Marketupdate

Blog

  • Voormalig directeur ECB: “Negatieve rente is niet de oplossing”

    Negatieve rente is volgens voormalig ECB-directeur Otmar Issing geen oplossing voor de huidige economische problemen. In een gesprek met CNN legt hij uit dat het gebrek aan investeringen in de wereld niet het gevolg zijn van een te hoge rente, maar vanwege politieke en economische onzekerheden. Zolang deze onzekerheid bestaat zullen huishoudens en bedrijven terughoudend zijn met het afsluiten van nieuwe leningen. De lage rente heeft dit probleem niet opgelost en een nog lagere rente zal daarom ook maar weinig resultaat opleveren.

    Negatieve rente

    otmar-issingIssing merkt op dat de negatieve rente vooral veel ongewenste gevolgen heeft voor onder meer pensioenfondsen, verzekeraars en banken. Deze financiële instellingen komen allemaal in de problemen door een negatieve rente, terwijl de positieve effecten verwaarloosbaar klein zijn. Als een negatieve rente niet leidt tot een sterke toename in de kredietverlening is het netto resultaat van dit beleid negatief.

    Volgens de voormalig ECB-directeur wordt het gevaar van deflatie door centrale banken zwaar overdreven. Daarover zegt hij het volgende in het interview met CNN:

    “Als ik deflatie hoor vraag ik me altijd af: Wat bedoelen ze daarmee? Het enige voorbeeld van deflatie uit de geschiedenis dat echt gevaarlijke gevolgen had was in de Grote Depressie, toen de prijzen in een korte tijd met dertig procent daalden. De prijzen daalden toen zo snel dat men daadwerkelijk aankopen ging uitstellen. Nergens in de wereld zie je dat nu. Zelfs niet in Japan. Er is een milde negatieve inflatie, maar ik zie geen reden waarom die deflatie snel zal toenemen.

    Waarom hebben we een lage inflatie? Vooral door lage olie en grondstofprijzen, een globaal fenomeen. Maar dat is voor consumenten wereldwijd juist fantastisch. Er is geen negatieve verband tussen lage inflatie en groei. Dit is meer een fantasie dan een weerspiegeling van empirische resultaten.”

    Wordt de video niet geladen, klik dan hier!

  • Grafiek: Gouden munten niet aan te slepen sinds crisis

    De vraag naar gouden munten is sinds het uitbreken van de financiële crisis explosief gestegen, zo blijkt uit onderzoek van Goudstandaard. Verschillende munthuizen hebben de productie van hun beleggingsmunten moeten opschalen om aan de vraag te kunnen voldoen. In vergelijking met de periode van 2000 tot en met 2007 is de vraag naar beleggingsmunten zoals de Krugerrand en de gouden Maple Leaf meer dan verdrievoudigd.

    Spaarders en beleggers die zich zorgen maken over de degelijkheid van het financiële systeem besluiten een deel van hun vermogen in fysiek goud om te zetten. Daarbij kiezen beleggers bij voorkeur voor zogeheten ‘bullion’ munten, die vanwege hun grote oplage een relatief lage premie hebben ten opzichte van de goudprijs. Deze munten zijn wereldwijd verhandelbaar en kunnen dus op elk gewenst moment eenvoudig omgewisseld worden in alle denkbare valuta.

    productie-gouden-munten

    Productie gouden munten sinds 2008 explosief gestegen (Klik voor een grotere versie)

    Wilt u meer weten over goud kopen bij Goudstandaard? Klik dan hier.

  • ABN Amro verwacht meer monetaire stimulering ECB

    De ECB zal donderdag meer monetaire stimulering aankondigen, zo schrijft analist Nick Kounis in de wekelijkse nieuwsupdate van de ABN Amro. Hij voorziet een verhoging van de negatieve depositorente van -0,2% tot -0,4%. Ook verwacht Kounis een uitbreiding van het opkoopprogramma van €60 naar €70 miljard per maand en een verlenging van het programma tot en met juni 2017.

