Marketupdate

Tag: duitsland

  • Griekse les voor mevrouw Merkel

    Het is niet eens zo lang geleden dat Duitse politici parmantig de crisis als passé verklaarden. De uitslag van de Griekse verkiezingen heeft hen hardhandig met de neus op de feiten gedrukt. De ellende is nog lang niet voorbij en het is volstrekt onduidelijk wat nog komen gaat. Het dood verklaren van de crisis was een typisch geval van misplaatste arrogantie. Al lang voor de Griekse verkiezingen was het ieder die wilde zien duidelijk dat het Duitse recept voor crisisbestrijding niet werkte. Het recept luidde dat gedwongen bezuinigingen zouden leiden tot compensatie voor de vraaguitval. Uiteindelijk echter raakt een land van de regen in de drup, omdat door de krimp van de economie de schuld als percentage van het bruto binnenlands product alleen maar toeneemt.

    greece-election

    Griekenland in verzet

    Natuurlijk waren er eerder tekenen aan de wand, maar mevrouw Merkel meende die te moeten en te kunnen negeren. Dat kan niet met de uitslag van de Griekse verkiezingen. De Grieken hebben zich massaal gekeerd tegen de eigen corrupte elite en tegen een beleid, dat hen alleen maar armoede bracht. De overwinning van Syriza luidt daarmee een nieuw hoofdstuk in de korte geschiedenis van de eurocrisis. In dat hoofdstuk kan wel eens geschreven worden, dat de problemen in Europa dieper bleken te gaan dan zelfs pessimisten bevroedden. Het besluit van de Zwitserse centrale bank om de frank los te koppelen was een psychologische dreun voor de euro. Het was het beste bewijs, dat de euro fragiel is en blijft. Het besluit van de ECB om op ongekende schaal obligaties te gaan opkopen heeft het vertrouwen in de euro niet bepaald versterkt. De uitslag in Griekenland kan niet als een verrassing komen. De Trojka zou er in de onderhandelingen goed aan doen om die uitslag serieus te laten meewegen. Zonder compromis moet Griekenland wel omvallen en niemand weet wat daar de euro-onder-drukconsequenties van zullen zijn. Het zou het begin van het einde van de euro kunnen betekenen en daarmee het begin van het einde van de eurozone. Daar zou elk land, ook Nederland en Duitsland, onder lijden! Een compromis maakt de facto een einde aan het huidige bezuinigingsbeleid. Ook voor mevrouw Merkel is duidelijk, dat de uitslag in Griekenland voor een veenbrand kan gaan zorgen in zulke landen als Spanje, Italië en Frankrijk. In deze landen was het verzet tegen de bezuinigingen altijd veel groter dan in de Noordelijke landen.

    Bezuinigingsbeleid heeft gefaald

    Voor Merkel zal het echter ook duidelijk moeten zijn, dat haar beleid van tegelijkertijd bezuinigen en doorvoeren van structurele hervormingen faliekant mislukt is. Dat kan eenvoudigweg niet. De belastingbetaler krijgt simpelweg teveel voor zijn kiezen en zal in het kieshokje wraak nemen op de politici. Structureel hervormen kan alleen als er economische groei is! De laatste vraag daarom is wanneer Merkel overtuigd raakt van die waarheid: voor of na de Spaanse verkiezingen. In Spanje kan de protestpartij Podemos het kunststukje van Syriza herhalen en het establishment naar huis sturen. De nieuwe waarheid is dat Merkel en al haar bewonderaars moeten loskomen van hun fixatie op 0% groei van de schuld. Het is tijd voor grootschalige investeringen in de modernisering van de samenleving. Als doekje voor het bloeden van de oplopende tekorten mag de extreem lage rente dienen, waartegen overheden kunnen lenen. De Griekse les is dat de toekomst van de euro en de eurozone in de eerste plaats afhangt van de bereidheid om te veranderen, van mevrouw Merkel en haar navolgers, zoals premier Rutte! Cor Wijtvliet Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie:

  • Hoe lang stagnatie in Duitsland?

    crisisEr rolde een schokgolf over de financiële markten. Dat het met het herstel in de eurozone maar niet wil vlotten, is tot daar aan toe. Maar dat nu ook Duitsland niet langer immuun blijkt voor de crisis, dat was pas echt teleurstellen. De groei in Duitsland valt terug en het is niet langer uit te sluiten dat er de komende tijd een of meer kwartalen met een negatieve groei te noteren zijn.

