Tag: IMF

IMF waarschuwt voor gevolgen van stijgende rente

Het IMF waarschuwt voor de schadelijke gevolgen van een wereldwijde stijging van de rente, zo schrijft Reuters. Een plotselinge rentestijging kan het relatief zwakke economische herstel in opkomende economieën met twee procentpunt verlagen, aldus het IMF. Een eerder dan verwachte verkrapping van het monetaire beleid in de VS en in het Verenigd Koninkrijk kan volgens het Internationaal Monetair Fonds leiden tot hogere rentes elders in de wereld, met name in economieën als Argentinië, Brazilië, Rusland en Turkije.

In eerdere rapporten werden de negatieve gevolgen van een rentestijging voor de opkomende economieën nog veel kleiner ingeschat door het IMF. Het effect van een rentestijging in de VS en het Verenigd Koninkrijk op andere economieën zou gedempt kunnen worden als de Eurozone vast blijft houden aan een ruim monetair beleid. Het nadeel is dat een zogeheten ‘asynchrone’ verkrapping van het monetaire beleid in de wereld voor een grotere volatiliteit in de wisselkoersen kan zorgen, zo stelt het IMF.

Lage rente
Centrale banken verlaagden tijdens de financiële crisis de rente naar een extreem laag niveau, om te voorkomen dat de economie volledig tot stilstand zou komen. Een lage rente stimuleert investeringen en ontmoedigt besparingen, precies wat nodig was na de eerste schrikreactie van de val van Lehman Brothers in 2008. De wereldhandel zakte toen in een mum van tijd ver terug, net als de waarderingen van bedrijven op de beurs.
Opkomende markten
De opkomende markten worden steeds belangrijker voor de wereldeconomie, dat erkent ook het Internationaal Monetair Fonds: "Hun bijdrage is de afgelopen decennia veel groter geworden en groeivertraging in deze landen kan verstrekkende gevolgen hebben voor de wereldeconomie".
Sancties
In haar nieuwste rapport wijst het IMF ook op de negatieve gevolgen van sancties tegen Rusland. Ze schrijven dat, wanneer het conflict ernstiger wordt, de levering van aardgas naar Europa verstoord kan worden. Ook zullen verschillende Europese banken die met Rusland zakendoen de negatieve gevolgen ondervinden. Met name de banken in Oostenrijk, Frankrijk, Italië en Zweden hebben volgens het IMF veel blootstelling aan Rusland.

IMF waarschuwt voor negatieve gevolgen van een stijgende rente (Bron: Reuters / Philippe Wojazer)

30 juli 2014
BRICS introduceren alternatief voor IMF en Wereldbank

Deze week staat Brazilië nog helemaal in het teken van het WK voetbal, maar volgende week staat er ook een belangrijk evenement op het programma. Van 14 tot en met 16 juli organiseert Brazilië namelijk het zesde BRICS topoverleg, waar opkomende economieën als Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika de veranderingen in de wereldwijde financiële structuur zullen bespreken.

Contingent Reserve Arrangement

De BRICS-landen introduceren na dit topoverleg het langverwachte Contingent Reserve Arrangement (CRA), een nieuwe organisatie die taken zal vervullen die vergelijkbaar zijn met die van Westers georiënteerde instituties als de Wereldbank en het IMF. Deze nieuwe CRA ontwikkelingsbank kan landen helpen die in de financiële problemen zijn gekomen, waardoor de rest van de wereld minder afhankelijk wordt van de Verenigde Staten en Europa.

De CRA krijgt volgens de plannen beschikking $100 miljard, dat voor het grootste deel ingebracht zal worden door China. De Chinezen leggen in totaal $41 miljard in, gevolg door Brazilië, India en Rusland die elk $18 miljard in het fonds stoppen. Zuid-Afrika levert met $5 miljard de kleinste bijdrage. Vorig jaar bereikten de BRICS-landen al een overeenkomst over de oprichting van een alternatief voor de Wereldbank en het IMF.

