Marketupdate

Tag: recessie

  • Winstmarges in VS onder druk en angst voor recessie neemt toe – renteverlaging op komst?

    Beleggers maken zich momenteel meer zorgen over politiek en economische groei dan over handelsconflicten, constateert Keith Wade, hoofdeconoom bij Schroders. De omgekeerde rentecurve versterkt de vrees voor een Amerikaanse recessie. De laatste negen recessies in de VS zijn alle voorafgegaan door een omgekeerde curve, met 1966 als enige uitzondering. De kans op een Amerikaanse recessie in de komende twaalf maanden schat Schroders momenteel op 36%, dat is het hoogste percentage sinds 2007.

    Marges krimpen

    Hoewel de kortetermijnindicatoren nog steeds zwak zijn, blijft Schroders voor het tweede kwartaal een opleving van de activiteit verwachten. Het is bemoedigend dat er een paar positieve signalen te zien zijn. Zo zijn de grondstoffenprijzen gestabiliseerd (industriële metalen zijn de afgelopen maand met 3,8% gestegen), is de wereldwijde inkoopmanagersindex (PMI) in februari gestegen, terwijl in de VS de samengestelde ISM is versterkt en de woningmarkt is gestabiliseerd. De detailhandelsverkopen in de eurozone herstelden in januari en bleven in februari goed op peil in Duitsland en Spanje, waardoor de regio in het eerste kwartaal goed van start is gegaan.

    Er is echter een duidelijk verschil tussen de dienstensector en de industrie. In de goederenproducerende sector is er sprake van een voorraadopbouw die vooral in de eurozone, en met name in het Verenigd Koninkrijk (om Brexit-gerelateerde redenen), een negatieve invloed zal hebben op de conjunctuur. Uit PMI-rapporten blijkt dat bedrijven in de ontwikkelde markten hun productie zullen moeten inkrimpen om de voorraden beter in evenwicht te brengen met de orders. De opkomende markten lijken daarentegen in een betere positie te verkeren en zullen de komende maanden wellicht een sterkere activiteit kennen.

    De korte termijn neemt de verbetering van de economische activiteit wat van de zorgen bij beleggers weg. Maar op de iets lagere termijn voorziet Schroders wel degelijk een groeivertraging in de VS als de stimuleringseffecten afnemen. Daarnaast is er een lagere inflatieverwachting, wat geleid heeft tot een meer accommoderende houding van de centrale banken. Dat is positief voor de markten, maar de lagere inflatie veroorzaakt ook drukt op de winstmarges. Bedrijven worden geconfronteerd met stijgende loonkosten en als ze deze niet kunnen doorberekenen in de prijzen, dan moeten ze interen op hun winstmarges.

    Recessie in bedrijfswinsten

    Schroders verwacht dat met name in de VS de marges onder druk komen te staan. Voorzichtigheid met betrekking tot de Amerikaanse bedrijfswinsten is dan ook de komende kwartalen op zijn plaats. De Amerikaanse bedrijfswinsten zullen naar verwachting pieken in het derde kwartaal van dit jaar. Daarna vertraagt de economische groei en dat raakt ook de winstgroei. De verwachting is dat in 2019 de winsten nog met 6% zullen groeien, om het jaar erna met bijna 4% te krimpen. Een matige economische groei leidt tot een lagere capaciteitsbenutting en zet de winst onder druk. De marges krimpen door stijgende loonkosten, terwijl inflatie en productiviteit onder druk staan als gevolg van de lagere economische groei.

    Luidt een lagere marge het einde van de huidige cyclus in?

    Druk op het bedrijfsresultaat leidt doorgaans tot lagere kasstromen, waarop een reactie van het bedrijfsleven niet kan uitblijven. Doorgaans zullen bedrijven bezuinigen op arbeid en kapitaalbestedingen. Dat verzwakt het bbp en leidt tot lagere inkomens, minder vertrouwen en afnemende consumentenbestedingen. Dit kan op zijn beurt een einde maken aan de cyclus en leiden tot een recessie. Het zou passen bij de omgekeerde rentecurve, die doorgaans een betrouwbare indicator is voor een naderende recessie.

    Of kan de cyclus doorrollen?

    Om de huidige cyclus te kunnen voortzetten, moet de margekrimp worden voorkomen. Dat kan als het bedrijfsleven de loonkosten onder controle houdt of de productiviteitsgroei stimuleert. Dit is mogelijk, maar zal moeilijk zijn gezien de krapte op de arbeidsmarkt. De aanbodzijde van de arbeidsmarkt zou positief moeten verrassen door een hogere arbeidsparticipatie om de loondruk tegen te gaan.

    Een andere mogelijkheid is een grotere vraag om de output te ondersteunen, waardoor capaciteit en productiviteit worden gestimuleerd. Dit zou kunnen komen door een grotere vraag uit China, of een versoepeling van het monetair beleid door de Fed door een renteverlaging. De politieke druk op de centrale bank zal volgend jaar waarschijnlijk groot zijn, gezien de presidentsverkiezingen. De Fed krijgt te maken met een zwakkere groei en een matiging van de inflatie, en ondervindt dus eigenlijk weinig hinder om het beleid te versoepelen.

