Tag: eurosysteem

  • Analyse: China waardeert goudreserve naar marktwaarde

    Analyse: China waardeert goudreserve naar marktwaarde

    Afgelopen vrijdag schreven we al dat China in de maand juli 19 ton goud aan haar reserves heeft toegevoegd. Op zichzelf is dat al een interessant gegeven, maar minstens zo interessant is de constatering dat China haar goudvoorraad sinds kort waardeert naar de actuele goudprijs. In het verleden werd de goudreserve uitsluitend in troy ounce gerapporteerd, maar dat mag niet meer nu ze de boekhoudkundige regels van het IMF heeft overgenomen. In dit artikel leggen we uit wat er precies veranderd is en waarom het zo belangrijk is dat China haar goudreserve voortaan iedere maand waardeert tegen de goudprijs van dat moment.

    Waarom neemt China de boekhoudregels van het IMF over?

    De Chinese centrale bank wil dat de yuan wordt opgenomen in de Special Drawing Rights (SDR) van het IMF, een soort valutareserve waarvan de waarde gebaseerd is op een mandje van populaire valuta (dollars, euro’s, Britse ponden en Japanse yen). Iedere SDR vertegenwoordigt een claim op één van deze valuta en doet zich dus voor als een soort substituut (of aanvulling) op de goudreserves van landen. Wat daar precies het nut van is bespreken we binnenkort in een ander artikel.

    Feit is dat de Chinese yuan op dit moment in zijn geheel niet vertegenwoordigd is in de SDR, terwijl China de laatste jaren is uitgegroeid tot een van de grootste economieën ter wereld. Ook heeft China de laatste jaren veel werk verzet om haar munt internationaal beter verhandelbaar te maken, onder meer door valutaswaps op te zetten met belangrijke handelspartners en door over de hele wereld ‘clearing houses’ te openen (1,2) die het voor handelspartners gemakkelijker maken om rechtstreeks transacties te doen in de Chinese munt.

    China wil dat haar munt officiële erkenning krijgt en onderdeel wordt van het mandje van valuta waarop de waarde van de SDR gebaseerd is. Maar dat hield tegelijk in dat China aan een aantal voorwaarden van het IMF moest voldoen. Een van deze voorwaarden was dat China openheid zou geven over de goudreserve en een andere voorwaarde was dat China haar valutareserve en goudreserve voortaan zou waarderen volgens de internationaal geaccepteerde regels van het IMF. Deze regels kennen we als de Special Data Dissemination Standards (SDDS).

    Was zijn Special Data Dissemination Standards?

    De SDDS is een reeks van boekhoudkundige regels die het IMF in 1996 heeft opgesteld om beter inzicht te krijgen in de reserves van landen. Landen die deze regels hebben overgenomen (dat zijn er op dit moment 73, waaronder de meeste Westerse landen en de BRICS-landen) moeten op vastgestelde momenten de omvang van hun totale reserves doorgeven aan het IMF. China voldoet nog niet aan deze regels, maar heeft zich voorgenomen om dat in de toekomst wel te doen. Zo kondigde de Chinese premier Xi Jinping eind vorig jaar tijdens een G20 topoverleg in Brisbane haar voornemen aan te voldoen aan de Special Data Dissemination Standards.

    Het overnemen van de boekhoudkundige regels van het IMF en het openstellen van de Chinese financiële markten moet bijdragen aan een grotere acceptatie van de Chinese yuan als alternatieve handelsvaluta. Op het moment van schrijven domineert de dollar het internationale handelsverkeer, maar het marktaandeel van deze munt wordt ieder jaar een stukje kleiner ten gunste van de Chinese yuan. Vooral in Rusland en in Afrika wint de yuan snel aan terrein als alternatief voor de dollar.

