Tag: depressie

  • Olieprijs crasht, krijgt Mike Maloney gelijk?

    Mike Maloney voorspelde in 2010 dat de olieprijs in het geweld van een grote deflatoire crisis naar $10 per vat zou kunnen dalen. In een presentatie voor Russische bankiers legde hij uit dat de financiële crisis van 2008 nog maar het begin was van een veel grotere deflatoire crisis die vroeg of laat zou toeslaan. Is 2016 het jaar waarin de verwachtingen van Mike Maloney uitkomen?

    Over de economie van Rusland zei Maloney in 2010 het volgende:

    “Most of your government income comes from oil, I am going to show you that oil is going to crash, prices are going to come down and you are going to have a severe crisis here!”


    Lees ook:

    Tip: Maakt u zich zorgen over uw vermogen? Overweeg dan eens wat spreiding aan te brengen met fysiek goud. Door de geschiedenis heen heeft dit edelmetaal haar waarde weten te behouden, in tegenstelling tot veel valuta. Het is niet voor niets dat zelfs centrale banken nog steeds aanzienlijke goudreserves aanhouden. Wilt u goud kopen, Goudstandaard is een betrouwbare aanbieder van fysiek edelmetaal met mogelijkheden tot opslag dankzij AFM vergunning.

  • RBS: “Verkoop alles, want deflatoire crisis nadert”

    RBS verwacht dat 2016 een catastrofaal jaar wordt voor de wereldeconomie en roept daarom haar klanten op veiligheid te zoeken in cash en staatsobligaties. De bank voorziet een grote deflatoire depressie, waarin de olieprijs naar $16 per vat daalt en aandelenmarkten wereldwijd met zeker 20% kunnen dalen.

    Volgens analisten van RBS staan alle seinen op rood en zitten we nu in een turbulente periode die te vergelijken is met de maanden voorafgaand aan de val van Lehman Brothers in 2008. “Verkoop alles behalve hoogwaardige staatsobligaties. Het gaat nu om return of capital in plaats van return on capital. En op een drukke beursvloer is de nooduitgang heel klein”, zo schrijft de bank in een update naar haar klanten.

    ‘Gevaarlijke cocktail’

    Volgens Andrew Roberts, kredietanalist van de bank, krimpt de wereldwijde handel en kredietverlening nu al. In combinatie met de hoge schuldposities op de balans van veel bedrijven en de dalende bedrijfswinsten is dat een zeer gevaarlijke cocktail. “China heeft een wereldwijde correctie in gang gezet en dat geeft een sneeuwbaleffect. Aandelen en kredieten zijn erg gevaarlijk geworden en we zijn nog maar aan het begin van de ommekeer na twee goede jaren.”

    rbs-logo-officeRobert voorziet een daling van tien tot twintig procent voor Europese en Amerikaanse aandelen en een nog grotere daling voor de Britse FTSE 100, omdat die een relatief zware weging heeft in de sectoren energie en grondstoffen. “Londen is kwetsbaar voor een negatieve schok. Alle mensen die long zijn op olie en mijnbouwbedrijven denken dat hun dividend veilig is, maar ze zullen erachter komen dat dat helemaal niet zo zeker is.” De OPEC is verdeeld en zal niet in staat zijn te reageren op een verdere groeivertraging in Azië. En zoals Saoedi-Arabië de ‘swing producer’ is op de wereldwijde oliemarkt, zo is Azië de ‘swing consumer’, aldus de analist van RBS

    Vlucht naar obligaties en cash

    Beleggers doen er verstandig aan veiligheid te zoeken in staatsobligaties en cash. RBS voorziet dat de rente op Duitse staatsleningen met een looptijd van tien jaar door de vlucht naar veiligheid verder zal dalen van 0,55% tot 0,16% en dat de rente zelfs in negatief territorium kan komen als de deflatoire krachten sterker worden. De ECB zal haar depositorente verder omlaag brengen van de huidige -0,3% naar -0,7%. Ook zal de rente op Amerikaanse staatsobligaties dalen.

