Marketupdate

Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Poetin legt Euraziatische Unie voor aan parlement

    Poetin heeft zijn plannen voor een Euraziatische Economische Unie (EEU) ter ratificatie voorgelegd aan het Russische parlement, zo schrijft ITAR-TASS. Daarmee komt de realisering van een nieuwe economische zone in deze regio weer een stap dichterbij. Eind mei waren de regeringsleiders van Rusland, Kazachstan en Wit-Rusland het al in hoofdlijnen eens geworden over de vorming van een economische unie, waarbinnen vrij verkeer van personen en goederen mogelijk is en onderlinge handelsbeperkingen verboden zijn.

    De Euraziatische Economische Unie moet de handel en samenwerking tussen Rusland en de handelspartners in de regio versterken. Naast vrij verkeer van goederen zal de EEU zich ook bezighouden met het harmoniseren van de wetgeving ten aanzien van energiebeleid, industrie, landbouw en transport. De economische unie is de vervolg stap op de douane-unie, waarbinnen onderlinge handelsbeperkingen opgeheven zijn.

    Met ingang van 1 januari 2015 begint de nieuwe economische unie met drie landen, maar een vierde kandidaat heeft zich al aangediend. Ook Armenie zou zich nog voor de introductiedatum bij de EEU willen voegen.

    Poetin stuurt voorstel Euraziatische Economische Unie naar parlement (Afbeelding via ITAR-TASS, gemaakt door Alexei Nikolsky)

  • John Butler: “VS krijgt te maken met stagflatie”

    Volgens econoom en historicus John Butler stevent de VS af op stagflatie, een combinatie van lage economische groei en een hoge inflatie. Butler, die in 2012 het boek The Golden Revolution: How to Prepare for the Coming Global Gold Standard publiceerde, merkt op dat de wereld steeds meer in andere valuta wil handelen dan in Amerikaanse dollars. Het gevolg daarvan is dat de vraag naar en de bruikbaarheid van de dollar als wereldhandelsmunt zal afnemen. Landen die grote dollarreserves hebben zullen deze op termijn willen afbouwen. Als andere landen die dollars niet meer willen hebben komen die buitenlandse dollars terug naar de VS, waar ze het prijspeil van roerend en onroerend goed zullen opdrijven. Dit zal een hoge inflatie met zich mee brengen, waardoor de Federal Reserve zich min of meer gedwongen voelt de rente te verhogen. De combinatie van een oplopende rente en een hoge inflatie zal de Amerikaanse economie vertragen.

    Butler merkt op dat de dollar steeds meer competitie krijgt van andere valuta. Rusland en China willen onderling handelen in roebels en yuan, de Chinese centrale bank heeft met tal van handelspartners valutaswaps ondertekend en Rusland wil sinds de introductie van de sancties haar olie en gas afrekenen in euro’s en Chinese yuan. Daarmee wordt de yuan niet alleen als handelsmunt een alternatief voor de dollar, maar ook als valutareserve voor centrale banken.

    Bekijk het volledige interview van Matterhorn Asset Management:

  • Spanje lanceert obligatie met looptijd van 50 jaar

    Het Spaanse ministerie van Financiën heeft maandag nieuwe staatsobligaties met een looptijd van 50 jaar uitgeschreven, zo schrijft de Wall Street Journal. Het land haalde €1 miljard op met een private plaatsing van de obligaties, wat wil zeggen dat het schuldpapier rechtstreeks aan een specifieke partij verkocht werd. Zo speelt de regering op safe, want via een publieke obligatie-uitgifte is het moeilijk in te schatten wat er in de toekomst met de rente gebeurt.

