Tag: italie

  • Kaart: Slechte leningen in Europa

    Hoe groot is het aantal slechte leningen in verschillende Europese landen? De Visual Capitalist verzamelde de cijfers en maakte daar de volgende kaart van. Zo zien we in één oogopslag welke landen het eerst in moeilijkheden zullen komen bij een nieuwe economische crisis.

    europe-npls-chart

    Hoeveel slechte leningen hebben de banken in Europa? (Bron: Visual Capitalist)

    Slechte leningen in Europa

    Griekenland en Cyprus hebben met afstand het hoogste percentage slechte leningen en het is dan ook geen toeval dat de banken in deze landen al zware klappen hebben opgevangen. Nu concentreren de problemen zich rond de Italiaanse en Portugese bankensector, die ook veel dubieuze kredieten in de boeken hebben staan.

    De economische tweedeling tussen het noordelijke en zuidelijke Europa is op deze kaart goed te zien. De banken in het noordwesten van Europa hebben slechts een paar procent slechte leningen in de boeken staan, terwijl de Scandinavische landen het beste scoren. Voor het uitbreken van de financiële crisis waren die verschillen overigens veel kleiner, zoals de volgende grafiek van Visual Capitalist laat zien.

    non-performing-loans2

    Percentage slechte leningen is de laatste jaren sterk toegenomen in de zuidelijke landen (Bron: Visual Capitalist)

    De grote vraag is hoe Europa het probleem van slechte leningen zal aanpakken. De ECB liet onlangs nog weten dat er een markt moet komen voor slechte leningen, zodat banken die makkelijker kunnen doorverkopen en hun balans kunnen opschonen. Komen de banken verder in de problemen, dan moeten ze herkapitaliseren. En dat kan de nietsvermoedende spaarders die buiten het depositogarantiestelsel vallen miljarden kosten.

  • Europa strompelt naar nieuwe (Italiaanse) bankencrisis

    Het houdt maar niet op voor Europa. De ene crisis is nog niet afgewend of de volgende dient zich weer aan. Europa moet nog beginnen aan het oplossen van de crisissituatie als gevolg van de Brexit, maar de volgende crisis doemt alweer op. Door de Brexit zijn ongeruste beleggers op grote schaal afscheid gaan nemen van onzekere beleggingen. Vooral de financiële sector moest het daarbij ontgelden. Er leven grote twijfels over de gezondheid van deze Europese sector. De Bloomberg ‘Europe 500 Banks and Financial Services Index’ is gedaald naar het laagste niveau sinds november 2011. Dat was ook een tijd dat Europa dreigde weg te zinken in de financiële crisis.

    monte-paschi1

    Italiaanse banken

    Beleggers zijn vooral ongerust over de bancaire sector in Italië. Nagenoeg alle grote banken in dat land kampen met zeer forse financiële problemen. UniCredit, de grootste bank van het land, heeft nog een marktkapitalisatie van amper €12 miljard. De bank dreigt te bezwijken onder dubieuze leningen met een waarde van $51 miljard. Alle Italiaanse banken torsen een last van €198 miljard aan slechte leningen. Als we daar nog de leningen bij tellen waarover twijfels bestaan, dan hebben de probleemgevallen een waarde op papier van €360 miljard. Die last is in de crisisjaren alleen maar gegroeid en dat onderstreept dat het nu hoogste tijd is om krachtdadig in te grijpen.

    Banca Monte dei Paschi di Siena, de oudste bank van het land, staat symbool voor de problemen in de sector. De bank heeft voor de derde keer sinds het uitbreken van de financiële crisis bij de overheid aangeklopt voor steun. Twee steunrondes hebben baat gebracht. Op de balans staat nog steeds een bedrag van € 47 miljard aan dubieuze leningen. Dat is ongeveer een derde van de totale leningenportefeuille. Ondanks alle steun is de bank niet in staat gebleken de leningenportefeuille substantieel te saneren.