    Van gewicht naar goudwaarde

    Op de website van het het Chinese State Administration of Foreign Exchange (SAFE) publiceert de Chinese centrale bank iedere maand de omvang van de goudreserve in troy ounces en de omvang van de valutareserve in dollars. Dat zag er als volgt uit…

    china_gold_forex

    China heeft in juli 19 ton goud aan haar reserves toegevoegd

    We schrijven verleden tijd, want dit maandstaatje is niet meer te vinden op de website van SAFE. De link die naar dit document verwees geeft nu een foutmelding. Het oude maandstaatje heeft plaats gemaakt voor een nieuwe variant die wél voldoet aan de standaard van het IMF…

    china_reserve_assets

    China zet niet langer het gewicht, maar de waarde van de goudreserve op de balans (h/t: @koosjansen)

    Leggen we deze twee overzichten naast elkaar, dan valt het volgende meteen op: Terwijl de goudvoorraad in juli 19 ton groter werd ging de waarde van de goudvoorraad met omgerekend $3 miljard omlaag… FOFOA rekende uit waar dit verschil vandaan kwam en kwam tot de conclusie dat de Chinese centrale bank haar goudreserve in de maand juni waardeerde op $1.170,24 per troy ounce en in juli tegen een veel lagere koers van $1.098,42 per troy ounce. Dat blijkt redelijk nauwkeurig overeen te komen met de goudprijs fixing van de laatste dag (en de laatste vrijdag) van iedere maand…

    london_fix_smaller

    China waardeert goudvoorraad naar de Londen fixing (via FOFOA)

    Marked to market

    We hebben hier de bevestiging dat China haar goudreserve periodiek herwaardeert naar de actuele goudkoers. Maar waarom is dat zo interessant? Het is de erkenning van de centrale banken dat goud een vrij verhandelbare reserve is. Een bezitting waarvan de waarde tot stand komt op de vrije markt en niet door politiek besluit van overheden die de waarde van hun geld aan goud proberen vast te ketenen.

    Het waarderen van de goudreserve naar de marktprijs staat gelijk aan de erkenning van een centrale bank dat valuta niet op gelijke voet staat met goud. De geschiedenis heeft ons geleerd dat papiergeld op de lange termijn altijd aan waarde verliest ten opzichte van goud en dat iedere koppeling tussen goud en geld gedoemd is te mislukken.

    Centrale banken die hun goudreserve naar de actuele marktwaarde op de balans zetten erkennen dat hun eigen munt op termijn aan waarde kan verliezen ten opzichte van goud. Ook is het de erkenning dat het edelmetaal een vrij verhandelbare en bruikbare reserve is op de balans van de centrale bank, conform de eerste regel van het Central Bank Gold Agreement (CBGA) dat in 1999 ondertekend werd door vijftien verschillende centrale banken…

    Eurosysteem

    Niet geheel toevallig was 1999 ook het jaar waarin de euro werd geïntroduceerd. Twaalf Europese landen introduceerden een nieuwe gemeenschappelijke valuta, de eerste ter wereld zonder koppeling aan goud en zonder een koppeling aan één specifiek land. De euro kwam voort uit de lessen die Europa geleerd heeft van twee grote Wereldoorlogen en het falen van het dollarsysteem dat na de Tweede Wereldoorlog naar voren werd geschoven als het nieuwe monetaire anker.

    Met de introductie van de euro hebben de deelnemende landen een deel van hun monetaire soevereiniteit opgeofferd. Dat deden ze vanuit de gedachte om de burger te beschermen tegen een nieuwe valutaoorlog op het Europese continent. Ook besloten de lidstaten van de Eurozone hun goudvoorraden samen te voegen op de balans. Niet om de waarde van iedere euro te koppelen aan een bepaald gewicht in goud, maar om een solide fundament onder de muntunie te leggen waar de rest van de wereld op kon vertrouwen.

    Het succes van de euro is zichtbaar aan het feit dat de munt nog steeds bestaat en dat het totaal aantal deelnemer sinds de introductie is toegenomen van 12 naar 19 landen. Ondanks alle negatieve berichten in de media hebben zeven landen besloten hun monetaire soevereiniteit op te geven in ruil voor de euro.

