Marketupdate

Tag: fed

  • Federal Reserve koopt 70% van Amerikaanse staatsobligaties

    De Federal Reserve heeft de afgelopen zes maanden gemiddeld 70% van de netto uitgifte van Amerikaanse staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar gekocht. Dat blijkt uit onderstaande grafiek die afkomstig is uit een rapport van RBS en die we aantroffen op Zero Hedge. Sinds het begin van de monetaire stimuleringsprogramma’s is dat percentage nog niet eerder zo hoog geweest. De netto uitgifte van staatsobligaties corrigeert voor het doorrollen van de bestaande staatsobligaties en heeft dus betrekking op de financiering van het huidige begrotingstekort.

    Het stijgende percentage in onderstaande grafiek is niet het gevolg van een uitbreiding van het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve, maar van een kleiner begrotingstekort. In 2013 kwam het tekort uit op $680,3 miljard (4,1% van het bbp), veel lager dan het tekort van meer dan $1 biljoen per jaar in de vier voorgaande jaren. Het is een goed teken dat de Amerikaanse overheid haar tekorten eindelijk weet terug te dringen, maar blijkbaar is dat geen reden voor de Federal Reserve om haar stimuleringsprogramma af te bouwen. Met $85 miljard per maand aan QE haalt de Federal Reserve op jaarbasis ongeveer $1 biljoen aan schuldpapier uit de markt, waarvan ongeveer de helft bestaat uit langlopende staatsobligaties. De andere helft bestaat uit hypotheekleningen, waarmee de balans van banken wordt ‘opgepoetst’.

    Federal Reserve neemt de obligatiemarkt over

    De Federal Reserve heeft al meer dan $2 biljoen aan staatsobligaties op haar balans staan en is daarmee de grootste bezitter van Amerikaanse schuldpapier. Iedere maand groeit hun aandeel in de totale obligatiemarkt met tientallen miljarden dollars. Dat terwijl het buitenland al een aantal maanden op rij staatsobligaties van de hand heeft gedaan. De voortzetting van het QE programma van de Federal Reserve werpt een donkere schaduw over het zogenaamde herstel van de Amerikaanse economie. Er is geen weg meer terug voor de Amerikaanse centrale bank, nu ze een steunpilaar is geworden onder de obligatiemarkt.

    Federal Reserve financiert 70% van het Amerikaanse begrotingstekort

    Federal Reserve financiert 70% van het Amerikaanse begrotingstekort

  • Federal Reserve hielp vooral buitenlandse banken met QE2

    Ondanks het feit dat de Federal Reserve de afgelopen jaren tal van banken heeft verlost van langlopend schuldpapier blijven de banken terughoudend met het verstrekken van nieuwe kredieten. Die tientallen miljarden die de Amerikaanse centrale bank iedere maand uit de markt haalt blijken zich vooral op te stapelen als “Excess Reserves”. Dat geeft ons ook inzicht in de mate waarin de Federal Reserve schulden heeft gekocht van Amerikaanse banken en buitenlandse banken. Zero Hedge heeft de cijfers verzameld.

    Overtollige reserves van banken bij de Federal Reserve

    Overtollige reserves van banken bij de Federal Reserve

    Federal Reserve hielp vooral buitenlandse banken met QE2

    De tweede ronde van het stimuleringsprogramma (QE2) was voornamelijk gericht op de buitenlandse banken. Zero Hedge vergeleek de ontwikkeling van de reserves van Amerikaanse en buitenlandse banken bij de Federal Reserve tussen november 2010 en juni 2011, de periode waarin het QE2 programma operationeel was. Dezelfde berekening werd gemaakt voor het QE3 programma, dat actief was van januari tot en met oktober 2013. Deze vergelijking tussen de twee stimuleringsprogramma’s leverde de volgende grafiek op.