    Herkapitaliseren

    De Italiaanse overheid heeft nu plannen om de sector op grote schaal te herkapitaliseren. Dat is echter een vorm van staatssteun en daar zijn Brusselse technocraten fel tegen gekant. Ze willen niet opnieuw de belastingbetaler laten opdraaien voor problemen die door de banken zelf zijn veroorzaakt. Sinds 2015 is er dan ook een wet van kracht die voorschrijft dat vooral de aandeelhouders en obligatiehouders de zwaarste financiële klappen moeten dragen. Volgens de Italiaanse overheid is staatssteun echter geoorloofd als er sprake is van een heuse noodsituatie en die is er sinds de Britten voor uitreden hebben gestemd. Dat denkt bijvoorbeeld ook de voorzitter van de Franse Bank Société Generale, Lorenzo Bini Smaghi. Hij vroeg zich recentelijk hardop af waar voor Europa de wijsheid in school om zich rigide aan de regels te houden als daardoor de crisis vanuit Italië kan overslaan naar de rest van Europa. Dat is heel goed mogelijk, want niet alleen de Italiaanse banken zijn zwak gekapitaliseerd, maar bijvoorbeeld ook heel veel Duitse banken staan er slecht voor.

    paschi-stock-low

    Monte dei Paschi doet het veel slechter dan andere Italiaanse banken

    Natuurlijk is de Europese Commissie niet blind voor de problemen. Nog onlangs gaf de Europese Commissie Italië toestemming garant te staan voor een bedrag van €150 miljard aan liquiditeiten voor de bancaire sector. Een dergelijke steun is geoorloofd binnen de huidige regelgeving. Het zijn uiteraard de noordelijke lidstaten die erop hameren dat van staatssteun geen sprake kan zijn. Het is echter deze starre opstelling die er voor gezorgd heeft, dat bijvoorbeeld de Griekse crisis veel langer duurde dan nodig was. De uiteindelijke kosten voor het redden vielen ook veel hoger uit dan nodig was. Brussel is echter niet gespecialiseerd in krachtdadig beslissingen nemen, liever moddert het rechtlijnig eindeloos voort. De Italiaanse bankencrisis kan wel eens heel lang gaan duren en heel kostbaar worden. Cor Wijtvliet Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte beurshalte-logoOver Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden! Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

  • Hoeveel slechte leningen hebben Europese banken?

    We weten inmiddels dat Italië een groot probleem heeft met slechte leningen, maar hoe groot is het probleem eigenlijk in verhouding tot andere Europese landen? De volgende grafiek geeft een overzicht van het gemiddelde percentage non-performing loans (NPL’s) in andere Europese landen. Italië scoort hier inderdaad vrij slecht met gemiddeld 15%, maar de Griekse banken doen het nog veel slechter. Daar heeft één op de drie leningen een betalingsachterstand van meer dan negentig dagen!

    Nederland scoort gemiddeld in dit rijtje met gemiddeld 4,2% aan slechte leningen op de bankbalansen. Dat lijkt heel goed, maar ook onze bankensector kent kwetsbaarheden. Zo waarschuwt het IMF al jaren over de hoge private schulden in Nederland, meer specifiek de hypotheekschulden van ongeveer €600 miljard.

    non-performing-loans

    Percentage slechte leningen in verschillende Europese landen (Via Holger Schaepitz)

  • Italië leent tegen negatieve rente

    De kredietwaardigheid van Italiaanse banken mag dan wel onder druk staan, dit heeft vooralsnog geen negatieve impact op de kredietwaardigheid van de Italiaanse staat. De regering in Rome wist deze week €6,5 miljard op te halen tegen een negatieve rente van -0,17%, het laagste rentepercentage ooit. Het gaat om obligaties met een looptijd van één jaar.

    Dat de rente zo laag staat is opmerkelijk, zeker als je bedenkt dat de Italiaanse overheid maximaal €150 miljard aan garanties zal verstrekken aan de bankensector en daarnaast plannen heeft om de banken voor €40 miljard te herkapitaliseren. Blijkbaar zien beleggers hierin geen groot risico voor de Italiaanse begroting en de houdbaarheid van de torenhoge schuldenlast van meer dan 130% van het bbp. Een schaarste aan ‘veilig’ schuldpapier drukt de rente op staatsobligaties van alle Europese landen omlaag.

