Categorie: Kredietcrisis

  • Amerikaanse automarkt herstelt door nieuwe leningen

    De autoverkopen in Europa zakten in de eerste acht maanden van dit jaar naar het laagste niveau ooit, maar in de VS trekt de verkoop alweer aan. Aan de andere kant van de Grote Oceaan worden op jaarbasis inmiddels 16,1 miljoen auto’s verkocht, het hoogste niveau sinds december 2007!

    Dat klinkt misschien vreemd, gezien al onze negatieve berichtgeving over de Amerikaanse economie. De middenklasse wordt uitgehold, de arbeidsmarkt laat vrijwel geen herstel zien en de gemiddelde inkomens dalen na correctie voor de inflatie. Hoe kan het dan toch dat Amerikanen meer auto’s kopen? Het antwoord is krediet!

    Door de extreem lage rente is het aantrekkelijker geworden om een autolening af te sluiten. Tegelijkertijd is er veel spaargeld dat op zoek is naar een goed rendement. Voeg die twee samen en je komt uit bij de markt voor gebundelde leningen, de zogeheten ‘asset backed securities’.

    Asset Backed Securities

    Het is nog maar vijf jaar geleden dat de markt voor herverpakte hypotheekleningen in elkaar klapte, maar die schok is men blijkbaar alweer te boven. Vandaag de dag zijn herverpakte autoleningen hip, want die geven beleggers een aantrekkelijk rendement. Tegelijkertijd krijgt de Amerikaanse auto-industrie een impuls, want die verkopen weer meer auto’s. De schuld gedreven economie krijgt weer nieuwe energie door de extreem lage rente, die doorsijpelt in de hele economie. Hoe lang kan het stapelen van nog meer schulden goed blijven gaan, nu de eerste scheurtjes in deze markt zichtbaar worden?

    Asset Backed Securities helpen Amerikaanse automarkt

    Asset Backed Securities helpen Amerikaanse automarkt (Diagram via Quartz)

  • Prinsjesdag: Nederlandse economie blijft kwakkelen

    De cijfers die het CPB op Prinsjesdag zou presenteren zijn nu al naar buiten gebracht, omdat RTL Nieuws al eerder inzage kreeg in het rapport (PDF). Uit dit rapport komt een vrij somber vooruitzicht voor de Nederlandse economie. Hoewel de wereldhandel weer wat aantrekt en de economie in de Eurozone weer wat herstelt, zal de Nederlandse economie geplaagd worden door een oplopende werkloosheid en een dalende koopkracht. Beide zijn voor een belangrijk gedeelte te herleiden tot de bezuinigingen, die nodig zijn om het begrotingstekort beneden de 3%-norm te krijgen.

    Groei in 2014?

    Zoals het er nu naar uitziet gaat de Nederlandse economie dit jaar 1,5% krimpen, maar mogen we voor volgend jaar alweer 0,5% groei verwachten. Dat klinkt hoopgevend, maar het verleden heeft uitgewezen dat de ramingen van het planbureau er soms behoorlijk naast zitten. Onderstaande grafiek die we tegenkwamen op Geenstijl illustreert de discrepantie tussen de werkelijkheid en de talloze ramingen voor de economische groei. Zelfs als de groeiverwachting van het CPB klopt is er weinig reden tot vreugde, want de Nederlandse economie zal dan nog steeds achterblijven bij de gemiddelde groei in de Eurozone (één procent in 2014).

    CPB ramingen zitten er soms ver naast

    De ramingen van het CPB komen niet altijd uit (Grafiek via Geenstijl)

    Koopkracht omlaag

    In koopkracht gaan de Nederlandse huishoudens er dit jaar en volgend jaar nog verder op achteruit. Door de bezuinigingen en door de relatief hoge inflatie daalt de gemiddelde koopkracht dit jaar met 1,25%. Voor 2014 verwacht het CPB een koopkrachtdaling van 0,5%.