    De motor van de eurozone begint te sputteren. Maar mag dat eigenlijk een verrassing heten? Er zijn in de afgelopen jaren vanuit verschillende hoeken waarschuwende vingers opgestoken. De kritiek was steeds gelijkaardig van toon. Onderliggend is Duitsland helemaal niet zo sterk. De hervormingen van de afgelopen tien jaar zijn veel minder ingrijpend geweest dan gedacht en uitgedragen. De Duitse groei was en is gebaseerd op een onhoudbaar model, namelijk op investeringshausses in andere delen van de wereld. Maar die hausse is in landen als China en Rusland, maar ook in vele andere zogeheten opkomende markten, alweer een tijdje over zijn hoogtepunt heen. Als die hausse tot meer normale proporties is teruggekeerd, blijkt ook Duitsland zomaar een trage groeier.

    Duitse groeimotor sputtert

    Zal Duitsland zich in het debat over de toekomst van de eurozone nu wat soepeler en bescheidener gaan opstellen? Hier is waarschijnlijk de wens de vader van de gedachte. Vooralsnog lijkt het omgekeerde het geval. Duitse media en commentatoren blijven ongezouten kritiek oefenen op de voorstellen van Draghi voor verruiming en blijven Frankrijk en Italië fel attaqueren om de gekozen eigen route. Vooralsnog blijft het economisch kompas gericht op fiscale consolidatie. Het doel blijft om in 2015 en verder tenminste een evenwicht op de begroting te bereiken. Voor sommige politici is dat nog niet genoeg. Er zal en moet een overschot gekweekt worden. Als dat om bezuinigingen vraagt, dan moet het maar. Het doel heiligt de middelen. Het enige wat de Duitsers wellicht van het rechte pad van de fiscale zuiverheid kan wegleiden is misschien een snel oplopende werkloosheid. Maar niemand mag verbaasd opkijken, dat dan in eerste instantie gekozen zal worden aan het afbouwen van de financiële steun aan de periferie.

    schauble

    Figuur 1 Minister Schäuble van financiën weet van geen wijken

    Waar komt trouwens die plotselinge zwakte vandaan? Het land was immers vrij gemakkelijk aan de financiële crisis, die de eurozone zo zwaar trof, ontkomen. Het was niet nodig om draconische maatregelen te nemen. Zoals hierboven is gememoreerd, is de zwakte niet plotseling maar het gevolg van een te grote afhankelijkheid van de export, die weer voornamelijk is gebouwd op hoogwaardige industriële goederen en machines. Omdat het land te zwaar leunt op de export, is het ook gevoeliger voor veranderingen in vraag en aanbod. Veranderingen zijn er meer dan voldoende. Oorlog in het Midden-Oosten en spanningen in Oekraïne tasten het internationale vertrouwen aan. In veel opkomende markten zwakt de groei af. Het verhaal is ook, dat van een nieuwe investeringshausse in welk deel van de wereld geen sprake is. Ergo, waar moet nu de extra plus in de groei vandaan komen. De economische denktanks kunnen weinig anders dan een groei van 1,3% voor 2014 en 1,2% voor 2015 intekenen. Met dat percentage zou trouwens de rest van de eurozone dolblij zijn.

    Stagnatie

    Op de wat langere termijn ziet het er trouwens ook niet goed uit voor Duitsland. Het zit op een tikkende demografische tijdbom. Het aantal gepensioneerden gaat komende jaren exploderen. Het aantal toetreders tot de arbeidsmarkt wordt daarentegen elk jaar kleiner. Het gevolg is, dat de potentiële groei in het land onder 1% kan komen. Wat nu zichtbaar wordt, kan wel eens het begin zijn van een langdurige economische stagnatie! Cor Wijtvliet Bron: Wolfgang Münchau, Germany’s weak point is its reliance on exports. Financial Times, Oktober 12 2014

    demografie-duitsland

    De Duitse bevolking vergrijst

    BELANGRIJK:

  • Duitsland is een blok aan het been

    Sinds de crisis is begonnen, kijkt menig lid van de eurozone met een scheef oog naar Duitsland. Daar loopt alles economisch op rolletjes en lijkt de crisis ver weg. Duitse beleidsmakers vinden daarom, dat de rest van Europa zich aan hun land moet spiegelen en het succesvolle beleid van de laatste tien jaar maar beter kan kopiëren. De Duitsers kunnen met recht trots zijn op hun land. Het land huisvest meerdere eersteklas multinationals, heeft een verhoudingsgewijs lage werkloosheid en heeft een triple A kredietbeoordeling.