    Bail-in

    Mogelijk anticiperen beleggers ook op de nieuwe bail-in regels, waarmee de kosten voor het redden van banken verschoven zijn van overheden naar spaarders en obligatiehouders. Italiaanse spaarders kunnen miljarden verliezen als de banken omvallen en gered moeten worden. Dat verklaart wellicht ook waarom bankaandelen dit jaar zo hard gedaald zijn en waarom het zoveel duurder is geworden om je te verzekeren tegen een ‘default’ van verschillende Europese banken.

    italy-bond-yield-1yr

    Italië leent tegen negatieve rente (Grafiek via @SchuldenSuehner)

  • Update: Een plan voor Italië?

    Om te zeggen dat de Italiaanse banken er slecht voorstaan, zou een goede kandidaat zijn voor de understatement van het jaar. De banken van het land waar bankieren uitgevonden is, staan er namelijk heel, heel erg slecht voor. Op hun balansen staan leningen ter waarde van 360 miljard euro die in feite waardeloos zijn: de kans dat die ooit afgelost zullen worden is nog kleiner dan de kans dat Oranje het EK in Frankrijk zou winnen. En Oranje deed niet eens mee!

    Die oninbare leningen – overigens goed voor een derde van álle oninbare leningen van Lahti (Finland) tot Lisbon, één vijfde van het Italiaanse bbp en ongeveer even veel als de Oostenrijkse economie – in combinatie met de fors lagere aandelenkoersen door de Brexit-paniek, zorgen ervoor dat de kans groot is dat de Italiaanse banken eind deze maand zullen zakken voor de ECB-stresstest: te veel waardeloze leningen en te weinig eigen vermogen, dan krijg je als bank geen voldoende.

    monte-dei-paschi

    Italië in de problemen

    De regering in Rome is meteen in actie gekomen. Die wil de banken overeind houden, ook als dat tegen de Europese regels ingaat (dag de met veel bombarie aangekondigde Europese bankenunie). Inmiddels schijnt Rome een plan klaar te hebben voor het geval de Italiaanse banken dreigen om te vallen. Toen ik dat las, dacht ik: mooi, en nu graag een plan voor het land zelf!

    Waar we namelijk mee te maken hebben is een absurde situatie waarin een land – dat door en door failliet is – zich garant stelt voor de net zo failliete bankensector. Ja, Italië is failliet, want het heeft een staatsschuld van meer dan 130 procent van zijn bbp en de motor om die schuld af te betalen, economische groei, draaide in de gouden jaren van vóór de crisis heel slecht, laat staan nu. Sinds medio jaren tachtig is de economische groei in Italië nooit boven twee procent per jaar uitgekomen en lag die vaker dichter bij één dan bij twee procent.

    Komt Italië niet met een plan zichzelf te redden, dan zal de rekening, vrees ik, voor de andere eurolanden zijn in de vorm van langdurig lage ECB-rente (dag spaargeld en dag pensioenen). Maar misschien ben ik te negatief, want het land heeft met 2.451 ton de derde grootste goudreserve ter wereld. Zie daar een plan voor Italië…

  • Grafiek: De neergang van Monte dei Paschi di Siena

    De Italiaanse bank Monte dei Paschi di Siena is al bijna volledig afgeschreven door beleggers. In negen jaar tijd daalde de waarde van het aandeel op de beurs van €100 naar slechts €0,30. Had je in juli 2007 voor €1.000 aandelen van deze bank gekocht, dan koop je daar nu niet meer voor dan een kopje koffie met een croissantje. De spectaculaire koersdaling van de Italiaanse bank begon in het najaar van 2007 en kende slechts een korte onderbreking in 2009. Dat ziet er zo uit…

    monte-dei-paschi-di-siena-stock

    Aandeel van Monte dei Paschi di Siena is bijna waardeloos geworden (Grafiek via Business Insider)

    monte-paschi1Monte dei Paschi di Siena

    Monte dei Paschi di Siena werd in 1472 opgericht en is daarmee de oudste bank ter wereld. De bank heeft vele crises doorstaan, maar het is nog maar de vraag of ze de huidige bankencrisis ook zal overleven. Het aandeel van de bank is bijna waardeloos geworden, omdat beleggers zich zorgen maken over de grote hoeveelheid slechte leningen op de balans. Meer dan 30% van alle leningen die de bank verstrekt heeft staat te boek als een ‘slechte lening’, dat is bijna het dubbele van andere banken in Italië.