    Om voldoende staatsobligaties uit de markt te kunnen halen zal de centrale bank volgens analist Kounis de depositorente als ondergrens schrappen. Op dit moment mag de ECB geen schuldpapier kopen met een hogere negatieve rente dan de depositorente van -0,3%, waardoor het stimuleringsprogramma vast dreigt te lopen. Wordt deze beperking weggehaald, dan kan de centrale bank veel meer staatsobligaties van een land als Duitsland opkopen. Het Duitse schuldpapier met looptijden van vijf jaar en korter zijn op dit moment te duur om in aanmerking te kopen voor het QE programma.

    Rentebesluit ECB

    De ECB neemt donderdag een rentebesluit. Veel analisten verwachten dat er meer stimulering komt, omdat de inflatie in de Eurozone nog steeds laag is en omdat de euro relatief laag staat ten opzichte van de dollar.

    160307-W2

    Analist Kounis van de ABN Amro verwacht donderdag meer stimulering van de ECB

  • BlackRock heeft teveel aandelen GLD uitgegeven

    Vermogensbeheerder BlackRock heeft de afgelopen weken meer aandelen GLD uitgegeven dan was toegestaan, zo bericht Bloomberg. De vermogensbeheerder gaf in de periode van 19 februari t/m 3 maart in totaal 24,9 miljoen meer aandelen uit dan ze had laten registreren bij de Securities and Exchange Commission (SEC), de Amerikaanse toezichthouder van verschillende effectenbeurzen. In een officiële verklaring zegt BlackRock dat dit voorval “onbedoeld” was.

    Een handelaar die al 23 jaar in de wereld van ETF’s werkt verklaarde tegenover Bloomberg dat hij nog nooit eerder zoiets had meegemaakt. Het is nog onduidelijk welke consequenties deze ‘onregelmatigheid’ zal hebben. Mogelijk moet BlackRock het teveel aan uitgegeven aandelen terugkopen van haar cliënten, plus een rentevergoeding.

    BlackRock

    BlackRock is de grootste vermogensbeheerder ter wereld met een beheerd vermogen van meer dan $4,5 biljoen, terwijl GLD het grootste goud-ETF ter wereld is met een totaal beheerd vermogen van $7,79 miljard en een ‘goudvoorraad’ van 6,14 miljoen troy ounce. We schrijven goudvoorraad tussen haakjes, omdat het slechts een claim is op goud dat beheerd wordt door HSBC en dat die bank mogelijk weer ergens anders geleend heeft. In een ander artikel zullen we daar uitgebreid aandacht aan besteden.

    Wilt u vermogen in veiligheid brengen buiten het financiële systeem? Goud kopen bij Goudstandaard is eenvoudig, betrouwbaar en snel.

    BlackRock

    BlackRock heeft veel meer aandelen GLD uitgegeven dan was toegestaan

  • Grafiek: Italiaanse banken nog steeds in de problemen

    Aandelen van Italiaanse banken als Monte Dei Paschi en Banca Carige hebben de afgelopen twaalf maanden ongeveer driekwart van hun waarde op de beurs verloren, terwijl de index van Europese bankaandelen in dezelfde periode ‘slechts’ met een kwart gedaald is. De ECB maakt zich zorgen over de buffers van Italiaanse banken, omdat deze relatief veel slechte leningen op de balans hebben staan. De vijf grootste banken van het land hebben gezamenlijk ongeveer €120 miljard aan slechte leningen in de boeken staan.

    italiaanse-banken

    Italiaanse banken doen het veel slechter dan de Europese index van bankaandelen (Bron: Bloomberg)

    Men spreekt van een slechte lening als de betalingsachterstand groter is dan negentig dagen. De bank moet dan voorzorgsmaatregelen nemen en extra geld opzij zetten voor het geval een lening niet terugbetaald wordt en deze van de bankbalans afgeschreven wordt. Italiaanse banken zouden eigen hun kapitaalbuffers moeten uitbreiden, maar dat is vandaag de dag een lastige opgave. Beleggers zijn zich meer dan een aantal jaar geleden bewust van de risico’s van converteerbare obligaties (coco’s). Tegelijkertijd worden spaarders door de verdere daling van de rente in de verleiding gebracht hun geld van de spaarrekening te halen en om te zetten in aandelen, edelmetalen of andere tastbare bezittingen.