    duitsland-machines1Maar naast alle lofuitingen moeten er ook wat minder vrolijke kanttekeningen geplaatst worden. De loonontwikkeling stagneert alweer jaren, de Duitse banken behoren tot de zwaksten in Europa, het investeringsniveau laat zeer te wensen over, evenals de groei van de productiviteit. Het land vergrijst verder in razend tempo en het voert een beggar-thy-neighbour beleid. Door de lonen kunstmatige laag te houden, subsidiëren de Duitsers de export naar de rest van de wereld. Desondanks begint de crisis toch greep te krijgen op onze Oosterburen. Over het afgelopen tweede kwartaal van dit jaar is ook de Duitse economie gekrompen. Maar ook de prestaties over de crisisjaren zijn minder indrukwekkend, dan ze op het eerste gezicht lijken. Zo is de Duitse economie sinds 2008 met een magere 3,6% gegroeid. Dat is minder dan de Zweden en de Zwitsers hebben laten zien. Misschien is het Duitse economische beleid over de afgelopen 10 à 15 jaar minder imponerend dan aangenomen. Nog aan het begin van deze eeuw gold het land als de zieke man van Europa. Om er weer bovenop te komen, heeft het land een politiek van kostenbeheersing geëntameerd. Dat mondde uit in een daling van het investeringsniveau van 22,3% van het Bruto Binnenland Product naar17% in 2013. De gevolgen van dit beleid zijn goed merkbaar. De infrastructuur van het land zou best een opknapbeurt kunnen gebruiken en op elk niveau schiet het onderwijs tekort. Volgens de OESO is het bovendien moeilijk zaken te doen in Duitsland. Het land mag dan veel topbedrijven binnen zijn grenzen hebben, maar er is daaronder geen enkel bedrijf, dat in dezelfde league speelt als Facebook of Google.

    Duitsland stagneert

    Met een schamele groei van 0,9% per jaar is het duidelijk dat Duitsland economisch praktisch gesproken stagneert. En het zijn de werknemers die de rekening betalen voor de stagnatie. In reële termen gesproken verdienen ze nu minder dan in 1999. De werkgevers zijn derhalve spekkopers, zij het dat deze onverwachte bonanza hen er van weerhouden heeft in nieuwe technologieën te investeren.

    duits-muntgeld

    De schaduwzijden van het Duitse bezuinigingsbeleid worden steeds duidelijker. De binnenlandse vraag groeit amper of niet en daarmee moet de groei uit de exportsector komen. Dat lukt steeds minder, omdat niet alleen de rest van de eurozone stagneert, maar ook een belangrijke groeimarkt als China.

    Overschotten

    Aanhangers van het Duitse model worden niet moe om te wijzen op het grote overschot op de handelsbalans. Dat is voor hen het bewijs van de kracht van het Duitse model. Je kunt de korting-vleesgedachtegang echter ook omkeren en beweren dat een te groot overschot een bewijs is van falen. Lonen stagneren, de vraag zakt in en de spaaroverschotten worden niet in het binnenland geïnvesteerd maar stromen de grens over. Voeg daar nog aan toe, dat het bancair systeem zwak is en dan blijkt de claim, dat Duitsland het anker van stabiliteit voor de eurozone is, pure bluf te zijn. De zwakke koopkracht treft trouwens niet alleen de Duitse werknemers, maar ook de rest van de eurozone. Die kan zijn spulletjes maar moeilijk kwijt op de grootste markt van de zone. Dat maakt het herstel weer moeizamer. De claim, dat landen als Griekenland nooit hun leningen zullen aflossen, krijgt iets van een self fulfilling prophecy. Duitsland zou er alleen al uit eigenbelang goed aan doen meer te investeren in een snelle verbetering van de productiviteit. Dat zou de koopkracht van burgers meer ten goede komen dan het huidige systeem te handhaven; het systeem van het eenzijdig verbeteren van het concurrerend vermogen door de kosten te verlagen. Daar zou de rest van Europa ook weer van kunnen profiteren en zou er wellicht een einde kunnen komen aan de crisis. Cor Wijtvliet BELANGRIJK:

  • Grafiek: Duitsland kan bijna gratis geld lenen

    De rente op Europese staatsobligaties blijft maar dalen. Duitsland kan inmiddels gratis lenen met looptijden van 1 maand tot en met 3 jaar, terwijl er voor een 10-jaars lening minder dan 1% betaald hoeft te worden aan beleggers. De volgende grafiek die we via twitter tegenkwamen laat dat goed zien.  De reële rente op het schuldpapier is negatief, maar toch blijft men massaal obligaties kopen. Ook de 10-jaars leningen van perifere landen in de eurozone hebben in het afgelopen jaar een scherpe daling van de rente laten zien. Waarom accepteren beleggers een extreem lage rente? En hoe lang blijft Europa zich conformeren aan de 3% regel, wanneer het voor alle landen zo makkelijk en goedkoop is om geld te lenen?

    bondyields-germany

    Rente op Duits schuldpapier negatief tot 3 jaar (Grafiek van Bondvigilantes)

    interest-rates-10year-bonds

    Ook de PIIGS landen betalen steeds minder rente (Grafiek van Bloomberg)