    De regering van Spanje heeft lang gewacht op deze unieke kans om geld op te halen tegen de extreem lage rentestanden van dit moment. Het contrast met de zomer van twee jaar geleden is groot, toen de rente voor een 10-jaars lening aan de Spaanse overheid boven de gevreesde 7% uitsteeg. We zijn nu iets meer dan twee jaar verder en nu nemen beleggers genoegen met een vergoeding van slechts 2,28% voor precies dezelfde obligaties. Het is dus geen wonder dat de Spaanse regering van deze unieke kans gebruik maakt om voor een langere looptijd geld op te halen.

    Lage rente

    De nieuwe 50-jaars lening geeft investeerders een jaarlijkse vergoeding van 4%, wat voorlopig voldoende is om de officiële inflatie voor te blijven. Er is veel vraag naar obligaties met een hoger rendement, want de rente op meer risicovolle obligaties van PIIGS-landen is de afgelopen twee jaar spectaculair gedaald. Er is zoveel liquiditeit dat een land als Duitsland ook voor een middellange looptijd gratis geld kan lenen. De komende tijd wil de Spaanse regering meer obligaties met looptijden van 10 en 30 jaar uitschrijven, omdat de lange rente nu erg laag staat. De Spaanse overheid heeft een staatsschuld van 94% ten opzichte van het bbp, veel hoger dan de Europese norm. In de zomer van 2012 lag de publieke schuldquote van Spanje op 76%.

    Fiscal_Compliance_2014-debt

    Schuldquote Europese landen in 2014 (Via Wikipedia)

  • Frankrijk wil een zwakkere euro

    De Franse vice-president Manuel Valls heeft gezegd dat de ECB meer moet doen om de wisselkoers van de euro te verlagen, omdat er anders deflatie dreigt in de achttien landen van de eurozone. De ECB ga in juni al een sterk signaal aan de markt af door een nieuw TLTRO programma te lanceren, maar volgens Valls moet de centrale bank nog een stapje verder gaan in haar monetaire beleid. ECB-president Draghi gaf in zijn speech bij Jackson Hole al een hint dat de centrale bank meer kan doen om de deflatie te bestrijden. Formeel behoort financiering van overheidstekorten niet tot de instrumenten van de centrale bank, maar er zijn wel andere maatregelen die de ECB kan nemen om de economie te stimuleren. Zo kan de ECB bijvoorbeeld wel bedrijfsobligaties opkopen.

    Frankfurt

    Op 4 september komen de Europese ministers van Financiën in Frankfurt bijeen om het monetaire beleid van de eurozone te bespreken. Draghi spreekt vandaag in Parijs met de Franse president Francois Hollande over het monetaire beleid van de Eurozone. De Fransen kunnen blijkbaar niet wennen aan het monetaire beleid van de Europese centrale bank, want begin vorig jaar deed Hollande ook al zijn beklag over de relatief sterke euro. Toen stond de wisselkoers ook al relatief hoog, op bijna $1,36 tegenover de euro. De euro heeft de afgelopen twee maanden al behoorlijk te lijden gehad onder alle geruchten over monetaire stimulering. De wisselkoers zakte de afgelopen twee maanden van bijna 1,37 naar minder dan 1,32.

    Tweedeling

    Volgens Draghi helpt het als Europese regeringen hun tekort laten oplopen, indien de begroting daar ruimte voor biedt. Daarmee staat Draghi tegenover de begrotinsdiscipline van de Duitse bondskanselier Merkel, die juist aandringt op het verkleinen van de tekorten en de schulden. Wolfgang Schauble, de Duitse minister van Financiën,staat aan de zijde van Merkel. Hij zei afgelopen week in Berlijn dat schuld gedreven economische groei uiteindelijk leidt tot economische neergang. Schauble wijst daarbij op de Zuid-Europese landen die grondige hervormingen moesten doorvoeren in ruil voor een bail-out. "Deze landen doen het nu veel beter dan alle andere in Europa", zo verklaarde de minister van Financiën. "Je economie gaat niet beter draaien als je alleen maar meer schulden maakt. Hoewel dat op korte termijn groei oplevert, zal het op de lange termijn een neerwaarts effect hebben". De tweedeling in de Eurozone wordt steeds groter. Aan de ene kant staat de begrotingsdiscipline van de Duitsers, aan de andere kant het soepele monetaire beleid van onder meer de Fransen en de Italianen. Voor de Duitsers is de onafhankelijkheid van de centrale bank heilig, wat niet vreemd is als je kijkt naar de geschiedenis van Duitsland. Nog altijd is er de angst van hyperinflatie, die de Weimar republiek van de jaren '20 ernstig ontwrichtte. De Fransen daarentegen willen de ECB (en de euro) gebruiken als instrument om de exportpositie van Europa te versterken.

