Marketupdate

Categorie: Economie

Economisch Nieuws

  • Huizenverkopen VS in januari sterk gestegen, of toch niet?

    Het cijfer van de 'New Home Sales' dat vandaag werd vrijgegeven was met 437 duizend op jaarbasis het beste cijfer sinds augustus 2008. Maar de feitelijke huizenverkopen waren in januari slechts 31.000 (waarvan duizend woningen duurder waren dan $750.000). Dat was een toename van 4.000 ten opzichte van de maand ervoor, vergelijkbaar met augustus en lager dan alle maanden van maart tot en met juli 2012.

    Gecorrigeerd voor seizoensinvloeden was de afgelopen maand even goed als augustus van 2008, maar als we die correctie eruit halen blijken deze cijfers sterk te verschillen. Waren er in januari van dit jaar feitelijk 31.000 nieuw verkochte woningen, in augustus 2008 waren dat er nog bijna 40.000. Van de genoemde 31.000 verkochte woningen waren er feitelijk maar 12 duizend voltooid. Ongeveer 10 duizend woningen waren nog in aanbouw en voor bijna 10 duizend woningen moest de bouw nog beginnen.

    De feitelijke huizenverkopen (zonder seizoenscorrectie) blijven zwak (Bron: Zero Hedge)

    Seizoenscorrectie?

    Zero Hedge keek daarom nog eens goed naar de seizoenscorrectie die het Census Bureau toepast op de onderliggende cijfers. Over een periode van negen jaar keek men naar de verandering in het aantal verkochte woningen van december op januari, zowel met als zonder seizoenscorrectie. De laatste rode balk laat zien dat de cijfers sterk naar boven toe zijn aangepast. Dat is opmerkelijk, want voor de crisis werd het cijfer van de nieuw verkochte woningen in januari nog regelmatig neerwaarts bijgesteld. Slechts één keer werd het cijfer naar boven bijgesteld, maar die correctie valt in het niet bij de huidige correctie.

    Onderstaande grafieken van Zero Hedge laten zien hoe dit cijfer door de jaren heen gecorrigeerd werd door het Census Bureau.

    De seizoenscorrectie in januari was de laatste jaren vrijwel altijd negatief, dit jaar niet (Bron: Zero Hedge)

  • Jim Grant: “Amerika zal terugkeren naar een goudstandaard”

    Helaas legt Jim Grant van 'The Interest Rate Observer' niet uit wat hij precies bedoelt met de goudstandaard en hoe die eruit zal gaan zien. Afgaande op het verhaal dat hij vertelt lijkt het alsof hij praat over een systeem waarin iedere dollar gedekt is door een vaste hoeveelheid goud. Dat was volgens Grant namelijk een systeem wat generaties lang stand heeft gehouden en waarin het geld ook haar waarde behoudt. Hij zei er het volgende over bij Bloomberg:

    “The gold standard is the only answer, because the gold standard is the only monetary system that has been shown to work in practice of the course of generations. Everything else has been a tryout and has failed. The Fed is single minded in it's conviction  that we need more of what has not worked.”

    De roep om een klassieke goudstandaard is begrijpelijk, want in een wereld waarin de Federal Reserve elke maand tientallen miljarden dollars in de economie pompt voelt een spaarder zich niet meer veilig. De inflatie is vooralsnog beperkt gebleven, maar fundamenteel is het huidige dollarsysteem ten dode opgeschreven. Naarmate de Federal Reserve meer schulden opkoopt zullen andere beleggers steeds meer richting de uitgang vluchten. Een vertrouwenscrisis in de dollar ligt op de loer als de centrale bank niet van koers wijzigt.

    Goudstandaard

    Toch is ook een goudstandaard niet zaligmakend. We hebben in 1933 al gezien hoe goud genationaliseerd en gerevalueerd moest worden om de knellende deflatie een halt toe te roepen. Na de crash van 1929 kromp de geldhoeveelheid in een paar jaar tijd met een derde, waardoor velen hun schulden niet meer konden betalen en bedrijven failliet gingen. Ook in het verdere verleden is er vaak geknoeid met een goudstandaard, door de prijs van het goud arbitrair te verhogen of door simpelweg minder goud (of zilver, in het geval van een zilverstandaard of bimetaal systeem) in het muntgeld te verwerken.

    De koppeling van geld aan goud remt ook de economische groei, omdat er nauwelijks kredietexpansie mogelijk is. Een goudstandaard werkt in die zin als een rem op economische ontwikkeling. De deflatoire aard van een goudstandaard is gunstig voor de spaarders, want die zien hun koopkracht toenemen. Schuldenaren zijn juist slechter af onder een goudstandaard, omdat die hun schulden steeds duurder zien worden. Deze onevenwichtigheid belemmert economische activiteit en benadeelt vooral de mensen met weinig vermogen.

  • Kan Bernanke het beleid van de Fed omkeren?