BRICS Development Bank
De BRICS Development Bank kan aan de slag met $50 miljard aan kapitaal, waarbij alle BRICS-landen $10 miljard voor hun rekening nemen. Daar bovenop hebben de vijf BRICS-landen garanties afgegeven om nog eens $40 miljard in deze ontwikkelingsbank te steken, mocht dat ooit nodig zijn. Binnen twee jaar beschikt de BRICS Development Bank over $100 miljard en binnen vijf jaar is dat verdubbeld tot $200 miljard. Binnen vijf jaar moet deze BRICS Development Bank een financieringscapaciteit hebben van $350 miljard. Volgens Russia Today zal het hoofdkantoor van de BRICS Development bank waarschijnlijk in Shanghai gevestigd worden. Ondertussen werkt China op eigen houtje ook aan een alternatief voor de Asian Development Bank, zo maakte de Financial Times onlangs bekend. De Asian Development Bank is ooit opgericht door de Verenigde Staten en haar bondgenoot Japan.

BRICS-landen introduceren na topoverleg in Brazilië alternatief voor Wereldbank en IMF (Afbeelding via Forbes)

7 juli 2014
Grafiek: Van goud naar valutareserves

De volgende grafiek uit een IMF rapport van 2006 laat zien dat we de afgelopen decennia een nieuw pad zijn ingeslagen. Voor 1971 was fysiek goud nog de belangrijkste reserve van centrale banken (uitgedrukt in valuta), maar sinds 1980 werd die rol steeds verder naar de achtergrond gedrukt. Valutareserves stapelden zich op, terwijl de goudcomponent kleiner werd door stelselmatige verkoop van goud door centrale banken en door de daling van de goudprijs die daar het gevolg van was.

“De verschuiving van goud naar buitenlandse valuta was onderdeel van een bredere herverdeling richting activa die – zo dacht men – een meer aantrekkelijke balans gaf tussen risico en rendement”, zo schrijft het IMF in de toelichting.

De verschuiving van goud naar valutareserves

Hoewel valutareserves volgens sommigen een beter 'risico-gewogen rendement' boden, besloten centrale banken wereldwijd vanaf 2009 toch meer goud te kopen. Europese centrale banken, die naar verhouding over zeer grote goudvoorraden beschikten, bouwden hun verkopen tussen 1999 en 2009 langzaam af. Ook hebben zij in 1999 afgesproken de jaarlijkse goudverkopen te limiteren en de leasing activiteiten af te bouwen. Komt goud weer terug als wereldreserve? En welke implicaties heeft dat voor al die valutareserves?

30 april 2014
IMF stuurt zak geld naar Oekraïne

Het IMF reikt Oekraïne de helpende hand toe en verstrekt een lening die ergens tussen de $14 en $18 miljard zal liggen, zo schrijft Russia Today. Met deze lening wordt een zogeheten ‘default’ voorkomen en kan een deel van de schade van vier maanden ongeregeldheden worden opgevangen. Nu het IMF een deal gesloten heeft komt ook Europa met geld over de brug. De Europese Commissie stelde een noodpakket van €11 miljard samen voor het noodlijdende Oost-Europese land.

Hervormen
Het IMF zegt een leidende rol op zich te nemen in de economische hervorming van Oekraïne, zodat het land in de toekomst in economisch opzicht minder kwetsbaar wordt. "De steun van het IMF in essentieel om aanspraak te kunnen maken op hulp van de EU en de Wereldbank." Oekraïne moet veel maatregelen nemen om de economie weer op gang te krijgen. Zo eiste het IMF dat er een einde kwam aan de subsidies op gas, waardoor de energierekening voor de bevolking met ingang van 1 mei met 50% zal stijgen. Volgens het IMF hebben energiesubsidies in 2012 ongeveer 7,5% van het Oekraïense bbp af gesnoept.
Steun
Ook Japan geeft steun aan Oekraïne. Premier Shinzo Abe zei afgelopen maandag dat het land ongeveer $1,5 miljard beschikbaar stelt in de vorm van leningen en subsidies. Dit geld zal gebruikt worden om gebouwen op te knappen en de gezondheidszorg te verbeteren. Rusland was eind vorig jaar het eerste land dat economische steun gaf aan Oekraïne, door $3 miljard aan staatsobligaties te kopen. In totaal zijn 188 landen lid van het IMF, landen die allemaal een bijdrage leveren aan het noodfonds dat het IMF voor dit soort gevallen kan aanspreken. In 2010 besloot het IMF een hogere bijdrage te vragen, omdat meer en meer landen in de problemen dreigden te komen.
Schulden
Oekraïne heeft een staatsschuld van 40,5% van het bbp, relatief weinig in vergelijking met veel Westerse landen. Maar deze zomer moet een grote lening van $6 miljard afgelost worden, wat ongeveer een derde is van de omvang van de economie. In februari maakte de Oekraïense minister van Financiën de berekening dat er de komende twee jaar $35 miljard aan hulp uit het buitenland nodig is. De valuta van het Oost-Europese land heeft dit jaar al bijna 25% van haar waarde verloren tegenover de Amerikaanse dollar.

