Tag: staatsobligaties

  • Rente Amerikaanse staatsleningen naar 2,9%

    Rente Amerikaanse staatsleningen naar 2,9%

    De rente op Amerikaanse staatsobligaties met een looptijd van tien jaar steeg deze week naar 2,9% en bereikte daarmee het hoogste niveau in vier jaar. Zorgen over een oplopende inflatie als gevolg van het nieuwe fiscale stimuleringsprogramma van president Trump en nieuwe renteverhogingen door de Amerikaanse centrale bank maken beleggers nerveus en duwen de rente omhoog, een effect wat ook zijn weerslag heeft op obligatiemarkten elders in de wereld.

    Zo blijkt ook de Duitse 10-jaars rente in rap tempo te stijgen, ondanks het feit dat er van de ECB geen renteverhoging wordt verwacht en Duitsland haar begroting de laatste jaren wel op orde heeft gebracht. Accepteerden beleggers in de zomer van 2016 nog een negatieve rente om voor tien jaar geld aan de Duitse overheid uit te lenen, nu vragen ze daar bijna 0,8% voor.

    Japanse rente stabiel

    Ook de rente op Japanse staatsobligaties laat een opvallend patroon zien. Van een negatieve rente is ook in Japan geen sprake meer, maar tegelijkertijd komt de rente ook niet boven de 0,1%. Zelfs nu de rente elders in de wereld sterk oploopt blijft de Japanse rente vlak. Dat komt omdat de Bank of Japan sinds oktober 2016 een doelstelling van nul procent heeft vastgesteld voor staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar. Komt de rente daar te ver boven, dan intervenieert de centrale bank door staatsobligaties op te kopen.

    Het is dus goed mogelijk dat de Japanse centrale bank opnieuw de geldkraan heeft opengedraaid om te voorkomen dat de rente verder zou stijgen. Een hogere rente is problematisch voor de met schulden overladen Japanse economie. Alleen de Japanse staatsschuld is al 250% van het bbp, meer dan twee keer zoveel als de meeste Westerse economieën. Een oplopende rente betekent dat het duurder wordt om te lenen, wat op termijn een negatieve impact kan hebben op huishoudens, bedrijven en overheden. Tegelijkertijd betekent de stijgende rente een verbetering van de dekkingsgraad voor pensioenfondsen.

    Rente op Amerikaanse staatsleningen naar hoogste niveau in vier jaar (Grafiek via @Schuldensuehner)

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Rente staatsobligaties loopt weer op

    De Duitse 10-jaars rente steeg deze week naar 0,67% en bereikte daarmee het hoogste niveau sinds augustus 2015. Ondertussen kwam de rente op Duitse staatsobligaties met een looptijd van vijf jaar kwam deze week voor het eerst in meer dan twee jaar tijd weer boven nul. Waarom de rente opeens zo stijgt is niet duidelijk, maar de trend van een oplopende rente werd vorig jaar al in gang gezet. Mogelijk heeft het te maken met de plannen van verschillende centrale banken om steunprogramma’s af te bouwen en de rente verder te verhogen.

    Niet alleen in Duitsland loopt de rente op staatsobligaties verder op. Ook in de Verenigde Staten zien we de lange termijn rente oplopen. Een 10-jaars Treasury levert nu effectief ongeveer 2,7% op, waarmee de dalende trend van de afgelopen dertig jaar eindelijk doorbroken lijkt te worden. Moeten we ons opmaken voor een terugkeer naar een hogere rente? Of is dit slechts een korte onderbreking in een dalende trend?

    Tip: Ververs de pagina als de grafieken niet geladen worden

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Risicoweging staatsobligaties opnieuw ter discussie

    Staatsobligaties hebben een bijzondere status in ons financiële systeem, omdat deze niet worden meegenomen in de risicoweging van de bankbalansen. Dat betekent dat banken geen kapitaal opzij hoeven te zetten voor staatsobligaties die door de drie grote kredietbeoordelaars als veilig worden bestempeld.

    Voor het uitbreken van de wereldwijde financiële crisis in 2008 was er bijna geen discussie over dit onderwerp. Sterker nog, staatsobligaties werden in veel wetenschappelijke theorieën over beleggen en financiële markten nog beschouwd als risicovrije belegging, waaruit ook de term risicovrij rendement naar voren kwam.

