Marketupdate

Tag: balanstotaal

  • Rosengren: “Federal Reserve moet balans verkleinen”

    De Amerikaanse centrale bank moet overwegen haar balanstotaal te verkleinen, om te voorkomen dat de economie oververhit raakt. Dat zei Eric Rosengren, president van de Federal Reserve Bank van Boston in een interview met de Financial Times. Hij verwacht dat de inflatie eind dit jaar de doelstelling van 2% zal bereiken en vreest dat de inflatie volgend jaar verder zal oplopen als de centrale bank onvoldoende maatregelen neemt.

    Komt er een moment dat de centrale bank meer renteverhogingen kan overwegen, dan moet ze volgens Rosengren ook kijken naar de mogelijkheid om haar enorme balans te verkleinen. De Federal Reserve heeft tijdens de crisis een balanstotaal van bijna $4,5 biljoen opgebouwd, bestaande uit overwegend staatsobligaties en hypotheekleningen. De centrale bank kan deze portefeuille van leningen weer op de markt brengen om overtollige liquiditeit uit de economie te halen.

    De inflatie in de Verenigde Staten is nog steeds onder de doelstelling van de centrale bank, maar zodra deze begint te stijgen kan het volgens Rosengren snel uit de hand lopen. Krapte op de arbeidsmarkt kan de loonkosten verder doen stijgen, waardoor ook de prijzen omhoog gaan. De centrale bank vreest dat de plannen van Donald Trump om meer te investeren de inflatie aan zullen jagen.

    Balans verkleinen

    “We zouden het nu moeten overwegen. Wanneer er volgens daadwerkelijk actie ondernomen moet worden, dat zullen we tegen die tijd wel zien”, zo verklaarde Rosengren in een interview met de Financial Times. “Als de economie sterk genoeg is om verschillende verkrappende monetaire maatregelen te nemen, dan moeten we ook serieus nadenken over de omvang van de balans.”

    Fed-voorzitter Janet Yellen liet tijdens de laatste FOMC vergadering van vorig jaar weten dat de rente eerst een paar stappen verhoogd moet worden, voordat er iets gedaan kan worden aan de omvang van de balans. Dat zal volgens haar een aantal jaar duren. Als het aan Rosengren ligt kan dit proces al eerder in gang worden gezet.

    Monetaire verruiming

    De Federal Reserve heeft gedurende de crisis met verschillende rondes van quantitative easing (QE) een grote hoeveelheid staatsobligaties en hypotheekleningen op haar balans gezet. Dit opkoopprogramma werd in 2014 afgebouwd, maar is eigenlijk nooit helemaal gestopt. De volgende grafiek laat zien dat de centrale bank haar totale voorraad staatsobligaties en hypotheken nog steeds op peil houdt, door de opbrengst van afgeloste leningen opnieuw in schuldpapier te beleggen.

    De centrale bank kan haar voorraad staatsobligaties en hypotheken terug op de markt brengen om liquiditeit uit het financiële systeem te halen. Ook kan ze stoppen met herinvesteren in schuldpapier, waardoor de balans na verloop van tijd vanzelf krimpt. Merk op dat goud geen rol van betekenis speelt op de balans van de Federal Reserve, omdat de centrale bank slechts claims op de goudvoorraad bezit die gewaardeerd zijn op $42,22 per troy ounce. Dat is een fractie van de actuele goudprijs van ongeveer $1.200 per troy ounce.

    balanstotaal-federal-reserve

    Balans Federal Reserve sinds 2002 (Bron: Federal Reserve)

    gs-logo-breed

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Grafiek: ECB maakt inhaalslag in WK geldontwaarding

    De ECB is hard op weg het balanstotaal van de Amerikaanse centrale bank te overtreffen. Toen de Federal Reserve in 2014 stopte met het opkopen van obligaties had ze in totaal voor $4,5 biljoen op de balans staan, terwijl de balansomvang van de ECB op dat moment omgerekend slechts $2,5 biljoen was. Maar door het opkoopprogramma van Draghi groeide het balanstotaal in een hoog tempo naar een totaal van meer dan $4 biljoen.

