Op Marketupdate leest u dagelijks het laatste nieuws over goud, zilver en andere edelmetalen. In welke landen wordt het meeste goud gekocht? En wat is het nieuws achter de laatste stijging of daling van de goudprijs? En welke ontwikkelingen zijn voor u als goudbelegger interessant? Volg de ontwikkelingen op de voet via onze site.
De CEO van Endeavour Mining Corp. (ASX:EVR) zei tegenover The Australian: “We kunnen geen dividend uitkeren zo lang we geld moeten lenen, maar als we dividend gaan uitkeren, dan zullen we dat doen in goud. Mensen zijn er dol op. Ze kunnen cash krijgen als ze dat willen, maar wij produceren goud en dat zou dan ook onze valuta moeten zijn”. Hij voegde eraan toe dat het uitkeren van dividend in fysiek goud onderdeel is van een groter plan om het vertrouwen van beleggers te winnen in de goudmijnsector.
Doordat mijnbouwbedrijven bij de productiekosten van het goud geen melding maken van afschrijving en royalties hebben ze zich niet populair gemaakt. Ook ligt er een geschiedenis achter ons waarin goudmijnen veel beloftes maakten aan aandeelhouders die niet waargemaakt konden worden. Deze twee factoren hebben volgens Woodyer bijgedragen aan een negatieve attitude van beleggers ten aanzien van de mijnbouwsector.
Verschillende goudmijnen wereldwijd zijn al begonnen met het 'eerlijker' rapporteren van de productiekosten, waarin ook allerlei indirecte kosten worden meegenomen in de berekening van de kostprijs per troy ounce goud. Daardoor wordt het kostenplaatje voor investeerders transparanter en kunnen ze mijnbouwbedrijven onderling beter vergelijken. Australische goudmijnen als Evolution Mining (ASX:EVN) en Kingsgate Consolidated (ASX:KCN) geven nu al beide hun totale productiekosten aan, waaronder ook de royalties en andere indirecte kosten vallen. Ook andere mijnbouwbedrijven zoals Gold Fields, Barrick en Newmont Mining doen dat inmiddels.
Dividend in goud
Het uitkeren van dividend in goud is enorm complex, omdat kleinere aandeelhouders dan onmogelijk op een doelmatige manier uitgekeerd kunnen worden. Woodyer wil dan ook alleen de grotere aandeelhouders in aanmerking laten komen voor dividendbetaling in goud, zodat de distributie ervan goed te overzien zou zijn.
Voor een goudmijn met duizenden kleine aandeelhouders, zoals Newcrest Mining (ASX:NCM), zou het ook onhaalbaar zijn om alle beleggers dividend uit te keren in fysiek goud. Hoe Woodyer zijn plan ten uitvoer zou brengen blijft onduidelijk. Woodyer zal ook inzien dat een dividenduitkering in cash veel handiger en efficiënter is dan een betaling in fysiek goud. De extra administratiekosten en de hele logistieke operatie om alleen de grote aandeelhouders te vinden en die goud uit te keren zou al lastig genoeg zijn.
En hoe leuk het idee ook is, dat bijna een jaar geleden ook al geopperd werd door Eric Sprott, echt praktisch is het niet. Daarmee is ook gelijk de onmisbaarheid van geld bewezen. Geld is (zeker in digitale vorm) oneindig veel meer liquide dan fysiek goud en zilver. Beleggers kunnen naderhand hun geld bovendien altijd nog gebruiken om zelf goud of zilver te kopen, mochten ze die behoefte hebben. Daarom ligt een cash dividend veel meer voor de hand.
In 2011 importeerde India naar schatting 900 ton goud, minder dan in het afgelopen jaar. Dat terwijl de prijs dit jaar hoger lag en de importheffing ook pas in maart 2012 werd opgeschroefd. Tijdens een persconferentie liet de Indiase handelsorganisatie voor juwelen en sieraden weten dat de hogere importheffing de Indiase bevolking er niet van weerhouden heeft goud in te voeren, alleen de manier waarop het ingevoerd werd veranderde.
Door het goud binnen te smokkelen omzeilt men de importheffing, wat op een kilo goud al snel 200.000 Indiase roepie (omgerekend ruim €2700) scheelt. Een kilo goud kost op het moment van schrijven 2,87 miljoen Indiase roepies, waar met reguliere import nog eens 6% aan importheffing overheen zou gaan. In iets meer dan een jaar tijd is de importheffing op zuiver goud gestegen van minder dan 1% naar 6%.
Volgens Bachhraj Bamalwa van de Indiase handelsorganisatie voor juwelen en sieraden werd er tussen april en juni 2012 bijna vier keer zoveel roepies aan gesmokkeld goud onderschept als in diezelfde periode het jaar ervoor. Als de overheid een registratiesysteem met PAN-nummers zou verplichten voor de aankoop van goudbaren, dan zou dat volgens Bamalwa tot gevolg hebben dat de goudimport in 2013 met tenminste 150 ton daalt. “Onze schattingen laten zien dat vanwege de hoge importheffing en het gebrek aan toezicht op de handel in goudbaren er alleen in 2012 al 200 tot 250 ton goud het land binnengesmokkeld is”, aldus Bamalwa.