    In juni 2014 wist Monte Dei Paschi nog $8,7 miljard op te halen met twee aandelenemissies, terwijl de marktwaarde van de bank vandaag de dag minder dan 30% is van alle nieuwe aandelen die toen uitgeschreven zijn. Het is dan ook geen verrassing dat de ECB een aantal weken geleden in gesprek is gegaan met de Italiaanse overheid over het opkopen van slechte leningen van Italiaanse banken.

  • Negatieve rente levert Zwitserse centrale bank 1,16 miljard Franc op

    De negatieve depositorente heeft de Zwitserse centrale bank vorig jaar in totaal 1,16 miljard franc opgeleverd, zo blijkt uit de resultatenrekening die de centrale bank onlangs naar buiten bracht. Commerciële banken betalen momenteel 0,75% rente voor de reserves die ze parkeren bij de centrale bank en dat blijkt een serieuze kostenpost te zijn. Het is dan ook geen wonder dat Zwitserse banken een veel hogere rente zijn gaan vragen voor hypotheken om het verlies op hun reserves bij de centrale bank goed te maken.

    De Zwitserse centrale bank rapporteerde over het afgelopen jaar een verlies van 23,3 miljard Francs, waarvan 19,9 miljard Francs toegeschreven kan worden aan een waardedaling van de valutareserve. Op de goudreserve leed de centrale bank vorig jaar een verlies van 4,2 miljard Francs, want in de Zwitserse valuta daalde de prijs van het edelmetaal in 2015 met 11%.

    inkomsten-snb-negatieve-rente-cropped

    Negatieve rente leverde centrale bank van Zwitserland 1,16 miljard franc op (Bron: SNB)

  • BIS: “Markt verliest het vertrouwen in centrale banken”

    De financiële markten verliezen langzaam maar zeker het vertrouwen in centrale banken, zo concludeert de Bank for International Settlements in het nieuwe kwartaalrapport dat afgelopen zondag naar buiten werd gebracht. In het rapport spreekt de ‘bank der centrale banken’ ook haar zorgen uit over de negatieve rente en de situatie in de opkomende markten. De BIS ziet fundamentele verschuivingen in de wereldeconomie, die gepaard gaan met zorgen over de lage grondstofprijzen, de Europese bankensector en het export gedreven groeimodel van de Chinese economie.

    bisDe BIS merkt op dat de groei van de wereldeconomie nog steeds zwak is, ondanks een toename in de wereldwijde schulden. Ondertussen dreigt de negatieve rente de overhand te krijgen in grote delen van Europa en in Japan. Dat laatste is volgens de BIS een signaal dat centrale banken nog maar weinig middelen achter de hand hebben om de volatiliteit op de financiële markten onder controle te houden.

    “De turbulentie op de financiële markten heeft de boodschap duidelijk gemaakt dat centrale banken al te lang een te zware last op zich genomen hebben”, zo concludeert Claudio Borio, hoofdeconoom van de BIS, in het 152 pagina’s dikke rapport. “Beleggers hebben dat opgemerkt en hun vertrouwen in de heilzame werking van centrale banken is – waarschijnlijk voor het eerst – aan het afnemen.”

    Negatieve rente

    In het kwartaalrapport behandelt de BIS de verschillende manieren waarop de ECB en de centrale banken van landen als Zweden, Denemarken, Zwitserland en Japan de negatieve rente geïmplementeerd hebben. De BIS verwacht dat centrale banken nog meer negatieve rente zullen rekenen, wat ten koste gaat van de winstmarge van banken en het rendement op spaartegoeden.

    In Zwitserland rekenen de banken de negatieve rente al door aan de consument, want daar zijn de winstmarges op hypotheken sinds vorig jaar juist sterk gestegen. Banken proberen op deze manier de kosten van het parkeren van tegoeden bij de centrale bank door te berekenen. Dat is één van de vele onbedoelde gevolgen van een negatieve rente. Als de depositorente nog verder daalt kunnen banken hun rente op leningen juist gaan verhogen om de kosten door te berekenen.

