Tag: geld

Zweden overweegt elektronisch geld

De centrale bank van Zweden overweegt de invoering van elektronisch geld als vervanging voor munten en bankbiljetten, zo schrijft de Wall Street Journal. In een toespraak zei Cecilia Skingsley, vice-gouverneur van de centrale bank, dat het gebruik van contant geld in Zweden veel sneller afneemt dan in andere landen en dat het land daarom het initiatief moet nemen in het ontwikkelen van nieuwe betaalsystemen.

“Hoe minder wij in Zweden gebruik maken van bankbiljetten en munten, hoe duidelijk het wordt dat de Riksbank moet onderzoeken of we elektronisch geld moeten invoeren als aanvulling op het geld dat we vandaag de dag hebben. Dit is iets wat compleet nieuw is voor centrale banken en waar geen voorbeeld voor is dat we kunnen volgen”, aldus centraal bankier Skingsley.

Elektronisch geld

De Zweedse centrale bank gaat nu onderzoeken aan welke technologische, wettelijke en politieke voorwaarden een nieuw soort elektronisch geld moet voldoen. Ook moet nog bepaald worden of het nieuwe elektronische geld op een rekening bijgehouden zal worden of dat het een digitaal overdraagbare eenheid wordt die – net als contant geld – zonder tussenkomst van de centrale bank verhandeld kan worden. Dat laatste is mogelijk met de veelbelovende blockchain technologie, waar we eerder al een artikel over publiceerden op Marketupdate.

Het verschil tussen giraal geld en het elektronische geld waar de Zweedse centrale bank nu over nadenkt is dat je een andere tegenpartij hebt. Alle betalingen die je op dit moment doet met je bankpas, computer of mobiele telefoon worden verwerkt in de systemen van commerciële banken. Alle banktegoeden zijn claims op commerciële banken, terwijl het elektronische geld – net als munten en bankbiljetten – door de centrale bank in omloop wordt gebracht.

Blockchain

Met elektronisch geld op basis van blockchain technologie kan het betalingsverkeer losgekoppeld worden van commerciële banken. Betalingen kunnen dan via het internet rechtstreeks tussen individuen plaatsvinden.

Een dergelijk geldsysteem brengt ook weer nieuwe risico’s met zich mee. In tijden van onzekerheid zal men de voorkeur geven aan het elektronische geld van de centrale bank boven het ’traditionele’ girale geld dat op een bankrekening staat. Daardoor komen commerciële banken onder druk te staan.

Een andere reden tot zorg is de privacy, want hoe weet je zeker dat elektronische betalingen niet getraceerd en opgeslagen worden? En hoe lang duurt het dan nog voordat bankbiljetten en munten volledig afgeschaft worden en we naar een cashloze maatschappij gaan?

Hoe lang blijven de Zweden deze bankbiljetten nog gebruiken?

17 november 2016
In Venezuela wordt geld niet geteld, maar gewogen
Door de hyperinflatie in Venezuela worden bankbiljetten steeds vaker gewogen in plaats van geteld, zo schrijft Bloomberg. Het geld is zo weinig waard dat men voor de meest simpele aankopen al zoveel biljetten nodig heeft dat het makkelijker is geworden om het geld gewoon op de weegschaal te leggen.

Het wegen van bundels met briefgeld is een terugkerend fenomeen in landen die met hyperinflatie geconfronteerd worden. Het fenomeen deed zich ook voor tijdens de hyperinflatie in de Weimar republiek, Joegoslavië en Zimbabwe. Het grootste biljet van 100 bolivar is op dit moment nog maar acht dollarcent waard, wat betekent dat je voor de dagelijkse boodschappen al meer geld nodig hebt dan wat je in een portemonnee kunt meenemen.

Consumenten gaan met sporttassen vol bankbiljetten de straat op om boodschappen te doen, terwijl de kassa’s in de winkels uitpuilen met waardeloze bankbiljetten. Bankautomaten moeten meerdere keren per dag bijgevuld worden, waardoor de geldtransporten overuren draaien. Winkeliers die niet meer weten waar ze de stapels bankbiljetten moeten bewaren stoppen het in vuilniszakken en in ladekasten.

Grotere bankbiljetten
Het tekort aan geld is zo groot dat de regering van Venezuela afgelopen week besloten heeft nieuwe bankbiljetten in omloop te brengen. De nieuwe biljetten krijgen een aanzienlijk hogere nominale waarde van 500, 1.000, 5.000, 10.000 en misschien zelfs 20.000 bolivar. Omdat het geld zo snel mogelijk in omloop gebracht moet worden zal de centrale bank geen nieuw ontwerp maken voor de bankbiljetten. Alleen de kleur en het bedrag wordt aangepast. De centrale bank van Venezuela hoopt dat het nieuwe geld op tijd binnen is voor de decembermaand. Veel mensen ontvangen dan een kerstbonus, die ze waarschijnlijk meteen in de winkels zullen uitgeven voor tastbare waarde. Houd de centrale bank nog langer vast aan de waardeloze biljetten van 50 en 100 bolivar, dan komt de economie snel tot stilstand.

