Blog

  • Dow Jones in goud sinds 1925

    De Dow Jones brak deze week voor het eerst door de grens van 19.000 punten, maar wat betekent dat eigenlijk? Zijn de aandelen uit deze index nu meer waard dan ooit tevoren? Dat ligt er maar net aan wat je als referentiepunt gebruikt voor waarde. In dollars gemeten staat de beurs inderdaad op recordhoogte, maar de waarde van diezelfde dollar daalt voortdurend als gevolg van de geldgroei.

    Reken je de Dow Jones index om naar goud, een waardestandaard met een veel betere staat van dienst dan papiergeld, dan zie je dat de aandelenmarkt eigenlijk al gepiekt heeft in 1999 en dat we op dit moment ruim 60% lager staan dan die piek! En dat terwijl de goudprijs nu meer dan vier keer zo hoog is als in 1999.

    dow-jones-gold

    Dow Jones in dollars en in goud sinds 1925 (Bron: Bloomberg, via @Bullionbasis)

    Goud versus geld

    Merk op dat de waarde van de Dow Jones index in dollars en in goud tot 1971 vrijwel gelijk op ging. Dat is logisch, want de dollar was toen gekoppeld aan goud tegen een vaste koers van $35 per troy ounce. Toen liepen de twee ook al uit elkaar, vanwege de devaluatie van de dollar en de confiscatie van goud in 1934. Om uit de deflatoire depressie te ontsnappen werd de dollar niet losgekoppeld, maar gedevalueerd ten opzichte van het goud.

    In 1971 werd de koppeling tussen goud en de dollar volledig verbroken. Op de grafiek is heel duidelijk te zien dat de Dow Jones in dollars en in goud toen sterk uit elkaar gingen lopen. Dit is overigens geen pleidooi voor een terugkeer naar de goudstandaard met een koppeling van goud aan geld. Het is slechts om te laten zien hoeveel de waarde van de dollar is uitgehold. De Dow Jones op 19.000 punten betekent dat je meer geld krijgt voor je aandelen, maar niet meer waarde!

    Lees ook:

  • Casino game fabrikant Netent sluit veelbelovende deal

    Casino game fabrikant Netent sluit veelbelovende deal

    Netent is van origine een fabrikant van online casino games en daarin hoofdzakelijk slots. Deze Netent games zitten bij tientallen online casino sites in het aanbod. Over wat de gokker verliest op een Netent game krijgt dit bedrijf een bepaald percentage commissie. Via een deal met Paddy Power een bekende fysieke bookmaker in Verenigd Koninkrijk, krijgt het nu ook offline voet aan de grond.

    Prognose waarde

    Paddy Power heeft ruim 300 wedkantoren in Verenigd Koninkrijk en hierin staan zo’n 1300 slots opgesteld. Op deze slots is een veelvoud van spellen te spelen. Nu kan het al zo zijn dat er 10 verschillende spellen op één slot zitten en dan komt er dus nog een selectie van Netent games bij. Deze zijn wel zeer gewild. Starburst is zo’n spel die ontzettend gewild is in online casino’s.

    Het is waarschijnlijk dat Starburst ook in een fysieke omgeving veel animo zal hebben. Maar hoe mooi de games ook zijn ze moeten wel concurreren met andere spellen van de slot. Eén slot levert jaarlijks gemiddeld €110.000 op. De games van Netent staan bekend als vooraanstaand dus de concurrentie met andere games kunnen ze aan. Conservatief ingeschat is het aannemelijk dat Netent tussen de 2,5% en 5% van dit bedrag als commissie krijgt. Jaarlijks kan deze deal Netent een extra omzet tussen de €3.575.00 en €7.150.000 aanbrengen.

    Beursnotering

    Het aan de Nasdaq genoteerde Netent laat al jaren groeicijfers zien. De nieuwe weg van deals met fysieke casino’s en wedkantoren heeft nog zeer veel potentieel. De deal met Paddy Power is pas de tweede in haar soort. Naast het feit dat de markt van online gokken wereldwijd jaarlijks met tientallen procenten stijgt. Netent heeft in algemene zin flinke groeipotentie.

    netent-logo-whitegreen

    Het aan de Nasdaq genoteerde Netent laat al jaren groeicijfers zien

  • Goudprijs zakt door $1.200

    De goudprijs zakte woensdagmiddag met ongeveer één procent naar $1.200 per troy ounce, het laagste niveau sinds februari dit jaar. De zilverprijs in dollars ging met 2,3% onderuit en noteert op het moment van schrijven $16,26 per troy ounce. De prijzen van beide edelmetalen gingen vlak na de Amerikaanse verkiezingen ook al onderuit, omdat beleggers vluchten richting de Amerikaanse dollar.

    Op het moment van schrijven levert een Amerikaanse Treasury met een looptijd van tien jaar 2,37% op, dat is twee procentpunt meer dan een Duitse staatsobligatie met dezelfde looptijd. Daardoor is het momenteel aantrekkelijker vermogen te parkeren in dollars dan in euro’s.