    Vorige week kreeg de oudste bank van Italië zelfs een brief van de ECB met het dringende verzoek om de kapitaalbuffers te versterken. Doet de bank dat niet, dan zal ze niet slagen voor de volgende stresstest en dan is misschien een bail-in nodig om de bank overeind te houden.

  • Spaarders in Italië kunnen miljarden verliezen bij bail-in

    Het redden van de Italiaanse bankensector middels een bail-in betekent een verlies van miljarden euro’s voor Italiaanse spaarders, zo blijkt uit berekeningen van de Italiaanse centrale bank en het IMF. In het tweede kwartaal van vorig jaar hadden Italiaanse banken in totaal voor ongeveer €670 miljard aan obligaties uitstaan, waarvan €31 miljard in handen is van particuliere beleggers en spaarders.

    Komt het zover dat Italiaanse banken gered moeten worden, dan worden deze obligaties gebruikt om het eigen vermogen van de bank aan te zuiveren. Het geld dat spaarders en beleggers hebben uitgeleend aan banken krijgen ze dan niet meer terug, want de obligaties worden in dat geval conform de nieuwe Europese bail-in regels omgezet in bankaandelen. Aandelen die veel minder waard zijn en die men waarschijnlijk de eerste maanden niet eens mag verkopen om te voorkomen dat de bank na de bail-in opnieuw in de problemen komt.

    italy-bank-debt

    €31 miljard aan Italiaanse bankobligaties in handen van particuliere beleggers en spaarders

    Bail-in of belastingbetaler?

    Het grote vraagstuk is wie de verliezen voor het redden van banken moet dragen. Op Europees niveau is afgesproken dat vermogende spaarders en obligatiehouders in dat geval delen in het verlies, tot ongenoegen van politici die vrezen voor hun carrière en bankiers die vrezen voor de toekomst van hun bank. Tegenstanders van de bail-in vrezen dat spaarders in dat geval eerder hun geld van de bank zullen halen, waardoor de verliezen voor de samenleving als geheel hoger uit kunnen vallen dan wanneer de banken met staatssteun gered worden.

  • “Europese banken hebben €150 miljard nodig”

    De Europese bankensector staat er bijzonder slecht voor en heeft op korte termijn €150 miljard aan nieuw kapitaal nodig, zo waarschuwt David Folkerts-Landau, hoofdeconoom van Deutsche Bank, in Die Welt am Sontag. Met dat bedrag kunnen banken geherkapitaliseerd worden, zodat voorkomen wordt dat verontruste spaarders hun geld bij de bank weghalen. Folkerts-Landau pleit voor een reddingsprogramma vergelijkbaar met het TARP-programma in de Verenigde Staten, waarbij de Amerikaanse overheid een kleine $500 miljard aan slechte leningen van de banken overnam om de zorgen van spaarders en beleggers weg te nemen.

    Bail-in of  bail-out?

    Het grote dilemma waar bankiers en politici mee worstelen is wie de rekening gepresenteerd moet krijgen voor het redden van een bank. De traditionele methode is de bail-out, waarbij de bank door de staat gered worden en de rekening bij de belastingbetaler wordt neergelegd. Dat is de aanpak die tot voor kort zowel in de Verenigde Staten als in Europa gehanteerd werd. Maar de ’template’ van Dijsselbloem bleek de aankondiging te zijn van nieuwe regels, die voorschrijven dat spaarders en obligatiehouders de banken moeten redden: de zogeheten bail-in methode.