    De erkenning van goud als waardereserve

    De ECB was de eerste centrale bank die haar goudvoorraad niet langer waardeerde naar een historisch vastgestelde koers of naar het gewicht, maar naar de actuele goudwaarde. Dit model is door de jaren heen door verschillende landen overgenomen. Sinds 2006 waardeert ook Rusland de waarde van haar goudreserve maandelijks naar de marktwaarde en dit jaar is ook China daarmee begonnen. Door de goudvoorraad tegen marktwaarde te waarderen is een geleidelijke transitie mogelijk van het huidige internationale monetaire systeem (dollar als reserve) naar een nieuw monetair systeem (goud als reserve). Die transitie gaat heel langzaam en ziet er als volgt uit…

    eurosystem-reserves-gold-v2

    Van valutareserve naar goudreserve

    russian-reserves-1999-2015

    De Russen deden hetzelfde…

    Pro Goud blok

    We zien dus dat het pro-goud blok (bestaande uit het Eurosysteem, Rusland en China) inmiddels op één lijn gekomen is voor wat betreft de waardering van hun goudreserves. Ook lijken de landen op één lijn te zitten voor wat betreft de functie van de goudreserve. Uit de herziening van het Central Bank Gold Agreement blijkt dat de landen van het Eurosysteem goud nog steeds zien als een belangrijke monetaire reserve. Rusland en China beamen dat, want deze twee landen hebben de afgelopen jaren voorop gelopen in het uitbreiden van hun goudreserve.

    Dit is wat de Dmitry Tulin van de Russische centrale bank onlangs zei over de waarde van goud op de balans van de centrale bank:

    “Zoals jullie weten breiden wij onze goudreserve uit, ook al zijn daar bepaalde risico’s aan verbonden. De goudprijs fluctueert weliswaar, maar daar staat tegenover dat het honderd procent gegarandeerd vrij is van wettelijke en politieke risico’s.”

    Elvira Nabiullina, de gouverneur van de Russische centrale bank, is van mening dat Rusland de komende jaren meer goud moet kopen. In juni zei ze daar het volgende over:

    “Recent experiences forced us to reconsider some of our ideas about sufficient and comfortable levels of gold reserves.”

    Het Chinese State Administration of Foreign Exchange (SAFE) geeft in een recent persbericht een verklaring waar ook een positieve houding ten aanzien van goud blijkt. Op de vraag waarom het land haar goudvoorraad uitbreidt wordt het volgende antwoord gegeven…

    “De goudreserve is een essentieel onderdeel van de gediversifieerde internationale reserves en veel centrale banken houden goud aan als onderdeel van hun internationale reserves. Ook China doet dat. Goud is, in combinatie met andere bezittingen, bevorderlijk voor de aanpassing en optimalisatie van het risico en rendement van de portefeuille. Vanuit een lange termijn strategisch perspectief zullen we op dynamische wijze de samenstelling van de internationale reserves blijven aanpassen, met als doel de veiligheid en liquiditeit van de reserves te waarborgen en waardebehoud en waardestijging na te streven.”

    Conclusie

    Het feit dat China haar goudvoorraad naar marktwaarde op de balans zet is een belangrijke stap richting het ‘demonetiseren’ van goud. Waar Europa mee begonnen is met de introductie van de euro wordt voortgezet door opkomende economische grootmachten als Rusland en China. Ook zij erkennen dat de waarde van goud door de markt bepaald moet worden en niet bij wet wordt vastgelegd tegen een bepaalde prijs.

    Tegenover deze ontwikkelingen kan de Verenigde Staten weinig inbrengen. Zij waarderen hun goudreserve van ruim 8.100 ton nog steeds naar de laatste historische goudkoers van $42,22 per troy ounce. Door het goud nog steeds tegen een ongeloofwaardig lage koers op de balans te zetten ontkent de VS in feite dat goud een volwaardige reserve is die als zodanig gebruikt kan worden in het internationale handelsverkeer. Dat is geheel begrijpelijk, want de VS heeft er alle belang bij dat de wereld haar dollars in plaats van het geografisch verspreide goud blijft gebruiken.

    Het is een kwestie van tijd voordat landen de dollar loslaten als monetair anker en terugkeren naar de stabiliteit en zekerheid van goud. Het erkennen van de vrije marktprijs van goud is een belangrijke stap in deze richting.

    Voetnoot: Dit artikel is gebaseerd op de analyse die FOFOA onlangs plaatste op www.freegoldspeakeasy.com (login vereist). Leest u graag meer van dit soort artikelen, meldt u zich dan via deze pagina aan voor een lidmaatschap ($110 per half jaar). Goudanalist Koos Jansen van Bullionstar ontdekte dat China haar goudreserve naar de marktprijs waardeert.