    Met de verlenging van het stimuleringsprogramma zal het balanstotaal van de ECB binnen een jaar de $4,5 biljoen passeren. Zoals u op onderstaande grafiek kunt zien levert ook de Bank of Japan haar bijdrage in het WK geldontwaarding, hun balans was eerder dit jaar bijna even groot als die van de Federal Reserve.

    balance-sheet-central-banks

    Balanstotaal ECB groeit als kool (Grafiek via Bloomberg)

  • Balans ECB naar record: €3.109 miljard

    De balans van de Europese Centrale Bank is door het stimuleringsprogramma toegenomen tot ruim €3.100 miljard, het hoogste niveau ooit. Sinds maart 2015 koopt de centrale bank maandelijks voor miljarden aan leningen op. Het eerste jaar gebeurde dat met een tempo van €60 miljard per maand, maar sinds maart 2016 is dat bedrag verder opgeschroefd naar €80 miljard.

    Naast staatsobligaties koopt de centrale bank sinds deze zomer ook obligaties van grote bedrijven in de Eurozone, zoals die van Volkswagen. De centrale bank heeft volgens het laatste weekstaatje al meer dan €2 miljard van dit soort bedrijfsleningen opgekocht.

    ecb-balancesheet-record

    Balanstotaal ECB naar recordniveau

    Balanstotaal ECB met 50% gestegen sinds 2014

    De uitbreiding van het balanstotaal van de centrale bank werd in 2014 door Draghi nog bestempeld als het laatste instrument dat een centrale bank kan inzetten om de inflatie aan te jagen. Daar is vooralsnog weinig van te merken, want de officiële inflatie ligt nog steeds dichter bij nul dan bij de gewenste twee procent. Wel heeft het stimuleringsprogramma gezorgd voor hogere obligatiekoersen en een historisch lage rente. Het balanstotaal van de ECB is sinds 2014 met meer dan de helft gestegen.

    In 2012 bereikte het balanstotaal van de centrale bank een vergelijkbare omvang. Toen werd de stijging veroorzaakt door verschillende LTRO programma’s (langlopende leningen aan banken) en door de stijging van de goudprijs. Op de balans van de centrale bank wordt de goudreserve van het Eurosysteem (meer dan 10.000 ton) vier keer per jaar opnieuw gewaardeerd tegen de actuele goudprijs. In die periode stond het goud tegen een zeer hoge waardering op de balans van de centrale bank. Het balanstotaal daalde na 2012 door de afwikkeling van LTRO en de waardedaling van de goudreserve.

  • Grafiek: Balanstotaal centrale banken sinds 2005

    De balansen van centrale banken zijn sinds het uitbreken van de financiële crisis explosief gestegen. Via twitter kwamen we de volgende grafiek tegen die we u niet willen onthouden. De Federal Reserve gaat aan kop met een balanstotaal dat inmiddels 5,5 keer zo groot is als in 2005, gevolgd door People’s Bank of China die haar balans met een factor vijf wist te vergroten. De ECB en de Bank of Japan bungelen nog onderaan, maar zijn begonnen aan een serieuze inhaalslag. Deze centrale banken kopen op grote schaal leningen op om de rente verder omlaag te drukken.

    Het is de vraag hoe dit ongekende experiment zal eindigen. Gaan centrale banken schulden van overheden wegstrepen? Of krijgen we in de toekomst echt helikoptergeld? Het is moeilijk voor te stellen dat deze ontwikkeling op de lange termijn zonder gevolgen blijft voor de waarde en koopkracht van het geld. Wat we wel weten is dat Westerse centrale banken gestopt zijn met goud te verkopen en dat landen als Rusland en China vrijwel onafgebroken goud aan hun reserves toevoegen…

    cb-balancesheets

    Ontwikkeling balanstotaal centrale banken sinds 2005 (Grafiek via @Schuldensuehner)

  • Grafiek: Balanstotaal centrale banken stabiliseert

    Het balanstotaal van de vier grootste centrale banken samen is de afgelopen tien jaar jaar gegroeid van omgerekend minder dan $5 naar bijna $15 biljoen. Grootschalige stimuleringsprogramma’s van de Federal Reserve, de ECB en de Bank of Japan hebben het balanstotaal door de jaren heen flink verhoogd.

    Toch lijkt de groei sinds 2015 weer wat af te vlakken. De ECB en de Bank of Japan kopen maandelijks nog voor tientallen miljarden aan staatsobligaties, maar dat wordt teniet gedaan door een krimpende balans van de People’s Bank of China. De Chinese centrale bank deed vorig jaar ruim $500 miljard aan dollarreserves van de hand om de waarde van de munt te ondersteunen, waarmee een groot deel van de daling verklaard is.