  • Ook de Bundesbank is het spoor bijster

    Het moet nagenoeg iedereen opgevallen zijn, dat uitgerekend de Bundesbank in Duitsland de afgelopen weken gepleit heeft voor een verhoudingsgewijs forse loonsverhoging van 3%. Als de grootmeesters van een zuinig beleid hiertoe oproepen, dan moet er iets goed mis zijn en dat is er natuurlijk ook. Inflatie in Europa is laag, blijft laag en heeft de neiging nog lager te worden. In juli was het inflatieniveau 0,4%, waar 2% de doelstelling is. Het lijkt er bovendien op, dat die inflatie eerder verder zal wegzakken dan oplopen nu de toch al zeer lage groei in dit deel van de wereld nog verder lijkt te verzwakken.

    Ook in Duitsland is van inflatie amper sprake. In 2013 daalden de reële lonen zelfs met 0,2% volgens het Federale Statistische bureau. Tegen deze achtergrond van een hardnekkig lage dalende inflatie en dalende reële lonen pleit de Bundesbank nu voor een loonstijging van 3%. Traditioneel is een loonstijging in Duitsland opgebouwd uit twee componenten. De eerste is het inflatiepeil en het tweede is een deel van de productiviteitsstijging. Als aan die voorwaarden is voldaan, kunnen lonen nooit reëel dalen, zo is het idee.

    Bundesbank

    Lonen stijgen

    Aan dat op zich mooie uitgangspunt kleven dit keer wat nadelen. Waarom zou een werkgever zijn werknemers een inflatievergoeding van 2% geven, als die vandaag de dag ver onder 1% ligt? De tweede is, dat werkgevers waarschijnlijk helemaal niet geneigd zijn de productiviteitsstijging geheel of gedeeltelijk aan de werknemers te geven. De hervormingen van de arbeidsmarkt, die ongeveer tien jaar geleden hun beslag kregen, zijn er op gericht de loonstijging gematigd te houden. Ook in Duitsland is de arbeidsmarkt veranderd en zijn de vakbonden amper nog een partij voor de werkgeversbonden. De angst voor werkloosheid en de daarmee gepaard gaande inkomensdaling maakt het voor werkgevers steeds gemakkelijker om op het niveau van de werkvloer de afspraken op nationaal niveau te omzeilen.

    Personeel eist meer loon

    Personeel eist meer loon

    Deflatie

    Al dit soort zaken en ontwikkelingen zijn ongetwijfeld bekend binnen de burelen in Frankfurt. Waarom doen de centrale bankiers dan toch een poging de lonen met 3% te laten stijgen? Is het een slimme zet om zo te voorkomen, dat de ECB op Europees niveau overgaat tot een politiek van monetaire stimulering? Het kan ook zijn, dat de Bundesbank het spoor bijster aan het raken is. Sinds de crisis kampt Europa met een inzakken van de vraag. Dat is niet alleen de schuld van de crisis, maar ook van het gevoerde beleid van alsmaar bezuinigen. Dat is de standaard oplossing van de Bundesbank voor elke crisis. Het resultaat is een al jaren aanhoudende economische stagnatie in bijna alle landen van de eurozone en een inflatie die wel eens kan omslaan in deflatie. Europa lijkt af te stevenen op een Japanisering van haar problemen met alle bekende gevolgen van dien. Een erkenning van Europese beleidsmakers, dat een groot deel van de problemen van eigen makelij is, lijkt vooralsnog een brug te ver. Vandaar dat de Bundesbank met voorstellen komt, die ogenschijnlijk redelijk zijn maar op voorhand onhaalbaar zullen blijken. Het blijft aanmodderen in Europa met onze beleidsmakers. Cor Wijtvliet BELANGRIJK: - Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected] - Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen - U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen! - U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze nog niet automatisch ontvangt. - Maak ook kennis met de nieuwsbrief Crash Investor, een vrijwel onmisbaar document voor de actieve belegger!

  • Grafiek: Ontwikkeling huizenprijzen vanaf 1980

    De betaalbaarheid van een koopwoning is de laatste jaren sterk verbeterd, zo blijkt uit een analyse van de huizenprijzen door het Belgische Instituut voor Nationale Rekeningen (INR). Het onderzoeksbureau vergeleek de ontwikkeling van de huizenprijzen met de inkomens en met de gemiddelde huur. Ook worden de woonlasten van huren en kopen met elkaar vergeleken, waarbij het gunstige effect van de lage rente is meegenomen.

    Huizenprijzen versus inkomen

    Uit de analyse van het INR blijkt dat met name in Nederland de huizenprijzen sterk gedaald zijn in verhouding tot het inkomen, terwijl die in België en Duitsland nog steeds stijgen. In Frankrijk is sprake van een kleine daling van de huizenprijzen tegenover het inkomen. Het volgende plaatje laat dat goed zien.