    Renteverlagingen in aantocht

    Schroders voorspelt twee renteverlagingen van de Fed in 2020. Op dit moment verwacht ze die in juni en september volgend jaar maar de vraag zal zijn of deze te laat komen om te voorkomen dat een winstrecessie uitmondt in een volledige economische recessie. Bij de inschatting van de risico’s zullen beleggers een versoepeling van het beleid moeten afwegen tegen lagere winstverwachtingen.

    Lees meer in het meegestuurde artikel “Profit pressures, recession fears and the Fed” uit de nieuwste Economic and Strategy Viewpoint – April 2019 van Keith Wade, hoofdeconoom bij Schroders.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Klaas Knot: “Huishoudens moeten meer buffers aanhouden”

    Klaas Knot: “Huishoudens moeten meer buffers aanhouden”

    Huishoudens zouden meer buffers moeten aanhouden en daarom moet de leencapaciteit verder worden teruggebracht. Dat zei Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, afgelopen zondag in een interview bij Buitenhof. Om de enorme private schulden omlaag te brengen pleit de centraal bankier voor het geleidelijk afbouwen van de hypotheekrenteaftrek. Hij merkt op dat de hypotheekschuld in Nederland niet meer stijgt, maar dat deze in internationaal perspectief nog steeds hoog is.

    Ook moet de maximale leencapaciteit volgens hem verder worden teruggebracht tot maximaal 90% van de waarde van het huis. Op die manier dwing je huishoudens een buffer op te bouwen die heb kan beschermen in slechte tijden. Ondertussen moet er ook aan de aanbodzijde van de markt iets worden gedaan. Zo pleitte Klaas Knot voor de bouw van meer woningen om de krapte op de woningmarkt te verminderen. In stedelijke gebieden is een schaarste aan woningen, wat de prijzen opdrijft.

    Klaas Knot: “Wij vragen overal in de economie om buffers. De wereld is nou eenmaal onzeker en aan de bronnen van de onzekerheid kunnen we weinig doen. Maar we kunnen wel vragen aan economische partijen om weerbaar te zijn. Dat betekent buffers in de overheidsfinanciën, buffers bij de banken… Waarom vragen we niet om een klein buffertje bij de huishoudens, wat in potentie toch een kwetsbare groep is?”

    ‘Vrees voor nieuwe recessie is voorbarig’

    Volgens Klaas Knot is de vrees voor een nieuwe recessie op dit moment nog wat voorbarig. Hij ziet wel ‘externe risico’s’ zoals de Brexit, de begrotingsproblematiek in Italië en het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China. De problemen met banken in de zuidelijke landen is volgens de centraal bankier voornamelijk het gevolg van de zwakkere economische situatie in die landen.

    Daarnaast speelt ook mee dat er in sommige landen nog steeds een cultuur van relatiebankieren bestaat, waarbij banken in lokale gemeenschappen soms te makkelijk leningen verstrekken. Door schaalvergroting in de bankensector is die cultuur in Nederland verdwenen, maar in een aantal andere Europese landen nog niet. Het zijn dan ook vooral de middelgrote en kleine banken waar de grootste problemen zitten, aldus Klaas Knot.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Waarom voelt de wereldeconomie zo kwetsbaar aan?

    Wereldwijd gaan de aandelenkoersen weer omhoog en veel beleggers halen waarschijnlijk opgelucht adem. De gevreesde correctie lijkt alweer ten einde. De opluchting is begrijpelijk, maar dat wil niet zeggen dat er geen reden meer is om zich meer dan zo nu en dan serieus zorgen te maken. Zoals de zaken zich nu laten aanzien lijkt de wereldeconomie op weg naar een milde cyclische vertraging. Dat neemt echter niet weg, dat de wereld kampt met structurele problemen die zowel een lange termijn karakter hebben als een cyclische.

    Volgens de sterrenwichelaars van de OECD bereikte de wereldwijde expansie in november van 2018 zijn piek. In 2018 zal het globale bbp volgens deze zieners met 3,7% groeien om in 2019 en 2020 te vertragen naar 3,5%. Als de OECD gelijk krijgt, dan gaat de wereld een extreem zachte landing tegemoet en dat mag geen problemen opleveren. Het zou een neergang volgens het boekje betekenen. De economische cyclus in de geavanceerde economieën is al op leeftijd en van ‘excess capacity’ is geen sprake meer. Centrale banken hebben hier hun beleid verkrappend op aangepast. Er hoeft echter niet al te hard op de rem getrapt te worden, want de inflatie is laag en dan kan de rente ook laag blijven. Ondanks de recente correctie op de aandelenbeurzen zijn waarderingen nog steeds fors te noemen. Er is met andere woorden weinig dat wijst op de komst van een wereldwijde harde recessie.