    manuel-valls

    Manuel Valls wil een zwakkere euro (Afbeelding door Miguel Medina/AFP via Getty Images, via Bloomberg)

  • Bank of Japan koopt 70% van alle nieuwe obligaties

    De centrale bank van Japan koopt 70% van alle nieuw uitgegeven staatsobligaties van de Japanse overheid, zo meldt The Economist. De Bank of Japan koopt iedere maand ¥7 biljoen (~€51 miljard) aan schuldpapier, met als doel de inflatie aan te wakkeren en de waarde van de munt omlaag te drukken. Dat laatste is geen officiële doelstelling, maar het heeft er alle schijn van dat de verdediging van de exportpositie van Japan één van de redenen is voor het stimuleringsprogramma.

    De Federal Reserve en de Bank of England, die hun monetaire stimuleringsprogramma’s al vrij snel na de crisis opstartten, trappen het monetaire gaspedaal minder diep in. Hoewel de extreem lage rente gehandhaafd blijft heeft de centrale bank van het Verenigd Koninkrijk al enige tijd geen nieuwe staatsobligaties meer uit de markt gehaald. Dat terwijl de Amerikaanse centrale bank begonnen is met het terugschroeven van de maandelijkse aankopen van Treasuries, de zogeheten ‘tapering’.

    Bank of Japan domineert obligatiemarkt

    In Japan lijkt het opkopen van schuldpapier niet veel op te leveren. De markt zit muurvast en de rente blijft zeer stabiel rond de 0,50% voor een 10-jaars lening aan de Japanse overheid. De totale Japanse staatsschuld is nu al voor 20% in handen van de centrale bank en op de obligatiemarkt wordt er steeds minder in het schuldpapier gehandeld. The Economist schrijft dat er op een bepaalde dag in april zelfs helemaal geen handel meer was in Japanse staatsobligaties. De rente blijft dus alleen maar zo stabiel liggen op 0,5% door de inmenging van de Bank of Japan. De grootste bezitters van Japanse staatsobligaties hebben er alle vertrouwen in dat de Bank of Japan zal fungeren als lender of last resort. Financiële instellingen hebben hun portefeuilles van Japans schuldpapier nog steeds niet verkleind. Sterker nog: de kleinere regionale banken blijven schuldpapier van de Japanse overheid aan hun balans toevoegen. Hoe langer de Bank of Japan doorgaat met monetaire stimulering, hoe moeilijker het zal worden om ermee te stoppen. Als de prijs van de obligaties grotendeels bepaald wordt door de centrale bank, dan is het moeilijk te voorspellen hoe hard de rente weer zal stijgen wanneer de centrale bank haar aankopen vermindert. De grote Japanse banken kopen al bijna geen Japanse staatsschuld meer en ook Europese banken hebben hun portefeuille van Japanse obligaties verkleind.

    BOJ

    Bank of Japan domineert de obligatiemarkt

  • Open brief aan het IMF, de ECB en de EU

    Wim Grommen heeft een open brief gestuurd naar het IMF, de ECB en de Europese Unie. In deze brief roept hij op tot een stimuleringsprogramma dat direct meer geld in de handen van de consument brengt. Is de oplossing echt zo simpel als Wim Grommen formuleert? Hieronder leest u de vertaling van de brief die in het Engels verstuurd werd naar Draghi, van Rompuy en LaGarde….