    Staatsobligaties niet vrij van risico

    Deze waarderingsmethode was decennia lang de normale gang van zaken, maar door de Europese schuldencrisis van vijf jaar geleden werd opeens duidelijk dat zelfs staatsobligaties niet helemaal veilig zijn. Tijdens de Europese schuldencrisis waren Griekse en Portugese staatsleningen op een gegeven moment bijna onverkoopbaar, terwijl er ook grote onzekerheid bestond over de veiligheid van Spaanse en Italiaanse staatsleningen.

    Beleggers begonnen opeens het onderscheid te maken tussen de noordelijke en zuidelijke landen, waarbij laatstgenoemde werden afgestraft vanwege hun weinig concurrerende economie of vanwege een zwakke bankensector met een groot aantal problematische leningen.

    Toen de crisis op de obligatiemarkt ook over dreigde te slaan naar de Europese bankensector greep Draghi in met zijn ‘Whatever it takes’ toespraak. Hij zegde toe dat hij alles binnen zijn mogelijkheden zou doen om de euro overeind te houden. Er volgden twee grootschalige liquiditeitsinjecties en twee jaar later begon de centrale bank zelfs staatsobligaties op te kopen om de markt te kalmeren.

    Strengere kapitaaleisen

    Met de kennis van de afgelopen jaren wil de Bank for International Settlements (BIS) de kapitaaleisen voor banken verder aanscherpen, zodat deze minder kwetsbaar worden voor een nieuwe crisis in het financiële systeem.

    Onlangs presenteerde de BIS een nieuw pakket van kapitaaleisen waar alle banken in de wereld aan moeten voldoen, dat in de financiële wereld ook wel Basel IV wordt genoemd. Daarin stonden nog geen afspraken over een nieuwe risicoweging voor staatsobligaties, maar in een publicatie die ook zeer recent werd vrijgegeven hint de BIS al wel op een toekomstscenario waarin banken een buffer moeten aanleggen om het risico van staatsobligaties op te vangen.

    Deze kwestie ligt zeer gevoelig, omdat het betekent dat de bankensector de komende jaren miljarden aan extra kapitaal aan moeten houden. Alleen voor Nederland zou het gaan om een bedrag van ongeveer €14 miljard, terwijl de Europese bankensector als geheel volgens berekeningen van kredietbeoordelaar Fitch ongeveer €135 miljard aan extra kapitaal nodig hebben.

    Verdeeldheid

    Het is opvallend dat nu ook de BIS zich over dit onderwerp uitlaat, omdat er binnen de financiële wereld veel verdeeldheid over bestaat. Alleen Nederland, Duitsland, Zwitserland en Zweden zouden voorstander zijn van een risicoweging voor staatsleningen. In andere landen voelt men er niet veel voor, omdat het grote gevolgen zou hebben voor banken die heel veel staatsschulden van hun eigen overheid op de balans hebben staan. Dat is bijvoorbeeld het geval in Japan, maar ook in een aantal Zuid-Europese landen en in opkomende Aziatische economieën. Vooral in deze landen zal de bankensector moeite hebben om voldoende kapitaal opzij te zetten om het risico van het schuldpapier af te dekken.

    Momenteel profiteren zowel banken als overheden van de risicovrije status van staatsobligaties. Banken hoeven er geen kapitaal voor opzij te zetten, terwijl overheden dankzij deze voorkeursbehandeling goedkoper en gemakkelijker geld kunnen lenen. Het zal lastig zijn om deze situatie te doorbreken, maar als banken en toezichthouders niets doen blijft deze kwetsbaarheid in het financiële systeem bestaan. In een nieuwe crisis op de obligatiemarkt zullen centrale banken dan meteen weer bij moeten springen om een bankencrisis te voorkomen.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Heeft dit geldsysteem nog wel een veilige haven?

    Volgens vermogensbeheerder Bill Gross van Janus Henderson staat de financiële sector vandaag de dag voor een grote uitdaging, omdat er binnen het financiële systeem niet langer meer een echte veilige haven bestaat. Door de extreem lage rente zijn ook staatsobligaties inmiddels relatief duur geworden, waardoor deze volgens Gross nog maar beperkt hun rol als veilige haven kunnen vervullen.