    Sinds het begin van dit jaar geldt in heel Europa de bail-in methode als de manier om banken te redden, waardoor vermogende spaarders en obligatiehouders gaan meebetalen aan het redden van hun bank. Deze aanpak werd al eens getest bij de redding van banken op Cyprus en dichter bij huis met de redding van de SNS bank.

    folkerts-landau

    Hoofdeconoom Deutsche Bank: “Europese banken hebben €150 miljard nodig”

    Schadelijk

    De nieuwe bail-in regels verhinderen dat overheden op eigen initiatief banken kunnen redden. Dat zorgt nu al voor spanningen, bijvoorbeeld in Italië. De regering van premier Matteo Renzi wil de banken redden met een kapitaalinjectie van €40 miljard, maar dat reddingsprogramma is in strijd met de bail-in regels. Die schrijven voor dat obligatiehouders en spaarders hun verlies moeten nemen, een boodschap die politiek onverkoopbaar is voor premier Renzi.

    Volgens Folkerts-Landau is de bail-in methode zonder gevaar, want dat zou kunnen betekenen dat spaarders van andere banken en misschien zelfs spaarders in andere landen nerveus worden en hun geld van de bank gaan halen. Als dat gebeurt komen veel meer banken in de problemen en is de schade misschien wel veel groter dan die €150 miljard die nu nodig is om de Europese bankensector te redden, aldus de hoofdeconoom van Deutsche Bank.

    In het gesprek met Die Welt am Sontag zegt hij dat er snel ingegrepen moet worden om te voorkomen dat de situatie oncontroleerbaar wordt. “Europa is ernstig ziek en moet heel snel de bestaande problemen aanpakken, anders zullen er ongelukken gebeuren.”

    Bankaandelen onder druk

    De aandelenkoersen van banken zijn dit jaar hard onderuit gegaan, omdat beleggers zich meer zorgen maken over de winstgevendheid en stabiliteit van de bankensector. Dat zien we nu al terug in Italië, waar banken gemiddeld meer dan 15% aan slechte leningen op de balans hebben staan. Beleggers vrezen dat banken in de toekomst afschrijving op slechte leningen moeten doen, wat een bail-in zou kunnen veroorzaken. Het aandeel Deutsche Bank verloor de afgelopen twaalf maanden 60% van haar waarde, terwijl de Italiaanse banken sinds het begin van dit jaar gemiddeld al meer dan de helft van hun beurswaarde verloren.

    italiaanse-banken
    Aandelen Italiaanse banken gingen eerder dit jaar al hard onderuit (Grafiek via Bloomberg)

  • Brexit en nu een u-exit?

    Het Britse pond zakte door de Brexit van het hoogste niveau in zes maanden naar het laagste niveau tegenover de dollar sinds 1985. Wat een wake-up call voor de EU! En goud deed precies waar het voor bedoeld is: goud steeg bij de Brexit uitkomst en de toegenomen onzekerheid (aandelen daalden, maar daar zaten we ook al wat short in).

    Bedroevend en niet verrassend is dat de Brusselse apparatsjiks op het duidelijke Engelse signaal reageren met nog méér EU-regels en het plan opvatten om nieuwe uittredingen onmogelijk te maken. Hoe duidelijk kan het dedain van Brussel t.o.v. de bevolking zijn? Maar ja, wanneer referenda zoals in Nederland (grondwet en Oekraïne), Frankrijk (grondwet) en nu Engeland niet door komen, dan hoeft u niet veel verbetering te verwachten, integendeel. Het zal wel aan mijn cynische achtergrond liggen dat opviel dat de EU nu zo snel mogelijk de Britse uittreding wil effectueren, terwijl die andere democratische beslissing over het Oekraïne verdrag, steeds verder wordt afgesteld.

    Dus? Willen er landen uit de EU, dan schaffen we landen af. En moeten landen hun eigen leger, juridisch en belastingsysteem of centrale bank overdragen aan Brussel. Genoeg over politiek, daar is www.vrijspreker.nl voor, al is het wel regelmatig nodig te vermelden, omdat net als Brexit, de politiek, grote financiële gevolgen voor u kan hebben. Gevolgen die wij trachten te verkleinen door de juiste beleggingsvormen te adviseren en daarom blijven roepen dat het minst te manipuleren middel daartegen edelmetaal is.

    gdp-real-personal-disposable-income

    Besteedbaar inkomen nauwelijks gestegen sinds 1998 (Bron: OECD)