    Harde of zachte landing?

    Zoals zo vaak, schuilt er echter een addertje onder het gras. Vooraanstaande stemmen benadrukken dat er voor de korte termijn weinig grote problemen te bespeuren zijn, maar voor de lange termijn des te meer. Ze wijzen daarbij op sterk uiteenlopende trends in productiviteit en op de lange termijn schuldencyclus. Productiviteit moet dan gezien worden in het licht van verschuivingen in de economische machtsverhoudingen, de groeiende ongelijkheid, het ineenstorten van de werkgelegenheid in de industrie, de opkomst van de digitale economie en de spaaroverschotten in de afgelopen decennia. De lange termijn schuldencyclus, die versnelde vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw, is de uitkomst van pogingen om de sociale en economische gevolgen van die veranderingen in de hand te houden.

    Anno 2019 beginnen we de gevolgen van die structurele verschuivingen meer en meer aan den lijve te ondervinden in de vorm van groeiend nationalisme en populisme. Ook de Brexit, president Trump, de handelsoorlog tussen de VS en China vinden hier hun oorsprong. De lange termijn kredietcyclus bereikte zijn voorlopig hoogtepunt in de vernietigende financiële crisis van 2007-2008. China, dat een reddend anker uitwierp in die moeilijke jaren, heeft zodoende zijn lange termijn schuldencyclus zien versnellen en lijkt nu de grenzen van schuldgroei bereikt te hebben.

    Daarmee zijn we er nog niet. De omvangrijke verschuivingen op wereldschaal bergen nog meer gevaren in zich. Het is nog maar de vraag of het nu nog mogelijk is om een wereldwijde recessie gecoördineerd te lijf te gaan? Een ander reëel gevaar is, dat het geleidelijk verpulveren van de huidige politieke orde in de wereld op zich al voor een economische disruptie gaat zorgen. Een instorten van de wereldhandel kan een zo’n disruptie tot gevolg hebben.

    Wereldwijde schulden zijn verder toegenomen na crisis van 2008 (Bron: Financial Times)

    Kwetsbaarheid blijft

    Uiteindelijk hoeven we ons weinig zorgen te maken over een mogelijke korte termijn vertraging. Die is waarschijnlijk bescheiden van omvang en dat laat zich wel managen. Het draait uiteindelijk allemaal om de context waarbinnen die korte termijn cyclische vertraging plaatsvindt. Dat is er een van grote politieke en beleidsmatige onzekerheden, gekoppeld aan een uitputting van verantwoorde mogelijkheden om de kredietverlening te versterken. Wanneer die mogelijkheden niet meer voor handen zijn, dan kan zelfs een bescheiden vertraging onverhoopte gevolgen hebben.

    De wereld is kwetsbaar geworden en er zijn nog geen mechanismes ontwikkeld om deze kwetsbaarheid te bestrijden. Gelet op het huidig politieke klimaat in de wereld ziet het er ook niet naar uit dat die mechanismes er op afzienbare tijd zullen komen. Wie zich zorgen wil maken, moet zich daar zorgen over maken. Het betekent ook, dat de centrale banken geen wapens meer hebben om een recessie te bestrijden. Het standaard antwoord op een recessie is immers om de rente te verlagen. Voor bijvoorbeeld de Fed zou dat beteken dat de korte rente verlaagd moet worden naar pakweg -2,5%. De ECB en de Bank van Japan zouden nog verder moeten gaan. Alleen de People’s Bank of China heeft meer ruimte om te manoeuvreren. Het is alleen de vraag of het verstandig is om de uit de hand gelopen kredietverlening van de laatste decennia opnieuw nieuw leven in te blazen.

    Cor Wijtvliet

    corwijtvliet-logo

    Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl

    Tot slot:

    • Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
    • Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
    • Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
    • Of bezoek www.Beurshalte.nl      
    • Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!

    Vindt u deze columns van Cor Wijtvliet interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.

    Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.




  • Kees de Kort: Olieprijs als zondebok

    De olieprijs wordt steeds vaker als een excuus gebruikt voor al het slechte economische nieuws, dat constateert Kees de Kort in een gesprek met BNR Nieuwsradio. “Die lagere olieprijs is natuurlijk slecht voor de olieproducenten. Dat begrijpt iedereen. Maar het is natuurlijk goed voor de olieconsumenten. En wat zie je nou op de financiële markten gebeuren? Dat alles omlaag gaat.”

    Kees de Kort wijst naar het voorbeeld van Japan, bij uitstek een economie die erg afhankelijk is van de import van olie. Zij zouden maximaal profiteren van een daling van de olieprijs, maar ook daar gaat de aandelenmarkt onderuit. Dat is niet wat je zou verwachten als de goedkope olie echt zo goed was voor de economie. “Ik heb het idee dat het een beetje als excuus gebruikt wordt voor onzekerheid en twijfel”, aldus marktcommentator Kees de Kort.

