Marketupdate

Tag: stimuleringsprogramma

  • Italiaanse rente naar laagste niveau in een jaar

    De rente op Italiaanse staatsobligaties zakte deze week naar het laagste niveau in een jaar tijd. De koers van de 10-jaars obligatie steeg voor de derde dag op rij, gesteund door het opkoopprogramma van de ECB. Door de steunaankopen van de centrale bank ontstaat er een kunstmatige schaarste aan schuldpapier, waardoor de prijzen verder opgedreven worden en de rente daalt.

    “De markt wordt op dit moment ondersteund door beleggers die op zoek zijn naar rendement in een omgeving van zeer lage rentes”, zo verklaarde Nick Stamenkovic van obligatiehandelaar RIA Capital tegenover Bloomberg. “We zien meer ruimte voor een verdere daling van de spread tussen Italiaans en Duits schuldpapier”, zo voegde hij eraan toe.

    italian-bond-yield

    Opkoopprogramma ECB duwt rente Italiaanse obligaties verder omlaag (Bron: Bloomberg)

    Bijna gratis lenen

    De Italiaanse 10-jaars rente daalde met vier basispunten naar 1,2%, het laagste niveau sinds maart 2015. De Duitse 10-jaars rente is ook uitzonderlijk laag, dit schuldpapier levert effectief een rendement van slechts 0,14% op.

    Europese regeringen kunnen vandaag de dag bijna gratis lenen dankzij het stimuleringsprogramma van de ECB. Van directe monetaire stimulering is nog geen sprake, maar het is duidelijk zichtbaar dat overheden wel volop profiteren van het opkoopprogramma en de lage rente. Maar de Europese burger wordt er niet veel beter van, want die ziet het rendement van zijn of haar pensioenbelegging even hard dalen.

    Tijdens de Europese schuldencrisis in 2011 en 2012 steeg de rente op Italiaanse staatsleningen, net als die van Spanje en Portugal, nog naar een kritiek niveau van bijna 7%.

  • Grafiek: Hoe de Federal Reserve aandelen ondersteunt

    De volgende grafiek laat zien dat het stimulerende beleid van de Amerikaanse centrale bank een positief heeft gehad op de aandelenmarkt. Leggen we de lijn van de S&P 500 index van grote Amerikaanse bedrijven over de monetaire basis van de Federal Reserve, dan zien we een zeer sterke correlatie.

    Deze correlatie is goed te verklaren, want als de centrale bank staatsobligaties uit de markt haalt komt er nieuw geld in de markt. Dat geld gaat op zoek naar rendement en vindt zijn weg naar financiële activa als aandelen,vastgoed en grondstoffen. Ook zorgde de lage rente ervoor dat aandelen relatief gezien aantrekkelijker werden dan obligaties, waardoor de koersen stegen. Los van onderliggende bedrijfsresultaten heeft de Federal Reserve waarschijnlijk een belangrijke impuls gegeven aan de aandelenmarkt.

  • Dit zijn de obligaties die de ECB kan kopen

    Draghi maakte tijdens het rentebesluit bekend dat de ECB later dit jaar begint met het opkopen van bedrijfsobligaties van niet-financiële instellingen. Maar welke obligaties zijn dat? Goldman Sachs maakte alvast een overzicht van alle zogeheten ‘investment grade’ obligaties die de centrale bank gaat opkopen. Laten we de obligaties van financiële instellingen achterwege, dan heeft de centrale bank een markt van €900 miljard tot haar beschikking. Dat zijn obligaties uit de energiesector, de gezondheidszorg en van nutsbedrijven, maar ook obligaties van producenten van consumentengoederen en telecommaatschappijen.

    investment-grade-bonds

    Dit zijn de bedrijfsobligaties die de ECB kan kopen (Bron: Goldman Sachs, via Zero Hedge)

