beschreef Grommen hoe transities en de vier transitiefasen die bijdragen aan een beurshausse, dat artikel kunt u hier teruglezen. In dit artikel staan we uitgebreid stil bij het effect van aandelensplitsingen.

    Het splitsen van aandelen wakkert koers-winstverhouding aan

    Een aandelensplitsing is het verlagen van de nominale waarde van een aandeel met een bepaalde factor, waartegenover dan meer aandelen worden uitgegeven, verhoogd met diezelfde factor. Kortweg gezegd als de nominale waarde met een factor 2 wordt verlaagd dan wordt het aantal aandelen met diezelfde factor 2 verhoogd. De totale waarde van het aandelenbezit dus blijft gelijk. Een aandelensplitsing is gewenst, als de beurswaarde van een aandeel te groot is geworden en daardoor de verhandelbaarheid onvoldoende is. Omdat er bij de lagere koers meer potentiële beleggers zijn, heeft een splitsing dus een positief effect op de waarde van het aandeel.

    De stijging van de koers-winstverhouding van aandelen wordt dus ook versterkt, doordat veel bedrijven tijdens de versnellingsfase van hun bestaan, besluiten hun aandelen te splitsen. Twee jaar voor de beurscrash (oktober 1929), op 31 december 1927, werd voor het eerst het splitsen van aandelen toegepast. Tussen 1927 - 1929 zijn van veel bedrijven de aandelen, met zeer grote verhoudingen, gesplitst (zie de lijst verderop in dit artikel). Deze splitsingen hebben de koers-winstverhouding van aandelen nog verder opgedreven.

    Koers-winstverhouding stijgt enorm tussen 1920 - 1930

    Figuur 2: Koers-winstverhouding stijgt enorm tussen 1920 - 1930

    Het splitsen van aandelen liet ook Dow Jones Index exploderen

    De Dow Jones Index wordt voor het eerst gepubliceerd op 26 mei 1896. De index wordt berekend door de som van de aandelen te delen door 12:
    • Dow_12_26_mei_1896 = (a1 + a2+ ..........+a12) / 12
    Op 4 oktober 1916 wordt de Dow uitgebreid naar 20 bedrijven; er verdwijnen vier bedrijven en er komen twaalf nieuwe bedrijven bij.
    • Dow_20_4_okt_1916 = (a1 + a2+ ..........+a20) / 20
    Op 31 december 1927 worden van een aantal bedrijven voor het eerst de aandelen gesplitst. Bij elke wijziging in de samenstelling van de Dow Jones of bij een aandelensplitsing, wordt de formule, waarmee de Dow Jones wordt berekend, aangepast. Dit gebeurt omdat de index, de uitkomst van de twee formules van beide mandjes, op het moment van verandering dezelfde uitkomst moet opleveren. Voor die aandelen, die op 31 december 1927 worden gesplitst, wordt in eerste instantie een wegingsfactor in de berekening meegenomen... Datum - Bedrijf - Splitsing
    • 31 december 1927 - American Can - 6 voor 1
    • 31 december 1927 - General Electric -4 voor 1
    • 31 december 1927 - Sears, Roebuck & Company - 4 voor 1
    • 31 december 1927 - American Car & Foundry- 2 voor 1
    • 31 december 1927 - American Tobacco- 2 voor 1
    • 5 november 1928 - Atlantic Refining- 4 voor 1
    • 13 december 1928 - General Motors - 2 1/2 voor 1
    • 13 december 1928 - International Harvester- 4 voor 1
    • 8 januari 1929 - American Smelting - 3 voor 1
    • 8 januari 1929 - Radio Corporation of America - 5 voor 1
    • 1 mei 1929 - Wright-Aeronautical - 2 voor 1
    • 20 mei 1929 - Union Carbide split - 3 voor 1
    • 25 juni 1929 - Woolworth split - 2 1/2 voor 1

    Nieuwe formule

    De formule ziet er dan als volgt uit (American Can, splitsing 6 voor 1, wordt met 6 vermenigvuldigd, General Electric, splitsing 4 voor 1, wordt met 4 vermenigvuldigd enz).
    • Dow_20_31_dec_1927 = (6.AC + 4.GE+ ..........+a20) / 20
    Op 1 oktober 1928 wordt de Dow Jones verder uitgebreid naar 30 aandelen. Omdat men nog alles met de hand moet uitrekenen wordt de berekening van de index eenvoudiger. De wegingsfactor van de gesplitste aandelen verdwijnt en men introduceert de Dow Divisor. De index wordt berekend door de som van de aandelen te delen door de Dow Divisor. Omdat de index op 1 oktober 1928 niet mag veranderen, krijgt de Dow Divisor de waarde 16.67. De index-grafiek van de twee tijdsperioden moet per slot van rekening wel op elkaar aansluiten.
    • Dow_30_1_okt_1928 = (a1 + a2+ ..........+a30) / 16.67
    In het najaar van 1928 en het voorjaar van 1929 (Zie tabel 1) vinden er nog 8 aandelensplitsingen waardoor de Dow Divisor daalt naar 10.77.
    • Dow_30_25_juni_1929 = (a1 + a2+ ..........+a30) / 10.77
    Vanaf 1 oktober 1928 levert een waardestijging van de 30 aandelen dus bijna tweemaal zoveel indexpunten op en vanaf 25 juni 1929 bijna driemaal zoveel indexpunten, vergeleken met een waardestijging van de 30 aandelen voor 31 december 1927. Bij de oude formule zou de som van de 30 aandelen worden gedeeld door 30.

    Dow Jones index voor en na Black Tuesday

    Figuur 3: Dow Jones Index voor en na Black Tuesday

    Van beurscrash 1929 naar beurscorrectie 1929

    De beurshausse in de periode 1920 – 1929 is uiteraard in eerste instantie veroorzaakt, doordat de verwachte waarde van de aandelen van bedrijven, die in de versnellingsfase van hun bestaan komen, enorm stijgt. Deze beurshausse werd echter door het introduceren van het splitsen van aandelen op 31 december 1927 enorm aangewakkerd. Als klap op de vuurpijl werd vanaf 1 oktober 1928, door wijzigingen in de formule van de Dow Jones, de waardestijging van aandelen nog verder uitvergroot. De beurscrash van oktober 1929 was waarschijnlijk veel minder heftig geweest, wanneer het splitsen van aandelen achterwege was gebleven (en dus ook de wijzigingen in de formule van de Dow Jones). Waarschijnlijk zou men dan tegenwoordig niet spreken over de beurscrash van 1929, maar over de beurscorrectie van 1929. Door: Wim Grommen