    Geen opleving na daling olieprijs

    kees-de-kort-teaserDat de daling van de olieprijs nog niet voor een economische opleving zorgt is volgens Kees de Kort te verklaren door de economische omstandigheden van veel mensen. Wie moeilijk kan rondkomen of veel schulden heeft zal bij een daling van de olieprijs niet opeens meer gaan consumeren. Die zal de situatie eerder gebruiken om schulden af te lossen en te sparen.

    Dat de beurzen wereldwijd de afgelopen weken zo hard onderuit zijn gegaan is volgens de marktcommentator niet het gevolg van een dalende olieprijs, maar van een algemene tendens van toenemende onzekerheid over de economie.

  • Dance macabre op de internationale financiële markten

    Deze bijdrage is afkomstig van Beurshalte

    Het gaat er hard en ruig aan toe op de internationale financiële markten aan het begin van 2016. In de eerste twee weken verdween er voor meer dan $4 biljoen aan internationale beurswaarde door de schoorsteen. Volgens sommige analisten vormt de huidige paniek een eerste aanwijzing wat de wereld staat te wachten na het beëindigen van de monetaire verruimingsprogramma’s.

    Als dat waar mocht blijken te zijn dan liegen de voortekenen er niet om. Er is paniek vanwege de onduidelijkheid over de economische koers in China en over de waardevermindering van de renminbi. De obligatiemarkten worden door elkaar gehusseld, omdat centrale banken hun reserves aanspreken om de lokale munten te steunen. Tegelijkertijd zoeken beleggers hun heil in staatsobligaties in hun zoektocht naar veiligheid. De paniek wordt nog aangewakkerd door de schijnbaar onstuitbare val van de prijzen voor grondstoffen, die van olie in het bijzonder. Het resultaat is dat de beurzen van Shanghai en Shenzen in 2016 al meer dan 20% aan waarde hebben ingeboet. Hun Europese en Amerikaanse tegenvoeters doen het met 10% iets minder slecht, maar daar is alles ook mee gezegd.

    danse-macabere

    La Danse Macabere

    Nieuw recessie?

    Er is niet alleen veel onrust over China en wat daar wel of niet gaande is, maar ook over de economie van de Verenigde Staten heerst twijfel en ongerustheid. Is er nu wel of niet sprake van een winstrecessie? Gaan bedrijven in de energiesector nu wel of niet massaal op de fles, omdat ze bezwijken onder hun torenhoge schulden en lage olieprijzen?

    shanghai-stock-exchangeHoe kunnen deze onrust en paniek bezworen worden? Dat zal niet eenvoudig zijn. Sommige wijzen daarbij met de beschuldigende vinger naar de Fed. Al sinds dat de mogelijkheid voor een renteverhoging slechts geopperd werd is de dollar in waarde gaan stijgen. Dat heeft tot een financiële verkrapping geleid die verkeerd uitpakt voor het Amerikaans bedrijfsleven. De Fed mag dan wel claimen dat de crisis voorbij is maar daar merkt de Amerikaan in de praktijk weinig van. De groei van de economie is nog steeds teleurstellend laag ondanks jaren van monetaire stimulering en een rentevoet van nagenoeg 0%. Het idee begint post te vatten dat de Fed eigenlijk geen mogelijkheden meer heeft om de economie een impuls te geven.

    Moet het heil dan weer komen van China, zoals in 2008/09? Ook daar zetten beleggers vraagtekens bij. Na al de mislukte ingrepen op de Chinese beurzen in de afgelopen maanden lijkt de overheid wat kopschuw geworden om nieuwe maatregelen te implementeren. Daar komt nog bij, dat Beijing in februari gastheer is voor de bijeenkomst van de G20. In de aanloop hiernaar lijkt het uitgesloten dat er radicale maatregelen genomen worden. De autoriteiten willen het liefst zoveel mogelijk rust bij dit soort belangrijke internationale aangelegenheden.

    Maar waar kan de belegger dan wel enige zekerheid aan ontlenen? Wat kan wel als leidraad dienen voor zijn beleggingsbeslissingen in de komende dagen en weken? Twee zaken zou hij in zijn overwegingen kunnen meenemen. De eerste is, dat turbulentie op de financiële markten niet automatisch uitmondt in een wereldwijde recessie. De kans daarop is volgens JP Morgan voor dit jaar ongeveer 50%. De bank voegt er echter aan toe dat het huidig pessimisme niet stoelt op reële economische data. Dat is een opvatting die gedeeld wordt door Goldman Sachs. Strateeg Jan Hatzius verwacht dan ook dat nieuwe economische data die begin februari naar buiten komen voor de broodnodige rust onder beleggers zullen zorgen.

    Impact China overschat?