    We zien dat de Federal Reserve onder het QE2 programma bijna 90% van het schuldpapier kocht van buitenlandse banken, terwijl de verdeling tussen Amerikaanse en buitenlandse banken onder QE3 veel gelijkmatiger was. Was het toeval dat buitenlandse banken voorrang kregen tijdens het QE2 programma? Of hadden Europese banken in die tijd meer steun nodig dan de Amerikaanse banken?

    Van welke banken kocht de Federal Reserve schuldpapieren?

    Van welke banken kocht de Federal Reserve schuldpapieren? (Bron: Zero Hedge)

  • Centrale banken maken valutaswap permanent

    Eind vorig jaar schreven we op Marketupdate over de verlenging van de valutaswap tussen een aantal grote centrale banken. Met deze valutaswap kunnen de ECB, de Federal Reserve, de Bank of England, de Bank of Japan en de Zwitserse Nationalbank (SNB) tijdelijk liquiditeit aan elkaar verstrekken, zodat er bij banken geen acute tekorten kunnen ontstaan aan vreemde valuta. Destijds schreven we dat deze samenwerking in februari 2014 herzien zou worden, maar vandaag kwam Bloomberg met het nieuws naar buiten dat deze valutaswap een permanent karakter krijgt.

    De tijdelijke valutaswaps tussen de ECB, de Federal Reserve, de BoE, de BoJ en de Zwitserse SNB worden vanaf nu omgezet in permanente faciliteiten, waar banken zonder belemmeringen valuta kunnen lenen om hun verplichtingen in vreemde valuta af te kunnen dekken. “De bestaande valutaswap heeft geholpen om de spanningen in de financiële markten te verlichten”, zo schrijft de ECB donderdag in haar persbericht. “De bestaande afspraken worden voortgezet en zullen dienst doen als prudente liquiditeitsbuffer”.

    Meer samenwerking tussen centrale banken

    Centrale banken werken sinds het uitbreken van de kredietcrisis nauw samen om het banksysteem te behouden voor een liquiditeitscrisis. Ten tijde van de Europese schuldencrisis konden Europese banken moeilijk aan dollars komen, een situatie waarin een valutaswap uitkomst biedt. Door dollars, euro’s, ponden, francs en yen dag en nacht volop aan iedereen beschikbaar te stellen voorkomt men dat tijdelijke liquiditeitsproblemen uitgroeien tot een solvabiliteitsprobleem.

    Valutaswap als permanent vangnet

    De valutaswap tussen centrale banken moet gezien worden als een soort vangnet voor de financiële markten. Volgens Daisuke Karakama van de in Tokyo gevestigde Mizuho Bank Ltd. kunnen er niet genoeg maatregelen genomen worden om de veiligheid van het financiële systeem te garanderen. “Op dit moment is het nog niet nodig, maar veranderingen gebeuren altijd plotseling”, zo verklaard Karakama tegenover Bloomberg.

    De gouverneur van de Bank of Japan, Haruhiko Kuroda, liet weten dat er op dit moment geen zorgen bestaan over de beschikbaarheid van liquiditeit in de wereldwijde financiële markten. “We hebben het permanent gemaakt omdat deze swapconstructie onder zes centrale banken heeft bijgedragen aan de stabilisering van de markt. We hebben op dit moment overigens geen plannen om de valutaswap uit te breiden naar meer centrale banken dan deze zes”.

    De bilaterale valutaswaps tussen centrale banken werd in november 2011 opgetuigd als aanvulling om een bestaand systeem om dollars te lenen. Volgens Mark Carney, de gouverneur van de Britse centrale bank, kan het wereldwijde netwerk van permanente valutaswaps worden uitgebreid met Chinese yuan. In juni bereikte de Bank of England al een overeenkomst met de People’s Bank of China en nog niet zo lang geleden deed de ECB hetzelfde.

    Ben Bernanke van de Federal Reserve was minder enthousiast over de langlopende valutaswaps tussen centrale banken: “We willen niet per se een permanente dienst verlenen aan de financiële markten. Er is een goede reden om banken onder druk te zetten, of in ieder geval te beïnvloeden, om beter om te gaan met het beheer van vreemde valuta.”