Hyperinflatie in Venezuela: Bankbiljetten worden niet geteld, maar gewogen

Tekort aan geld
Het paradoxale van hyperinflatie is het structurele tekort aan geld. Dat is de reden waarom er steeds meer en steeds grotere bankbiljetten nodig zijn. Het tekort aan geld neemt alleen maar verder toe, omdat het geld sneller aan waarde verliest dan het bijgedrukt kan worden. De totale hoeveelheid geld in omloop neemt in een hyperinflatie exponentieel toe, terwijl de koopkracht van deze groeiende berg geld met de dag kleiner wordt. Hoe meer geld de centrale bank laat drukken, hoe sneller het geld waardeloos wordt. Lees ook:
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar 088-4688488.
31 oktober 2016
Aankondiging: Sustainable Finance Lab over geldschepping

Op dinsdagavond 22 november organiseert het Sustainable Finance Lab een nieuw debat over het thema geldschepping. Tijdens deze avond zullen experts uit Nederland en uit het Verenigd Koninkrijk dit onderwerp vanuit verschillende invalshoeken belichten. Martin Wolf van de Financial Times zal een pleidooi houden voor een systeem op basis van publieke geldschepping. Daarover publiceerde Wolf eind vorig jaar het boek ‘The Shifts and Shocks‘.

Tijdens de avond van het Sustainable Finance Lab zullen ook verschillende Nederlandse experts een bijdrage leveren aan het debat, zoals hoogleraar Klaas van Egmond van de Universiteit Utrecht, hoogleraar Arnoud Boot van de Universiteit van Amsterdam en bankiers Wim Boonstra (Rabobank) en Teunis Brosens (ING).

De avond vindt plaats in de Concertzaal van Felix Meritis in Amsterdam van 20.00 tot 22.00, de voertaal is Engels. Kaarten kunnen worden besteld via de website van Felix Meritis en kosten 15 euro. Vanwege de grote belangstelling wordt aangeraden uw kaarten snel te bestellen.

Sustainable Finance Lab over geldschepping in Felix Meritis op 22 november 2016

26 oktober 2016
Zimbabwe wil nieuwe munt introduceren

Zimbabwe probeert zeven jaar na de hyperinflatie weer een eigen munt in omloop te brengen, zo schrijft Bloomberg. De centrale bank wil nieuwe biljetten van $2 en $5 uitgeven, waarvan de waarde gekoppeld is aan de Amerikaanse dollar. Het nieuwe geld, dat alleen in Zimbabwe de status van wettig betaalmiddel heeft, is gedekt door een lening van $200 miljoen van een niet nader genoemde geldschieter.

Deze nieuwe Zimbabwaanse dollars moeten het tekort aan geld in de economie verlichten en als aanvulling dienen op alle buitenlandse valuta die in het betalingsverkeer gebruikt worden. Sinds de hyperinflatie gebruikt men onder meer Amerikaanse dollars, euro’s, Britse ponden, Zuid-Afrikaanse randen en Chinese yuan om betalingen te verrichten. Dat zijn buitenlandse valuta die het land alleen kan bemachtigen door meer goederen te exporteren dan te importeren of door geld te lenen in een vreemde valuta.

Tekort aan geld
Door de daling van de export komt er vandaag de dag te weinig buitenlands geld in de economie en dreigt de liquiditeit op te drogen. Daardoor worden salarissen steeds later betaald en wordt het geld dat er nog is steeds meer gehamsterd. De Zimbabwaanse regering probeert dit probleem op te lossen door nieuw geld in omloop te brengen. Het in omloop brengen van geld is één ding, maar het geaccepteerd krijgen van het geld is een ander verhaal. Voor de Zimbabwanen ligt de hyperinflatie van minder dan tien jaar geleden nog vers in het geheugen. Het geld werd zo waardeloos dat men met het grootste bankbiljet alleen nog maar drie eieren kon kopen. De economie kwam door een hyperinflatie compleet tot stilstand, want al het spaargeld verloor in een mum van tijd haar koopkracht. Het is dus maar de vraag of men het nieuwe geld zal accepteren. Het voorbeeld van Zimbabwe bewijst dat geld boven alles vertrouwen is. Is de tegenpartij die het geld in omloop brengt niet kredietwaardig, dan zal men het geld niet accepteren.