    Huizenprijzen in verhouding tot het inkomen van huishoudens

    Huizenprijzen in verhouding tot het inkomen van huishoudens

    Kopen versus huren

    Vergelijken we de gemiddelde huizenprijzen met de gemiddelde huur, dan zien we opnieuw dat het vooral in Nederland weer aantrekkelijker is geworden om een huis te kopen. In 2008 was het kopen van een eigen huis het minst voordelig in vergelijking met huren, maar vijf jaar later zijn de huizenprijzen in verhouding tot de huren weer goedkoper geworden dan in Frankrijk en België. In Duitsland liggen de huizenprijzen veel lager in verhouding tot wat de Duitsers gemiddeld aan huur betalen. Dat komt omdat Duitsland een strenger beleid voert ten aanzien van het verstrekken van hypotheekleningen. Omdat men meer eigen geld moet meenemen is een eigen woning voor minder mensen bereikbaar, met als gevolg dat ook de prijzen lager liggen.

    Huizenprijzen versus huurprijzen

    Huizenprijzen versus huurprijzen

    Woonlasten kopen versus huren

    De derde grafiek geeft de beste indicatie van de betaalbaarheid van een eigen woning ten opzichte van een huurwoning, omdat hierin de daadwerkelijke maandlasten worden meegenomen. Die maandlasten zijn voor een koopwoning sterk gedaald, als gevolg van de daling van de rente. Hoewel de huizenprijzen ook in Nederland nog wat verder kunnen dalen is de betaalbaarheid als gevolg van de lagere rente in verschillende Europese landen sterk verbeterd. Mede dankzij de lage rente van centrale banken zijn de woonlasten voor huiseigenaren sterk gedaald. In Nederland is de betaalbaarheid van een eigen woning sinds begin jaren negentig niet meer zo gunstig geweest als nu. Ook in Belgie zijn de maandlasten voor een hypotheek sterk gedaald, tot een kleine 10% boven het lange-termijn gemiddelde.

    Het kopen van een eigen woning wordt steeds gunstiger door de lage rente

    Het kopen van een eigen woning wordt steeds gunstiger door de lage rente

  • Het boemerang effect van sancties tegen Rusland

    De Amerikaanse en Europese sancties die afgelopen week werden aangekondigd hebben een boemerangeffect, onder andere op de Duitse economie. Dat concluderen Matthias Schepp en Cornelia Schmergal in Der Spiegel. Maandenlang was Europa zeer terughoudend met het opleggen van sancties tegen Rusland, maar de afgelopen week besloten ze toch het voorbeeld van Amerika op te volgen met zwaardere economische straffen tegen Rusland.

    Tot voor kort bleven de sancties beperkt tot een lijst van personen, maar vanaf nu zullen er ook verschillende bedrijven door geraakt worden. Ook bedrijven die handelsrelaties onderhouden met Duitsland en andere Europese landen. De Verenigde Staten leggen sancties op aan oliegigant Rosneft, aardgasproducent Novatek, de Gazprombank en wapenfabrikant Kalashnikov. Deze bedrijven mogen voortaan geen geld meer lenen bij Amerikaanse financiële instellingen en geen leningen uitschrijven aan beleggers die verbonden zijn met de VS.

    Voor deze Russische bedrijven hebben de sancties serieuze consequenties. Binnen Rusland is het sinds de Russische inval in de Krim al moeilijker geworden om kapitaal aan te trekken, omdat buitenlandse investeerders massaal geld weghaalden uit Rusland. Het is dan ook geen verrassing dat de Russische premier Medvedev sprak van een terugkeer van de Koude Oorlog en dat Vladimir Poetin waarschuwde voor het ‘boemerang effect’ van sancties.

    Zijn de sancties tegen Rusland schadelijk voor de handelsrelaties?

    Zijn de sancties tegen Rusland schadelijk voor de handelsrelaties?