Oekraïne krijgt noodhulp van het IMF en de EU

27 maart 2014
Irak koopt 36 ton goud

Irak heeft in maart 36 ton goud gekocht, de grootste maandelijkse aankoop van het land in drie jaar tijd. De centrale bank kocht goud als middel om de Iraakse dinar te stabiliseren ten opzichte van buitenlandse valuta. Het is de eerste aankoop sinds eind 2012, toen Irak in korte tijd haar voorraad van 5,8 naar ongeveer 31 ton uitbreidde. Sinds augustus vorig jaar stond de officiële goudreserve van het olie-exporterende land op 29,8 ton. Met deze uitbreiding van 36 ton (die tegen marktprijs slechts $1,56 miljard waard is) wordt Irak de veertigste in de ranglijst van landen met de grootste goudvoorraden. Sinds maart 2011 heeft het IMF niet meer een dergelijk grote aankoop van goud geregistreerd. Toen kocht Mexico in één maand 78,5 ton van het gele metaal.

Centrale banken blijven goud kopen
Centrale banken blijven goud kopen. In 2012 voegden ze gezamenlijk netto 546 ton aan hun reserves toe ter diversificatie van valutareserves. In 2013 werd er opnieuw veel gekocht, al was de totale hoeveelheid van 369 ton minder indrukwekkend. Daar staat tegenover dat China in 2013 veel meer fysiek metaal van de markt haalde dan in 2012. Centrale banken over de hele wereld blijven goud accumuleren, een trend die niet meer te ontkennen valt. Tegen de huidige goudprijs hebben de opkomende economieën nog relatief weinig geel metaal in verhouding tot hun valutareserves. Ook Irak heeft volgens de statistieken van het IMF minder dan 2% van haar reserves in goud zitten. Irak had in 2012 volgens de Wereldbank in totaal $70,3 miljard aan reserves. De Iraakse centrale bank verklaarde tegenover Bloomberg dat er geen plannen zijn om binnenkort goud te verkopen. Of er na deze aankoop van 36 ton meer aankopen zullen volgen, dat weten we niet.

Irak kocht in maart 36 ton goud

25 maart 2014
Het monster van deflatie bedreigt economisch herstel

Figuur 1 Lagarde blijft waarschuwen voor deflatie in Europa

De afgelopen weken heeft de directeur van het Internationaal Monetair Fonds bij herhaling de kat de bel aangebonden. Ook tijdens het World Economic Forum in het Zwitserse Davos waarschuwde ze ervoor. Het fragiele economische herstel in de Westerse wereld wordt bedreigd door het monster van de deflatie. Voor Lagarde is vooral Europa kwetsbaar voor deflatie. Tot december van 2013 bedroeg de inflatie 0,8% en dat is ver onder het gewenste niveau van 2%. Maar ook in de VS is er met een inflatieniveau van 1,5% sprake van disinflatie. Dat is min of meer de laatste stap op weg naar deflatie. Als afschrikwekkend voorbeeld noemde de directeur Japan. Daar tiert deflatie al 20 jaar welig en is de economie in een soort coma is beland. Van enige dynamiek is amper meer sprake.

Figuur 2 Meer dan 20 jaar in de ban van deflatie

Van deflatie is sprake wanneer lonen en prijzen in een neerwaartse spiraal terecht komen. Voor de korte termijn hoeft dit patroon niet schadelijk te zijn. Vooral de werknemer, wiens inkomen onder druk staat, kan profijt hebben van dalende prijzen. Zo blijft zijn koopkracht op peil. Ook landen kunnen profijt hebben van korte periodes van deflatie. Een land als Spanje heeft er voordeel van. Door de daling van lonen en prijzen heeft het land aan concurrentiekracht gewonnen.