    Werkloosheid stijgt

    De werkloosheid zal verder oplopen, zo denkt het CPB. Dit jaar zit 7% van de beroepsbevolking zonder baan, volgend jaar loopt dat verder op naar 7,5%. Dat percentage laat zich vertalen naar 685.000 werklozen.

    Europese normen niet gehaald

    Nederland slaagt er niet in de Europese norm te halen ten aanzien van het begrotingstekort en de staatsschuld. Het tekort zal dit jaar naar schatting uitkomen op 3,2% van het BBP, volgend jaar loopt dat verder op tot 3,3%. Zonder de bezuinigingsmaatregelen zouden we de norm waarschijnlijk nog meer overschreden hebben. De staatsschuld was al veel te hoog en stijgt volgend jaar met 1,3% naar 76,3% van het BBP. Dat is ver boven de Europese norm van 60% staatsschuld ten opzichte van het BBP.

    Wat de bezuinigingen in het nieuwe kabinetsbeleid voor u gaat betekenen leest u in het volledige verslag.

     

  • Wat waren de beste beleggingen sinds de val van Lehman?

    Vijf jaar geleden viel de bank Lehman Brothers om en kwam de financiële crisis in een stroomversnelling. Hoe staan de verschillende beleggingscategorieën er vijf jaar later bij? Beleggers in edelmetalen zitten er vijf jaar later nog warmpjes bij, beleggers die in bankaandelen zaten of die hun geld op de Griekse beurs hadden belegd zagen een groot deel van hun vermogen verdampen. Voor de volledigheid hebben we er een tweede grafiek aan toegevoegd, die de prestaties van onderstaande beleggingen in hun eigen valuta laat zien.

    Rendement van verschillende belegging vijf jaar na Lehman

    Rendement van verschillende belegging vijf jaar na Lehman (Bron: Deutsche Bank, via Zero Hedge)

    Rendement van beleggingen in lokale valuta

    Rendement van beleggingen in lokale valuta (Bron: Deutsche Bank, via Zero Hedge)

  • Buitenlandse beleggers verkochten €100 miljard aan Italiaanse staatsobligaties

    De volgende grafieken laten zien dat veel buitenlandse beleggers in 2011 hun posities in Italiaanse staatsobligaties hebben afgebouwd. De data is afkomstig van de Italiaanse centrale bank en laat het effect zien van de Europese schuldencrisis. Toen Italië onder vuur kwam te liggen en de rente naar meer dan 7% steeg verkochten institutionele beleggers tientallen miljarden aan Italiaanse schuldpapier. Was in 2010 meer dan de helft van de Italiaanse staatsschuld in buitenlandse handen, nu is dat nog minder dan 40%. In absolute getallen gaat het om een daling van meer dan €100 miljard, zoals de tweede grafiek laat zien.

    Percentage Italiaanse schuld bij buitenlandse beleggers

    Percentage Italiaanse schuld bij buitenlandse beleggers (Bron: Banca d’Italia, via twitter)

    Buitenlandse beleggers verkochten meer dan €100 miljard aan Italiaanse staatsobligaties

    Buitenlandse beleggers verkochten meer dan €100 miljard aan Italiaanse staatsobligaties (Bron: Banca d’Italia, via twitter)

  • Amerikanen uit huis gezet voor kleine belastingschuld!

    Amerikanen kunnen om een kleine onbetaalde belastingschuld uit huis gezet worden, ook als hun huis helemaal hypotheekvrij is. De Washington Post haalt het voorbeeld aan van Coleman, een 76-jarige veteraan, die uit zijn huis werd gezet omdat hij een belasting voor zijn huis ($134) niet had betaald. Op een dag kwam hij erachter dat zijn huis was leeggehaald, inclusief dierbare bezittingen zoals zijn medailles uit zijn militaire carrière en foto’s van zijn overleden vrouw.

    Pandrecht

    Wat is er gebeurd? In Amerika kan een gemeente niet betaalde belastingen doorverkopen aan investeerders, die vervolgens pandrecht krijgen voor het onroerend goed van de schuldenaar. Dat kan een huis zijn, maar ook grond of een parkeerplaats van de schuldenaar. Het maakt daarbij niet uit wat de waarde is van die bezittingen en of er al dan niet een hypotheekschuld op rust.