    RBS waarschuwde in november al voor de komst van een deflatoire crisis, maar de ontwikkelingen gaan sneller dan waar de bank zelf op rekende. Destijds wees de bank al op de gevaren van de aansterkende dollar en de zeer risicovolle verhoging van de rente door de Federal Reserve. “Er is nu al sprake van een ernstige monetaire verkrapping in de VS”, aldus de bank. De Federal Reserve moest de rente verhogen om het vertrouwen van de financiële markten niet te verliezen, maar eigenlijk had de centrale bank de rente moeten verlagen bij een dergelijk zwakke economische groei.

    China

    Het epicentrum van de stress op de wereldwijde financiële markten ligt in China, waar de schuld gedreven economische groei het punt van verzadiging bereikt heeft. Het land riskeert nu een kapitaalvlucht en heeft een aanzienlijk zwakkere munt nodig, zo stelt de bank. De volgende fase in deze correctie zal volgens RBS snel en krachtig zijn. “We zijn uitermate sceptisch over de consensus dat de autoriteiten ’tijd kunnen kopen’ met zware interventies, verlagingen van de reserveverplichtingen voor banken en een versoepeling van het fiscale beleid.”

    TIP: Goudstandaard heeft in samenwerking met Slimbeleggen een handige goudgids samengesteld. In deze goudgids heeft Goudstandaard doorgerekend wat de optimale weging is voor goud binnen uw beleggingsmix. Meer weten? Klik hier om het rapport te downloaden!

  • Zijn centrale banken klaar met stimuleren?

    Centrale banken wisten de wereldeconomie uit het slop te trekken door voor miljarden aan schuldpapier uit de markt te halen. Het banksysteem werd opnieuw gekapitaliseerd en de kredietverlening kwam langzaam weer op gang. Maar nu de Federal Reserve gestopt is met monetaire stimulering en centrale banken van opkomende landen hun dollarreserves afbouwen dreigt de wereldeconomie opnieuw af te zinken in een deflatoire crisis. Door de groeivertraging in China zijn de grondstofprijzen hard gekelderd, terwijl de olieprijs door het uiteenvallen van de OPEC naar het laagste niveau in zeven jaar zakte. De vlucht naar veilige havens zorgt in steeds meer landen voor een negatieve rente.

    De volgende grafiek van BlackRock laat zien dat centrale banken hun balanstotaal niet langer uitbreiden. Zit hun werk erop? Of moeten ze na een korte adempauze opnieuw de geldkraan wagenwijd openzetten? We kwamen deze grafiek tegen via twitter.

    liquiditeit-droogt-op

    Zijn centrale banken klaar met stimuleren?

  • Overschot drukt prijs ijzererts naar $40

    Op de beurs van Singapore zakte de prijs van ijzererts naar een nieuw dieptepunt van $39,67 per ton, zo meldt Bloomberg. Dat is de laagste prijs voor deze futures die sinds april 2013 verhandeld worden op deze Aziatische beurs. De prijs van deze grondstof is sinds vorig jaar hard gedaald door een groeiend aanbod van goedkoop ijzererts uit Australië en Brazilië enerzijds en een daling van de vraag vanuit China anderzijds. Daardoor is er een structureel overschot op de markt waar geen koper voor te vinden is.

    iron-oreAnalist Gordon Johnson verklaarde tegenover Bloomberg dat een verdere prijsdaling richting de $30 per ton waarschijnlijk is, omdat de mijnen veel blijven produceren en de vraag vanuit China naar verwachting zwak zal blijven. De grote ijzerertsmijnen proberen de kosten te drukken door hun productie verder op te schalen, waarmee ze in feite het overschot op de wereldmarkt in stand houden.

    China is een belangrijke afnemer van ijzererts, maar nu een harde landing van de Chinese economie dreigt schroeven hoogovens hun productie terug. Volgens de China Iron & Steel Association zal de productie volgend jaar met 3% verlaagd worden. De voorraad ijzererts in Chinese havens is in zes van de afgelopen zeven weken toegenomen en staat nu op het hoogste niveau sinds mei. Volgens cijfers van Shanghai Steelhome Information Technology ligt er in totaal 87,65 miljoen ton ijzererts te wachten op een koper.