De herinneringen aan de waardeloze Zimbabwaanse dollar ligt nog vers in het geheugen (Afbeelding via Wikipedia)

21 oktober 2016
Centrale banken onderzoeken geld op basis van blockchain

Verschillende centrale banken onderzoeken de mogelijkheid om een nieuw type geld op basis van de blockchain technologie in omloop te brengen. Dit nieuwe type geld kan rechtstreeks aan huishoudens en bedrijven verstrekt worden en geeft centrale banken meer mogelijkheden om de economie te stimuleren. Maar dat is niet het enige, want een geldsysteem op basis van de blockchain technologie maakt het ook mogelijk elektronische betalingen te verrichten zonder tussenkomst van banken.

Het huidige geldsysteem is al bijna volledig elektronisch, want de munten en bankbiljetten vertegenwoordigen nog maar een paar procent van al het geld in onze economie. Het grootste deel van ons geld bestaat uit tegoeden die alleen aanwezig zijn in de computersystemen van banken. Banken spelen daardoor een onmisbare rol in het elektronische betalingsverkeer, terwijl dat met de technologie van vandaag de dag helemaal niet nodig is. Met de blockchain technologie kan immers een nieuw type geld ontwikkeld worden waarvoor de gebruikers niet langer afhankelijk zijn van banken.

Blockchain
Blockchain is een systeem dat het mogelijk maakt om volledig automatisch informatie van de ene naar de andere partij over te brengen. Bij iedere transactie binnen dit systeem wordt een nieuw blokje informatie aan de informatieketen (blockchain) toegevoegd, die vervolgens gecontroleerd wordt door alle andere gebruikers van het systeem. Het is een decentraal geldsysteem, waarin het betalingsverkeer niet meer via een bank, maar rechtstreeks tussen gebruikers plaatsvindt. Je zou het kunnen vergelijken met contant geld, maar dan via de digitale snelweg.

Blockchain kan banken overbodig maken voor het betalingsverkeer (Illustratie door Deloitte)

Geld als bezit
Een nieuw geldsysteem op basis van deze blockchain technologie heeft grote implicaties voor banken en centrale banken. Momenteel wordt bijna al het geld via fractioneel bankieren door commerciële banken in omloop gebracht. Geld is binnen het huidige geldsysteem een schuld, omdat je verplicht bent het volledige bedrag binnen een bepaalde termijn weer terug te geven aan de bank. Zou iedereen zijn schuld aan de bank aflossen, dan zou er geen geld meer overblijven. Dit principe zorgt ervoor dat de geldhoeveelheid van tijd tot tijd kan groeien en krimpen. Geld op basis van de blockchain technologie is geen schuld, maar een bezit. Iedere eenheid van het geld heeft een eigen identiteit en zal permanent in omloop blijven. Centrale banken kunnen dit geld in omloop brengen, waarna men het onderling kan gebruiken in het betalingsverkeer. Dit nieuwe geld zal dan uitsluitend van eigenaar veranderen, maar zal nooit uit omloop gehaald worden zoals ons huidige fiatgeld. En omdat het decentraal bewaard kan worden is de impact van een omvallende bank voor het betalingsverkeer en voor de spaartegoeden van burgers en bedrijven met dit nieuwe geldsysteem mogelijk veel kleiner dan onder ons huidige fractionele geldsysteem, waarin geld een schuldverplichting is.
Full reserve
Centrale banken kunnen het geldsysteem herkapitaliseren door nieuw geld op basis van de blockchain technologie in omloop te brengen. Daarmee krijgt de centrale bank de volledige controle op de geldhoeveelheid in de economie, iets wat ze nu alleen indirect kan beïnvloeden via rentebeleid en monetaire verruiming. Een geldsysteem op basis van blockchain - waarin geld bezit is - heeft dus veel weg van full reserve banking. Een geldsysteem waarin geld niet langer een schuld, maar een stukje bezit is klinkt aantrekkelijk. Met blockchain kan een betrouwbaar, veilig en integer geldsysteem gebouwd worden dat volledig aansluit bij een tijdperk waarin een groot deel van het betalingsverkeer al elektronisch verwerkt wordt. Toch zijn er een aantal uitdagingen waar men rekening mee dient te houden.
Bezwaren
Als eerste is het natuurlijk de vraag of je de controle van de geldhoeveelheid wel aan centrale banken over moet laten. We weten allemaal dat centrale banken niet zo onafhankelijk zijn als zelf beweren en dat ze beïnvloedbaar zijn. Hoe kan een centrale bank weten wat de juiste geldhoeveelheid is voor een economie? En zullen centrale banken, wanneer ze zelf mogen bepalen hoeveel geld er in omloop wordt gebracht, niet automatisch de neiging hebben teveel geld in omloop te brengen? Er is nu al veel kritiek op het monetaire beleid van centrale banken. Waarom zouden we ze dan nog meer controle over ons geldsysteem willen geven? Een decentraal geldsysteem op basis van de blockchain vereist ook dat particulieren en bedrijven zelf de verantwoordelijkheid dragen voor hun elektronische portemonnee (wallet). Raak je als gevolg van een menselijke fout of een elektronische storing je elektronische portemonnee kwijt, dan heb je opeens geen geld meer. Net als in de geschiedenis zal er opnieuw de behoefte ontstaan om geld onder te brengen bij een partij die daarin gespecialiseerd is. Vroeger was dat de goudsmid en later werd dat de bank. Wanneer mensen hun elektronische portemonnee weer in beheer geven bij een paar grote bedrijven, ben je dan niet weer terug bij af?

Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en opslag van fysiek edelmetaal.

22 september 2016
Zwitsers stoppen bankbiljetten in kluis door negatieve rente

Door de negatieve rente wordt het steeds interessanter om contant geld in een kluisje te bewaren. Vooral in Zwitserland, waar de impact van de negatieve rente het grootst is, zien we een duidelijke trend in deze richting. Zwitserse banken brengen de kosten van de negatieve rente nu al in rekening aan bedrijven en vermogende spaarders, kosten die men probeert te ontwijken door contant geld in een kluis te stoppen.

“Door de lage rente zien we een toenemende vraag naar verzekeringen voor de opslag van contant geld. Er is vraag naar verzekeringen die dekking geven voor bedragen van 100 miljoen tot 500 miljoen Zwitserse frank”, zo verklaarde Philipp Surholt van de Zurich Insurance Group tegenover Bloomberg.

Negatieve rente in Zwitserland
De Zwitserse centrale bank introduceerde in 2015 een negatieve rente voor tegoeden die banken willen stallen bij de centrale bank. Deze 'boeterente' van 0,75% wordt door grote banken als UBS en Credit Suisse al (gedeeltelijk) doorberekend aan bedrijven, vermogende particulieren en vermogensbeheerders. Hoeveel negatieve rente zij in rekening brengen is niet bekend, maar het is blijkbaar genoeg om geld van de bank te halen en in een kluis te bewaren. Verzekeraar Helvetia Holding rekent een tarief van 1.000 Zwitserse frank per jaar om een miljoen Zwitserse frank aan bankbiljetten te verzekeren. Dat is slechts 0,1%. Bewaar je het geld op een bankrekening tegen een negatieve rente van 0,75%, dan betaal je daar jaarlijks 7.500 Zwitserse frank aan rente over. Geld in een kluis stoppen lijkt erg aantrekkelijk door de lage verzekeringskosten, maar daar komen natuurlijk ook nog kosten bij voor transport en opslag. Neem je deze mee in de overweging, dan moet je een relatief groot bedrag in de kluis leggen om goedkoper uit te zijn. Dat hoeft overigens niet veel ruimte in beslag te nemen, want met biljetten van 1.000 Zwitserse frank kun je heel veel geld in een klein oppervlak bewaren. Een miljoen Zwitserse frank in biljetten van duizend weegt 1,3 kilogram, terwijl een miljoen euro in biljetten van €500 een stapeltje van 2 kilogram oplevert.
Contant geld
Bedrijven die opslag van waardevolle zaken aanbieden krijgen steeds vaker verzoeken om contant geld op te slaan. Dat zegt ook een woordvoerder van vermogensbeheerder Baloise Holdings tegenover Bloomberg. Ook in andere landen met een negatieve rente neemt de vraag naar kluisjes toe, zoals in Japan en Duitsland. Dit is een trend die de komende jaren waarschijnlijk alleen maar sterker zal worden, tenzij centrale banken de rente weer gaan verhogen. "Het hamsteren van contant geld is een probleem voor het monetaire beleid. Hoe meer bedrijven kiezen voor contant geld, hoe lager de effectiviteit van de negatieve rente", zo verklaarde econoom Alexander Koch van Raffeisen Schweiz tegenover Bloomberg. "Het beleid van de Zwitserse centrale bank kan niet iedereen tevreden stellen. In haar poging het beste resultaat te halen voor de Zwitserse economie zijn er verliezers en zijn er ongewenste neveneffecten geweest." Contant geld heeft nog een ander voordeel boven een tegoed op een bankrekening, namelijk dat je geen bank meer als tegenpartij hebt. Iedereen die meer dan €100.000 op een spaarrekening heeft staan in Europa loopt immers het risico geld te verliezen bij een bail-in. Een alternatief voor contant geld is een belegging in fysiek goud en zilver. Daar betaal je ook geen negatieve rente over. Wilt u meer weten over beleggen in edelmetalen, klik dan hier.

Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Neem dan contant op via [email protected] of via +31(0)88-46 88 488.