    De werkloosheid is sinds het opstarten van QE3 en QE4 in respectievelijk september en december vorig jaar vrijwel niet omlaag gegaan, terwijl dat voor Beanke wel het referentiepunt is om de monetaire stimulering op te schroeven danwel stop te zetten. De Amerikaanse economie is steeds meer verslaafd geraakt aan de stimulering van de centrale bank, zo schrijft Reuters. Dat zagen we ook afgelopen week, toen de FOMC notulen uit van een beleidsvergadering uit januari gepubliceerd werden. Uit de notulen viel op te maken dat er binnen de Fed onenigheid bestaat over de voortzetting van het QE-programma. Sommige leden suggereerden dat de stimulering misschien wel voortijdig stopgezet moet worden, nog voordat de doelstelling van 6,5% werkloosheid bereikt is. De financiële markten reageerden sterk op dit 'signaal', want de dollar steeg ten opzichte van de euro naar het hoogste punt in vier weken en op de aandelenmarkt was de grootste daling in drie maanden zichtbaar.

    Perceptie beïnvloeden

    Sommige Fed-bestuursleden hebben in speeches door het hele land al gesproken over het afbouwen en beëindigen van het monetaire stimuleringsbeleid. Het is allemaal onderdeel van het kneden van de publieke verwachting over wat de Fed zal gaan doen in de nabije toekomst, want alleen woorden brengen de financiële markten vandaag de dag al in beweging. Fed-bestuursleden proberen mensen ervan te overtuigen dat de Federal Reserve zich langzaam terug zal trekken, in plaats vna een abrupt einde te maken aan de maandelijkse aankopen van staatsobligaties en hypotheekleningen.

    “Ik denk dat het praten over afbouwen van de stimulerende maatregelen al bijna het begin ervan is. De markten zijn inmiddels zo gewend geraakt aan de aanwezigheid van een centrale bank die de vraag- en aanboddynamiek verandert”, aldus econoom Tom Simons van Jefferies. “Fed-bestuursleden benadrukken steeds dat communicatie de beste beleidsmaatregel is. Als de centrale bank kan communiceren dat de markten zich moeten voorbereiden of een geleidelijke terugtrekking, en pas daaa zich terugtrekt, dan is is dat de meest geleidelijke manier waarop het stimuleringsprogramma beeindigd kan worden”, zo voegt Simons eraan toe.

    Reuters schrijft dat het opschonen van de balans, door opgekochte schuldpapieren weer terug naar de markt te brengen, een taak is die waarschijnlijk toebedeeld zal worden aan de opvolger van Beanke. Zijn termijn eindigt in januari 2014 en het ziet er volgens Reuters nog niet naar uit dat hij langer zal aanblijven als Fed-voorzitter.

    Toch is er binnen de Federal Reserve scepsis over de haalbaarheid van de plannen. Charles Plosser van de Philadephia Fed zei laatst in een speech het volgende: “Het sturen van de publieke perceptie over monetaire beleid is een moeilijke taak, vooral als het beleid waar de Fed over praat zo afwijkend is van het beleid dat de centrale bank de afgelopen jaren heeft gevoerd.” De geloofwaardigheid van de Amerikaanse centrale bank komt meer en meer onder druk te staan door een aaneenschakeling van stimuleringsprogramma's.

    Volgens Jeffrey Fuhrer, beleidsadviseur van de Federal Reserve Bank in Boston, zal de normalisering van het beleid van de Fed gepaard gaan met een geleidelijke aanpassing in het balanstotaal van de centrale bank. Dat zal volgens hem een gematigd effect hebben op de rente op de lange termijn, al hebben markten de neiging om te overdrijven.

    Terugtrekken een illusie?

    De Federal Reserve praat al langer over het minderen en stopzetten van monetaire stimulering, maar telkens komt het er niet van. Na QE1 volgende QE2 en inmiddels zitten we al aan de QE3 en QE4. Enige tijd leek het erop alsof verdere stimulering niet nodig was, omdat de balans van de centrale bank met 'Operation Twist' niet meer groeide. Toch is er van terugtrekking nog geen sprake, want vandaag de dag koopt de Federal Reserve meer schuldpapieren op dan ooit tevoren. Met $85 miljard per maand zal de balans in één jaar met ruim $1 biljoen aanzwellen. De Fed koopt hypotheekleningen en staatsobligaties om de rente laag te houden en dat is ook het enige wat de centrale bank kan doen om (a) de bestaande schulden financierbaar te houden en (b) het systeem ruimte te geven voor nog meer kredietexpansie.

    De Federal Reserve sprong in de bres voor de Amerikaanse overheid, door Treasuries te kopen die de markt niet meer wilde afnemen voor een zeer lage rente. De Amerikaanse overheid heeft jaar in jaar uit een tekort op de begroting, waarvoor een geldschieter gevonden moet worden. Europa vervulde deze rol tot aan de eeuwwisseling, daaa nam China het stokje over. Maar nu ook China niet meer Amerikaanse Treasuries koopt is er een andere koper nodig om de nieuwe staatsobligaties 'op te dweilen'. Is die koper er niet, dan zullen de andere kopers een hogere rentevergoeding eisen voor het schuldpapier. Het supplement dat de Federal Reserve maandelijks toedient aan de obligatiemarkt ($45 miljard) zorgt ervoor dat de rente laag blijft en dat de Amerikaanse overheid goedkoop kan lenen.