    Zwakke wereldeconomie

    De aanhoudende prijsdaling van ijzerertsen tal van andere grondstoffen doet vermoeden dat de wereldeconomie zich in een veel langzamer tempo ontwikkelt dan eerder werd aangenomen. De olieprijs zakte eerder deze maand al onder de $40 per vat en tal van grondstoffen zijn dit jaar flink goedkoper geworden. Ook zakte de Baltic Dry Index, een graadmeter voor het goederenvervoer over zee, naar een nieuw dieptepunt. Al deze berichten sterken ons in de overtuiging dat we nog lang niet uit de crisis zijn en dat er nog heel veel moet gebeuren om deze neerwaartse deflatoire trend in grondstoffen te keren.

  • Waarom Finland nog steeds in een recessie zit…

    Finland is nog altijd niet hersteld van de financiële crisis, want ruim zes jaar later ligt het bbp nog altijd 6% onder het niveau van voor de crisis. En dat terwijl het land eigenlijk best goede papieren heeft. Het land scoort goed op de ranglijst van meest concurrerende economieën in de EU, de bevolking is relatief hoog opgeleid en het onderwijssysteem scoort beter dan dat van veel andere Europese landen. Er is relatief weinig corruptie en eigendomsrechten staan in het Scandinavische land hoog in het vaandel. En ook de kosten van de verzorgingsstaat vallen mee, want de staatsschuld is met 62% lager dan die van landen als Duitsland en Nederland.

    FinlandHoe kan het dan toch dat Finland maar niet uit die aanhoudende depressie raakt? Het land heeft weliswaar een aantal schokken heeft moeten verwerken, zoals de recessie in buurland Rusland, de daling van de grondstofprijzen en de neergang van technologiebedrijf Nokia, maar dat deze ontwikkelingen uit zichzelf niet genoeg zijn om de aanhoudende crisis in Finland te verklaren.

    In zijn nieuwste marktcommentaar voor de Telegraph maakt Ambrose Evans Pritchard de vergelijking met Zweden. Dat land is in veel opzichten vergelijkbaar met Finland, met als verschil dat zij wel uit de crisis wisten te komen. Zweden behoort niet tot de eurozone en kon haar munt dus in waarde laten dalen, waardoor de schulden minder waard werden en de concurrentiepositie van het land verbeterde. Finland had deze mogelijkheden niet als lid van de muntunie, met als gevolg dat het land niet veel meer opties heeft dan bezuinigen en intern devalueren. Dat laatste komt neer op het verlagen van de lonen, wat de deflatoire depressie in Finland alleen maar erger zal maken.

    finland_imf_3504433b

    Finland zit nog steeds in een recessie (Bron: IMF)

    Finland kent hoge private schulden

    Een interne devaluatie wordt in Finland bemoeilijkt door de hoge schulden van huishoudens. Was de private schuld in 2000 nog 60% van het bbp, inmiddels is dat verdubbeld tot een niveau van 120%. Dat maakt het verlagen van de lonen nog moeilijker, omdat daarmee ook het aflossen van de schulden moeilijker wordt. Het is niet moeilijk om je voor te stellen welke impact dat zal hebben op de bankbalansen en de huizenprijzen in Finland…

    Evans Pritchard haalt een recent rapport van het IMF aan, waarin beargumenteerd wordt dat bezuinigen en intern devalueren in Finland de depressie alleen maar erger maakt. Door vast te houden aan een procyclische fiscaal beleid (lees: bezuinigen in crisistijd) wordt het alleen maar lastiger om uit de crisis te raken. De schuldenlast van huishoudens zal door de krimp van de economie als een steeds zwaardere last worden ervaren.