Op de wat langere termijn is de neerwaartse spiraal dodelijk voor een economie. Consumenten en bedrijven stellen hun aankopen steeds maar weer uit in de bijna zekerheid, dat prijzen alleen nog maar verder zullen dalen. Bedrijven zullen daarom hun investeringen ook steeds verder de tijd in verschuiven. Voor schuldenaars betekent een dalend inkomen, dat hun schulden feitelijk steeds hoger worden. Dat geldt ook voor staten die hun belastinginkomsten zien teruglopen.

In een reactie op de woorden van mevrouw Lagarde sprak de president van de ECB, Mario Draghi, sussende woorden. Hij achtte de kans op deflatie in de eurozone niet zo heel groot. Het huidige zeer lage niveau was volgens hem te wijten aan enkele eenmalige statistische bijzonderheden in Duitsland.

Niettegenstaande deze geruststellende woorden, ging de bankpresident uitvoerig in op de mogelijkheden die de ECB ter beschikking staan om het monster van de deflatie te bestrijden. Daarbij verwees hij naar de mogelijkheid van een Europese variant van Quantitative Easing, als middel om de inflatie aan te wakkeren, naar het rijk der fabelen. Het is de ECB niet toegestaan schuldpapier van staten rechtstreeks op te kopen. Het opkopen van schuldpapier van grote bedrijven heeft evenmin zin volgens Draghi.

Figuur 3 Geen inflatie maar disinflatie in het Westen

Het is in Europa een relatief kleine markt, die bovendien goed functioneert. De enige mogelijkheid, die hem wel aan staat is het grootschalig opkopen van gebundelde leningen van het MKB en consumenten. Voorwaarde is echter wel, dat de markt voor deze zogeheten asset backed securities in Europa weer tot leven komt. Nu is die zo dood als een pier. Dat hoeft niet zo’n groot probleem te zijn voor banken als ze beseffen, dat er zich wel een heel grote klant voor dit soort papier meldt.

Het voordeel van deze werkwijze is, dat het voor banken gemakkelijker wordt kredieten te verlenen, wat rechtstreeks aan de economie ten goede komt.

Er hoeft dus geen vuiltje aan de lucht te zijn. Toch is voorzichtigheid geboden. Het beleid van de ECB is de afgelopen jaren er vooral een geweest van veel praten en beloven. Dat is nu duidelijk weer de inzet. Het gevaar daarbij is reëel, dat de ECB te lang wacht met actie. In dat geval kan 2014 wel eens het jaar worden van heel onconventionele maatregelen van de Bank, die veel verder gaan dan in Davos gesuggereerd.

Figuur 4 Veel woorden, weinig daden

Cor Wijtvliet

Vragen en Opmerkingen kunt u richten aan [email protected]

27 februari 2014
Poll: Gelooft u in het wegstrepen van schulden?

Vorige week schreven we over een nieuw rapport van het IMF, waarin Reinhart en Rogoff waarschuwen voor het wegstrepen van schulden. Deze methode is in het verleden wel vaker toegepast en zou in de nabije toekomst opnieuw plaats kunnen vinden. Maar is de Westerse wereld wel klaar voor dergelijke maatregelen? De ‘bail-in’ is vervelend voor de meest vermogende mensen, maar een 10% spaardersheffing zou een veel grotere groep raken…

Wat denkt u bij het lezen van dit soort berichten? Graag uw mening!

[polldaddy poll=7699810]

9 januari 2014
IMF waarschuwt opnieuw voor wegstrepen schulden

Het IMF waarschuwt in een nieuw rapport wederom voor financiële repressie en voor het wegstrepen van schulden. In een nieuw working paper voor het IMF schrijven Reinhart en Rogoff dat de Westerse wereld te maken heeft met een ongekend groot schuldenprobleem, met schulden die zijn opgelopen tot het hoogste niveau in 200 jaar. De schulden zijn nu zo groot geworden dat ook het ‘rijke’ Westen weer geconfronteerd zal worden met de afschrijving en kwijtschelding van schulden op een schaal die we sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer hebben meegemaakt.