    Geachte mevrouw Lagarde, geachte heer Draghi en geachte heer Van Rompuy,

    Nu het welzijn van veel burgers in Griekenland, Portugal, Spanje, Italië en Frankrijk onder het kritisch punt dreigt te zakken is het belangrijk dat er op korte termijn een oplossing komt voor deze burgers. De historie heeft namelijk geleerd, dat het omvallen van de pijler welzijn in een samenleving altijd resulteert in revolutie. Via de media hebben mij signalen bereikt, dat revolutie in deze landen ook nu weer aan de poort staat te rammelen. Regeringen van deze landen, ongeacht hun politieke signatuur, zien dit met lede ogen aan, maar staan met de rug tegen de muur.

    Ik stel daarom voor, dat vóór 1 januari 2015, het “8-stappenplan redding Euro” (zie bijlage) dat ik voor database administrators van banken in deze landen heb opgesteld, wordt uitgevoerd. Na het uitvoeren van dit stappenplan zullen de burgers in deze landen voldoende financiële middelen hebben om in 2015 op een menswaardige wijze te kunnen leven. Uw organisaties kunnen zich op deze wijze profileren als Robin Hood. Een Robin Hood, die echter ook zorg draagt voor de welgestelde burger in de samenleving. Het stappenplan voorkomt namelijk ook dat er chaos op de financiële markten ontstaat als gevolg van revoluties. De beurskrach in 1929 heeft laten zien welke desastreuze gevolgen dit kan hebben voor samenlevingen. Voor meer achtergrondinformatie verwijs ik u naar het paper "Current problems associated with the end of the third industrial revolution" dat op een internationaal symposium in Valencia is gepresenteerd in Valencia, The Economic Crisis: Time for a paradigm shift, Towards a systems approach. Tevens verzoek ik u mijn voorstel, om alle Europese beurzen in overleg met de beurseigenaren te herindexeren op 100 punten, te bestuderen. Voor meer achtergrondinformatie voor dit voorstel, verwijs ik u naar mijn artikelen The Dow Jones Industrial Average: a Fata Morgana en Will Obama manipulate the Dow Divisor? From fiction to reality Ik zie uw uitnodiging voor een gesprek over het onderwerp “8-stappenplan redding Euro” of het onderwerp “herindexering Europese beurzen” graag tegemoet. Met vriendelijke groet, Wim Grommen Bijlage

    8-Stappenplan redding Euro

    Database administrators van Europese banken kunnen een bijdrage leveren aan het oplossen van de eurocrisis. De volgende 8 stappen moeten zij op 31 december 2014 uitvoeren, om burgers in hun land die onder het bestaansminimum leven, weer in 2015 een menswaardig bestaan te geven.

    Stap 1: Log in als tabeleigenaar van de tabel “lopende_rekening_burgers” op de productiedatabase

    Stap 2: Disable alle triggers op de tabel “lopende_rekening_burgers”

    Stap 3: Disable alle check-constraints op de tabel “lopende_rekening_burgers”

    Stap 4: Voer het volgende update-statement uit op de tabel “lopende_rekening_burgers”:

    update lopende_rekening_burgers set saldo = saldo + ecb_gift_aan_burger where sofinummer in ( select sofinummer from burgers_belastingdienst where jaarinkomen < norm_jaarinkomen )

    Er zal de komende 2 maanden overleg gevoerd worden tussen het IMF, ECB, EU en de regeringsleiders over de waarden van de variabelen ecb_gift_aan_burger en norm_jaarinkomen. De waarden van deze variabelen kunnen per land worden vastgesteld.