    Centrale banken maken onderlinge valutaswap permanent

    Centrale banken maken onderlinge valutaswap permanent

  • Column: “To QE or not to QE” is níet de vraag

    Op 16 december 2008 begon een uitzonderlijk hoofdstuk in de moderne monetaire historie van de Verenigde Staten: de Federal Reserve verlaagde de officiële rente naar 0 procent. De val van zakenbank Lehman Brothers sleurde het Amerikaanse financiële stelsel richting de afgrond. En omdat die sector zeer groot was, betekende dat ook dat de hele economie onderuit ging. Gevolg: In het jaar 2009 kromp de Amerikaanse economie met 3,1 procent.

    Onconventionele stimulering: QE

    Nul procent rente was niet voldoende de economie vlot te trekken. Vandaar dat de Federal Reserve  in 2009 begon met het op grote schaal opkopen van de Amerikaanse staatsobligaties en hypotheekleningen, de zogeheten kwantitatieve verruiming. Controversieel en onconventioneel, maar alles leek geoorloofd om de economische groei aan te jagen.

    Fast forward naar 2013 en we zien onder meer dat de Amerikaanse economie met ruim 2 procent op jaarbasis groeit. Niet bijzonder hoog, maar vergeleken met de krimp van 2009 is het een wereld van verschil. De huizenprijzen stijgen weer behoorlijk en kredietverlening groeit. Kortom, het is tijd om de krukken – zijnde kwantitatieve verruiming – weg te halen. Zo dacht Bernanke er ook over. Vandaar dat de Amerikaanse centrale bank enkele maanden geleden aankondigde om vanaf eind dit jaar het opkopen van staatsobligaties en hypotheekleningen te verminderen. Tegen de zomer van 2014 zou de Federal Reserve in een positie verkeren om er helemaal mee te stoppen.

    Hoewel slechts werd aangekondigd dat de krukken weggehaald zou worden, kreeg de patiënt het al zwaar te verduren. De lange rentes liepen behoorlijk op en de rente op Amerikaanse 10-jaars Treasuries bereikten een niveau van 3%. Het was zelfs zo erg dat de centrale bank het niet aandurfde om daden bij haar eigen woorden te voegen.

    Geen tapering

    Terwijl bijna iedereen er zeker van was dat de bank in september zou starten met het afbouwen van QE besloot Bernanke dat plan in de ijskast te zetten. De verwachting is nu dat de Fed pas in de loop van volgend jaar begint met het afbouwen van QE..

    Het is echter maar zeer de vraag of dat zal gebeuren. De Fed heeft zich met zijn QE-beleid en communicatiebeleid in een zeer lastige positie gemanoeuvreerd. Met de aankondiging alleen al om met QE te stoppen riskeert de bank het economisch herstel – daar waar het allemaal om te doen was – de nek om te draaien. Maar doorgaan met QE terwijl de economie blijft groeien riskeert oplopende inflatie (-verwachtingen). En dat betekent, in een normale markt, opwaartse druk op de lange rentes. Iets wat op zijn beurt ook het economisch herstel kan verstoren.

    Woorden, geen daden

    Ik vrees dat al het gepraat over het afbouwen van QE precies dat zal zijn, gepraat. In de praktijk kan de Fed niet uit het QE-moeras komen zonder veel economische schade. Het enige wat mogelijk is, is doorgaan met QE net zolang totdat de inflatie (-verwachtingen) roet in het eten gaat gooien. Dat kan enige tijd duren en ik denk dat de Fed daarvoor zal kiezen.
    De vraag binnen de Fed is dan ook niet ‘to QE or not to QE’, de vraag is hoe het QE-beleid voort te zetten zonder dat de lange rentes oplopen. Ik ken maar één manier: nóg meer de rentemarkt manipuleren ofwel QE opvoeren in plaats van afbouwen. Totdat de wal het Fed-schip keert.

    Het kan even duren voordat het zo ver is, maar vroeg of laat zal dat gebeuren. Fijn zal het niet zijn….