    Handelsrelaties met Rusland

    Terwijl de VS zonder problemen sancties kan opleggen aan Rusland zitten de Europese regeringsleiders in een veel ingewikkelder dilemma. Verschillende Europese bedrijven onderhouden namelijk handelsrelaties met Russische collega's, relaties die niet alleen van economisch belang zijn. Neem bijvoorbeeld Siemens, dat een contract van €90 miljoen ondertekende voor de levering van turbines en generatoren aan Rosneft. Deze installaties heeft Rusland nodig om aardgas te kunnen transporteren richting Europa. "Als dit soort handelsrelaties op het spel worden gezet, dan is dat een verlies voor zowel de Europeanen als de Russen", zo verklaarde Frank Schauff van de Association of European Businesses in Moskou. Ulrich Ackermann, export op het gebied van buitenlandse handel voor de VDMA, denkt dat de sancties blijvende schade kunnen veroorzaken in de handelsrelaties met Rusland. De VDMA vertegenwoordigt 3.100 kleine en middelgrote Duitse bedrijven die zich bezig houden met machinebouw en engineering. Volgens Ackermann zoeken Russische bedrijven, die voorheen samenwerkten met Europese leveranciers, nu al naar alternatieve leveranciers buiten Europa. "Ze maken zich zorgen dat Europese bedrijven, vanwege de dreiging van zwaardere sancties, in de toekomst niet in staat zullen zijn om te leveren." [polldaddy poll=8204744]   Sinds de eerste ronde van sancties tegen Rusland zien Duitse bedrijven al verzwakking in de handel met Russische partners. Het in Dusseldorf gevestigde E.on bouwde onlangs voor €9 miljard verschillende energiecentrales in Rusland. De meeste daarvan zijn al operationeel, maar door de terugval in de Russische economie leveren die veel minder op dan verwacht. Ook grote autofabrikanten als Volkswagen en Opel merken de gevolgen. Hun omzet is dit jaar lager dan vorig jaar en in het geval van Opel moest een autofabriek in St. Petersburg enkele weken de productie stopzetten.

    Rusland en Duitsland handelen veel met elkaar

    Rusland en Duitsland handelen veel met elkaar (Bron: Der Spiegel)

    Deze bedrijven hebben goede handelsbetrekkingen met Rusland

    Deze bedrijven hebben goede handelsbetrekkingen met Rusland (Bron: Der Spiegel)

  • Repatriëring goud Duitsland wordt niet stopgezet

    Gisteren publiceerde Bloomberg een artikel over de repatriëring van de Duitse goudvoorraad, een artikel dat door sommigen onjuist geïnterpreteerd werd. Hoewel de titel van het Bloomberg artikel enigszins suggestief is valt er uit de inhoud niet op te maken dat Duitsland de repatriëring van goud gepauzeerd heeft. Toch werd het nieuws wel als zodanig geïnterpreteerd en gepubliceerd op onder andere Zero Hedge.

    In het artikel van Bloomberg staat dat de Duitse overheid genoegen neemt met het feit dat in 2020 de helft van het goud in Duitsland ligt en de andere helft in het buitenland. Dit was voor sommigen aanleiding om te geloven dat Duitsland minder goud wil terughalen uit de VS dan eerder werd afgesproken...

    "Surging mistrust of the euro during Europe’s debt crisis fed a campaign to bring Germany’s entire $141 billion gold reserve home from New York and London. Now, after politics shifted in Chancellor Angela Merkel’s coalition, the government has concluded that stashing half its bullion abroad is prudent after all."

    Maar niets is minder waar, zo merkt Bullionbaron op... De volgende tabel van de Bundesbank laat zien hoe de verdeling van de goudreserve er in 2020 uit komt te zien. Zoals je kunt zien staat hier ook al de 50% die genoemd wordt in het artikel van Bloomberg.

    Duitsland wil in 2020 helft goudvoorraad in eigen land hebben

    Duitsland wil in 2020 helft goudvoorraad in eigen land hebben

    Feitelijk is er dus helemaal niets veranderd aan het repatriëringsschema van Duitsland. Er komt nog steeds 374 ton terug uit Parijs en 300 ton uit de Verenigde Staten. Hoewel de repatriëring achter loopt op schema kunnen we geen concrete aanwijzing vinden waarom het de VS niet zou lukken om tussen nu en 2020 het goud terug te geven aan Duitsland.

    Repatriëring goudvoorraad

    Begin vorig jaar kondigde de Bundesbank aan dat ze een deel van haar goudvoorraad terug ging halen uit Parijs en New York. Na een jaar was er slechts 5 ton goud teruggekeerd uit de VS, waardoor er geruchten rond gingen dat de VS haal doelstelling niet zou halen. Die doelstelling was om in 2020 in totaal 300 ton goud terug te brengen naar Duitsland.  

  • Onvrede met Europa zal alleen maar groeien

    Voor de meesten onder ons was de boodschap van de Europese Verkiezingen meer dan duidelijk. Het was een uiting van desillusie en wanhoop. Het was ook een keuze tegen de gevestigde orde. De daling van de levensstandaard, de zeer hoge werkloosheid en de uitzichtloosheid voor grote groepen burgers in nagenoeg alle landen van de eurozone hebben het vertrouwen in de beleidsmakers uitgewist. Die zagen wel het nut om de banken en hun crediteuren te redden, maar legden de rekening daarvoor zonder blikken of blozen bij de bevolking.europe

    Fnuikend voor overheden en politieke partijen is, dat ze zich totaal verkeken hebben op de duur en de intensiteit van de crisis. Fnuikend voor de Europese burger is, dat al die overheden zich de wet hebben laten voorschrijven door Duitsland. Dat land heeft beleid gevoerd, dat volledig verkeerd heeft uitgepakt en zwaar ten koste van de burger is gegaan. Het is daarom niet overdreven mevrouw Merkel verantwoordelijk te houden voor de snelle opkomst van extremistische en populistische partijen.