    Deze situatie maakt het voor de Fed onmogelijk om zich terug te trekken en de monetaire stimulering te stoppen, laat staan dat ze het aanbod van staatsobligaties zélf zouden vergroten door schuldpapier op de balans terug te brengen naar de markt. Daarmee zou de rente op de Amerikaanse staatsschuld omhoog vliegen en daarmee ook de rente op veel hypotheken.

    Ook Beanke weet dat terugtrekken een illusie is

  • Michael Pento: “QE5 ligt om de hoek”

    Pento verwijst naar de belastingverhoging die begin dit jaar is doorgevoerd en naar de relatief hoge brandstofprijs. Daar komt bij dat de rente op 10-jaars staatsobligaties de afgelopen drie maanden alweer sterk is gestegen (van 1,6% naar 2%). Al deze factoren remmen volgens Pento de economische activiteit en kunnen dus zorgen voor een tweede kwartaal op rij van economische krimp. Als dat gebeurt zal de Federal Reserve niet op haar handen blijven zitten, maar zal ze opnieuw kiezen voor stimulering.

    Een recessie in de VS zal een opwaartse druk geven op de rente en zal de werkloosheid verder laten oplopen. Daarom is Pento ervan overtuigd dat extra stimulering op de loer ligt. Of dat ook QE5 zal gaan heten is nog maar de vraag, want de huidige stimuleringsprogramma's bieden al ruimte om de bedragen op te schroeven waarvoor maandelijks schuldpapier opgekocht wordt. Pento denkt dat nog meer stimulering politiek gezien omstreden zal zijn, maar dat er geen andere makkelijke oplossing klaar ligt. Hij acht een verhoging van de maandelijkse stimulering van $85 naar $150 miljard niet onwaarschijnlijk.

    Pento zegt in het interview op Yahoo Finance dat Beanke niet door heeft dat hij de balansomvang van de Federal Reserve helemaal niet kan verkleinen. “Beanke's toewijding aan inflatie is dodelijk voor de economie. Op het moment waarop hij stopt met het kopen van staatsobligaties zal de rente door het plafond gaan en klimt de rente op 10-jaars leningen naar 3,5%.” Klik op onderstaande afbeelding op het interview te bekijken op de website van Yahoo Finance.

    Michael Pento verwacht meer monetaire stimulering in 2013

    De rente op 10-jaars Treasuries lag in 2011 nog boven de 3,5% (Bron: Bloomberg)

  • China zet dollarreserves om in Brits vastgoed

    Er zouden nog meer van dit soort aankopen op de planning staan, zo melden ingewijden aan de Wall Street Joual. Het Chinese 'State Administration of Foreign Exchange' (SAFE) is verantwoordelijk voor het beheer van $3,31 biljoen aan buitenlandse reserves, neemt niet langer genoegen met het parkeren van valutareserves in langlopende en weinig renderende staatsobligaties.

    Een kleine portie van haar kapitaal wordt sinds enige tijd toegewezen aan de aandelenmarkt of toevertrouwd aan 'private equity' vermogensbeheerders, die het geld namens de regering beleggen in andere beleggingscategorieen. Recent is China, via beleggingsfondsen zoals Gingko Tree Investment Ltd., begonnen met het verkrijgen van eigendomsrechten over verschillende tastbare beleggingen zoals vastgoed en infrastructuur. Daarmee treed ze in de voetsporen van China Investment Corp., een ander investeringsvehikel van de Volksrepubliek China.

    Investeringen

    Afgelopen maand sloot Gingko Tree Investment Ltd. een grote deal in Groot-Brittannië, door een 40% belang te nemen UPP Group Holdings Ltd. Dit fonds levert accomodaties voor studenten in Groot-Brittannië en is onderdeel van Barclays Capital Inc. Het Chinese fonds betaalde £550 miljoen (omgerekend €628 miljoen) voor haar belang in dit fonds, zo berekende Dealogic. De Chinezen krijgen twee mensen in het bestuur van het Britse vastgoedfonds.

    Gingko Tree heeft ook een 10% belang in het consortium dat ruim £1,23 miljard op tafel legde voor de oveame van Veolia Water Central Ltd. Dat nutsbedrijf heeft sindsdien haar naam gewijzigd in Affinity Water Ltd. De Chinese investeerder koopt ook vastgoed. Zo nam Gingko Tree in december een 49% belang in het kantoorgebouw One Angel Square in Manchested (€83 miljoen) en betaalde het in mei ruim €330 miljoen voor een kantoorgebouw met 16 verdiepingen in Londen.

    One Angel Square

    Buitenlands geld

    “Dit type beleggingen is eigenlijk aan de orde van de dag bij een groot aantal buitenlandse vermogensbeheerders, inclusief pensioenfondsen”, aldus Victoria Barbary van uitgeverij Institutional Investor. “Het is in feite moeilijk om nog door het centrum van Londen te lopen zonder een gebouw te passeren dat tenminste gedeeltelijk in handen is van een buitenlands pensioenfonds of staatsfonds”. Staatsfondsen van Noorwegen tot Maleisië en Qatar hebben de laatste jaren geld geïnvesteerd in kantoorgebouwen en commercieel vastgoed in het hartje van Londen. Ze zien het vastgoed als een aantrekkelijk alteatief voor de volatiele aandelenmarkt en de weinig renderende staatsobligaties.

