Categorie: Banken

S&P: Negatieve rente zet winst banken onder druk
De negatieve rente dwingt Europese banken om te snijden in de kosten, meer risicovolle leningen te verstrekken of rekeninghouders te laten betalen om geld op een spaarrekening te zetten. Dat schrijft de Financial Times op basis van een nieuw rapport van kredietbeoordelaar Standard & Poor’s.

Door de negatieve rente die verschillende centrale banken hanteren is het voor commerciële banken veel minder interessant geworden om spaargeld te beheren. Geld parkeren bij de ECB kost 0,4%, bij de Zwitserse centrale bank is dat zelfs 0,75%.

De negatieve depositorente neemt een grote hap uit de winstmarge van banken. Dat is ook de reden dat banken boven een bepaald spaarsaldo geen rente meer vergoeden en sinds kort zelfs de negatieve rente doorberekenen aan vermogende spaarders.

Vermogende spaarders die hun geld bij een Zwitserse bank parkeren moeten vaak al rente betalen. Zeer recent voerde ook een Duitse spaarbank negatieve rente in voor spaartegoeden boven de €100.000. Dit is het begin van een trend, want centrale banken zijn niet voornemens op korte termijn de rente weer te verhogen.

Negatieve rente op spaargeld

Sinds de introductie van negatieve rente hebben Europese banken al €2,6 miljard boeterente aan de ECB en ongeveer 1,85 miljard Zwitserse franc aan de Zwitserse centrale bank betaald (zie hier en hier). Die kosten zullen in toenemende mate worden doorberekend aan de spaarders, zeker nu gebleken is dat de meeste spaarders daar stilzwijgend mee akkoord gaan.

Een ander gevolg van de negatieve rente is dat banken meer risico’s gaan nemen om rendement te halen. “We maken ons zorgen over potentieel verkeerde inschattingen van risico’s die het gevolg zijn van een zoektocht naar hoger rendement”, aldus de kredietbeoordelaar.

Volgens Standard & Poor’s moeten we rekening houden met nog meer kostenbesparingen en reorganisaties in de bankensector. Dat kan betekenen dat er ook de komende jaren weer ontslagrondes zullen plaatsvinden. Andere banken denken erover na om overtollige reserves niet meer bij de ECB, maar in de vorm van contant geld te bewaren.

Lees ook:
- BaFin: “Negatieve rente gif voor Duitse bankensector”
- Negatieve rente op spaargeld komt eraan…
Negatieve rente drukt op winstmarges banken, zo concludeert kredietbeoordelaar S&P
19 augustus 2016
Risico’s banken nog steeds ernstig onderschat

Sinds het uitbreken van de crisis hebben banken veel inspanning geleverd om hun buffers te versterken. Door strenger toezicht en door de implementatie van de Basel III richtlijnen staan banken er vandaag de dag beter voor dan toen. Of toch niet?

In een opiniestuk in de Wall Street Journal schrijft Thomas M. Hoenig, vicepresident van de FDIC en voormalig president van de Federal Reserve van Kansas, dat banken eigenlijk vandaag de dag veel meer risico’s op hun balans hebben dan we denken en dat de kapitaaleisen voor banken nog steeds ver beneden de maat zijn.

Op dit moment is het zo dat toezichthouders – en in sommige gevallen de banken zelf – een inschatting maken van het risico van alle bezittingen die op de bankbalansen staan. Op basis van deze inschattingen wordt bepaald hoeveel buffers een bank moet aanhouden om klappen op te vangen. En dat is waar het volgens Hoenig nog steeds mis gaat.