    Europa, Rusland en China erkennen de waarde van goud

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • ECB houdt rente op 0,25%

    ECB houdt rente op 0,25%

    De ECB heeft de rente ongewijzigd gelaten op 0,25%. Daarmee geeft de centrale bank een gehoor aan de toenemende druk om monetaire stimulering toe te passen. Ook weerhoudt de centrale bank zich van een negatieve depositorente voor geld dat commerciële banken bij de ECB parkeren, een voorstel dat hoofdeconoom Peter Praet vorig jaar deed. De inflatie in de Eurozone zit al sinds begin 2012 in een dalende trend. Momenteel is de inflatie slechts 0,7%, ver beneden het streven van ongeveer 2% inflatie op jaarbasis.

    In tegenstelling tot de balans van de Amerikaanse centrale bank laat de balans van de ECB een sterke krimp zien. Dat komt voor een deel door de afwikkeling van het LTRO-programma en voor een deel door de daling van de goudprijs. De ECB waardeert de goudreserve van het Eurosysteem (ruim 10.000 ton) ieder kwartaal opnieuw naar de marktwaarde. Om die reden is het balanstotaal van de ECB het afgelopen jaar met tientallen miljarden euro's gezakt. Om 14:30 geeft Draghi vanuit Frankfurt een toelichting van het rentebesluit. Na afloop van deze livestream kunt u via de onderstaande video de hele persconferentie ook terugkijken.

  • Europese centrale banken verkopen opnieuw minder goud

    Europese centrale banken verkopen opnieuw minder goud

    Europese centrale banken hebben sinds 1999 niet meer zo weinig goud verkocht als het afgelopen jaar, zo schrijft Bloomberg op basis van cijfers van de World Gold Council. Duitsland verkocht 5 ton goud en was daarmee de grootste verkoper. Ieder jaar haalt Duitsland een klein beetje goud uit haar voorraad voor de productie van gouden muntstukken. Een andere centrale bank, die niet nader gespecificeerd werd, verkocht het afgelopen jaar 0,1 ton goud.

    Tussen 1999 en 2009 werd er jaarlijks nog een substantiële hoeveelheid goud verkocht, weliswaar binnen de vastgestelde grens van 400 of 500 ton per jaar. Sindsdien wordt er nog maar mondjesmaat goud verkocht, want vorig jaar was de totale verkoop van goud met 5,8 ton niet veel hoger dan dit jaar. Ook in dat jaar was Duitsland verantwoordelijk voor het grootste deel van de verkopen.

    Centrale banken kopen goud

    Sinds 2009 zijn centrale banken wereldwijd weer netto kopers geworden van goud. Door de financiële crisis zijn meer centrale banken – met name in de opkomende markten – het nut van goud gaan zien als tegenpool voor valutareserves. Onlangs plaatsten we op Marketupdate een grafiek van de totale goudaankopen van centrale banken sinds 2009. Deze grafiek liet zien dat vooral China, Rusland en Turkije veel goud aan hun reserves hebben toegevoegd. Ook andere landen als Mexico, India, Zuid-Korea, Thailand, Kazachstan, Brazilië en de Filipijnen kochten sinds 2009 relatief veel goud bij.

    In 2012 kochten centrale banken netto 534,6 ton goud, het grootste volume sinds 1964. Dit jaar kopen ze naar schatting nog eens 350 ton bij. Centrale banken bezitten volgens de World Gold Council momenteel 18% van al het goud dat ooit uit de grond is gehaald.

    Central Bank Agreement on Gold

    In september 1999 kwamen verschillende Europese centrale banken overeen om een jaarlijkse limiet te stellen aan de verkoop van goudvoorraden. De voorwaarden van deze overeenkomst werden op papier gezet, met de afspraak om na vijf jaar de overeenkomst te herzien. In deze overeenkomst verklaren vijftien Europese centrale banken dat goud een belangrijk onderdeel blijft van hun monetaire reserves en dat ze hun activiteiten met betrekking tot het uitlenen van goud niet uitbreiden. Deze overeenkomst werd in 2004 en in 2009 voortgezet.