    U-EXIT

    U-Exit is het omgekeerde van EU-xit, oftewel u moet zien uit het systeem te stappen en er minstens voor te zorgen dat het (imploderende) systeem, minder vat op u heeft. Wij hebben daar best wel ideeën over en goud en goudmijnen zijn daar een voorbeeld van, maar bewaak uw systeem (on)afhankelijkheid! Want dat is hard nodig. Uit bovenstaand staatje blijkt wat er de laatste jaren met ons besteedbaar inkomen is gebeurd. Terwijl het bruto nationaal product in Nederland toch nog redelijk steeg tussen 1998 en 2015, ging het beschikbare inkomen – dus na belastingen – nauwelijks omhoog! Raadt u eens wie zich die toename van het bnp heeft toegeëigend. Wanneer we dat vergelijken met Duitsland, Frankrijk, Engeland en zelfs Spanje (!) zou dit een mooi plaatje voor Nexit argumenten kunnen zijn. Weer een argument dat u voor uzelf moet zorgen.

    Banken Italië

    Schuldencrises en de lage rente zijn er nog steeds en ondanks de wensdromen van Yellen en Draghi is het weer ernstiger geworden in Europa: inmiddels staat er voor €360 miljard aan Non Performing Loans (NPL) op de balans van Italiaanse banken, die dus eigenlijk afgeschreven moeten worden. Dat is wat lastig, want tijdens de schuldencrisis van 2008 was de hoeveelheid NPL ‘maar’ € 90 miljard. Dus laat u niet in slaap sussen, vandaag staan de Italiaanse banken in de belangstelling, morgen de Franse of misschien het grote Deutsche Bank: het gaat er helemaal niet goed mee.

    Wist u dat 17% van de uitstaande leningen van de Italiaanse banken, verdacht en NPL zijn? Voor de duidelijkheid: in Italië hebben de banken, net als in Nederland, 5-6% dekking met hun eigen vermogen, als je dan 17% waarde van de leningen aftrekt kom je op een negatief eigen bank vermogen van 11%! Zijn wij nu de enigen die de kleren van de keizer niet zien? Of gaan we gekke dingen in Italië meemaken, bijvoorbeeld doordat bij hun verkiezingen in oktober (ITexit) een Eurocrisis ontstaat?

    Lage rente

    Omdat centrale banken verslaafd zijn aan lage rente, worden de problemen alleen maar groter voor banken en pensioenfondsen, want zij verdienen niks. We horen ook weinig meer over de verplichting om een groot deel van uw pensioen in negatief renderende staatsobligaties te stoppen, maar die verplichting is er dus nog steeds. Een ‘mooie’ illustratie is Japan: met haar staatsschuld van ongeveer 240% van het bnp zal het decennia duren om, bij een begrotingsoverschot van 5% (is nu een tekort van 5%) haar schulden af te lossen. Hoezo zijn staatsobligaties veilig?

    En dan begrijpen wij wel waarom steeds meer Japanners in Zwitserland goud kopen. Negatieve rente is een doodlopende weg en dat verhoogt de kans dat er meer dan drastische monetaire politiek gedaan moet worden. Wat zou dat kunnen zijn? Denk aan afschaffen van cash geld, confiscatie van een bepaald percentage van uw vermogen… u bent toch zeker solidair? Ver gezocht? Wie had negatieve rente verwacht?

    We zien ook spreadsheet beslissingen: want dacht u nu echt dat Bayer voor €55 miljard Monsanto zou willen overnemen bij een rentelast van 5% in plaats van 0,5%? Er worden nu dus verkeerde beslissingen genomen en dat gaat t.z.t. afgestraft worden. Ondertussen dreigt er kaalslag onder de pensioenen en zijn wij niet gerust over cash, de banken en uw tegoeden daar.

    Goud en goudmijnen

    In januari schreven we al dat goud en goudmijnen dichter bij de bodem zijn dan bij de top. Ook nu goud en de goudmijnen in onze portefeuille in het eerste half jaar gemiddeld meer dan 50% gestegen zijn blijven we positief. Veel goudmijnaandelen verdubbelden, dat was bij een goudprijsstijging van 20%. Dus wanneer we nog 40-50% stijging van de goudprijs verwachten, kunnen we met de goudmijnen nog veel meer winsten zien. We blijven dus vol belegd in deze, want er is meer upside dan downside; waarmee we niet willen suggereren dat het alleen maar omhoog kan, maar dat we denken beter vol belegd te blijven, om de echte stijging (en bescherming) niet te missen.

    Dat de Brexit zorgde voor een stijging van de goudprijs van 10% is aardig, maar in de dagen daarna steeg het verder. Dat geeft aan dat het niet alleen steeg op de uitkomst van het Britse referendum, maar ook op de VS, Japan en China. Vroeger zei iedereen: “maar goud geeft geen rente”. Nu zegt men: “maar goud kost geen rente!”

    Ik herhaal nog maar eens: wanneer een goudmijn bij de huidige goudprijs 10% winst maakt, dan zal bij een 10% stijging van de goudprijs, de winst van die mijn 100% stijgen en de aandelenkoers dan dus veel meer dan 10%.

    Pensioen en geld

    Een ‘mooi’ voorbeeld werd ons afgelopen week in Nederland gegeven: daar stemde de Tweede Kamer in met een nieuw Europees pensioen plan (100 blz.) dat zij vanwege geheimhouding (?) minder dan 24 uur van tevoren mochten inzien. Uw vertegenwoordigers stemden binnen een dag over €1.200 miljard pensioengeld, terwijl een bonnetje van v.d. Steur twee weken debat vereist!).

    Verwachtingen voor 2016

    De voorspellingen uit januari blijven gehandhaafd (en beginnen redelijk uit te komen) maar ik wijs u graag op het volgende, hetgeen ook past met ons te vroeg instappen in de afgelopen jaren: Het is heel lang te vroeg, tot het te laat is!

    Op basis van de voorgaande constateringen, gebeurtenissen en zeg maar voorspellingen vertalen we dat naar het volgende (reeds ingezette) beleid:

    • Meer short in aandelen en obligaties
    • Meer short in yen t.o.v. de long dollar
    • Meer goud en goudmijnen, te denken aan Australische en Canadese want die maken meer winst dan de Amerikaanse
    • De grondstofposities in zink, koper, nikkel en de speciale situaties, houden we aan, maar breiden niet uit. Olie gerelateerde beleggingen uitbreiden wanneer de olieprijs stijgt (juli: wat meer in zink en vanwege lage Pond, Engelse olie aandelen)
    • We zijn gespitst op andere beleggingen, bijv. in BioTech en Galapagos of DeepMarkit, maar zeer kritisch gezien het algemene o.i. ongunstige aandelen klimaat.
    • Bij overnames, afgelopen jaar 3, overwegen we cash of gaan naar grotere mijnbouw- en oliebedrijven met dividend rendement en (hefboom) ETF’s
    • Tussendoor, via kleine posities met opties of turbo’s trachten we in te spelen op tussentijdse ontwikkelingen.

    Ter info nog enkele citaten…

    “It is well enough that people of the nation do not understand our banking and monetary system, for if they did, I believe there would be a revolution before tomorrow morning.” – Henry Ford

    “The Fed has to keep talking about rate hikes so it can pretend that its policies actually worked. But the truth is that the Fed policies have not only failed, they have made the problems they were trying to solve worse, and raising interest rates will prove it. So the Fed resorts to talking about rate hikes, to maintain the pretense that its policies worked, without actually raising them and proving the reverse. This can only continue as long as the markets let the Fed get away with it or until the numbers get so bad that the Fed has to admit that we have returned to recession. That is the point where the Fed’s real problems begin.” – Peter Schiff

    “It has been well and often said that only two types of “paper” money have ever existed in history – those that are already worthless and those that are going to be” – Bill Buckler.