  • Aandelen en goudprijs omhoog na rentebesluit ECB

    De aandelenmarkt en de goudprijs schieten omhoog door de renteverlaging van de ECB. De centrale bank verlaagde de depositorente donderdag naar -0,4% en breidde het stimuleringsprogramma verder uit van €60 naar €80 miljard per maand. De AEX staat op het moment van schrijven bijna 2,2% in de plus op 445 punten, terwijl de goudprijs in euro 0,77% hoger staat op bijna €37.000 per kilogram en €1.149 per troy ounce. De verruiming van het monetaire beleid van Draghi drukt de euro met een cent omlaag tegenover van de dollar: van $1,10 naar $1,085.

    goudprijs-euro-draghi

    Goudprijs in euro stijgt na rentebesluit ECB (Grafiek van www.goudstandaard.com)

    aex-index-yahoo

    AEX index schiet ruim 2% omhoog door de extra stimulering van de ECB (Bron: Yahoo Finance)

    eur-usd-yahoo

    Renteverlaging ECB zet euro een procent lager tegenover de dollar (Bron: Yahoo Finance)

  • Duitsland grootste winnaar stimuleringsprogramma ECB

    Sinds de lancering van het stimuleringsprogramma van de ECB een jaar geleden zijn het uitgerekend de Duitse staatsobligaties die het meest in waarde gestegen zijn, zo berekende Bloomberg. De Duitse Bunds zijn sindsdien met 1,7% in waarde gestegen, veel meer dan het schuldpapier van andere landen. Opvallend genoeg had het opkoopprogramma van de centrale bank geen positieve invloed op Portugese staatsobligaties, want die zijn momenteel 4,9% minder waard dan tijdens de start van de Europese QE.

    De ECB haalt sinds maart 2015 iedere maand voor ongeveer €60 aan staatsobligaties uit de markt in een poging de inflatie aan te wakkeren en de lange rente omlaag te drukken. Niet geheel zonder resultaat, want eind vorig jaar kende meer dan €1.500 miljard aan staatsobligaties uit de Eurozone al een negatief rendement. Dat waren toen al voornamelijk Duitse en Franse staatsobligaties, maar ook schatkistpapier van landen als Nederland, België en Oostenrijk. Van een hogere inflatie is vooralsnog geen sprake, omdat de olieprijs nog steeds relatief laag staat.

    duitsland-wint-weer-obligaties

    Duitsland wint weer! Staatsobligaties van Duitsland zijn het meest in waarde gestegen sinds begin QE (Grafiek van Bloomberg)

  • ABN Amro verwacht meer monetaire stimulering ECB

    De ECB zal donderdag meer monetaire stimulering aankondigen, zo schrijft analist Nick Kounis in de wekelijkse nieuwsupdate van de ABN Amro. Hij voorziet een verhoging van de negatieve depositorente van -0,2% tot -0,4%. Ook verwacht Kounis een uitbreiding van het opkoopprogramma van €60 naar €70 miljard per maand en een verlenging van het programma tot en met juni 2017.

    Om voldoende staatsobligaties uit de markt te kunnen halen zal de centrale bank volgens analist Kounis de depositorente als ondergrens schrappen. Op dit moment mag de ECB geen schuldpapier kopen met een hogere negatieve rente dan de depositorente van -0,3%, waardoor het stimuleringsprogramma vast dreigt te lopen. Wordt deze beperking weggehaald, dan kan de centrale bank veel meer staatsobligaties van een land als Duitsland opkopen. Het Duitse schuldpapier met looptijden van vijf jaar en korter zijn op dit moment te duur om in aanmerking te kopen voor het QE programma.

    Rentebesluit ECB

    De ECB neemt donderdag een rentebesluit. Veel analisten verwachten dat er meer stimulering komt, omdat de inflatie in de Eurozone nog steeds laag is en omdat de euro relatief laag staat ten opzichte van de dollar.

    160307-W2

    Analist Kounis van de ABN Amro verwacht donderdag meer stimulering van de ECB

  • ECB kan niet genoeg staatsobligaties kopen

    De ECB kan binnen een jaar niet meer genoeg staatsobligaties kopen, tenzij ze de voorwaarden van het stimuleringsprogramma aanpast. Dat schrijft Reuters na een rondgang bij analisten van verschillende banken. De centrale bank koopt iedere maand voor €60 miljard aan staatsobligaties van landen uit de Eurozone in een poging de inflatie aan te jagen en de rente laag te houden.