Betalingsbalans
India is volgens de laatste gegevens van de World Gold Council de grootste afnemer van goud in de hele wereld, op de voet gevolgd door China. Omdat het land zelf vrijwel geen goud produceert moet er veel metaal ingekocht worden. Dat schaadt volgens de Indiase overheid de betalingsbalans, omdat er veel roepies wegstromen naar het buitenland. De betalingsbalans van India liep in de eerste helft van het huidige fiscale jaar met 4,6% op tot een totaal van omgerekend $38,7 miljard, lezen we op Business-Standard.
Volgens Bamalwa begrijpen juweliers de zorgen van de Indiase overheid met betrekking tot de betalingsbalans, maar kunnen ze er niet geheel voor verantwoordelijk gehouden worden. Juweliers suggereren andere opties om de betalingsbalans te herstellen. “De overheid moet goud vrijmaken uit de exchange-traded funds (ETF’s) en andere beleggingsfondsen en dat terugbregen naar de banken. Die kunnen het goud vervolgens weer uitlenen, waardoor er minder ingevoerd hoeft te worden”, aldus Bamalwa. Ongeveer 40 ton goud ligt momenteel bij de veertien goud-ETF’s die in India actief zijn.
Juweliers suggereerden ook dat de overheid de importheffing op juwelen kan verhogen van 12% naar 16%. Daarmee kan de vraag naar goud afgeremd worden en beschermt de regering tevens de binnenlandse productie van gouden sieraden. “De import van goud is gestegen omdat goud eee beter rendement behaald heeft dan vastgoed of de aandelenmarkt, maar om dat te stoppen moeten we geen monster creëeren (hogere importheffingen) om een muis te doden (het tekort op de betalingsbalans)”, aldus Bamalwa.
Naar schatting werd er in 2012 ongeveer 250 ton goud India in gesmokkeld
Het kenmerk van een economische bubbel is dat ergens veel in gehandeld wordt tegen prijzen de veel hoger liggen dan de intrinsieke waarde, zo valt te lezen op Wikipedia. Dergelijke bubbels knappen uit elkaar als de liquiditeit opdroogt, er geen kopers meer te vinden zijn of als het aanbod kan worden aangepast aan de (kunstmatig) hoge vraag. Of goud ooit een bubbel zal worden is nog maar de vraag, maar daar lijkt nu nog niet bepaald sprake van te zijn. Onderstaande video is daar het anekdotische bewijs van.
China heeft het afgelopen jaar veel goud gekocht. Via Hong Kong importeerde het land in totaal 834,5 ton goud, zo maakte het bureau voor de statistiek in Hong Kong bekend. Er werd het afgelopen jaar maar liefst 94% meer goud gekocht ingevoerd door de Chinezen dan in 2011. In dat jaar werd er bruto ongeveer 431,2 ton aan goud ingevoerd. Deze cijfers hebben niet alleen betrekking op zuivere goudbaren, maar ook op gouden munten en sloopgoud.
In december werd er voor 114,4 ton aan goud ingevoerd, waarmee het totaal over heel 2012 dus op 834,5 ton uitkomt. In november importeerde het voormalig streng communistische land eveneens een aanzienlijke hoeveelheid van 90,8 ton goud. Het gele metaal komt via stadsstaat Hong Kong het Chinese vasteland binnen. Er stroomt iedere maand overigens ook wat goud in de omgekeerde richting, waardoor de netto import lager uitvalt. Wanneer de de export van goud richting Hong Kong neutraliseren blijft er een netto import van 84.687 kilogram in december en 61.787 kilogram in november over.
Onderstaande grafiek laat de bruto import van goud via Hong Kong over heel 2012 zien. De gele balken geven aan hoeveel er maandelijks ingevoerd werd, de rode lijn geeft de cumulatieve import weer. Die cumulatieve lijn is dus niet gecorrigeerd voor export van goud richting Hong Kong en geeft dus het bruto volume weer. Als de de verhouding tussen bruto en netto goudimport van de maanden november en december zouden nemen en die extrapoleren naar de rest van 2012, dan zou er van die cumulatieve import iets meer dan 70% overblijven. Dat is iets meer dan 580 ton aan goud, bijna evenveel als de totale Nederlandse goudvoorraad.
Volgens analisten importeert China zoveel goud omdat goudhandelaren hun voorraden willen aanvullen en omdat steeds meer beleggers toevlucht zoeken tot het gele metaal. Maar het zal me niet verbazen dat ook een aanzienlijk deel van de goudimport op de balans van de People’s Bank of China terechtkomt. Daar ligt volgens de laatste meting van 2009 in totaal 1054 ton, maar men zegt dat die goudreserve inmiddels wel twee tot drie keer zo groot kan zijn.