    Ben Bernanke

    “To QE or not to QE” is niet meer de vraag

    Over Edin Mujagic

    Edin Mujagic is monetair econoom, journalist en auteur van de boeken Tien jaar euro: biografie van een jonge wereldmunt (2009), Het Inflatiespook (2010) en Geldmoord (2012). In zijn boeken wijst hij de lezer op de gevaren en gevolgen van inflatie. Mujagic was van 2005 tot 2010 tevens redacteur macro-economie van het zakenweekblad FEM Business.

    Volg Edin Mujagic:

    Twitter: @edinmujagic

    Linkedin: Edin Mujagic

  • Grafiek: Chinezen en Japanners versus de geldpers

    De volgende grafiek van Axel Merk (@AxelMerk) laat zien dat de Amerikaanse centrale bank langzaam maar zeker de markt voor 10-jaar staatsobligaties begint te domineren. Sinds het begin van 2011 heeft de Federal Reserve met haar (virtuele) geldpers ongeveer $900 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties gekocht, terwijl de twee grootste buitenlandse crediteuren van de Verenigde Staten slechts mondjesmaat schuldpapier aan hun reserves toevoegden.

    We zullen spoedig meer grafieken publiceren over de buitenlandse posities in Amerikaanse staatsobligaties publiceren, maar onderstaande grafiek kunnen we u zeker niet onthouden. Deze laat goed laat zien hoe groot de omvang van het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve eigenlijk is. De geldpers draait nog steeds op volle toeren!

    De drie grootste crediteuren van de Amerikaanse overheid

    De drie grootste crediteuren van de Amerikaanse overheid

  • Marc Faber: “Er is geen exit strategie voor de Fed”

    Er komt geen tapering en daar hebben we in september al het nodige over geschreven (zie hier en hier). We krijgen daarin bijval van niemand minder dan Marc Faber, die gisteren te gast was bij het programma Squawk Box van CNBC. Hij maakte duidelijk dat we niet hoeven te rekenen op een afbouw van het stimuleringsprogramma, maar op een uitbreiding van dat programma. “Het is niet de vraag of we gaan taperen. De vraag is waar het punt ligt waarop ze besluiten het stimuleringsprogramma uit te breiden naar $150 miljard, $200 miljard of $1 biljoen per maand.”

    Volgens Faber heeft de Federal Reserve zichzelf klem gezet met het stimuleringsprogramma. De markt heeft daarop geanticipeerd en daarom kan Bernanke (en daarna Yellen) zich niet meer terugtrekken uit de obligatiemarkt. “Om het simpel te stellen: de Federal Reserve heeft zich in een positie genesteld die geen uitweg biedt”.

    Marc Faber verwacht deflatoire crash

    Volgens Faber heeft de wereld een enorme schuldenbubbel opgeblazen. Dat is bijvoorbeeld te zien aan de stijging van de aandelenmarkt, de obligatiekoersen, de huizenprijzen en de goudprijs. Deze bubbel zal vroeg of laat eindigen met een deflatoire ineenstorting, aldus de beleggingsgoeroe. Hij licht zijn standpunt toe in het volgende filmfragment.

     

  • Grafiek: Ontwikkeling balanstotaal centrale banken

    Alex Merk van vermogensbeheerder Merk Investments heeft uitgezocht hoe het balanstotaal van de vier belangrijkste centrale banken zich de afgelopen twaalf maanden heeft ontwikkeld. In onderstaande grafiek ziet u de ECB, de Bank of England, de Federal Reserve en de Bank of Japan.

    Laatstgenoemde wist haar balanstotaal door een uitgebreid stimuleringsprogramma in een jaar tijd meer dan te verdubbelen middels de aankoop van staatsobligaties. De Federal Reserve doet in feite hetzelfde met haar QE 3 en 4 programma’s (staatsobligaties en hypotheekleningen), waarmee ze maandelijkse $85 miljard per maand aan langlopend schuldpapier uit de markt haalt. Omdat de Federal Reserve haar balanstotaal voor 2012 al fors heeft uitgebouwd is de procentuele stijging over de afgelopen maanden wat minder extreem. Desondanks is twaalf keer $85 miljard nog steeds meer dan $1 biljoen!