    Stijgende rente

    Beleggers zijn bijna zeker van een renteverhoging door de Federal Reserve in december. Een stijgende rente is ongunstig voor goud, omdat het edelmetaal geen cashflow oplevert. Daarom bouwen sommige beleggers hun positie in het edelmetaal weer af. Zo moest GLD, het grootste goud-ETF ter wereld, sinds de Amerikaanse verkiezingen bijna 5% van haar goudvoorraad liquideren. In acht dagen tijd verkocht het fonds evenveel goud als tijdens de koersdaling van april 2013.

    De goudprijs in dollars staat op het moment van schrijven 14,2% hoger dan begin dit jaar, terwijl zilver op een plus staat van 20,7%. Uitgedrukt in euro is de koerswinst voor beide edelmetalen ruim twee procentpunt hoger als gevolg van de lagere wisselkoers van de euro ten opzichte van de dollar.

    goudprijs-1200-dollar

    Goudprijs zakt onder de $1.200 per troy ounce, laagste niveau sinds februari (Via @Schuldensuehner)

  • FTM debatavond: De mainstream media & de macht

    FTM debatavond: De mainstream media & de macht

    De journalistiek zou de controlerende macht van onze samenleving moeten zijn, maar het vertrouwen in de gevestigde media neemt de laatste jaren alleen maar verder af. Oplages van kranten dalen en burgers halen meer en meer informatie rechtstreeks van het internet, bijvoorbeeld via social media als Facebook en twitter. Ondertussen gedragen de mainstream media zich vooral als het schoothondje van het establishment.

    Het is geen wonder dat het publiek die media als een baksteen laat vallen. Het Oekraïne-referendum, de Brexit, de verkiezing van Trump, de mainstream media waren net zo verbijsterd als het establishment zelf.

    Kortom, de journalistiek heeft een peper in zijn achterste nodig. Of is er fundamenteel iets mis met de waakhond van de democratie? Of loopt deze – al dan niet bewust – aan de lijn van degenen die hij of zij moet controleren?

    Over dit onderwerp publiceerde Eric Smit van Follow the Money onlangs een column getiteld ‘De mainstream media zijn de weg kwijt’. Ook verscheen er onlangs een interessant boek over dit onderwerp: ‘Gekochte Journalisten’.

    FTM debatavond: De mainstream media & de macht

    Over dit heikele thema organiseert Follow The Money op 24 november een debatavond. Onder leiding van FTM-hoofdredacteur Eric Smit gaan met elkaar in debat:

    • Ewald Engelen, hoogleraar financiële geografie en columnist van onder meer FTM.nl
    • Wierd Duk, journalist, schrijver en politiek commentator van het AD
    • Jeroen Smit, journalist/publicist
    • Pieter Klok, plaatsvervangend hoofdredacteur van de Volkskrant

    Het debat wordt gehouden in de studio van Vondel CS, Vondelpark 3 in Amsterdam. We beginnen om 20:00 uur en stoppen om 22.00 uur. De deuren gaan om 19:30 open.

    Tickets voor het debat kosten €7,50 en zijn via deze link te bestellen.

  • OPEC heeft groter marktaandeel, maar alles heeft zijn prijs

    Afgelopen maand maakte OPEC plannen bekend om zijn olieproductie te beperken om zo de prijs wat omhoog te drijven. Voor velen was het duidelijk, dat de strategie van zoveel mogelijk oppompen tegen elke prijs mislukt was. Ook heetten de Verenigde Staten de grote winnaar van de prijzenoorlog van de afgelopen twee jaar. De schalieproducenten slaagden er immers in om de kosten zo stevig te verlagen, dat ze zelfs bij een niveau van $ 40 zouden kunnen overleven. Dankzij OPEC was de schalie-industrie uiteindelijk alleen maar gezonder geworden.

    OPEC daarentegen had bakzeil moeten halen, omdat lasten hoger waren dan de baten vanwege de te lang aanhoudende lage prijzen. OPEC is daarmee de verliezer, of toch niet? De meeste verhalen zijn nooit zwart wit en dat geldt ook voor het verhaal rondom OPEC. Het valt niet te ontkennen dat OPEC marktaandeel heeft gewonnen, ook al zijn de kosten hoog!

    OPEC heeft waarschijnlijk van meet af aan beseft, dat het de schalie-industrie in de VS niet kon vernietigen. Het kon echter wel zijn opmars afstoppen door heel veel olie op te pompen en dat is gelukt. De productie is de afgelopen twee jaren niet gegroeid met 1 miljoen vaten per dag, maar is met 10% gedaald naar 9,6 miljoen vaten per dag.

    OPEC wint marktaandeel

    Het oliekartel slaagde er ook in om ook andere non-OPEC leden in de problemen te brengen, die te duur produceerden. Daardoor daalde de productie van de niet-OPEC landen behoorlijk en daar trok OPEC op zijn beurt profijt van. Door de lage prijzen steeg de vraag sneller dan verwacht en wel met 3 miljoen vaten per dag in plaats van 1 miljoen zoals het Internationaal Energie Agentschap had voorspeld.