    De instroom van buitenlands geld heeft de prijzen van vastgoed in Londen sterk ondersteund, ook tijdens de crisisjaren. In december kocht het oliefonds van Azerbeidzjan voor  £177,4 miljoen een kantorencomplex in het Mayfair district van Londen. Een maand eerder kocht China Investment Corp één van de grootste staatsfondsen ter wereld met $410 miljard onder beheer, het Winchester House. Dit pand least Deutsche Bank voor haar hoofdkwartier in Londen. Voor dit hoofdkantoor betaalde het Chinese fonds $400,6 miljoen, zo liet Real Capital Analytics weten. Hetzelfde Chinese fonds heeft ook belangstelling voor Britse infrastructuur, zo kocht het belangen in Heathrow Airport en het nutsbedrijf Thames Water.

    Gingko Tree is eigendom van een in Singapore geregistreerd bedrijf genaamd 'The Investment Company of the People's Republic of China', dat op haar beurt weer in het bezit is van SAFE. De inmenging van China in de Britse deals wordt verder vervaagd omdat ook Gingko Tree sommige investeringen in het Verenigd Koninkrijk doet via derden.

    Eén van de mensen die vertrouwd is met de activiteiten van Gingko Tree zei tegenover de Wall Street Joual dat er momenteel alleen nog maar activiteiten ontplooid worden in het Verenigd Koninkijk, maar dat het investeringsfonds zich niet tot deze markt beperkt heeft. Het fonds orienteert zich dus ook op vastgoed en infrastructuur in andere Europese landen. Het Chinese investeringsfonds heeft geen vast bedrag dat ze moet investeren. In plaats daarvan zoekt het naar kansen en vraagt ze voor iedere deal SAFE om geld zodra dat nodig is.

    Vorig jaar begon SAFE met diversificatie van haar gigantische buitenlandse reserves richting alteatieve beleggingen, naar eigen zeggen om een beter rendement te halen dan op langlopende staatsobligaties van de Amerikaanse overheid. De middelen die naar alteatieve beleggingen gaan zijn volgens ingewijden ongeveer 5% van de totale reserve. De rest zit in staatsobligaties, cash en andere liquide middelen.

    In 2008 maakte SAFE een misstap door $2,5 miljard te investeren in een Amerikaans fonds genaamd TPG. Dat fonds verloor veel geld met een belegging in Washington Mutual, een spaarbank die kopje onder ging. Sindsdien is SAFE een stuk voorzichtiger geworden met het kopen van financiële activa in het buitenland.

    Chinese investeringen in het Verenigd Koninkrijk

  • Betalingsachterstand hypotheken groeit snel

    Er is pas sprake van een betaalachterstand als de huiseigenaar in totaal meer dan vier maanden achterloopt met het betalen van de hypotheek. De snelheid waarmee het aantal betalingsachterstanden oploopt verrast ook het BKR. In de hypotheekbarometer van oktober gaven ze aan rekening te houden met een stijging naar 76 duizend betalingsachterstanden, zo lezen we op NU.nl.

    Nu de werkloosheid verder aan het stijgen is verwacht het BKR dat ook het aantal betalingsachterstanden zal toenemen. Nederlandse banken, die heel veel hypotheekschulden op hun balans hebben staan, bagatelliseren het aantal betalingsachterstanden en gedwongen huisuitzettingen. Het is de vraag hoe lang ze dat nog kunnen volhouden, want zo lang de economie niet aantrekt en de werkloosheid blijft stijgen zullen naar verwachting meer mensen in de problemen komen.

    Huizenprijzen blijven dalen

    De laatste jaren zijn er veel aflossingsvrije hypotheken afgesloten, omdat die de laagste maandlasten bieden. Het gevaar van deze vorm van financiering is dat men gedurende de looptijd niet aflost, waardoor de bank risico loopt als de huizenprijzen dalen. Gisteren maakte het CBS bekend dat bestaande koopwoningen in januari met bijna 10% zijn gezakt ten opzichte van een jaar eerder. Dat was de grootste jaar op jaar daling die ooit werd gemeten sinds de totstandkoming van de prijsindex van bestaande koopwoningen in 1995.

    De gemiddelde prijs van een koopwoning in Nederland was in januari 2013 terug op het niveau van het voorjaar van 2003. Ten opzichte van de piek van de huizenprijzen in augustus 2008 ligt de prijs nu ruim 19% lager. Het aantal transacties op de huizenmarkt was in de eerste maand van dit jaar met 6.260 bijna 12% lager dan in januari 2012, zo meldt het CBS.