    In het verleden konden beleggingsfondsen die aandelen te duur vonden nog hun toevlucht zoeken tot staatsobligaties, maar door de extreem lage rente is ook deze vluchthaven veel riskanter geworden. Gaat de rente in de toekomst stijgen, dan daalt namelijk de marktwaarde van deze schuldpapieren en daarmee de dekkingsgraad van bijvoorbeeld de pensioenfondsen en verzekeraars.

    Risicovrij bestaat niet

    In veel van onze studieboeken over economie en beleggen worden staatsobligaties beschreven als een veilige haven in onzekere tijden, om de simpele reden dat overheden met een eigen centrale bank niet failliet kunnen gaan en altijd hun schuldverplichting na zullen komen. Dat is nog steeds waar, maar wat in dat verhaal onderbelicht blijft is dat beleggers een groot koersrisico lopen op het moment dat de rente weer gaat stijgen. Daarover schrijft Bill Gross in zijn laatste column het volgende:

    “Mocht er een nieuwe crisis ontstaan als gevolg van verkeerd beleid, een geopolitieke crisis of andere momenteel onvoorziene risico’s, dan is de mogelijkheid om je vermogen te beschermen nu veel beperkter dan in het verleden. En dat vraagt om nog meer voorzichtigheid en een ruimer monetair beleid van de Federal Reserve dan normaal.”

    Hiermee doelt hij op het feit dat zowel aandelen als obligaties momenteel zeer hoog gewaardeerd zijn en dat beleggers ook met een vlucht richting obligaties geld kunnen verliezen.

    De negatieve rente op staatsobligaties betekent namelijk niets anders dan dat beleggers op dit moment een hogere prijs voor een obligatie betalen dan wat ze over de gehele looptijd aan aflossing plus rente zullen ontvangen. Het is dus eigenlijk een premie die beleggers betalen voor de vermeende veiligheid van obligaties.

    Lender of last resort

    Je kunt je voorstellen dat als de rente weer terugkeert naar het historische gemiddelde van ongeveer 4%, dat de marktwaarde van langlopend schuldpapier met een rente van bijna nul procent dan behoorlijk zal dalen. Centrale banken zullen dat natuurlijk ten koste van alles proberen te voorkomen, door hun opkoopprogramma’s weer op te starten en opnieuw schuldpapier van overheden en bedrijven op te kopen.

    Momenteel proberen de centrale banken de markt te overbluffen door langzaam hun stimuleringsprogramma’s af te bouwen en de geesten rijp te maken voor meer renteverhogingen, maar dat zijn vooralsnog meer woorden dan daden. Ook de centrale bankiers weten heel goed dat dit monetaire systeem niet bestand is tegen een veel hogere rente en zullen daarom zoveel mogelijk tijd proberen te rekken zonder hun geloofwaardigheid te verliezen. Komt er een nieuwe crisis, dan zal blijken dat staatsobligaties wel een nominale zekerheid bieden, maar dat ze geen enkele garantie bieden op het behoud van reële waarde.

    Frank Knopers

    Deze column van Frank Knopers verscheen eerder op GoudstandaardGoudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].




  • Italië leent €2 miljard tegen negatieve rente

    Italië heeft onlangs voor €2 miljard aan obligaties tegen een effectieve rente van -0,337% op de markt gebracht. Dat betekent dat beleggers meer voor het schuldpapier betalen dan wat ze gedurende de gehele looptijd aan aflossing plus rente zullen ontvangen. Voeg je daar ook nog het effect van inflatie aan toe, dan is het effectieve rendement van deze obligaties nog lager.

    Beleggers nemen genoegen met een negatieve rente, omdat er een schrijnend tekort is aan schuldpapier met een hoge kredietstatus. De kortlopende leningen aan Italië worden door kredietbeoordelaars nog steeds als relatief veilig beschouwd, wat betekent dat beleggers en andere financiële instellingen deze obligaties als onderpand kunnen gebruiken voor grote transacties.

    Het tekort aan veilig schuldpapier en de extreem lage rente die daar het gevolg van is wordt mede veroorzaakt door het opkoopprogramma van de ECB, want de centrale bank haalt juist deze staatsobligaties met de hoogste kredietstatus met miljarden euro’s tegelijk uit de markt. En daarmee geeft de centrale bank impliciet steun aan overheden in de Eurozone.