    Voorde niet-OPEC landen had het Internationaal Energie Agentschap (IEA) voor 2017 een totale productie voorspeld van 59,4 vaten per dag. Daar zijn er recentelijk nog 57 miljoen van overgebleven. In 2017 zal de vraag naar OPEC olie daardoor 3 miljoen vaten per dag hoger uitvallen dan tot nu toe berekend. Daar komt nog bij, dat investeringen in nieuwe oliebronnen nagenoeg tot stilstand zijn gekomen en dat zal niet snel veranderen, zelfs niet bij een prijs die boven $50 per vat uitstijgt.

    opec-nonopec-oil-supply

    Productie OPEC versus niet-OPEC landen (Grafiek via Financial Times)

    Aan het eind van dit decennium zal er maar liefst $740 miljard minder geïnvesteerd zijn. Dat speelt in het voordeel van OPEC. Door marktaandeel te winnen daalde de waarde van een vat olie van OPEC minder snel dan bijvoorbeeld een vat schalie-olie. Sinds de prijs van een vat olie in 2014 tot onder $100 daalde zijn de potentiële inkomsten van de schalie-producenten met 55% gedaald. Dat is de uitkomst van lagere prijzen en lagere volumes.

    Bij OPEC is de daling 48%, omdat de prijsdaling deels gecompenseerd werd door een volumestijging. Dat is echter slechts een deel van het verhaal. De productie van OPEC is driemaal zo hoog en dat betekent dat de totale kosten van de prijsdaling enorm zijn. In september van dit jaar was de olieproductie van OPEC $43 miljard minder waard dan in de maand september in 2014. In de VS was dat $14 miljard.

    In de VS zijn het de aandeelhouders en de bedrijven die het verlies dragen, maar in de meeste OPEC-landen is de staatskas het voornaamste slachtoffer. Daardoor zijn grote budgettaire problemen gegroeid die niet door een groter marktaandeel gecompenseerd kunnen worden. In die zin is de OPEC strategie volledig mislukt!

    Cor Wijtvliet

    Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

    beurshalte-logoOver Beurshalte:

    Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

    Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

  • Amerikanen vragen 500.000 creditcards aan op Black Friday

    Amerikanen vragen 500.000 creditcards aan op Black Friday

    De dag na Thanskgiving is het traditioneel één grote chaos in de Amerikaanse winkels, want dan is het Black Friday en gaat iedereen traditiegetrouw spulletjes kopen. Ook de mensen die helemaal geen geld hebben doen mee aan deze gekte, want uit cijfers die analist Torsten Sløk van Deutsche Bank verzamelde blijkt dat er op Black Friday ongeveer drie keer zoveel nieuwe creditcards verstrekt worden als op andere dagen.

    De afgelopen drie jaar was Black Friday jaarlijks goed voor 500.000 nieuwe creditcardaanvragen, terwijl dat er op andere dagen in november gemiddeld 150.000 zijn. Het gaat dan niet om creditcards die banken verstrekken, maar om pasjes die men in ter plekke in de winkel kan aanvragen. Gemiddeld heeft een Amerikaanse huishouden meer dan $132.000 aan schulden, waarvan ruim $15.000 bestaat uit creditcardschulden.

    creditcards-black-friday

    Amerikanen vragen op Black Friday 500.000 nieuwe creditcards aan (Grafiek van Deutsche Bank, via Business Insider)

  • Dow Jones Index breekt door 19.000 punten

    De Dow Jones index is dinsdag voor het eerst in haar 120-jarige geschiedenis boven de 19.000 punten gesloten en bereikte daarmee voor de tweede dag op rij een nieuwe all-time high. Ook de breder gedragen S&P 500 index bereikte een nieuw record op iets meer dan 2.200 punten. De Nasdaq index van technologiebedrijven kon niet achterblijven, want ook die steeg dinsdag naar een recordniveau van 5.386,35 punten.

    Het is al bijna twee jaar geleden dat de Dow Jones voor het eerst boven de 18.000 punten kwam, want dat gebeurde op 23 december 2014. Het was de zwaarste bevochten mijlpaal van duizend punten sinds het doorbreken van de 15.000-puntengrens in mei 2013. Door de beurscrash van 2008 duurde het toen zes jaar voordat de Dow Jones index weer hersteld was tot het niveau van voor de crisis.




    Beleggers vluchten in aandelen

    Na de verkiezing van Donald Trump verschoven beleggers een deel van hun portefeuille van obligaties richting aandelen. Beleggers verwachten dat Trump veel nieuwe investeringen gaat doen in de Amerikaanse economie, waardoor de inflatie zal oplopen. Een hogere inflatie maakt aandelen aantrekkelijker dan obligaties. Daarnaast wil Trump het bedrijfsleven stimuleren, wat ook een gunstige impact kan hebben op de aandelenmarkt. Beleggers anticiperen op deze ontwikkeling en brachten de belangrijkste aandelenindices in de Verenigde Staten naar recordhoogte. De stijging van Amerikaanse aandelen werd ook versterkt door de wereldwijde kapitaalvlucht richting de dollar. De dollarindex is sinds de verkiezingen met bijna 3% gestegen naar meer dan 101 punten. De rente op Amerikaanse Treasuries met een looptijd van 10 jaar steeg dinsdag naar 2,32%, het hoogste niveau in bijna een jaar tijd.