    De 76-jarige man betaalde zijn $134 aan belastingen niet, maar het probleem werd pas echt groot toen een investeerder de claim op dit geld overnam van de gemeente. Door een jaarlijkse rente van 18% en door hoge incassokosten worden die kleine bedragen al snel grote bedragen. In het geval van Coleman was zijn openstaande belasting als een sneeuwbal gegroeid tot $4.999, 37x de omvang van de oorspronkelijke verplichting. Dat bedrag moest betaald worden, maar omdat de man dat blijkbaar niet deed werd hij op een dag uit zijn huis gezet. Zijn woning met een waarde van $197.000 werd leeggehaald, inclusief alle persoonlijke bezittingen. Het huis werd vervolgens geveild, zodat de investeerder de winst kon opstrijken.

    Een 65-jarige winkelier met een bloemenzaak in het noordwesten van Washington verloor zijn woning op een soortgelijke manier, namelijk om een niet betaalde belasting van $1.025. Het huis werd in beslag genomen toen zijn vrouw behandeld werd voor kanker. Een ander schrijnend verhaal is van een 95-jarige man, die zijn huis verloor aan een investeerder uit Maryland. De belastingschuld waar de inbeslagname tot terug te leiden valt: $44,79.

    De Washington Post deed onderzoek naar deze praktijken en kwam tot de volgende feiten:

    • Van de bijna 200 huiseigenaren die de afgelopen jaren op deze manier hun huis verloren had 1/3 deel een schuld van minder dan $1.000 aan de belastingdienst
    • Meer dan de helft van de huisuitzettingen vonden plaats in de armere wijken van de steden. In veel gevallen volgde huisuitzetting maanden later, maar er was ook een geval waarin een woning in minder dan acht weken onteigend werd voor een niet betaalde belasting van $287.
    • Meer dan veertig huizen werden onteigend door investeerders die in andere staten de wet overtraden om pandrecht te verkrijgen.
    • Het belastingkantoor in Washington heeft in zes jaar tijd ten onrechte bijna 1.900 pandrechten verkocht aan investeerders. Hierdoor raakten huishoudens onverwachts verzeild in rechtzaken met investeerders, terwijl ze geen betalingsachterstanden hadden bij de belastingdienst. Een 64-jarige vrouw was twee jaar bezig met juridisch getouwtrek om haar huis te redden van inbeslagname. De vrouw kreeg problemen nadat de belastingdienst haar ten onrechte een rekening van $8,61 had gestuurd.

    Ieder woensdag speelt hetzelfde tafereel zich af in de rechtbank van Washington: huiseigenaren die de strijd aangaan met advocaten die namens investeerders een claim willen leggen op onroerend goed. Door de kosten van de advocaten loopt de rekening al snel op. Volgens het belastingkantoor van Washington krijgen de wanbetalers voldoende mogelijkheden om hun belasting te betalen. Ook hebben ze de afgelopen jaren verbeteringen doorgevoerd aan het programma, waardoor investeerders geen huisuitzetting meer mogen doen als de schuld kleiner is dan $1.000.

    De rest van dit bizarre verhaal leest u in dit artikel van de Washington Post. Daar treft u ook een kaart aan met alle huisuitzettingen sinds 2005.

    outsiders-buy-liens

    Investeerders mogen wanbetalers uit huis zetten voor kleine belastingschulden (Bron: Washington Post)

  • Nederland kent grootste leegstand kantoren in Europa

    In Nederland is leegstand van kantoren een veel groter probleem dan in de rest van Europa. Begin dit jaar stond in ons land 15% van alle kantoorruimte in ons land leeg, zo schrijft Vastgoedmarkt. Op stedelijk niveau is Nederland ook goed vertegenwoordigd in Europa, want een leegstand van 18% in Amsterdam is goed voor een tweede plaats op de ranglijst. Alleen in Athene staat naar verhouding nog meer kantoorruimte leeg dan in Amsterdam, namelijk 20%. Deze percentages komen uit een onderzoek naar de leegstand op de Europese kantorenmarkt, een onderzoek dat is uitgevoerd door Karst Geurs (Universiteit Twente), Hans Koster (VU) en Gert de Visser (StedenbaanPlus).