    Lees ook:

  • Hoogleraar Eijffinger: “Opkoopprogramma ECB mislukt”

    Het opkoopprogramma van de ECB heeft niet gezorgd voor hogere economische groei in de Eurozone of voor een hogere inflatie, maar wel voor een stijging van de koersen van obligaties en aandelen. Daarmee heeft het stimuleringsprogramma van de centrale bank per saldo weinig opgeleverd voor de reële economie, maar heeft het wel een groot effect gehad op de financiële economie. Dat zegt Sylvester Eijffinger, hoogleraar financiële economie, in een interview bij de Tilburg University.

    Volgens hem hebben vooral de partijen die staatsobligaties kopen hier last van, omdat de prijzen van de obligaties verstoord zijn door een kapitaalmarktrente die kunstmatig verstoord is door de ECB. Nu de centrale bank heeft aangekondigd dat ze haar opkoopprogramma heel geleidelijk zal afbouwen moeten de financiële markten er ook rekening mee houden dat de prijzen van de obligaties weer terug naar de marktprijs zullen bewegen. En dat is een risico, omdat het vooruitzicht van dalende koersen beleggers ervan kan weerhouden om nu obligaties te kopen.

    Stimuleringsprogramma ECB overbodig

    Volgens Eijffinger had de ECB nooit moeten beginnen met dit stimuleringsprogramma, omdat de economie toch al aan een herstel bezig was en het opkopen van obligaties niet het gewenste effect heeft opgeleverd. Hij merkt op dat de verkiezing van Trump eind vorig jaar veel meer heeft gedaan voor de aandelenmarkt dan het hele opkoopprogramma.

    Het ergste is nog dat de ECB haar mandaat heeft overschreden, omdat ze met het opkopen van staatsleningen in het domein van monetaire financiering van overheidstekorten terecht is gekomen. Dat is volgens het Verdrag van Maastricht ten strengste verboden. Daarmee heeft de centrale bank haar eigen geloofwaardigheid en reputatie als onafhankelijke centrale bank ondergraven, aldus de hoogleraar van de Tilburg University.

    Geen haast

    De ECB lijkt weinig gemotiveerd om het opkoopprogramma snel af te bouwen, zelfs nu de economie in de Eurozone indrukwekkende groeicijfers kan zien. Volgens Eijffinger is dat niet vreemd, omdat ook de centrale bank wel weet dat de prijzen van obligaties en aandelen een flinke klap naar beneden zullen maken op het moment dat ze het stimuleringsprogramma beëindigt. Dat wil niemand meemaken, inclusief de centrale bank zelf niet. Die heeft tenslotte voor een paar duizend miljard aan obligaties op haar balans staan, die ook in waarde zullen dalen bij het stopzetten van het opkoopprogramma en bij een eventuele verhoging van de rente.


  • Centrale banken drukken private beleggers uit obligatiemarkt

    Centrale banken drukken private beleggers uit obligatiemarkt

    Het aanbod van staatsobligaties met de hoogste kredietstatus is door de opkoopprogramma’s van centrale banken steeds schaarser geworden. In de Eurozone en in Japan kopen centrale banken al meer schuldpapier dan wat overheden op de markt brengen, met als gevolg dat beleggers moeten uitwijken naar Amerikaanse staatsobligaties of naar schuldpapier met een hoger risicoprofiel.

    De ECB heeft zich voorgenomen het stimuleringsprogramma terug te draaien van €60 naar €30 miljard per maand, maar ondertussen worden afgeloste leningen wel weer vervangen door nieuwe. Daardoor koopt de centrale bank eigenlijk veel meer schuldpapier. Ook in Japan houdt de centrale bank de rente laag door meer staatsobligaties op te kopen dan de overheid uitgeeft.

    Crowding out op obligatiemarkt

    Van de $1,5 biljoen aan staatsschuld die sinds 2010 in de Verenigde Staten, Europa en Japan is uitgegeven is twee derde deel opgekocht door centrale banken. Volgens berekeningen van het IMF zijn de obligatieportefeuilles van de Federal Reserve, de Bank of England, de ECB en de Bank of Japan samen gelijk aan 37% van het bbp van de betreffende economieën, terwijl dat voor het uitbreken van de wereldwijde financiële crisis slechts 10% was.

    “Met het verminderen van het aanbod van deze financiële instrumenten voor de private markt zijn centrale banken bezig met de crowding out van traditionele investeerders als banken, verzekeraars en vermogensbeheerders”, zo schrijven analisten van het IMF. De Financial Times zette de cijfers van het IMF in een grafiek.

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Grafiek: Centrale banken financieren overheidsschulden

    Centrale banken hebben sinds het uitbreken van de crisis op grote schaal staatsobligaties opgekocht om de rente omlaag te drukken. De Federal Reserve was de eerste centrale bank die begon met het omstreden beleid van ‘quantitative easing’, maar inmiddels hebben alle grote centrale banken dit voorbeeld overgenomen en schuldpapier van de overheid op de balans geplaatst. Het meest extreme voorbeeld daarvan is Japan, waar inmiddels 44% van de totale staatsschuld in handen is van de eigen centrale bank. Daarmee heeft de centrale bank een grote rol in de financiering van de tekorten van de Japanse overheid.

    In andere delen van de wereld leunen overheden ook steeds meer op hun eigen centrale bank. Zo hebben ook de Bank of England (28%), de Zweedse Riksbank (25%) en de ECB (23%) een groot deel van het schuldpapier van de betreffende overheden in handen. De Federal Reserve heeft zich nog het beste weten in te houden, want deze centrale bank heeft ‘slechts’ 18% van de totale staatsschuld van de Amerikaanse overheid op haar balans staan.

    central-bank-government-debt

    Centrale banken financieren steeds meer tekorten van overheden (Bron: Citi, via twitter)

  • Europese overheden bespaarden €1 biljoen rente dankzij ECB

    De overheden van alle Eurolanden hebben sinds 2008 in totaal bijna €1 biljoen aan rente bespaard dankzij de extreem lage rente en het opkoopprogramma van de ECB, zo concludeert de Duitse Bundesbank. Volgens de Duitse centrale bank hebben overheden de afgelopen jaren enorm geprofiteerd van de lage rente, met besparingen die in sommige landen zijn opgelopen tot in totaal 10% van het bbp.

    De grootste profiteur van het ruime monetaire beleid van de Europese Centrale Bank is Italië. Dit land wist in de periode van 2008 tot en met 2016 dankzij de extreem lage rente een totale besparing van meer dan 10% van het bbp te realiseren. Ook Nederland, Oostenrijk en Frankrijk profiteerden aanzienlijk van het rentebeleid van de ECB.

    Handelt ECB in strijd met mandaat?

    Uit de berekeningen van de Bundesbank kunnen we concluderen dat de ECB met haar monetaire beleid inderdaad overheden heeft geholpen, wat eigenlijk in strijd is met het mandaat waarmee de centrale bank is opgericht. Met het opkopen van staatsobligaties en het kunstmatig verlagen van de rente heeft de ECB indirect haar ‘no bail-out’ clausule geschonden.

    De Bundesbank waarschuwt overheden om op tijd orde op zaken te zetten en reserveringen te maken voor het geval de rente weer gaat stijgen. De kans is groot dat de ECB later dit jaar haar stimuleringsprogramma zal afbouwen. Als dat gebeurt zal de obligatiemarkt waarschijnlijk weer meer onderscheid maken tussen de kredietwaardigheid van de verschillende Eurolanden.

    interest-savings

    Overheden hebben €1 biljoen aan rente bespaard dankzij beleid ECB (Grafiek via Bloomberg)

  • Amerikaanse staatsobligaties krijgen weer concurrentie uit Europa

    Amerikaanse staatsobligaties krijgen weer concurrentie uit Europa

    Amerikaanse staatsobligaties waren de laatste twee jaar de veilige haven bij uitstek. Niet alleen vanwege een vlucht richting de dollar, maar ook omdat de zogeheten ‘Treasuries’ een hoger rendement opleverden dan Europese en Japanse staatsobligaties. Dat laatste zou wel eens kunnen veranderen, omdat de rente daar sinds een paar maanden weer aan het stijgen is.

