Marketupdate

Tag: banken

  • Centrale bank Saudi-Arabië gaat samenwerken met Ripple

    De centrale bank van Saudi-Arabië heeft een deal gesloten met Ripple om banken in het land te helpen met het verwerken van betalingen via blockchain technologie. De centrale bank gaat in samenwerking met het fintech bedrijf onderzoeken hoe Saoedische banken blockchaintechnologie kunnen toepassen om het betalingsverkeer te optimaliseren. Volgens Ripple kunnen banken met hun technologie tegen zeer lage kosten real-time betalingen verrichten naar andere banken in binnen- en buitenland.

    Deze nieuwe technologie heeft het potentieel om een betaalsysteem als SWIFT te vervangen, maar dat zal niet van de ene op de andere dag gebeuren. Veel toezichthouders in de Golfstaten zijn nog steeds sceptisch over deze financiële innovaties en waarschuwen particulieren voor de risico’s van beleggen in virtuele munten. Toch is er ook nieuwsgierigheid, want in de oliestaat Bahrein wordt ook al geëxperimenteerd met het gebruik van virtuele munten als alternatief betaalsysteem.

    Betalingsverkeer via blockchain

    De centrale banken van Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten werken sinds eind vorig jaar samen om een virtuele munt in omloop te brengen die gebruikt kan worden voor transacties tussen beide landen. Deze ontwikkelingen laten zien dat ook centrale banken mogelijkheden zien om het betalingsverkeer te optimaliseren met financiële innovaties als blockchain.

    De virtuele munt van Ripple (XRP) is de derde grootste virtuele munt ter wereld met een marktwaarde van $43 miljard. Begin dit jaar was de marktwaarde ruim drie keer zo groot, toen de prijs van de virtuele munt naar $3,80 steeg. Sindsdien is de koers teruggezakt tot $1,12.

    Saudische centrale bank wil experimenteren met Ripple

  • Column: Cyberveiligheid

    Vorig weekend werden verschillende grote banken getroffen door een DDoS aanval. Ook waren de websites van de Belastingdienst en DigiD enige tijd slecht bereikbaar. Klaas Knot was zondag te gast bij Buitenhof en zei dat elektronische aanvallen op het Nederlandse bankwezen inmiddels bijna aan de orde van de dag zijn. Gelukkig merken we daar als buitenstaander meestal niets van, maar soms zijn de aanvallen zo heftig dat ze het betalingsverkeer kunnen ontregelen of websites compleet onbereikbaar kunnen maken.

    De problemen van vorig weekend laten zien dat ook ons financiële systeem kwetsbaar is en dat cyberveiligheid daarom een hoge prioriteit verdient. Zeker in een wereld waarin steeds meer zaken digitaal bewaard worden, zoals bankgegevens, persoonsgegevens en zelfs de communicatie van burgers (zie het aanstaande referendum over de sleepwet). Ook zijn we voor verschillende vitale netwerken afhankelijk van het goed functioneren van computersystemen, zoals het elektriciteitsnet, de waterleidingen en de regeling van het verkeer.

    Nu reikt mijn expertise niet ver genoeg om hier een goed oordeel over te geven, maar ik kan mij zo voorstellen dat ook deze systemen door kwaadaardige hackers aangevallen kunnen worden. Het is de taak van de overheid en alle betrokken bedrijven om ervoor te zorgen dat deze systemen veilig zijn en naar behoren functioneren, omdat wij daar als individu weinig invloed op uit kunnen oefenen.

    Afhankelijkheid van banken

    Waar we als individu wel invloed op kunnen uitoefenen is onze afhankelijkheid van het financiële systeem. Mobiel bankieren en contactloze betaalpassen werken fantastisch en zijn makkelijker in gebruik, maar helaas kunnen we er door toedoen van hackers en criminelen niet altijd blind op vertrouwen. Dat is voor mij reden om naast een bankpas ook altijd wat contant geld mee te nemen, zodat je altijd de mogelijkheid hebt om af te rekenen. Ook al betaal ik vrijwel alles met het bankpasje.

    Denken we in een worst-case scenario waarin het elektronische betalingssysteem langer dan een paar uur stil ligt, dan is het niet verkeerd om wat meer contant geld in huis te hebben. En dat is geen advies van zogeheten preppers, maar van een mainstream organisatie als het Nibud. Zij gaven een paar jaar geleden namelijk het advies om ‘voldoende’ contant geld in huis te bewaren.

    We zouden eigenlijk eens moeten navragen hoe het Nibud daar nu over denkt, maar mijn verwachting is dat ze dit standpunt ook anno 2018 nog steeds zouden aanhangen. De computersystemen worden steeds beter, maar geldt natuurlijk ook voor de handigheid en de slagkracht van hackers met kwaadaardige bedoelingen.