Toezichthouders
Dat zagen we bijvoorbeeld bij het uitbreken van de financiële crisis in 2008. Vele miljarden aan hypotheken en andere kredieten die als 'zeer veilig' op de balansen van banken stonden bleken opeens zo goed als onverkoopbaar. En de verzekeringen die de waarde van al die slechte leningen garanderen bleken ook niets meer waard, want de Amerikaanse verzekeraar AIG die al die risico's van banken had afgedekt bleek niet in staat haar verplichtingen na te komen. Banken hadden bijna geen buffers voor de rommelhypotheken, omdat die voor de crisis nog als 'zeer veilig' werden aangemerkt door de toezichthouders. Je zou denken dat toezichthouders en banken hiervan hebben geleerd, maar het tegendeel blijkt waar. Eind vorig jaar hadden de grootste banken ter wereld maar voor 45% van al hun bezittingen een buffer aangelegd om risico's op te vangen. Dat betekent dat voor meer dan de helft van alles wat banken op hun balans hebben staan er geen enkel risico werd ingecalculeerd. Je hoeft geen financiële achtergrond te hebben om te begrijpen dat dit geen normale situatie is. Honderd procent risicovrij bestaat niet, zeker niet in een financiële wereld die heel snel verandert. Toch komen banken ermee weg, omdat ze de verantwoordelijkheid makkelijk kunnen afschuiven op de toezichthouder. De toezichthouder die altijd net iets minder informatie heeft dan de banken zelf en die dus altijd net iets later zal ontdekken dat bepaalde 'veilige' bezittingen opeens toch heel risicovol blijken te zijn. En dan is er ook nog iets als 'too big to fail', dat grote banken in het meest extreme geval altijd kunnen rekenen op steun van de belastingbetaler.

Banken zijn veel risicovoller dan we denken

Risicovrij bestaan niet
Als we iets hebben geleerd van de financiële crisis van 2008 dan is het dat er niet zoiets bestaat als 'risicovrij'. Hoe kan het dan dat meer dan de helft van alle bezittingen van alle grote banken nog steeds met goedkeuring van de toezichthouders als zodanig wordt aangemerkt? Zo worden staatsobligaties, ondanks de negatieve rente en de hoge staatsschulden van landen, nog steeds aangemerkt als risicovrije bezittingen. Het wordt spannend als opeens blijkt dat landen hun schuldverplichting niet na kunnen komen en in default treden...

Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw partner voor aankoop en opslag van fysiek edelmetaal.

Ga voor meer informatie naar www.goudstandaard.com of bel naar 088-4688488

17 augustus 2016
Deutsche Bank en Credit Suisse uit Stoxx Europe 50

Deutsche Bank en Credit Suisse verliezen volgende week hun plaats in de index van de vijftig grootste Europese bedrijven, de Stoxx Europe 50. Beide banken hebben sinds het begin van dit jaar meer dan 40% van hun waarde op de beurs verloren, waardoor ze niet meer tot de vijftig grootste bedrijven gerekend worden. Op 8 augustus maken de twee geplaagde banken plaats voor technologiebedrijf ASML Holding en constructiebedrijf Vinci.

Het is geen verrassing dat de aandelen van beide banken door dit nieuws opnieuw onderuit gingen. Deutsche Bank staat op het moment van schrijven ongeveer 3,5% lager op €11,33, terwijl het aandeel van Credit Suisse met 4,6% onderuit ging tot €10,63 per aandeel. Hieronder ziet u het koersverloop van beide banken over de afgelopen twaalf maanden, de grafieken zijn van Bloomberg.

Deutsche Bank 65% gedaald in de laatste twaalf maanden (Bron: Bloomberg)

Credit Suisse verloor 59% in twaalf maanden (Bron: Bloomberg)

2 augustus 2016
Europese banken weer onderuit na stresstest

De stresstest voor Europese banken heeft niet alle zorgen bij beleggers kunnen wegnemen, want op de beurs gaan de bankaandelen opnieuw onderuit. De index van Europese bankaandelen sloot maandag meer dan 2% lager en stond dinsdag rond het middaguur alweer 2,5% in de min, waarmee de waardering van banken weer terug is op het dieptepunt van de Europese schuldencrisis van vier jaar geleden.

Beleggers en analisten maken zich zorgen over de lange termijn winstgevendheid van de Europese bankensector en die zorgen zijn door de stresstest niet weggenomen. Het verdienmodel bank banken wordt enerzijds aangetast door de extreem lage rente en anderzijds door de grote hoeveelheid slechte leningen op de bankbalansen.

€1.000 miljard aan slechte leningen

Naar schatting hebben Europese banken in totaal ongeveer duizend miljard euro aan slechte leningen in de boeken staan. Moeten banken afschrijven op deze dubieuze leningen, dan kan de winstgevendheid als sneeuw voor de zon verdampen.

Analist Gary Greenwood van Shore Capital zegt in een verklaring tegenover Reuters dat Europese banken onvoldoende gedaan hebben om hun balans op te schonen. Daardoor blijven de bankaandelen onder druk staan.

Bankaandelen weer onderuit na stresstest (Grafiek van CNBC)

2 augustus 2016
Analyse: Stresstest Europese banken
Afgelopen vrijdag werden de resultaten van de stresstest voor Europese banken vrijgegeven door de Europese Bankenautoriteit (EBA). Waarschijnlijk heeft u daar al het een en ander over meegekregen op het journaal of in andere media. We vatten de belangrijkste resultaten voor u samen en kijken vervolgens nog eens kritisch welk scenario de Europese toezichthouder voor de banken precies heeft doorgerekend.

Resultaten

De resultaten van de stresstest bevestigen dat Monte dei Paschi di Siena er inderdaad beroerd voor staat. In het scenario dat door de EBA werd doorgerekend zou de kapitaalbuffer van deze bank dalen van het huidige niveau van 12% naar -2,23%. Van alle 51 banken die in de stresstest werden meegenomen was Monte dei Paschi die Siena de enige met een negatieve kapitaalratio. Zie ook onderstaande grafiek uit het rapport.

Een andere bank die de laatste tijd veel aandacht op zich weet te vestigen is Deutsche Bank, de grootste financiële instelling van Duitsland. Deze bank ziet haar kapitaalbuffer in het ongunstige scenario dalen van 13,19% naar 7,8% in 2018. Daarmee doet de bank het niet slechter dan een concurrent als Commerzbank, die haar kapitaalratio ziet dalen van de huidige 13,77% naar 7,42% in 2018.

Kapitaalratio banken in stresstest (Bron: EBA)

Monte dei Paschi di Siena

De Italiaanse probleembank moet snel haar kapitaalbuffer versterken om het vertrouwen van de financiële markten te winnen. Volgens de laatste berichten heeft de bank een plan bedacht om een deel van haar slechte leningen van de balans te halen en onder te brengen in het Italiaanse reddingsfonds Atlante. Ook zou de bank van plan zijn €5 miljard aan nieuw kapitaal op te halen. We zullen deze ontwikkelingen de komende tijd voor u in de gaten blijven houden. Barclays schetste de contouren van dit reddingsplan…

Monte dei Paschi die Siena wil slechte leningen verkopen (Bron: Barclays, grafiek via Holger Schaepitz)

Hoe zwaar was de stresstest?
Als we de resultaten van de stresstest mogen geloven staan de belangrijkste Europese banken er nu inderdaad beter voor dan een aantal jaar geleden. Zelfs de minder sterke Spaanse en Italiaanse banken weten in het crisisscenario hun kapitaalratio boven de 7% te houden. Maar betekent dat ook dat we ons geen zorgen meer hoeven te maken over de Europese bankensector?
- Als eerste merken moeten we opmerken dat de Griekse en Portugese banken niet in het onderzoek zijn meegenomen. Juist in deze landen is het percentage slechte leningen op de balans van banken relatief hoog. Had de toezichthouder deze wel meegenomen, dan waren er waarschijnlijk meer banken door het ijs gezakt.
- Ten tweede is op voorhand moeilijk te zeggen hoe spaarders en beleggers zullen reageren op het omvallen van een bank als Monte dei Paschi. Volgens de Europese regels moet de bail-in in werking treden om een bank overeind te houden, wat betekent dat vermogende spaarders een deel van hun geld verliezen. Welke gevolgen heeft dat voor het gedrag van spaarders? Dat soort secundaire effecten zijn in een stresstest lastig te meten.
- Ten derde is er in het scenario van de Europese Bankenautoriteit geen rekening gehouden met landen die hun schulden niet meer kunnen betalen. Dat is binnen de Eurozone natuurlijk wel een risico, omdat landen binnen een muntunie zelf geen geld kunnen bijdrukken. Dreigt een land toegang tot de kapitaalmarkt te verliezen - zoals Griekenland in 2011/2012 - dan is er zeker kans op een zogeheten default. Dat kan weer gevolgen hebben voor de zogeheten 'credit default swaps', waarmee beleggers het risico op een default kunnen afdekken. Toen de financiële crisis in 2008 uitbrak bleek al snel dat verzekeraar AIG haar verplichtingen niet na kon komen en door de staat gered moest worden. Deze risico's zijn dus niet onder alle omstandigheden af te dekken.
Systeemrisico
De stresstest geeft een interessant inzicht in hoe de banken er in verhouding tot elkaar voor staan, maar het geeft heel weinig zekerheid over de stabiliteit van de bankensector als geheel. We hebben in 2008 gezien dat de verwevenheid van banken zeer groot is en dat het omvallen van één bank als een domino-effect kan doorwerken op andere banken. Weliswaar is het depositogarantiestelsel in de Eurozone verruimd tot €100.000, maar dat is nog steeds een bedrag dat door de banken zelf opgehoest moet worden. Komt een grote bank in moeilijkheden, dan krijgen andere banken daarvoor de rekening gepresenteerd. De garantie van uw spaargeld is dus geen harde garantie. Ook brengt de bail-in nieuwe risico's met zich mee die het gedrag van spaarders kan beïnvloeden.
Welk scenario heeft de EBA getest?
Begin dit jaar maakte de Europese Bankenautoriteit al bekend hoe de stresstest eruit zou komen te zien. De toezichthouder gaat uit van een scenario waarbij de economie de komende jaren in totaal 2,5 tot 5 procent minder groeit dan verwacht, waarin de rente op staatsleningen stijgt en waarin de aandelenkoersen en huizenprijzen dalen. Ook werden schommelingen in de wisselkoers en een daling van de export in het scenario meegenomen. We hebben de belangrijkste variabelen uit de stresstest op een rij gezet. Zo kunt u zelf beoordelen of de stresstest zwaar genoeg is geweest of niet. Naar ons oordeel is het scenario veel milder dan de crisis die ons in 2008 getroffen heeft. Zou er dus weer zo'n crisis komen, dan kunnen de resultaten nog veel slechter uitpakken.
- Rente op Amerikaanse staatsobligaties stijgt met 250 basispunten (2,5 procentpunt)
- Rente Duitse staatsobligaties stijgt met 80 basispunten
- Lange termijn rente in de hele EU stijgt met 71 basispunten in 2016, 80 basispunten in 2017 en 68 basispunten in 2018
- Wisselkoers van Oost-Europese valuta dalen met 8 tot 24 procent tegenover de euro
- Wisselkoers Zwitserse frank stijgt met 23% tegenover de euro
- Aandelen dalen in 2016 wereldwijd met 36% en in Europa met 25,4%. In 2018 staat Europese aandelen nog maar 16,4% lager
- Olieprijs daalt met 48% in 2016 en blijft in 2017 en 2018 44% lager
- Interbancaire rente voor periode van drie maanden stijgt met 33 basispunten
- Europese export 8% lager dan verwacht in 2017 en 6,5% lager dan verwacht in 2018
- Huizenprijzen in 2018 liggen 21% lager dan de verwachting
- Commercieel vastgoed ligt in 2018 23% beneden verwachting
- Werkloosheid EU stijgt 11,6% in 2018, dat is 2,8 procentpunt meer dan verwacht
Economische groei (Bron: EBA)

Ontwikkeling rente staatsleningen (Bron: EBA)

Daling aandelenmarkten in stresstest (Bron: EBA)

Ontwikkeling huizenprijzen (Bron: EBA)

Prijsontwikkeling commercieel vastgoed (Bron: EBA)
1 augustus 2016
Beleggers vertrouwen Deutsche Bank niet meer

Het vertrouwen in Deutsche Bank is mede door de slechte cijfers over het tweede kwartaal naar een nieuw dieptepunt gedaald. Beleggers waarderen de bank op dit moment 65% lager dan de boekwaarde, het laagste niveau in meer dan vijftien jaar. Zelfs in het heetst van de financiële crisis van 2008 en 2009 werd het aandeel van de bank niet zo laag gewaardeerd als nu, zo concludeert Bloomberg.

Deutsche Bank heeft meer dan 100.000 werknemers en is daarmee een van de grootste banken van Europa. Maar door hoge kosten en een tegenvallende winstgevendheid zien beleggers steeds meer risico’s. Schadeclaims ten aanzien van slechte financiële productie die de bank de laatste jaren aan klanten verkocht heeft doen de reputatie ook geen goed.

Marktwaarde van de bank is 65% lager dan boekwaarde (Grafiek via Bloomberg)

Deutsche Bank in de problemen

Moet de bank in de toekomst overeind gehouden worden, dan zullen aandeelhouders en obligatiehouders grote verliezen moeten nemen. Dat scenario zal men koste wat kost proberen te voorkomen, maar de financiële markten zijn toch niet helemaal gerust op een goede afloop. De kosten om je te verzekeren tegen een default van Deutsche Bank waren begin deze maand zelfs hoger dan in 2008. Ook noemde het IMF de bank onlangs als het grootste risico voor de stabiliteit van het financiële systeem.

Nu de marktwaarde van de bank twee derde lager ligt dan de boekwaarde kun je jezelf de vraag stellen: Zijn beleggers te negatief geworden of staan de bezittingen van Deutsche Bank tegen een veel te hoge waarde op de balans?

Analisten zeer negatief over Deutsche Bank (Grafiek via Bloomberg)

28 juli 2016
Deutsche Bank 5% lager na slechte resultaten

Deutsche Bank waarschuwt voor een meer ingrijpende reorganisatie in het bedrijf, na de publicatie van teleurstellende cijfers over het tweede kwartaal van dit jaar. De omzet van de bank daalde met 20% ten opzichte van een jaar geleden, terwijl een groot deel van de winst verdampte. Werd er in het tweede kwartaal van vorig jaar nog €798 miljoen verdiend, nu was dat nog maar €20 miljoen. Dat was overigens minder slecht dan het verlies van €105 miljoen waar analisten rekening mee hielden.

De daling van de omzet en de winst van Deutsche Bank is voor een deel het gevolg van de ‘Brexit’, waardoor de risicopremies zijn toegenomen en de waarde van bankaandelen onder druk kwam te staan. Ook daalde de winstgevendheid van de obligatiehandel met 19% als gevolg van het afstoten van transacties van meer risicovolle obligaties. Deutsche Bank wist wel te profiteren van de toegenomen valutahandel na het Britse referendum over de ‘Brexit’.

Deutsche Bank onder druk
"Als de huidige zwakke economische omstandigheden aanhouden, dan moeten we meer ambitieus zijn in de timing en intensiteit van de hervormingen", zo schrijft directeur John Cryan in een persverklaring. Op de beurs zakte het aandeel van de bank woensdag met 5% en stond er rond het middaguur een koers van €12,20 op de borden. Begin deze maand zakte het aandeel Deutsche Bank in de nasleep van de Brexit en met de dreiging van een Italiaanse bankencrisis naar een 30 jaars dieptepunt van €11,44. De huidige koers ligt al onder het laagste niveau van begin 2009, toen een aantal financials op omvallen stonden en door de staat gered moesten worden. Beleggers maken zich zorgen over de exposure die de grootste bank van Duitsland heeft aan andere landen en vrezen meer schadeclaims voor niet-deugdelijke financiële producten die de bank verkocht heeft, zoals rentederivaten en slechte hypotheekportefeuilles. En dan hebben we het nog niet eens over de derivatenpositie van ruim €50 biljoen.
Stresstest
Aanstaande vrijdag publiceert de Europese Bankautoriteit (EBA) de resultaten van haar onderzoek van de 53 grootste Europese banken. We wachten deze resultaten vol spanning af. Hieronder alvast een infographic van het rampzalige koersverloop van Deutsche Bank van de afgelopen tien maanden.

De neergang van Deutsche Bank (Infographic via Visual Capitalist)

27 juli 2016
Europa strompelt naar nieuwe (Italiaanse) bankencrisis

Het houdt maar niet op voor Europa. De ene crisis is nog niet afgewend of de volgende dient zich weer aan. Europa moet nog beginnen aan het oplossen van de crisissituatie als gevolg van de Brexit, maar de volgende crisis doemt alweer op. Door de Brexit zijn ongeruste beleggers op grote schaal afscheid gaan nemen van onzekere beleggingen. Vooral de financiële sector moest het daarbij ontgelden. Er leven grote twijfels over de gezondheid van deze Europese sector. De Bloomberg ‘Europe 500 Banks and Financial Services Index’ is gedaald naar het laagste niveau sinds november 2011. Dat was ook een tijd dat Europa dreigde weg te zinken in de financiële crisis.

Italiaanse banken

Beleggers zijn vooral ongerust over de bancaire sector in Italië. Nagenoeg alle grote banken in dat land kampen met zeer forse financiële problemen. UniCredit, de grootste bank van het land, heeft nog een marktkapitalisatie van amper €12 miljard. De bank dreigt te bezwijken onder dubieuze leningen met een waarde van $51 miljard. Alle Italiaanse banken torsen een last van €198 miljard aan slechte leningen. Als we daar nog de leningen bij tellen waarover twijfels bestaan, dan hebben de probleemgevallen een waarde op papier van €360 miljard. Die last is in de crisisjaren alleen maar gegroeid en dat onderstreept dat het nu hoogste tijd is om krachtdadig in te grijpen.

Banca Monte dei Paschi di Siena, de oudste bank van het land, staat symbool voor de problemen in de sector. De bank heeft voor de derde keer sinds het uitbreken van de financiële crisis bij de overheid aangeklopt voor steun. Twee steunrondes hebben baat gebracht. Op de balans staat nog steeds een bedrag van € 47 miljard aan dubieuze leningen. Dat is ongeveer een derde van de totale leningenportefeuille. Ondanks alle steun is de bank niet in staat gebleken de leningenportefeuille substantieel te saneren.

Herkapitaliseren
De Italiaanse overheid heeft nu plannen om de sector op grote schaal te herkapitaliseren. Dat is echter een vorm van staatssteun en daar zijn Brusselse technocraten fel tegen gekant. Ze willen niet opnieuw de belastingbetaler laten opdraaien voor problemen die door de banken zelf zijn veroorzaakt. Sinds 2015 is er dan ook een wet van kracht die voorschrijft dat vooral de aandeelhouders en obligatiehouders de zwaarste financiële klappen moeten dragen. Volgens de Italiaanse overheid is staatssteun echter geoorloofd als er sprake is van een heuse noodsituatie en die is er sinds de Britten voor uitreden hebben gestemd. Dat denkt bijvoorbeeld ook de voorzitter van de Franse Bank Société Generale, Lorenzo Bini Smaghi. Hij vroeg zich recentelijk hardop af waar voor Europa de wijsheid in school om zich rigide aan de regels te houden als daardoor de crisis vanuit Italië kan overslaan naar de rest van Europa. Dat is heel goed mogelijk, want niet alleen de Italiaanse banken zijn zwak gekapitaliseerd, maar bijvoorbeeld ook heel veel Duitse banken staan er slecht voor.

Monte dei Paschi doet het veel slechter dan andere Italiaanse banken
Natuurlijk is de Europese Commissie niet blind voor de problemen. Nog onlangs gaf de Europese Commissie Italië toestemming garant te staan voor een bedrag van €150 miljard aan liquiditeiten voor de bancaire sector. Een dergelijke steun is geoorloofd binnen de huidige regelgeving. Het zijn uiteraard de noordelijke lidstaten die erop hameren dat van staatssteun geen sprake kan zijn. Het is echter deze starre opstelling die er voor gezorgd heeft, dat bijvoorbeeld de Griekse crisis veel langer duurde dan nodig was. De uiteindelijke kosten voor het redden vielen ook veel hoger uit dan nodig was. Brussel is echter niet gespecialiseerd in krachtdadig beslissingen nemen, liever moddert het rechtlijnig eindeloos voort. De Italiaanse bankencrisis kan wel eens heel lang gaan duren en heel kostbaar worden. Cor Wijtvliet Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte Over Beurshalte: Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden! Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

25 juli 2016
Monte dei Paschi wil slechte leningen verkopen
Monte dei Paschi di Siena heeft een plan bij de ECB neergelegd om een deel van haar slechte leningen te verkopen, zo schrijft Reuters op basis van verschillende bronnen. De derde grootste bank van Italië heeft meer dan 30% aan slechte leningen op de balans, die de stabiliteit van de bank in gevaar kunnen brengen. Door een pakket van ongeveer €10 miljard aan slechte leningen te verkopen kan de bank haar balans versterken.

De ECB wil dat Monte dei Paschi de komende 2,5 jaar voor €9,6 miljard aan slechte leningen van haar balans haalt, leningen die slechts tegen 37% van de oorspronkelijke waarde in de boeken staan. Er heeft al een afschrijving van meer dan zestig procent plaatsgevonden, maar de marktwaarde van de leningen zou nog veel lager kunnen liggen. Reuters schrijft dat de slechte leningen bij verkoop waarschijnlijk tussen de 27 en 33 procent van de nominale waarde zullen opleveren. Dat betekent dat de bank een verlies zal moeten nemen van tussen de €1 en €2,7 miljard.

Slechte leningen

De ECB deed eerder al een schriftelijk verzoek aan Monte dei Paschi om haar kapitaalbuffers te versterken, maar dat blijkt onder de huidige omstandigheden erg moeilijk. Beleggers hebben weinig vertrouwen in de bank, want op de beurs is het aandeel van de oudste bank ter wereld dit jaar al met 75% gedaald. Dat is aanzienlijk meer dan andere Italiaanse bankaandelen, die in dezelfde periode ongeveer de helft minder waard werden.

Het is de vraag wie de slechte leningen van deze Italiaanse bank kan overnemen. Mogelijk kunnen deze ondergebracht worden bij Atlante, een noodfonds dat in alle haast door de Italiaanse bankensector zelf in elkaar is gezet. Een alternatief is om de slechte leningen te verkopen aan de Italiaanse staat, mits Europa daar toestemming voor geeft.

De ECB wil het voor banken makkelijker maken hun slechte leningen te verkopen, zo maakte ECB-president Draghi gisteren bekend. De centrale bank heeft zelf geen plannen om slechte leningen van banken over te nemen.

Lees meer over de Italiaanse bankencrisis:
22 juli 2016
Grafiek: De neergang van Monte dei Paschi di Siena

De Italiaanse bank Monte dei Paschi di Siena is al bijna volledig afgeschreven door beleggers. In negen jaar tijd daalde de waarde van het aandeel op de beurs van €100 naar slechts €0,30. Had je in juli 2007 voor €1.000 aandelen van deze bank gekocht, dan koop je daar nu niet meer voor dan een kopje koffie met een croissantje. De spectaculaire koersdaling van de Italiaanse bank begon in het najaar van 2007 en kende slechts een korte onderbreking in 2009. Dat ziet er zo uit…

Aandeel van Monte dei Paschi di Siena is bijna waardeloos geworden (Grafiek via Business Insider)

Monte dei Paschi di Siena

Monte dei Paschi di Siena werd in 1472 opgericht en is daarmee de oudste bank ter wereld. De bank heeft vele crises doorstaan, maar het is nog maar de vraag of ze de huidige bankencrisis ook zal overleven. Het aandeel van de bank is bijna waardeloos geworden, omdat beleggers zich zorgen maken over de grote hoeveelheid slechte leningen op de balans. Meer dan 30% van alle leningen die de bank verstrekt heeft staat te boek als een ‘slechte lening’, dat is bijna het dubbele van andere banken in Italië.

Vorige week kreeg de oudste bank van Italië zelfs een brief van de ECB met het dringende verzoek om de kapitaalbuffers te versterken. Doet de bank dat niet, dan zal ze niet slagen voor de volgende stresstest en dan is misschien een bail-in nodig om de bank overeind te houden.

12 juli 2016
Liquiditeit Britse banksysteem neemt af

Kort na de Brexit kondigde de Bank of England aan meer liquiditeit beschikbaar te stellen aan de bankensector, voor het geval er banken in de problemen zouden komen. Dat bleek niet voor niets, want sinds het referendum rekenen banken een veel hogere risicopremie om renteschommelingen af te dekken.

Onderstaande grafiek laat zien dat het verschil tussen twee belangrijke rentetarieven, namelijk de Libor en de Overnight Indexed Swap (OIS) rente, sinds de Brexit weer significant is toegenomen. Dat wordt binnen de financiële wereld gezien als een indicator dat het kredietrisico binnen de bankensector toeneemt.

Onder normale omstandigheden liggen deze twee rentepercentages vrij dicht bij elkaar, maar op momenten van grote onzekerheid kan het verschil tussen beide flink toenemen. Dat gebeurde voor het laatst bij het uitbreken van de financiële crisis in 2008…

Liquiditeit binnen Britse bankensector verslechterd na Brexit (Grafiek via Karel Mercx)

Minder liquiditeit

Om deze grafiek goed te kunnen begrijpen zullen we eerst even kort toelichten wat beide rentetarieven betekenen. De Liborrente is de gemiddelde rente die banken hanteren om op korte termijn geld aan elkaar uit te lenen en die banken als referentiepunt gebruiken om de rente op hypotheken, creditcards en andere financiële producten vast te stellen. Deze rente wordt dagelijks gepubliceerd.

De Overnight Indexed Swap (OIS) daarentegen vertegenwoordigt de verwachting van de rente over een bepaalde periode. Dit is het tarief dat banken en bedrijven betalen om een variabele rente om te zetten naar een vast rentetarief (of omgekeerd). Daarbij wordt enkel de renteverplichting met een andere partij geruild.

Tegenpartij risico

Onder normale omstandigheden liggen deze twee rentepercentages heel dicht bij elkaar, omdat het kredietrisico van de onderliggende lening en de tegenpartij zeer gering is. Maar in tijden van onrust neemt het risico toe dat één van beide partijen in gebreke blijft. En precies dat risico zien we terug in een toenemende ‘spread’ tussen de Liborrente en de Overnight Indexed Swap rente.

De stijgende lijn in de grafiek hierboven laat dus zien dat banken terughoudend zijn om een renteverplichting met een andere bank of een bedrijf aan te gaan en daar ook meer geld voor vragen. De Bank of England houdt deze grafiek nauwlettend in de gaten en zal indien nodig meer liquiditeit beschikbaar stellen aan banken.

12 juli 2016