    Dit kan grote gevolgen hebben voor de Amerikaanse obligatiemarkt. Beleggers buiten de Verenigde Staten die tot voor kort op grote schaal Amerikaanse staatsobligaties kochten zullen nu sneller in de verleiding komen hun vermogen in Europese of Japanse staatsleningen te parkeren. Valt een deel van de vraag naar Amerikaanse schuldpapier weg, dan wordt het voor de Amerikaanse overheid duurder om haar tekorten te financieren. “Er komt misschien niet langer een tsunami van geld uit Europa en Japan”, zo verklaarde hoofdeconoom Torsten Slok van Deutsche Bank tegenover Bloomberg.

    Private beleggers buiten de Verenigde Staten bezitten ongeveer 43% van de $13,9 biljoen grote markt in Amerikaanse Treasuries. Met de fiscale stimuleringsprogramma’s die Trump wil doorvoeren om de economie te stimuleren zal die markt de komende jaren naar verwachting snel groeien. Als buitenlandse beleggers het laten afweten zal het voor Trump duurder worden om zijn tekorten te financieren.

    Negatieve rente

    Op dit moment heeft ongeveer $6,8 biljoen (ongeveer 30%) van alle staatsobligaties in de Westerse wereld een negatieve rente. Dat is weliswaar minder dan in de zomer van vorig jaar, maar het is nog steeds een aanzienlijk deel van de obligatieportefeuille. Door de lage rente zijn staatsobligaties overigens veel minder veilig dan ze vroeger waren, want een verandering van de rente heeft nu een veel grotere impact op de koers van de obligatie. Daardoor kan de waarde van de obligatieportefeuille van dag tot dag sterk fluctueren.

    Beleggers die vorig jaar op het hoogtepunt van de markt instapten kijken nu al tegen verliezen aan. Zo is de rente op Duitse 10-jaars leningen sinds juli vorig jaar gestegen van -0,2 naar 0,23 procent, terwijl de Franse 10-jaars rente sindsdien bijna vertienvoudigde naar 0,89%. Maar voor beleggers die nu in willen stappen worden Europese obligaties een interessanter alternatief ten opzichte van het Amerikaanse schuldpapier.

    obligaties-negatieve-rente

    Minder staatsobligaties met negatieve rente (Bron: Bloomberg)

    Vermogensbeheerders in Japan hebben in februari een kleine $10 miljard aan vermogen teruggehaald uit de Amerikaanse obligatiemarkt, terwijl ze in juli 2016 nog meer dan $50 miljard in buitenlandse beleggingen stopten om de negatieve rente in eigen land te ontvluchten. Onder Europese vermogensbeheerders is nog geen sprake van een omslag, maar ook daar is de verminderde belangstelling voor Amerikaans schuldpapier zichtbaar.

    Amerikaanse Treasuries leveren nog steeds een hoger rendement op dan de meeste Europese obligaties, maar daar staat tegenover dat Europese en Japanse beleggers een deel van hun rendement inleveren om het valutarisico met de Amerikaanse dollar af te dekken. Als je deze kosten meeneemt leveren de Amerikaanse 10-jaars leningen nog maar 0,4 procentpunt meer op dan de Duitse 10-jaars leningen. Franse staatsleningen met dezelfde looptijd leveren bij de huidige rente per saldo al 0,3 procentpunt meer op.

    german-bond-yield-positive

    Duitse staatsobligaties leveren weer positief rendement op (Bron: Bloomberg)

  • Grafiek: Duitse staatsobligaties leveren niets meer op

    De tijd dat je nog rendement kon maken op staatsobligaties lijkt voorlopig ten einde. De volgende grafiek laat zien hoeveel rente je krijgt over Duitse staatsobligaties met een looptijd van tien jaar, na correctie voor de inflatie. Rond de eeuwwisseling kon je nog 5% rendement per jaar maken op dit schuldpapier, maar vandaag de dag staan de koersen zo hoog dat je effectieve rendement na inflatiecorrectie negatief is. Stop je nu een deel van je vermogen in dit soort staatsleningen, dan lever je op jaarbasis een procent aan koopkracht in.

    nominal-german-bond-yield

    Negatieve rente op Duitse staatsobligaties (Grafiek via @Schuldensuehner)