    Griekenland wordt geknecht door Europa

    Neem als voorbeeld Griekenland. Dat land is op instigatie van Duitsland en met medeweten van de Europese Commissie en de ECB min of meer geknecht. De Grieken zijn draconische bezuinigingsmaatregelen opgedwongen om zo hun schuldenlast te verminderen. Het zijn echter vooral Franse en Duitse banken die het meest van deze bezuinigingsmaatregelen hebben geprofiteerd. Zo konden ze hun potentiele verliezen beperken. Deze banken hadden immers grote leningen uitstaan bij de Griekse overheid. Het resultaat was, dat het land in een recessie terecht kwam die erger was dan die in de jaren Dertig in Duitsland. Is het dan vreemd, dat in 2014 de steun voor partijen, die dit dictaat hebben uitgevoerd, terug is gevallen van 69% in 2009 naar 31%? Is het dan vreemd, dat de winnaars partijen zijn die opereren aan de extremen van links en rechts?

    Tekening van Angela Merkel

    Tekening van Angela Merkel

    Maar ook landen als Spanje, Portugal en Ierland moesten onder de knoet van de as Berlijn-Brussel-Frankfurt. Ook in deze landen moest de bevolking onevenredig lijden om het foute beleid van veel buitenlandse banken te herstellen. En net als in Griekenland groeide ook in die landen de steun voor extremistische partijen. Uiteindelijk hebben echter alle lidstaten te maken gekregen met het funeste bezuinigingsbeleid van Duitsland. Dat cumuleerde in de jaren 2011-2013 in een forse krimp in heel de eurozone. Brussel heeft er echter nog steeds amper of geen oog voor. Olli Rehn, verantwoordelijk commissaris voor dit rampzalige beleid, verklaarde na de uitslag van de verkiezingen, dat er desondanks geen reden was het beleid te herzien. Deze Brusselse arrogantie zal echter nog meer kiezers naar extreem links of rechts jagen. Het nieuws over de pijlsnelle opkomst van Marine Le Pen in Frankrijk is blijkbaar nog steeds niet aangekomen in Brussel. marine-lepenDe uitkomst van de verkiezingen heeft onomstotelijk bloot gelegd, dat Europa niet alleen in een economische crisis is beland maar ook in een politieke. Links en rechts zullen komende jaren op het centrum inbeuken. Maar hoe reageert de politiek tot dusverre? De Raad van Ministers gaat gewoon verder met haar achterkamertjespolitiek. Mevrouw Merkel wil dat het huidig falend beleid wordt voortgezet en voor José Manuel Barroso is de verkiezingsuitslag een bewijs dat Europa het crisisbeleid steunt. Het voorspelt allemaal weinig goeds voor de komende jaren. Het centrum is ziende blind en horende doof. De rekening zal echter alleen maar hoger worden bij de volgende verkiezingen. Nu nog kan een deel van het kiezersvolk gepaaid worden met het idee, dat het economisch herstel er aan komt. Maar hoe lang zal men nog blijven geloven in deze mooie, maar waarschijnlijk loze belofte? Cor Wijtvliet Bron: Philippe Legrain, the disenchantment of Europe. Project-Syndicate, June 5 2014 BELANGRIJK: - Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected] - Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen - U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen! - U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze nog niet automatisch ontvangt. - Maak ook kennis met de nieuwsbrief Crash Investor.

  • Frankfurt als knooppunt voor handel in Chinese yuan

    Frankfurt als knooppunt voor handel in Chinese yuan

    Als het aan de Duitse Bundesbank en de Chinese People’s Bank of China ligt wordt Frankfurt een nieuw Europees knooppunt voor financiële transacties in de Chinese yuan. Daarvoor ondertekenden de twee centrale banken onlangs in Berlijn een overeenkomst. Eerder dit jaar ondertekende de Bank of England al een soortgelijke overeenkomst met de Chinese centrale bank, maar nu is ook het Europese vasteland aan de beurt. Naast Frankfurt waren ook Parijs en Luxemburg in de race om als eerste euroland een overeenkomst te tekenen met China. Toch waren het uiteindelijk weer de Duitsers die er met de winst vandoor gingen.