    De Federal Reserve stopte in 2014 al met monetaire verruiming, maar heeft tot op heden geen stappen genomen om al die aankopen van staatsobligaties weer terug te draaien. Kunnen centrale banken überhaupt nog terug? Of zijn ze na de crisis van 2008 een eenrichtingsweg in geslagen?

  • Grafiek: Stimuleringsprogramma ECB in perspectief

    Eerder deze maand zei Vitor Constancio van de ECB nog dat de centrale bank voldoende ruimte heeft haar stimuleringsprogramma uit te breiden, omdat hun stimuleringsprogramma van €60 miljard per maand nog steeds relatief klein is in vergelijking met dat van andere centrale banken als de Federal Reserve, de Bank of England en de Bank of Japan. Ook Mario Draghi hint naar extra monetaire stimulering, want in de toelichting op het rentebesluit van afgelopen donderdag liet hij weten dat de ECB bereid is het stimuleringsprogramma uit te breiden of te verlengen.

    De ECB neemt pas in december officieel een besluit, maar de markt verwacht nu al dat die extra stimulering er gaan komen. Er wordt al gesproken over een uitbreiding van €60 naar €80 miljard per maand. Daardoor dook de euro tot beneden de $1,10 ten opzichte van de dollar en steeg de goudprijs in euro’s naar het hoogste niveau in ruim drie maanden. De volgende grafiek laat in één oogopslag zien dat de Europese centrale bank relatief lang gewacht heeft met stimulering, want de lijn begint pas sinds het begin van dit jaar weer op te lopen.

    balance-sheet-growth

    ECB heeft nog veel ruimte om stimuleringsprogramma uit te breiden (Bron: Bloomberg, via twitter)

    Voetnoot: Merk op dat het balanstotaal van de ECB in 2013 en 2014 daalde, terwijl dat van andere centrale banken steeg of gelijk bleef. Dat komt door de afwikkeling van het LTRO programma en de daling van de goudprijs. De goudvoorraad van het Eurosysteem (bijna 11.000 ton) wordt ieder kwartaal tegen marktwaarde op de balans gezet. Het balanstotaal groeide in 2011 en 2012 dus mee met de stijgende goudprijs, terwijl die in 2013 en 2014 weer in een dalende trend kwam. Om dit in het juiste perspectief te plaatsen: In september 2011 bereikte de goudvoorraad de hoogste waardering, toen stond het gelijk aan 68% van de totale reserves van de ECB.

  • Weinig belangstelling voor tweede ronde TLTRO

    Banken zullen slechts voor €130 miljard aan leningen afsluiten in de tweede ronde van het TLTRO programma (Targeted Longer-Term Refinancing Operations), zo schrijft Reuters op basis van een rondvraag onder handelaren in de valutamarkt. Het totale bedrag ligt weliswaar hoger dan de €82,6 miljard die banken in september leenden bij de ECB, maar het is nog altijd minder dan de €150 miljard waar analisten en beleggers twee weken geleden op rekenden.

    De belangstelling voor dit nieuwe stimuleringsprogramma van de Europese centrale bank is op zijn best teleurstellend te noemen, zeker in vergelijking met het totaal van meer dan €1 biljoen dat banken eind 2011 en begin 2012 leenden onder het originele LTRO programma. De ECB wil het balanstotaal oprekken tot €3 biljoen, het niveau uit het voorjaar van 2012.

    ECB slaagt er met de huidige maatregelen niet in het balanstotaal te vergroten

  • Grafiek: Welke centrale bank balans groeide het snelst?

    Grafiek: Welke centrale bank balans groeide het snelst?

    Welke centrale bank balans is sinds 2003 het meest gegroeid? Is het de Federal Reserve, die sinds het uitbreken van de crisis honderden miljarden aan staatsobligaties en hypotheekleningen uit de markt haalde? Of is het misschien de Zwitserse centrale bank, die tijdens de Europese schuldencrisis miljarden francs op de valutamarkten dumpte om de wisselkoers te verdedigen? Allebei fout, want de volgende grafiek van Bloomberg laat zien dat de koppositie is weggelegd voor de People’s Bank of China. De balans van de Chinese centrale bank groeide al veel langer dan die van veel Westerse centrale banken.