    dow-19000-online-v4-fever-v2

    Dow Jones breekt door de grens van 19.000 punten (Bron: USA Today)

  • Grote goudschat van 100 kilo gevonden in Frankrijk

    Grote goudschat van 100 kilo gevonden in Frankrijk

    Een Fransman heeft 100 kilo goud gevonden in het huis dat hij erfde in het Franse stadje Évreux, wat bij de huidige goudprijs goed is voor een waarde van ongeveer €3,5 miljoen. De verzameling, bestaande uit 5.000 gouden munten, 37 goudbaren van 1 kilogram en twee goudbaren van ruim 12 kilo, was verstopt op verschillende plekken in het huis. Het werd daarom pas ontdekt toen het huis afgelopen maand door nabestaanden werd leeggehaald.

    “Het goud lag verstopt onder meubels, onder stapels linnengoed en in de badkamer. Ook was er goud verstopt in een whiskyfles en in een conservenblik onder een meubel”, zo vertelde veilingmeester Nicolas Fierfort. De enorme verzameling goud is inmiddels al verkocht aan zowel Franse als internationale kopers.

    De verzameling goud werd aangelegd in de jaren ’50 en ’60, zo blijkt uit echtheidscertificaten die ook in het huis werden aangetroffen. De collectie bestond onder andere uit Amerikaanse gouden munten van $20 en $10 uit het begin van de twintigste eeuw. Het goud leverde bij de veiling ongeveer €3,5 miljoen op, maar dat is niet het bedrag dat de erfgenamen krijgen. De Franse belastingdienst houdt namelijk 45% van de opbrengst in vanwege erfbelasting.

    tresor-decouvert-heritage-evreux

    Honderd kilo aan gouden munten en goudbaren aangetroffen in een huis in Frankrijk (Bron: La Dépêche Évreux)

    Goud of geld bewaren?

    Het komt vaker voor dat erfgenamen of nieuwe eigenaren van een huis een grote verzameling goud of bankbiljetten ontdekken. Soms blijft een schat tientallen jaren lang verstopt, waardoor de waarde behoorlijk kan veranderen. Zo ontdekte een Amerikaans stel uit de Amerikaanse staat Ohio onlangs bij het klussen een oude koffer uit 1951 met daarin $23.000 aan bankbiljetten.

    Het geld verkeerde in zeer goede staat, omdat het op een droge plek bewaard werd en in waspapier gewikkeld zat. De schat is waarschijnlijk verstopt in 1951, gezien het feit dat er ook een krant uit dat jaar in de koffer zat. De dollarbiljetten zijn is ruim vijftig jaar later nog steeds te gebruiken, maar door inflatie is het geld wel veel minder waard geworden.

    Had men destijds gouden munten in plaats van bankbiljetten in de koffer gedaan, dan was de schat vandaag de dag een vermogen waard geweest. Bij een toenmalige goudprijs van $35 per troy ounce had men ruim 650 troy ounce goud kunnen kopen (ruim 20 kilo) met een waarde van bijna $800.000. Dat is 34 keer zoveel als de waarde van het papiergeld dat in 1951 in de koffer werd gestopt.

    koffer-bankbiljetten

    $23.000 aan bankbiljetten verstopt in een koffer

    bankbiljetten-dollars2

    De schat bestond uit biljetten van $20, $50 en $100

    Waardeloos geld

    Het kan nog gekker, want in Italië ontdekte de 60-jarige Angela Vargas onlangs 37 miljoen lire aan bankbiljetten. Het geld was verstopt op zolder in het huis van haar overleden moeder. Dat geld zou vandaag de dag omgerekend een waarde vertegenwoordigen van €19.100, ware het niet dat de Italiaanse centrale bank de oude lire bankbiljetten sinds 2011 al niet meer accepteert. Afgezien van een mogelijke verzamelwaarde is deze vondst dus compleet waardeloos geworden.

    Het geldbedrag is waarschijnlijk al voor de introductie van de euro verstopt, toen de goudprijs veel lager was dan nu. Had ze het geld destijds omgewisseld in euro’s, dan was het vandaag de dag nog wel wat waard geweest. Had ze de 37 miljoen lire gebruikt om goud te kopen, dan was de schat door de stijging van de goudprijs veel meer waard geworden.

    lira-bankbiljetten

    Vrouw vindt 37 miljoen lire aan bankbiljetten, maar het geld is sinds 2011 niet meer inwisselbaar (Foto van Wikipedia)

    Conclusie

    Uit deze drie voorbeelden kunnen we een aantal lessen trekken. Zo blijkt goud over de langere termijn in veel gevallen een betere waardeopslag is dan papiergeld. Natuurlijk is de goudprijs volatiel, maar daar staat tegenover dat papiergeld op de langere termijn door inflatie alleen maar minder waard wordt. In sommige gevallen wordt het papiergeld zelfs compleet waardeloos verklaard door overheden en centrale banken. Dat hebben we onlangs in India nog gezien.

    Bewaar je geld op een bankrekening, dan vormen bank en overheid een tegenpartij risico. Bewaar je contant geld, dan heb je de centrale banken en overheid als tegenpartij. Fysiek goud daarentegen heeft waarde uit zichzelf, omdat het rechtstreeks te verhandelen is met mensen over de hele wereld. Er is geen centrale bank of overheid die absolute controle kan uitoefenen op goud. Daarom is het gele metaal misschien wel de meest geschikte manier om voor een langere termijn vermogen op te slaan.

    Wil je vermogen voor een langere termijn in de familie bewaren, dan is fysiek goud daar een geschikt instrument voor. Wil je vermogen overdragen naar de volgende generatie, dan is het belangrijk om daar op tijd mee te beginnen en om je in te lezen in de regels omtrent belastingvrij schenken. En wilt u dat het vermogen in de familie blijft, dan is het verstandig om tijdig aan een vertrouwenspersoon kenbaar te maken waar u het vermogen bewaard heeft.

    gs-logo-breed

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar 088-4688488.

  • Waarom de Eurozone zal blijven

    Waarom de Eurozone zal blijven

    Door: Miguel Otero-Iglesias

    De euro was en blijft een verschrikkelijk idee, zo is de consensus onder veel Britse en Amerikaanse economen. Van Martin Feldstein aan de rechterkant van het politieke spectrum tot aan Mervyn King in het midden en Paul Krugman en Josephn Stiglitz aan de linkerkant van het politieke spectrum, de conclusie is duidelijk: De Europese monetaire unie was een vergissing en moet daarom ontmanteld worden.

    Zo overtuigend als deze ideeën lijken in tijden van een groeiend populisme, ze houden geen rekening met de publieke stemming op het Europese continent, waar de euro nog steeds zeer populair is.

    Het is voor mensen buiten de eurozone gemakkelijk om te wijzen op de hoge werkloosheid in Italië, Griekenland en Spanje en de schuld daarvoor neer te leggen bij een “one size fits none” euro. Maar de mensen die leven met de euro zien dat anders.

    Meerderheid wil euro behouden

    Meer dan twee derde van de bevolking in de Eurozone – zelfs diegene in de landen die het meest getroffen zijn door de crisis – willen de gemeenschappelijke munt behouden. Neem bijvoorbeeld Griekenland. In de herfst van 2005 steunde slechts 46% van de Grieken de euro. Tien jaar en twee pijnlijke en vernederende bijna Grexits verder was dat percentage gestegen tot 70%.

    Grieken en andere Zuid-Europeanen weten dat de problemen waar ze nu mee te maken hebben vooral wortels hebben in eigen land. Het verlaten van de euro, zo denken de meesten, zou de situatie alleen maar van kwaad naar erger brengen.

    Bijna iedereen aan beide kanten van de Atlantische Oceaan is het erover eens dat de Eurozone – wil ze de volgende crisis overleven – een gezamenlijke fiscale structuur moet hebben: Eurobonds, een gezamenlijke begroting en een overkoepelend ministerie van Financiën voor de Eurozone met een gepast democratisch toezicht.

    De meningen verschillen over de politieke haalbaarheid van dit soort maatregelen. In de VS en het Verenigd Koninkrijk geloven de meeste studenten en economen dat de kans dat Duitsland een transferunie zal accepteren en dat Frankrijk fiscale soevereiniteit zal overdragen zeer gering is. En daarom concluderen ze dat het tijd is om te accepteren dat het euro experiment gefaald heeft en dat het tijd is om de scheidingsprocedure in gang te zetten.

    Griekenland

    Joseph Stiglitz bijvoorbeeld beargumenteert dat Griekenland de eurozone met slechts minimale verstoringen kan verlaten, door een nieuwe 'elektronische Griekse euro' te introduceren en door kapitaalcontroles in te voeren. In zijn boek "The Euro: How a Common Currency Threatens the Future of Europe" legt Stiglitz uit dat een elektronische munt het voor de Grieken onmogelijk zal maken om hun spaargeld het land uit te smokkelen of belastingen te ontwijken. Op die manier zou de monetaire soevereiniteit weer teruggegeven kunnen worden aan de Griekse staat. Wat zorgwekkend is aan het voorstel van Stiglitz is dat hij er niet in slaagt te specificeren of die beslissing het gevolg is van een democratisch proces of dat ze met macht wordt afgedwongen, als een gigantische corralito in de Argentijnse stijl. Aangezien het wantrouwen ten aanzien van de elite in Griekenland zeer groot is zal een dergelijk besluit zeer waarschijnlijk grote sociale onrust veroorzaken. Tot op heden hebben kapitaalcontroles in Griekenland gewerkt, omdat het land in de Eurozone gebleven is. Als er een exit uit de muntunie in het vooruitzicht lag, dan zou de situatie heel anders zijn. Waar de suggesties zoals die van Stiglitz geen rekening mee houden is dat Portugal, Spanje, Italië en Griekenland hard hebben gevochten om in de rijke en democratische club van de Eurozone te komen. Ze zullen dit niet snel opgeven. Natuurlijk, de euro heeft een aantal structurele zwakheden die aangepakt moeten worden. Maar ondanks dat heeft de euro zich gedurende de crisis bewezen als een pilaar van stabiliteit. Dat kan niet gezegd worden van de nationale instituten. Het is belangrijk om te onthouden dat voor de introductie van de euro de meeste mensen in het zuidelijke deel van Europa tenminste 30% van hun bezittingen bewaarden in een harde valuta, soms ook in het buitenland, uit angst voor een devaluatie en het daarop volgende verlies aan koopkracht. Weinig mensen willen terug naar die tijd. Dit is waarom linkse partijen als Syriza in Griekenland en Podemos in Spanje - en zelfs de separatisten in Catalonië - zich ervan weerhouden hebben om de euro te laten vallen. De enige uitzondering is Beppe Grillo in Italië, maar weinig mensen geloven dat hij serieus is over een Italiaans vertrek uit de eurozone.

    Uit de Eurozone?

    Vergelijkbare berekeningen in andere landen van de Eurozone maken de meeste voorstellen om uit de muntunie te stappen onrealistisch. Het idee van twee euro's - één voor de noordelijke landen en één voor de zuidelijke - zoals gesuggereerd is door winnaars van de Lord Wolfson prijs, is niet levensvatbaar. Dat komt omdat Frankrijk in het midden zit en nooit in een muntunie zal stappen met enkel de meer productieve noordelijke landen. Ook zal Frankrijk zich niet willen afscheiden van Duitsland om leiding te mogen geven aan het minder productieve zuidelijke deel van Europa. Ook zal Duitsland de eurozone niet verlaten, zoals gesuggereerd wordt door Stiglitz en King. Geen enkele Duitse bondskanselier wil de geschiedenis in gaan als diegene die de stekker uit het Europese project trekt. Zoals Merkel duidelijk maakte tijdens de recente crisis: "Als de euro valt, dan valt Europa". Dit is precies de reden waarom Alternative fur Deutschland zichzelf transformeerde van een anti-euro naar een anti-immigratie partij. Er zijn in Duitsland maar weinig stemmen te winnen met het bekritiseren van de euro. Hetzelfde is waar in Frankrijk, zoals ook Marine Le Pen van het Front Nationale zich gerealiseerd heeft. Ze praat nu over een gezamenlijke ontmanteling van de euro (een onrealistisch plan) en zal niet doordrukken om Frankrijk als enige uit de muntunie te laten vertrekken. De Eurozone is niet als Noord-Amerika, waar de Verenigde Staten, Mexico en Canada zich prima redden zonder een gemeenschappelijke munt. De Verenigde Staten is veruit de sterkste economie van deze drie en daarom wordt de handel tussen deze landen voornamelijk in dollars gedaan. In Europa is de macht meer verdeeld over verschillende landen. En omdat niemand de Amerikaanse dollar wil gebruiken voor handel tussen Europese landen betekent een opsplitsing van de eurozone een terugkeer naar de 'tirannie' van de jaren '80 met de Duitse mark. Dit zou de geest van het 'Duitse probleem' weer nieuw leven in blazen. Juist dat zou een bedreiging betekenen voor Europa, niet de euro. Geld creëert, net als taal, een gevoel van gemeenschap. Zelfs de traumatische ervaring zoals de recente crisis in de Eurozone, kan een band scheppen die verder gaat dan de landsgrenzen. Europeanen die in de Eurozone zitten voelen zich veel meer verbonden met Europa dan de landen daarbuiten. En in tegenstelling tot wat eerder werd aangenomen laat recent onderzoek zien dat de meeste inwoners van de Eurozone vinden dat er meer solidariteit tussen de landen van de muntunie moet komen. Dit geldt zelfs voor de inwoners van een landen die netto betalen voor dit project, zoals Duitsland. De euro is niet de oorzaak van de landelijke spanningen die we vandaag de dag zien in Europa. Het bracht ze slechts naar de voorgrond, door de wederzijdse afhankelijkheid van alle Europese landen bloot te leggen. Haal je de gemeenschappelijke munt en de banden die Europeanen aan elkaar binden weg, dan zal Europa als geheel in verval raken en zal het nationalisme sterker worden. Deze column van Miguel Otero-Iglesias verscheen eerder in het Engels op Politico. Vertaald door Marketupdate. Lees ook: 

    50-euro-pixabay

    Waarom de Eurozone zal blijven, een column van Miguel Otero-Iglesias

  • Reading through the gassy lines: What is the future for the European Gas Market?

    Reading through the gassy lines: What is the future for the European Gas Market?

    This article on the future of the European Energy Market is written by Carola Dieudonné, reporter on Euro-Russian affairs. This article originally appeared on Climategate.nl. It covers the latest developments on the European gas market.

    Reading through the gassy lines: what is the future for the European Gas Market?

    A brief take on the European Autumn Gas Conference (EAGC)

    kop-kaart-1

    At the annual EAGC event, which took place at the World Forum in The Hague between the 14 and 16 of November 2016, high level energy professionals of major gas and energy companies and experts from academia discussed the new realities for the gas industry. Topics included the new sources of gas supply, energy security, infrastructure projects and geopolitical relationships.

    EU Gas Demand

    To better understand the European gas market, it might be useful to first look at EU’s gas supply portfolio, as presented by ACER & CEER’s Annual Report on the Results of Monitoring the Internal Natural Gas Markets in 2015.

    gastaart-590

    EU gas supply portfolio by origin in 2015 in % (100% = 437 bcm)

    Natural gas and LNG

    As shown in the graph, the EU relies on imports of piped gas or Liquefied Natural Gas (LNG). Russia is the main EU supplier with a share of around 30% of supplies (42% share of imports from third countries), followed by Norway and Algeria. LNG imports totalled more than 12% of EU supplies in 2015, a 18% increase compared to 2014. Qatar is the key LNG supplier, followed by Algeria. Domestic conventional EU production accounts for less than 30% of overall gas supplies and its share continues to decrease (-8% in 2015 vs 2014 and -10% in 2014 vs 2013, approximately 15bcm less in two years). It is expected that by 2030 the share of domestic production could drop to below 20%. An important factor for this is Groningen field’s decreased production (-24% in 2015).

    Paul Corcoran, Finance Director of the Nord Stream 2 AG, pointed out that EU gas demand will remain steady. The EU domestic gas production has fallen and is expected to continue to fall further within the next 20 years. According to him, traditional suppliers from Norway and Northern Africa will not be able to supply Europe at today’s level anymore and there is not much gas supply to be expected from the Caspian region. Renewables are unable to fill the supply gap and coal is not an environmentally-friendly alternative. This means that additional infrastructure is necessary to fill a substantial import gap of about 120 bcm. Corcoran stated that, Liquefied Natural gas (LNG) and Russian gas are the only two true solutions.

    toekomst-590

    Future European gas demand

    Nord Stream 2 is on track

    According to Corcoran, Nord Stream 2 is able to deliver up to 55bcm per year, “which can supplement, not replace other supply options”. Corcoran mentioned that the Nord Stream 2 project is on track and the pipeline will be ready to deliver gas from the end of 2019 onwards: the pipe-lay contract award will be done before end of 2016 and the construction will start in 2018. Technically, since Nord Stream 2 broadly follows the Nord Stream 1 routes across the Baltic Sea, it can be launched straight into the Nord Stream 1 project. As a European project, it includes many.

    pijplijnen-europa-590

    European Gas Network (Source: Southfront.org)

    Ludger Hümbs from GASCADE Gastransport discussed the European Gas Connecting People (), a pipeline that is to be constructed to distribute the natural gas arriving in Germany via Nord Stream 2 to the heart of Europe through a secure transport network. According to Hümbs, via this pipeline, flexibility and supply security in the market will be increased, especially in South-Eastern European market. EUGAL, a subsidiary of Gazprom, is able to interlink various infrastructures in Germany and neighbouring countries and is fully EU-regulated. The building of the pipeline is supposed to start from the beginning of 2018, so that gas can start flowing at the end of 2019.

    nwe-pijplijnen-590

    New pipeline project in Germany (Source: Welt)

    Tapping into concerns over energy security, Philip Lambert, Chief Executive Officer of Lambert Energy Advisory, pointed out that Russia had been a reliable deliverer of gas to Europe for almost 50 years with the exceptions of two weeks in 2008/2009.

    For some context, this is a reference to Russia’s gas supply cut-off to Ukraine in January 2009. The cut-off happened as a result of various transit and price discordances, and failed negotiations when Russian Gazprom refused to conclude a supply contract for 2009, unless the Ukrainian gas company Naftogaz paid its accumulating debts for previous gas supplies. In the end, the issue was settled between Putin and Tymoshenko via a new contract deal. However, for some countries, such as the Baltics and South-eastern European countries, it signalled the importance of gas supply diversity and transit security to avoid the risk of sudden gas flow interruptions.

    LNG to diversify EU’s Gas Supply

    Much attention was given to LNG as an alternative energy source for Europe. Jason Bardoff US, professor of professional practice in International and Public Affairs and founding director of Center on Global Energy policy of Columbia University, pointed to the great potential of U.S. LNG supply, made possible by the Shale Revolution. According to Bardoff, cheap LNG has great potential for the European market; until now most U.S. LNG cargoes have gone to South-America. He also referred to the geopolitical, foreign policy and energy security concerns of Europe, because of the perceived insecurity of Russian gas dependence. Yet, according to Bardoff, “security comes not from getting off of Russian gas, because it is by far the cheapest source of gas and had been a reliable supplier of gas to the vast majority in Europe. The security comes from increasing integration and interconnectivity in the pipeline network to allow more optionality in the event of disruptions in certain places”.

    Andrew Walker, Cheniere Marketing’s vice president for strategy, emphasized LNG is important for the European supply diversity and is perceived as such among policymakers. Although not much LNG has been exported to Europe yet, supply to Europe is likely to increase with new LNG projects from Australia.

    During a discussion session John Roberts, Senior Partner of Methinks and former Managing Editor of Platts and Financial Times Energy, stressed the importance of energy security. For interconnectedness among European member states, upgraded infrastructure was needed. In this way, all countries of the European continent have access to gas market competition and, are able to deal with potential crises in case of major pipeline cut-offs from Russia or Norway.

    An effective distribution system, therefore, between European member states facilitates free gas flow between LNG terminals on the Baltic, Adriatic, and Aegean Seas. Some steps have already been taken; as such, it should be noted that Lithuania and Poland already invested in off-shore LNG terminals (Klaipeda and Świnoujście respectively) for increased supply diversity, and energy independence from its main Russian gas supplier. The lower reliance on its main supply source enables gas price negotiations and energy-security guarantees for neighbouring countries.

    A Gas Paradigm Shift is Urgent: Gas as a Climate Change Solution

    A predominant theme throughout the event was how to improve the general image of natural gas in a post- COP21 reality. Generally speaking, most experts agreed that the gas industry had to better convey the benefits of natural gas, and emphasize its role as a green solution committed to the energy transition.

    According to Philip Lambert, the gas industry is facing an “existential crisis”. He reasoned how this was completely unreasonable, since gas does not emit sulphur or particles, in contrast to the coal industry which creates urban smog around the world. Gas companies are “pathetic at defending [their] fuel” and should, therefore, not let themselves be “hijacked by carbon”. Instead, they have to promote natural gas as a green fuel able to sort out the world’s atmosphere in a responsible and affordable way, instead of promoting costly renewables.

    Lambert also promoted Britain’s policies of closing down the coal industry. As such, he quoted Amber Rudd, Secretary of State for Energy and Climate Change who said “one of the greatest and most cost-effective contributions we can make to emission reductions in electricity is by replacing coal fired power stations with gas.”

    In a similar line, Dr. Ludwig Möhring, Managing Director Sales of WINGAS (Gazprom subsidiary), put emphasis on the need for the gas sector to engage in the energy transition discourse. He argued that, despite the costs, German policymakers want to move away from fossil fuels and go all-electric in order to combat climate change.

    german-greenhouse-gas-emissions

    German greenhouse gas emission (1990-2015) (Source: Cleanenergywire)

    At the same time, Möhring presented a graph showing that “after five years of spending billions of euros on renewable energy in Germany, climate targets have failed and the effect was practically zero”. Yet, according to Möhring, the political discourse will remain anti-fossil fuels and pro-renewables. Therefore, the gas industry has to make a good case for gas as a green solution able to combat climate change, and build coalitions of support with, for instance, NGO’s.

    Similarly, Marjan van Loon, president-director of Shell Netherlands, also argued that “gas advocacy will have to be replaced by energy transition advocacy”. For this, “more and better cross-sector collaboration” is necessary to bring the gas and renewables partnership to its full potential. At the same time, van Loon mentioned that “more policy changes in favour of gas are needed” and that “there is homework for Brussels to be done”.  As such, “robust carbon policies are required to make the switch to a lower CO2 energy system” and encourage coal to gas switching in the power industry.

    Written by Carola Dieudonné, Euro-Russian affairs analist. Follow Carola on twitter: @caroladieudonne

  • Russia adds 40 tonnes to gold reserves

    Russia has added over 40 tonnes of gold to it’s reserves in October, according to the latest data released by the Central Bank of Russia. Since 2006, the year in which the country started to accumulate gold, they never added such a great amount of gold as last month. By adding 1.3 million troy ounce (40,43 tonnes), the total gold reserves of the Russian Federation reached 1.583,17 tonnes. Valued against a gold price of $1.265 per troy ounce, this gold hoard equals a market value of $64,43 billion.

    The past ten years Russia has quadrupled it’s gold reserves from less than 400 ton almost 1.600 tonnes. And while the precious metal represented less than 4% of the total reserves, today it is about 16,5% of the total reserves. The shift from foreign exchange reserves to gold is a process which started in 2006, but it gained more speed during the financial crisis of 2008 and the crash of the price of oil in 2014.

    russia-gold-reserves-okt16-english

    Russian gold reserves quadrupled since 2006

    gold-forex-reserves-russia-oct16

    International reserves of Russia

    From currency to gold reserves

    Russia wants to reduce it’s dependency on dollars and therefore it keeps diversifying away to euro’s and gold. Last year Dmitry Tulin, governor of the Central bank of Russia, stated that only gold reserves are a one hundred percent insurance against political and legal risk. This advantage is great enough to overcome the volatility in the price of gold.

    In the first ten months of this year Russia has added 167,73 tonnes of gold to it’s reserves, which equals to little over 200 tonnes on an annual basis. That would be on par with the record gold purchase of 206 tonnes in 2015.

    annual-gold-purchases-russia-oct16

    Annual purchase of gold by Russia since 2006

    Central banks buy gold

    The Central Bank of Russia is the largest gold buyer of all central banks. The country takes the sixth position on the list of countries with the largest gold reserves, behind the United States, Germany, Italy, France and China. Other countries buying lots of gold in the last couple of years are China and Kazachstan.

    Central banks became net buyers of gold in 2010 and are still adding precious metals to their reserves. According to the Official Monetary and Financial Institutions Forum (OMFIF), gold will make a comeback as an important monetary reserve.

    hollandgold-logo

    This article is brought to you by Hollandgold, precious metals dealer in the Netherlands. For more information on buying gold, you can contact them at [email protected] or by phone +31(0)88-4688400.