    “Als het beleid van negatieve rente niet zorgt voor meer kredietverleningen aan huishoudens en bedrijven, dan valt ook de motivering voor dit beleid grotendeels weg”, zo concludeert de BIS. De negatieve bijwerkingen zijn in dat geval groter dan de mogelijke positieve effecten op de economie. De ervaringen uit Zwitserland wijzen op een fundamenteel spanningsveld.

    Negatieve consequenties?

    De BIS waarschuwt ook voor de consequenties van een negatieve rente voor banken en spaarders:

    “Aan de andere kant, als de negatieve rente doorwerkt in de rente die huishoudens en bedrijven betalen voor leningen, dan heeft dat een negatief effect op de winstgevendheid van banken. Tenzij banken ook een negatieve rente op spaartegoeden hanteren, maar dat roept weer vragen op over de stabiliteit van de spaartegoeden.”

    Centrale banken hebben laten zien dat renteverlagingen niet stoppen bij nul procent, maar dat ze nog veel lager kunnen. Maar dat is niet geheel zonder gevaren. Uit onderzoek van ING bleek dat veel spaarders bij een negatieve rente geld van de spaarrekening weghalen.

    “Er is grote onzekerheid over het gedrag van individuen en bedrijven als de rente verder in negatief territorium komt of gedurende een lange periode negatief blijft. Het is onbekend of het transmissiemechanisme dan blijft functioneren zoals dat in het verleden gefunctioneerd heeft.”

    negatieve-rates-bis

    De impact van negatieve rente in verschillende landen

  • China kocht in februari ruim 10 ton goud

    De totale waarde van de Chinese goudvoorraad bereikte in februari een recordniveau van $71 miljard, tegenover $63,75 miljard in januari. De stijging is voor het grootste deel toe te schrijven aan de hogere goudkoers, maar er werd vorige maand ook edelmetaal aan de reserve toegevoegd. Sinds juni vorig jaar publiceert de Chinese centrale bank maandelijks de omvang van haar goudvoorraad en valutareserve. Uit deze cijfers blijkt dat de Chinezen onafgebroken goud kopen, want iedere maand zagen we een stijging van tien tot twintig ton in de totale goudreserve.

    goudvoorraad-china-1790-ton

    China voegde in februari ruim 10 ton goud aan reserves toe

  • Bull market in goud, wat nu?

    Afgelopen vrijdag piekte de goudprijs eventjes op $1.276,70 per troy ounce. Dat is een stijging van $219,70 ten opzichte van het dieptepunt in december, slechts twee maanden geleden. Vanaf de bodem is de koers al met iets meer dan 20% gestegen, waarmee goud officieel in een nieuwe stierenmarkt (‘Bull Market’) terecht is gekomen.

    De goudprijs is vanaf het hoogste niveau van vanmiddag weer iets gedaald, maar lijkt nog altijd veel steun te vinden. Wist u dat de goudprijs in euro’s afgelopen vrijdag het hoogste niveau in bijna drie jaar tijd bereikte? De prijs steeg in de middag naar €1.165 per troy ounce, een koers die we sinds april 2013 niet meer op de borden gezien hebben.

    goudprijs-3-jaar-record

    Goudprijs naar hoogste niveau sinds april 2013 (Bron: Goudstandaard)

    Ook verschillende beleggingsproducten op basis van goud zagen een toestroom van nieuwe beleggers. Het handelsvolume in goud op de Comex ligt met 21 miljoen ounces 50% hoger dan het dagelijkse gemiddelde. Ondertussen stegen de voorraden van goud-ETF’s naar het hoogste niveau sinds begin 2014. Twee jaar van goudverkopen uit de kluizen van de ETF’s zijn binnen enkele weken weer goedgemaakt.