    Hij bestrijdt eveneens de overtuiging onder veel beleggers, dat de gebeurtenissen in China hun verwoestende uitwerking op de wereldeconomie niet zullen missen. Hatzius poneert dat de invloed van China op de rest van de wereld nog beperkt is. Als de Chinese import met 10% daalt dan kost dat de ontwikkelde landen slechts 0,1% aan groei! Voor deze strateeg is de prijsdaling van grondstoffen eerst en vooral het gevolg van overinvesteringen in goede tijden en is de dure dollar bewijs van de kracht van de Amerikaanse economie. De Chinese onrust tenslotte heeft alles te maken met de transitie naar een economie die steunt op de consument en diensten. Al deze zaken zorgen voor problemen, grote problemen zelfs maar beheersbare problemen. Het zijn troostende gedachten van Hatzius, zij het dat ze slechts een schrale troost bieden aan een de belegger die nu behoefte heeft om de uitgang uit de malaise te vinden!

    Cor Wijtvliet

    Hoofdredacteur Beurshalte.nl

    beurshalte-logoOver Beurshalte:

    Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

  • IMF verlaagt opnieuw groeiverwachting wereldeconomie

    Het IMF heeft vandaag voor de derde keer in minder dan een jaar tijd haar groeiverwachtingen voor de wereldeconomie naar beneden bijgesteld. De verwachtingen werden naar beneden bijgesteld, nadat bekend werd gemaakt dat de economie van China in het vierde kwartaal met 6,9% op jaarbasis was gegroeid. Dat zijn percentages waar we in de Westerse wereld alleen maar van kunnen dromen, maar voor Chinese begrippen waren het de zwakste groeicijfers sinds 2009.

    Een zwakkere groei in China is niet de enige reden voor het IMF om somberder te zijn over de wereldeconomie. Door de daling van de grondstofprijzen en de olieprijs zijn ook heel veel andere landen in de problemen gekomen. Vooral de BRICS-landen worden getroffen door een combinatie van dalende grondstofprijzen en een kapitaalvlucht richting de dollar. De waarde van de Russische roebel en de Zuid-Afrikaanse rand zijn door al deze problemen sterk gedaald ten opzichte van de dollar.

    Groeivertraging China

    Het IMF voorziet nu een groei van de wereldeconomie van 3,4% in 2016 en 3,6% in 2017, terwijl men eerder nog uitging van 0,2 procentpunt meer groei in zowel dit jaar als volgend jaar. De Chinese economie zal volgens het IMF dit jaar met 6,3% en volgend jaar met 6% groeien. Dat betekent een verdere terugval ten opzichte van de 6,9% groei die in 2015 gerealiseerd werd.

    IMF“We zien geen grote veranderingen in de fundamenten van de Chinese economie ten opzichte van zes maanden geleden, maar de markten zijn zeker erg geschrokken van de recente gebeurtenissen en vinden het lastig om deze signalen te interpreteren”, zo verklaarde IMF-econoom Maury Obstfeld in een videoboodschap. Hij merkt ook op dat de financiële markten nogal volatiel en risico-avers zijn en daarom vrij sterk reageren op het macro-economische nieuws.

    Voor de Eurozone verhoogde het IMF haar groeiprognose met 0,1 procentpunt naar 1,7%, terwijl het vooruitzicht voor de Amerikaanse economie voor dit jaar en voor volgend jaar met 0,2 procentpunt verhoogd werd naar 2,6%. Het IMF ziet tekenen van herstel in de Amerikaanse economie, maar ziet ook bedreigingen in de lage olieprijs en de waardestijging van de dollar. Dat eerste remt de investeringen in de energiesector, terwijl het tweede ongunstig is voor de exportcapaciteit van de Amerikaanse economie als geheel.

    Wereldwijde recessie mogelijk?

    Volgens de Amerikaanse bank Morgan Stanley is er dit jaar 20% kans op een wereldwijde recessie. Men spreekt van een wereldwijde recessie als de economie minder dan 2,5% groeit, omdat dat de minimale groei is die compenseert voor de groei van de wereldbevolking. De aandelenmarkten wereldwijd gingen begin dit jaar ongekend hard onderuit, niet alleen in China maar ook in de rest van de wereld. Veel beleggers zijn nerveus geworden en zien in de daling van de grondstofprijzen een signaal dat het slecht gaat met de wereldeconomie. Volgens Obstfeld doen centrale banken van Japan en Europa er verstandig aan een extreem soepel monetair beleid te hanteren. Ook hoopt hij dat deze economieën meer fiscale stimulering gaan toepassen om de economie aan te jagen. Vooral investeringen in infrastructuur is volgens de IMF-econoom een onderwerp dat de regeringen op tafel zouden moeten brengen. TIP: Verwacht je een nieuwe recessie in 2016? Zorg dat je een goed gespreide portefeuille hebt! Wist je dat het toevoegen van goud aan de beleggingsportefeuille een betere verhouding oplevert tussen risico en rendement? En wilt u weten wat de optimale weging van goud is? Download dan de goudgids die Goudstandaard in samenwerking met Slimbeleggen maakte.

  • Albert Edwards: “Aandelenmarkt VS kan 75% dalen”

    Econoom Albert Edwards van Société Générale voorziet een nieuwe recessie in de Verenigde Staten die gepaard kan gaan met een koersdaling van 75% voor de Amerikaanse aandelenmarkt. Hij ziet donkere wolken boven de economie vanwege de zeer zwakke cijfers over de industriële productie in de Verenigde Staten.

    “Wanneer een economie richting een recessie gaat is het bijna altijd de maakindustrie die de minder volatiele dienstensector omlaag sleurt”, aldus Edwards. De S&P 500 index kan in een nieuwe recessie weer richting de bodem van begin 2009 zakken, die ligt op 666 punten. Maar het zal Edwards niet verbazen als die bodem doorbroken wordt en de koersen verder dalen tot een niveau van 550 punten.

    edwards1

    Ontkoppeling tussen industrie en dienstensector voorspelt volgens Edwards weinig goeds (Grafiek van SocGen)

    Overwaardering

    De theorie achter deze extreme voorspelling is dat centrale banken er sinds de crisis van 2008 alles aan gedaan hebben om de aandelenkoersen op te blazen. Van een volledige correctie is nooit sprake geweest, want toen de beurzen in maart 2009 een bodem bereikten waren deze nog steeds redelijk hoog gewaardeerd. In het verleden werden extreem hoge waarderingen op de aandelenmarkt gevolgd door een korte fase van extreme onderwaardering, maar dat gebeurde niet in 2009.

    Breekt er opnieuw een recessie uit, dan hebben centrale banken volgens Edwards niet genoeg middelen tot hun beschikking om de markt te stimuleren. Was er in 2008 nog ruimte om de economie aan te jagen met een renteverlaging, nu is dat niet meer mogelijk omdat de rente al zo goed als nul is.

    Bear market

    Volgens Edwards was er de afgelopen zes jaar sprake van een cyclische bull market in een markt die fundamenteel in een dalende trend zit. Komen zijn verwachtingen uit, dan kunnen de aandelenkoersen dalen tot een koers/winst ratio van 7 bereikt is. Dat betekent een S&P 500 index van 550 punten en dat is een 75% daling ten opzichte van de piek op ongeveer 2.100 punten.

    Veel beleggers achten een daling van 75% onwaarschijnlijk groot. Maar er waren ook maar weinig mensen die de omvang van de financiële crisis van 2008 correct voorspeld hadden. Zelfs de Federal Reserve zag de crisis toen niet aankomen.

    Zie ook:

    TIP: Goudstandaard heeft in samenwerking met Slimbeleggen een handige goudgids samengesteld. In deze goudgids heeft Goudstandaard doorgerekend wat de optimale weging is voor goud binnen uw beleggingsmix. Meer weten? Klik hier om het rapport te downloaden!

  • Chinese scheepsbouwers merken terugval wereldeconomie

    De terugval van de wereldeconomie heeft ook zijn weerslag op de scheepvaartsector, zo schrijft Bloomberg. Door de dalende vraag naar grondstoffen is er minder vraag naar transportschepen die deze bulkgoederen kunnen vervoeren, met als resultaat dat meer scheepsbouwers in de problemen komen.

    Shipping_containers_at_ClydeSinds 2010 zijn in China ongeveer 140 scheepsbouwers failliet gegaan en de verwachting is dat dat aantal de komende twee jaren verder zal oplopen. Analisten van JP Morgan deden onderzoek naar de markt en kwamen tot de conclusie dat het afgelopen jaar slechts 67 scheepsbouwers nieuwe opdrachten heeft binnengehaald, tegenover 126 in 2014 en 147 in 2013. Dat is bijna een halvering in slechts twee jaar tijd.

    De Chinese organisatie van scheepsbouwers zagen in de eerste elf maanden van 2015 een daling van het aantal orders van maar liefst 59%. Veel van deze bedrijven hebben nu overcapaciteit en proberen steun te krijgen van de Chinese overheid om het hoofd boven water te kunnen houden. De zwakkere yuan geeft een klein concurrentievoordeel ten opzichte van scheepsbouwers elders in de wereld, maar dat verschil is te klein om te compenseren in een markt die als geheel een grote krimp laat zien.

    Baltic Dry Index

    De Baltic Dry Index, die de tarieven voor het transport van bulkgoederen volgt, zake vorig jaar met 39% en bereikte in december zelfs het laagste niveau dat ooit gemeten is. Als we de prijzen van goederenvervoer op zee beschouwen als de thermometer van de wereldhandel, dan kunnen we voorzichtig concluderen dat het toekomstbeeld er momenteel bijzonder slecht uitziet.

    Zorgen om een verdere groeivertraging kunnen grote gevolgen hebben voor tal van Chinese sectoren. Een combinatie van hoge schulden en vraaguitval kan grote gevolgen hebben, zeker voor de transport- en bouwsector van China.

    baltic-dry-lowest

    Baltic Dry Index staat op een dieptepunt (Grafiek via Zero Hedge)

    Zwakke economie

    Er zijn al langer tekenen zichtbaar dat de wereldeconomie aan het vertragen is. Internationaal transportbedrijf Maersk merkte in november al op dat de wereldhandel veel minder sterk is dan je op basis van de groeicijfers zou mogen verwachten. In september stelde de OESO haar verwachtingen voor de groei van de wereldeconomie al naar beneden bij en eind december deed ook Christine Lagarde van het IMF een vrij sombere voorspelling voor de wereldeconomie in 2016.

  • Marc Faber: “Amerikaanse economie stevent af op recessie”

    Volgens Marc Faber, beleggingsgoeroe en auteur van het Gloom, Boom en Doom rapport, stevent de Amerikaanse economie af op een nieuwe recessie. Dat zegt hij in een gesprek met Bloomberg. Volgens de Federal Reserve is de economie van de Verenigde Staten sterk genoeg om een rentestijging te dragen, maar daarover zijn de meningen onder beleggers en analisten verdeeld. Faber verwacht een nieuwe recessie, waardoor er opnieuw een vlucht richting veilige havens zal komen.

    “Ik geloof dat we al op weg zijn naar een nieuwe recessie in de Verenigde Staten en dat de koersen van Amerikaanse aandelen zullen dalen”, aldus Faber. De groei van de Amerikaanse economie daalde van 3,9% in het tweede kwartaal naar 2% in het derde kwartaal van dit jaar. De effecten van de rentestijging zijn daar nog niet in meegenomen.

    Amerikaanse staatsobligaties als veilige haven

    Volgens Marc Faber zijn Amerikaanse 10-jaars staatsobligaties op dit moment aantrekkelijk geprijsd: “De 10-jaars Amerikaanse staatsobligaties zijn best aantrekkelijk vanwege mijn vooruitzicht van een zwakkere economie.” Dit schuldpapier levert momenteel 2,29% rente op en realiseerde het afgelopen jaar een rendement van 1,1%. Vorig jaar haalden deze langlopende leningen een koersrendement van 6,2%.

    Het is opvallend dat hij opeens zo positief is over het schuldpapier, want in 2011 oordeelde hij nog dat het langlopende Amerikaanse schuldpapier een ‘suïcidale belegging’ was. Sindsdien hebben de Amerikaanse staatsleningen met een looptijd van 30 jaar volgens cijfers van Bank of America Merrill Lynch een positief rendement van 8,7% per jaar gehaald.

    marcfaber

    Marc Faber verwacht nieuwe recessie en is positief over Amerikaanse staatsobligaties

  • Devaluatie China dreigt wereld in recessie te drukken

    Deze bijdrage is afkomstig van Beurshalte

    Dinsdag 11 augustus trakteerde de centrale bank van China, de PBoC, de internationale valutamarkten op een nare verrassing. De PBoC maakte bekend, de waarde van de Chinese valuta, de yuan, met bijna 3% te verlagen. De bekendmaking zorgde voor een storm van onrust, die pas aan het einde van de week zou wegebben.

    De timing van de devaluatie is bepaald niet gelukkig. Na jaren van geen of tegenvallende groei lijkt het eindelijk de goede kant op te gaan met de economie van landen en regio’s als Europa, Japan en de Verenigde Staten. Een scherpe daling van de groei in de opkomende markten kan dat herstel te niet doen en met een beetje pech de wereld zelfs in een nieuwe recessie storten. Door de devaluatie is het speelveld veranderd. China is niet langer de klant van de rest van de wereld, maar de concurrent.

    kabels-voorraad-china

    China versterkt exportpositie

    De devaluatie is natuurlijk eerst en vooral bedoeld om de zwakke binnenlandse economie een impuls te geven, maar bedoeld of onbedoeld vergroot het land wel de druk op zijn wereldwijde concurrenten. De voornaamste slachtoffers zijn uiteraard de opkomende markten, voor wie China een enorm afzetgebied was. In het verlengde daarvan kunnen echter ook de kwakkelende economieën van de hoogontwikkelde landen onderuit gaan. Veel van de export van bijvoorbeeld Europa gaat naar de opkomende markten. De kans dat de groei in bijvoorbeeld Europa tot stilstand komt is beslist niet irreëel. Het zeer ruime monetaire beleid van de Europese Centrale Bank heeft maar beperkt succes. Op een wezenlijke versnelling hoeft niemand te rekenen. Dat leren de Japanse en Amerikaanse voorbeelden. bankbiljetten-china-dollarsTerwijl het Westen al sinds 2008 kwakkelt, is het landen als Brazilië tot recent voor de wind gegaan. Van de zogeheten BRICS gaat het eigenlijk alleen nog maar goed in India. Brazilië en Rusland zitten al gevangen in een diepe recessie en nu is ook China nadrukkelijk aan het vertragen en heeft het land (on)bewust het wapen van de concurrentie gezocht door te devalueren. Daardoor zal de export naar China afnemen, waardoor het land een deel van zijn overproductie op de eigen binnenlandse markt kwijt kan. Tegelijkertijd zal een belangrijk deel van de huidige overproductie in China op de internationale exportmarkten gedumpt worden. Voor de goede orde, China exporteert heus niet alleen laagwaardige producten. Bedrijven als Huawei en Xiaomi kunnen gemakkelijk de concurrentie met Apple, Samsung en Cisco aan! Met andere woorden, heel de wereld zal merken, dat China op het oorlogspad is op de exportmarkten. Zoals gezegd, daar zullen in de eerste plaats hoogontwikkelde Aziatische landen het slachtoffer van worden. Dat zal in Azië tot een proces van pijnlijke aanpassingen leiden, maar het zou naïef zijn te denken dat Europa en de Verenigde Staten ongedeerd blijven. Door het inzakken van Aziatische economieën zal de vraag naar grondstoffen nog verder wegzakken dan nu al het geval is. Bedrijven in deze sector van de economie zullen hun investeringen naar voren schuiven en producentlanden van grondstoffen zullen hun productie moeten terugschroeven.

    wisselkoers-yuan

    Chinese yuan werd vorige week plotseling gedevalueerd

    Natuurlijk moet iets of iemand de lont definitief in het kruitvat steken. Dat zou zomaar de Fed kunnen zijn, mocht die besluiten om alsnog de rente in september te verhogen. Beleggers zullen die verhoging als een eerste stap van meerdere stappen zien. In dat geval is een forse correctie op de internationale financiële markten bijna onvermijdelijk. Als dat gebeurt, dan is het niet uit te sluiten dat beleggers massaal hun aandelen gaan dumpen. Dat zal in ieder geval het consumentenvertrouwen ondermijnen. Een hogere rente en een dure dollar zullen voor de Verenigde Staten de exportpositie ondermijnen, binnenlands de huizenmarkt aantasten en de verkoop van auto’s doen kelderen! Natuurlijk is dit alles maar een scenario. De markten zijn wel nerveus, maar prijzen nog geen recessie in. Dat mag maar deels gerust stellen, want in tegenstelling tot enkele jaren terug is er nu geen China meer dat de wereldeconomie op sleeptouw kan nemen! Cor Wijtvliet Hoofdredacteur Beurshalte.nl beurshalte-logoOver Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

  • “Overspoel Eurozone met geld”

    Om de economie aan te jagen zou de hele Eurozone overspoeld moeten worden met geld, geld dat direct in handen moet komen van huishoudens die de consumptie kunnen aanjagen. Dat schrijft Simon Jenkins in een ingezonden artikel voor de Guardian. Hij verbaast zich over het feit dat de monetaire autoriteiten in de Eurozone na jaren van lage inflatie en stagnerende economische activiteit niet meer daadkracht tonen. Hij ziet een steeds grotere macht van Duitsland, dat streeft naar begrotingsdiscipline en een zeer terughoudend monetair beleid.

    De werkloosheid in de Eurozone ligt op 10%, terwijl de werkloosheid onder jongeren twee keer zo hoog is. De economie van Griekenland is sinds het uitbreken van de crisis met een kwart gekrompen en de hele Eurozone stevent volgens veel economen af op een ‘verloren decennium’. Volgens Simon Jenkins is er sprake van een zogeheten ‘liquidity trap‘: Er is simpelweg te weinig geld in omloop en dat heeft een chronisch gebrek aan vraag tot gevolg. Huishoudens hebben simpelweg te weinig te besteden, met als gevolg dat prijzen onder druk blijven staan en de werkloosheid structureel hoog blijft.

    Monetaire stimulering

    In de Verenigde Staten werd al snel na de crisis een grootschalig stimuleringsprogramma uitgerold om de economie aan te jagen. De Federal Reserve kocht voor honderden miljarden aan langlopende leningen, terwijl de overheid jaren achtereen het begrotingstekort tot meer dan $1 biljoen liet oplopen. Slechte leningen werden onder het tapijt geveegd en door de monetaire en fiscale stimulering wist de VS de werkloosheid terug te brengen. In het Verenigd Koninkrijk werd de kredietverlening aan huishoudens versoepeld, waardoor de economie ook daar weer groei laat zien. Wat de Eurozone nodig heeft is directe stimulering van de economie, door simpelweg geld te geven aan huishoudens. Dit is volgens Jenkins het levensbloed waar de Europese economie zo dringend behoefte aan heeft. John Muellbauer, professor economie aan de universiteit van Oxford, pleit zelfs voor een 'QE voor de mensen'. Door geld rechtstreeks te distribueren onder de bevolking kan de economische activiteit weer opleven.

    euro-bills2

    "De Eurozone moet overladen worden met geld"