De Bank of England heeft in het eerste kwartaal van dit jaar goud uitgeleend aan GLD, het grootste goud-ETF ter wereld. Dit is opmerkelijk, omdat het nog nooit eerder is voorgekomen dat de centrale bank moest bijspringen om het fonds van goud te voorzien.
Normaal gesproken is dit de verantwoordelijkheid van de bullion banks, die het edelmetaal aanbieden als onderpand voor de uitgifte van nieuwe aandelen van het ETF. Dat de centrale bank zich nu ook in de fysieke goudmarkt moet opwerpen als ‘lender of last resort’ doet vermoeden dat er sprake is van een extreme schaarste in de goudmarkt.
In de kwartaalrapportage naar de toezichthouder SEC schrijft GLD het volgende:
“Subcustodians held no gold on behalf of the Trust as of March 31, 2016. During the quarter ended March 31, 2016, the greatest amount of gold held by subcustodians was approximately 29 tonnes or approximately 3.8% of the Trust’s gold at such date. The Bank of England held that gold as subcustodian.“
29 ton van de Bank of England
Uit de rapportage over het eerste kwartaal blijkt dat de Bank of England gedurende dit kwartaal 29 ton goud heeft uitgeleend aan GLD, op dat moment goed voor 3,8% van de totale goudvoorraad van het fonds. Blogger FOFOA analyseerde de voorraadcijfers en concludeerde dat de ingreep van de centrale bank heeft plaatsgevonden tussen 19 en 26 februari.
Zowel op vrijdag 19 februari als op maandag 22 februari werd er 19,33 ton goud aan het ETF toegevoegd, waarvan de tweede tranche naar alle waarschijnlijk een noodinjectie was van de Bank of England. Voeg je daar de 8,03 ton goud van woensdag 24 februari en de 2,08 ton van vrijdag 26 februari aan toe, dan kom je uit op het totaal van ruim 29 februari zoals vermeld in de kwartaalrapportage van het goud-ETF.
Het onderstaande overzicht laat de goudvoorraad van het ETF zien. Uiterst links zie je de betreffende datum en helemaal rechts staan de dagelijkse mutaties van de voorraad. Rood omcirkeld is de periode waarin de Bank of England goud verstrekte aan het ETF. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
De Bank of England verstrekte eind februari goud aan GLD (Bron: SPDR Gold Trust)
Waar haalt GLD haar goud vandaan?
In het kader van transparantie publiceert GLD periodiek een lijst van alle goudstaven uit de goudvoorraad. Blogger Warren James heeft de afgelopen jaren alle mutaties in deze lijsten bijgehouden en concludeerde op basis van de laatste ontwikkelingen dat er sinds dit jaar ook goudbaren met compleet andere en willekeurige serienummers aan de lijst zijn toegevoegd. Dit zijn volgens Warren James waarschijnlijk goudstaven die afkomstig zijn van een zeer oude voorraad. Dit zou dus het goud van de Bank of England kunnen zijn. FOFOA deed navraag bij Warren James en die gaf de volgende verklaring:"Er zijn grofweg drie bronnen waar GLD haar goudstaven vandaan haalt. Ongeveer 30% is goud dat in het verleden al in het ETF heeft gezeten, nog eens 30% bestaat uit gloednieuwe goudbaren van smelterij Johnson Matthey en de resterende 40% is een mix van willekeurige goudbaren. De gebeurtenissen van begin dit jaar waren opzienbarend, omdat de verhouding van deze drie bronnen op een gegeven moment veranderde van 30:30:40 naar 0:0:100. Dat suggereert dat de eerstgenoemde twee bronnen van goud tijdelijk niet beschikbaar waren. Het is de vraag of die trend zal doorzetten of niet."De 'willekeurige goudbaren' vertegenwoordigen onder normale omstandigheden slechts 40% van de totale instroom van goud in het ETF, maar eind februari was al het goud afkomstig uit deze voorraad. Volgens Warren James zijn dit goudstaven die al heel lang in de kluis liggen en die waarschijnlijk slechts uitgeleend zijn aan het ETF.
Bank of England als 'lender of last resort'
Het is zeer opvallend dat de Bank of England begin dit jaar goud heeft uitgeleend aan het ETF, omdat dat normaal gesproken niet de taak van de centrale bank is. Mogelijk konden de bullion banks de plotselinge instroom van speculatief geld richting de goudmarkt niet aan en moest de centrale bank tijdelijk garant staan om dit gat op te vangen. We benadrukken nog maar eens dat dit nog nooit eerder is voorgekomen sinds de oprichting van het goud-ETF in 2004. Dit versterkt ons vermoeden dat de beschikbaarheid van fysiek goud tegen de huidige goudprijs wel eens veel kleiner kan zijn dan over het algemeen wordt aangenomen. Als het grootste goudfonds ter wereld nu al moeite heeft om voldoende goud te verzamelen, wat gebeurt er dan als de run op fysiek goud echt losbarst? Zorg dat je fysiek goud in bezit hebt, want een claim op goud via een ETF blijkt al lang geen harde garantie meer te zijn...
Bank of England leende goud uit aan GLD