    De volgende grafiek laat zien hoeveel goud er sinds 1999 verkocht is onder het Central Bank Agreement on Gold. De grafiek is gemaakt door Victor the Cleaner en is gebaseerd op data van de World Gold Council en het IMF. Op deze grafiek is goed te zien dat ook Nederland haar bijdrage heeft geleverd door enkele honderden tonnen goud van de hand te doen. Vanaf 2009 is de verkoop van goud onder CBGA drastisch teruggelopen, omdat centrale banken niet meer de behoefte hebben om goud van de hand te doen.

    Onder het huidige CBGA III akkoord is er al 200,5 ton goud verkocht, waarvan 136,2 ton in 2009 en 53,3 ton in 2010.

    Goudverkopen onder de central bank gold agreements

    Goudverkopen onder de central bank gold agreements (Bron: Victor the Cleaner)

    Goudvoorraad Eurosysteem

    Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling van de totale goudvoorraad van het Eurosysteem zien. Deze hebben dus geen betrekking op de verkopen van goud door niet-eurozone landen als Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Ook goudverkopen door het IMF zijn om die reden niet in deze grafiek verwerkt.

    De grafiek loopt van 1999 (toen de eerste Central Bank Agreement on Gold werd getekend) tot en met de laatste herwaardering van goud die afgelopen week plaatsvond. De rode lijn geeft de totale goudvoorraad in troy ounce weer, de gele lijn de marktwaarde van deze voorraad in euro’s. Merk op dat de waarde van de Europese goudvoorraad sinds 1999 met een factor 3,5 is gestegen, terwijl het gewicht aan goud over dezelfde periode met 10% omlaag ging.

    Goudvoorraad Eurosysteem

    Goudvoorraad Eurosysteem vanaf 1999

  • Nieuwe valutaswap ECB en Chinese centrale bank

    Nieuwe valutaswap ECB en Chinese centrale bank

    Op de website van de ECB lezen we vandaag dat er een nieuwe valutaswap tot stand is gekomen tussen de ECB en de Chinese centrale bank, de People’s Bank of China (PBoC). De swap heeft een omvang van €45 miljard en 350 miljard yuan (omgerekend ruim €42 miljard) en heeft een looptijd van drie jaar. Met deze valutaswap garandeert het Eurosysteem een goede beschikbaarheid van Chinese yuan en kan de Chinese centrale bank de banken en bedrijven in haar eigen land voorzien van voldoende euro’s.

    Valutaswap

    Deze valutaswap is vastgesteld in het kader van snel groeiende handel tussen de eurozone en China, handel die steeds vaker in euro’s en yuan wordt afgerekend in plaats van Amerikaanse dollars. Door een goede beschikbaarheid van yuan en euro’s te garanderen stimuleren e ECB en de PBOC het gebruikt van hun eigen munt als alternatief voor de dollar. Ook draagt de valutaswap bij aan het waarborgen van de stabiliteit op de financiële markten. Schokken in de wereldeconomie en in het financiële systeem kunnen met deze valutaswap beter opgevangen worden. De 350 miljard Chinese yuan waar het Eurosysteem over kan beschikken zijn via de nationale centrale banken bereikbaar voor alle landen die bij de Eurozone zijn aangesloten. Dat zijn er momenteel achttien.

    China worstelt zich los van de dollar

    De valutaswap versterkt de handelsrelatie tussen Europa en China en bewijst de toegevoegde waarde van de Europese muntunie. Tegelijkertijd past de komst van deze valutaswap in een wereldwijde trend om het gebruik van Amerikaanse dollars te omzeilen in onderlinge handel. We zetten een aantal headlines voor u op een rij, zodat u het grote plaatje wat scherper ziet.

    Valutaswap tussen ECB en Chinese centrale bank

    Valutaswap tussen ECB en Chinese centrale bank gereed

  • Grafiek: Goud versus valutareserve Eurosysteem

    Jim Sinclair plaatste deze week op zijn blog een ingezonden email van goudstudieforum.com. Op dit forum wordt de rol van goud in het toekomstige monetaire systeem besproken en geanalyseerd. De stijgende goudprijs van de afgelopen tien jaar laat de geleidelijke transitie zien van een systeem dat gebaseerd is op de Amerikaanse dollar naar een systeem waarin goud als ultieme reserve fungeert voor alle valuta.

    Ze schreven het volgende in de email aan Jim Sinclair:

    “Jim,

    De Aziatische producenten van welvaart in de fysieke economie (exportlanden) en de grote olie- en gasproducerende landen sympathiseren met het euro goudconcept, het concept waarin de goudvoorraad (periodiek) gewaardeerd wordt tegen de marktprijs en het los staat van iedere valuta (denk aan de Duisenberg speech van 9 mei 2002).

    Goud, de waardereserve (dus niet de valuta), zal vrij gewaardeerd worden op de wereldwijde goudmarkt. Het is het overlijden van de oude dollarstandaard en de geboorte van een Goud-Waarde-Standaard en reserve.

    Echte waarde zou geprijsd en verhandeld moeten worden in een valuta die ook goud erkent en promoot als waarde-standaard. Die valuta is niet de Amerikaanse dollar, maar de euro (€ systeem en regime).

    Dit (briljante) idee/concept is niet nieuw. De eerste pioniers waren Jacques Rueff en Triffin. Lees bijvoorbeeld het boek The Monetary Sin of The West (PDF). Beide wilden – maar waren het oneens over – een vrij bewegende goudprijs (waarde) tijdens de Londen Gold Pool periode van de jaren zestig. Hun standpunt was dat financiele, monetaire en economische wereldwijde stabiliteit bewerkstelligd kon worden met een Goud-Waarde-Standaard. Het dollar regime weigerde dat en drong aan tot de acceptatie van de absurde SDR (papiergoud).

    Maar de goudmarkt van twee snelheden was geboren: monetair ($)goud en niet-monetair goud. De olie-exporterende landen en de Aziatische export-economieen blijven fysiek goud kopen en geven de voorkeur aan de € valuta die de vrij vlottende goudprijs aanmoedigt. Stabiliteit betekent dat iets van waarde alleen geruild kan worden voor iets anders van waarde. Valuta die de waarde van goud erkennen als waarde-reserve zijn het waard om gebruikt te worden voor het kopen van olie en andere producten. De bezitters en producenten van waardevolle goederen krijgen op deze manier de zekerheid dat hun vermogen veilig opgeslagen kan worden als een reserve met een vrij vlottende goudwaarde, de enige geschikte manier om vermogen in op te slaan.

    Dat is de transitie uit het $-systeem dat deze echte waarde niet erkent.”

    Transitie van dollar naar goud

    De stijgende goudprijs is als een bedreiging voor de Amerikaanse dollar, omdat het een signaal afgeeft dat de valuta minder waard is geworden. De Amerikaanse centrale bank weigert te erkennen dat haar munt steeds minder waard wordt ten opzichte van goud, door het edelmetaal op de balans te zetten tegen de historische (gefixeerde) koers van $42,22 per troy ounce. In 1971 brak de Amerikaanse overheid haar belofte om buitenlandse dollarreserves in te ruilen voor fysiek goud tegen een vaste prijs van $35 per troy ounce. Door de enorme uitgaven van de Amerikaanse overheid (de Vietnam oorlog en het uitbreiden van de verzorgingsstaat) werd duidelijk dat teveel dollars in omloop waren ten opzichte van de goudreserve, met als gevolg dat het buitenland in een versnellend tempo haar dollars kwam inwisselen voor goud tegen de  inteationaal afgesproken prijs van $35/oz. Om te voorkomen dat Amerika al haar goud zou kwijtraken verbrak Nixon in 1971 de overeenkomst om dollars in te ruilen voor goud tegen die prijs van $35/oz.

    Sindsdien was het Amerikaanse goud veilig gesteld en kon het land jaar in jaar uit een tekort op de handelsbalans volhouden op basis van het vertrouwen dat men nog steeds had in de Amerikaanse economie. Ook was er in die tijd nog geen goed alteatief voor de dollar, waardoor exporterende landen nog enkele decennia lang een betaling in dollars accepteerden. Die dollars werden steeds ‘gerecycled’, omdat de exportlanden hun dollaroverschotten weer opnieuw uitleenden aan Amerika. Zodoende kon de Amerikaanse overheid goedkoop aan financiering komen en bleef de (prijs)inflatie in eigen land beperkt.

    Jarenlang wisselden Europese en Aziatische exportlanden en diverse olieproducerende landen hun dollars weer in voor Amerikaanse staatsobligaties, maar sinds een paar jaar is die buitenlandse steun voor Amerika aan het afbrokkelen. In plaats van nog meer Amerikaanse staatsschuld te accumuleren kiezen steeds meer exportlanden ervoor om hun claims op waarde ($) in te ruilen voor echte waarde (goud). Landen als Rusland, China, India, Brazilie, Zuid-Korea, Mexico enzovoorts kochten de afgelopen jaren massaal goud als diversificatie van hun reserves.

    Dat is niet zonder reden, want sinds de komst van de euro is de geleidelijke transitie in gang gezet van valutareserves (primair de Amerikaanse dollar) naar goudreserves. Door goud tegen de marktprijs te waarderen kan men langzaam maar zeker ontsnappen uit een oud systeem waarin dollarreserves (schulden) als bezit worden aangemerkt. Binnen het Eurosysteem werd deze transitie in gang gezet, door het goud elke drie maanden opnieuw te waarderen tegen de marktprijs. Verschillende landen zijn op dit concept overgestapt, zoals deze wereldkaart op Wikipedia laat zien.

    Niet geheel toevallig zijn dat precies de landen die nog over een substantiele bovengrondse (of ondergrondse…) goudvoorraad beschikken of die sinds enkele jaren (of maanden!) massaal goud aan het inkopen zijn. Deze landen willen aanhaken op het systeem waarmee buitenlandse valutareserves langzaam maar zeker plaats kunnen maken voor fysiek goud dat gewaardeerd wordt tegen de marktprijs.

    Eurosysteem

    Onderstaande grafiek is geinspireerd op de grafiek die FOFOA gebruikt in het artikel Euro Gold. Deze grafiek laat de verschuiving zien die sinds 1999 gaande is op de balans van het Eurosysteem (verzameling van de zeventien landen waaruit de eurozone bestaat). De goudcomponent vertegenwoordigt een steeds groter gedeelte van de totale reserves van het Eurosysteem, terwijl de component die bestaat uit buitenlandse valuta langzaam maar zeker afgebouwd wordt. Deze geleidelijke transitie is al vanaf het millennium bezig en zal zich de komende jaren blijven voortzetten.

    Onderstaande grafiek is niets meer of minder dan een geactualiseerde versie van de grafiek die FOFOA leende voor het artikel Euro Gold. De data komt van deze statistiekenpagina op de website van de ECB (hat tip: @freegolds). Deze laat zien hoe de waarde van de goudvoorraad op de geconsolideerde balans van het Eurosysteem naar verhouding steeds groter wordt ten opzichte van de valutareserves. Dat is toe te schrijven aan de driemaandelijkse herwaardering van goud naar de marktprijs, want zoals ik eerder al liet zien heeft het Eurosysteem tussen 1999 en 2009 bijna 2.000 ton goud van haar totale voorraad verkocht. Sinds 2009 is de hoeveelheid goud op de balans van het Eurosysteem vrijwel constant gebleven.

    De goudreserve neemt steeds meer plaats in van de valutareserve in het Eurosysteem (Bron: ECB)

    Voor de liefhebbers van de oorspronkelijke grafiek: de geactualiseerde versie met dezelfde opmaak

  • Grafiek: Waardeontwikkeling goudvoorraad Eurosysteem sinds 1999

    In de jaren ’90 van de vorige eeuw verkochten verschillende Europese centrale banken al een gedeelte van hun goudvoorraad, waarmee ze de goudprijs naar een dieptepunt brachten. Landen als Nederland, Belgie, Zwitserland, Frankrijk en Duitsland besloten in deze periode een deel van hun goudvoorraad te verkopen en/of uit te lenen, waardoor de goudprijs zakte tot een bodemprijs van minder dan €300 per troy ounce.

    De verkoop van goud binnen het Eurosysteem werd daarna doorgezet onder het eerste Central Bank Gold Agreement (1999), een overeenkomst tussen verschillende Europese centrale banken om jaarlijks niet meer dan 400 ton goud te verkopen. Deze overeenkomst werd na vijf jaar verlengd, waardoor verschillende Europese centrale banken ook na 2004 goud konden verkopen onder CBGA2. De structurele verkoop van goud door de centrale banken van het Eurosysteem stopte halverwege 2009. Sindsdien is de totale hoeveelheid goud in het eurosysteem gelijk gebleven op ongeveer 11.200 ton, nog steeds een aanzienlijk hoeveelheid ten opzichte van Amerika (officieel 8.133 ton) en ten opzichte van de opkomende economieën.

    Goudvoorraad Eurosysteem

    Onderstaande grafiek laat de krimp van de totale goudreserve van het Eurosysteem zien, afgezet tegen de totale marktwaarde van het goud. De grafiek maakt in één oogopslag duidelijk dat er voor Europese centrale banken weinig reden is om goud te kopen. Sinds 2009, toen de verkoop van goud werd stopgezet, is de waarde van de resterende goudvoorraad alleen maar sterker gestegen. De 11.187 ton goud die er momenteel ligt is ruim 4x zoveel waard als de goudvoorraad van 13.000 ton waar het Eurosysteem in maart 1999 over beschikte, gewaardeerd tegen de koers van dat moment.

    De grafiek is gebaseerd op de financiele weekstaatjes die de ECB iedere week op haar website publiceert. Daarin staan ook de goudprijzen vermeld waartegen de totale voorraad iedere drie maanden geherwaardeerd wordt. Klik op onderstaande grafiek voor een grotere versie.

    Goudvoorraad van het Eurosysteem kromp de afgelopen dertien jaar, terwijl de waarde steeg

    Goudvoorraad van het Eurosysteem kromp de afgelopen dertien jaar, terwijl de waarde steeg

  • Grafiek: Totale goudreserve eurosysteem in 2012

    De grafiek (zie figuur 1) laat zien dat het voor Europese landen minder lucratief is om goud te kopen. Ten opzichte van de rest van de wereld bezitten Europese landen al een enorme hoeveelheid goud, die alleen door de stijging van de goudprijs steeds meer waard wordt. De noodzaak om meer goud te kopen is voor Europese centrale banken daarom veel minder groot dan voor opkomende markten zoals China, India, Rusland, Brazilië en dergelijke. Deze landen hebben naar verhouding tot hun totale reserves nog maar een zeer kleine component in fysiek goud.

    Door de stijgende goudprijs groeit de goudpositie op de activazijde van de balans van het eurosysteem snel, een fenomeen waar andere landen ook van willen profiteren. Landen als China, Brazilië, Rusland en India hanteren net als de ECB het 'marked to market' model, waarin de goudvoorraad periodiek opnieuw gewaardeerd wordt tegen de actuele goudprijs (zie figuur 3). Zo lang de goudprijs blijft stijgen betekent dit dat de goudvoorraad in waarde toeneemt en de activazijde van de balans versterkt wordt. Op deze manier beschermt een stijgende goudprijs ook tegen een mogelijke waardedaling van andere activa, zoals staatsobligaties (zie figuur 2).

    Landen die een kleine goudvoorraad hebben zullen veel minder sterk profiteren van een herwaardering van de goudvoorraad en voegen daarom massaal meer edelmetaal aan hun reserve toe. Onderstaande grafiek is gebaseerd op alle geconsolideerde weekstaten van het Eurosysteem die dit jaar zijn gepubliceerd op de website van de ECB. De grote uitslag van de rode lijn op 6 oktober weerspiegelt de verkoop van €186 miljoen aan goud door een niet nader genoemde centrale bank van het Eurosysteem.

    Figuur 1: Goudvoorraad Eurosysteem steeds meer waard door herwaardering die ieder kwartaal plaatsvindt (Bron: ECB)

    Figuur 2: De stijgende goudprijs vangt een mogelijke waardedaling van bezittingen in buitenlandse valuta op (Bron: FOFOA)

    Figuur 3: Alle landen die hun goudreserve periodiek herwaarderen tegen de marktprijs (Bron: Wikipedia)