    Staat al je spaargeld op een bankrekening, dan kan het natuurlijk ook geen kwaad om dat over verschillende banken te spreiden. Heeft één bank problemen, dan kun je altijd nog toegang krijgen tot je rekening bij de andere bank.

    Vanuit het oogpunt van spreiding kan het natuurlijk ook interessant zijn om een paar gouden munten te bezitten, omdat je daarmee een deel van je spaargeld uit het (elektronische) financiële systeem haalt. Voor de rente hoef je het in ieder geval niet te laten, want die is al bijna nul procent.

    Frank Knopers

    Deze column van Frank Knopers verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].




  • Stijgende rente pakt goed uit voor de financiële sector

    Het is onmiskenbaar dat er een duidelijk verband is tussen het stijgen van de rente en een verbetering van de winstgevendheid van banken. Dat althans is de uitkomst van een zeer uitvoerig onderzoek door drie researchers van de Federal Reserve Board. In hun onderzoek Low-interest rates and banks’ net interest margins uit 2016 hebben ze maar liefst 3.418 banken uit 47 landen over de periode 2005 – 2013 kritisch bekeken om tot bovenstaande conclusie te komen.
    Veel beleggers zijn het eens met de conclusie.

    Vooral aandelen van Amerikaanse banken hebben het goed gedaan sinds de Fed is begonnen de rente in kleine stapjes te verhogen. Europese banken blijven duidelijk achter bij hun Amerikaanse concullega’s, deels omdat renteverhogingen in dit deel van de wereld nog wel even op zich zullen laten wachten. Het effect van een renteverhoging mag er zijn, zo denken ze bij Morgan Stanley. Een verhoging met 10 basispunten kan de winst van Europese banken met 5% – 6% verbeteren. Europese banken met belangen in de VS trekken ook profijt van de renteverhogingen in de VS. Een bank als het Zwitserse UBS is daar duidelijk over.

    Winstmarge

    De verhoging van de winstgevendheid is vooral te danken aan het verbeteren van de marges. Dankzij de renteverhoging groeit het verschil tussen wat banken aan de kredietvrager in rekening kan brengen en wat ze betalen voor hun funding. De impact is het grootst wanneer de rente voor banken over een lange periode erg laag is geweest, wat het geval is in Europa. Europese banken hebben zich altijd genoodzaakt gevoeld hun depositohouders een vergoeding te betalen. Dat ging duidelijk ten koste van de winstontwikkeling. Volgens Morgan Stanley kunnen vooral banken met veel leningen met een variabele rente in de boeken hun winstgevendheid het snelst verbeteren. Ze hebben zodoende de flexibiliteit die rentes snel te verhogen als een officiële renteverhoging eenmaal een feit is. In Europa betekent dit dat vooral banken in Italië, Spanje en Duitsland zodoende het best gepositioneerd zijn hun winstgevendheid snel op te voeren. In de VS gaat het om banken als Bank of America, Citigroup en JP Morgan.

    Overigens is een stijgende rente niet louter een bron van goed nieuws voor banken. Een stijgende rente kan de waarde van de obligatieportefeuille aantasten. Sommige Europese banken met omvangrijke portefeuilles en langlopende obligaties zijn in het bijzonder kwetsbaar. Ook de economie speelt een rol. Als de rente stijgt, omdat de economie goed draait, dan is dat goed nieuws voor banken. Een te snel stijgende rente kan echter als gevolg hebben dat leningen niet meer afbetaald worden. Dat kan een probleem worden voor banken. Een ander punt is of banken de afgelopen jaren hun portefeuilles wel voldoende opgeschoond hebben. Als dat onvoldoende gebeurd is, dan kan een rentestijging de kredietwaardigheid van klanten aantasten. Klanten op hun beurt kunnen schrikachtig reageren op rentestijgingen, gewend als ze zijn aan een heel lage rente. Banken op hun beurt kunnen hierop reageren door minder gemakkelijk leningen te verstrekken, omdat ze bang zijn voor de kredietwaardigheid van deze klanten. In de VS is dit proces zichtbaar.

    Er zijn naast voordelen ook duidelijk nadelen als de rente omhooggaat. Die vallen echter in het niet bij de nadelen van een aanhoudend zeer lage rente. Die vreet aan de winstgevendheid, omdat bijvoorbeeld consumenten en masse hun hypotheken zijn gaan herfinancieren tegen gunstigere voorwaarden.

    Verzekeraars

    Ook verzekeraars zijn over het algemeen blij met de renteverhogingen in de VS. Ze gaan er bovendien van uit dat ook in Europa de rente op afzienbare termijn weer omhooggaat. Een lage rente impliceert een aanslag op hun beleggingsinkomsten, de belangrijkste bron van winst. Zeker voor levensverzekeraars was de lage rente welhaast een ramp, omdat ze in tijden van een hogere rente langlopende verplichtingen waren aangegaan. Zij waren dus blij met het rentebeleid van de Fed, evenals de belegger. Koersen van verzekeraars zijn in de VS in 2017 behoorlijk gestegen en hetzelfde is in Europa het geval. Al zijn ze in 2017 in Europa omhooggegaan, zij het minder snel.

    De lage rente in de afgelopen jaren heeft verzekeraars gedwongen om hun businessmodel aan te passen aan die nieuwe werkelijkheid. Zo zijn ze gaan afzien van het aanbieden van garantieproducten. Die leggen verhoudingsgewijs beslag op veel middelen, maar bij een lage rente zijn ze amper aantrekkelijk voor klanten. Verzekeraars zijn hun beleggingsportefeuille gaan aanpassen aan de langdurig lage rente. Ooit bestond die portefeuille voornamelijk uit overheidsobligaties en hoogwaardige bedrijfsobligaties. In hun zoektocht naar rendement hebben ze gekozen voor een strategie van diversificaties. Dat betekende soms beleggen in meer illiquide assets, zoals infrastructuur, of in minder kredietwaardige assets. Ook is de belangstelling voor kredietverlening bij verzekeraars sterk toegenomen, evenals de belangstelling voor onroerend goed, ook al laat de kwaliteit van deze nieuwe inkomstenbronnen wel te wensen over. Het rendement vergoedt echter de twijfel.

    Die nieuwe aanpak bevalt zo goed, dat die ondanks een stijgende rente gehandhaafd blijft. Diversificatie kent echter beperkingen. Schadeverzekeraars moeten wel laag renderende assets aanhouden, omdat ze vaak in kort bestek moeten uitkeren. Een tweede beperking is kennis van zaken. Het gevolg van diversificatie is ook, dat verzekeraars meer kennis in huis moeten halen van de verschillende aandachtsgebieden.

    Cor Wijtvliet

    Voetnoot: ER Capital is in de bankensector uitgesproken positief over ABN Amro en ING Groep. Onze favorieten onder de verzekeraars zijn Aegon, Axa en NN Group.

  • ECB bezorgd over slechte leningen Italiaanse banken

    Daniele Nouy, hoofd van de afdeling bankentoezicht bij de Europese Centrale Bank, houdt deze week crisisoverleg met de Italiaanse centrale bank en de top van het Italiaanse bankwezen. Het belangrijkste onderwerp op de agenda is de grote hoeveelheid slechte leningen op de Italiaanse bankbalansen, een probleem dat binnen afzienbare tijd geadresseerd moet worden.

    Volgens Reuters zal Daniele Nouy op woensdag eerst met de Italiaanse centrale bank praten en daarna de top van de Italiaanse bankensector ontmoeten. Naast de slechte leningen zal er ook gesproken worden over de jaarlijkse evaluatie van de bankensector, de zogeheten Supervisory Review and Evaluation Process (SREP).

    Italiaanse banken kwetsbaar door slechte leningen

    De ECB worstelt al langer met de grote hoeveelheid slechte leningen op de Italiaanse bankbalansen, omdat dit een bedreiging kan vormen voor de stabiliteit van de gehele Europese bankensector. Veel banken zijn onderling met elkaar verweven, wat betekent dat er nog steeds besmettingsgevaar is op het moment dat een grote Italiaanse bank in de problemen komt.

    Om dat risico te verkleinen wil de ECB als toezichthouder op de bankensector meer stappen zetten om de hoeveelheid slechte leningen op de bankbalansen te verkleinen, bijvoorbeeld door deze te verkopen aan private partijen die het risico beter kunnen dragen. Men spreekt van een slechte leningen als er sprake is van een betalingsachterstand van drie maanden of langer.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Risicoweging staatsobligaties opnieuw ter discussie

    Staatsobligaties hebben een bijzondere status in ons financiële systeem, omdat deze niet worden meegenomen in de risicoweging van de bankbalansen. Dat betekent dat banken geen kapitaal opzij hoeven te zetten voor staatsobligaties die door de drie grote kredietbeoordelaars als veilig worden bestempeld.

    Voor het uitbreken van de wereldwijde financiële crisis in 2008 was er bijna geen discussie over dit onderwerp. Sterker nog, staatsobligaties werden in veel wetenschappelijke theorieën over beleggen en financiële markten nog beschouwd als risicovrije belegging, waaruit ook de term risicovrij rendement naar voren kwam.