9 september 2016
Kenneth Rogoff: “Geen biljetten groter dan $10”
Grote bankbiljetten moeten uit omloop worden gehaald, omdat deze biljetten vandaag de dag vooral gebruikt worden voor belastingontduiking en het financieren van criminele activiteiten als wapenhandel, mensenhandel en terrorisme. Dat schrijft econoom Kenneth Rogoff in een nieuw opiniestuk voor Project Syndicate.

Als het aan hem ligt worden alle bankbiljetten groter dan $10 uit omloop gehaald en kunnen grotere transacties alleen nog maar via het elektronische betalingsverkeer afgehandeld. Op die manier is het voor criminelen en belastingontduikers veel moeilijker zich aan de regels te onttrekken, zo beweert de econoom.

Maximaal $10 biljetten

Hij pleit niet voor het volledig afschaffen van contant geld, maar alleen voor het uitfaseren van alle bankbiljetten met een hoge waarde. In zijn nieuwste boek ‘The Curse of Cash’ beschrijft hij zijn plan om alle briefjes groter dan $10 uit omloop te halen.

Ook zou elektronisch betalen gestimuleerd moeten worden bij de lagere inkomens, door deze bevolkingsgroepen een gratis bankrekening aan te bieden. De redenering van Rogoff is dat kleinere biljetten voldoende zijn voor de dagelijkse boodschappen en andere huishoudelijke uitgaven.

Grote bankbiljetten
In de Verenigde Staten vertegenwoordigt het briefje van $100 bijna 80% van de totale waarde van alle bankbiljetten. In Japan is zelfs 90% van de totale waarde van alle bankbiljetten aanwezig in de vorm van het grootste bankbiljet van ¥10.000 (ongeveer $100). In Europa vertegenwoordigt het biljet van €500 meer dan 30% van de totale waarde van alle euro biljetten die in omloop zijn. Als het aan Rogoff ligt moeten deze grote bankbiljetten allemaal uit omloop worden gehaald, omdat uit onderzoek gebleken is dat slechts een zeer klein gedeelte hiervan daadwerkelijk door huishoudens en bedrijven wordt gebruikt in het betalingsverkeer. Waar de rest van dat geld voor gebruikt wordt is voor de autoriteiten een groot vraagteken.
Criminalisering van contant geld
Het is geen toeval dat contant geld de laatste jaren steeds meer gecriminaliseerd wordt. Ons geldsysteem begint vast te lopen en dat betekent dat spaarders met een vooruitziende blik een manier zoeken om aan de gevaren van bail-ins en negatieve rente te ontsnappen. Zij halen een deel van hun geld van de bank en zetten dat om in tastbare zaken als edelmetalen, contant geld, kunst en sieraden. Er zijn dus zeer legitieme redenen te bedenken om een deel van je vermogen in contant geld te bewaren. Hebben critici als Rogoff ook gekeken naar deze argumenten? Of zijn dit juist de argumenten om contant geld als vluchtweg te blokkeren? Lees ook:
Als het aan Rogoff ligt moet dit bankbiljet snel verdwijnen
7 september 2016
Duitse mark maakt comeback
Toen Duitsland begin deze eeuw haar vertrouwde D-Mark omwisselde voor de euro stond niet iedereen te trappelen om de oude bankbiljetten en munten in te leveren. Veertien jaar na de introductie van de euro zwerft er nog altijd een slordige 13 miljard D-Mark rond, dat omgerekend naar euro’s een waarde van €6,65 miljard vertegenwoordigt.

Duitsers worden nu weer aangespoord om hun oude geld te gebruiken, want de Frankfurter Allgemeine Zeitung schrijft dat de webwinkel Hertie.de nu Duitse marken als betaling voor online bestelling accepteert. Klanten moeten het geld dan wel per post naar de webwinkel toesturen, omdat er simpelweg geen giraal systeem meer bestaat voor deze munt. Dat maakt het onmogelijk om Duitse marken via een creditcard of Paypal rekening over te schrijven.

Waarom dan met Duitse marken betalen?
Om klanten toch over de streep te trekken biedt de webwinkel een interessant lokkertje. Betaal je met Duitse marken in plaats van met euro's, dan krijg je de artikelen tegen een zeer gunstige wisselkoers. In plaats van de officiële wisselkoers van 1,95583 hanteert de webwinkel een wisselkoers van 1,8181 Duitse mark per euro. Dat betekent dat het oude geld bij de webwinkel meer koopkracht heeft dan aan het loket van de Bundesbank. Een aankoop van €100 kost zo omgerekend iets minder dan €93, indien je met Duitse marken betaalt.