    We voelen ons minder ongemakkelijk als we kijken naar het balanstotaal van de Bank of England en de ECB. Eerstgenoemde heeft in het verleden een stimuleringsprogramma opgestart, waarmee ze in totaal 375 miljard pond aan staatsobligaties uit de markt heeft gehaald. De laatste twaalf maanden is dit programma echter niet uitgebreid, waardoor we een nagenoeg vlakke lijn zien.

    Niet alle centrale banken zijn hetzelfde

    De ECB is een vreemde eend in de bijt, want van de vier genoemde centrale banken is ze de enige die niet doet aan monetaire verruiming om structurele begrotingstekorten van overheden dicht te smeren. Weliswaar werd er eind 2011 en begin 2012 voor in totaal €1.000 miljard aan leningen verstrekt aan banken, maar die leningen worden nu weer netjes afbetaald. Daardoor krimpt het balanstotaal van de ECB. Daar komt nog eens bij dat de goudvoorraad van het Eurosysteem op de balans van de ECB gekrompen is. Niet in gewicht, maar wel in marktwaarde. Ook dat veroorzaakte een krimp in het totaal. In totaal kromp de ECB balans met meer dan 40% ten opzichte van een jaar geleden!

    Nu vragen we aan u: In welke valuta heeft u het meeste vertrouwen?

    Balanstotaal van de ECB, de Bank of England, Federal Reserve en de Bank of Japan

    Balanstotaal van de ECB, de Bank of England, Federal Reserve en de Bank of Japan (Bron: @Axelmerk)

  • Janet Yellen vervangt Bernanke

    Janet Yellen vervangt Bernanke

    Janet Yellen zal Bernanke vervangen als het boegbeeld van de Federal Reserve, zo schrijft de Wall Street Journal. Vanmiddag om 3 uur Amerikaanse tijd zal Obama de nieuwe topvrouw van de Amerikaanse centrale bank formeel aankondigen. “Met deze keuze komt er een einde aan een ongebruikelijk lang debat dat eind juni al begon, toen Bernanke duidelijk maakte dat hij niet nog een termijn zou uitzitten als FED-voorzitter.”

    Timing

    De aankondiging van Janet Yellen komt op een bijzonder moment, want de government shutdown is nog steeds actief en er is ook nog geen overeenkomst bereikt over de verhoging van het schuldenplafond. Sinds 1 oktober hebben een aantal overheidsinstanties die als niet-essentieel worden bestempeld al hun deuren moeten sluiten en nu dreigt er een veel groter probleem te ontstaan.

    Als topvrouw van de Federal Reserve kan Yellen slechts toekijken hoe de Democraten en Republikeinen elkaar in de haren vliegen. Wel kan ze met haar monetaire beleidsinstrumenten proberen de rust op de financiële markten te bewaren. Men verwacht dat Yellen voorlopig niets zal aanpassen aan de rente en het stimuleringsprogramma van $85 miljard per maand.

    Janet Yellen

    Janet Yellen (67) werd in 2010 al genomineerd om vicevoorzitter van het Federal Reserve systeem te worden. De afgelopen jaren heeft ze Bernanke bijgestaan in de vormgeving van het monetaire beleid. Binnen het Federal Reserve systeem staat ze bekend om haar voorkeur voor een uitermate soepel monetair beleid, waarbij ze de voorkeur geeft aan het verlagen van de werkloosheid boven het in toom houden van de inflatie. Als Yellen moest kiezen tussen deze twee mandaten zou ze de eerste kiezen, zo schrijft Reuters. In 1995 zou ze gezegd hebben dat de inflatie verder mag oplopen boven de grens van 2%, indien dat nodig is om de werkloosheid terug te brengen.