    Staatsobligaties niet vrij van risico

    Deze waarderingsmethode was decennia lang de normale gang van zaken, maar door de Europese schuldencrisis van vijf jaar geleden werd opeens duidelijk dat zelfs staatsobligaties niet helemaal veilig zijn. Tijdens de Europese schuldencrisis waren Griekse en Portugese staatsleningen op een gegeven moment bijna onverkoopbaar, terwijl er ook grote onzekerheid bestond over de veiligheid van Spaanse en Italiaanse staatsleningen.

    Beleggers begonnen opeens het onderscheid te maken tussen de noordelijke en zuidelijke landen, waarbij laatstgenoemde werden afgestraft vanwege hun weinig concurrerende economie of vanwege een zwakke bankensector met een groot aantal problematische leningen.

    Toen de crisis op de obligatiemarkt ook over dreigde te slaan naar de Europese bankensector greep Draghi in met zijn ‘Whatever it takes’ toespraak. Hij zegde toe dat hij alles binnen zijn mogelijkheden zou doen om de euro overeind te houden. Er volgden twee grootschalige liquiditeitsinjecties en twee jaar later begon de centrale bank zelfs staatsobligaties op te kopen om de markt te kalmeren.

    Strengere kapitaaleisen

    Met de kennis van de afgelopen jaren wil de Bank for International Settlements (BIS) de kapitaaleisen voor banken verder aanscherpen, zodat deze minder kwetsbaar worden voor een nieuwe crisis in het financiële systeem.

    Onlangs presenteerde de BIS een nieuw pakket van kapitaaleisen waar alle banken in de wereld aan moeten voldoen, dat in de financiële wereld ook wel Basel IV wordt genoemd. Daarin stonden nog geen afspraken over een nieuwe risicoweging voor staatsobligaties, maar in een publicatie die ook zeer recent werd vrijgegeven hint de BIS al wel op een toekomstscenario waarin banken een buffer moeten aanleggen om het risico van staatsobligaties op te vangen.

    Deze kwestie ligt zeer gevoelig, omdat het betekent dat de bankensector de komende jaren miljarden aan extra kapitaal aan moeten houden. Alleen voor Nederland zou het gaan om een bedrag van ongeveer €14 miljard, terwijl de Europese bankensector als geheel volgens berekeningen van kredietbeoordelaar Fitch ongeveer €135 miljard aan extra kapitaal nodig hebben.

    Verdeeldheid

    Het is opvallend dat nu ook de BIS zich over dit onderwerp uitlaat, omdat er binnen de financiële wereld veel verdeeldheid over bestaat. Alleen Nederland, Duitsland, Zwitserland en Zweden zouden voorstander zijn van een risicoweging voor staatsleningen. In andere landen voelt men er niet veel voor, omdat het grote gevolgen zou hebben voor banken die heel veel staatsschulden van hun eigen overheid op de balans hebben staan. Dat is bijvoorbeeld het geval in Japan, maar ook in een aantal Zuid-Europese landen en in opkomende Aziatische economieën. Vooral in deze landen zal de bankensector moeite hebben om voldoende kapitaal opzij te zetten om het risico van het schuldpapier af te dekken.

    Momenteel profiteren zowel banken als overheden van de risicovrije status van staatsobligaties. Banken hoeven er geen kapitaal voor opzij te zetten, terwijl overheden dankzij deze voorkeursbehandeling goedkoper en gemakkelijker geld kunnen lenen. Het zal lastig zijn om deze situatie te doorbreken, maar als banken en toezichthouders niets doen blijft deze kwetsbaarheid in het financiële systeem bestaan. In een nieuwe crisis op de obligatiemarkt zullen centrale banken dan meteen weer bij moeten springen om een bankencrisis te voorkomen.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Depositogarantiestelsel wordt niet veranderd

    Afgelopen week lazen we op verschillende websites berichten dat het depositogarantiestelsel op de helling zou gaan. In plaats van maximaal €100.000 per persoon per bankrekening zouden spaarders in de toekomst nog maximaal €100.000 per persoon krijgen, terwijl andere sites schreven dat zelfs dat bedrag niet meer zeker is en dat de ECB zelfs het voorstel heeft gedaan om de bescherming van spaartegoeden via het depositogarantiestelsel op te heffen. Maar kloppen deze beweringen wel?

    Eerder deze maand bracht de ECB een document naar buiten over de herzieningen van het zogeheten ‘Union crisis management framework’, waarin wordt gesproken over de mogelijkheid om banktegoeden te blokkeren in het geval van een bankrun.

    Ook staat in het document beschreven dat rekeninghouders in dat geval maar een beperkt bedrag per dag mogen opnemen, maatregelen die we tot op heden alleen nog maar in Griekenland en op Cyprus hebben gezien. Zie de volgende passage die we in een rood blok gemarkeerd hebben.

    Financiële repressie in de Eurozone

    Deze ontwikkelingen wordt bevestigd door William Lelieveldt, woordvoerder van de Europese Centrale Bank. Hij gaf per email de volgende verklaring tegenover Marketupdate:

    De genoemde Europese instellingen zijn bezig met een herziening van het “Union crisis management framework” (zie hier) en, zoals met alle wetgeving die met financiële markten te maken heeft, geeft de ECB daarover een “legal opinion” af. Die Opinion is te vinden op de ECB website (zie hier). Het onderwerp waar nu zoveel over te doen is, gaat niet over het minder zeker maken van spaargeld tot €100.000 zoals wel wordt gesuggereerd. Het gaat over de mogelijkheid om een rem (een “moratorium”) te hebben op de uitstroom van liquiditeit zodat er tijd is voor een fatsoenlijke afwikkeling in geval van een ernstig probleem met een bank.

    De spaarder houdt gewoon recht op de volle €100.000, dus het moratorium heeft geen invloed of de bescherming van deposito’s die vallen onder het Depositogarantiestelsel. Ook de richtlijn die op dit moment geldt heeft voorzieningen voor extreme situaties. Zoals de ECB Opinion duidelijk maakt, bijvoorbeeld in artikel 5.1, “the ECB expects these far-reaching powers to be exercised only in extreme circumstances, if at all”. In 5.2 waarschuwt de ECB dat “that prolonged periods during which depositors have no access to their deposits undermine confidence in the banking system and might ultimately create risks to financial stability.”

    In zijn toelichting schrijft Lelieveldt dat het depositogarantiestelsel een zaak is voor de Europese Commissie, Raad van Ministers van de EU (in dit geval de Ecofin Raad van de ministers van Financiën) en het Europees Parlement. Deze instellingen maken de richtlijnen die vervolgens via nationale wetgeving geïmplementeerd worden. Het is dus niet zo dat de ECB hier zelf veranderingen in aan kan brengen.

    "Depositogarantiestelsel staat niet ter discussie"

    Dat wordt bevestigd door Ben Feiertag, woordvoerder bij De Nederlandsche Bank. In een verklaring tegenover Marketupdate zegt hij dat de reikwijdte van het depositogarantiestelsel niet ter discussie staat in relatie tot de berichten over de ECB. Die dekt nog steeds €100.000 per persoon per bank (niet per bankrekening). Hij voegde eraan toe dat de uitkeringstermijn van het depositogarantiestelsel in de toekomst van 20 naar 7 werkdagen teruggebracht zal worden, waardoor spaarders na faillissement van een bank eerder hun geld terugkrijgen. We deden ook navraag bij de Duitse Bundesbank en ook daar kregen we de bevestiging dat er momenteel geen plannen bekend zijn om het depositogarantiestelsel in te perken. De speculaties die we op verschillende websites lezen over het inperken van het garantiestelsel zijn dus niet waar, indien hun claims gebaseerd zijn op het document dat de ECB eerder deze maand naar buiten bracht.

    Moratorium

    Waar men zich wel terecht zorgen over maakt is het moratorium vraagstuk, de mogelijkheid om maximaal vijf dagen lang de banken te sluiten voorafgaand aan definitief faillissement of resolutie. Die maatregel is bedoeld om te voorkomen dat spaarders op grote schaal hun geld van de bank halen, waardoor het veel lastiger is om de bank af te wikkelen onder het resolutiemechanisme. Het moratorium waar de ECB in haar rapport over spreekt is overigens niet veel anders is dan de huidige bevoegdheden die we in Nederland reeds hebben onder de noodregel, zo merkt Feiertag op. Er bestond al een mogelijkheid om de banken een paar dagen te sluiten, maar daar is tot op heden nog geen gebruik van gemaakt.

    Conclusie

    De beweringen dat het depositogarantiestelsel wordt ingeperkt of zelfs volledig wordt opgeheven kunnen we op basis van de huidige informatie van de centrale autoriteiten niet verifiëren. Wanneer men het betreffende document van de ECB als bron aanhaalt voor dit soort beweringen weet je dat die beweringen onjuist zijn. Natuurlijk kunnen er in de toekomst allerlei zaken veranderen omtrent het depositogarantiestelsel, maar dat zal niet door de Europese Centrale Bank beslist worden. Daarover gaan de Europese Commissie, Raad van Ministers van de EU (in dit geval de Ecofin Raad van de ministers van Financiën) en het Europees Parlement, zoals hierboven al is aangegeven. De monetaire autoriteiten staan dus volledig achter het huidige systeem dat spaargeld tot €100.000 per persoon per bank garandeert. Maar tegelijkertijd is het ook goed te beseffen dat niet iedere garantie waargemaakt zal worden. In een extreem scenario waarin verschillende grote banken omvallen is het huidige bedrag dat banken opzij hebben gezet volstrekt onvoldoende. Daar schreven we eerder op Marketupdate al een uitgebreide analyse over. In een dergelijk scenario moet het garantiefonds geld op de kapitaalmarkt ophalen om spaarders te kunnen compenseren. Als spaarder heb je dus een redelijke zekerheid dat je geld terugkrijgt via het garantiestelsel, maar in extreme scenario's kunnen ook die garanties onder druk komen te staan. Het is daarom aan te raden je vermogen niet alleen te verspreiden over verschillende bankrekeningen, maar ook een gedeelte aan te houden in tastbare bezittingen of in verschillende beleggingen.

  • ECB wil banktegoeden kunnen blokkeren bij bankrun

    ECB wil banktegoeden kunnen blokkeren bij bankrun

    De ECB pleit voor een nieuw instrument waarmee monetaire autoriteiten de banktegoeden kunnen bevriezen, zodat een bankrun gestopt kan worden voordat de bank in kwestie omvalt. Volgens ECB-bestuurslid Sabine Lautenslaeger is een dergelijke maatregel nodig om een bank die in de problemen zit meer tijd te geven om orde op zaken te stellen.

    In een nieuw document dat onlangs door de Europese Centrale Bank werd gepubliceerd lezen we dat de huidige aanpak niet effectief is, omdat spaarders nog steeds de mogelijkheid hebben hun geld op te nemen of weg te sluizen in het geval een bank in de problemen komt. Daardoor kan een bankrun ontstaan, waarbij ook een bank die in de basis gezond is kan omvallen.

    Volgens de ECB is een dergelijk moratorium noodzakelijk om te voorkomen dat de bankbalans door de uitstroom van spaartegoeden verslechtert, omdat toezichthouders anders niet goed kunnen inschatten hoe levensvatbaar de bank in kwestie nog is.

    Spaargeld blokkeren

    Uit het document blijkt dat de Europese Raad en het Europees Parlement begin dit jaar al een voorstel voor nieuwe wetgeving ter beoordeling naar de ECB hebben gestuurd. Daarin staat onder meer beschreven dat de blokkade van bankrekeningen maximaal vijf werkdagen mag duren. Om te voorkomen dat het betalingsverkeer vastloopt mogen rekeninghouders tijdens een dergelijke blokkade nog wel een beperkt bedrag per dag opnemen, een bedrag dat voldoende is om boodschappen te kunnen doen.

    Hieronder een passage uit het 69 pagina’s tellende rapport:

    Om een pre-resolutie moratorium succesvol te maken in het voorkomen van een ernstige verslechtering van de situatie van een financiële instelling moet deze een zo groot mogelijk bereik hebben. Men zou kunnen zeggen dat er geen gevaar is voor een bankrun, omdat spaartegoeden gedekt worden door het depositogarantiestelsel.

    Echter, in de praktijk is het mogelijk dat zodra het omvallen van de bank onvermijdelijk lijkt, dat een substantieel aantal gedekte spaarders toch hun geld weghalen. Ofwel om er zeker van te zijn dat ze erover kunnen beschikken, ofwel omdat ze geen vertrouwen hebben in het depositogarantiestelsel. Een dergelijk scenario is vooral waarschijnlijk bij grote banken, waar de omvang van de gedekte spaartegoeden zo groot is dat het vertrouwen in de capaciteit van het depositogarantiestelsel wegvalt.

    Als in een dergelijk scenario de spaartegoeden buiten het moratorium vallen, dan kan het in werking treden van het moratorium een waarschuwing geven aan spaarders dat de financiële instelling in kwestie dreigt om te vallen. Het moratorium zou dan contraproductief zijn, omdat het dan een bankrun veroorzaakt, in plaats van deze te voorkomen. Een dergelijke uitkomst kan fataal zijn voor een correcte afwikkeling van een bank, wat uiteindelijk ernstige schade kan toebrengen aan schuldeisers en een significante last kan leggen op het depositogarantiestelsel.

    Daarom zorgt de uitzondering van spaarders voor het moratorium voor serieuze twijfels over de effectiviteit van dit instrument. In plaats van een algemene uitzondering te maken zou de Bank Recovery and Resolution Directive (BRRD) bepaalde beschermingsmaatregelen moeten nemen om de rechten van spaarders te garanderen, zoals een duidelijke communicatie over wanneer spaarders weer volledige toegang krijgen en een beperking van maximaal vijf werkdagen.