Een biljet van 100 Duitse mark is ongeveer 50 euro waard (Afbeelding van Wikipedia)

Veilige haven?
De Duitse regering staat het gebruik van Duitse marken als betaalmiddel in de winkels nog steeds toe. Ook accepteert de centrale bank het oude geld (munten én biljetten) nog steeds onbeperkt tegen de officiële wisselkoers van 1,95583 Duitse mark voor één euro. Per jaar wordt er ongeveer 100 miljoen Duitse mark ingeleverd, wat betekent dat het geld in dit tempo de volgende eeuw ook nog wel zal halen. Het bewaren van Duitse marken is minder onlogisch dan het lijkt. Toegegeven; het geld wordt op minder plaatsen geaccepteerd dan de euro, maar dat neemt niet weg dat het nog altijd een behoorlijke waarde vertegenwoordigt. Ook worden de oude Duitse marken niet meer gemaakt, wat betekent dat het aanbod beperkt is en beperkt zal blijven. Dit in tegenstelling tot de euro, waarvan de geldhoeveelheid ieder jaar verder kan toenemen. Duitse spaarders die zich zorgen maken over het monetaire beleid van de ECB en de toekomst van de euro kunnen dus hun toevlucht zoeken in het oude geld. Niet per definitie als betaalmiddel, maar als een alternatief voor spaargeld dat toch geen rente meer oplevert. Het enige risico dat je met de D-Mark hebt is dat de centrale bank van de ene op de andere dag kan besluiten dat het geld niets meer waard is. Maar die kans achten wij zeer klein...
Nederlandse gulden
Ook in Nederland zwerft nog steeds oud geld rond. Zo was er in 2011 nog ongeveer twee miljard gulden in omloop, waarvan bijna de helft in munten en de helft in bankbiljetten. De oude munten worden niet meer geaccepteerd door de centrale bank, maar de meeste biljetten kunnen nog tot januari 2032 bij de centrale bank ingeleverd worden tegen de officiële wisselkoers van 2,20371 gulden voor één euro. Het enige muntgeld dat nog wel waarde heeft zijn de oude zilveren guldens en rijksdaalders, want die worden nog steeds aangeboden voor de intrinsieke waarde van het zilver. En die is bij de actuele zilverprijs vele malen hoger dan de nominale waarde omgerekend naar euro's. Zo worden ook het gouden tientje nog steeds verkocht, tegen een geringe premie boven de waarde van het goud dat in de munt zit. Lees ook:
- Dit doet inflatie met honderd gulden
22 augustus 2016
Brexit en nu een u-exit?
Het Britse pond zakte door de Brexit van het hoogste niveau in zes maanden naar het laagste niveau tegenover de dollar sinds 1985. Wat een wake-up call voor de EU! En goud deed precies waar het voor bedoeld is: goud steeg bij de Brexit uitkomst en de toegenomen onzekerheid (aandelen daalden, maar daar zaten we ook al wat short in).

Bedroevend en niet verrassend is dat de Brusselse apparatsjiks op het duidelijke Engelse signaal reageren met nog méér EU-regels en het plan opvatten om nieuwe uittredingen onmogelijk te maken. Hoe duidelijk kan het dedain van Brussel t.o.v. de bevolking zijn? Maar ja, wanneer referenda zoals in Nederland (grondwet en Oekraïne), Frankrijk (grondwet) en nu Engeland niet door komen, dan hoeft u niet veel verbetering te verwachten, integendeel. Het zal wel aan mijn cynische achtergrond liggen dat opviel dat de EU nu zo snel mogelijk de Britse uittreding wil effectueren, terwijl die andere democratische beslissing over het Oekraïne verdrag, steeds verder wordt afgesteld.

Dus? Willen er landen uit de EU, dan schaffen we landen af. En moeten landen hun eigen leger, juridisch en belastingsysteem of centrale bank overdragen aan Brussel. Genoeg over politiek, daar is www.vrijspreker.nl voor, al is het wel regelmatig nodig te vermelden, omdat net als Brexit, de politiek, grote financiële gevolgen voor u kan hebben. Gevolgen die wij trachten te verkleinen door de juiste beleggingsvormen te adviseren en daarom blijven roepen dat het minst te manipuleren middel daartegen edelmetaal is.

Besteedbaar inkomen nauwelijks gestegen sinds 1998 (Bron: OECD)

U-EXIT

U-Exit is het omgekeerde van EU-xit, oftewel u moet zien uit het systeem te stappen en er minstens voor te zorgen dat het (imploderende) systeem, minder vat op u heeft. Wij hebben daar best wel ideeën over en goud en goudmijnen zijn daar een voorbeeld van, maar bewaak uw systeem (on)afhankelijkheid! Want dat is hard nodig. Uit bovenstaand staatje blijkt wat er de laatste jaren met ons besteedbaar inkomen is gebeurd. Terwijl het bruto nationaal product in Nederland toch nog redelijk steeg tussen 1998 en 2015, ging het beschikbare inkomen – dus na belastingen – nauwelijks omhoog! Raadt u eens wie zich die toename van het bnp heeft toegeëigend. Wanneer we dat vergelijken met Duitsland, Frankrijk, Engeland en zelfs Spanje (!) zou dit een mooi plaatje voor Nexit argumenten kunnen zijn. Weer een argument dat u voor uzelf moet zorgen.