Rigoureuze maatregelen die het IMF genomen heeft om de schulden van ontwikkelingslanden van tijd tot tijd te verlichten moeten ook in de Westerse economieën genomen worden, maatregelen die een diepe kras in het onkreukbare imago van de westerse wereld veroorzaken. Schulden (en daarmee financiële bezittingen!) wegstrepen is iets dat niet past bij onze beschaafde en ontwikkelde economie, toch?? Decennia lang bouwde de westerse wereld een reputatie op van degelijkheid en betrouwbaarheid, maar die staat nu op het spel. Volgens Ambrose Evans Pritchard houdt de politieke elite in het Westen nog steeds vast aan de illusie dat wij fundamenteel anders zijn dan wat wij de ‘Derde Wereld’-landen noemen en dat onze schuldenproblematiek weg gemasseerd kan worden met een aantal jaren bezuinigen, een beetje meer inflatie en wat milde economische groei.

Totale schuldengroei in het Westen (Bron: Reinhart en Rogoff, 2013)

Schulden wegstrepen

Reinhart en Rogoff leggen in hun working paper getiteld “Financial and Sovereign Debt Crises: Some Lessons Learned and Those Forgotten” (PDF) de vinger op de zere plek. De maatregelen die totnogtoe genomen zijn in Europa en in de VS hebben de fundamentele problemen alleen maar naar de lange baan geschoven. Met symptoombestrijding en ad-hoc genomen maatregelen strompelt de economie voort, maar op een krachtig herstel rekent niemand meer. Hoe lang is dat nog vol te houden?

In het rapport verwijzen de twee professors naar de onervarenheid van het Westen als het aankomt op het herstructureren van schulden. Door de omvang van het probleem te ontkennen en door een fundamentele oplossing (schuldverlichting) tegen te houden wordt er uiteindelijk meer schade toegebracht dan wanneer de pijnlijke maatregelen snel genomen zouden worden. Binnen de Eurozone zien we dat de relatief sterke economieën nu omlaag worden getrokken door de zwakkere economieën in de periferie. Belastingbetalers in de sterkere landen betalen het grootste deel van de rekening, een situatie waar volgens Reinhart en Rogoff uiteindelijk niemand beter van zal worden.

Volgens de twee is het vrijwel onvermijdelijk om de pijnlijke maatregelen toch te nemen. "De omvang van het probleem suggereert dat herstructurering noodzakelijk is, bijvoorbeeld in de periferie van Europa. En dat gaat verder dan alles wat tot op heden publiekelijk besproken is", aldus de professors van Harvard. In het working paper is een tabel opgenomen van eerdere schuldverlichtingen in de jaren dertig. Veel landen konden hun schulden van de Eerste Wereldoorlog niet meer terugbetalen en besloten uiteindelijk om dat ook maar gewoon niet meer te doen. Tal van obligaties zijn in het verleden al waardeloos geworden, omdat overheden ten einde raad hun belofte niet meer konden waarmaken. Ook de VS heeft in het verleden haar belofte niet nagekomen, toen ze de dollar devalueerde ten opzichte van goud. Door de prijs aan te passen van $20,67 naar $35 zat er opeens 40% minder goud in de valuta die de man op straat gebruikte en spaarde.
Bewustwording
Dat besef zal zo langzamerhand weer terugkeren. Decennia lang hebben we in het Westen niet zulke schuldenproblemen gehad en is de collectieve ervaring van financiële repressie langzaam uit ons geheugen gewist. De financiële repressie komt de laatste jaren steeds meer terug. Denk aan de extreem lage rente op je spaargeld, die al lang niet meer compenseert voor de inflatie. Denk aan bail-in, waarbij spaarders en achtergestelde obligatiehouders mede moesten opdraaien voor de verliezen van een omvallende bank. Door de negatieve reële rente verliezen spaarders en worden de lasten van de schuldenaren verlicht. Dat gebeurt nu al een paar jaar op beperkte schaal, maar vlak na de Tweede Wereldoorlog was dat volgens Reinhart en Rogoff nog veel erger. Toen was de reële rente in de VS en in het Verenigd Koninkrijk jarenlang -2%. In Italië en in Australië verloor de spaarder na correctie voor inflatie ieder jaar zelfs 5%. In een systeem van spaarders en schuldenaren krijgen de spaarders de rekening gepresenteerd. Dat is ook wat Reinhart en Rogoff constateren in hun onderzoek naar kwijtscheldingen van schulden. Soms werden staatsobligaties gewoon niet meer betaald, in andere gevallen werden de leenvoorwaarden aangepast ten nadele van de crediteur. In sommige gevallen maakte hyperinflatie de schuld (en daarmee ook de claim op die schuld) compleet waardeloos. De schuldencrisis heeft direct gevolgen voor de spaarders, omdat we in de westerse wereld de gewoonte hebben om te sparen in schulden. Denk bijvoorbeeld aan uw spaargeld op de bank en de obligaties in uw beleggingsportefeuille of pensioenfonds. Het zijn dit soort bezittingen die in een schuldencrisis gevaar lopen. [polldaddy poll=7699810]

3 januari 2014
Duitsland investeert veel te weinig

Onze Oosterburen liggen in de vuurlinie van het IMF en de Europese Commissie. De kritiek luidt dat de overschotten op de lopende rekening te groot zijn en dat gaat ten koste van de rest van Europa. Dit verhindert namelijk het felbegeerde economische herstel.

Het overschot is inderdaad te groot, maar dat heeft weinig van doen met de rest van Europa. De werkelijke oorzaak van het enorme overschot is het lage investeringsniveau van de private sector in Duitsland.

Kritiek
Het gevaar is nu, dat een geërgerd Duitsland zich meer en meer gaat afwenden van Europa onder het motto: wat goed is voor Europa moet wel slecht zijn voor Duitsland. Deze houding gaat al schuil achter de kritiek op de renteverlaging van de Europese Centrale Bank. Die verlaging is strijdig met de Duitse belangen.

Voor een deel hebben de Duitsers overigens het gelijk wel aan hun kant met hun verweer op de externe kritiek. Export is geen zero-sum game. De export van Duitsland richt extern niet louter schade aan. Het heeft ook zo zijn goede kanten. De sterk stijgende exporten van het land na de diepe crisis van 2008-2009 droegen wel degelijk bij aan het wereldwijde herstel.

Structureel
Eenzijdige kritiek op het overschot lijdt de aandacht af van een structureel probleem, dat steeds meer de toekomst van het land gaat bedreigen. Ondanks alle mooie economische successen en de lage werkloosheid is het toch voor een deel de schijn die bedriegt. De groei is en blijft zwak, de loonontwikkeling stagneert, de arbeidsproductiviteit is laag, veel banen hebben een laagwaardig en tijdelijk karakter en de overheid is financieel uitgehold.

De onderliggende oorzaak is in alle gevallen een gigantische investeringsachterstand. De investeringsquote is nu een van de laagste in Europa. Bedroeg het aan het einde van de vorige eeuw nog 23%, nu is het teruggevallen naar 17%. Volgens een studie van de Berlijnse denktank DIW schieten de investeringen jaarlijkse 3% oftewel € 80 miljard. Dat scheelt het land al snel 0,5% aan groei tekort. Het is vooral de private sector die het erbij laat zitten.

Pech
De oorzaak voor deze ongunstige ontwikkeling is een combinatie van pech en slecht beleid. De zegetocht van Duitse bedrijven heeft als gevolg, dat deze sector meer en meer in het buitenland gaat investeren. Op die manier willen bedrijven een stevigere voet tussen de deur te krijgen. Dat is de schaduwzijde van succes.

Maar binnenlands liggen de kaarten iets anders. De regelgeving is in Duitsland zo onduidelijk, dat bedrijven vaak niet weten wat er wel en wat er niet mogelijk is. Daarom blijven veel bedrijven maar op hun handen zitten. Een tweede hinderpaal is het rigide belastingstelsel. Ook dat bevordert de bereidheid om te investeren niet. In de derde plaats hebben ook de Duitsers te kampen met een tekort schietende arbeidsmarkt. Die levert niet wat bedrijven nodig hebben. Niet in de laatste plaats dalen de investeringen, omdat de ondernemerszin bij onze Oosterburen terugloopt. Nieuw ondernemerschap is vaak een sine qua non voor innovatie, wat weer de basis is voor hernieuwde groei en werkgelegenheid.