    Deze radicale plannen doen denken aan de bankencrisis op Cyprus en in Griekenland, maar als het aan de ECB ligt wordt deze vorm van financiële repressie de nieuwe blauwdruk voor alle banken in de Eurozone. Het lijkt de volgende stap te zijn na de Europese bail-in regels die sinds 2016 van toepassing zijn.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Saoedi-Arabië blokkeert 1.200 bankrekeningen

    De banken in Saoedi-Arabië hebben meer dan 1.200 bankrekeningen van individuen en bedrijven in het land geblokkeerd. De maatregel is volgens de banken en hun advocaten onderdeel van dezelfde anti-corruptie campagne van kroonprins Mohammed bin Salman waarbij afgelopen weekend verschillende prinsen en ministers werden vastgezet.

    Sinds afgelopen zondag houdt de centrale bank een lijst bij van alle rekeningen die geblokkeerd moeten worden, een lijst die volgens een regionale bankier bijna ieder uur wordt bijgewerkt met nieuwe namen. Het is vooralsnog onduidelijk welke bedrijven en personen in Saoedi-Arabië getroffen zijn door deze maatregel, maar een bankier wist tegenover Reuters te melden dat het vooral om bankrekeningen van personen ging.

    Een andere bankier verklaarde dat de centrale bank van Saoedi-Arabië haar plannen ook met een aantal buitenlandse banken had afgestemd, zodat de maatregelen zeer specifiek tegen bepaalde personen gericht konden worden.

    Bankrekeningen geblokkeerd

    De blokkering van meer dan 1.200 bankrekeningen lijkt op een gecoördineerde actie om de oppositie van Mohammed bin Salman te verzwakken. Door bepaalde personen de toegang tot het banksysteem te ontzeggen kunnen ze niet alleen minder invloed uitoefenen, maar wordt ook hun persoonlijke vermogen geraakt. De gearresteerde Alwaleed bin Talal, Nasser bin Aqeel al-Tayyar en Amr al-Dabbagh zagen de waarde van hun bedrijven op de beurs met ongeveer 10% dalen.

    Het blokkeren van bankrekeningen en digitale tegoeden is vandaag de dag een serieus risico voor zowel individuen, bedrijven als overheden. Denk bijvoorbeeld ook aan de nieuwste Amerikaanse sancties tegen Rusland en Iran, waardoor bepaalde personen en bedrijven geen betalingen meer kunnen uitvoeren. Maar ook voor landen zijn banktegoeden in het buitenland een risico, omdat ook die onder sancties kunnen vallen.

    Het tegenpartij risico en het politieke risico van financiële activa en banktegoeden kan een goede reden zijn om een deel van het vermogen veilig te stellen in iets waar banken en andere landen geen controle over uit kunnen oefenen. Dat verklaart misschien ook wel waarom sommige landen de laatste jaren zoveel goud kopen.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Separatisten in Catalonië roepen op tot bankrun

    Een pro-separatistische beweging in Catalonië heeft donderdagavond opgeroepen tot een bankrun, zo meldt Bloomberg. In een video die op twitter bijna vijfduizend keer gedeeld werd riepen de makers iedereen op om vrijdagochtend tussen 8:00 en 9:00 hun geld van de bank te halen. Daarmee wilde men een signaal afgeven aan Catalaanse banken die vanwege de onzekerheid over een mogelijke afscheiding hun hoofdkantoor naar een stad buiten Catalonië willen verplaatsen.

    Banco Sabadell en La Caixa, twee banken waar deze actie tegen gericht was, lieten in een verklaring weten dat er vrijdag op het aangegeven tijdstip geen onregelmatigheden zijn geweest bij hun bankkantoren. Sinds deze Catalaanse banken eerder deze maand hun plannen bekendmaakten om hun hoofdkantoor te verplaatsen namen hun spaartegoeden juist toe, omdat veel spaarders uit veiligheidsoverweging hun geld liever bij een bank buiten Catalonië bewaren.

    De actie van de Catalaanse separatisten kon rekenen op de steun van de zanger Lluis Llach. Hij riep alle Catalanen via twitter op om het symbolische bedrag van €155 op te nemen bij de bank, een verwijzing naar Artikel 155 van de Spaanse grondwet. Dat artikel geeft de Spaanse regering het recht een autonome gemeenschap als Catalonië onder direct bestuur van de centrale regering in Madrid te brengen.