    Maandelijkse prijsontwikkeling koopwoningen (vergeleken met een jaar eerder)

    Prijsdaling van 14% vanaf begin 2010 en bijna 19% vanaf de piek in 2008

  • Economie Eurozone krimpt dit jaar met 0,3%

    De financiële crisis hakt er zwaar in bij de zogeheten PIIGS-landen, zo blijkt uit de winterprognose van de Europese Commissie. In de Spaanse rijksbegroting van 2012 kwam het tekort uit op 10,2% van het BBP, veel hoger dan de afgesproken 6,3%. Ook dit jaar en in 2014 zal Spanje er waarschijnlijk niet in slagen het begrotingstekort voldoende terug te brengen. In Portugal slaat de deflatoire crisis ook hard toe, want de Europese Commissie verwacht dat de Portugese economie dit jaar met 1,9% zal krimpen. Vorig jaar kromp de Portugese economie al met 3,2%. De crisis breidt zich nu ook langzaam uit naar Frankrijk, want ook dit land zal waarschijnlijk onvoldoende groei bewerkstelligen om het begrotingstekort onder de 3% te krijgen.

    'Milde recessie'

    De negatieve groeicijfers van de Europese Commissie zijn in overeenstemming met de bevindingen van het IMF, dat rekent op een milde recessie in de Eurozone in 2013. Wereldwijd staat de economische groei onder druk, want de Amerikaanse economie kromp in het vier kwartaal onverwacht met 0,1% en in Groot-Brittannie heeft men de groeiverwachting voor 2013 naar beneden bijgesteld (van 1,1% naar 1%). De Wereldbank heeft in januari haar groeiverwachting voor de wereldeconomie ook naar beneden bijgesteld.

    De grote publieke en private schulden in veel Westerse landen blijft drukken op de economische activiteit. Overheden in Europa kiezen het pad van bezuinigen, maar willen dat zeker niet te ingrijpend doen. Consumenten en bedrijven worden ondertussen terughoudender met het lenen van geld en kiezen ook steeds vaker voor bezuinigingen.

    Optimisme

    De ECB en de Duitse Bundesbank houden de moed erin. Mario Draghi verwacht dat de Eurozone in de tweede helft van dit jaar herstel zal laten zien en de Bundesbank denkt dat Duitsland zal ontsnappen aan een recessie. De Duitse economie kromp in het laatste kwartaal van vorig jaar met 0,6%, maar zou dit jaar weer groei moeten laten zien.

  • Zwakke munt maakt de brandstof duur in Groot-Brittannië

    Het Britse pond heeft sinds het begin van dit jaar ongeveer 6% van haar waarde verloren ten opzichte van de Amerikaanse dollar, de valuta waarin de olie doorgaans wordt afgerekend. Kreeg men begin januari nog $1,625 voor een pond, vandaag is dat slechts $1,525. Die verzwakte wisselkoers vertaald zich rechtstreeks naar de olieprijs, omdat Groot-Brittannië veel olie moet importeren om aan de binnenlandse vraag te voldoen.

    In een maand tijd werd benzine ongeveer 5 pence duurder en in de afgelopen week kwam daar nog een cent bij. Het vullen van de 70-liter tank van een Ford Mondeo kost nu £4,37 meer dan zes weken geleden, zo becijferde de Britse Auto Association (vergelijkbaar met de ANWB). De maandelijkse brandstofkosten voor een gezin met twee auto's zijn met £13,25 gestegen sinds het begin van dit jaar, aldus de Auto Association (AA).

    De prijsverschillen tussen verschillende regio's van Groot-Brittannië zijn niet zo groot. Het goedkoopst is de bezine in Yorkshire en Humberside, waar men 137,6 pence afrekent voor een liter. De benzine is het duurste in noord Ierland, daar betaalt men 138,7 pence per liter. De prijzen voor diesel variëren ook per regio en lopen uiteen van 144,2 tot 145,2 pence per liter.

    Het Britse pond heeft al ruim 6% van haar waarde verloren tegenover de dollar sinds begin dit jaar (Bron: Yahoo Finance)

    Minder tanken

    Men anticipeert op de stijgende brandstofprijzen door minder gebruik te maken van de auto, want de totale verkoop van benzine in het Verenigd Koninkrijk zakte in januari naar het laagste niveau in 23 jaar tijd. In januari werd er 1,465 miljard liter benzine getankt, een daling van 14 miljoen liter vergeleken met het vorige dieptepunt van maart vorig jaar. De AA merkt op dat automobilisten getroffen worden door de waardedaling van het Britse pond en de hoge inflatie.

    De directeur van de Britse Auto Association, Edmund King, zei dat de meest recente stijging van de brandstofprijzen een grote impact hebben op de consumentenbestedingen. Volgens hem zijn de Britse automobilisten de hoge prijzen beu. “We praten niet meer over de automobilist als een melkkoe voor de belastingdienst, maar als een paard dat langzaam maar zeker door gegeseld wordt. Dit is de derde prijsstijging van 10 pence per liter in 11 maanden tijd, mede veroorzaakt door valutaspeculanten die tegen het Britse pond speculeren”, aldus King.

    Edmund King riep de overheid op om de belastingverhoging op benzine en diesel, die gepland staat voor het najaar, te schrappen. “We hopen dat de premier in de volgende begroting duidelijk maakt dat hij de druk kan voelen die de stijgende brandstofprijzen uitoefenen op bedrijven en gezinnen en dat hij afziet van een belastingverhoging als de prijzen zo hoog blijven”.

    De overheid loopt door de dalende vraag naar brandstof ook belastinginkomsten mis. Door de daling van de vraag met 100 miljoen liter liep de regering £60 miljoen aan belastinginkomsten mis. Recent is er nog een onderzoek uitgevoerd naar de stijgende brandstofprijzen, maar daar kwamen geen opvallende zaken bij naar voren. De onderzoekscommissie die de prijsvorming van benzine en diesel onder de loep nam kwam tot de conclusie dat de consument niet 'afgezet' werd.

    Recordprijzen

    Vorig jaar oktober werd in Nederland een recordprijs van €1,89 betaald voor een liter benzine. Dat record was toe te schrijven aan een verhoging van de BTW van 19 naar 21 procent. In de zomer van 2012 brak de brandstofprijs in Nederland ook al records, toen vanwege de relatief zwakke wisselkoers tussen de euro en de dollar. Op het moment van schrijven zijn de prijzen voor een liter benzine en diesel in ons land respectievelijk €1,87 en €1,54. Ook dat zijn relatief hoge niveaus in een historisch perspectief.

    Tanken wordt steeds duurder in het Verenigd Koninkrijk, de zwakke pond speelt daar een grote rol in

  • Werkloosheid Nederland steeg in januari naar 7,5%

    In januari steeg het aantal werklozen in januari met 21.000, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Het UWV maakte bekend dat het aantal WW-uitkeringen in januari met 29.000 is gestegen naar een totaal van 369.000. De stijging van januari was vergelijkbaar met die van december en november vorig jaar, want over de afgelopen drie maanden kwamen er maandelijks gemiddeld 19.000 werklozen bij. Daarvan waren ongeveer 11.000 man en 8.000 vrouw.

    Al alle leeftijdscategorieen van het CBS was een stijging van de werkloosheid zichtbaar. Bij jongeren onder de 25 jaar kwam het werkloosheidspercentage uit op 15%, drie maanden geleden was dat nog ruim 13%. Onder de 25- tot 45-jarigen steeg de werkloosheid in januari 2013 naar 6,7%. Bij de categorie 45- tot 65-jarigen nam de werkloosheid toe tot 6,4%.

    Meer WW-uitkeringen jongeren en bouwnijverheid

    De economische tegenslag raakt vooral de jongeren en de mensen die werkzaam zijn in de bouwsector. Voor die laatste groep zit ook de malaise op de huizenmarkt natuurlijk ook bijzonder tegen. Het aantal lopende WW-uitkeringen steeg in januari met 8,6%, maar in de noordelijke provincies Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel was de toename zelfs nog wat hoger. Onder jongeren in bij mensen die werkzaam waren in de bouwnijverheid is het aantal WW-uitkeringen relatief sterk gestegen.

    In januari werden er 74.000 nieuwe WW-uitkeringen verstrekt en 45.000 beeindigd. Van die 45.000 werd minder dan de helft (47%) beeindigd vanwege werkhervatting, dat percentage lag een jaar geleden nog op 51%. Een dalend percentage geeft aan dat mensen meer moeite hebben om na werkloosheid weer terug te keren op de arbeidsmarkt dan een jaar geleden. Onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van het aantal werklozen weer, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. De tabel laat zien hoe de werkloosheid verdeeld is onder leeftijdscategorieen en naar geslacht.

    Werkloosheid in Nederland is de laatste maanden sterk toegenomen (Bron: CBS)

    Werkloosheid Nederland verdeeld naar leeftijd en geslacht (Bron: CBS)

  • Tien regels voor beleggers van Bob Farrell

    1. Markten hebben de neiging terug te keren naar een gemiddelde

    Farrell vergelijkt de aandelenmarkt met een elastiek. Als de prijs te ver opgerekt is bereikt deze op een gegeven moment haar limiet. De spanning moet dan weer van het elastiek af voordat het weer opnieuw opgerekt kan worden. Deze cyclus ziet Farrell ook terug op de aandelenmarkt. Trends die te land doorgaan in een bepaalde richting zullen op een gegeven moment vanzelf afgebroken worden. Zelfs na een sterke opwaartse trend volgt er onherroepelijk een correctie, waardoor de aandelenkoersen terugkeren naar hun lange-termijn gemiddelde. 

    Onderstaande grafiek illustreert die ontwikkeling. In het rood is de standaarddeviatie van het 52-weeks gemiddelde weergegeven. Deze grafiek laat zien dat de aandelenmarkt blijft fluctueren tussen hoge en lage koersen. De stippellijn in de bovenste grafiek geeft de wisselende trend van 'bull market' naar 'bear market' weer. Het anticiperen op deze trends is volgens Bob Farrell de essentie van het 'risicomanagement' van de portfolio.

    2. Een extreme beweging in één richting leidt tot een extreme beweging in de andere richting

    Markten de te sterk zijn gestegen hebben de neiging om ook sterk te dalen, net als een pendule. Hoe groter de overwaardering op het ene moment, hoe groter de onderwaardering bij een correctie. Daarop is ook een wet van Newton van toepassing, die stelt dat er voor elke reactie een soortgelijke tegenractie is. Een extreme waardering op de aandelenmarkt is volgens Bob Farrell te omschrijven als een afwijking van meer dan drie standaarddeviaties van het 50-weeks gemiddelde. Die afwijking wordt nooit afgeremd door een lange consolidatiefase, maar door een scherpe correctie, zo merkt de Wall Street veteraan op.