Totale bruto goudimport China over heel 2012, klik voor een grotere versie
Deze handel tussen Turkije en Iran heeft de aandacht getrokken van de VS, want die hebben zich voorgenomen Iran economisch compleet te isoleren. Alleen dan denken ze de druk hoog genoeg op te kunnen voeren om een einde te maken aan het nucleaire programma waar premier Mahmoud Ahmadinejad nog steeds achter blijft staan.
De VS uitte haar zorgen over de handelsactiviteiten tussen Iran en Turkije en stuurde in december al een aantal diplomaten naar Ankara om de situatie te bespreken. Als gevolg van de diplomatieke druk exporteert Iran al minder goud naar de Verenigde Arabische Emiraten (de tussenstop voor betalingen aan het Perzische land). Door de toegenomen aandacht in de media heeft Turkije haar 'goud voor gas handel' al teruggebracht van bijna $2 miljard in augustus naar $621 miljoen in november. Dat is overigens nog steeds een aanzienlijk bedrag en een substantiele hoeveelheid goud.
Amerikaanse druk
Goudhandelaren in Dubai zien dat Amerika de druk op Turkije aan het opvoeren is en willen daarom niet meer onderdeel uitmaken van deze keten. De Turkse goudbaren worden verkocht aan handelaren in Dubai, waaa de opbrengst in dollars en euro's de oversteek kan maken naar Iran. Sommige handelaren weigeren inmiddels goudbaren van Turkse komaf, andere willen ze alleen kopen tegen een sterk gereduceerde prijs.
Iraniërs kopen het goud in Turkije, smokkelen het in hun bagage per vliegtuig naar Dubai en bieden het daar te koop aan voor sterke inteationale valuta waar in Iran een tekort aan is, zoals dollars en euro's. Een deel van het goud gaat door naar Iran, want ook dat is een gewild object sinds de forse waardedaling van de Iraanse rial in het afgelopen jaar.
'Turks goud wordt geweerd'
Iemand die werkzaam is in de goudhandel in Turkije verklaarde tegenover Reuters dat inteationale banken en handelaars bezorgd zijn over Iraniërs die Turkse goudbaren kopen en exporteren naar Dubai. Daarom willen ze de handel in Turkse goudbaren beperken. “Dit is niet iets wat mensen uit de industrie met elkaar hebben afgesproken. Het is de afgelopen maand heel geleidelijk gegaan. Sommige inteationale banken hebben de leiding genomen op dit vlak en mijden simpelweg de aangeboden goudbaren die van een Turkse smelterij komen.”
Een woordvoerder van de Standard Bank, die actief is in de goudhandel in Dubai, zei dat ze momenteel geen Turkse goudbaren verhandelen en dat ze dat in het verleden ook maar beperkt gedaan hebben. Ook zei hij nog wel goudbaren te accepteren die afkomstig zijn van een andere smelterij met een LBMA keurmerk en die voldoen aan de kwaliteitseisen. De twee grote goudsmelterijen in Turkije, Nadir Metal en de Istanbul Gold Refinery, beschikken overigens beide over een LBMA goedkeuring.
“Over het algemeen zien we een vertraging in de vraag vanuit Dubai. Na de laatste sancties van de VS zijn ook Turkse leveranciers van goudbaren voorzichtiger geworden. De markt is niet meer zo hectisch als drie maanden geleden”, zo verklaarde een goudhandelaar uit Istanbul tegenover Reuters.
Wereldwijd zou men terughoudender zijn geworden met Turkse goudbaren, zo schrijft Reuters op basis van een niet nader genoemde bron die kennis van de situatie heeft. De directe en indirecte export van goud richting Iran is niet in strijd met de huidige Westerse sancties, maar het helpt Iran wel om haar financiën op orde te houden.
De bank Emirates NBD, dat voor een groot deel in handen is van de Dubaise staat en dat actief is in de goudhandel, zei in november het volgende in een brief naar haar klanten: “Emirates NBD zal, puur uit voorzorg, stoppen met het aan- en verkopen van goudbaren van Turkse smelterijen, ook al zijn deze geaccrediteerd als 'Londen Good Delivery' of 'Dubai Good Delivery' goudbaren”.
Goudexport
De export van goud van Turkije naar de Verenigde Arabische Emiraten explodeerde vorig jaar augustus, toen de goudhandel met Iran opeens volledig via Dubai werd omgeleid. Omwillen van de Amerikaanse sancties kon er geen rechstreekse levering van goud tussen Iran en Turkije plaatsvinden. Turkse ministers hebben bevestigd dat er goud voor gas wordt verhandeld met Iran, maar zegt dat deze handel geheel voor rekening komt van private partijen. Die zouden niet onder deze sancties vallen. “We voelen ons niet wettelijk gebonden aan welke sanctie van welk land dan ook, zo lang deze niet is goedgekeurd door de Verenigde Naties onder hoofdstuk 7”, zo verklaarde een Turkse overheidsfunctionaris. “We hebben in Turijke een grote behoefte aan gas. Voor wat Iran betreft, als zij de markt op gaan met hun gas, dan kunnen wij dat niet verhinderen. Als Iraniërs hier goud kopen en dat vervolgens ergens anders heen sturen, dan is dat aan hun om te beslissen. Het is geen overheid of overheidsinstantie die het goud koopt in Turkije.”
In Dubai heeft de overheid de goudhandelaren ook al onder druk gezet en ze opgeroepen voorzichtig te zijn met Turkse goudbaren.
Lees ook onze eerdere berichtgeving over dit onderwerp:
De goede verkoopcijfers van de US Mint over de eerste maand van dit jaar staan haaks op de ontwikkeling van de goudprijs, want die zakte netto in januari. Er was ook geen sterke uitschieter naar boven of jaar beneden die als verklaring kan dienen voor de goede verkoopcijfers van de US Mint. Met 150.000 troy ounce aan gouden beleggingsmunten was deze januari maand de beste sinds 1999. In dat jaar werd een recordhoeveelheid van 281.000 troy ounce aan Gold Eagle munten aan de man gebracht.
Ook de verkoop van zilveren munten liep hard, zo hard zelfs dat de US Mint twee weken lang geen nieuwe orders kon accepteren. Op 28 januari werd de verkoop weer hervat en begon het totaal aantal verkochte munten op het maandstaatje van de US Mint weer op te lopen. De teller is uiteindelijk gestopt op bijna 7,5 miljoen Silver Eagle munten, een nieuw record voor de US Mint.
De sterke vraag naar gouden en zilveren beleggingsmunten bij de US Mint geeft aan dat er onder beleggers veel vraag is naar edelmetaal, als veilige haven in onzekere tijden en als bescherming tegen waardeverlies van 'papieren' beleggingsinstrumenten. Het enthousiasme voor goud en zilver onder beleggers vertaalt zich nog niet naar veel hogere prijzen. In dollars bleef de goud vlak en ging de zilverprijs wat omhoog.
US Mint verkocht in januari 150.000 troy ounce aan gouden munten, het meeste sinds juli 2010
Nogmaals, ook ik weet niet wat de goudprijs de komende weken, maanden of jaren gaat doen. Daar kan ik ook weinig zinnigs over zeggen. Wel zien ik signalen die suggeren dat goud op de korte termijn bezien ondergewaardeerd is. Op Goudstudieforum werden onderstaande grafieken geplaatst, die beide op hun eigen manier laten zien dat goud op dit moment “oversold” is.
Technische analyse
De eerste grafiek geeft de ontwikkeling van de goudprijs in euro's vanaf juni 2008 weer. Op de website van Netdania kunt u zelf een soortgelijke grafiek op uw scherm krijgen, waaa u trendlijnen kunt intekenen en technische analyse kunt toepassen. Onder de prijsgrafiek staat nog een golvende lijn, dat is de stochastische oscillator. Dit is een moment indicator die laat zien hoeveel de slotkoers afwijkt van de bandbreedte van de prijzen over een zekere periode. Deze indicator volgt niet de prijs of het volume, maar slechts het momentum waarmee de prijs op en neer beweegt. Het momentum (die zichtbaar is als een golvende beweging) loopt vooruit op de prijs en heeft daarmee volgens sommigen een voorspellende functie. Men kan nooit met zekerheid zeggen wanneer het momentum gaat keren, maar deze zal ten alle tijde binnen een bandbreedte tussen de 0 en 100 blijven bewegen.
Een stochastische oscillator boven de 80 geeft daarbij aan dat een bepaalde belegging “overbought” is en dat deze op korte termijn overgewaardeerd is geraakt. Omgekeerd geldt een score van 20 of lager als “oversold”, de onderliggende waarde is dan teveel verkocht. Klik op de grafiek voor een grotere versie, waarop u kunt zien dat de stochastische oscillator inmiddels bij een score van minder dan 16 is aanbelandt. Het is de allerlaagste score die in dit tijdsbestek van 4,5 jaar gemeten is.
Met de aanname dat deze indicator inderdaad een voorspellende functie heeft zouden we de conclusie kunnen trekken dat goud in euro's momenteel sterk “oversold” is en dat de prijs in de nabije toekomst weer zal opveren.
De stochastische oscillator suggereert dat een stijging van de goudprijs in het vooruitzicht ligt (Bron: Netdania, via Goudstudieforum)
Fundamentele analyse
Een andere manier om naar de goudprijs te kijken is door deze af te zetten tegen het balanstotaal van centrale banken wereldwijd. Vorig jaar plaatsten we al een grafiek uit een rapport van Société Générale, die laat zien dat de goudprijs een zeer sterke correlatie vertoont met de ontwikkeling van het balanstotaal van een zevental grote centrale banken (omgerekend naar dollars). Ook in 2012 was dat het geval, zoals onderstaande grafiek laat zien. Echter begonnen de twee vanaf september uit elkaar te lopen. Het balanstotaal van de centrale banken bleef min of meer gelijk, terwijl de goudprijs begon weg te zakken.
De divergentie van deze twee lijnen suggereert dat ofwel het balanstotaal van centrale banken moet krimpen, ofwel dat de goudprijs weer moet stijgen. Deze conclusie volgt uiteraard uit de aanname dat er een relatie bestaat tussen de goudprijs en de ontwikkeling van de balansen van centrale banken.
Goudprijs versus balanstotaal centrale banken (via Goudstudieforum)
Voetnoot: Marketupdate geeft geen beleggingsadvies. Ik wijs hier alleen op bepaalde ontwikkelingen in de markt die naar mijn mening interessant zijn. De lezer moet zelf onderzoek doen alvorens een (significante) beleggingsbeslissing te nemen.
Vaak wordt beweerd dat zilver een grondstof is die binnen afzienbare tijd op zal raken. De ondergrondse voorraden zouden bij de huidige productie van zilvermijnen in 29 jaar volledig op zijn. In dit artikel proberen we uit te leggen waar de denkfout in deze analyse zit en waarom er helemaal geen tekort aan zilver is.
In de video verwijst de maker naar het rapport van Ted Butler uit 2005, getiteld “Friendman’s Theory”. In dat rapport haalt Ted Butler data van de US Geological Survey (USGS) uit 2004. In dat rapport staat dat de wereldwijd bekende zilverreserves 570.000 ton (18 miljard troy ounce) groot zijn. Omgerekend naar de jaarlijkse mijnproductie van zilver komt Ted Butler tot de conclusie dat het er nog voor 29 jaar aan zilver in de grond zit. Op dat moment zou er theoretisch geen zilver meer in de grond zitten. Ook zou de bovengrondse voorraad tegen die tijd uitgeput zijn, waardoor Butler de conclusie trekt dat er op dat moment geen ondergronds en bovengronds zilver meer is.
Reserves
Deze conclusie is volgens de analist van ‘MomentsinTrading’ onjuist, want de USGS heeft zelf aangegeven dat de geschatte reserve van 570.000 ton niet hetzelfde is als de totale zilverreserve die in de aardkorst aanwezig is. MomentsinTrading maakt zelf een berekening op basis van eerder gepubliceerde informatie over de hoeveelheid zilver als percentage van de totale aardkorst. Als men daarvan uitgaat is er nog voor vele decennia of langer aan edelmetaal aanwezig in de aardbodem. De 570.000 ton waar Ted Butler naar gekeken heeft is alleen de door zilvermijnen geïdentificeerde reserve, die bij de huidige prijs ook economisch rendabel is om te winnen.
Waar deze reserve van 570.000 ton geen rekening mee houdt is de hoeveelheid zilver die naar voren kan komen zodra zilvermijnen uitbreiden, de prijs verder stijgt en er nieuwe mijnen worden geopend. Naar verhouding is slechts een minimaal gedeelte van de totale hoeveelheid zilver die in de aardkorst aanwezig is aangemerkt als reserve. Als zilver als gevolg van schaarste echt in prijs zou stijgen zou de mijnproductie snel opgeschroefd worden. Dat is ook wat we feitelijk gezien hebben in de afgelopen tien jaar. Zilvermijnen halen steeds meer van het grijze edelmetaal uit de grond.
In de video wordt ook informatie van zilvermijn Hecla gebruikt. Zij geven – net als andere zilvermijnen – aan dat de zilverreserves die ze in de boeken zetten steeds aan aanpassing onderhevig is. Als er een nieuwe laag met erts wordt aangeboord zal dat zich vertalen naar een uitbreiding van de gerapporteerde reserves.
De reserve van 570.000 ton die de USGS in haar rapport heeft opgenomen blijkt ook van jaar op jaar herzien te kunnen worden. In 1999, 2000 en 2001 was de reserve 420.000 ton. Vanaf 2004 tot en met 2009 bleef de reserve gelijk op een veel hoger niveau van 570.000 ton. Michael George van de USGS schrijft het volgende over de definitie van reserves in relatie tot verschillende grondstoffen:
“Reserves zijn een bewegend cijfer. Ieder jaar voegen we meer reserves toe aan het totaal, enerzijds door exploratie en anderzijds door expansie van bestaande mijnen. Reserves worden ook beinvloedt door de prijs, want bij een stijgende of dalende zilverprijs verandert ook de hoeveelheid commercieel winbare reserves. Technologische ontwikkelingen beinvloeden de reserves ook, door betere mijntechnieken kan de reserve groter worden.”
1,4 biljoen ton zilver in de aarde?
Volgens de USGS zit er gemiddeld 0,075 gram zilver per 1.000 kilo in de aardkorst, wat zich volgens de berekening van MomentsinTrading laat vertalen 1,4 biljoen ton zilver. Dat is heel veel meer dan de bekende reserves van 570.000 ton waar Ted Butler in zijn berekening van uitgaat. Als we de schattingen erbij pakken van de totale hoeveelheid zilver die reeds uit de grond gehaald is in de menselijke geschiedenis (40 tot 50 miljard troy ounce), dan zou men tot de conclusie kunnen komen dat er nog ruim voldoende in de aardkorst aanwezig is. Weliswaar kan slechts een gedeelte van dat edelmetaal met de huidige technieken uit de grond gehaald worden, maar de stelling van Ted Butler en Adrian Douglas dat al het ondergrondse zilver over 29 jaar of vanaf 2020 “op” zal zijn is dan een onhoudbare stelling.
Ook kan men opmerken dat het zilver niet echt kan verdwijnen. Zolang we het niet de ruimte in schieten of de samenstelling met chemicaliën of iets dergelijks aanpassen zal het metaal gewoon op de aarde aanwezig blijven. Weliswaar is het verwerkt in verschillende industriële toepassingen of producten, maar het is dan nog niet “weg”.
Aanbod zilver neemt toe
De cijfers van Thomson Reuters GFMS laten zien dat de wereldwijde zilverproductie per jaar tussen 2003 en 2012 met bijna 200 miljoen troy ounce is toegenomen. Over diezelfde periode nam ook de vraag naar zilver voor industriele toepassingen toe, van iets meer dan 350 miljoen troy ounce in 2003 naar iets meer dan 450 miljoen troy ounce in 2012. Het percentage van het totale aanbod dat gebruikt wordt door de industrie zakte van 94% in 2002 naar minder dan 70% in 2012. Waar gaat de rest van dat zilver heen? Dat legt MomentsinTrading uit in een andere video die op 14 januari dit jaar werd gepubliceerd.
Net implied investment
De vraga naar zilver is onder te verdelen in een aantal categorieën, zoals industriële toepassing, fotografie, juwelen, zilverwaar en ‘munten en medailles’. Onder die laatste categorie vallen de bekende zilveren beleggingsmunten zoals de Amerikaanse Silver Eagle, de Canadese Maple Leaf, de Mexicaanse Libertad enzovoorts. Deze vraag is samengevoegd vaak niet gelijk aan het totale aanbod in het betreffende jaar. Het verschil tussen deze twee cijfers wordt toegevoegd aan de categorie ‘Implied Net Investment’. Deze is positief als het aanbod van zilver groter is dan de vraag en negatief als de vraag groter is dan het aanbod.
Als de vraag naar zilver uit de identificeerbare categorieen gelijk blijft en het aanbod uit mijnproductie en recycling stijgt, dan betekent dat automatisch dat de positie ‘Implied Net Investment’ groter wordt. Stijgt de vraag naar zilver onder beleggers of vanuit de industrie harder dan het aanbod, dan daalt de positie Implied Net Investment juist. Kopen beleggers in een bepaald jaar veel meer zilveren beleggingsmunten, dan brengt dat de hoeveelheid Implied Net Investment dus omlaag. Volgens MomentsinTrading kan de feitelijke hoeveelheid zilver die beleggers jaarlijks kopen niet precies geteld worden. De zilverindustrie neemt gewoon aan dat het edelmetaal dat niet gebruikt is voor industriële toepassingen, juwelen, voor zilverwaar of voor het slaan van beleggingsmunten en dat dus ‘over’ is, gekocht is door beleggers.
Overschotmarkt
Daarom moet de hoeveelheid zilver die beleggers kopen ieder jaar net zo groot zijn als de som van ‘Implied Net Investment’ en ‘munten en medailles’, anders groeit de voorraad. Is de feitelijke hoeveelheid zilver die beleggers kopen groter dan deze twee posities, dan dalen de voorraden juist. De cijfers van het GFMS laten zien dat de vraag naar zilver in de industrie vlak is en dat het GFMS verwacht dat de vraag naar het edelmetaal in de toekomst zelfs wat kan dalen. Ondertussen blijft de mijnbouwproductie van het grijze metaal stijgen, wat betekent dat beleggers een steeds groter overschot aan zilver moeten absorberen om te voorkomen dat er zich voorraden opstapelen (en de prijs zakt).
In onderstaande video laat MomentsinTrading zien dat het verschil tussen het aanbod van zilver (mijnbouw + recycling) van 2002 t/m 2012 sterk is toegenomen. Hoefden beleggers in 2002 samen nog maar 31,5 miljoen troy ounce zilver van de markt te halen (‘absorberen’) om de voorraadontwikkeling tegen te gaan, in 2012 was dat toegenomen tot 323,6 miljoen troy ounce. Kopen beleggers minder zilver dan die 323,6 miljoen troy ounce, dan ontstaat er een overschot in de markt. Kopen ze meer zilver, dan ontstaat er een tekort. Feit blijft dat beleggers een bepaalde hoeveelheid zilver moeten blijven kopen om de prijs op dit niveau te houden. En die hoevelheid is in de afgelopen tien jaar sterk gegroeid.
Er is geen tekort aan zilver!
De fysieke zilverbaren en munten die beleggers kopen worden ergens veilig opgeborgen, ze worden niet verbruikt. Deze substantiële hoeveelheid zilver blijft dus altijd ‘boven de markt hangen’. Het is de vraag wanneer dit zilver daadwerkelijk weer op de markt wordt aangeboden. Gebeurt dat op het moment dat de zilverprijs enorm stijgt, waardoor de mijnbouwproductie opgeschroefd wordt en beleggers winst zullen nemen? Of gebeurt dat als dat de economische crisis verder escaleert en zilverbeleggers hun zilver van de hand moeten doen om rond te komen? Is een dergelijk doemscenario waarschijnlijk? En is er feitelijk wel een schaarste in zilver dat zal zorgen voor een prijsopdrijvend effect? Dat zijn fundamentele vragen waar zilverbeleggers zich ook mee bezig zouden moeten houden.
De grote vraag naar zilveren beleggingsmunten laat zien dat het sentiment in de zilvermarkt weer wat positiever is geworden, ondanks het feit dat de prijs van het edelmetaal in het afgelopen jaar netto vrijwel niet van haar plek gekomen is. Op het moment van schrijven geeft de website van de US Mint aan dat er al 7,42 miljoen Silver Eagle munten verkocht zijn, meer dan de 6.107.000 verkochten munten in januari vorig jaar en ook meer dan de 6.422.000 verkochte zilveren munten in de eerste maand van recordjaar 2011.
Als beleggers de rest van dit jaar even enthousiast blijven over zilver kan 2013 wel eens een recordjaar worden. In 2011 werden er bijna 40 miljoen Silver Eagle munten van 1 troy ounce verkocht, waarmee deze beleggingsmunt alleen in 2011 al ruim 5% van de jaarlijkse zilverproductie van ongeveer 760 miljoen troy ounce voor haar rekening nam.
Als we verder terugkijken in de geschiedenis zien we dat de verkoop van 7,42 miljoen troy ounce zilver in de eerste 30 dagen van dit jaar al groter is dan de totale verkoop van deze munten in de jaren van 1992 t/m 1998. Op basis van de ontwikkeling van de laatste jaren zou men kunnen concluderen dat zilver steeds schaarser wordt. Toch zien we dat nog niet terug in verder stijgende prijzen of langere levertijden van het edelmetaal.
US Mint Silver Eagle van 1 troy ounce puur zilver
US Mint verkoopt vrijwel even veel goud als zilver
Als we de verkopen van 7,42 miljoen troy ounce aan Silver Eagle munten afzetten tegen de totale verkoop van gouden munten biuj de US Mint in diezelfde periode, dan kunnen we de conclusie trekken dat beleggers nog steeds evenveel geld omzetten in goud als in zilver. In januari staat de teller bij de US Mint op 140.000 troy ounce, wat wil zeggen dat er 53x zoveel volume aan zilveren munten verkocht werd. Over heel januari was goud ongeveer 53x zo duur als zilver, dus in dollars of euro's werd er van beide edelmetalen evenveel afgenomen.
US Mint verkocht in januari 2013 meer Silver Eagles dan in verschillende jaren voor het milllenium
UBS en Credit Suisse, die samen de markt voor fysiek goud in Zurich domineren, hebben een eerste stap gezet om het aanhouden van goud bij de bank te ontmoedigen. Zo verhogen ze de kosten die ze aan klanten in rekening brengen voor de opslag van hun goud. Door de hogere kosten proberen de banken vermogende klanten – waaronder andere banken, hedgefondsen en institutionele beleggers – aan te sporen het goud in eigen beheer te nemen. He kan dat nog steeds veilig opgeslagen worden bij de banken, maar dan in zogeheten 'allocated accounts'. In die situatie heeft iedere klant zijn of haar goudbaren apart op naam staan en functioneert de bank alleen als bewaker van het gele edelmetaal.
Basel III
Onder de meer gebruikelijke 'unallocated accounts', waarbij er geen specifieke goudbaren op naam gezet worden, verschijnt het goud in de kluis op de balans van de banken. Daar moeten banken als UBS en Credit Suisse weer een zekere hoeveelheid 'kapitaal' als 'reserve' tegenover zetten. Het klinkt misschien gek: goud dat conform de regels van Basel III voor een fractie gedekt moet worden met bijvoorbeeld schuldpapieren. Toch is dat de feitelijke situatie waar de Zwitserse banken mee geconfronteerd worden.
De Zwitserse banken worden, net als hun concurrenten elders in de wereld, door toezichthouders onder druk gezet om hun kapitaalintensieve activiteiten af te bouwen in de aanloop naar de introductie van de Basel III regels.
Mensen die volgens de Financial Times vertrouwd zijn met de visie van de banken zeiden dat de hogere kosten voor deze 'unallocated accounts' onderdeel zijn van een groter plan om de totale balansomvang te verkleinen. “Als het goud op de balans staat zorgt dat voor kosten en als er hogere kosten voor in rekening worden gebracht moeten we die transparant maken voor onze klanten”, zo lichtte iemand toe die vertrouwd is met de situatie. De kosten die de banken in rekening brengen zijn per klant verschillend, maar gemiddeld genomen zou het gaan om een verhoging van de opslagkosten met ongeveer 20%. Momenteel zouden de kosten voor het in bewaring brengen van goud bij de bank ongeveer 0,05 tot 0,1 procent van de waarde van het goud moeten kosten.
Credit Suisse
Credit Suisse weigerde een toelichting te geven op de hogere kosten voor het in bewaring geven van goud, maar ze kon wel bevestigen dat de kosten voor edelmetaalrekeningen voor financiele instellingen worden aangepast. UBS wilde helemaal geen commentaar leveren over dit onderwerp.
Hogere opslagkosten zijn volgens de Financial Times de laatste tekenen van spanning in de Zwitserse bankensector, die wordt 'belast' door beleggers en spaarders die op zoek zijn naar een veilige haven voor hun vermogen. Afgelopen maand besloten UBS en Credit Suisse de rente op hun korte termijn spaarrekeningen in negatief terrein te brengen, in een poging de instroom van kapitaal vanuit het buitenland te ontmoedigen.
De nieuwste maatregel veroorzaakt veel roering onder handelaren in de financiele wereld, gezien de significantie van Zwitserland als knooppunt voor de handel in fysiek goud. Het schept volgens kenners van deze sector ook kansen voor concurrerende banken, die zouden namelijk overwegen nieuwe kluizen te bouwen in Zwitserland om te profiteren van de nieuwe situatie.
Verschuiving van 'unallocated' naar 'allocated' accounts
Sommige vermogende klanten zijn aan het begin van de financiele crisis al begonnen met het overplaatsen van goud van een zogeheten 'unallocated' naar een 'allocated account'. Dat brengt overigens hogere opslagkosten met zich mee, maar een belangrijk verschil is dat het goud dat apart op naam ligt in een 'allocated account' beschermd is in het geval een bank omvalt. Wie in Zwitserland spaart via een zogeheten goudrekening ('unallocated') heeft geen bescherming van het vermogen bij het omvallen van een bank.
“Banken zijn zo scherp geweest om het goud van hun klanten weg te halen uit niet-toegewezen posities en deze over te brengen naar posities die wél toegewezen zijn”, aldus Philip Klapwijk van onderzoeksbureau Thomson Reuters GFMS. “We hebben een fase gehad waarin deze trend gedreven werd door vermeend kredietrisico [na het faillissement van Lehman Brothers]. Maar deze keer wordt de trend gedreven door de banken zelf, die tegen klanten zeggen: “Verplaatst dit goud naar een toegewezen positie zodat het niet langer op onze balans staat”.”
UBS heeft haar klanten in de afgelopen maanden aangespoord om goud onder te brengen in zogeheten “collective pool account”, kort gezegd een collectieve verzameling fysiek goud waar iedere deelnemer een aandeel in heeft. Dit is volgens UBS een financieel instrument dat direct bezit van een goudbaar garandeert namens een aantal klanten. Door het goud van verschillende klanten samen te brengen en te groeperen kan de logistieke complexiteit beperkt worden van het tellen en bij elkaar zoeken van specifieke goudbaren en munten.
De tabel staat op de website van de Bundesbank en de cijfers over 2012 komen precies overeen met de omvang van de Duitse goudreserve zoals die op het lijstje van de World Gold Council staat. In de tabel staan de hoeveelheden genoteerd in aantal troy ounce. Een simpele rekensom leert dat we deze getallen door 32.150 moeten delen om het aantal tonnen goud te krijgen.
De officiële goudreserve van Duitsland is 3391,3 ton groot. Daarvan ligt ongeveer 1536 ton bij de New York Fed, 445 ton bij de Bank of England, 374 ton bij de Franse centrale bank en 1036 ton in de kluis van de Duitse Bundesbank zelf. Klik op onderstaande grafiek voor een grotere versie die ook goed leesbaar is. De link naar deze data vond ik op het Goudstudieforum.
Duitse goudvoorraad sinds 1951, klik voor een grotere versie (Bron: Bundesbank)
Goudswaps en goudleasing
Wie de datasheet goed bekijkt, ziet dat er van 1979 t/m 1997 goud werd ‘geswapped’ door de Duitse centrale bank. Van 1997 t/m 2007 werd er juist veel goud “geleased”. Beide activiteiten hebben geholpen om de prijs van het edelmetaal te onderdrukken. Daar is de Bundesbank na 2007 mee gestopt. Dit werd onder andere opgemerkt door @darenpa72 op twitter.
@darenpa72 … Paper gold life support 1978-1997 : swaps