  • Zes banken experimenteren met blockchain valuta

    Zes banken hebben zich aangesloten bij een nieuw project van de Zwitserse bank UBS om een digitale munt op basis van blockchain in omloop te brengen. Barclays, Credit Suisse, HSBC, maar ook kleinere banken als de Canadian Imperial Bank of Commerce, MUFG en State Street doen mee aan de ontwikkeling van de zogeheten ‘utility settlement coin’ (USC).

    De USC zal bij alle aangesloten banken rechtstreeks inwisselbaar zijn voor tegoeden in de officiële valuta. Deze nieuwe virtuele munt moet eind 2018 gelanceerd worden, zo verklaarde het hoofd van de fin-tech afdeling van UBS tegenover de Financial Times.

    De Zwitserse bank presenteerde het concept voor het eerst in september 2015, toen in samenwerking met het blockchain-bedrijf Clearmatics en met andere banken als Deutsche Bank en Santander. Maar nu meer banken meedoen lijkt het initiatief een grotere kans van slagen te hebben.

    Met deze nieuwe munteenheid op basis van de blockchain technologie kunnen klanten van de deelnemende banken rechtstreeks en zonder vertraging betalingen verrichten, tegoeden die de banken één op één omwisselen voor echt geld.

    Virtuele munteenheid

    Met deze nieuwe virtuele munt op basis van blockchain technologie stappen ook banken in de wereld van Bitcoin, Ethereum en Litecoin. Wat deze technologie bijzonder maakt is dat er geen centraal punt is waar alle transacties verwerkt worden, omdat alle transacties binnen het netwerk zelf gevalideerd worden. Een geldsysteem op basis van blockchain maakt het dus mogelijk om rechtstreeks betalingen te verrichten, zonder tussenkomst van een bank.

    Als het experiment van UBS een succes wordt kan de nieuwe virtuele munt door meer banken geïmplementeerd worden. Toch is UBS niet de enige bank die met deze technologie bezig is, want ook centrale banken onderzoeken de mogelijkheden van geld op basis van de blockchain technologie.

  • Banken in Rusland experimenteren met virtuele munten

    Een consortium van banken in Rusland is bezig met de ontwikkeling van een eigen virtuele munt op basis van de blockchain technologie van Ethereum, de grootste virtuele munt na Bitcoin. Met de adoptie van deze nieuwe technologie willen de banken het betalingsverkeer sneller en veiliger maken. Ook ziet de bankensector van Rusland de blockchain als een goed instrument om contracten en eigendomspapieren te digitaliseren, wat aanzienlijke kostenbesparingen met zich mee kan brengen.

    Volgens het consortium van banken kunnen de kosten van het bijhouden van de hypotheekregistraties door middel van blockchain technologie met 80% worden teruggebracht. Door het weghalen van tussenpersonen kunnen bepaalde processen niet alleen goedkoper, maar ook sneller uitgevoerd worden.

    Met de blockchain is het mogelijk om bepaalde gegevens decentraal te bewaren. Daarmee is de technologie niet alleen interessant als een vorm van geld (wat in feite ook een boekhoudkundig systeem is), maar ook als middel om verschillende vormen van informatie veilig op te slaan.

    Ethereum

    Twee maanden geleden had president Poetin een ontmoeting met de oprichter van Ethereum, het systeem waar veel virtuele munten op gebaseerd zijn. Sindsdien hebben Russische banken hun eigen ‘Masterchain’ ontwikkeld, op basis van een aangepaste versie van de Ethereum technologie. Ook heeft de Russische centrale bank met de Fintech Association een nieuwe organisatie in het leven geroepen om deze ontwikkelingen te stimuleren.

    De bankensector in Rusland is minder ver ontwikkeld dan die van veel Westerse landen. Juist daarom investeren de grootste banken van Rusland veel tijd en geld in de ontwikkeling van deze nieuwe technologie. “De grootste banken proberen hun Westerse concurrenten bij te houden en misschien zelfs in te halen in hun aanpassing aan deze nieuwe technologie”, zo verklaarde analist Vyacheslav Putilovsky tegenover Bloomberg.

    Rusland investeert in virtuele munt

    De virtuele munt die Russische banken willen gebruiken zal als ‘gas’ door het leven gaan en zal gebruikmaken van de aangepaste ‘Masterchain’ technologie om transacties te verifiëren. De technologie wordt op dit moment nog niet toegepast, maar de Russische centrale bank heeft in samenwerking met Sberbank al wel een pilot gedraaid om online te betalen met virtuele munten.

    Vorig jaar dreigde het Russische ministerie van Financiën nog met gevangenisstraffen voor gebruikers van virtuele munten, maar sinds de ontmoeting van Poetin met de oprichter van Ethereum is de strategie van de regering en de centrale bank drastisch gewijzigd.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines