Categorie: Kredietcrisis

ECB leent rechtstreeks aan bedrijven

De ECB begon in juni met het opkopen van bedrijfsobligaties en heeft volgens de laatste berichten al €16 miljard aan schuldpapier uit de markt gehaald. Normaal gesproken kopen de centrale banken in de Eurozone deze schuldpapieren op via de obligatiemarkt, maar er zijn nu al twee gevallen bekend waarbij de centrale bank rechtstreeks geld aan bedrijven heeft uitgeleend.

Volgens de Wall Street Journal heeft de Spaanse centrale bank in opdracht van de ECB een lening van €500 miljoen aan het Spaanse oliebedrijf Repsol en een lening van €200 miljoen aan het Spaanse energiebedrijf Iberdrola verstrekt. Zakenbank Morgan Stanley maakte het mogelijk dat deze twee bedrijven hun obligaties rechtstreeks konden plaatsen bij de centrale bank.

Directe financiering

Normaal gesproken moet een bedrijf een uitgebreid prospectus opstellen, voordat ze een obligatie kan aanbieden op de obligatiemarkt. Daarbij is het ook nog eens onzeker of het volledige bedrag opgehaald kan worden. Is de rentevergoeding te laag of zijn de andere voorwaarden van de lening minder gunstig, dan is er een kans dat er minder geld opgehaald wordt dan de bedoeling was.

Een private plaatsing zoals voor deze twee Spaanse bedrijven werkt dan veel eenvoudiger, omdat dan op voorhand al bekend wie het schuldpapier gaat kopen en tegen welke voorwaarden dat gebeurt. Er hoeft in dat geval geen uitgebreid prospectus geschreven te worden, wat betekent dat het bedrijf veel sneller over het geld kan beschikken.

“In dergelijke gevallen is er vaak geen prospectus, er is geen transparantie en er is geen persbericht. Het wordt allemaal discreet uitgevoerd”, zo verklaarde Apostolos Gkoutzinis, hoofd van de afdeling Europese kapitaalmarkt van advocatenkantoor Shearman & Sterling LLP tegenover de Wall Street Journal.

ECB verstoort de markt
Het monetaire beleid van de ECB is op een hellend vlak terechtgekomen. Was de centrale bank tot twee jaar geleden nog fel tegenstander van het opkopen van obligaties, nu doet ze dat in een duizelingwekkend tempo van €80 miljard per maand. Dat zijn overwegend staatsobligaties, maar sinds kort dus ook obligaties die zijn uitgegeven door circa 150 grote Europese bedrijven, zoals Siemens, Volkswagen, Mercedes, Allianz, Shell, Total, Lufthansa, Telekom Italia, Danone en L'Oreal. Door het opkopen van bedrijfsobligaties verstoort de centrale bank de vrije markt, voor zover die nog bestaat. Het zijn namelijk alleen hele grote bedrijven die in aanmerking komen voor het opkoopprogramma van de ECB. Ook kan de ECB nu bepalen welke sectoren en welke bedrijven binnen een bepaalde sector wel voor een krediet in aanmerking komen en welke niet. In een kapitalistisch systeem worden deze zaken aan de private markt overgelaten. Door rechtstreeks geld uit te lenen aan het Europese bedrijfsleven komt de ECB weer een stapje dichter bij helikoptergeld. En dat is volgens voormalig ECB bestuurslid Otmar Issing het failliet van het monetaire beleid. Als het zo doorgaat is het slechts een kwestie van tijd voordat de centrale bank aan iedereen geld gaat uitdelen...

ECB leent rechtstreeks geld uit aan bedrijven

22 augustus 2016
Paul Singer: “Grootste obligatiebubbel in geschiedenis”

Volgens vermogensbeheerder Paul Singer hebben we vandaag de dag te maken met de grootste obligatiebubbel in de geschiedenis. Hij begrijpt niet waarom veel beleggers staatsobligaties nog steeds als veilige haven beschouwen, omdat risico en rendement totaal niet meer in verhouding tot elkaar staan.

Op dit moment betaal je een recordbedrag voor obligaties, terwijl het verwachte rendement dicht bij de nul procent ligt. Gaat de rente ooit weer stijgen, dan zijn de verliezen op staatsobligaties enorm. En er is geen enkele garantie dat de rente voor altijd op het huidige extreem lage niveau zal blijven.