    In de goede jaren kon Finland als lid van de Eurozone goedkoop lenen. Daardoor werd er teveel geïnvesteerd in de grondstoffensector en raakte de economie oververhit. De lonen stegen veel te snel, dat in combinatie met een lage rente zorgde voor een sterke toename in private schulden.

    finland_imf_ulc_3504438a

    Loonkosten in Finland zijn veel te snel gestegen (Bron: IMF)

    Goudstandaard

    Evans Pritchard trekt in zijn analyse een parallel met het begin van de jaren dertig. Ook toen was er sprake van een economie depressie, die versterkt werd door de deflatoire druk die de goudstandaard oplegde. Verschillende landen besloten toen de koppeling met goud los te laten, waaronder ook Finland in 1931. Toen pas kwam er een einde aan de aanhoudende deflatoire crisis. Toen was de goudstandaard het probleem, nu is dat volgens Evans Pritchard de gemeenschappelijke munt. Daardoor kunnen landen geen zelfstandig monetair beleid uitvoeren om de deflatoire spiraal te doorbreken.

  • Documentaire: Princes of the Yen

    princesoftheyenPrinces of the Yen is een documentaire over de macht van centrale banken, gebaseerd op een boek van professor Richard Werner. Werner deed in de jaren ’90 onderzoek naar de economische crisis in Japan, waarbij de aandelenkoersen en huizenprijzen met meer dan 80% daalden. Deze documentaire onthult de werkelijke oorzaak van de deflatoire depressie waar het land nog steeds in gevangen zit.

    In de documentaire komt professor Werner zelf ook veelvuldig aan het woord. Hij legt uit hoe centrale banken opereren en hoe zij proberen de economie te ‘sturen’. De makers van de documentaire laten zien dat centrale banken daar maar tot zekere hoogte toe in staat zijn. Zo dreigt Europa in dezelfde deflatoire crisis weg te zakken als het Japan van 25 jaar geleden. Een lezer van Marketupdate tipte ons over deze documentaire van anderhalf uur, die gratis te bekijken is op Vimeo en Youtube.

  • Video: Lawrence Reed over goud, zilver en de Depressie van 1893

    We kennen allemaal de Grote Depressie van begin jaren ’30 van de vorige eeuw, die veroorzaakt werd door teveel geleend geld en door speculatie op de aandelenmarkt in de ‘Roaring Twenties’. Minder bekend is de tweede grootste depressie uit de Amerikaanse geschiedenis, namelijk de crisis van 1893. Deze crisis is extra interessant om te bestuderen, omdat het probleem van overproductie met een daarop volgende crash gepaard ging met een crisis in het geldsysteem. In de volgende video geeft Lawrence Reed een college over deze periode. We hebben het verhaal kort voor u samengevat onder de video.

    Bimetalen standaard

    In 1893 kende de Verenigde Staten een bimetalen standaard, waarbij het papiergeld zowel in goud als in zilver omgewisseld kon worden. Het ministerie van Financiën hanteerde daarbij in eerste instantie een vaste wisselkoers van 1 troy ounce goud voor 15 troy ounce zilver en iedereen kon tegen deze wisselkoers goud omwisselen voor zilver en vice versa. Ook papieren dollarbiljetten konden worden ingewisseld voor zowel zilver als goud tegen de verhouding van 15:1 die bij wet was vastgesteld.

    Dit geldsysteem begon al snel te ontsporen, omdat de wisselkoers van 15:1 die bij wet was vastgesteld niet gelijk liep met de wisselkoers op de vrije markt. Op de vrije markt kreeg je voor een troy ounce goud op dat moment 15,5 troy ounce zilver, terwijl het ministerie van Financiën er slechts 15 troy ounce zilver voor terug gaf.

    Gresham's Law

    Je kunt wel raden wat er toen gebeurde. Het (overgewaardeerde) zilver stroomde binnen bij het Amerikaanse munthuis en er ontstond een run op het (ondergewaardeerde) goud. Deze theorie kennen we als de wet van Gresham, die beschrijft dat het overgewaardeerde geld in circulatie blijft ten koste van het ondergewaardeerde geld. silver-dollar-1879Het hanteren van een vaste wisselkoers van 15:1 zorgde ervoor dat de VS de facto terug was op een zilverstandaard, terwijl het goud massaal werd opgepot of naar het buitenland werd geëxporteerd. Door de overwaardering van het zilver werd de productie van zilvermijnen alsmaar verder verhoogd. Omdat iedereen het zilver wilde omruilen voor het ondergewaardeerde goud ontstond er een run op het goud in de kluis van de Amerikaanse overheid. Toen het moeilijker werd om zilver om te wisselen voor goud ontstond er paniek. Alle schuldbewijzen die in de economie circuleerden werden opeens gewaardeerd voor de onderliggende zilverwaarde, die veel lager was geworden door het grote overschot aan zilver. Het overschot aan zilver was zelfs zo groot dat de 'wisselkoers' tussen beide edelmetalen steeg van 15,5 naar meer dan 20 troy ounce zilver per troy ounce goud. Aandelenkoersen kelderden, honderden banken vielen om en ongeveer 15.000 bedrijven gingen failliet door de depressie van 1893. De werkloosheid steeg naar 25% in Pennsylvania, 35% in New York en zelfs naar 43% in Michigan. Mensen verhongerden en deden alles om aan eten te komen. Velen leefden van moestuintjes en gaarkeukens.

    Sherman Act

    De situatie werd verergerd door de Sherman Act van 1890, een wetsvoorstel dat de Amerikaanse regering verplichtte om iedere maand ruim 4 miljoen troy ounce zilver op te kopen. Met deze wet wilde de overheid het overschot aan zilver terugdringen en de goud/zilver ratio terugbrengen tot het oude niveau. Het was een rampzalige maatregel, omdat het de productie van zilver zwaar subsidieerde (in de vrije markt was de zilverprijs gezakt naar 1/30 van een troy ounce goud, terwijl de overheid er twee keer zoveel voor betaalde), terwijl er al een overschot aan zilver was. De toenmalige president Cleveland moest $65 miljoen aan goud lenen van de Wall Street bankier JP Morgan en van de Rothschild familie uit Engeland om de inwisselbaarheid van dollars voor goud te kunnen blijven garanderen.

  • Griekenland heeft €100 miljard schuldverlichting nodig

    Griekenland moet naar schatting €100 miljard aan schuld afschrijven om te kunnen ontsnappen aan een aanhoudende deflatoire depressie, zo blijkt uit een grondige studie van het National Institute of Economic and Social Research (NIESR). De bezuinigingen en hervormingen die de schuldeisers aan Griekenland oplegden zullen volgens de denktank contra-productief werken, omdat de opbrengsten ervan veel minder groot zijn dan de economische schade die het gevolg is van vraaguitval en toenemende werkloosheid.

    Eind 2016 is de Griekse economie naar verwachting 30% kleiner dan de piek van 2007 en 7% kleiner dan in 2001, het jaar dat Griekenland in de eurozone stapte. “We zien Griekenland niet meer terugkeren naar het niveau van voor de toetreding tot de Eurozone in 2001, laat staan dat de economie weer zal groeien naar het niveau van voor de economische crisis. Dit is dus een lange en zware depressie voor Griekenland”, zo verklaarde onderzoeker Jack Meaning van NIESR.

    €100 miljard schuldverlichting

    Om de Griekse economie weer op gang te krijgen moet ze verlost worden van een deel van haar schulden. Uit het onderzoek van de economische denktank komt naar voren dat bijna €100 miljard van de Griekse schuldenlast van €320 miljard kwijtgescholden of geherstructureerd dient te worden, ongeveer 55% van het bbp. Daarmee kan de publieke schuldquote worden teruggebracht van een onoplosbare 186,9% van het bbp naar een draaglijk niveau van ongeveer 130%. Pas dan is de doelstelling van het IMF om de Griekse staatsschuld in 2020 terug te brengen naar 120% haalbaar. Zonder schuldverlaging zal de Griekse economie dit jaar met 3% en volgend jaar met nog eens 2,3% krimpen, zo schrijft het onderzoeksbureau in haar rapport. Pas in 2023 zal de economie weer terug zijn op het niveau van vóór de introductie van de euro. Volgens Simon Kirby, hoofdonderzoeker van het NIESR, moeten we terug naar de Grote Depressie van de jaren '30 om een situatie te vinden die vergelijkbaar is met de economische depressie in Griekenland: "De crisis in het Verenigd Koninkrijk in de jaren '20 was al erg genoeg, maar het kwam niet in de buurt bij de Griekse crisis". De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

    greece-debt-mountain

    Griekse schuldquote blijft hoog met een krimpende economie (Grafiek via Telegraph)

     

  • Marc Faber: “Alles is in een bubbel”

    marcfaberVolgens Marc Faber is het niet de vraag of de volgende crisis een desastreuze impact zal hebben, maar een zekerheid. Het is alleen de vraag wanneer het gaat gebeuren. Door het beleid van centrale banken zijn alle risico’s onder het tapijt geveegd en is er een systeemrisico ontstaan dat vroeg of laat zal leiden tot een grote depressie met prijzen die over de hele linie zullen dalen. Dat zegt Faber in een interview op Fox Business.

    “Niet alleen de Federal Reserve heeft deze bubbel opgeblazen, maar ook andere centrale banken over de hele wereld. Met het herhaaldelijk helpen van bijvoorbeeld Griekenland werd het probleem daar alleen maar groter. Dit is het grote probleem met centrale banken, ze lossen problemen niet op, ze stellen het alleen maar uit. Met het onderdrukken van de individuele risico’s creëer je op een dag een kolossaal systeemrisico en dat is waar we vandaag de dag mee zitten.

    We hebben een bubbel gehad in de technologieaandelen in het jaar 2000, maar de gewone aandelen en de mijnbouwaandelen deden het toen vrij slecht. In 2007 hadden we de huizenmarktbubbel in de VS, maar waren andere markten niet in een bubbelfase.

    Maar vandaag de dag: Als je kijkt naar de prijzen van klassieke auto’s, exclusieve wijn, kunst, vastgoed… dan kun je niet anders concluderen dat alles in een bubbel is.”

    Economisch herstel?

    "We zitten al zes jaar in een zogenaamd economisch herstel en velen denken dat dit herstel zich gewoon voort zal zetten alsof er niets aan de hand is, maar er zijn grote verstoringen in de markt waarbij de waarderingen van activa zeer snel omhoog gaan en waarbij de gemiddelde inkomens van huishoudens vlak zijn gebleven of zelfs licht zijn gedaald. Dit zorgt voor grote verstoringen in de markt. Dit zal uiteindelijk weer rechtgezet moeten worden met een gigantische deflatie in activaprijzen.

    Het zal moeilijk worden je vermogen te beschermen, want zelfs spaarrekeningen zijn niet meer veilig. Wat vandaag de dag nog relatief goedkoop is zijn de aandelen van goudmijnen en zilvermijnen en fysiek goud en zilver. Maar je moet het edelmetaal fysiek aanhouden en het liefste buiten de VS."

    Waarom buiten de VS?

    "In de VS, maar zelfs in Europa en Zwitserland is er een dreiging dat centrale banken op een dag -als alles mis gaat - de goudbezitters de schuld gaan geven voor de rampspoed en dat ze al het goud zullen opvragen. Dit risico is minder groot in Azië"

    Dus we moeten bang zijn dat de overheid het goud uit onze kelder komt halen? Dat is nogal een extreem scenario.

    "Het is eerder voorgekomen in 1933."

  • Depressie in Griekenland in vijf deprimerende grafieken

    Bloomberg heeft de Griekse tragedie samengevat in vijf grafieken. Na het zien van deze cijfers kunnen we bijna niet anders concluderen dan dat Griekenland dezelfde kant op gaat als de Verenigde Staten tijdens de Grote Depressie van de jaren ’30. Denk aan de zeer hoge werkloosheid, de dalende consumentenprijzen en dalende huizenprijzen en de aanhoudende daling van het besteedbare inkomen. Nergens op de grafieken is een lichtpuntje te vinden. Het is dan ook niet vreemd dat Grieken in toenemende mate het land ontvluchten en elders proberen een bestaan op te bouwen.

    greece-unemployment

    Griekse werkloosheid blijft hoog (Bron: Bloomberg)

    greece-deflation

    Consumentenprijzen blijven dalen (Bron: Bloomberg)

    disposable-income-greece

    Besteedbaar inkomen daalt al sinds 2010 (Bron: Bloomberg)

    greece-home-prices

    Huizenprijzen dalen (Bron: Bloomberg)

    greece-migration

    Grieken proberen elders een bestaan op te bouwen (Bron: Bloomberg)

  • Beproeft alles en behoud het goede

    rooseveltDe geschiedenis leert geen lessen! Maar aan wie of wat ligt dat? Ligt dat aan de geschiedenis zelf of ligt het aan de mensen die denken het beter te weten dan de geschiedenis. Een mooi voorbeeld van die menselijke hovaardij biedt het uitbreken van de financiële crisis in 2008. Al snel was duidelijk, dat deze crisis qua intensiteit die van de Grote Depressie van de jaren dertig van de vorige eeuw benaderde. Daarmee zou het scenario bekend moeten zijn hoe het best de nieuwe crisis het hoofd te bieden. Helaas hebben beleidsmakers niets met de lessen van de jaren dertig gedaan.

    Tussen 1929 en 1932 was voor toenmalig president Herbert Hoover een evenwichtig budget de sleutel naar herstel. Een dergelijk budget zou het bedrijfsleven vertrouwen inboezemen. Dat was toch een absolute voorwaarde om bedrijven te bewegen weer te gaan investeren. Het heeft allemaal niet mogen helpen en Hoover moest als president plaats maken voor Franklin D. Roosevelt. Die gooide het economisch gesproken over een heel andere boeg en had een simpele strategie: probeer alles om de vraag te verhogen en de productie te verbeteren en wat ook nog de werkloosheid kan verlagen. Alles wat werkt, daar ga je mee door en de rest gooi je overboord.

    Voor Roosevelt was een verantwoord budget een non-issue. Hij verhoogde de geldhoeveelheid en liet de tekorten lustig oplopen. Onder hem lieten de Verenigde Staten de Gouden Standaard los. Hij nam werklozen in overheidsdienst en gaf garanties af aan burgers die dreigden huis en haard te verliezen. Tenslotte ontwierp hij een antitrust beleid bedoeld om de monopolies in het bedrijfsleven te doorbreken. Natuurlijk was het beleid van Roosevelt geen onverdeeld succes, maar hij is er wel in geslaagd de crisis een halt toe te roepen en de economie weer op het spoor van groei te zetten. Was het nu zo vreemd geweest om in 2008 de receptuur van 1933 weer van de plank te halen en om te bezien wat dit keer wel en wat niet werkte. Het heeft niet zo mogen zijn. Teveel partijen haddenelection-hoover op onderdelen bezwaren tegen een dergelijk beleid. Zou bijvoorbeeld steunen van huiseigenaren, wier huis onder water stond, niet verkeerde keuzes belonen? Idem, zou hulp bij de herkapitalisatie van banken niet een verkeerd signaal uitzenden, namelijk dat roekeloos gedrag beloond wordt. Ook veel economen hebben zich verloren in eindeloze welles-nietes verhandelingen in plaats van een serieuze en redelijke aanpak van de crisis te ontwerpen. Kortom groepsbelang en eigenwaan hebben de aanpak van de crisis in zowel de Verenigde Staten als in Europa gefrustreerd. Misschien moeten alle lobbyisten en economische betweters maar eens goed de woorden van toen nog kandidaat Roosevelt uit 1932 ter harte nemen: ‘the country needs and demands bold, persistent experimentation. Take a method and try it. I fit fails, admit it frankly and try another. But above all, try something!’ Cor Wijtvliet Bron: J. Bradford DeLong, Try everything, Project-syndicate December 31 2014

    try-something

    Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD). Meer informatie: