De ECB zal vanmiddag om 14:30 weer een toelichting geven op het rentebesluit. De verwachting is dat de rente ongewijzigd blijft, maar dat is niet waar de financiële markten op dit moment naar kijken. Veel belangrijker is wat ECB-president Mario Draghi gaat zeggen over de toekomst van het opkoopprogramma.
De laatste maanden wordt er namelijk al volop gespeculeerd op een afbouw van het stimuleringsprogramma. De belangrijkste redenen daarvoor zijn de oplopende inflatie in de Eurozone en het feit dat ook de Federal Reserve inmiddels de eerste stappen heeft gezet richting het terugdraaien van haar QE-programma.
Meer dan €2.000 miljard aan obligaties
Sinds het begin van het opkoopprogramma van de ECB in het voorjaar van 2015 heeft de centrale bank al voor meer dan €2.000 miljard aan obligaties opgekocht. Eerst waren dat alleen staatsobligaties, maar later kocht de centrale bank ook het schuldpapier van grote Europese bedrijven. Door dit beleid is de rente nog verder gezakt.
Volgens Draghi heeft het monetaire beleid van de ECB een belangrijke bijdrage geleverd aan het herstel van de economie in de Eurozone, maar critici waarschuwen al langer voor de negatieve bijwerkingen van het QE-programma. Het zou leiden tot financiële bubbels in aandelen, obligaties en in bepaalde vastgoedmarkten, die de stabiliteit van de economie op de langere termijn kunnen bedreigen.
Het rentebesluit van de ECB (en een eventueel besluit over het afbouwen van het stimuleringsprogramma) wordt rond 14:00 verwacht. Een half uur later volgt de persconferentie, die u hieronder live kunt volgen.
Verschillende centrale banken hebben laten blijken dat ze op termijn de geldkraan weer wat verder dicht willen schroeven door hun stimuleringsprogramma’s geleidelijk af te bouwen. Zo is de Federal Reserve van plan mondjesmaat hypotheekleningen en staatsobligaties terug op de markt te brengen, terwijl er hardop gespeculeerd wordt over een versnelde afbouw van het opkoopprogramma van de ECB.
Veel beleggers hebben hun ogen gericht op aankomende donderdag, de dag waarop Mario Draghi weer een toelichting zal geven op het monetaire beleid van de ECB. De centrale bank van de Eurozone koopt nog steeds iedere mand voor €60 miljard aan staatsobligaties en bedrijfsleningen, maar er gaan steeds meer geluiden rond dat dit bedrag op termijn verder afgebouwd zal worden. En dat kan een grote impact hebben op de financiële markten, gezien de omvang van het Europese stimuleringsprogramma.
Geen centrale bank koopt zoveel als de ECB
Volgens berekeningen van Deutsche Bank is het bedrag waarvoor de ECB obligaties opkoopt inmiddels zeven keer zo groot als de netto uitgifte van nieuw schuldpapier. Dat betekent dat er voor private beleggers steeds minder schuldpapier overblijft om in te beleggen, met als gevolg een extreem lage rente en een vlucht richting schuldpapier van lagere kwaliteit en richting de aandelenmarkt.
Om het stimuleringsprogramma van de ECB in perspectief te zetten, de Federal Reserve kocht in de verschillende rondes van QE nooit meer staatsobligaties op dan dat er werden uitgeschreven. Zelfs in Japan is de monetaire stimulering niet zo extreem als in de Eurozone, want de Bank of Japan heeft nooit meer dan drie keer zoveel obligaties opgekocht als wat er werd uitgegeven door de overheid.
De grote vraag van beleggers is wat de gevolgen zijn van een mogelijke verrassing van Draghi. Gaat hij het stimuleringsprogramma inderdaad op korte termijn afbouwen, dan zullen veel beleggingsfondsen hun strategie moeten aanpassen, met grote schommelingen in de rentestanden en aandelenkoersen tot gevolg. Omgerekend naar dollars is het balanstotaal van de ECB inmiddels groter dan die van de Federal Reserve en de Bank of Japan.
Wanneer gaat de ECB de geldkraan dichtdraaien? (Bron: Bloomberg)
Welke gouden munten kun je als belegger kopen? En wat is de geschiedenis achter deze munten? Metals Focus maakte er een klein boekwerk van, die ook online geraadpleegd kan worden. Alle populaire beleggingsmunten zoals de Zuid-Afrikaanse Krugerrand, de Canadese Maple Leaf, de Amerikaanse Eagle, de Oostenrijkse Philharmoniker, de Britse Brittannia, de Chinese Panda en de Australische Kangaroo komen in dit boekje aan bod.
In deze brochure vinden we ook informatie over alle zilveren munten en over de geschiedenis van de verschillende munthuizen. Leuk als u meer te weten wilt komen over de herkomst van uw munten. Hieronder kunt u door het boekwerk heen bladeren (optie voor uitvergroting naar volledig scherm is aanwezig). Vrijwel alle munten uit deze brochure kunt u veilig en discreet kopen bij Goudstandaard.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
De regering van Venezuela heeft deze maand de verpanding van goud aan Deutsche Bank beëindigd, zo meldt Reuters. In ruil voor $1,7 miljard aan goudbaren kreeg de centrale bank van het Zuid-Amerikaanse land voor $1,2 miljard aan harde valuta, waarmee ze goederen uit het buitenland kon importeren en schulden in vreemde valuta kon blijven financieren. Maar de geldproblemen van het land zijn zo groot dat ze besloten heeft de swap af te wikkelen, wat betekent dat Deutsche Bank het goud zal verkopen en de resterende $500 miljoen zal ontvangen.
Venezuela besloot vorig jaar een deel van haar goud te verpanden, omdat het land valutareserves nodig had om noodzakelijke goederen te kunnen importeren. Het land kwam in grote problemen door de daling van de olieprijs, omdat de economie zeer afhankelijk bleek te zijn van de opbrengsten uit olie. Toen de bodem van de schatkist in zicht raakte begon de centrale bank meer geld bij te drukken om de tekorten te financieren, met hyperinflatie tot gevolg. Om de meest essentiële goederen te kunnen importeren moest een deel van het goud geruild worden voor harde valuta.
Venezuela moet goud verkopen
Venezuela heeft in de tijd dat de olieprijs hoog was te weinig gedaan om haar economie te ontwikkelen en minder afhankelijk te worden van de inkomsten uit olie. Ook heeft de regering haar begroting niet op orde gebracht, met als gevolg dat de centrale bank geld moest bijdrukken om de tekorten te financieren. De situatie in Venezuela is nog steeds problematisch, gezien het feit dat nu ook de goudvoorraad in de verkoop gaat. Volgens econoom Angel Alvaredo werd de goudswap met Deutsche Bank beëindigd, omdat de overheid verwacht een betere deal te kunnen sluiten.
De centrale bank van Venezuela beschikte tot voor het uitbreken van de valutacrisis over ongeveer 360 ton aan goud, maar nu is daar nog maar 188 ton van over. Het contrast met 2011 kan bijna niet groter zijn, toen Venezuela onder leiding van de voormalig president Hugo Chavez nog met veel bombarie een deel van de goudvoorraad liet terughalen uit Londen. Nu is het aan Deutsche Bank om een koper te vinden voor de $1,7 miljard aan goudbaren.
Heeft dit effect op de goudprijs?
Volgens Jeffrey Christian van de CPM Group kan het vooruitzicht van nog meer goudverkopen door Venezuela een drukkend effect hebben op de goudprijs. Maar hoeveel goudswaps de centrale bank heeft lopen is niet duidelijk, omdat het edelmetaal tijdens een swap nog wel op de balans blijft staan.
“Op de korte termijn zal de prijs negatief beïnvloedt worden. Het effect zal gematigd zijn, maar het zal de goudprijs een paar dollar lager zetten dan waar deze anders op had gestaan. Het risico dat de Venezolaanse centrale bank de komende jaren nog tussen de 4,7 en 11,8 miljoen troy ounce goud op de markt kan brengen heeft een drukkend effect op de goudprijs. Maar het grootste risico komt van directe goudverkopen door de centrale bank, die onhandig en marktverstorend kunnen werken.”
Volgens Christian is het vandaag de dag niet meer zo gebruikelijk dat centrale banken hun goud uitlenen. Volgens schattingen van de CPM Group is het volume dat momenteel wordt uitgeleend of geruild nog maar een zesde deel van de recordvolumes in de jaren negentig. Veel centrale banken zijn gestopt met het uitlenen van edelmetaal en hebben deze taak overgelaten aan andere private entiteiten.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
Chinese steden hebben in opdracht van de regering in Beijing de laatste jaren op grote schaal appartementen en woningen opgekocht, om te voorkomen dat de huizenprijzen in elkaar zakken. Veel Chinese steden kampen met een overschot aan woonruimte dat niet direct opgevuld kan worden. Het is een risicovolle strategie, omdat de steden het geld moeten lenen om de huizen te kopen en daarmee de huizenmarktbubbel in stand houden. Het Chinese ministerie van Huisvesting gaat nog tenminste tot 2020 door met dit beleid.
Volgens berekeningen van Moody’s is de vastgoedsector van China goed voor een derde deel van de groei van de totale Chinese economie. En dat is reden tot zorg, want die vastgoedsector wordt in toenemende mate kunstmatig ondersteund door de overheid. Van alle woonruimte die vorig jaar verkocht werd in China werd 18% geheel door de overheid of deels met subsidies van de overheid aangekocht. Dat aandeel kan dit jaar verder oplopen tot 24% van het totaal, zo schrijft de Wall Street Journal op basis van cijfers van onderzoeksbureau E-House China.
Lokale overheden leenden vorig jaar een bedrag van 972,5 miljard yuan (omgerekend bijna €125 miljard), waarvan meer dan de helft gebruikt werd om appartementen en woningen op te kopen. De rest werd gebruikt om nieuwe vastgoedprojecten te financieren. Vergeleken met drie jaar geleden lenen lokale overheden nu negen keer zoveel om de vastgoedmarkt te ondersteunen. Hoe lang kan de Chinese regering deze situatie onder controle houden?
Russia Today gebruikt Westerse politici, journalisten, schrijvers, academici en andere invloedrijke publieke personen om haar geloofwaardigheid in het Westen te versterken en de Westerse democratie te ondermijnen. Dat schrijft de niet-gouvernementele organisatie European Values in een nieuw rapport dat deze week naar buiten werd gebracht.
Het bestaansrecht van Russia Today is om het Westen ten koste van alles te denigreren en het publieke vertrouwen in de Westerse democratieën te ondermijnen. Op deze gronden is de zender te kwalificeren als een propagandakanaal van het Kremlin en als een vijandig instrument om invloed uit te oefenen in het buitenland. Ze claimt een inhoudelijk en legitiem alternatief te zijn voor de ‘biased’ mainstream nieuwszenders, maar is niets meer dan een rookgordijn voor een kwaadaardige agenda.
Volgens European Values heeft Russia Today de gewoonte om feitelijke en verifieerbare informatie te ontkennen en verwarring te zaaien bij het publiek. Daarmee zou de zender het vertrouwen in Westerse media, instanties en overheden willen ondermijnen.
Lijst van meer dan 2.300 ‘useful idiots’
In het rapport van European Values vinden we een uitermate gedetailleerde lijst van meer dan 2.300 personen die de afgelopen vier jaar een of meerdere keren bij Russia Today verschenen. De namen zijn zorgvuldig gerangschikt in zeven categorieën, waarbij bijvoorbeeld alle politici uit de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Europa apart worden opgesomd, soms op alfabetische volgorde en andere keren op volgorde van hoe vaak ze bij Russia Today verschenen.
Volgens de organisatie achter dit rapport hebben deze personen bijgedragen aan het verspreiden van Russische propaganda en waren ze daarmee ‘useful idiots’ voor een ‘vijandige macht’, die zich hebben laten gebruiken door wat zij de ‘Russische propagandamachine’ noemen. De aanval op Russia Today beperkt zich dus niet alleen op de zender zelf, maar richt zich ook op alle mensen die de afgelopen jaren aanschoven bij een van de programma’s van de Russische staatszender.
European Values publiceert lijst van personen die bij Russia Today verschenen
European Values?
Nu vraagt u zich af wie er achter deze organisatie zit. European Values is een NGO die in 2005 werd opgericht en die opereert vanuit Tsjechië. De organisatie claimt neutraal te zijn en geen banden te hebben met de politiek. Maar uit het jaarverslag blijkt dat een kwart van de financiering van European Values direct of indirect afkomstig is van verschillende Westerse overheden, zoals de Britse en Amerikaanse ambassades in Tsjechië, de Tsjechische overheid, het Europees Parlementen de Europese Commissie. Ook blijkt de organisatie grote sommen geld te ontvangen van private sponsors, zoals de Open Society Foundation van George Soros. Deze organisatie alleen is goed voor bijna 10% van het totale budget van European Values.
Ook opvallend is dat de eindverantwoordelijke voor dit rapport, Monika Richter, lijkt samen te werken met de Atlantic Council. Zo verscheen er eerder deze week een artikel van haar over dit onderwerp op de website van de Atlantic Council.
Russia Today onder vuur
Het is niet voor het eerst dat Russia Today onder vuur komt te liggen in het Westen. Een maand kreeg de Amerikaanse afdeling van de zender nog een brief van het Amerikaanse Ministerie van Justitie, met het verzoek zich te registreren als een buitenlandse nieuwsorganisatie.
De Amerikaanse regering beroept zich daarbij op een wet die in 1938 werd aangenomen om te voorkomen dat Nazi-propaganda het Amerikaanse publiek bereikte. Russia Today, maar ook de Russische zender Sputnik, zouden de eerste nieuwszenders op deze lijst worden.
Volgens een nieuwe studie zou Zweden in 2023 kunnen stoppen met het gebruik van contant geld, omdat iedereen dan met behulp van elektronische en mobiele betaalsystemen digitaal kan betalen. Om de overgang naar een cashloze samenleving soepeler te laten verlopen zullen winkeliers nog een paar jaar langer munten en bankbiljetten blijven accepteren.
De hoeveelheid contant geld in Zweden daalt al sinds 2008 en is nu ongeveer terug op het niveau van 1990. Dat betekent dat de gemiddelde inwoner van Zweden na correctie voor inflatie en voor bevolkingsgroei nu al minder contant geld in handen heeft dan in 27 jaar geleden. De reden daarvoor is een sterke toename van het aantal elektronische betalingen, omdat er inmiddels bijna overal al met een bankpas of smartphone betaald kan worden.
Zweden als eerste cashloze samenleving?
Verschillende experts verwachten dat Zweden nog maar een paar jaar verwijderd is van het moment waarop men volledig afstand kan doen van munten en bankbiljetten. Volgens een onderzoek van Niklas Arvidsson van de Koninklijke Technische Hogeschool in Stockholm en Jonas Hedman van de Economische School van Kopenhagen wordt dat punt in 2023 al bereikt.
Het World Economic Forum schrijft dat de helft van de winkeliers in Zweden verwacht in 2025 zonder contant geld te kunnen werken. Op dit moment accepteert 97% van alle winkels nog munten en bankbiljetten, maar wordt slechts 18% van alle transacties ook op die manier afgehandeld. Het grootste deel van de betalingen verloopt dus al elektronisch.
Volgens onderzoeker Niklas Arvidsson voelen Zweden zich vertrouwd met elektronische betalingen. Hij zei daar het volgende over:
“We zijn een klein land en hebben al heel lang een zeer stabiele democratie. Voor ons is het geen probleem dat het geld alleen zichtbaar is op een internetsite. We vertrouwen het.”
Vertrouwen
De transitie richting een cashloze samenleving is niet alleen gebouwd op vertrouwen in het financiële systeem, maar ook op vertrouwen in de rechtsstaat en de overheid. Elektronische betalingen worden geregistreerd en bevatten privacygevoelige informatie. Het is de vraag hoe vertrouwelijk banken en de overheid met deze gegevens omgaan.
Het weghalen van contant geld heeft als voordeel dat winkeliers en banken minder snel een doelwit worden voor criminelen, maar het nadeel is dat de afhankelijkheid van elektronische betalingssystemen steeds groter wordt. Ook op internet zijn immers criminelen actief die zullen proberen in te breken op de systemen van banken.
Mocht om wat voor reden dan ook het banksysteem een paar uur of langer stil komen te liggen, dan heb je in een cashloze samenleving niet de mogelijkheid om op een ander betaalmiddel terug te vallen. Dat is een veiligheidsrisico waar overheden en centrale banken rekening mee dienen te houden.
Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines
Zweden kan contant geld in 2023 afschaffen (Afbeelding via Flickr)
De centrale banken van Turkije en Iran hebben afspraken gemaakt om vaker hun eigen valuta te gebruiken in het handelsverkeer tussen beide landen. Dat zei de Turkse vice-premier Binali Yıldırım. De centrale banken van beide landen hebben afgesproken dat het makkelijk moet worden om Iraanse rial om te wisselen voor Turkse lira en vice versa, in de hoop dat bedrijven daardoor minder euro’s gebruiken en vaker in hun eigen munt afrekenen. Yıldırım zei daar tijdens een gezamenlijke persconferentie in Ankara, na afloop van een ontmoeting met de Iraanse vice-premier Eshaq Jahangiri het volgende over:
“Handelen met lokale valuta is de meest significante stap richting het verbeteren van de economische banden. De centrale banken van beide landen hebben hier overeenstemming over bereikt en zullen andere banken informeren over hoe deze deal precies zal worden toegepast. Handelen in lokale valuta zal een bijdrage leveren aan vereenvoudiging van de handel en een toename in het handelsvolume.”
De Turkse premier Erdogan zou eerder deze maand gezegd hebben dat een dergelijke maatregel kan helpen om het handelsvolume tussen Turkije en Iran van de huidige $10 miljard naar de gewenste $30 miljard te verhogen.
Iran en Turkije willen meer in eigen valuta handelen
Vorige week gingen er al geruchten rond, maar deze week werd het ook officieel bevestigd. De centrale bank van Rusland gaat ook goud kopen via de goudbeurs van Moskou. Met ingang van november gaat de centrale bank in het openbaar bieden op goud, waarbij vrijwel zeker fysieke uitlevering gevraagd zal worden.
Waarom is dit belangrijk?
Rusland koopt al tien jaar goud bij en is de laatste jaren al de grootste koper van het edelmetaal. Maar tot voor kort kocht de centrale bank dat goud alleen rechtstreeks van bepaalde aanbieders, via zogeheten over the counter transacties. Voor centrale banken is het gebruikelijk om op die manier goud te kopen, omdat er op die manier geen directe invloed wordt uitgeoefend op de goudprijs waar beleggers wereldwijd naar kijken.
Dat kan wel eens veranderen nu de Russische centrale bank en publique goud gaat kopen. De centrale bank heeft laten weten dat de goudaankopen via de beurs van Moskou gedeeltelijk de rechtstreekse goudaankopen zullen vervangen. Dat betekent dat al het goud wat Rusland via deze beurs koopt ook daadwerkelijk fysiek uitgeleverd zal worden. En dat is waar het interessant wordt, want waar zal dat goud uiteindelijk vandaan moeten komen?
Rusland gaat bieden op goud
Het is bekend dat Rusland nu al een aanzienlijk deel van de binnenlandse goudmijnproductie opkoopt, maar nu lijkt de centrale bank ook andere goudstromen naar zich toe te trekken. Vanaf dit punt wordt het speculeren, maar het lijkt erop alsof de Russische centrale bank wil voorkomen dat goud voor de bodemprijs aan het buitenland wordt verkocht. Door het edelmetaal te kopen op de beurs van Moskou legt de centrale bank in feite een solide bodem onder de goudprijs.
Trekken we dit verder door naar de toekomst, dan is het zelfs voor te stellen dat goud vanuit andere landen richting de goudbeurs van Moskou stroomt, waar de Russische centrale bank zich opwerpt als hoogste bieder voor het edelmetaal.
Run op goud begonnen?
China is al een aantal jaar bezig goud uit Zwitserland en Londen op te vragen, maar nu lijkt ook Rusland een stap in deze richting te zetten. En dat betekent dat het aanbod van direct beschikbaar goud sneller zal opdrogen. En dat zullen de Westerse centrale banken zoveel mogelijk willen uitstellen, want als blijkt dat er geen goud meer voorhanden is zal de prijs van het edelmetaal omhoog schieten.
In de jaren zestig wisselden Europese landen hun overtollige dollarreserves in voor goud, waardoor de Verenigde Staten de koppeling tussen de dollar en goud moest loslaten. Nu doen Rusland en China min of meer hetzelfde. Wat zullen hier de gevolgen van zijn?
Frank Knopers
Deze column van Frank Knopers verscheen eerder op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].
Een pro-separatistische beweging in Catalonië heeft donderdagavond opgeroepen tot een bankrun, zo meldt Bloomberg. In een video die op twitter bijna vijfduizend keer gedeeld werd riepen de makers iedereen op om vrijdagochtend tussen 8:00 en 9:00 hun geld van de bank te halen. Daarmee wilde men een signaal afgeven aan Catalaanse banken die vanwege de onzekerheid over een mogelijke afscheiding hun hoofdkantoor naar een stad buiten Catalonië willen verplaatsen.
Banco Sabadell en La Caixa, twee banken waar deze actie tegen gericht was, lieten in een verklaring weten dat er vrijdag op het aangegeven tijdstip geen onregelmatigheden zijn geweest bij hun bankkantoren. Sinds deze Catalaanse banken eerder deze maand hun plannen bekendmaakten om hun hoofdkantoor te verplaatsen namen hun spaartegoeden juist toe, omdat veel spaarders uit veiligheidsoverweging hun geld liever bij een bank buiten Catalonië bewaren.
De actie van de Catalaanse separatisten kon rekenen op de steun van de zanger Lluis Llach. Hij riep alle Catalanen via twitter op om het symbolische bedrag van €155 op te nemen bij de bank, een verwijzing naar Artikel 155 van de Spaanse grondwet. Dat artikel geeft de Spaanse regering het recht een autonome gemeenschap als Catalonië onder direct bestuur van de centrale regering in Madrid te brengen.
Demà, prioritàriament de 8 a 9 h, ves a un dels 5 principals bancs i retira la quantitat que vulguis en efectiu. Són els teus diners! pic.twitter.com/TqQUESFOZJ
De geldkraan die ECB-president Draghi twee jaar geleden heeft opengezet met zijn opkoopprogramma bereikt nu ook de markt voor meer risicovolle obligaties. Doordat de centrale bank maandelijks voor tientallen miljarden euro’s aan staatsobligaties en hoogwaardige bedrijfsleningen opkoopt is de rente op deze schuldpapieren naar een dieptepunt gedaald. Beleggers die rendement moeten halen worden daardoor min of meer gedwongen naar alternatieven te kijken, zoals de meer risicovolle ‘high yield’ obligaties.
De volgende grafiek van Bank of America Merrill Lynch laat zien dat ook de rente op deze risicovolle obligaties de laatste jaren naar een historisch dieptepunt gedaald is. Obligaties die aan het begin van deze eeuw nog een effectief rendement van 15% opleverden worden vandaag de dag tegen een zodanig hoge koers verhandeld dat het effectieve rendement voor de belegger nog maar 2% is.
Risico versus rendement
Beleggers en economen hebben altijd geleerd dat risico en rendement hand in hand gaan, maar die theorie is door toedoen van centrale banken compleet op zijn kop gezet. Verschillende staatsobligaties worden tegen een rente van vrijwel nul procent verhandeld en grote bedrijven kunnen bijna gratis lenen. Dat terwijl de schulden van overheden en bedrijven sinds het uitbreken van de crisis alleen maar groter zijn geworden. Hoe veilig zijn deze beleggingen in een economie die draait op steeds meer schulden maken? En hebben beleggers die deze high yield obligaties kopen echt geen alternatief?