    Stap 5: Maak deze wijziging definitief middels een commit

    Stap 6: Enable weer alle check-constraints op de tabel “lopende_rekening_particulieren”

    Stap 7: Enable weer alle triggers op de tabel “lopende_rekening_particulieren”

    Stap 8: Log weer uit de productiedatabase

    Mocht er geen goedkeuring komen voor dit stappenplan, dan kunnen database administrators hun eigen morele verantwoordelijkheid nemen. Afhankelijk van hun Robin Hood-gevoel bepalen ze dan zelf, wie van hun landgenoten in aanmerking komen voor een gift en tevens hoe hoog deze zal zijn.

    OLYMPUS DIGITAL CAMERA

    Open brief aan de ECB, het IMF en de Europese Unie

  • Video: Poetin over de machtsverschuiving in de wereld

    Via Vrijspreker.nl kwamen we een interessante speech tegen van de Russische president Poetin. In de speech zegt hij dat de machtsverhoudingen in de wereld razendsnel veranderen. Als voorbeeld noemt hij het feit dat de koopkrachtpariteit van landen als China en India nu al groter dan dat van de Verenigde Staten. Ook hebben de BRICS-landen als groep een hoger bruto binnenlands product (gecorrigeerd via koopkrachtpariteit) dan de Europese Unie.

    De consequentie van deze economische machtsverschuiving is dat andere landen in de wereld zich ook in politiek opzicht ontwikkelen. Niet langer accepteert de rest van de wereld dat de Verenigde Staten als superieure natie boven alle andere landen verheven worden. Volgens Poetin past een supermacht met zoveel bevoegdheden niet meer bij de tijd waarin we leven. Volgens Poetin is die situatie niet alleen onhoudbaar en onwenselijk, maar zorgt de onbalans ook voor conflicten in de wereld. In zijn speech weet de president van Rusland de verleiding niet te weerstaan om zijn ongenoegen uit te spreken over de Verenigde Staten. Hij laakt de gewoonte van de Amerikaanse regering om andere landen de les te lezen, terwijl ze zelf niet veel beter zijn.

    Deel 1 Deel 2 Deel 3 Deel 4

  • Gazprom verkoopt olie voor roebels en yuan

    De Russische oliegigant Gazprom Neft heeft een overeenkomst bereikt om 80.000 ton ruwe olie uit Novoportovskoye in Russische roebels af te rekenen, zo meldt RiaNovosti. Tegelijkertijd wordt de olie die via de nieuwe Eastern Siberia-Pacific Ocean pipeline (ESPO) richting Azië gaat voortaan in Chinese yuan afgerekend. De Russische overheid heeft met verschillende grote exportbedrijven in het land gesprekken gevoerd over de mogelijkheid om exportgoederen in andere valuta dan Amerikaanse dollars af te rekenen. Deze stap komt niet onverwacht, want Gazprom kreeg in april al van verschillende afnemers te horen dat ze positief staan tegenover het gebruik van andere valuta dan Amerikaanse dollars.

    Sancties

    Het besluit om de dollar op een zijspoor te zetten is de reactie op de sancties die de Verenigde Staten oplegden, nadat Rusland de Krim was binnengevallen en had geannexeerd. De sancties, waar ook Europa zich bij aangesloten heeft, maken het voor grote Russische bedrijven moeilijker om kapitaal aan te trekken. Hun toegang tot Westerse banken is beperkt, waardoor ze minder makkelijk aan dollars kunnen komen. Daaruit werd de noodzaak geboren om op zijn minst een statement te maken tegen de Verenigde Staten. In april riepen verschillende parlementsleden in Rusland al op de dollar te verbannen uit het internationale handelsverkeer. In mei lanceerde Rusland een eigen handelsplatform, waar goud en olie in roebels verhandeld kunnen worden. In 2012 begon Rusland met de exploitatie van de olie- en gasreserves in Novoportovskoye. In de bodem van dit Arctische gebied ligt naar schatting 230 miljoen toen ruwe olie en 270 miljoen kubieke meter aardgas.

    novoportovskoyesummer2smallgazpromneft

    Exploitatie van olie en gas in Novoportovskoye begon in 2012

  • Gaat Draghi iets doen aan de lage inflatie?