    Chinese yuan wint aan populariteit als nieuwe handelsmunt“Frankfurt is één van de voornaamste financiële centra van Europa en is de thuisbasis van twee centrale banken (ECB en Bundesbank), waardoor het een zeer geschikte locatie is”, zo verklaarde Joachim Nagel van de Bundesbank tegenover Bloomberg. “Transacties in renminbi zullen de nauwe economische en financiële banden tussen Duitsland en China verder versterken”, zo voegde hij eraan toe.

    China stelt haar eigen financiële markt steeds meer open voor het buitenland. Vorig jaar ondertekenden de ECB en de People’s Bank of China nog een valutaswap van 45 miljard euro en 350 miljard yuan, met als doel de handel tussen Europa en China te stroomlijnen. Met een valutaswap kunnen bedrijven makkelijker aan vreemde valuta komen en daarmee kunnen ze de kosten verlagen.

    Chinese banken

    Er zijn reeds vijf Chinese banken die een filiaal hebben in het Duitse financiële centrum, namelijk de Industrial & Commercial Bank of China, de Bank of China, de Bank of Communications, de Agricultural Bank of China en de China Construction Bank. Door Frankfurt op de kaart te zetten als knooppunt voor handel in Chinese yuan wordt het voor Duitse bedrijven makkelijker goederen te exporteren naar China, zo stelt Wolfgang Kirsch van DZ Bank AG. Volgens Kirsch wordt het voor institutionele beleggers ook makkelijker financiële transacties in yuan renminbi uit te voeren.

    Handel in Chinese yuan

    Duitsland heeft een hoogwaardige maakindustrie en de producten die daaruit voorkomen zijn ook erg populair bij de Chinese consument. Vorig jaar was China nog de derde grootste handelspartner van China met een handelsomzet van €140 miljard. Wereldwijd staat China op de vijfde plaats in de ranglijst van grootste afnemers van Duitse goederen. Omgekeerd export China op één land na de meeste goederen naar Duitsland.

    Duitse bedrijven als Siemens en Volkswagen zijn zeer te spreken over de deal tussen de centrale banken van Duitsland en China, omdat ze de yuan daarmee kunnen omarmen als derde munt voor internationaal handelsverkeer (naast de euro en de dollar). Volgens Siemens is het potentieel van deze deal zeer groot. “De introductie van de yuan renminbi als officiële handelsmunt voor bedrijven zal de komende jaren een grote impact hebben op de bedrijfsactiviteiten van Siemens”, zo verklaarde Stefan Harfich van de afdeling financiële dienstverlening van Siemens.

    Daimler AG, de fabrikant van Mercedes die vorig jaar 235.644 auto’s verkocht in China, schreef in maart nog 500 miljoen yuan aan 1-jaars obligaties uit in China. Dat was de eerste keer dat een Europees bedrijf op deze manier geld ophaalde bij Chinese investeerders.

    Frankfurt is belangrijk financieel centrum in Europa

    Frankfurt is belangrijk financieel centrum in Europa (Afbeelding via Bloomberg)

  • China wil Europa en Rusland verbinden met handelsroute

    China wil de Europese en Aziatische markt met elkaar in verbinding brengen via een nieuwe handelsroute, de Silk Road. Deze alternatieve route over land moet de afhankelijkheid van bestaande handelsroutes over zee verkleinen.

    De nieuwe Silk Road begint in China en loopt via Kazachstan en Rusland naar Duitsland toe. De naam verwijst naar een oude handelsroute over het land, die China verbindt met de Middellande Zee. Deze oude Silk Road is al honderden jaren oud en loopt dwars door het Midden-Oosten.

    Nieuwe handelsroute

    Door de militaire presentie van de Verenigde Staten en de instabiliteit van deze regio is deze route vandaag de dag minder aantrekkelijk voor internationaal economisch verkeer. Voeg daar de toenemende handel tussen Rusland en China aan toe en je begrijpt dat het tijd is geworden voor een nieuwe route. Afgelopen weekend bracht de Chinese premier Xi Jinping een staatsbezoek aan Duitsland, waar hij het belang van deze nieuwe handelsroute benadrukte. Volgens de Chinese premier moeten Duitsland en China intensief samenwerken om van de Silk Road een succesvolle handelsroute te maken. Xi Jinping bracht een bezoek aan de haven van Duisburg, waar hij een goederentrein onthaalde die de volledige route van de Chinese stad Chongqing naar Europa had afgelegd.

    China wil Europa en Rusland verbinden met nieuwe handelsroute

    China wil Europa en Rusland verbinden met nieuwe handelsroute

    Goederentrein uit China arriveert in Duitsland

    Goederentrein uit China arriveert in Duitsland

    Dit artikel verscheen afgelopen vrijdag in de Marketupdate Weekendeditie. Schrijf u hier in en ontvang iedere vrijdag onze nieuwsbrief!