Beleggers zouden gewaarschuwd moeten worden voor de risico’s van staatsobligaties, zo schrijft Singer in zijn nieuwsbrief.

“Iedereen tast op dit moment in het duister. Ervaring zegt niet veel meer en een blind vertrouwen in deze markt kan fataal zijn. Een uiteindelijke crash in deze markt zal als een verrassing komen en zal grote en intense gevolgen met zich meebrengen. Denk aan oncontroleerbare inflatie.”

Obligatiebubbel
Paul Singer beheert $28 miljard aan vermogen voor Elliott Management, een fonds dat hij zelfs in 1977 heeft opgericht. Hij schrijft in zijn nieuwsbrief dat hij sindsdien nooit eerder zo'n vreemde situatie heeft meegemaakt als vandaag in de obligatiemarkt. Meer dat $12 biljoen aan staatsobligaties heeft al een negatieve rente en dat lijkt met de dag ook alsmaar verder toe te nemen. Om het beheerde vermogen beter te spreiden heeft Singer wat extra goud aan de portefeuille toegevoegd. Centrale banken versterken deze trend door zelf staatsobligaties op te kopen, voor zover dat nog mogelijk is. De Bank of Japan en de Bank of England hebben nu al moeite om genoeg schuldpapier uit de markt te halen, terwijl het ook voor de ECB steeds moeilijker wordt om 'veilige' staatsleningen op te kopen. Bij een dalende rente stijgen de obligatiekoersen, terwijl een oplopende rente de obligatiekoersen doet dalen.
Bill Gross
De woorden van Singer komen overeen met die van vermogensbeheerder Bill Gross. Ook hij is van mening dat staatsobligaties te risicovol zijn en dat zogeheten 'hard assets' als grond, vastgoed, kunst en edelmetalen op dit moment de voorkeur genieten. Hij vergeleek de bubbel in staatsleningen eerder dit jaar al eens met een supernova die op een zeker moment uiteen zal spatten. Als het echt mis gaat is geen slecht idee om wat fysiek goud te bezitten.

Deze bijdrage wordt u aangeboden door Hollandgold

19 augustus 2016
S&P: Negatieve rente zet winst banken onder druk
De negatieve rente dwingt Europese banken om te snijden in de kosten, meer risicovolle leningen te verstrekken of rekeninghouders te laten betalen om geld op een spaarrekening te zetten. Dat schrijft de Financial Times op basis van een nieuw rapport van kredietbeoordelaar Standard & Poor’s.

Door de negatieve rente die verschillende centrale banken hanteren is het voor commerciële banken veel minder interessant geworden om spaargeld te beheren. Geld parkeren bij de ECB kost 0,4%, bij de Zwitserse centrale bank is dat zelfs 0,75%.

De negatieve depositorente neemt een grote hap uit de winstmarge van banken. Dat is ook de reden dat banken boven een bepaald spaarsaldo geen rente meer vergoeden en sinds kort zelfs de negatieve rente doorberekenen aan vermogende spaarders.

Vermogende spaarders die hun geld bij een Zwitserse bank parkeren moeten vaak al rente betalen. Zeer recent voerde ook een Duitse spaarbank negatieve rente in voor spaartegoeden boven de €100.000. Dit is het begin van een trend, want centrale banken zijn niet voornemens op korte termijn de rente weer te verhogen.

Negatieve rente op spaargeld

Sinds de introductie van negatieve rente hebben Europese banken al €2,6 miljard boeterente aan de ECB en ongeveer 1,85 miljard Zwitserse franc aan de Zwitserse centrale bank betaald (zie hier en hier). Die kosten zullen in toenemende mate worden doorberekend aan de spaarders, zeker nu gebleken is dat de meeste spaarders daar stilzwijgend mee akkoord gaan.

Een ander gevolg van de negatieve rente is dat banken meer risico’s gaan nemen om rendement te halen. “We maken ons zorgen over potentieel verkeerde inschattingen van risico’s die het gevolg zijn van een zoektocht naar hoger rendement”, aldus de kredietbeoordelaar.

Volgens Standard & Poor’s moeten we rekening houden met nog meer kostenbesparingen en reorganisaties in de bankensector. Dat kan betekenen dat er ook de komende jaren weer ontslagrondes zullen plaatsvinden. Andere banken denken erover na om overtollige reserves niet meer bij de ECB, maar in de vorm van contant geld te bewaren.

Lees ook:
- BaFin: “Negatieve rente gif voor Duitse bankensector”
- Negatieve rente op spaargeld komt eraan…
Negatieve rente drukt op winstmarges banken, zo concludeert kredietbeoordelaar S&P
19 augustus 2016
‘Stijging rente doet miljarden verdampen uit staatsobligaties’
De rente staat wereldwijd op het laagste niveau ooit. Voor meer dan $11 biljoen aan obligaties is er zelfs sprake van een negatief rendement! Maar wat gebeurt er met de waarde van al die leningen als de rente opeens weer begint te stijgen, bijvoorbeeld naar het niveau van 2011? Het Amerikaanse kredietratingbureau Fitch Ratings maakte de rekensom en schat in dat de verliezen niet van de minste zullen zijn.

“Door de dramatische daling van de rente op obligaties van landen met een goede kredietscore is het risico op grote verliezen bij een stijgende rente sterk toegenomen. Wereldwijd zullen obligatiebeleggers grote verliezen leiden. Keert de rente terug naar het niveau van 2011, kan dat voor de $37,7 biljoen aan staatsobligaties een waardedaling tot $3,8 biljoen betekenen”, aldus Robert Grossman van Fitch Ratings.
- Lees verder bij Argentor
Miljarden aan waarde verdampt uit staatsobligaties bij stijging rente
18 augustus 2016
Staatsschuld Spanje boven de 100%

De staatsschuld van Spanje kwam in juni boven de 100% van het bbp, zo blijkt uit cijfers die de centrale bank van het land deze week bekendmaakte. In totaal heeft het land een publieke schuldenlast van €1.100 miljard, ver boven de doelstelling voor het einde van dit jaar. De regering had zich voorgenomen de schuld niet verder op te laten lopen dan 99% van het bbp.

Volgens het ministerie van economische zaken is de ontwikkeling nog niet zorgwekkend, omdat er van tijd tot tijd grote schommelingen zitten in de omvang van de staatsschuld. Dat komt omdat er van tijd tot tijd ook oude leningen worden afgelost. De verwachting is dat de Spaanse economie dit jaar met 2,9% zal groeien, maar dit is dus niet genoeg om de schuldquote omlaag te brengen. De totale staatsschuld van Spanje is door de economische crisis in minder dan tien jaar tijd verdrievoudigd.

Beleggers lijken zich niets aan te trekken van de oplopende staatsschulden in verschillende Europese landen, gezien de extreme daling van de rente. Spanje kan momenteel voor 10 jaar geld lenen tegen een historisch lage rente van 0,92%. De laatste keer dat de staatsschuld van Spanje groter was dan de economie was rond 1910. We kunnen ons niet voorstellen dat de regering toen ook tegen minder dan een procent geld kon lenen…

Rente Spaanse staatsleningen naar historisch dieptepunt (Bron: Bloomberg)

18 augustus 2016
Opkopen bedrijfsobligaties ECB gunstig voor aandelen?

Het besluit van de ECB op bedrijfsobligaties op te kopen kan indirect ook een stimulans geven aan de aandelenmarkt, zo concludeert het team van Schroders Investment Management. Dankzij dit nieuwe
stimuleringsprogramma kunnen grote Europese bedrijven nog goedkoper geld lenen, waardoor het aantrekkelijker wordt eigen aandelen in te kopen.

Ook zorgen de lagere financieringskosten onderaan de streep voor hogere bedrijfswinsten, wat zich kan vertalen in een hogere dividenduitkering. In beide gevallen heeft dat een prijsopdrijvend effect op de aandelenmarkt. Uit het persbericht van Schroders:

Bedrijven hebben simpelweg er drie manieren om hun overtollig kasgeld aan te wenden: kasvoorraad aanvullen, kapitaalbestedingen uitbreiden of kapitaal terug laten vloeien naar aandeelhouders. De kans op dat laatste neemt volgens Schroders toe. Een rijk gevulde kas stuit op bezwaren bij aandeelhouders. Vanouds geven Amerikaanse bedrijven de voorkeur aan aandeleninkoop en Europese bedrijven aan dividenduitkeringen.