    Afgelopen vrijdag gaf Mario Draghi van de ECB een uitvoerige speech tijdens Jackson Hole, waarin hij in hoofdlijnen twee punten duidelijk probeerde te maken. Het eerste punt was dat de ECB bereid is meer te doen om een halt toe te roepen aan de alsmaar dalende inflatie en het tweede punt was dat de ECB dat waarschijnlijk niet alleen kan en dat de destructieve effecten van het bezuinigingsbeleid in Europa vroeg of laat weer teruggedraaid moeten worden. Op de beurs werd positief gereageerd op deze uitspraken, want de aandelenmarkt klom verder omhoog. De S&P 500 wist zelfs even door de grens van 2.000 punten te breken.

    Toch hebben veel mensen misschien wel de belangrijkste uitspraken van zijn speech gemist, zo stelt Joe Weisenthal van Businessinsider. Hij verwijst naar een passage uit de speech van Draghi die niet op papier stond en die klaarblijkelijk later is aangepast. In deze afwijkende passage, die werd opgemerkt door Lorcan Roche Kelly van Agenda Research, durft Draghi eindelijk het werkelijke verhaal te vertellen achter de steeds verdere daling van de inflatie in de Eurozone. Hij zei het volgende:

    "De inflatie is gedaald van ongeveer 2,5% in de zomer van 2012 tot een niveau van 0,4% nu. Ik geef ongeveer eens per maand commentaar op deze beweging tijdens de persconferentie. Ik heb verschillende redenen genoemd voor de daling van de inflatie, zo heb ik gezegd dat het te maken heeft met dalende prijzen voor voedsel en brandstof. Vanaf de zomer van 2012 was vooral de hogere wisselkoers van invloed op de prijsontwikkeling. Meer recent hebben we te maken gehad met de geopolitieke risico's in Rusland en Oekraïne, die ook een negatieve impact zullen hebben op de economie van de eurozone. Ook hebben we dan nog de relatieve prijsaanpassing in de zwakkere landen en het probleem van de hoge werkloosheid. Ik heb gezegd dat de meeste van deze effecten uiteindelijk zullen afnemen, omdat ze van tijdelijke aard zijn. Maar dat geldt niet voor alle effecten...

    Ik heb ook gezegd dat, als deze periode van lage inflatie langdurig aanhoudt, de doelstelling van prijsstabiliteit in gevaar kan komen. De inflatieverwachtingen laten op alle fronten een daling zien. De 5-jaars swap rate daalde met 15 basispunten naar net onder de 2%. Dit is de maatstaf die we normaal gebruiken om inflatie op de middellange termijn te definieren. Maar als we op een nog kortere termijn kijken, dan zijn de herzieningen nog groter. De reële rente op de korte en middellange termijn is gestegen, maar op de middellange termijn is die niet gestegen door een daling in de lange-termijn nominale rentes. Dat geldt niet alleen in de eurozone, maar ook elders in de wereld. De Raad van Bestuur [van de ECB] zal deze ontwikkeling in de gaten houden en zal binnen haar mandaat alle instrumenten gebruiken om de prijsstabiliteit over de middellange termijn te waarborgen."