    Het stimuleringsprogramma van de ECB kent een aantal beperkingen, waardoor ze niet zomaar alle staatsobligaties kan kopen. Zo mag de centrale bank alleen schuldpapier uit de markt halen met een hoger rendement dan de depositorente van -0,3%. Ook mag ze niet meer dan 1/3 van alle staatsobligaties van een bepaald land op de balans hebben en mag ze niet meer dan 1/3 van de uitgifte van nieuwe leningen opkopen.

    Onvoldoende staatsobligaties

    Volgens analisten zal de ECB voor het einde van het stimuleringsprogramma in maart 2017 al tegen een aantal van deze limieten aan lopen. Als de centrale bank in dit tempo staatsobligaties blijft opkopen zal ze vóór het einde van het QE-programma al de maximale 33% van alle staatsobligaties van Duitsland, Finland en mogelijk ook Portugal in handen hebben, zo berekenden analisten van de ABN Amro.

    Deze berekeningen zijn gebaseerd op een stabiele rente. Gaat deze echter verder omlaag, dan krimpt het aanbod van schuldpapier dat de ECB mag opkopen. “Het tekort is het meest relevant voor Duitse Bunds en daar moet men een oplossing voor vinden. Anders loopt het stimuleringsprogramma vast”, zo concludeert analist Luca Cazzulani van UniCredit.

    Ongeveer €600 miljard aan staatsobligaties in de Eurozone wordt momenteel verhandeld voor minder dan de depositorente van -0,3%. Dit is schuldpapier dat de ECB conform de huidige regels niet mag kopen, omdat ze dan impliciet de tekorten van overheden financiert. Dat is in strijd met het mandaat van de centrale bank.

    negative-yielding-debt

    Er zijn steeds minder staatsobligaties die de ECB mag kopen (Bron: Bank of America)

    Uitbreiding stimuleringsprogramma ECB?

    De ECB wil in meert meer duidelijkheid geven over hoe ze deze problemen wil aanpakken. Het stimuleringsprogramma loopt officieel tot maart 2017, maar die einddatum kan verder naar de toekomst verschoven worden als de inflatie tegen die tijd nog niet bij de gewenste 2% ligt.

    Dat betekent dat ook de regels van het stimuleringsprogramma verruimd moeten worden.Volgens analisten zou de ECB bijvoorbeeld haar de ondergrens van -0,3% rente kunnen schrappen of naast staatsobligaties ook bedrijfsobligaties aan haar balans kunnen toevoegen om haar doelstelling van €60 miljard te halen.

    Reuters deed onlangs een rondvraag bij economen en die verwachten zelfs een verdere uitbreiding van het QE-programma. Zij voorziet dat de centrale bank maandelijks €10 tot €30 miljard meer staatsobligaties zal opkopen.

    Lees ook:

  • Gaat de ECB nu ook slechte leningen van banken kopen?

    De ECB is in gesprek met de Italiaanse overheid over het opkopen van de slechte leningen op de balans van diverse Italiaanse banken. Zodoende kunnen Italiaanse banken hun balans opschonen en kan de kredietverlening beter op gang komen. Veel Italiaanse banken zijn terughoudend geworden met het verstrekken van nieuwe leningen, omdat ze buffers moeten aanhouden om een toenemend aantal slechte leningen op de balans op te vangen.

    De centrale bank kan onder het bestaande stimuleringsprogramma van €1,5 biljoen ook leningen van banken overnemen, mits die een goede kredietscore hebben. Op basis van dit onderpand kan de centrale bank nieuwe tegoeden verstrekken aan de betreffende bank. Via dit soort swaps halen banken een deel van hun risico’s van de balans, waardoor de kredietverlening weer op gang komt.

    Slechte leningen

    Volgens Reuters zitten Italiaanse banken op ongeveer €200 miljard aan slechte leningen. Dat zijn leningen met een betalingsachterstand van drie maanden of langer die mogelijk niet meer (volledig) afbetaald zullen worden. Het relatief hoge percentage slechte leningen in de Italiaanse bankensector is een grote bron van zorgen voor beleggers, want de aandelenkoersen van Italiaanse banken zijn dit jaar hard onderuit gegaan.

    Cijfers van Reuters laten zien dat de ECB sinds november 2014 maandelijks voor een bedrag van €1,19 miljard aan leningen heeft opgekocht van banken in de Eurozone. De centrale bank mag deze stukken kopen, zolang deze voldoen aan een bepaalde minimale kredietstatus. Italiaanse banken willen deze grens graag verder oprekken, zodat ook slechte leningen in aanmerking komen voor het opkoopprogramma van de ECB.

    TARP

    De Amerikaanse overheid nam kort na het uitbreken van de financiële crisis in 2008 een soortgelijke maatregel met het Troubled Asset Relieve Programma (TARP). Onder dit programma werden honderden miljarden dollars aan verpakte hypotheekleningen van de bankbalansen gehaald en ingewisseld voor nieuwe tegoeden. Zo hebben Amerikaanse banken hun balans snel kunnen opschonen en werd de onzekerheid over het mogelijk omvallen van Amerikaanse banken grotendeels weggenomen.

    Het lijkt erop dat de ECB ook steeds meer in deze richting beweegt. Was de centrale bank eerst nog mordicus tegen monetaire verruiming, nu doet ze het zelf ook met haar eigen QE programma van €60 miljard per maand. Onder dit stimuleringsprogramma haalt de ECB in twee jaar tijd in totaal meer dan €1 biljoen aan staatsobligaties en andere leningen uit de markt. Dit alles met als doel de lange rente verder omlaag te drukken en de inflatie aan te jagen. Maar met het opkopen van slechte leningen ondersteunt de ECB ook de geplaagde Europese bankensector.

    ECB overweegt slechte leningen van Italiaanse banken te kopen? (Foto van AP)

  • Grafiek: Vloedgolf van negatieve rente door ECB

    Sinds de lancering van het stimuleringsprogramma van de ECB een jaar geleden is het aantal Europese staatsobligaties met een negatief rendement explosief toegenomen. Meer dan 40% van al het schuldpapier in omloop heeft al een negatieve rente, tegenover ongeveer 20% in januari 2015 en minder dan 5% een jaar eerder.

    Langlopende staatsobligaties van landen als Duitsland, Nederland en Frankrijk leveren al niets meer op, maar ook het kortlopende schuldpapier van de zogeheten ‘PIIGS’ landen heeft inmiddels een negatieve rente. Dat was vijf jaar geleden nog niet voor te stellen, toen het rendement op 10-jaars leningen van landen als Spanje, Portugal en Italië boven de 7% uitsteeg.

    negatieve-yield-bonds-ecb-qe

    Negatieve rente op meer dan 40% van Europese staatsobligaties

    (Bron: Bank of America Merrill Lynch, h/t: Holger Zschaepitz)

    Negatieve rente

    De vlucht van vermogen richting veilige havens heeft de afgelopen jaren gezorgd voor een neerwaartse druk op zowel de lange als de korte rente. Dat natuurlijk effect werd verstrekt door twee ontwikkelingen in de Eurozone. Enerzijds moesten landen bezuinigen en hun tekorten terugbrengen, waardoor er minder nieuwe obligaties op de markt kwamen. Anderzijds zorgde de ECB met het maandelijks opkopen van €60 miljard aan staatsobligaties voor extra vraag.

    Al deze factoren samen zorgden voor de explosieve groei van het aantal staatsobligaties met een negatieve rente. Zo lang de hierboven genoemde factoren van kracht blijven is een rentestijging vrijwel ondenkbaar.