    De leegstand heeft gezorgd voor bijzonder lage prijzen. Als voorbeeld wordt een tien jaar oud kantoorpand op een zichtlocatie langs de A12 aangehaald. Dit pand heeft 13.000 vierkante meters en staat te koop voor omgerekend €200 per m². Om dat in perspectief te plaatsen: Toen het kantoor werd opgeleverd was dit het bedrag waarvoor men een jaar lang één vierkante meter kon huren! Anno 2013 kan men hier een jaar kantoorruimte huren voor een tarief van €70 per m², bijna drie keer zo goedkoop als in tien jaar geleden.

    Stationslocaties scoren niet beter

    De leegstand op zogeheten stationslocaties blijkt overigens niet per definitie lager te zijn dan elders. Op stationslocaties in de zuidelijke Randstad blijkt procentueel evenveel kantoorruimte leeg te staan als op andere plekken in de regio. Voor veel ondernemers blijkt een goede bereikbaarheid per auto, voldoende parkeerplaatsen en de kwaliteit van de gebouwen veel belangrijker dan goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer, zo concluderen de onderzoekers.

    Andere bestemming zoeken

    Het beleid moet gericht zijn op het terugdringen van leegstand op locaties die goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer en niet op het toevoegen van nieuwe kantoren bij stations, zo schrijven de onderzoekers in hun rapport. Daarin kan het zinvol zijn om vierkante meters kantoorruimte een andere bestemming te geven.

    tehuur-kantoor

    Grote leegstand op Nederlandse kantorenmarkt

  • Lezers Marketupdate zijn somber over Nederlandse economie

    Meer dan de helft van de lezers op Marketupdate zijn somber over het concurrentievermogen van de Nederlandse economie, zo blijkt uit de enquête die de afgelopen week op onze site stond. Ruim 56% is van mening dat ons concurrentievermogen fundamenteel is aangetast en dat ons land daarom uit de top tien van meest concurrerende economieën zal wegzakken. Nog eens 9% van de respondenten denkt dat we wel uit de top 10 wegzakken, maar dat we over een aantal jaar weer een betere positie zullen veroveren.

    Minder dan 11% van het totaal aantal respondenten is optimistisch en verwacht dat Nederland in de top 10 van meest concurrerende economieën zal blijven. Dat is betrekkelijk weinig in vergelijking met het optimisme dat er voor de crisis heerste over onze exporteconomie, die zich steeds meer moest gaan ontwikkelen als een kenniseconomie. Een aanzienlijk gedeelte van de respondenten heeft al geen belangstelling meer voor dit soort economische lijstjes, zo blijkt uit de enquête.

    Vorige week werd bekend dat Nederland dit jaar van de vijfde naar de achtste positie is gezakt op de wereldwijde ranglijst van het World Economic Forum. Door de financiële crisis hebben veel bedrijven een rem gezet op de investeringen in R&D en is de overheid gaan bezuinigen op subsidies voor innovatie.

    Morgen plaatst Marketupdate weer een nieuwe enquête. Suggesties zijn welkom, mail ze naar [email protected].

    Zakt Nederland uit de top tien van concurrerende economieën?