    Zoals je ziet is Draghi klaar met het vinden van excuses voor de lage inflatie. Hij erkent dat er sprake is van een fundamentele verslechtering die niet alleen uitgelegd kan worden door tijdelijke ontwikkelingen. De laatste maanden zakt de wisselkoers van de euro weer, zonder dat Draghi daadwerkelijk stappen heeft moeten ondernemen. Mogelijk verwacht de markt dat de ECB binnenkort iets zal doen om een aanhoudend lage inflatie te doorbreken. In de zomer van 2012 wist Draghi de markt de sussen met de uitspraak dat hij alles zou doen om de euro te redden. De uitspraken bij Jackson Hole hadden ook als doel de markt te kalmeren, zonder dat er feitelijk stappen zijn gezet. Jackson Hole is een symposium dat sinds 1978 jaarlijks georganiseerd wordt door de Federal Reserve van Kansas en waar de top van het financiële systeem bijeen komt. Het doel van deze jaarlijkse bijeenkomst, waar centrale bankiers, academici en beleidsmakers bij aanwezig zijn, is om te praten over trends en ontwikkelingen die op de middellange termijn plaatsvinden. Bron: Businessinsider

    eur-usd

  • Japan is niet de lotsbestemming voor Europa

    Steeds vaker is het refrein te horen, dat Europa steeds meer op het Japan van de jaren negentig van de vorige eeuw gaat lijken. Voor het Land van de Rijzende Zon is dat een decennium vol misère in de vorm van economische stagnatie en deflatie. Feitelijk worstelt Japan nog steeds met de naweeën van die jaren.

    Europa heeft volgens sombermannen steeds meer weg van het Japan van toen. Ook in Europa is de crisis het gevolg van de onroerend goedbubbel en doorgeschoten waarderingen voor de verschillende vermogenstitels. Het gevolg van de crisis was, dat oneindig veel vermogen verdampte, lonen een vrije val maakten en de koopkracht ineen klapte. De onroerend goedmarkt verkeert nog steeds in een staat van crisis en financiële vermogenstitels zijn waardeloos geworden. Daar staat echter tegenover, dat de verplichtingen op niveau bleven en zowel voor bedrijven als financiële instellingen als een molensteen gingen fungeren.

    column-cor-japan-1

    Japan?

    In Japan had dat tot gevolg, dat banken klem kwamen te zitten tussen waardeloos geworden onderpand en uit de pan rijzende schulden. Daardoor kunnen Japanse banken sinds jaar en dag hun traditionele rol van kredietverschaffer niet meer spelen. Dat heeft geresulteerd in een heel laag niveau van investeringen en dito economische groei. Het antwoord van de overheid op dit onvermogen van de private sector was om de publieke bestedingen steeds verder te laten oplopen. In 15 jaar tijd verdubbelde de staatschuld naar meer dan 230% van het bruto binnenlands product. column-cor-japan-2In Europa is het allemaal nog niet zover en hoeft het ook niet zover te komen. Wat dat betreft zijn de omstandigheden minder extreem in Europa dan in Japan. Zo is de hypotheeklast Europa breed minder extreem dan in Japan. Landen als Italië en Spanje mogen zich dan heel diep in de schulden hebben gestoken, voor Duitsland geldt dat veel minder. Daarmee is nut en noodzaak voor schulden afbouw toch minder dan in Japan. Trouwens, waar in Japan de Nikkei 225 blijft hangen rond een niveau van 15000, hebben veel Europese beurzen hun koersniveau van voor 2008 alweer overschreden. Ooit had de Nikkei 225 een niveau van om en nabij 40 000.

    Europa hervormt

    Een belangrijk voordeel van Europa is, dat het van Japan kan leren hoe het niet moet. Het land is er in 20 jaar tijd niet in geslaagd om een hervormingsbeleid te entameren. Zelfs de hervormingsagenda van premier Shinzo Abe dreigt te smoren in de gevestigde belangen van bijvoorbeeld de landbouw en de Retail. In Europa zijn overheden in bijvoorbeeld Spanje en Portugal wel voortvarend aan het werk gegaan en met succes. De meest serieuze les die van Japan te leren valt betreft het monetaire beleid van de centrale bank. Het beleid van extreem lage rente van de Bank van Japan stelde commerciële banken 8 jaar lang in staat om tegen onderpand van Japanse staatsobligaties immense hoeveelheden liquiditeiten bij d BoJ weg te slepen om die vervolgens aan zwakke bedrijven uit te lenen. In al die jaren deden banken niets om weer gezond te worden, het zogeheten zombiebanking.