Banken Italië

Schuldencrises en de lage rente zijn er nog steeds en ondanks de wensdromen van Yellen en Draghi is het weer ernstiger geworden in Europa: inmiddels staat er voor €360 miljard aan Non Performing Loans (NPL) op de balans van Italiaanse banken, die dus eigenlijk afgeschreven moeten worden. Dat is wat lastig, want tijdens de schuldencrisis van 2008 was de hoeveelheid NPL ‘maar’ € 90 miljard. Dus laat u niet in slaap sussen, vandaag staan de Italiaanse banken in de belangstelling, morgen de Franse of misschien het grote Deutsche Bank: het gaat er helemaal niet goed mee.

Wist u dat 17% van de uitstaande leningen van de Italiaanse banken, verdacht en NPL zijn? Voor de duidelijkheid: in Italië hebben de banken, net als in Nederland, 5-6% dekking met hun eigen vermogen, als je dan 17% waarde van de leningen aftrekt kom je op een negatief eigen bank vermogen van 11%! Zijn wij nu de enigen die de kleren van de keizer niet zien? Of gaan we gekke dingen in Italië meemaken, bijvoorbeeld doordat bij hun verkiezingen in oktober (ITexit) een Eurocrisis ontstaat?

Lage rente

Omdat centrale banken verslaafd zijn aan lage rente, worden de problemen alleen maar groter voor banken en pensioenfondsen, want zij verdienen niks. We horen ook weinig meer over de verplichting om een groot deel van uw pensioen in negatief renderende staatsobligaties te stoppen, maar die verplichting is er dus nog steeds. Een ‘mooie’ illustratie is Japan: met haar staatsschuld van ongeveer 240% van het bnp zal het decennia duren om, bij een begrotingsoverschot van 5% (is nu een tekort van 5%) haar schulden af te lossen. Hoezo zijn staatsobligaties veilig?

En dan begrijpen wij wel waarom steeds meer Japanners in Zwitserland goud kopen. Negatieve rente is een doodlopende weg en dat verhoogt de kans dat er meer dan drastische monetaire politiek gedaan moet worden. Wat zou dat kunnen zijn? Denk aan afschaffen van cash geld, confiscatie van een bepaald percentage van uw vermogen… u bent toch zeker solidair? Ver gezocht? Wie had negatieve rente verwacht?

We zien ook spreadsheet beslissingen: want dacht u nu echt dat Bayer voor €55 miljard Monsanto zou willen overnemen bij een rentelast van 5% in plaats van 0,5%? Er worden nu dus verkeerde beslissingen genomen en dat gaat t.z.t. afgestraft worden. Ondertussen dreigt er kaalslag onder de pensioenen en zijn wij niet gerust over cash, de banken en uw tegoeden daar.

Goud en goudmijnen

In januari schreven we al dat goud en goudmijnen dichter bij de bodem zijn dan bij de top. Ook nu goud en de goudmijnen in onze portefeuille in het eerste half jaar gemiddeld meer dan 50% gestegen zijn blijven we positief. Veel goudmijnaandelen verdubbelden, dat was bij een goudprijsstijging van 20%. Dus wanneer we nog 40-50% stijging van de goudprijs verwachten, kunnen we met de goudmijnen nog veel meer winsten zien. We blijven dus vol belegd in deze, want er is meer upside dan downside; waarmee we niet willen suggereren dat het alleen maar omhoog kan, maar dat we denken beter vol belegd te blijven, om de echte stijging (en bescherming) niet te missen.

Dat de Brexit zorgde voor een stijging van de goudprijs van 10% is aardig, maar in de dagen daarna steeg het verder. Dat geeft aan dat het niet alleen steeg op de uitkomst van het Britse referendum, maar ook op de VS, Japan en China. Vroeger zei iedereen: “maar goud geeft geen rente”. Nu zegt men: “maar goud kost geen rente!”

Ik herhaal nog maar eens: wanneer een goudmijn bij de huidige goudprijs 10% winst maakt, dan zal bij een 10% stijging van de goudprijs, de winst van die mijn 100% stijgen en de aandelenkoers dan dus veel meer dan 10%.

Pensioen en geld

Een ‘mooi’ voorbeeld werd ons afgelopen week in Nederland gegeven: daar stemde de Tweede Kamer in met een nieuw Europees pensioen plan (100 blz.) dat zij vanwege geheimhouding (?) minder dan 24 uur van tevoren mochten inzien. Uw vertegenwoordigers stemden binnen een dag over €1.200 miljard pensioengeld, terwijl een bonnetje van v.d. Steur twee weken debat vereist!).

Verwachtingen voor 2016

De voorspellingen uit januari blijven gehandhaafd (en beginnen redelijk uit te komen) maar ik wijs u graag op het volgende, hetgeen ook past met ons te vroeg instappen in de afgelopen jaren: Het is heel lang te vroeg, tot het te laat is!

Op basis van de voorgaande constateringen, gebeurtenissen en zeg maar voorspellingen vertalen we dat naar het volgende (reeds ingezette) beleid:
- Meer short in aandelen en obligaties
- Meer short in yen t.o.v. de long dollar
- Meer goud en goudmijnen, te denken aan Australische en Canadese want die maken meer winst dan de Amerikaanse
- De grondstofposities in zink, koper, nikkel en de speciale situaties, houden we aan, maar breiden niet uit. Olie gerelateerde beleggingen uitbreiden wanneer de olieprijs stijgt (juli: wat meer in zink en vanwege lage Pond, Engelse olie aandelen)
- We zijn gespitst op andere beleggingen, bijv. in BioTech en Galapagos of DeepMarkit, maar zeer kritisch gezien het algemene o.i. ongunstige aandelen klimaat.
- Bij overnames, afgelopen jaar 3, overwegen we cash of gaan naar grotere mijnbouw- en oliebedrijven met dividend rendement en (hefboom) ETF’s
- Tussendoor, via kleine posities met opties of turbo’s trachten we in te spelen op tussentijdse ontwikkelingen.
Ter info nog enkele citaten…

“It is well enough that people of the nation do not understand our banking and monetary system, for if they did, I believe there would be a revolution before tomorrow morning.” – Henry Ford

“The Fed has to keep talking about rate hikes so it can pretend that its policies actually worked. But the truth is that the Fed policies have not only failed, they have made the problems they were trying to solve worse, and raising interest rates will prove it. So the Fed resorts to talking about rate hikes, to maintain the pretense that its policies worked, without actually raising them and proving the reverse. This can only continue as long as the markets let the Fed get away with it or until the numbers get so bad that the Fed has to admit that we have returned to recession. That is the point where the Fed’s real problems begin.” – Peter Schiff

“It has been well and often said that only two types of “paper” money have ever existed in history – those that are already worthless and those that are going to be” – Bill Buckler.

Niemand belegt met zijn volle verstand in obligaties met een negatief rendement. Op een dag zullen beleggers in deze titels wakker worden en erachter komen dat er geen ‘greater fool’ meer is om aan te verkopen. Dan knapt de ‘enorme zeepbel’.

Onafhankelijk individueel vermogensbeheer: www.invest.nl
11 juli 2016
Naar een cashloze samenleving…

Contant geld is nog een populair betaalmiddel in veel ontwikkelde landen, maar er een duidelijke verschuiving zichtbaar richting elektronisch betalen. De volgende infographic laat zien waar nog het meest met contant geld betaald wordt en waar elektronische betalingen het meest populair zijn. Het zijn vooral de opkomende economieën die snel zijn overgeschakeld op elektronisch betalingsverkeer. Dat is niet vreemd, want juist in deze landen is de toegang tot banken en geldautomaten veel beperkter dan in de ontwikkelde landen.

Naar een cashloze samenleving, klik hier voor een grotere afbeelding (via Visual Capitalist)

20 mei 2016
Ook Ierland leent bijna gratis

Ierland kwam in 2008 in een diepe recessie en een jaar later was er zelfs sprake van een economische depressie. In een jaar tijd kromp de economie met 8,5%, terwijl de werkloosheid van 8,75% naar 11,4% steeg. Het dieptepunt werd bereikt in 2012, toen volgens de officiële statistieken 14,6% van de bevolking werkloos was. In werkelijkheid lag dat percentage waarschijnlijk veel hoger. In het dieptepunt van de crisis – van april 2009 tot en met april 2010 – ontvluchtten 34.500 mensen het land, de grootste emigratiegolf die het land sinds 1989 heeft meegemaakt.

Maar het duurde slechts een paar jaar voordat beleggers dit allemaal weer waren vergeten. Bereikte de rente op een 5 jaars obligatie van Ierland in de zomer van 2011 nog een piek van 13,5%, amper vijf jaar later was die rente gedaald tot onder het nulpunt. U leest het goed: Ierland leent vandaag de dag gratis, net als al die andere Europese landen die een rol speelden in de Europese schuldencrisis.

Het is verbazingwekkend hoe kort het geheugen van beleggers is, want wie is er bereid vijf jaar geld uit te lenen zonder daar rendement voor te krijgen? En waarom zou je zonder rendement je spaargeld uitlenen, als je ook fysiek goud kunt kopen tegen een geringe premie?

Ook Ierland kan inmiddels gratis lenen (Grafiek via Investing.com)

13 mei 2016