    Er is duidelijk weer veel vraag naar het gele edelmetaal. Het eerste kwartaal van dit jaar kan zomaar het beste worden sinds het tweede kwartaal van 2010, toen bijna 300 ton goud aan de goudkluizen van ETF’s werden toegevoegd.

    Graag wil ik bij deze nog een keer benadrukken dat de voorkeur uitgaat naar het bezit van fysiek goud boven afgeleide producten als trackers en ETF’s die via de beurs verhandeld worden.

    Waarom stijgt de goudprijs?

    Naar de precieze redenen van deze stijging valt slechts te gissen. Wel weet ik dat slechts een zeer kleine minderheid van alle spaarders en beleggers fysiek goud bezit.

    bullion-gold-bar-on-coinsOmdat de hoeveelheid fysiek goud in de wereld beperkt is kan een relatief kleine toestroom van nieuwe beleggers en investeerders een grote koersbeweging teweeg brengen. En dan hebben we het nog niet eens over pensioenfondsen, die veel te groot zijn om een substantieel gedeelte van hun vermogen in goud te stoppen. Als ze al goud kopen, dan doen ze dat vaak via afgeleide producten, omdat ze tegen de huidige goudprijs waarschijnlijk niet genoeg fysiek goud kunnen bemachtigen.

    We verwachten dat, als gevolg van de dreigende negatieve rente, meer geld van spaarrekeningen naar alternatieve vormen van vermogen zal stromen. Richting contant geld, maar ook richting tastbare bezittingen zoals grond, vastgoed, kunst en edelmetalen. Het is niet voor niets dat de huizenprijzen in Amsterdam zo hard stijgen en dat er de laatste jaren ongekend hoge bedragen geboden worden voor de meest exclusieve kunstwerken.

    Wat nu, vragen cliënten zich af. Ik weet dit antwoord absoluut niet! Wel weet ik dat financiele activa nooit in één rechte lijn omhoog of omlaag gaan. Wel blijf ik zeer positief over goud voor de lange termijn. Hieronder volgen drie redenen waarom de stijging volgens mij pas net begonnen is.

    • Centrale bankiers lijken de controle te verliezen: Er is een toenemende vrees dat de centrale banken over heel de wereld niet langer in staat zijn de zwakke economische groei aan te zwengelen. De rentevoeten zijn al zo laag dat beleggers vrezen dat de centrale banken geen middelen meer achter de hand hebben.
    • De vraag naar fysiek goud trok in 2015 sterk aan: Vooral naar het einde van het jaar toe was de vraag naar goud aanzienlijk. De vraag werd toen gedreven door de daling van de goudprijs. Maar nu de prijs weer stijgt, neemt de vraag alleen maar meer toe. Beleggers die verwachten dat de prijs nog veel verder kan stijgen willen nu alvast positie innemen. Centrale banken kochten in de tweede helft van vorig jaar 281 ton goud, 170% meer dan tijdens de eerste 6 maanden. In China lag de vraag naar goudbaren – en munten vorig jaar 21% hoger dan in 2014. De investeringsvraag in Europa steeg met 12%. De Japanse goudhonger was met 16,2 ton het grootst sinds 2005. De verkoop van goudbaren en munten in de Verenigde Staten steeg met 15% in het vierde kwartaal, tot het hoogste niveau sinds 2011.
    • Een berenmarkt wordt altijd gevolgd door een stierenmarkt: Wanneer de angst op verlies groter is dan de angst op het missen van de volgende stierenmarkt, dan is dat vaak een aanwijzing dat een fundamentele verandering in de trend op komst is. De daling van de goudprijs heeft beleggers de afgelopen jaren onzeker gemaakt, waardoor de zwakke handen uit de markt geschudt zijn. Dat waren tekenen van een gezonde correctie.

    Sander Noordhof

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard.

  • Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?

    Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?

    Een Duitse spaarbank uit Beieren overweegt haar reserves niet langer bij de ECB te parkeren, zo schrijft Der Spiegel. In plaats van de reserves tegen een boeterente van -0,3% bij de centrale bank te parkeren opperen zij het idee om overtollige reserves in de vorm van contant geld aan te houden. De spaarbank rekende uit dat de verzekerde opslag van contant geld ongeveer 0,18% zou kosten, veel minder dan de boeterente van 0,3% die de ECB in rekening brengt.