    Lees ook:

  • Negatieve rente voor ruim €1.500 miljard aan staatsobligaties

    Meer dan €1.500 miljard aan staatsobligaties van landen in de Eurozone wordt op dit moment verhandeld tegen een negatieve rente, zo schrijft Bloomberg. De belangrijkste reden hiervoor is het stimuleringsprogramma van de ECB, dat bestaat uit het maandelijks opkopen van €60 miljard aan staatsobligaties. Daardoor is het kwalitatief hoogwaardige schuldpapier nog schaarser en dus ook duurder geworden.

    Beleggers parkeren hun vermogen bij voorkeur in schuldpapier dat veilig en makkelijk te verhandelen is. Binnen de Eurozone zijn dat vooral de staatsobligaties van Duitsland en Frankrijk, maar ook van landen als Nederland en België. De volgende grafiek van Bloomberg laat zien waar de meeste obligaties met negatieve rente zitten.

    negatieve-yield-bond-bbg

    Negatieve rente op met name Duitse en Franse staatsobligaties (Bron: Bloomberg)

    Gratis lenen

    De financiële markten vertrouwen erop dat de ECB voorlopig haar koers niet zal wijzigen en staatsobligaties zal blijven opkopen, want ook het kortlopende Italiaanse en Spaanse schuldpapier wordt vandaag de dag verhandeld tegen een negatieve rente. Maar weinig mensen hadden dat kunnen voorspellen, toen in 2011 de Europese schuldencrisis oplaaide en de 10-jaars leningen van deze landen tegen een rente van meer dan 7% verhandeld werden.

    Het stimuleringsprogramma van de ECB werd onlangs nog verlengd tot en met maart 2017. Het zal voor de centrale bank een uitdaging worden om voldoende schuldpapier uit de markt te halen, omdat ze geen schuldpapier mag kopen met een hogere negatieve rente dan de depositorente van -0,3%. Duitse obligaties met een looptijd van twee jaar zijn al ’te duur’ geworden voor de ECB met een rente van -0,337%. Bloomberg becijferde dat van de €1.500 miljard aan staatsobligaties met een negatieve rente meer dan €550 miljard een negatieve rente heeft hoger dan die grens van -0,3%.

  • Grote meerderheid ECB wil geen uitbreiding QE-programma

    De overgrote meerderheid van de Raad van Bestuur van de ECB wilde het stimuleringsprogramma niet uitbreiden, dat zei Yves Mersch van de ECB afgelopen woensdag tijdens een diner met journalisten. Het besluit om langer door te gaan met het opkopen van staatsobligaties en de opbrengst van afgeloste staatsobligaties opnieuw in schuldpapier te beleggen brengt volgens Mersch al honderden miljarden euro’s extra in de economie.

    “De overgrote meerderheid van de Raad van Bestuur is van mening dat de maatregelen gepast zijn en dat er niet meer [stimulering] nodig is om ons doel te bereiken”, zo verklaarde Mersch tijdens het diner waar Reuters bij aanwezig was. Het besluit om afgeloste staatsobligaties opnieuw te beleggen en het totaal aan obligaties op de balans van de ECB na 2017 gelijk te houden geeft in de eerste twee jaar na het stimuleringsprogramma al een extra impuls van €320 miljard.

    De financiële markten, die afgelopen donderdag teleurgesteld waren over het uitblijven van nog meer stimulering, moeten er rekening mee houden dat er voorlopig ook geen verdere uitbreiding komt van het QE-programma. Het overgrote deel van de Raad van Bestuur, dat bestaat uit de zes directieleden en de presidenten van alle 19 centrale banken uit het eurogebied, is namelijk sceptisch over een verdere uitbreiding van het stimuleringsprogramma. "Wat vaak compleet onderschat wordt is het feit dat de ECB een collectief bestuursorgaan is", zo verklaarde Mersch. Dat betekent dat er voor een uitbreiding van het stimuleringsprogramma draagvlak moet zijn bij de meerderheid van de centrale banken in de eurozone. Sinds het rentebesluit van afgelopen donderdag is de wisselkoers van de euro met meer dan vier cent gestegen tot bijna $1,10. Lees ook:

    yves-mersch

    Yves Mersch verwacht geen verdere uitbreiding QE-programma ECB