    Tussen 2004 en 2010 was Yellen president van de Federal Reserve van San Francisco, waar ze verantwoordelijk was voor het monetaire beleid. Tussen 1994 en 1997 was Yellen ook al één van de gouverneurs in het Fed-bestuur. Tussen 1997 en 1999 heeft ze ook niet stil gezeten, want in die tijd ga Yellen leiding aan de groep van economisch adviseurs onder president Bill Clinton.

    In haar loopbaan heeft Yellen les gegeven aan de University of California, Berkeley, Harvard University en de London School of Economics. Ze is getrouwd met Nobelprijswinnaar en econoom George Akerlof, die ze in 1977 als collega leerde kennen bij de Amerikaanse centrale bank. Samen hebben ze één zoon, die nu werkzaam is als economie professor.

    Janet Yellen volgt Ben Bernanke op

    Janet Yellen wordt nieuwe boegbeeld van de Federal Reserve

    Goudstandaard seminar

  • Ook de VS hecht waarde aan haar goudvoorraad

    De Verenigde Staten hebben al decennia lang een goudvoorraad van 8.133 ton, die op de balans van de Federal Reserve gewaardeerd worden tegen een historische prijs van $42,22 per troy ounce. Daarmee wekt de Amerikaanse centrale bank de indruk dat goud geen rol meer speelt in het dollarsysteem en ontkent ze dat de dollar sinds 1973 veel van haar koopkracht verloren heeft ten opzichte van het edelmetaal. Toch overweegt het Amerikaanse ministerie van Financiën -de beheerder van de goudvoorraad – geen moment om een deel van het edelmetaal van de hand te doen. Zelfs niet toen de prijs in 2011 steeg naar een record van $1.920 per troy ounce.

    Goudvoorraad is belangrijk

    Brett Arends, columnist van op MarketWatch, vroeg het Amerikaanse ministerie van Financiën onlangs hoe er binnen het ministerie gedacht wordt over goud. Hij kreeg als antwoord dat het goud absoluut niet gebruikt zal worden om de schulden mee af te lossen. Een woordvoerder zei daar het volgende over: “Het verkopen van goud ondermijnt het vertrouwen in de Verenigde Staten zowel in eigen land als in het buitenland. De verkoop van de goudvoorraad zou het wereldwijde financiële systeem kunnen destabiliseren”.

    Net als Europa hoeven we van de Verenigde Staten ook geen publieke goudverkopen te verwachten. Dat zegt genoeg over de waarde van het goud, want die schatten Westerse landen blijkbaar veel hoger in dan de huidige prijs van ongeveer $1.300 per troy ounce. Ook de centrale banken die de afgelopen jaren goud kochten schatten de waarde van het edelmetaal veel hoger in, want ze bleven hun voorraden ook uitbreiden toen de prijs naar een all-time high van $1.920 per troy ounce klom. Een land als Zuid-Korea heeft veel goud gekocht voor een prijs die hoger lag dan de actuele goudprijs.

    Centrale banken zien waarde in goud

    Ongeacht wat vermogensbeheerders, analisten en economen zeggen en schrijven blijven centrale banken veel waarde toekennen aan hun goudreserve. Ook de Amerikaanse centrale bank zal geen goud verkopen, wetende dat het goud tegen de huidige prijs bijna niets oplevert tegenover de enorme staatsschuld.

    Brett Arends van MarketWatch neemt een neutrale positie in ten aanzien van het bezit van goud, maar hij concludeert dat een goudvoorraad nog steeds van fundamenteel belang is voor het vertrouwen dat financiële markten hebben in de regering.

    Of Mutual Interest Gold Funds

    Een goudreserve blijft van essentieel belang. Dat vindt ook het Amerikaanse ministerie van Financiën 

  • Grafiek: Overtollige bankreserves in Eurozone dalen

    De overtollige bankreserves in de Eurozone zijn sinds het begin van dit jaar gekrompen van meer dan €480 naar minder dan €220 miljard. Deze daling is het gevolg van aflossingen van het LTRO-programma, waar banken zich eind 2011 en begin 2012 voor in konden schrijven. Daarmee verschilt het Europese banksysteem met de ECB fundamenteel van het Amerikaanse banksysteem met de Federal Reserve. De volgende twee grafieken van Soberlook laten dat goed zien.

    Excess reserves Eurozone

    Overtollige bankreserves in de Eurozone dalen …

    Excess reserves in de Verenigde Staten

    … terwijl ze in de Verenigde Staten juist toenemen!

    LTRO (ECB)

    De ECB verstrekte eind 2011 en begin 2012 voor ongeveer €1.000 miljard aan liquiditeit aan banken, om een acute vertrouwenscrisis in het Europese banksysteem te voorkomen. Dat was toen hard nodig, omdat de rente op verschillende staatsobligaties naar recordhoogte was gestegen. Door de stijgende rente en door afwaarderingen van kredietbeoordelaars daalde de waarde van veel staatsobligaties op de Europese bankbalansen. Daarmee werd een fundamentele reserve in het Europese banksysteem aangetast.

    Draghi greep in door een soort swap-constructie in het leven te roepen, waarbij banken hun ‘slechte’ staatsobligaties kunnen inruilen voor vers geld. De ECB kocht het schuldpapier niet, maar nam het slechts als onderpand aan voor een lening. Gelukkig bleek de crisis beheersbaar en konden de banken begin dit jaar weer beginnen met het aflossen van deze LTRO-leningen. De ECB weet op deze manier een groot gedeelte van de extra liquiditeit weer op te zuigen uit het banksysteem.

    ltro-repayment

    Aflossingen van het LTRO-programma

    QE (FED)

    Hoe groot is het verschil met de Verenigde Staten, waar banken in hun rol als ‘primary dealers’ Amerikaanse staatsobligaties kunnen kopen en deze meteen weer door kunnen verkopen aan de Federal Reserve. Hier vindt geen onderlinge swap, maar een rechtstreeks aankoop van schuldpapier plaats. Dit werkt inflatoir, zoals de tweede grafiek laat zien. Omdat Amerikaanse banken maar mondjesmaat geld uitlenen stapelt de extra liquiditeit zich op bij de Federal Reserve. Het gaat nu al op een bedrag van $2,3 biljoen, terwijl de excess reserves begin dit jaar nog slechts een omvang hadden van $1,5 biljoen!

    De stijging van $800 miljard over de eerste negen maanden van 2013 komt bijna overeen met de omvang van het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve, namelijk $85 miljard per maand. Dat zijn hypotheekleningen en staatsobligaties die de Amerikaanse centrale bank rechtstreeks opkoopt van de Amerikaanse bankensector. In dit systeem wordt geen liquiditeit uit de markt onttrokken. Dat werkt op termijn inflatoir!

    Bankreserves dalen

    Het is dus belangrijk om het onderscheid te maken tussen het Europese LTRO-programma en het Amerikaanse QE-programma. In het eerste geval wordt er wel degelijk liquiditeit uit het banksysteem gehaald, in het tweede geval niet. De inflatoire ramkoers van Bernanke heeft nog niet tot hoge inflatie geleid, omdat de omloopsnelheid van het geld laag is. Men consumeert minder en spaart meer, terwijl banken terughoudend zijn geworden met nieuwe kredieten.

    Hoe lang dat zo blijft hangt af van het vertrouwen dat men legt in een bepaalde valuta. Het vertrouwen in de dollar heeft al een behoorlijke deuk opgelopen, maar is nog niet gebroken. De twee grafieken van de excess reserves laten ons zien dat de ECB zorgvuldiger omspringt met de euro dan de Federal Reserve met haar dollar. De ECB doet in elk geval een poging de inflatie te beteugelen en het vertrouwen in de munt hoog te houden.