    Door de negatieve rente beginnen ook banken de rekensom te maken, want het kost ze letterlijk handenvol geld. Zo blijkt uit jaarresultaten van de Zwitserse centrale bank dat de negatieve rente vorig jaar in totaal 1,16 miljard Zwitserse franc heeft opgeleverd. Dat is geld dat banken aan de centrale bank betaald hebben om hun reserves veilig te mogen parkeren.

    deposit-rates-centralbanks

    Meer centrale banken hanteren inmiddels negatieve rente (Grafiek via Valuewalk)

    Negatieve rente

    De ECB hoopt dat een negatieve depositorente banken aanspoort meer geld uit te lenen en daarmee de economie aan te jagen. Nog afgezien van de vraag of dat een effectief en verstandig beleid is blijkt dat deze maatregel veel onbedoelde gevolgen heeft. Het beperkt banken in de mogelijkheid buffers op te bouwen voor een volgende crisis, terwijl spaarders bij een negatieve rente overwegen geld van de spaarrekening te halen.

    De extreem lage rente werkt ook risicovol gedrag in de hand. In Nederland zien we dat een groot deel van de kredietverlening zich door de lage hypotheekrente concentreert op de vastgoedmarkt, wat een nieuwe huizenmarktzeepbel in de hand werkt.

    Vluchten banken in contant geld?

    Het is de vraag of banken daadwerkelijk reserves gaan aanhouden in contant geld. Je bespaart misschien geld uit in de lagere bewaarkosten, maar daar staat tegenover dat een stapel cash geld veel minder handig is dan elektronisch geld. Reken je ook benodigde investeringen en transportkosten mee, dan is contant geld opeens veel minder handig om aan te houden als bank.

    Ook werkt contant geld niet zo makkelijk op de markt voor interbancaire leningen, waar alle transacties giraal en met de snelheid van het licht plaatsvinden. Het Duitse Verbond van Spaarbanken (DSGV) liet weten niets te zien in het plan van de Beierse bank om reserves in contant geld aan te houden. “We kunnen ons op dit moment niet voorstellen dat financiële instellingen in de interbancaire markt overstappen naar contant geld”, zo verklaarde en woordvoerder tegenover Der Spiegel.

    cash-euros

    Duitse spaarbank wil boeterente ECB ontwijken met contant geld?

  • Gazprom leent €2 miljard van China voor gasleiding

    De Bank of China heeft een lening van €2 miljard verstrekt aan Gazprom, zo schrijft de Russische energiegigant in een persbericht op haar website. De lening wordt gebruikt voor de aanleg van een nieuwe gasleiding, die in de toekomst jaarlijks 61 miljard kubieke meter aardgas van Siberië naar China zal transporteren. Naar verwachting wordt deze nieuwe gasleiding vanaf 2019 in gebruik genomen.

    De nieuwe gasleiding heet de ‘Power of Siberia’ en is onderdeel van een belangrijk energiecontract dat in mei 2014 ondertekend werd door het Russische Gazprom en China National Petroleum Corporation (CNPC). Daarmee wordt Rusland een belangrijke energieleverancier voor de snel groeiende Chinese economie.

    Gazprom wil euro’s

    Het is opvallend dat de Bank of China de lening in euro’s verstrekt, aangezien geen van beide landen de munt gebruikt in het binnenlandse betalingsverkeer. De euro wordt steeds belangrijker als alternatieve handelsmunt en zowel Rusland als China zullen deze valuta zonder problemen accepteren. Met de euro’s kan Rusland goederen uit Europa importeren, waaronder turbines die nodig zijn om het aardgas door de leidingen te transporteren. Een mogelijke leverancier is het Duitse Siemens, dat ook turbines levert voor nieuwe gasleidingen in Iran.

    Lees ook:

    gazprom-loan-bank-of-china

    Gazprom leent €2 miljard van China voor aanleg gasleiding (Bron: Gazprom)