Zieke man
Het bevreemdende en onrustbarende is, dat het lage investeringsniveau met al zijn kwalijke consequenties geen onderwerp van gesprek is bij de regeringsonderhandelingen. Het is ook aantrekkelijk om het niet te doen. Het oplossen van dit probleem levert pas na jaren resultaten en zover reikt de blik van een doorsnee politicus niet. Niets doen heeft echter een prijskaartje. Duitsland kan zomaar weer de zieke man ven de eurozone worden.

Bron:
Marcel Fratscher, Investment, not the surplus is Germany ’s big problem. Financial Times, November 19 2013

22 november 2013
Gaat die IMF spaardersheffing er dan toch komen?

Ongeveer een maand geleden schreven we op Marketupdate over het gedachtespinsel van het IMF voor een mogelijke heffing op spaargeld. In de Fiscale Monitor van het IMF stond op pagina 49 een klein stukje over de mogelijkheid van een spaardersheffing om de schuldenlast te verlichten. De wereld was even te klein, gezien alle reacties onder ons artikel. Ook door andere media werd deze mogelijke spaardersheffing overgenomen. Hoe durft het IMF de rekening voor de crisis bij de spaarzame burger neer te leggen?

Hoe moeten we die spaardersheffing wegen? Was het inderdaad niet meer of minder dan een gedachtespinsel? Zit er een strategie achter (onrust stoken in Europa…)? Of is het echt iets waar we rekening mee moeten houden?

De beruchte passage over de heffing op spaargeld uit het rapport van het IMF

Storm in een glas water?

Dinsdag kwam het IMF eindelijk met een persbericht naar buiten. Daarin schrijft Mr. Sanjeev Gupta van de afdeling fiscale zaken dat de betreffende passage in het rapport niet gezien moet worden als een voorstel van het IMF. In het IMF rapport wordt ook gewaarschuwd voor de negatieve effecten van een spaardersheffing, zo stelt Gupta. “In het rapport geven we geen aanbeveling voor een spaardersheffing”.

Het IMF weerlegt de heffing op spaartegoeden, maar daarmee blijven een aantal vragen onbeantwoord. Deutsche Wirtschafts Nachrichten publiceerde vandaag een interessant artikel over dit onderwerp, waar we graag het licht op willen schijnen.

Spaardersheffing past binnen de context…

Zo wijst Deutsche Wirtschafts Nachrichten erop dat de betreffende passage uit het IMF rapport niet op zichzelf staat. Het staat in een context van een uitvoerig rapport over verandering van de belastingstructuur, naast een aantal andere voorstellen voor hervorming. Ook keert het onderwerp vermogensheffing terug in de Executive Summary van het rapport, al wordt het daar wat breder omschreven. We hebben deze passage voor u vertaald:

“Er lijkt in veel geavanceerde economieën nog ruimte te bestaan om meer inkomsten op te halen bij de top van de inkomstendistributie (waardoor deze in sommige gevallen een aanzienlijk gedeelte van de lasten zullen dragen), mocht dat wenselijk zijn. En er is in veel geavanceerde economieën een goede reden om substantieel meer geld op te halen met vermogensbelastingen (hoewel dit het beste gedaan kan worden als de financiële markten veerkrachtig zijn).

In de basis levert een belasting op vermogen veel geld op tegen relatief lage uitvoeringskosten. De resultaten uit het verleden zijn niet bepaald bemoedigend, maar dat kan veranderen als het algemene belang groter wordt en er meer internationale samenwerking is die ervoor zorgt dat de mogelijkheden om de belasting te ontduiken afnemen.”

Uit deze passage valt af te leiden dat er nog steeds wordt nagedacht over manieren om meer belasting te heffen op vermogen. Het is ook in harmonie met de richting waarin Europa en de VS bewegen, namelijk van de collectieve bail-out constructie naar de nieuwe bail-in aanpak. Cyprus was een goede testcase, want daar werden de spaarders en obligatiehouders ook aangeslagen om de verliezen van banken op te vangen. Een algemene heffing op spaartegoeden om de staatsschulden wat omlaag te brengen lijkt daar een overtreffende trap van te zijn die we niet op voorhand moeten uitsluiten.