    Onderstaande grafiek laat deze ontwikkeling zien over de afgelopen twaalf jaar. De grafiek die daar onder staat laat zien dat de afwisseling van bull markets en bear markets over de langere termijn een soortgelijk patroon kent. Telkens doorkruisde de S&P 500 index de trend over de lange termijn (zwarte stippellijn). Begin 2009 zakten we even door deze trend heen, maar als we er met iets meer afstand naar kijken zouden we tot de conclusie kunnen komen dat de huidige bear market nog niet voltooid is. Daarvoor is de correctie, vergeleken met de bull market die eraan vooraf ging, nog veel te klein geweest.

    3. Excessen zijn nooit permanent

    Er bestaat volgens Bob Farrell niet zoiets als een 'Nieuw Tijdperk' voor beleggingscategorieen. Of het nou gaat om aandelen, vastgoed, opkomende markten, grondstoffen, technologiebedrijven, spoorwegen of tulpenbollen, iedere keer bleek het credo “this time is different” niet geheel op zijn plaats.

    4. Exponentieel stijgende prijzen en sterk dalende koersen houden soms lang aan, maar corrigeren nooit zijwaarts

    Excessen kunnen langer stand houden dan de meeste mensen zich kunnen voorstellen. Toch komen dit soort excessen, positief of negatief, nooit aan hun einde met een consolidatiefase. De correcties zijn doorgaans minstens zo krachtig als het exces dat eraan vooraf ging en komen vrij plotseling. Onderstaande grafiek laat zien hoe de S&P 500 aandelenmarkt reageerde op afwijkingen van het trendkanaal.

    5. Het publiek koop het meest op de top en het minst op de bodem

    Een pijnlijke constatering voor de doorsnee belegger is dat het sentiment vaak sterker aanwezig is dan ze zelf willen toegeven. De gemiddelde belegger is het meest optimistisch op de top van de markt en het meest negatief op de bodem. Navenant kopen ze vooral als de koers hoog staat en blijven ze weg als er een correctie heeft plaatsgevonden. De logica dicteert dat beleggers het beste kunnen wachten met kopen tot na een grote verkoopgolf. Helaas blijkt dat het tegenovergestelde te zijn van wat de meeste beleggers doen.

    Onderstaande grafiek illustreert dit gedrag. Beleggers storten meer geld in aandelenfondsen als de koersen zijn gestegen en halen geld weg als de koers gezakt is.

    6. Angst en hebzucht kunnen een langetermijn visie verstoren

    Bob Farrell merkt op dat optimisme, hebzucht en angst een negatief effect kunnen hebben op de lange termijn strategie van een belegger. Winst zorgt voor optimisme en zelfvertrouwen, terwijl verliezen juist gevoelens van spijt en angst opwekken. Beleggers kopen als gevolg van deze sentimenten op het verkeerde moment en ondermijnen hun lange termijn plan. Onderstaande grafiek laat zien dat er een sterke relatie is tussen pieken in het marktsentiment en in de aandelenkoersen. Momenteel bevinden we ons in terrein dat als extreem bullish kan worden aangemerkt. Als we Warren Buffett mogen geloven is dit een uitgelezen moment om te verkopen.

    7. Bull markets zijn het sterkst als ze over de hele linie stijgen

    Bob Farrell merkt op dat een rally het sterkst is als deze breed gedragen wordt door een groot aantal fondsen uit de aandelenindex. Een index die stijgt omdat een paar grote aandelen het bijzonder goed doen is geen degelijk fundament voor een rally. Ook de kleinere en minder bekende bedrijven moeten aan populariteit winnen op de beurs, wil de rally aanhouden. De ARMS-index is een volume-gebaseerde indicator die aangeeft hoe breed de beweging van de aandelenmarkt gedragen wordt. Onderstaande grafiek laat zien dat deze index correspondeert met correcties op de aandelenmarkt.

    8. De bear market kent drie fasen

    Een bear market kent doorgaans drie fasen. Eerst is er een plotselinge krachtige verkoopgolf, dan volgt een korte herstelfase die gevormd wordt door beleggers die gewacht hebben op een correctie en die willen instappen. Daaa zakt de markt verder weg op basis van een fundamentele overwaardering. Het is de kunst om als belegger een inschatting te kunnen maken van de markt, want de drie fasen van de bear market laten zien dat er genoeg tijd is om met een beperkt verlies uit te stappen.

    9. Als alle experts het met elkaar eens zijn, dan zal er iets gebeuren

    Sam Stovall, beleggingsstrateeg voor Standard & Poor's, zei eens: “Als iedereen optimistisch is, wie wil er dan nog kopen? En als iedereen negatief is, wie wil er dan nog verkopen?” Excessen worden opgebouwd als iedereen aan dezelfde kant van de handel zit. Zodra het sentiment omslaat wordt de beweging versterkt door een massale vlucht in de andere richting. Het vasthouden van een contraire strategie kan moeilijk zijn in tijden dat optimisme de boventoon voert. Tegelijkertijd is dat ook het geheim van het beperken van verliezen en het behalen van succes op de lange termijn. Howard Marks zei ooit het volgende:

    “Jezelf tegenhouden – en daarmee succesvol zijn als contraire belegger – is niet makkelijk. De zaken gecombineerd maken het moeilijk, zoals het natuurlijk kuddegedrag en de pijn van het niet meelopen met de trend. Door het momentum lijkt het enige tijd alsof de kudde gelijk heeft. (Daarom is het essentieel om het onderscheid te zien tussen te ver vooruit zijn op de tijd en het verkeerd hebben). Gegeven de onzekere aard van de toekomst, en daarmee de onzerkerheid over je beleggingsstrategie, is de uitdaging die je als eenzame contrarian aangaat.”