    ECB is gewaarschuwd

    De ECB voelt helemaal niets voor deze werkwijze en probeert juist het bankwezen tot het opschonen van de balans te dwingen. Stresstests moeten waarborgen, dat banken deze opdracht serieus nemen. Ongelukkigerwijs kunnen banken in Europa ook nog steeds bijna gratis ongelimiteerde hoeveelheden liquiditeiten opnemen bij de ECB. Je mag je afvragen of dit het juiste medicijn is om een Japanscenario af te wenden. Het is nog maar de vraag of een zeer accomoderend monetair beleid burgers en bedrijven ertoe zal aanzetten nieuwe leningen af te sluiten. Ze zijn immers nog druk doende de oude af te lossen.

    column-cor-japan-3

    Het zeer soepele monetaire beleid van de Bank of Japan heeft er tot nu toe alleen voor gezorgd dat ze verreweg de grootste bezitter van Japanse staatsschuld is geworden. Van een groeiversnelling is nog steeds geen sprake. Europa moet er dus voor waken blindelings het Japanse voorbeeld of dat van de VS te volgen als het gaat om monetaire verruiming. Het resultaat zou wel eens even weinig bemoedigend kunnen uitpakken als in Japan. Wel een alsmaar stijgende publiek verschuldiging, terwijl de economische groei uitblijft. Natuurlijk zullen Europese overheden er niet aan kunnen ontkomen het proces van schulden afbouw soepeler te laten verlopen. Voorlopig lijkt de belangrijkste Japanse les, dat stimulering niet eindeloos kan doorgaan. Het is immers geen feilloos recept voor herstel van de groei. Hoe het niet moet weten we na zes jaar crisis wel, niet hoe het wel moet! Cor Wijtvliet

    column-cor-japan-4

    BELANGRIJK: - Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected] - Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen - U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen! - U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze nog niet automatisch ontvangt. - Klik HIER (u downloadt een pdf) en maak kennis met de Crash Investor, een waardevolle bijdrage voor de actieve belegger!

  • Herinnering: Geld voor de Toekomst (20 september 2014)

    Op zaterdag 20 september vindt er op het terrein van de Erasmus Universiteit in Rotterdam een interessante conferentie plaats getiteld ‘Geld voor de Toekomst‘. Deze conferentie gaat over geld en de toekomst van ons geldsysteem. Veel grote namen met verschillende achtergronden komen op dit evenement spreken, waaronder Willem Middelkoop, Lex Hoogduin, Edin Mujagic en Ad Broere. Maar ook internationale sprekers zullen presenteren zoals de oprichter van de Piratenpartij Rick Falkvinge. Vanuit Canada en de VS zullen via video ook filosoof Stefan Molyneux en econoom Jim Rickards act de presence geven.

    Het evenement heeft inmiddels al meer dan 200 aanmeldingen, maar er zijn nog steeds plekken beschikbaar. U kunt zich nog steeds aanmelden voor deze conferentie, nu voor een vaste lage prijs van €60. Dat is voor een dag vullend programma van negen uur met in totaal veertien verschillende sprekers! Studenten kunnen op vertoon van hun studentenkaart korting krijgen op de entree (klik hier voor meer informatie).

    Paneldiscussie

    Onderdeel van de 'Geld voor de Toekomst' conferentie is een paneldiscussie met Pieter Lakeman, Rens van Tilburg van Sustainable Finance Lab, Martijn Jeroen van der Linden van Stichting Ons Geld en Heidi Leenaarts van United By Passion. Deze paneldiscussie wordt gemodereerd de door Vlaamse filosoof Brecht Arnaert.

    geldvoordetoekomst

    Het programma van Geld voor de Toekomst, wijzigingen voorbehouden