Financiële repressie?

Tijdens het laatste G20 topoverleg werd er ook gesproken over het terugdringen van de belastingontduiking. Ook dat past binnen het grotere plaatje van financiële repressie. Alles lijkt vandaag de dag geoorloofd om hoge staatsschuld van landen geloofwaardig te houden.

Volgens Deutsche Wirtschafts Nachrichten is het ook bijzonder dat het gedachtespinsel van het IMF speciaal werd toegespitst op Europa. Waarom niet op andere werelddelen? Hebben de Amerikanen niet hetzelfde schuldenprobleem als de Europeanen? Hieruit kan men concluderen dat het voorstel concreter is dan slechts een gedachtespinsel. Volgens de Duitse site is de aanpak van het IMF misschien wel te vergelijken met wat Jean-Claude Juncker in 1999 zei:

“We nemen een beslissing, laten een proefballonnetje los en kijken daarna wat er gebeurt. Als er geen opstand komt, omdat de meeste mensen geen idee hebben wat er gaande is, dan gaan we door. Stap voor stap, totdat er geen weg meer terug is.”

6 november 2013
Indiase centrale bank: “We kunnen altijd goud verkopen”

Raghuram Rajan, de nieuwe gouverneur van de Indiase centrale bank, heeft gezegd dat India in een noodgeval altijd nog haar goud kan verkopen. Hij zet zijn woorden kracht bij door te stellen dat de verkoop van goud de voorkeur geniet boven een noodlening van het IMF. India heeft $280 miljard aan reserves, omgerekend is dat 15% van het bbp. “India kan 3/4 deel van haar schulden afbetalen met haar buitenlandse reserves”, zo verklaarde Rajan tegenover de First Post.

“India heeft het afgelopen jaar $60 miljard aan goud gekocht. Daarmee is de import van goud verantwoordelijk voor driekwart van het tekort op de betalingsbalans. Als het erop aan komt, dan kunnen we de wereld altijd nog betalen met goud”, zo voegde hij eraan toe.

Betalingsbalans

De Indiase economie wordt de laatste tijd geplaagd door een serieus probleem met de betalingsbalans. Op dit moment is het tekort 5,07% van het bbp, een tekort dat ontstaan is door omvangrijke import van goud en olie. Door het tekort op de betalingsbalans staat de Indiase roepie al onder druk, maar door het opdrogen van liquiditeit in opkomende markten is dat probleem alleen nog maar groter geworden, zo schrijft Patrick Legland van Société Générale. “De terugkeer van liquiditeit van opkomende markten naar de ontwikkelde economieën versterkt het waardeverlies van de Indiase roepie, met als gevolg hogere importinflatie en stijgende productiekosten. Dat blijkt zeer schadelijk voor het groeivermogen van de Indiase economie”.

Goud verkopen

De Indiase centrale bank heeft in 2009 nog 200 ton goud gekocht van het IMF. Sindsdien heeft de centrale bank geen goud gekocht of verkocht. Het valt ook nog maar te bezien of India echt goud zal verkopen, aangezien de verkoop van goudvoorraden tegen de huidige goudprijs relatief weinig oplevert. Misschien is het niet meer dan een dreigement van Rajan, bedoeld om mensen af te schrikken. Alleen al door te dreigen met de verkoop van goud kan een centrale bank de goudmarkt beïnvloeden. Zo dreigde Bernanke met tapering, de afbouw van het stimuleringsprogramma. Die tapering is nooit gekomen, maar het effect op de financiële markten was duidelijk zichtbaar.

IMF

Rajan zegt tegenover de First Post dat hij de komende vijf jaar niet voor hulp bij het IMF zal aankloppen. Ondanks de hoge inflatie, de zwakke economische groei en de problemen op de betalingsbalans ziet hij nog geen reden om externe hulp in te schakelen. “India is bij lange na nog geen land dat in een financiële of economische crisis verkeert… Er is geen kans dat we het IMF de komende vijf jaar om geld zullen vragen”.

Bron: BusinessInsider

Raghuram Rajan hint op de verkoop van goud

15 oktober 2013