Tag: 2013

GFMS: Vraag fysiek zilver naar recordniveau in 2013
De vraag naar fysiek zilver steeg in 2013 naar een recordniveau, zo schrijft Thomson Reuters GFMS in haar nieuwe Silver Survey 2014. Als gevolg van de daling van de zilverprijs werd er meer zilver gekocht, voornamelijk in de vorm van zilveren munten en baren. Vergeleken met recordjaar 2011 groeide het volume aan beleggingszilver met 15,5% naar 245,6 miljoen troy ounce, bijna een kwart van de totale vraag. Vergeleken met de 139,3 miljoen troy ounce van vorig jaar is er zelfs sprake van een stijging van 76%. Ook de vraag naar zilveren juwelen trok weer iets aan door de lagere zilverprijs. Het afgelopen jaar werd er 198,8 miljoen troy ounce zilver gebruikt voor sieraden, een stijging van 9,6%.

Vraag en aanbod in de zilvermarkt (Bron: GFMS)

Zilveren munten en baren populair
Kijken we naar de langere termijn, dan zien we dat met name beleggen in zilver een grote vlucht genomen heeft. In 2013 werd er bijna vijf keer zoveel volume aan munten en baren verkocht als in 2004. Drukken we de vraag naar zilver uit in dollars, dan is de stijging nog veel groter. De gemiddelde zilverprijs was in 2004 afgerond $6,66 per troy ounce, tegenover $23,79 in 2013. Rekenen we dat om naar het totale volume, dan komen we tot de conclusie dat er het afgelopen jaar 16,5 keer zoveel geld is omgezet in zilverbaren en munten als in 2004.

Populariteit van zilverbaren is in Westerse landen en India groter dan in China

Zilver ETF's
Het jaar 2013 kenmerkt zich ook door een verschuiving van ETF's naar fysieke munten en baren. Van 2006 tot en met 2012 werd er gemiddeld 90 miljoen troy ounce zilver per jaar aan ETF's toegevoegd, maar in 2013 droogde deze markt bijna volledig op. Net als bij goud verschoof de vraag van een papieren claimbewijs naar het fysieke bezit van edelmetaal. Toch waren de zilver-ETF's populairder dan de goud-ETF's, want die zagen het afgelopen jaar honderden tonnen goud uit hun voorraden wegstromen. Voor zilver blijven de voorraden constant.

Zilver-ETF's minder populair

Industrie
De industrie gebruikt de laatste jaren steeds minder zilver, ondanks het feit dat het aantal toepassingen voor het edelmetaal blijven toenemen. In 2013 werd er 586,6 miljoen troy ounce gebruikt door deze sector, een daling van 6,11% ten opzichte van 2011. De industrie gebruikt ongeveer de helft van het wereldwijde aanbod aan zilver. Het edelmetaal heeft antibacteriële eigenschappen, maar is daarnaast ook een zeer goede geleider en reflector. Dat de industrie de laatste jaren toch minder zilver gebruikt is enerzijds te verklaren door een relatief zwakke economie (minder vraag) en anderzijds door bezuiniging van fabrikanten. De enorme stijging van de zilverprijs in 2011 kan voor veel bedrijven reden zijn geweest om te besparen op het zilver. Bijvoorbeeld door apparaten minder robuust in elkaar te zetten of door substituten met minder goede eigenschappen te gebruiken. Zo bevat een moderne iPhone maar een fractie van de hoeveelheid zilver die in toestellen van meer dan tien jaar geleden zit. Dat geldt ook voor andere elektronica en voor zonnepanelen.

Industrie gebruikt minder zilver, terwijl beleggers steeds meer kopen

Aanbod
Als gevolg van de dalende zilverprijs kwam er minder zilver op de markt. Hoewel zilvermijnen hun productie ieder jaar weten te verhogen,bereikte het aanbod van sloopzilver het laagste niveau in tenminste negen jaar tijd. Werd er in 2012 nog 252,6 miljoen troy ounce aan sloopzilver op de markt gebracht, in 2013 was dat nog maar 191,8 miljoen troy ounce (-24%). De zilvermijnen produceerden in totaal 819,6 miljoen troy ounce in 2013, een stijging van 3,4% ten opzichte van vorig jaar. Vergeleken met het jaar 2004 is de mijnbouwproductie van zilver al met 33,5% gestegen.

De productie van zilvermijnen is sinds 2004 met ruim 33% gestegen

Prijsontwikkeling zilver in 2013

Lees meer GFMS publicaties op Marketupdate:
15 mei 2014
Grafiek: Vastgoed steeds voordeliger

De prijzen van vastgoed in Nederland zijn in een tijdsbestek van ongeveer twintig jaar naar ongekende hoogte gestegen, maar met de crisis van 2008 kwam daar plotseling verandering in. De volgende grafieken zijn afkomstig uit een nieuw rapport van de NVM. In het rapport is niet alleen aandacht voor de woningmarkt, maar maar ook voor commercieel vastgoed en de landbouw.