    Zakt Nederland uit de top tien van concurrerende economieën?  Meerderheid Marketupdate lezers denkt van wel…

  • Polen zet streep door staatsobligaties pensioenfondsen

    De Poolse regering zet een streep gezet door haar staatsobligaties in handen van private pensioenfondsen. De fondsen moeten de staatsobligaties overdragen aan de regering, die de schuldverplichting vervolgens onderbrengt in een publiek pensioenfonds. Met deze maatregel brengt Donald Tusk, de premier van Polen, de staatsschuld met 8 procentpunt omlaag. Polen, de grootste economie van Oost-Europa binnen de EU, heeft net als veel andere landen in Europa last van de crisis. De toenemende publieke schuldenlast verhindert een volgende sprong voorwaarts, zo verklaarde de premier. “Het private pensioensysteem draait voor een gedeelte op een groeiende staatsschuld en is erg kostbaar gebleken”, zo voegde hij toe in een persconferentie.

    Door de vertraging van de Poolse economie groeide het begrotingstekort de afgelopen maand met 16 miljard zloty (€3,75 miljard) naar 51,6 miljard zloty (€12,08 miljard). Dat is problematisch, aangezien kredietbeoordelaar Fitch op 23 augustus nog waarschuwde voor een verminderde kredietwaardigheid van het land. De rente op Poolse 10-jaars staatsobligaties steeg naar 4,79%, het hoogste niveau sinds oktober 2012.

    Herziening pensioenstelsel

    De Poolse regering streeft naar een herziening van het pensioenstelsel dat stamt uit 1999. Momenteel zijn er veertien privaat beheerde pensioenfondsen onder het verplichte pensioenstelsel, fondsen die gezamenlijk 281 miljard zloty beheren. In dat lijstje staan ook pensioenfondsen die beheerd worden door ING en Aegon. Daarvan bestond eind juli ongeveer 111,4 miljard uit aandelen en 121,2 miljard uit obligaties, zo blijkt uit data van de Poolse toezichthouder. Deze fondsen moeten alle staatsobligaties overdragen naar een soort staatspensioen, waarmee de staat controle krijgt over 51,5% van alle pensioenbesparingen. De private pensioenfondsen, die dus 48,5% van de besparingen beheren, zullen hun focus verschuiven van staatsobligaties richting bedrijfsobligaties. Ook mogen ze bepaalde normen met betrekking tot het rendement loslaten.

    Door de staatsobligaties over te zetten van private naar publieke pensioenvoorzieningen stijgt het percentage van de totale staatsschuld in buitenlandse handen, zo verklaart econoom Rafal Benecki van ING per email tegenover Bloomberg. “Daardoor werken [private] pensioenfondsen niet langer als schokdempers. De relatieve blootstelling van de Poolse schuldmarkt aan buitenlandse investeerders zal toenemen”. Het percentage van de Poolse staatsschuld in buitenlandse handen stijgt door deze confiscatie van 36 naar 45 procent.

    Polen moeten binnen drie maanden kenbaar maken of ze voor hun pensioen willen blijven sparen via een privaat fonds of via het staatsfonds. Wie kiest voor het staatspensioen zal in de toekomst zijn of haar pensioenverplichting ook moeten betalen aan de staatskas. De Poolse pensioenfondsen waren “diep teleurgesteld” door deze aanslag op de private pensioenen. Ze betwijfelen de wettelijke rechtvaardiging voor het confisqueren van de staatsobligaties.

    Is uw pensioen nog veilig? Kan dit ook in Nederland gebeuren?

    poolse-zloty

    Poolse regering zet streep door staatsobligaties bij private pensioenfondsen.

  • Inflatie daalt naar 2,8%

    De inflatie in Nederland is in de maand augustus gezakt naar 2,8%, zo schrijft het CBS. Dat is een verbetering ten opzichte van juli, toen de prijzen nog 3,1% hoger waren dan een jaar eerder. In augustus zorgde vooral de lagere benzineprijs (bijna 2 cent minder dan juli) voor een lagere consumentenprijsindex. Ook had de prijsontwikkeling van kleding en van pakketverzendingen naar het buitenland een drukkend effect op de inflatie.

    Met 2,8% inflatie zit Nederland ver boven het gemiddelde van de Eurozone (1,3%) en de zachte limiet die de ECB nastreeft (2%). De hoge inflatie is het gevolg van een BTW verhoging in oktober vorig jaar. Daardoor zijn de prijzen van alle producten en diensten die onder het hogere BTW-tarief vallen opeens 2% duurder geworden. In oktober loopt deze lastenverzwaring weer uit de cijfers, waardoor de inflatie waarschijnlijk weer ruim onder de 2% zal uitkomen. De Nederlandsche Bank benadrukte onlangs nog dat de hoge inflatie in Nederland een tijdelijk fenomeen is.

    Inflatie Nederland in augustus

    Inflatie Nederland in augustus

    Grootste huurstijging sinds 1994

    De inflatie is weer iets gezakt, maar dat wil niet zeggen dat de consument meer koopkracht heeft gekregen. Het CBS maakte vandaag ook bekend dat de woninghuren in juli met gemiddeld 4,7% zijn gestegen, de grootste huurstijging sinds 1994! De huurder betaalt dit jaar gemiddeld veel meer dan voorgaande jaren, omdat de overheid de verhuurders meer ruimte heeft gegeven om de huur op te schroeven. Vooral huishoudens met hogere inkomens die huren bij woningbouwcorporaties betalen veel meer huur dan vorig jaar. Tussen 2001 en 2012 was de huurstijging gemiddeld 0,3 procentpunt hoger dan de inflatie van het voorgaande jaar, maar in juli 2013 was de gemiddelde huurstijging 2,2 procentpunt hoger dan de inflatie van vorig jaar. Het is voor het eerst sinds 1996 dat het verschil tussen de huurstijging en de inflatie in het voorliggende jaar meer dan 2 procentpunt bedraagt, zo schrijft het CBS.

    Ontwikkeling huur en inflatie in NederlandOntwikkeling huur en inflatie in Nederland

    (Foto muntgeld van Niek Wolfkamp)

  • Poll: Hoe concurrerend is Nederland nog?

    Woensdag werd bekend dat Nederland in 2013 minder concurrerend is dan vorig jaar. We zakken als land van de vijfde naar de achtste plaats in de jaarlijkse concurrentie-index van het World Economic Forum. Volgens deskundigen is die daling toe te schrijven aan het begrotingstekort, de slecht functionerende financiële markten en toenemende onzekerheid over de degelijkheid van de Nederlandse bankensector. Ook dalende investeringen in R&D door bedrijven, het gebrek aan technici en ingenieurs en de gebrekkige samenwerking tussen bedrijven en universiteiten is voor een deel verantwoordelijk voor de daling naar de achtste plaats, aldus NU.nl.

    Maakt u zich al zorgen over de concurrentiepositie van Nederland? Voeren landen als Zwitserland, Finland en Duitsland (respectievelijk de posities 1,3 en 4) inderdaad een slimmer beleid dan Nederland? Laat uw mening horen in de poll of laat een reactie achter!

    [polldaddy poll=7369803]

  • Grafiek: QE3 zorgt niet voor meer kredieten

    Onderstaande grafiek van Soberlook laat zien dat het QE3 stimuleringsprogramma van de Federal Reserve geen impuls heeft gegeven aan de kredietmarkt. Het stimuleringsprogramma zorgde weliswaar voor een lagere rente, maar dat spoorde de Amerikaanse economie niet aan tot het opnemen van extra krediet. Onderstaande grafiek laat de jaar-op-jaar ontwikkeling van alle private schulden bij banken zien, afgezet tegen de hoeveelheid staatsobligaties die de centrale bank gekocht heeft.

    Sinds de start van het QE3 programma heeft de Amerikaanse centrale bank al €800 miljard aan staatsobligaties gekocht, maar in hetzelfde tijdsbestek zakte de kredietgroei van 6% naar 2% jaar-op-jaar. Als de Federal Reserve de hoop had dat het stimuleringsprogramma de economie zou aanjagen, dan is die hoop nu wel verdwenen.

    QE3 zorgt niet veel meer kredietgroei

    Niet meer kredietgroei door stimuleringsprogramma Federal Reserve (Bron: Soberlook)