    Manipulaties

    De centrale bank van China heeft jarenlang de waarde van haar munt kunstmatig laag gehouden, door dollarreserves om te zetten in Amerikaanse staatsobligaties. Die obligaties dienden vervolgens als onderpand voor de creatie van nieuwe Chinese yuan, zodat de Chinese munt jarenlang veel te goedkoop was ten opzichte van de dollar. De laatste jaren laat de Chinese centrale bank haar munt langzaam in waarde stijgen tegenover de dollar. Dat zien we ook terug op de grafiek, want na 2008 groeide de balans van de People's Bank of China minder hard dan die van andere centrale banken. En zoals China voor de financiële crisis de waarde van haar munt omlaag manipuleerde, zo begonnen Westerse centrale banken als de Federal Reserve, de Bank of England en de ECB de rente omlaag te manipuleren. De vlucht van kapitaal richting Zwitserland werd uiteindelijk zo groot dat ook de Swiss National Bank (SNB) zich genoodzaakt voelde in te grijpen. Er werd een plafond ingesteld voor de waarde van de franc ten opzichte van de euro, een plafond dat verdedigd werd met grootschalige interventies door de centrale bank. Het is een interessant schouwspel dat gevangen wordt in deze grafiek. Onder al het geweld van monetaire verruiming en muntmanipulaties steeg de goudprijs van ongeveer $350 per troy ounce in 2003 naar ongeveer $1.200 per troy ounce in 2014.

    central-bank-assets

    Ontwikkeling balans centrale banken sinds 2003 (Grafiek van Bloomberg)

  • Grafiek: Ontwikkeling balanstotaal centrale banken

    Alex Merk van vermogensbeheerder Merk Investments heeft uitgezocht hoe het balanstotaal van de vier belangrijkste centrale banken zich de afgelopen twaalf maanden heeft ontwikkeld. In onderstaande grafiek ziet u de ECB, de Bank of England, de Federal Reserve en de Bank of Japan.

    Laatstgenoemde wist haar balanstotaal door een uitgebreid stimuleringsprogramma in een jaar tijd meer dan te verdubbelen middels de aankoop van staatsobligaties. De Federal Reserve doet in feite hetzelfde met haar QE 3 en 4 programma’s (staatsobligaties en hypotheekleningen), waarmee ze maandelijkse $85 miljard per maand aan langlopend schuldpapier uit de markt haalt. Omdat de Federal Reserve haar balanstotaal voor 2012 al fors heeft uitgebouwd is de procentuele stijging over de afgelopen maanden wat minder extreem. Desondanks is twaalf keer $85 miljard nog steeds meer dan $1 biljoen!

    We voelen ons minder ongemakkelijk als we kijken naar het balanstotaal van de Bank of England en de ECB. Eerstgenoemde heeft in het verleden een stimuleringsprogramma opgestart, waarmee ze in totaal 375 miljard pond aan staatsobligaties uit de markt heeft gehaald. De laatste twaalf maanden is dit programma echter niet uitgebreid, waardoor we een nagenoeg vlakke lijn zien.

    Niet alle centrale banken zijn hetzelfde

    De ECB is een vreemde eend in de bijt, want van de vier genoemde centrale banken is ze de enige die niet doet aan monetaire verruiming om structurele begrotingstekorten van overheden dicht te smeren. Weliswaar werd er eind 2011 en begin 2012 voor in totaal €1.000 miljard aan leningen verstrekt aan banken, maar die leningen worden nu weer netjes afbetaald. Daardoor krimpt het balanstotaal van de ECB. Daar komt nog eens bij dat de goudvoorraad van het Eurosysteem op de balans van de ECB gekrompen is. Niet in gewicht, maar wel in marktwaarde. Ook dat veroorzaakte een krimp in het totaal. In totaal kromp de ECB balans met meer dan 40% ten opzichte van een jaar geleden!

    Nu vragen we aan u: In welke valuta heeft u het meeste vertrouwen?

    Balanstotaal van de ECB, de Bank of England, Federal Reserve en de Bank of Japan

    Balanstotaal van de ECB, de Bank of England, Federal Reserve en de Bank of Japan (Bron: @Axelmerk)