  • Bernanke stuwt de goudprijs omhoog

    Gisteravond maakte Bernanke dat de Federal Reserve nog niet aan tapering begint en het stimuleringsprogramma handhaaft op $85 miljard per maand. Dat kwam voor veel handelaren en analisten als een verrassing, want een peiling van Reuters gaf aan dat 71% van de ondervraagden rekenden op een tapering van ongeveer $10 miljard. Als gevolg van dit nieuws schoot de goudprijs omhoog. Om het moment van schrijven is de prijs voor een troy ounce goud $1.368, een stijging van 4,7% ten opzichte van de vorige slotkoers. De zilverprijs schoot ook omhoog, want die staat inmiddels 6,66% hoger op $23 per troy ounce.

    In euro’s stegen de prijzen van goud en zilver iets minder hard, omdat de euro wat aansterkte ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Donderdagochtend werd goud verhandeld voor een prijs van €1.010 per troy ounce, een stijging van 3,33% ten opzichte van gisteren. De zilverprijs steeg van €518 naar €545 per kilogram, een stijging van meer dan 5,2%.

    Goudprijs stijgt 4,7% door uitblijven tapering

    Goudprijs weer boven de €1.000 per troy ounce door FED-besluit (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs staat ruim 5% hoger

    Zilverprijs stijgt naar €545 per kilo door uitblijven van tapering (Bron: Goudstandaard)

    Mijnbouwaandelen

    De mijnbouwaandelen schoten nog harder omhoog, want de GDX index steeg met bijna 10% naar 28,25. De GDXJ index, die bestaat uit meer speculatieve mijnbouwaandelen, steeg met meer dan 12% naar 47,55. De volatiliteit van mijnbouwaandelen is groter dan die van de edelmetalen zelf, omdat mijnen voor hun winstgevendheid sterk afhankelijk zijn van hun winstmarge. Als de goudprijs met 3% stijgt betekent het doorgaans dat de winstmarge van een goudmijn met een veelvoud van 3% stijgt. Bij een dalende goudprijs werkt de hefboom overigens net zo sterk.

    GDX index van mijnbouwaandelen stijgt bijna 10%

    GDX index stijgt bijna 10% (Bron: Yahoo Finance)

    GDXJ schiet meer dan 12% omhoog dankzij Bernanke

    De juniors van GDXJ gingen zelfs met 12% omhoog (Bron: Yahoo Finance)

    Aandelenmarkten naar nieuwe records

    De aandelenmarkten reageerden ook positief op het besluit van de Amerikaanse centrale bank. De Dow Jones index steeg met 0,95% naar een nieuwe all-time high van 15.676,94 punten, marginaal hoger dan het oude record dat op 2 augustus gevestigd werd. Ook de S&P 500 tikte een nieuw record aan, want deze index van 500 grote Amerikaanse bedrijven sloot 1,22% hoger op 1.725,52 punten. De Japanse Nikkei index sloot 1,8% hoger op 14.766,18 punten, de hoogste koers in bijna twee maanden tijd.

    Ook dichter bij huis stijgen de aandelenmarkten. De AEX-index staat op het moment van schrijven 0,98% hoger op 384,66 punten, het hoogste niveau sinds 2008. De Duitse DAX opende vanmorgen zelfs 1,27% hoger en staat donderdagochtend op een stand van 8746,13 punten. Ook dat is een all-time high!

    S&P500 stijgt naar nieuw record

    S&P 500 stijgt naar nieuw record (Bron: Yahoo Finance)

    Olieprijs

    De zwakkere dollar zet de olieprijs ook een stuk hoger. De prijs van WTI olie steeg met 2,45% naar $108,07 per vat. Een vat Brent olie werd 2,18% duurder en wordt momenteel verhandeld voor $110,60.

    Rente

    Het uitblijven van tapering is goed nieuws voor de obligatiemarkt. De rente op Amerikaanse Treasuries met een looptijd van 10 jaar zakte naar 2,7%. Dat is nog steeds relatief hoog, als je bedenkt dat de rente begin mei dit jaar nog beneden de 1,7% lag.