Als u een vrijstaande woning had, dan zag u de laatste jaren de meeste waarde ‘verdampen’. De prijsdalingen van appartementen en rijtjeshuizen waren veel kleiner. Vergeleken met 2006 daalde de waarde van een vrijstaande woning van gemiddeld €400.000 naar €332.000, omgerekend een daling van 17%. De gemiddelde prijs van een appartement daalde van €167.000 in 2006 naar €159.000 in 2013, een verlies van bijna 4,8%.

Huizenprijzen Nederland sinds 2006 (Bron: NVM)

Commercieel vastgoed
Over commercieel vastgoed hoeven we niet te beginnen. De volgende grafiek spreekt boekdelen. Het is te hopen dat uw pensioenfonds niet de hoofdprijs betaald heeft voor een belegging in kantoren...

Commercieel vastgoed is fors in waarde gezakt

The Dutch Propery Market in Focus 2013 by Frank Knopers

29 april 2014
Terugblik: Een jaar na crash goudprijs

Het is inmiddels alweer een jaar geleden dat de goudprijs de grootste daling in dertig jaar tijd meemaakte. Op vrijdag 12 april 2013 ging de prijs van zowel goud als zilver al met enkele procenten naar beneden, maar de maandag die erop volgde werd er nog een schepje bovenop gedaan. Op die dag ging werd een troy ounce goud vanuit het niets opeens $140 goedkoper, een daling van ruim 9%. De prijsdaling van zilver kreeg veel minder aandacht, maar die was op hetzelfde moment nog veel groter. In één dag zakte de zilverprijs van ruim $26 naar iets meer dan $23 per troy ounce, een verlies van meer dan 10%.

De prijsdaling van goud - die precies een jaar geleden plaatsvond - werd in gang gezet door een aantal merkwaardige gebeurtenissen. Bij hoge uitzondering 'lekte' de Federal Reserve vroegtijdig de notulen uit van de laatste FOMC vergadering, notulen waarin voor het eerst gesproken werd over afbouw van het stimuleringsprogramma. De banken konden deze informatie gebruiken om een eventuele long positie in goud te liquideren en short te gaan op het gele metaal. De markt wist toen nog van niks. Vervolgens werd het gerucht verspreid dat Cyprus een deel van haar goudreserve zou verkopen, waardoor er nog meer paniek ontstond in de markt. Opmerkelijk, omdat de centrale bank van het eiland het gerucht al snel weerlegde. Maar het was al te laat, want de lawine was reeds in gang gezet. Belangrijke steunniveaus werden gebroken, waardoor veel gedwongen verkopen op gang kwamen.

De daling van de goudprijs was de grootste in dertig jaar tijd

Winnaars en verliezers
Als gevolg van de scherpe prijsdaling werden posities in goud-ETF's massaal geliquideerd. Een week na de prijsdaling was er al 50 ton goud weggehaald uit GLD en een maand na dato was er meer dan 100 ton goud uit dit beleggingsinstrument weggesluisd. Veel van dat goud vond een nieuwe koper in Azië, want daar stond men in de rij om goud te kopen. Spaarzame Chinezen, Indiërs, Vietnamezen en Zuid-Koreanen schudden hun spaarpot leeg om van deze buitenkans te profiteren. Ook in Europa en de VS vond fysiek goud gretig aftrek, wat later bevestigd werd door recordverkopen van de Perth Mint, de US Mint en de Britse Royal Mint. Koos Jansen registreerde sinds de prijsdaling van april een toename in de goudtransporten van Groot-Brittannië naar Zwitserland en van Zwitserland naar Hong Kong. Smelterijen draaiden overuren om alle LBMA goudbaren om te smelten naar meer zuivere en handzame goudbaren van 1 kilogram, bestemd voor de Aziatische markt.

Chinezen staan in de rij om goud te kopen

Een jaar later...
Een jaar na dato ziet het landschap er heel anders uit. Wie vandaag de dag goud koopt is nog goedkoper uit dan wie vlak na de grootste prijsdaling van een jaar geleden kocht. En zo druk als de goudmarkt vorig jaar was om deze tijd, zo rustig is het een jaar later. Wie nu goud koopt krijgt een nog betere prijs dan wie vorig jaar kocht, maar het merkwaardige is dat er op het moment van schrijven maar heel weinig fysiek goud gekocht wordt. Het gevoel van urgentie is naar de achtergrond verdwenen, hoewel de fundamenten om goud te bezitten nog steeds aanwezig zijn. In China daalt de premie op goud en munthuizen als de US Mint en de Perth Mint zagen de verkoop van goud in maart verder dalen (zie de berichtgeving op Goudstandaard).
Waar gaat de goudprijs heen?
Het is de grote vraag die goudbeleggers bezighoudt: Wat gaat er de komende tijd met de goudprijs gebeuren? We zagen dat de onrust in Oekraïne slechts voor een tijdelijke opleving van de goudprijs zorgde. Verder zijn er op economisch en monetair vlak ook niet veel ontwikkelingen die op korte termijn de goudprijs kan beinvloeden. Er gaan geruchten dat de ECB zich aan monetaire stimulering denkt, maar dat zal beperkt blijven tot het afweren van deflatie. Een grootschalig stimuleringsprogramma van de ECB hoeven we niet te verwachten, omdat dat in strijd is met het mandaat van de centrale bank. De belangrijkste drijfveer voor goud zal waarschijnlijk komen van geopolitieke ontwikkelingen. Of er moet plotseling een beurscrash plaatsvinden, waardoor men massaal in goud vlucht. Maar voor beide gevallen geldt dat ze niet te voorspellen zijn. Vooralsnog blijft de goudprijs kwakkelen, weliswaar op een niveau dat 8,5% hoger ligt dan begin dit jaar. De verwachtingen van verschillende banken lopen sterk uiteen, van $900 tot $1450 per troy ounce goud.

14 april 2014
Nederlandse hypotheekschuld daalt met €8 miljard
Het CBS schrijft in een persbericht dat de Nederlandse hypotheekschuld in 2013 voor het eerst sinds 1995 gedaald is. Door de lage spaarrente wordt het aantrekkelijker om versneld af te lossen op de hypotheekschuld, terwijl tegelijkertijd de vraag naar nieuwe hypotheken daalt. De malaise op de Nederlandse huizenmarkt begon al in 2008, maar pas in 2013 werd het punt bereikt waarop de schuldcreatie in een lager tempo loopt dan de aflossing.

Per saldo daalde de hypotheekschuld in Nederland in 2013 met €8 miljard. ABN Amro zette de totale Nederlandse hypotheekschuld in een grafiek, zie hieronder. Daarop is goed te zien dat de totale schuld is afgevlakt. Steeds meer huishoudens zijn terughoudend geworden met het kopen van een huis, omdat ze minder zekerheid hebben over hun baan dan voor de crisis. Een koopwoning kan een vervelende financiële verplichting worden, indien het inkomen wegvalt en men in de regio geen andere baan kan vinden. Zeker als die woning vrijwel volledig met geleend geld gefinancierd is.

Nederlandse hypotheekschuld daalde in 2013 voor het eerst (Bron: ABN Amro)

Hypotheekportefeuille afbouwen

Door de daling van de hypotheekschuld krimpt het balanstotaal van de grote Nederlandse banken, omdat die relatief veel geld hebben uitgeleend aan Nederlandse huishoudens. De Rabobank verwacht dat de omvang van hun hypotheekportefeuille de komende dertig jaar zal halveren. Om die daling op te vangen zal de Rabobank - net als de andere toonaangevende banken in Nederland - meer inzetten op kredietverlening aan het midden- en kleinbedrijf. Grotere bedrijven kunnen vaak zelf vermogen aantrekken, bijvoorbeeld door obligaties uit te schrijven.

Van alle Nederlandse banken heeft vooral de Rabobank te lijden onder de veranderende marktomstandigheden, want deze bank haalt 75% van haar inkomsten uit Nederland. Ook de ABN Amro is heel erg afhankelijk van de Nederlandse markt (80% van de inkomsten). De ING staat er wat dat betreft beter voor, want voor deze bank komt slechts een derde van de totale inkomsten uit activiteiten in Nederland.

De Nederlandse minister van Financiën - Jeroen Dijsselbloem - grijpt de crisis aan om de balans van banken gezonder te maken. Hij wil dat de bezittingen op de bankbalans niet groter worden dan 25x het eigen vermogen, terwijl internationale regelgeving een limiet van 33x het eigen vermogen voorschrijft. Men vreest dat het strengere toezicht op Nederlandse banken het concurrentievermogen van de Nederlandse bankensector in het buitenland schaadt.
Lees meer:
31 maart 2014
China verkoopt $48 miljard aan staatsobligaties

China heeft in de maand december voor $47,8 miljard aan Amerikaanse Treasuries verkocht, zo blijkt uit de nieuwste TIC-data die de Federal Reserve deze week publiceerde. China was tevens het enige land is dat een substantiële hoeveelheid schuldpapier van de hand deed, zoals onderstaande grafiek laat zien. Dat China in december staatsobligaties van de hand deed is niet geheel verrassend. Eind november liet de gouverneur van de People’s Bank of China namelijk al ontvallen dat China haar valutareserves niet verder wil uitbreiden. Blijkbaar is daar geen woord aan gelogen, want de verkoop van bijna $50 miljard aan staatsobligaties in december is de grootste maandelijkse verkoop in lange tijd.

Welke landen kochten in december Amerikaanse staatsobligaties?

Volgens politicoloog en goudkenner Sander Boon kunnen er op de achtergrond meer dingen meespelen in de Chinese verkoop van Treasuries. Hij liet Marketupdate weten dat China een groot probleem heeft in haar schaduwbank wereld. Ook merkt China de gevolgen van een flink afnemende economische groei.
"Dat er in deze situatie minder staatsobligaties worden gekocht en zelfs verkocht is dus niet zo verwonderlijk. Het is een functie van hoe ze hun eigen geld- en kredietsysteem hebben ingericht. Omdat wereldwijd iedereen in hetzelfde schuitje zit, is het ook niet verwonderlijk dat er afnemers zijn gevonden voor de obligaties, in dit geval in ‘België’, tussen aanhalingstekens, omdat niet is te traceren wie de echte kopers zijn geweest."

Wie koopt de staatsobligaties?
België kocht volgens de TIC-data maar liefst $56,2 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties. Maar zijn het echt alleen onze zuiderburen die al die Treasuries hebben gekocht? Sander Boon merkt op dat er achter dit bedrag ook aankopen schuil kunnen gaan van andere Europese landen, bijvoorbeeld van commerciële banken, centrale banken die via België kopen en mogelijk zelfs van hedgefondsen.
Euroclear
Als we in de TIC-data van België zien staan, dan kunnen we dat misschien beter interpreteren als aankopen vanuit Europa. In Brussel staat namelijk het hoofdkantoor van Euroclear, een bedrijf met meer dan 3.500 werknemers dat in opdracht van financiële instellingen in verschillende landen financiële transacties uitvoert. Euroclear levert diensten aan financiële instellingen in onder meer België, Nederland, Finland, Frankrijk, Ierland, Zweden en het Verenigde Koninkrijk. Aankopen van Amerikaanse staatsobligaties die via Euroclear zijn doorgevoerd kunnen op die manier onterecht gezien worden als aankopen van België. Onze gastschrijver 24 karaat verwijst ons naar een artikel dat dinsdag verscheen op Armstrong Economics:
"Chinese holdings of US Treasurys declined in December by a modest $48 billion. China’s holdings of dollars dropped from $1316.7 billion to $1268.9 billion. The US Treasury holdings by foreign entities increased in December, from $5716.9 billion to $5794.9 billion. This is still showing the rising trend on a global basis for the dollar. The US claiming they will defend Japan against China has shifted China’s strategic reserve position as their economy declines while the increase in dollar holdings came from Europe for fear of the Euro and rising tensions of war and civil unrest. So far, this is a trend that is lining up with the Cycle of War. We would expect dollar holdings to decline among China and Russia while Europeans will be buying everything they can get their hands on as was the case during WWI and WWII."
De Chinezen verkopen volgens Martin Armstrong Treasuries omdat de VS zich achter Japan heeft geschaard. Tegelijkertijd koopt Europa al het Amerikaanse schuldpapier waar ze hun handen op kunnen leggen om de Verenigde Staten te vriend te houden. Als we Armstrong moeten geloven zullen China en Rusland hun blootstelling aan dollars blijven afbouwen, terwijl Europa steun blijft verlenen aan Amerika om de rust te bewaren.
Tapering?
De buitenlandse aankopen van Treasuries zijn belangrijk, omdat het buitenland een belangrijke steunpilaar is voor de dollar. Zo lang de rest van de wereld Treasuries blijft kopen, blijft de waarde van het schuldpapier op peil en kan de VS goedkoop haar tekorten financieren. Vorig jaar leek het er even op dat de rest van de wereld zou gaat 'taperen', maar die beweging bleek slechts van korte duur. Van september tot en met november voegden met name Japan en China weer staatsobligaties toe aan hun balans. Dankzij de aankopen van België in de laatste twee maanden van 2013 bereikte de totale buitenlandse positie in Amerikaans schuldpapier in december in nieuw all-time high van $5.794,9 miljard.
Olie-exporterende landen verkochten staatsobligaties

Nu we alle data van 2013 binnen hebben kunnen we ook de balans voor het afgelopen jaar opmaken. Wat opvalt is dat Rusland en de olie-exporterende landen het afgelopen jaar Amerikaans schuldpapier verkochten. De drie landen die in 2013 de meeste tekorten van de VS financierden waren Japan, 'België' en China. Japan kocht vorig jaar netto $78,6 miljard, terwijl 'België' en China respectievelijk $71,2 en $54,7 miljard kochten. Klik op onderstaande grafiek voor een grotere versie.

Olie-exporterende landen en Rusland verkochten staatsobligaties. België komt op de tweede plaats, tussen Japan en China...

Op het overzicht compleet te maken hebben we ook een overzicht gemaakt van de totale buitenlandse bezittingen van Amerikaanse Treasuries. Hieruit blijkt dat China en Japan nog steeds met afstand de grootste valutareserve in dollars aanhouden. Hierbij moeten we overigens aantekenen dat de Federal Reserve met haar Quantitative Easing ook een groot deel van de tekorten financiert. In een paar jaar tijd heeft de centrale bank van de Verenigde Staten voor honderden miljarden aan staatsobligaties op haar balans geparkeerd. Eind vorig jaar was het totaal aan Amerikaanse staatsobligaties $2,19 biljoen, bijna evenveel als China en Japan gecombineerd!

China en Japan bezitten met afstand de grootste dollarreserves

20 februari 2014
Video: World Gold Council over de goudmarkt in 2013

Vandaag publiceerde de World Gold Council haar jaarverslag over de goudmarkt in 2013. Het was een jaar waarin ETF’s voor het eerst veel goud van de hand deden en waarbij de goudkoers daalde naar het laagste niveau in ruim drie jaar tijd. Toch raakte goud allerminst uit de gratie, want de vraag naar goudbaren, gouden munten en sieraden in met name de Oosterse markten groeide fenomenaal. De prijsdaling lokte veel koopjesjagers naar de markt, die voor hetzelfde geld meer volume aan fysiek goud konden afnemen. De vraag naar goud voor juwelen steeg wereldwijd met 17% naar 2.209,5 ton. De vraag naar munten en baren steeg naar een all-time high van 1.654,1 ton. Marcus Grubb van de World Gold Council geeft een korte samenvatting van het rapport.

18 februari 2014
China imported 76 tonnes of gold in December

China has increased it’s gold imports in December, according to the latest figures published by the Hong Kong Census and Statistics Department. Gross gold imports through Hong Kong amounted to 126,64 tonnes, an increase of 18% compared to the month of November. Net import – deducting the amount of gold shipped back from China to Hong Kong – increased from 76,39 tonnes in November to 94,54 tonnes in December. This is an increase of more than 23% on a month to month basis.

The increased imports in December could be explained by an increase in inventory due to the Chinese New Year. On the last day of January, Chinese celebrated the Year of the Horse. Many Chinese regarded this as a good time to buy some gold. Prices were also down in December, adding to the demand.

Gross gold imports from Hong Kong to China in 2013 and 2012

Gross versus net gold imports from Hong Kong to China

China doubles gold imports
China imported twice as much gold through Hong Kong in 2013 as they did in 2012. Last year, total net import amounted to more than 1.128 tonnes of gold, more than double the 557,7 tonne imported in 2012. Gross imports rose from 834,4 tonnes in 2012 to a record 1.496,82 tonnes in 2013, an increase of almost 80%. While China imports the majority of it's gold through Hong Kong, it is not the only channel. There is also a substantial amount of gold entering China directly through Shanghai. However, the Hong Kong import figures give a good estimate on the development of Chinese gold demand in the last couple of years. According to analyst Victor Thianpriya from the Australia New Zealand Banking Group (ANZ) we can expect even higher gold import figures for January. This is not only because of the Chinese New Year, but also because many Chinese believe the goldprice will not drop much further.
China overtakes India
India was the largest importer of gold for years, but the Chinese managed to overtake India last year. India has to deal with a balance of payments deficit, caused by the import of both oil and gold. To stop the rupee from declining further, the Indian government and central bank restricted the import of gold. While the smuggling has increased since, official imports came down significantly. In China on the other hand, the government is promoting the ownership of physical gold among the people. China and India combined account for almost half of the world annual demand for physical gold.

3 februari 2014
China importeerde 95 ton goud in december

China heeft in december meer goud geïmporteerd dan in de maand november, zo blijkt uit de nieuwste cijfers van het Hong Kong Census and Statistics Department. De bruto import van goud vanuit Hong Kong richting China kwam in december uit op 126,64 ton, een stijging van 18% ten opzichte van november. De netto import – die corrigeert voor het volume goud dat van China terug gaat naar Hong Kong – kwam in de laatste maand van vorig jaar uit op 94,54 ton. Dat is een stijging van ruim 23% ten opzichte van de 76,39 ton netto import in november.

De sterke toename in december is mogelijk te verklaren door voorraadopbouw voor het Chinese Nieuwjaar. Op 31 januari begon in de Chinese kalender het jaar van het paard. Voor veel Chinezen was dat niet alleen een moment om vuurwerk af te steken, maar ook om goud te kopen.

Chinese bruto import van goud via Hong Kong in 2012 en 2013

Bruto versus netto import goud vanuit Hong Kong in 2013

China verdubbeld import goud
China heeft in 2013 twee keer zoveel goud geïmporteerd via Hong Kong als in 2012. Was de netto import in 2012 ongeveer 557,7 ton, het afgelopen jaar kwam het totaal uit op een nieuw record van meer dan 1.128 ton goud. De bruto import steeg van 834,4 ton goud in 2012 naar 1.496,82 ton goud in het afgelopen jaar, een toename van bijna 80% in een jaar tijd. Bij deze ontwikkeling moeten we aantekenen dat China niet alleen goud importeert via Hong Kong. Hoewel deze cijfers een groot deel van de totale Chinese import van goud in kaart brengen zijn er meer aanvoerroutes. Zo komt er ook rechtstreeks goud binnen via Shanghai. Desondanks geven de hierboven genoemde cijfers een goede indicatie van de totale vraag naar fysiek goud vanuit China. Volgens analist Victor Thianpiriya van de Australia New Zealand Banking Group (ANZ) kunnen we voor januari nog hogere importcijfers verwachten. Dat komt niet alleen door het Chinese Nieuwjaar, maar ook doordat veel Chinezen niet rekenen op een verdere daling van de goudprijs.
China passeert India
Traditioneel is India de grootste importeur van fysiek goud, maar vorig jaar nam China het stokje over. India heeft te kampen met een tekort op de betalingsbalans, wat voor de overheid en de centrale bank van India reden was om de aankoop van fysiek goud te ontmoedigen. Vooral het importquotum dat afgelopen zomer werd ingevoerd heeft de Indiase import van goud sterk teruggebracht. In China wordt het kopen van goud juist aangemoedigd door de overheid. China en India zijn samen verantwoordelijk voor bijna de helft van de jaarlijkse vraag naar fysiek goud.

3 februari 2014
GFMS: “Vraag fysiek goud 33% groter dan vorig jaar”

De vraag naar goudbaren en gouden munten was het afgelopen jaar 33% groter dan in 2012, zo blijkt uit het jaarverslag over de goudmarkt van Thomson Reuters GFMS. Verder zien we dat er het afgelopen jaar over de hele linie meer fysiek edelmetaal verhandeld is dan in 2012. Zo steeg het aanbod door toegenomen productie van goudmijnen en doordat speculanten hun posities in het edelmetaal afbouwden. De vraag naar het gele metaal nam toe door de grote prijsdaling van het afgelopen jaar, waardoor koopjesjagers over de hele wereld meer munten, baren en sieraden kochten. De kooplust was het grootst in Zuid-Oost Azië, maar ook in andere delen van de wereld werd er meer fysiek goud gekocht.

Het 44 pagina's tellende rapport (PDF) staat vol met cijfers en grafieken over de goudmarkt. In dit artikel nemen we de hoofdlijnen uit het rapport over, aangevuld met relevante grafieken en tabellen.

Vraag en aanbod fysiek goud

Productie goudmijnen neemt toe
Als eerste kijken we naar de productie van de goudmijnen. Die steeg volgens Thomson Reuters GFMS van 2.864 ton in het jaar 2012 naar 2.982 ton in het afgelopen jaar, een stijging van 4%. Als we verder inzoomen op deze cijfers zien we dat de productie in de Canada, Rusland, China en Australië ligt steeg, terwijl die in de Verenigde Staten en Zuid-Afrika juist iets daalde. De kleine verandering in de productie van mijnen laat zien dat de markt relatief inelastisch is. Het kost immers veel tijd om de productie op te schalen. Ook moeten mijnen steeds meer nieuwe bronnen zoeken, omdat grote ontdekkingen en bronnen met een hoge ertskwaliteit steeds minder vaak voorkomen.

Productie goudmijnen per regio

In welke landen stijgt de productie?

De mijnen hebben in 2013 erg hun best gedaan om de kosten omlaag te brengen. Hieronder ziet u de kostencurve van alle mijnen in de wereld. Zoals u ziet zijn er bij de huidige goudprijs al een klein aantal mijnen die verlies draaien. Zou de prijs nog verder dalen, bijvoorbeeld naar $1.000 per troy ounce, dan komen veel meer mijnen in de problemen. De tabel onder de grafiek laat zien dat de mijnen er in geslaagd zijn de gemiddelde productiekosten weer onder de $1.000 per troy ounce te brengen.

Kostencurve goudmijnen wereldwijd

Productiekosten mijnen per regio sinds 2012

Productiekosten goudmijnen per regio sinds 2009

Productie van de tien grootste goudmijnen

Aanbod sloopgoud daalt
Het aanbod van sloopgoud is in 2013 met 14% afgenomen naar 1.371 ton. Door de daling van de prijs is de bereidheid om oude munten en sieraden in te leveren lager, een ontwikkeling die we terug zien in de cijfers. In elke regio zagen we deze ontwikkeling terug, zoals onderstaande grafiek laat zien.

Aanbod sloopgoud per regio

Fysiek goud blijft populair
Het GFMS zag de vraag naar gouden munten en baren, de zogeheten 'retail investment', het afgelopen jaar sterk stijgen. In 2013 ging er 1.338 ton aan fysiek metaal over de toonbank voor particuliere aankopen, een stijging van 33% ten opzichte van de 1.007 ton in 2012. Ook de vraag naar juwelen steeg, omdat juwelen in veel niet-Westerse markten met hetzelfde doel gekocht worden als zuivere munten en baren. De vraag naar juwelen steeg in 2013 met 13% naar 2.198 ton. Van al het fysieke goud dat in 2013 gekocht werd was 46% in de vorm van sieraden. In gewicht was het zelfs het hoogste niveau sinds 2008. Vooral in Azië werden er veel sieraden gekocht in 2013, met name na de beruchte prijsdaling van midden april. In China was de vraag naar gouden juwelen in 2013 voor het eerst sinds tijden zelfs groter dan in India (724 versus 613 ton). Als we China niet mee rekenen is de stijging van de vraag naar sieraden nog maar 5,6%.

Vraag naar munten en baren per regio

Gouden munten

De productie van gouden munten steeg vorig jaar naar een recordniveau van 285 ton, een stijging van 34% ten opzichte van vorig jaar. De grootste producent van gouden munten was niet de VS, maar Turkije. Onderstaande grafiek laat zien dat er vooral in het afgelopen jaar veel meer munten geslagen werden in Turkije, maar liefst 84 ton. China is de tweede grootste producent van gouden munten met een productie van 39 ton aan geel edelmetaal in 2012 en 37 ton in het afgelopen jaar. De productie van munten verdubbelde in Turkije, maar ook in andere landen zag men een sterke toename in de vraag naar gouden beleggingsmunten. Bijvoorbeeld in de VS (+24%), Canada (+41%), Oostenrijk (+55%) en Australië (+55%).

Productie gouden munten in Turkije en de VS

Fysiek goud versus ETF's

Centrale banken kopen goud
Centrale banken blijven nog steeds edelmetaal kopen, al zijn ze in 2013 wel iets voorzichtiger geworden. Kochten centrale banken in 2012 nog een recordhoeveelheid van ongeveer 544 ton geel metaal, in het afgelopen jaar was dat naar schatting 359 ton. Dat is een daling van 34%. Toch kopen centrale banken nog steeds veel goud, wanneer we dat in historisch perspectief plaatsen. Al sinds 2010 zijn centrale banken netto kopers van het edelmetaal, ter diversificatie van hun buitenlandse reserves. De landen die verkopen doen dat slechts mondjesmaat, bijvoorbeeld om verzamelmunten te laten slaan.
Centrale banken blijven kopen

Premies stijgen
De premies op het gele metaal zijn in 2013 van tijd tot tijd ook sterk gestegen. Na de koersdaling van goud in april schoot de premie op de Indiase markt omhoog tot meer dan $80 per troy ounce. In China piekte de premie iets later op $40 per troy ounce. Dat zijn ongekend hoge premies, veroorzaakt door een tijdelijke tekort aan fysiek goud. Toen de vraag weer wat omlaag ging zakte ook de premie in China. In India is de premie alleen maar verder gestegen, als gevolg van een importquotum en hoge invoerheffingen. Op het hoogtepunt betaalde men omgerekend $200 bovenop de spotprijs voor een troy ounce fysiek goud.

Premie op fysiek goud in India en China

ETF's raken uit de gratie
Ook deze ontwikkeling hebben we al meerdere malen besproken. Volgens het GFMS hebben goud-ETF's in 2013 in totaal 880 ton edelmetaal geliquideerd, een reusachtige daling. Beleggers verkochten aandelen van de ETF's, banken kochten die aandelen op en haalden vervolgens fysiek goud weg uit de kluizen van de ETF's. We blijven deze ontwikkeling op de voet volgen. In 2013 waren ETF's een belangrijke bron van goud, maar het is de vraag of er in 2014 opnieuw zoveel uit ETF's gehaald kan worden.
ETF's liquideren posities

24 januari 2014
Kadaster: 2013 slechtste jaar voor huizenmarkt

Uit de cijfers van het Kadaster blijkt dat 2013 opnieuw een slecht jaar was voor de huizenmarkt. Werden er in 2012 nog 117.261 woningen verkocht, het afgelopen jaar was dat met 110.094 woningen nog 6,1% lager. En dat terwijl 2012 volgens de cijfers van het Kadaster al het slechtste jaar was sinds 1995, toen de cijfers voor het eerst op deze manier werden bijgehouden. Vergeleken met 2007 werden er het afgelopen jaar 45% minder woningen verkocht, een daling die de afgelopen jaren alleen maar in kracht is toegenomen.

De decembermaand leverde vorig jaar 15.463 verkochte woningen op, een daling van 10,9% ten opzichte van dezelfde maand van vorig jaar. Toen werden er in december nog 17.364 woningen verkocht. Het Woningmarktcijfers weblog schrijft dat we beter niet de cijfers met de voorgaande maand kunnen vergelijken, omdat de verkopen in december traditioneel veel hoger liggen dan in november. Maken we toch de vergelijking, dan zien we van november naar december 2013 een stijging van 46,2%. Geen reden tot euforie, want sinds 1995 was december stelselmatig veel beter dan november. Kennelijk spelen veranderingen in de regelgeving mee in het besluit om voor de jaarwisseling een huis te kopen.

Wel of geen herstel op de huizenmarkt?
De cijfers van het Kadaster laten een daling in het aantal transacties zien tussen 2012 en 2013, terwijl de NVM juist een stijging registreerde. Hoe is dat mogelijk? Volgens weblog Woningmarktcijfers hanteert de NVM voorlopige cijfers, gebaseerd op het moment waarop de koopakte ondertekend is. Dit cijfer loopt mogelijk iets voor, maar een andere verklaring voor het verschil zit hem in het gegeven dat de NVM haar eigen cijfers omrekent naar de totale huizenmarkt. Daardoor kunnen inschattingsfouten ontstaan die het Kadaster niet kan maken. Laatstgenoemde heeft namelijk de registraties van alle woningen. Aan de hand van de cijfers die Woningmarktcijfers verzameld heeft kunnen we tot de conclusie komen dat 2013 niet het hersteljaar is geworden waar men op hoopte. Het aantal transacties blijft jaar-op-jaar nog steeds dalen. Wat dat voor de prijsontwikkeling op de huizenmarkt zal betekenen, dat valt nog moeilijk te zeggen. Wel blijkt maar weer dat we de lichtpuntjes in de media met een korreltje zout moeten nemen.

In 2013 werden er minder woningen verkocht dan in 2012 (Bron: Woningmarktcijfers)

21 januari 2014
Kosten NHG stegen in 2013 met 34%

In 2013 is het aantal aanspraken op de National Hypotheek Garantie (NHG) toegenomen naar 4.522 huishoudens. Dat zijn huishoudens die door een echtscheiding of door verlies van baan gedwongen zijn de eigen woning met verlies te verkopen. Voor deze gevallen neemt het garantiestelsel de restschuld over van het betreffende huishouden. Vergeleken met 2012 steeg het aantal aanvragen op de NHG met 27%, wat door de daling van de huizenprijzen in overeenstemming was met de verwachting van het garantiefonds.

In 65% van de gevallen was de beëindiging van de relatie de aanleiding voor gedwongen verkoop van de woning. Slechts in 17% van de gevallen gaf werkloosheid daar aanleiding toe. Dat komt omdat er in het eerste geval vaak een acute nood is om de woning te verkopen, terwijl er in het tweede geval nog ingeteerd kan worden op reserves en op de WW-uitkering. De kwijtschelding van de restschuld wordt niet gegeven als er op basis van het inkomen of het vermogen geen noodzaak is tot verkoop.

NHG onverminderd populair

Het garantiefonds beschermt huishoudens tegen potentieel zeer grote restschulden en is om die reden erg populair. Ongeveer 90% van alle hypotheken die in 2013 werd afgesloten was met de NHG. “Meer dan ooit blijkt NHG een uniek vangnet voor huishoudens die na een noodzakelijke verkoop van hun woning worden geconfronteerd met een restschuld”, stelt Karel Schiffer, algemeen directeur van de Nationale Hypotheek Garantie. “Zonder NHG zouden deze huishoudens nog jaren gebukt gaan onder een torenhoge schuld”.

In 2013 hebben in totaal 85.200 huishoudens de aankoop van de woning gefinancierd met NHG. Dat was echter 9% minder dan in 2012, een verschil dat grotendeels te verklaren is door het feit dat de maximale hoogte van de NHG-hypotheek naar beneden werd bijgesteld. Was die in het begin nog €350.000, later werd deze afgebouwd naar €320.000 (1 juli 2012) en naar €290.000 (1 juli 2013).

NHG keer meer uit
Werd in 2012 nog 90,2% van alle ingediende verliesdeclaraties bij de NHG gehonoreerd, in 2013 was dat met 93,1% iets meer (3.876 over 92% van 4.522). Het totale verliesbedrag dat de NHG het afgelopen jaar uitkeerde was met €150,7 miljoen overigens een stuk groter dan het bedrag van €112 miljoen in 2012. Zie ook de rechter twee kolommen in onderstaande tabel. Update: In de oorspronkelijke versie van dit artikel stond een verkeerd percentage voor het aantal gehonoreerde verliesdeclaraties in 2013. Die fout is inmiddels hersteld.

Uitgekeerd verliesbedrag NHG met 34,5% gestegen (Bron: NHG Kwartaalbericht Q4 2013)

Vermogen garantiefonds daalt
Het vermogen van het garantiefonds is in 2013 voor het eerst gedaald. Groeide de 'oorlogskas' van eind 2011 tot eind 2012 nog met €57 miljoen (naar €786 miljoen), eind 2013 was het totaal €8 miljoen lager op €778 miljoen. Volgens de NHG is dat nog geen reden tot zorg, want in hun eigen prognoses houden ze rekening met een verdere daling van het garantievermogen tot minder dan €600 miljoen. Het dieptepunt zal in 2014 bereikt worden, daarna verwacht men dat het vermogen weer zal aansterken.

Liquiditeitsprognose NHG (Bron: NHG Kwartaalbericht Q4 2013)

Mocht de situatie toch uit de hand lopen en het garantiefonds geheel verbruikt worden, dan kan de NHG aanspraak maken op financiering via de overheid. Denkt u dat het zo ver zal komen?

[polldaddy poll=7719765]

16 januari 2014