Door de lage leenkosten en beperkte investeringsmogelijkheden in Europa ziet Schroders de kans toenemen dat ook Europese bedrijven meer gebruik gaan maken van de mogelijkheid om de groeiende hoeveelheid cash richting de aandeelhouders te distribueren. Gezien het negatieve sentiment rond een neerwaartse bijstelling van de dividenduitkering kan de voorkeur van Europese bedrijven verschuiven richting aandeleninkoopprogramma’s.

De aandeleninkoop kan volgens Schroders een positieve invloed op de aandelenkoersen hebben, maar het zal wel gepaard gaan met een verslechtering van de schuldpositie van de desbetreffende bedrijven.

De ECB heeft sinds het begin van het ‘Corporate Sector Purchase Programme’ (CSPP) in juni in totaal al meer dan €15 miljard aan bedrijfsleningen opgekocht. Daarmee helpt de centrale bank grote bedrijven aan goedkope financiering, terwijl het midden- en kleinbedrijf deze mogelijkheden niet heeft. Die zijn vaker aangewezen op de bank als ze geld willen lenen.

Zorgt aankopen bedrijfsobligaties door ECB voor hogere aandelenkoersen?

18 augustus 2016
Risico’s banken nog steeds ernstig onderschat

Sinds het uitbreken van de crisis hebben banken veel inspanning geleverd om hun buffers te versterken. Door strenger toezicht en door de implementatie van de Basel III richtlijnen staan banken er vandaag de dag beter voor dan toen. Of toch niet?

In een opiniestuk in de Wall Street Journal schrijft Thomas M. Hoenig, vicepresident van de FDIC en voormalig president van de Federal Reserve van Kansas, dat banken eigenlijk vandaag de dag veel meer risico’s op hun balans hebben dan we denken en dat de kapitaaleisen voor banken nog steeds ver beneden de maat zijn.

Op dit moment is het zo dat toezichthouders – en in sommige gevallen de banken zelf – een inschatting maken van het risico van alle bezittingen die op de bankbalansen staan. Op basis van deze inschattingen wordt bepaald hoeveel buffers een bank moet aanhouden om klappen op te vangen. En dat is waar het volgens Hoenig nog steeds mis gaat.

Toezichthouders
Dat zagen we bijvoorbeeld bij het uitbreken van de financiële crisis in 2008. Vele miljarden aan hypotheken en andere kredieten die als 'zeer veilig' op de balansen van banken stonden bleken opeens zo goed als onverkoopbaar. En de verzekeringen die de waarde van al die slechte leningen garanderen bleken ook niets meer waard, want de Amerikaanse verzekeraar AIG die al die risico's van banken had afgedekt bleek niet in staat haar verplichtingen na te komen. Banken hadden bijna geen buffers voor de rommelhypotheken, omdat die voor de crisis nog als 'zeer veilig' werden aangemerkt door de toezichthouders. Je zou denken dat toezichthouders en banken hiervan hebben geleerd, maar het tegendeel blijkt waar. Eind vorig jaar hadden de grootste banken ter wereld maar voor 45% van al hun bezittingen een buffer aangelegd om risico's op te vangen. Dat betekent dat voor meer dan de helft van alles wat banken op hun balans hebben staan er geen enkel risico werd ingecalculeerd. Je hoeft geen financiële achtergrond te hebben om te begrijpen dat dit geen normale situatie is. Honderd procent risicovrij bestaat niet, zeker niet in een financiële wereld die heel snel verandert. Toch komen banken ermee weg, omdat ze de verantwoordelijkheid makkelijk kunnen afschuiven op de toezichthouder. De toezichthouder die altijd net iets minder informatie heeft dan de banken zelf en die dus altijd net iets later zal ontdekken dat bepaalde 'veilige' bezittingen opeens toch heel risicovol blijken te zijn. En dan is er ook nog iets als 'too big to fail', dat grote banken in het meest extreme geval altijd kunnen rekenen op steun van de belastingbetaler.

Banken zijn veel risicovoller dan we denken

Risicovrij bestaan niet
Als we iets hebben geleerd van de financiële crisis van 2008 dan is het dat er niet zoiets bestaat als 'risicovrij'. Hoe kan het dan dat meer dan de helft van alle bezittingen van alle grote banken nog steeds met goedkeuring van de toezichthouders als zodanig wordt aangemerkt? Zo worden staatsobligaties, ondanks de negatieve rente en de hoge staatsschulden van landen, nog steeds aangemerkt als risicovrije bezittingen. Het wordt spannend als opeens blijkt dat landen hun schuldverplichting niet na kunnen komen en in default treden...

Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw partner voor aankoop en opslag van fysiek edelmetaal.

Ga voor meer informatie naar www.goudstandaard.com of bel naar 088-4688488

17 augustus 2016
Pensioenleed

Deze week ga ik verder in op de desastreuze gevolgen van de negatieve rente die momenteel wordt gehanteerd door centrale banken. Mijn mening is dat ons nageslacht over 50 jaar zal denken dat we met z’n allen gek geworden waren. Hoe konden we in hemelsnaam denken dat negatieve rente ons zou kunnen helpen?!

Rente, de prijs van geld, is de basis van elke economische theorie en in die theorie wordt verondersteld dat die rente positief is. Elke econoom heeft dit als uitgangspunt tijdens zijn of haar studie geleerd. Rente is in de basis namelijk een vergoeding voor het lopen van risico. Het langdurig naar beneden vervalsen, wat centrale banken al jaren doen, van de belangrijkste variabele binnen ons financiële systeem is zeer ernstig en leidt tot extreem welvaartsverlies en verkeerde toewijzing van kapitaal.

Lage rente

Het manipuleren van de rente houdt ongezonde bedrijven overeind en verleidt gezonde ondernemingen tot het nemen van verkeerde beslissingen, denk aan inkoop van eigen aandelen met geleend geld. Sparen wordt erdoor ontmoedigd, het aangaan van schulden wordt juist aangemoedigd. Extra schulden maken is natuurlijk geen duurzaam economisch groeimodel. Het proces om dit in de toekomst allemaal weer enigszins recht te trekken, als dat al lukt, duurt jaren en zal gepaard gaan met zeer veel persoonlijk leed.

Dit is niet een kwestie van ‘of’, maar een kwestie van ‘wanneer’. Uiteindelijk zal de markt inzien dat deze rentevoeten niet houdbaar zijn. Beleidsbepalers kunnen de rente niet eeuwig blijven onderdrukken, simpelweg omdat ze geen instrumenten meer voor handen hebben.

Centrale banken drukken rente onder nul

Pensioenstelsel rammelt

Wij zijn in Nederland altijd trots geweest op ons pensioenstelsel. We hebben altijd gedacht dat we dit uitstekend voor elkaar hadden, zeker in vergelijking met andere landen wereldwijd. Overigens is kort geleden de regie over onze pensioenen verplaatst naar Brussel, iets waar onze media de afgelopen tijd bijna geen aandacht aan besteed hebben.

De negatieve rente in combinatie met demografische ontwikkelingen zorgen voor een bloedbad bij de pensioenfondsen. Het pensioenstelsel is hierdoor ernstig ondergefinancierd. Let goed op: uw pensioen is niet uw bezit. U maakt slechts aanspraak op een uitkering waar u uw hele werkzame leven voor betaald heeft. De kleine lettertjes vermelden allerlei zaken waar u niet op gerekend had toen u begon met afdragen voor het pensioen. Er zullen dus in de nabije toekomst pijnlijke maatregelen genomen moet worden. Tot nu toe loopt de politiek hiervoor weg. U kent vast het gezegde; zachte heelmeesters maken stinkende wonden… Ik ben bang dat dit spreekwoord opgaat voor de toekomst van ons pensioenstelsel.

Goud

Overigens mogen pensioenfondsen in Nederland van de toezichthouder niet in goud beleggen. Er wordt aangegeven dat goud te volatiel zou zijn. Afgezien daarvan zou er tegen de huidige prijs helemaal niet genoeg fysiek goud beschikbaar zijn, mocht het ABP besluiten een paar procent van het beheerde vermogen in fysiek goud te beleggen. Het is simpelweg niet te krijgen in zodanig grote volumes!

Waar belegt u liever in: Een staatsobligatie van Italië (de bankensector aldaar zit diep in de problemen) met een bijna negatieve rente (wel risico, geen rendement) of in goud wat al eeuwenlang z’n waarde behoudt. Ik ben niet objectief, maar zou het antwoord wel weten…

Ondertussen zijn we in Nederland vooral bezig met het feit dat een turner niet mee mag doen aan een finale op de Olympische Spelen omdat hij een week voor de finale een paar biertjes gedronken heeft..

Sander Noordhof

Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal.

15 augustus 2016
Negatieve rente op spaargeld in Duitsland
Een negatieve rente op spaargeld leek twee jaar geleden nog ondenkbaar, maar het begint nu langzaam aan realiteit te worden. In Zwitserland moeten vermogende klanten sinds kort al rente betalen over hun spaartegoeden, maar nu is dat ook in Duitsland het geval.

Zo maakte de kleine spaarbank Raiffeisen Gmund am Tegernsee uit Beieren deze week bekend dat spaarders met ingang van september een rente van 0,4% per jaar gaan betalen over alle tegoeden boven de €100.000. Dat is niet geheel toevallig precies de rente die banken moeten afdragen over de reserves die ze bij de Europese Centrale Bank (ECB) parkeren.

“Voor onze zakelijke klanten is er al enige tijd sprake van een negatieve rente, dus waarom zou dat anders moeten zijn voor privé personen met veel spaargeld? Zoals het er nu naar uitziet zal de negatieve rente niet worden doorberekend aan spaarders die minder dan €100.000 hebben”, zo verklaarde een bestuurslid van de bank, Josef Paul, tegenover Bloomberg.

Negatieve rente probleem voor Duitse banken
De negatieve rente heeft grote gevolgen voor het verdienmodel van de talloze kleine spaarbanken in Duitsland. Hun inkomsten komen daardoor onder druk te staan en dat betekent dat ze niet veel anders kunnen doen dan de boeterente van de ECB door te berekenen aan de spaarders. Nu tenminste één bank in Duitsland de stap heeft gezet zal het slechts een kwestie van tijd zijn voordat andere banken volgen. De spaarders zijn zoals verwacht de dupe van van het monetaire beleid van de ECB, terwijl dat beleid er juist op gericht was de kredietverlening op gang te brengen. De ongewenste gevolgen van het monetaire beleid van vandaag worden steeds duidelijker en het lijkt vooral heel ongunstig uit te pakken voor de spaartegoeden en de pensioenen.
Zwitserland
Eind vorig jaar introduceerde de Alternative Bank Schweiz al een negatieve rente op spaartegoeden boven de 100.000 Zwitserse frank, maar het verwachtte verlies van klanten bleef uit. Weliswaar haalden spaarders per saldo wat geld van hun rekening, maar tegelijkertijd nam het aantal rekeninghouders juist toe. Blijkbaar zijn spaarders toch bereid een negatieve rente te accepteren, ook al zeggen ze in de peilingen van niet. Dit geeft andere banken natuurlijk meer vertrouwen om het voorbeeld van een kleine spaarbank als Raiffeisen Gmund am Tegernsee te volgen... Lees ook:
- “Negatieve rente reden om meer goud te kopen”
- Zwitserse bank introduceert negatieve rente op spaargeld
Negatieve rente op spaargeld bij Duitse spaarbank
12 augustus 2016
Welke gevolgen heeft negatieve rente voor beleggers?

Na de financiële crisis heeft de wereldeconomie moeite om echt op gang te komen. Ondanks dat de centrale banken hebben getracht met ongekend monetair beleid, zoals QE, de motor aan te zwengelen, is de economische groei zwak geweest. Volgens de Wereldbank is de wereldwijde groei rond de 2,5% voor de afgelopen drie jaar. In de vier jaar vóór de kredietcrisis bedroeg de groei 3,8% tot 4,5%.

Economische groei is dringend nodig om een wereldwijde recessie te voorkomen en de schuldenlast die op de economie drukt te verlichten. Negative Interest Rate Policy (NIRP) of negatief rentebeleid is een van de laatste beleidsopties waarover centrale banken beschikken om de economische groei te stimuleren. Een negatieve rente betekent dat banken rente betalen in plaats van dat zij rente ontvangen over de reserves die zij bij de centrale bank aanhouden. Banken op hun beurt kunnen er dan voor kiezen om de rentekosten aan hun klanten die een deposito bij hen aanhouden, door te berekenen. NIRP wordt toegepast in Japan en in het grootste deel van Europa. David Brett, Investment Writer bij Schroders, kijkt naar de eventuele gevolgen van NIRP voor beleggers.

Wat betekent negatieve rente voor beleggers?

NIRP lijkt logisch: maak sparen ‘duur’ zodat het geld wordt uitgegeven in plaats van opgepot. Maar dit post-crisis tijdperk is niet zo logisch als zij lijkt, integendeel. Ondanks de pogingen van de centrale banken om met QE en lage rente robuuste economische groei op gang te brengen, lijkt het maar niet te willen lukken. Beleggers blijven terughoudend om te besteden. Daarnaast hebben QE en ultra-lage rente de rendementen in ‘veiligere’ beleggingscategorieën, zoals staatsobligaties, gedrukt, wat mogelijk tot asset bubbles kan leiden. Beleggers worden hierdoor gedwongen naar andere beleggingscategorieën uit te kijken in hun zoektocht naar rendement en overwegen dan in risicovollere beleggingen te stappen, zoals aandelen.

Werkt NIRP?
De vraag of NIRP werkt in de landen waar het wordt toegepast, is niet makkelijk te beantwoorden. Als het de bedoeling van NIRP is om bestedingen aan te jagen en de economische groei te versnellen, dan zal iedereen zeggen dat NIRP niet werkt, tot nu toe althans. Echter, landen als Zwitserland, Japan en Zweden hebben NIRP in de eerste plaats toegepast om hun munt te verzwakken. Maar als centrale banken wereldwijd concurreren met hetzelfde beleid wordt het potentiële effect van het beleid opgeheven. Zo is de Japanse munt sterker geworden nadat de Bank of Japan de rentetarieven eind februari van dit jaar verlaagde. De vraag kan ook anders gesteld worden: “Zou de wereldeconomie beter af zijn geweest zonder ultra-lage rente, NIRP en QE?”
Wat is de oplossing?
Centrale banken hebben nauwelijks nog beleidsopties tot hun beschikking. Ondanks de maatregelen die centrale banken hebben genomen, weigeren consumenten en bedrijven uit hun schulp te komen. Wellicht is de kredietcrisis nog niet uit het systeem van beleggers verwijderd of vrezen zij dat er nog een staartje zit aan te komen; beleggers lijken vast te zitten in een crisismentaliteit en hebben weinig vertrouwen in het financiële systeem. Degenen die wel investeren worden in steeds risicovollere beleggingen geduwd. De Bank of England is zich hiervan bewust. De gouverneur van de Engelse centrale bank, Mark Carney, heeft zijn bedenkingen ten aanzien van de effectiviteit van negatieve rentetarieven geuit in een toespraak in februari in het besef dat een dergelijk beleid druk op de business model van banken zou zetten. Hoewel het mogelijk is dat de Bank of England de tarieven aan het einde van 2016 tot nul verlaagt, anticipeert de markt niet op een negatieve rente in het VK. Zeker is dat als een centrale bank voor NIRP kiest, de toch al beperkte mogelijkheden voor duurzaam economisch herstel verder krimpen. Deze bijdrage is afkomstig van Schroder Investment Management Benelux. Lees meer in de TalkingPoint van David Brett, Investment Writer bij Schroders, getiteld ‘Will you pay to save?’

11 augustus 2016
Deutsche Bank en Credit Suisse uit Stoxx Europe 50

Deutsche Bank en Credit Suisse verliezen volgende week hun plaats in de index van de vijftig grootste Europese bedrijven, de Stoxx Europe 50. Beide banken hebben sinds het begin van dit jaar meer dan 40% van hun waarde op de beurs verloren, waardoor ze niet meer tot de vijftig grootste bedrijven gerekend worden. Op 8 augustus maken de twee geplaagde banken plaats voor technologiebedrijf ASML Holding en constructiebedrijf Vinci.

Het is geen verrassing dat de aandelen van beide banken door dit nieuws opnieuw onderuit gingen. Deutsche Bank staat op het moment van schrijven ongeveer 3,5% lager op €11,33, terwijl het aandeel van Credit Suisse met 4,6% onderuit ging tot €10,63 per aandeel. Hieronder ziet u het koersverloop van beide banken over de afgelopen twaalf maanden, de grafieken zijn van Bloomberg.

Deutsche Bank 65% gedaald in de laatste twaalf maanden (Bron: Bloomberg)

Credit Suisse verloor 59% in twaalf maanden (Bron: Bloomberg)

2 augustus 2016