    10. Bull markets zijn leuker dan bear markets

    Het psychologische effect van stijgende koersen mag niet onderschat worden. Zo lang de aandelenmarkt blijft stijgen denken beleggers dat ze slim zijn, omdat hun portefeuille meer waard geworden is. Maar in werkelijkheid kan de waardestijging van hun portfolio vaak worden toegeschreven aan 'geluk' dan aan intelligentie. Ze nemen aan dat de stijging van de waarde van hun aandelenportefeuille toe te schrijven is aan hun eigen kunde, terwijl ze vaak niet de verantwoordelijkheid durven te nemen voor verliezen. Het is vergelijkbaar met het sentiment van een gokker, die in slechte tijden blijft hopen op dat ene moment van geluk.

    Bull markten zijn daarom ook leuker dan bear markten, maar toch dringt het niet bij alle beleggers door dat elke bull market gevolgd wordt door een bear market. Het is dus neit de vraag of er een correctie komt, maar wanneer deze zal plaatsvinden.

  • Bank of England dichter bij extra monetaire verruiming

    Het comité van de Bank of England bestaat uit negen personen, dus waren de drie stemmen voor uitbreiding van het stimuleringsprogramma van £375 naar £400 onvoldoende. Het standpunt van de gouveeur van de Britse centrale bank is dus veranderd, maar hij wist de rest van het comité niet te overtuigen dat meer stimulering nodig was. Wel bereikten de negen leden van de Bank of England overeenstemming over het opnieuw beleggen van obligaties die in maart aflopen. Daarbij komt in één keer £6,6 miljard vrij.

    Uit de notulen van de Bank of England valt op te maken dat de centrale bank verwacht dat de rente nog enige tijd boven de 2% zal blijven. Dat moet eigenlijk reden zijn om de rente te verhogen, maar de leden van het comité waren het erover eens dat die op 0,5% moest blijven om de economie te ondersteunen. Later dit jaar kan de inflatie volgens de centrale bank zelfs oplopen naar 3%. George Buckley, Brits econoom van de Deutsche Bank, zei het volgende over de notulen van de Bank of England: “Het lijkt erop dat de lat voor een soepel monetair beleid lager ligt dan we aanvankelijk dachten”.

    Meer stimuleren

    Net als de Federal Reserve spreekt ook de Bank of England haar zorgen uit over de stand van de economie. De Britse economie doet het op papier nog slechter dan die van de VS, want de groei is lager en de inflatie ligt op een hoger niveau. Pier Carlo Padoan, hoofdeconoom bij de OESO, zei tegenover de Telegraph dat een krachtig herstel van de Britse economie niet voor de hand ligt. Hij voegde eraan toe dat meer monetaire stimulering nodig is als de groei van de economie aan momentum verliest. Volgens Padoan moet de Britse overheid meer investeren in infrastructuur en woningen en moet ze haar belastingwet aanpassen om te voorkomen dat bedrijven hun winsten naar het buitenland exporteren. Ook zou hij gezegd hebben dat de Britse bedrijven – met hulp van de overheid – meer ambitie moeten laten zien in het buitenland, vooral in de emerging markets.

    Ook de Bank of England zelf is van mening dat de Britse overheid meer moet stimuleren. Door gericht te interveniëren kan ze de economische activiteit stimuleren. De volledige notulen van de bijeenkomst van 6 en 7 februari zijn hier te vinden.

    Britse pond zakt weg

    Door de zwakke economische groei van het Verenigd Koninkrijk, de relatief hoge inflatie en het soepele monetaire beleid van de centrale bank is de waarde van het Britse pond sterk onder druk komen te staan. De munt heeft sinds het begin van dit jaar al 6,5% van haar waarde verloren ten opzichte van de dollar, de wisselkoers staat op het laagste munt sinds juni vorig jaar. Gisteren bereikte het pond ook het laagste  koers tegenover de euro in 15 maanden tijd.

    John Stopford van Investec Asset Management zei tegenover de Telegraph dat het Britse pond haar status als veilige haven verloren heeft. “Het tekort op de betalingsbalans is groter, het begrotingstekort wordt niet veel kleiner, de coalitie verzwakt, de inflatie is nog steeds problematisch en waarschijnlijk wordt het Verenigd Koninkrijk binnenkort afgewaardeerd”. Afgelopen maand sprak de Telegraph Money met experts die waarschuwden dat het Britse pond dit jaar 20% van haar waarde zou kunnen verliezen.

    Mervyn King stemde voor uitbreiding van het QE-programma naar £400 miljard, maar hij kreeg de meerderheid niet mee