    Niemand belegt met zijn volle verstand in obligaties met een negatief rendement. Op een dag zullen beleggers in deze titels wakker worden en erachter komen dat er geen ‘greater fool’ meer is om aan te verkopen. Dan knapt de ‘enorme zeepbel’.

    logo-total-investment-services

    Onafhankelijk individueel vermogensbeheer: www.invest.nl

  • Italiaanse bankencrisis dreigt

    De ene crisis is nog niet voorbij of de volgende staat alweer voor de deur. Schreef ik een week geleden nog over de ‘Brexit’, nu zijn het de Italiaanse banken die onder vuur liggen. Sinds het begin van dit jaar zijn de bankaandelen in Italië in waarde gehalveerd, terwijl Europese banken gemiddeld ‘slechts’ eenderde van hun beurswaarde zagen verdampen.

    Beleggers zetten vraagtekens bij de solvabiliteit van de Italiaanse bankensector vanwege het grote aantal slechte leningen op de balans, naar schatting €360 miljard. Men spreekt van een slechte lening als er een betalingsachterstand is opgebouwd van meer dan negentig dagen.

    Bail-in

    Moeten de banken verlies nemen op deze slechte leningen, dan betekent dat een grote aanslag op hun eigen vermogen. In dat geval moeten de banken geherkapitaliseerd worden via de omstreden bail-in methode, waarbij bankobligaties en spaartegoeden boven de €100.000 gedeeltelijk waardeloos worden.

    U kunt zich voorstellen dat dit heel veel onzekerheid met zich meebrengt voor de Italiaanse spaarders. Zij zullen proberen hun geld van de bank te halen of weg te sluizen naar een buitenlandse bankrekening. Dat zijn toestanden die we eerder al gezien hebben in Cyprus en Griekenland, met als verschil dat de Italiaanse economie vele malen groter is…

    Reddingsplan

    De Italiaanse regering werkt al aan een reddingsprogramma ter waarde van €40 miljard en vandaag werd bekend dat de overheid voor maximaal €150 miljard aan garanties zal verstrekken aan de bankensector. Het zou wel eens een spannende zomer kunnen worden…

    Sander Noordhof

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van GoudstandaardGoudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal.

  • Italië geeft €150 miljard garanties aan banken

    De Europese Commissie heeft de Italiaanse regering goedkeuring gegeven om de bankensector van het land te ondersteunen. De regering stelt maximaal €150 miljard aan garanties beschikbaar, zodat banken gemakkelijker aan hun kortlopende verplichtingen kunnen voldoen.

    Deze liquiditeitssteun wordt volgens een woordvoerder van de Europese Commissie alleen verstrekt aan banken met een gezonde solvabiliteitspositie. Italiaanse banken kunnen tot het einde van dit jaar aanspraak maken op het garantiefonds van €150 miljard.

    De regering van Italië probeert met deze ingreep de zorgen bij aandeelhouders en obligatiehouders weg te nemen en een bankrun te voorkomen, zo schrijft de Wall Street Journal. Italiaanse bankaandelen zijn dit jaar gemiddeld met de helft in waarde gedaald, met uitschieters tot 75% voor de zwakste banken. Dat terwijl Europese banken op de beurs gemiddeld ‘slechts’ een derde lager staan dan begin dit jaar.

    De Italiaanse bankensector wordt extra hard afgestraft vanwege de €360 miljard aan slechte leningen die op de bankbalansen staat. Beleggers vrezen dat het grote aantal slechte leningen de solvabiliteit van de bankensector van Italië in gevaar zal brengen. In dat geval kan een bail-in in werking treden en zullen ook de obligatiehouders en vermogende spaarders veel geld verliezen.

    italiaanse-banken

    Italiaanse banken nog meer onder druk na Brexit (Bron: Bloomberg)

    Solvabiliteit Italiaanse banken onder druk

    Met dit nieuwe garantiefonds van €150 miljard is de liquiditeit van de banken voorlopig veiliggesteld, maar het probleem van de gebrekkige solvabiliteit is daarmee niet opgelost. De Italiaanse regering werkt al aan een reddingsplan van €40 miljard om de banken te herkapitaliseren, maar dat plan kan niet uitgevoerd worden zonder eerst de omstreden bail-in regels toe te passen. Deze regels gelden voor alle landen die de euro hebben, dus ook voor Italië. Later deze zomer komt de ECB met nieuwe richtlijnen over hoe banken moeten omgaan met slechte leningen. Het belooft een spannende zomer te worden…

    Lees ook: