Hoe Reagan meer dan veertig jaar geleden over dezelfde problemen sprak die nu spelen voor de Obama regering.
“We have 15 billion dollars worth of gold in our treasury , we don’t own an ounce.” … Ronald Reagan at the 1:00 mark http://t.co/7mvKcVmnRk
— willem middelkoop (@wmiddelkoop) October 28, 2013
De goudprijs steeg afgelopen week van €961,83 naar €978,41 per troy ounce (+1,72%), terwijl de prijs van een kilo zilver van €515,05 naar €525,15 wist te klimmen (+1,96%). Met de prijsstijging van afgelopen week staat de goudprijs weer op het hoogste niveau in vier weken tijd. In dollars gingen de prijzen van goud en zilver nog harder omhoog, omdat de dollar opnieuw verzwakte tegenover de euro. De goudprijs steeg van $1.316,15 naar $1.350,58 per troy ounce (+2,62%), terwijl zilver van $21,92 naar $22,54 (+2,83%) steeg.
De belangstelling voor beide edelmetalen is de laatste weken weer wat toegenomen, omdat beleggers meer twijfels hebben over de kwaliteit van het economische herstel in de VS. Dinsdag werd het Amerikaanse banencijfer van september uitgebracht, een cijfer dat bijzonder teleurstelde. Er werden slechts 148.000 nieuwe banen toegevoegd aan de economie, veel minder dan de 180.000 waar men op rekende en ook minder dan het aantal dat nodig is om de groeiende populatie bij te houden. De werkloosheid bleef weliswaar gelijk op 7,2%, maar het aantal Amerikanen dat volgens de statistieken werkloos is en al lang niet meer actief op zoek is naar werk passeerde in september de 90 miljoen. Dat is heel erg veel, als je bedenkt dat de totale Amerikaanse populatie ongeveer 320 miljoen is. Bloeit er een zwarte economie op in de VS? Of staat het er echt zo beroerd voor aan de andere kant van de oceaan?
Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard.com)
Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard.com)
Het slechte banencijfer deed de Amerikaanse dollar geen goed. De munt verloor deze week opnieuw en sloot de week op een koers van 1,3804. Dat is verlies van 1% in waarde ten opzichte van de wisselkoers van een week eerder, toen de EUR/USD op 1,3667 stond. De dollar index (vergelijking van de wereldreservemunt ten opzichte van een mandje van zes andere valuta) zakte afgelopen week naar iets meer dan 79. Daarmee staat de dollar op het zwakste niveau sinds februari. Het lot van de Amerikaanse dollar is op korte termijn overgeleverd aan de financiële markten, die de macro-economische data uit de Verenigde Staten zorgvuldig zullen wegen.
Terwijl de Europese schuldencrisis naar de achtergrond verdwijnt wordt er achter de schermen hard gewerkt aan een Europese bankenunie met centraal toezicht. Ook heeft de ECB een nieuwe stresstest aangekondigd, waaruit moet blijken waar de zwakke punten in het Europese banksysteem zitten. Met deze inspanningen hoopt men het vertrouwen in de muntunie te versterken.
De tapering is voorlopig van de baan en het is ook allerminst zeker of de Federal Reserve volgend jaar opnieuw een poging zal ondernemen om het stimuleringsprogramma van $85 miljard per maand af te bouwen. De toekomstige FED-voorzitter, Janet Yellen, heeft in het verleden al haar voorkeur laten blijken voor een ‘soepel’ monetair beleid. Liever de werkloosheid omlaag brengen dan de geldkraan dichtdraaien, zo zullen we het maar samenvatten. Als blijkt dat het opkopen van $85 miljard aan schuldpapier niet het gewenste effect heeft op de economie, dan zal Yellen misschien wel meer dan $85 miljard in de economie moeten pompen. Dat is in elk geval de verwachting van Marc Faber.
Het grootste goud-ETF ter wereld, het GLD, wordt nog steeds gebruikt als een bovengrondse goudmijn. Alleen de afgelopen week werd er al 10,2 ton aan goud uit het fonds onttrokken. De teller staat op dit moment op 872 ton, terwijl er begin dit jaar nog 1.350 ton goud in dit ETF zat. En dan hebben we het nog niet eens over andere soortgelijke goud-ETF’s, die eveneens inteerden op hun goudvoorraden. Dit is een belangrijke ontwikkeling, want de grote vraag naar fysiek goud uit Azië wordt voor een gedeelte opgevuld met goud uit deze beleggingsinstrumenten. Dat zien we ook terug aan de enorme hoeveelheid goud die van het Verenigd Koninkrijk naar Zwitserland wordt overgebracht. In Londen bewaart onder andere het GLD ETF haar goudvoorraad. Vanuit Zwitserland wordt er ook steeds meer goud geëxporteerd, zo blijkt uit onderzoek van Koosjansen.
Er stroomt nog steeds goud uit het GLD
De volgende grafiek van Nike Laird (Sharelynx) willen we u niet onthouden. De grafiek laat namelijk zien wat er in bijna 300 jaar tijd is gebeurd met de koopkracht van de Amerikaanse dollar. Tussen 1718 en 1933 was de dollar ‘as good as gold’ en bleef de waarde vrij stabiel. Een bedrag van $1.000 was in deze periode gelijk aan ongeveer 50 troy ounce goud, met uitzondering van de Amerikaanse burgeroorlog. Tussen 1861 en 1865 werden er miljoenen dollars bijgedrukt die feitelijk niet gedekt waren door goud. Vooral in het zuidelijke gedeelte van de VS circuleerden veel van deze bankbiljetten, die zorgden voor een gigantische prijsinflatie.
In 1933 werd goud in beslag genomen en werd de munt gedevalueerd ten opzichte van goud. De goudprijs van $20,67 per troy ounce was veel te laag en verergerde de deflatoire druk van de Grote Depressie. Door de munt naar $35 per troy ounce te devalueren werden ook de schuldenlast verlicht, ten koste van de spaarders die hun goud tegen de oude prijs inleverden bij de Amerikaanse overheid. Spaarders met uitsluitend papiergeld en banktegoeden kregen een devaluatie van 39% voor hun kiezen…
In 1971 haalde Nixon de Amerikaanse dollar van de goudstandaard af. Vanaf dat moment was het niet langer de overheid die bepaalde wanneer een munt gedevalueerd moest worden, maar de vrije markt. En de vrij markt vond goud tegen een prijs van $35 per troy ounce veel te goedkoop. Tussen 1971 en 1980 verloor de dollar meer dan 90% van haar koopkracht tegenover goud.
We moeten de grafiek op een logschaal zetten om de volgende devaluatie van de dollar tegenover goud zichtbaar te maken. Tussen de devaluatie van 1933 en de ontkoppeling in 1971 zat een periode van 38 jaar. Sindsdien zijn er weer 42 jaar verstreken en lijkt de tijd te zijn gekomen voor een nieuwe devaluatie van de Amerikaanse munt.
Hoeveel goud koop je met $1000 dollar? (Bron: Sharelynx, via Jesse’s Cafe Americain)
India handhaaft het importverbod voor gouden munten, zo maakte de Indiase minister van Financiën P. Chidambaram dinsdag bekend. Hij zei dat naar aanleiding van reacties die de regering gekregen heeft ten aanzien van dit beleid. Veel Indiërs willen gouden munten kopen als gift voor familie en vrienden, maar kunnen deze moeilijk verkrijgen door het importverbod. Chidambaram houdt vast aan zijn strategie en benadrukte tegenover de Economic Times of India dat het importverbod voor gouden munten van kracht blijft.
De Indiase minister van Financiën benadrukte dat niemand gouden munten mag importeren en dat de banken daar streng op moeten toezien. “Ik heb banken gevraagd om heel streng te zijn, in het bijzonder de banken die goud importeren. Ze moeten de richtlijnen van de overheid en de Reserve Bank of India zorgvuldig naleven.”
De Indiase regering en haar centrale bank voeren een heuse oorlog tegen goud. Het aanschaffen van edelmetaal wordt belemmert door een importquotum op goud, uitzonderlijk hoge invoerheffingen op goud, zilver en sieraden en door administratieve beperkingen voor juweliers en goudhandelaren. De regering streeft ernaar de import van goud dit jaar terug te brengen naar 850 ton. Dat zou een daling van honderd ton betekenen in vergelijking met vorig jaar en een besparing van $4 miljard op de importkosten.
De importkosten zijn een serieus probleem voor de Indiase economie, omdat de prijzen van goud en olie de laatste jaren sterk zijn toegenomen. Tegelijkertijd is de waarde van de Indiase munt, de roepie, verzwakt. Het gevolg is een tekort op de betalingsbalans, een tekort dat in het vorige fiscale jaar een record bereikte van $88,2 miljard of 4,8% van het Indiase bbp. In mei importeerde India nog een recordhoeveelheid van 162,4 ton goud, omdat men anticipeerde op een verhoging van de importheffing en een daling van de goudprijs in de maand april. In september zakte de import van goud door alle importbeperkende maatregelen terug naar slechts 7,2 ton.
In augustus publiceerde Marketupdate als één van de eerste sites een artikel over het importverbod op gouden munten, dankzij een tip van onze trouwe lezer marcel.
India verbiedt sinds augustus de import van gouden munten
Volgens de Australische bank Macquarie wordt het steeds duidelijker dat er een relatie bestaat tussen de export van goud van het Verenigd Koninkrijk naar Zwitserland en de uitstroom van goud uit ETF’s als het GLD. In de eerste acht maanden van dit jaar werd er volgens cijfers van Eurostat 1.016,3 ton goud van Londen naar Zwitserland overgevlogen, een gigantisch volume in vergelijking met de 85,1 ton goud in dezelfde periode van vorig jaar.
Volgens Macquarie loopt de explosieve stijging van de goudexport van Londen naar Zwitserland vrijwel gelijk met de uitstroom van goud uit ETF’s, die hun goudvoorraden in Londen aanhouden. Alleen dit jaar hebben ETF’s volgens Reuters al bijna 670 ton goud geliquideerd, een grote trendbreuk met de gemiddelde instroom van 332,8 ton per jaar over de afgelopen vijf jaar. Van het grootste goud-ETF (GLD) is bekend dat ze haar goudvoorraad aanhoudt bij HSBC in Londen. Ook ETF Securities heeft haar goudvoorraad, het onderpand voor de aandelen, in Londen opgeslagen.
Volgens analist Matthey Turner van Macquarie wordt het goud in Zwitserland omgesmolten naar kleinere baren, die vervolgens weer worden geëxporteerd naar Azië. In augustus werd er slechts 98,2 ton goud geëxporteerd door het Verenigd Koninkrijk, het laagste volume in zes maanden tijd. Volgens Turner correspondeert deze opvallende daling met de minimale uitstroom van goud uit verschillende ETF’s gedurende deze periode. Deze verklaring klinkt plausibel, maar we hebben de cijfers niet om de bewering hard te maken.
Ook analist Suki Cooper van Barclays denkt dat er een relatie bestaat tussen de uitstroom van goud uit ETF’s, de export van goud naar Zwitserland en de wederuitvoer naar Hong Kong. Koosjansen verzamelde eerder al cijfers die op dezelfde trend wijzen, de laatste twee links onder dit artikel verwijzen naar de grafieken die deze trend laten zien.
In de eerste helft van dit jaar hebben veel beleggers hun posities in goud-ETF’s als het GLD van de hand gedaan. Door de daling van de goudprijs hebben ze het vertrouwen in het gele metaal verloren. Veel beleggers die dachten winst te maken op goud gooiden dit jaar de handdoek in de ring, omdat de prijs maar bleef dalen. Banken kochten deze goudpapieren en wisselden ze in voor fysiek goud, waarschijnlijk om ze het goud met winst konden doorverkopen in Azië. Alleen dit jaar heeft het GLD al 475 ton goud geliquideerd, een daling van ongeveer 35% ten opzichte van de piek van 1.353 ton in december vorig jaar. Onderstaande grafiek laat zien dat het GLD dit jaar heel veel goud van de hand heeft gedaan. Het laatste cijfer van 22 oktober geeft een voorraad aan van 878 ton goud.
Lees ook de volgende artikelen uit ons archief:
Ontwikkeling goudvoorraad GLD in 2013
De volatiliteit op de markt voor edelmetalen blijft groot, zo bleek ook afgelopen week weer. Op dinsdag en op donderdag schoten de prijzen van goud en zilver omhoog, met als resultaat dat we de week met een plus afsluiten. De goudprijs steeg van €939,76 naar €961,83 per troy ounce (+2,35%), terwijl de prijs voor een kilo zilver op de termijnmarkt van €506,70 naar €515,05 klom (+1,65%). Daarmee zijn we bijna terug op het prijsniveau van twee weken geleden.
In dollars gingen de prijzen van beide edelmetalen nog wat meer omhoog, omdat de Amerikaanse munt verzwakte ten opzichte van de euro. Donderdag kwam de goudprijs weer boven de grens van $1.300 per troy ounce, terwijl de koers dinsdag nog op $1.255 stond, het laagste niveau in bijna drie maanden tijd.
De goudprijs was bij sluiting van de handel op vrijdag $1.316,15 per troy ounce, een stijging van 3,44% ten opzichte van de slotkoers van $1.272,39 van een week eerder. De zilverprijs steeg afgelopen week van $21,35 naar $21,92 per troy ounce (+2,67%).
Koersgrafiek van de goudprijs in € per troy ounce (Bron: Goudstandaard)
Koersgrafiek van de zilverprijs in € per kilo (Bron: Goudstandaard)
Zoals gezegd verloor de dollar opnieuw terrein tegenover de euro, de wisselkoers steeg van 1,3527 naar 1,3686 (+1,18%). Dat is de hoogste wisselkoers in bijna twee jaar tijd! Ook tegenover andere valuta staat de Amerikaanse dollar er relatief zwak voor. De dollarindex sloot vrijdag op 79,65, de laatste slotkoers sinds 5 februari. Het is moeilijk om een verklaring aan te wijzen voor de daling van de dollar, maar er zijn verschillende factoren aan te wijzen die dollar-negative zijn. Zo is bekend dat Janet Yellen, de opvolgster van Ben Bernanke bij de Federal Reserve, de voorkeur geeft aan een ruim monetair beleid. Daarnaast gaf de discussie omtrent het schuldenplafond afgelopen week weinig vertrouwen in de dollar. Na het bereiken van een overeenkomst bleef de dollar zwak, mogelijk door de afwaardering van de Amerikaanse overheid door de Chinese kredietbeoordelaar Dagong.
Wisselkoers EUR/USD (Bron: Yahoo Finance)
Afgelopen week kwam de goudprijs weer in backwardation. Dat betekent dat het lenen van goud momenteel duurder is dan het lenen van dollars. Dit is traditioneel een zeldzaam verschijnsel, hoewel het de laatste jaren steeds vaker voorkomt. Afgelopen zomer, toen de goudprijs op het laagste niveau stond, was er een grote mate van backwardation. Op de futuresmarkt was het toen moeilijk om posities in goud te krijgen. Een soortgelijke situatie dreigt nu weer te ontstaan, aangezien de Gold Forward Offered Rate (GOFO) deze week opnieuw onder nul dook voor swap contracten met een looptijd van 1, 2 en 3 maanden. Meer hierover leest u in dit artikel.
Backwardation in de goudmarkt is terug!
De gouverneur van de Indiase centrale bank (Raghuram Rajan) zei afgelopen week dat de verkoop van de goudvoorraad een optie is, indien het land verder in de problemen komt met haar betalingsbalans. Door de import van goud en olie heeft India al enige tijd een tekort op de betalingsbalans, die de waarde van de roepie onder druk zet en de prijsinflatie aanjaagt.
Volgens Rajan is de verkoop van een deel van de goudreserve te prefereren boven steun van het IMF. Een opmerkelijke uitspraak, aangezien Rajan in het verleden zelf bij het IMF gewerkt heeft. Is de ‘hulp’ van het IMF dan toch niet zo wenselijk voor een land dat in de problemen verkeert?
Het is de vraag of India werkelijk goud zal verkopen, of dat het slechts een dreigement is om de grote vraag naar fysiek goud (ook in India) af te remmen. Door te dreigen met de verkoop van goud kan de prijs wellicht onder druk komen te staan. In 2009 kocht India overigens nog 200 ton goud van het IMF.
Op 22 en 23 april 1974 kwamen de Europese ministers van Financiën bijeen om te praten over de rol van goud in het internationale monetaire systeem. Hierbij waren onder andere schatkistbewaarder Coen Oort en de president van de Nederlandsche Bank, Jelle Zijlstra, aanwezig. Eerder dit jaar publiceerden we al een vertaling van een vertrouwelijke Wikileaks ‘cable’ over deze bijeenkomst, waarin het plan om goud vrij verhandelbaar te maken voor centrale banken centraal staat beschreven.
Via het Goudstudieforum werden we gewezen op een ander Wikileaks document, dat eveneens betrekking heeft op deze informele (maar daardoor niet minder belangrijk) bijeenkomst in Zeist. Hieronder volgt een integrale vertaling van het Engelstalige document, waarin verslag wordt gedaan aan het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Belangrijke passages hebben we groen gemarkeerd.
——————————————–
Parijs, 9 mei 1974
Geadresseerd aan:
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken
Hier volgt de verklaring die de Nederlandse schatkistbewaarder Coen Oort op 7 mei verstuurde naar alle aanwezigen van de bijeenkomst in Zeist. De bijeenkomst van 22 en 23 april over goud.
Mij is gevraagd om verslag te doen van een informele discussie – en ik benadruk het woord informele, ik herhaal, een informele discussie – die de ministers van Financiën van de EEG op 22 en 23 april in Zeist hielden met betrekking tot goud.
Voordat ik je op de hoogte breng over de uitkomst van deze discussie wil ik graag duidelijk maken dat het noch tot een formeel besluit van de EEG-landen noch tot een gedegen voorstel in een bredere internationale context heeft geleidt.
Wat uit de bijeenkomst in Zeist is gekomen is een consensus over een zekere onafhankelijke positie. Een positie die verder verkend moet worden voordat deze voorgelegd zal worden bij de volgende vergadering van de Europese ministers van Financiën van de EEG. Als er in een later stadium overeenkomst wordt bereikt over een bepaalde positie, dan kan het de volgende stap zijn dat de Europese gemeenschap een formeel voorstel indient. Een voorstel van hoe men om dient te gaan met het probleem van goud in de periode voorafgaand aan de hervorming van het internationale monetaire systeem.
In Zeist hebben de ministers overeenstemming bereikt over twee algemene kwesties. Ten eerste hebben ze opnieuw bevestigd dat de SDR de primaire reserve moet worden in het toekomstige systeem en dat de afspraken over goud in deze tussenperiode niet inconsistent mogen zijn met dat doel. Ten tweede zijn ze overeen gekomen dat zulke tussentijdse afspraken monetaire autoriteiten in staat moeten stellen om de monetaire goudreserves te benutten als instrument voor internationale betalingen.
Er was een consensus onder de ministers dat een verhoging van de officiële goudprijs, hoewel dat mogelijk het tweede doel dient, strijdig is met het eerste doel. Om monetair goud als internationale reserve te kunnen mobiliseren hebben ze het volgende overeengekomen:
1. Monetaire autoriteiten moeten in staat zijn om onderling goud te kopen en te verkopen, op de vrije markt en tegen een marktgerelateerde prijs. De monetaire autoriteiten zouden volledige vrijheid moeten hebben om goud te kopen of te verkopen en zouden niet verplicht moeten zijn om deel te nemen aan specifieke transacties.
2. Sommige delegaties zijn van mening dat goudtransacties in de vrije markt, over een bepaalde periode gezien, niet mogen resulteren in een toename van de gecombineerde officiële goudreserves.
3. Om deze principes toe te kunnen passen kan men verschillende praktische oplossingen overwegen. Een daarvan is dat monetaire autoriteiten periodiek een minimum- en een maximumprijs voor goud vaststellen, waarbij ze geen goud verkopen of kopen op de markt. Een andere oplossing is om een buffervoorraad te maken die beheerd wordt door een instantie die in opdracht van de monetaire autoriteiten op de markt kan interveniëren. Zodanig dat de vrije markt voor goud zich ordelijk gedraagt.
4. Deze afspraken kunnen voorlopig aangenomen worden, om ze vervolgens te herzien nadat er ervaring mee is opgedaan.
Ik rond af, meneer de voorzitter, door nogmaals te benadrukken dat hetgeen wat ik zojuist gezegd heb – en ik herhaal – geen voorstel is van de EEG, maar een verslag van een tussenfase in deze besprekingen. De ministers hebben ons toestemming gegeven om dit verslag te schrijven, met als doel u zo spoedig mogelijk te informeren over de richting waarvoor de EEG landen een overeenkomst proberen te bereiken. Ze verwachten dat afgevaardigden deze informatie weten te interpreteren in het licht waarin ik het zojuist geschetst heb.
————————————————–
h/t: Shanti (Goudstudieforum.com)
Marketupdate heeft eerder dit jaar al een reeks artikelen over goud gepubliceerd die rechtstreeks afkomstig zijn uit Wikileaks documenten die begin dit jaar zijn vrijgegeven. Klik hier voor een overzicht van al deze artikelen of klik rechtsboven in het menu op het dossier Wikileaks.
In 1974 sprak Kissinger (veiligheidsadviseur en Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken) met zijn staf over het Europese voorstel om goud weer terug te plaatsen in haar rol als de ultieme monetaire reserve. Het balletje begon na 1971 te rollen, toen Nixon de koppeling van de dollar met goud losliet. Dat deed hij, omdat de Verenigde Staten haar belofte niet langer na kom komen om goud uit te leveren tegen een vaste prijs van $35 per troy ounce. Nixon weigerde de dollar opnieuw te devalueren tegenover goud en nam in 1971 het omstreden besluit om de koppeling van de dollar met goud volledig los te laten.
Het balancerende effect dat goud moest hebben op het monetaire systeem werd geëlimineerd, met als gevolg een lange periode van ongekende inflatie. De Verenigde Staten konden vrijwel onbeperkt geld lenen, omdat het buitenland de dollarreserves direct weer aan de VS uitleende in ruil voor staatsobligaties. Onder andere Charles de Gaulle zag al spoedig in dat dit systeem van zwevende valuta op een dag zou eindigen in rampspoed. In de beroemde toespraak van 1965 wees de toenmalige Franse president al op de gevaren van het loslaten van goud als monetaire reserve.
In Europa begonnen rond die tijd de gesprekken over een alternatief voor het dollarsysteem. Een alternatief dat goud weer terug zou zetten in het middelpunt van het monetaire systeem (lees ook de analyse van Jaco Schipper over de memoires van Jelle Zijlstra). Goud als de ultieme reserve die centrale banken kunnen gebruiken om de betalingsbalans in evenwicht te brengen.
Dat was tegen het zere been van de Verenigde Staten, want die hadden stapsgewijs juist de disciplinerende werking van goud uit het geldsysteem gehaald. Dat begon al in 1944 met Bretton Woods, toen Amerikaanse schuldverplichtingen de status kregen van een volwaardige reserve op de balans van de centrale bank. In 1971 kwam de ontkoppeling van goud met de dollar en was de dollar het nieuwe referentiepunt voor waarde geworden. Goud werd daarna door de Amerikanen op de balans gezet tegen een vaste prijs van $42,22 per troy ounce. Ook in 2013 waardeert de Federal Reserve de goudvoorraad van de VS nog steeds tegen die historische koers, waarmee ze in feite aangeven dat goud geen rol meer speelt als monetaire reserve. Het plan van Europa om goud weer te activeren als waardereserve (waarderen naar de marktprijs) was een directe bedreiging voor de macht die Amerika had met de dollar.
Marketupdate heeft een vertaling gemaakt van de notulen, die te vinden zijn op History.state.gov. We werden via het Goudstudieforum gewezen op dit historische document, dat vooral een heel interessante kijk geeft in de keuken. De sfeer van de bijeenkomst, die op 25 april 1974 werd gehouden in Washington, komt in de notulen goed naar voren. Belangrijke passages hebben we groen gemarkeerd. De meest essentiële passage is groen en dik gedrukt weergegeven. Tussendoor hebben we in het blauw wat notities toegevoegd die helpen om het verhaal in het juiste perspectief te plaatsen.
——————————————
Washington, April 25, 1974, 3:13–4:16 p.m.
Kissinger: We hebben hier Enders, Lord en Hartman. Ze zullen gezamenlijk of onafhankelijk van elkaar spreken. (gelach)
Hartman: Een trio.
Lord: Ik denk dat ik mijn kennis over goud vrij snel kan uitputten.
Kissinger: Ik heb een afspraak met Shultz om niet over goud te praten tijdens deze personeelsbijeenkomst, omdat hij verwacht dat er hetzelfde over in de kranten zal verschijnen als wat ik ervan denk. Ga je iets bespreken wat al publiek besproken is?
Enders: Het ligt er dicht bij. Het staat momenteel in de kranten: Het voorstel van de Europese Commissie (EC).
Kissinger: Waarover, de herwaardering van hun goudreserves?
(Op 22 en 23 april bereikten de Europese ministers van Financiën en de centrale bankiers van de betreffende landen overeenkomst over hun gezamenlijke positie t.a.v. goud. Ze gaven de Nederlandse minister van Financiën (W. Duisenberg) en de president van de Nederlandsche Bank (J. Zijlstra) de taak mee om dit Europese voorstel over goud in de Verenigde Staten over het voetlicht te brengen. In Washington zouden Duisenberg en Zijlstra het voorstel bespreken met de Federal Reserve en het Amerikaanse ministerie van Financiën)
Enders: De herwaardering van de goudreserves in de individuele transacties tussen centrale banken. Dat is wat er in de kranten heeft gestaan. Het onderwerp ligt uiteraard zeer gevoelig, maar ik denk dat het niet meer is dan de gebruikelijke mate van gevoeligheid omtrent goud.
Kissinger: Nou, wat is onze positie?
Enders: Je weet hoe het voorstel van de Europese Commissie eruit ziet?
Kissinger: Ja.
Enders: Het heeft geen betrekking op een verandering in de officiële goudprijs. Het gaat om het toestaan van aankopen én verkopen van goud van centrale banken met de private markt, zo lang één centrale bank in een jaar geen netto koper wordt van goud uit de private markt. Daarnaast komen er rechtstreekse verkopen tussen centrale banken…
Kissinger: Hoe kunnen ze de verkoop van goud aan de private markt toestaan? En dan? Daarna kopen ze weer uit de private markt?
Enders: Daarna kopen ze weer van de private markt.
Kissinger: Maar ze kopen niet meer goud dan ze verkopen.
Enders: Ze kopen inderdaad niet meer goud dan ze verkopen. Er zal geen netto toename zijn in de goudvoorraad van centrale banken die ligt bij de Europese Economische Gemeenschap (EEG). Het goud kan door anderen aangehouden worden. Ik heb hier twee dingen over te zeggen Kissinger: Ten eerste, als dit gebeurt – zoals men heeft voorgesteld – dat zou dat op de volgende manieren strijdig zijn met onze belangen…
Kissinger: Heb je het geaccepteerd of is dit een Frans voorstel?
Enders: Het is een informele overeenkomst die de landen met elkaar zijn overeengekomen.
Kissinger: Hebben ze dat ook met ons besproken?
Enders: Niet op een systematische manier. Ze hebben voorgesteld om de Nederlandse minister van Financiën en de president van de Nederlandsche Bank naar Washington te sturen om met ons ministerie van Financiën te komen praten.
Kissinger: En wat is de visie van Arthur Burns?
(Arthur Burns was tussen 1970 en 1978 de president van de Federal Reserve)
Enders: Arthur Burns… Ik heb gisteravond met hem gesproken en hij heeft er nog geen standpunt over ingenomen. Hij was daar niet toe bereid. Hij zei dat hij eerst meer aandachtig naar het voorstel van de EC wilde kijken. Henry Wallich, de man van internationale zaken, gaf deze morgen aan dat hij de voorkeur geeft aan de traditionele positie. Dat is dat we goud uit het internationale monetaire systeem faseren. Hij wil er nog wel een keer naar kijken. Dus Henry Wallich gaf te kennen dat hij waarschijnlijk tegen dit voorstel is. Maar hij wil dat standpunt nog niet definitief nemen, voordat hij er nog een tweede blik op geworpen heeft.
Kissinger: Maar in de praktijk betekent het dus dat ze hun goudreserves gaan herwaarderen?
Enders: Exact!
Kissinger: Hun goudreserves.
Enders: Dat klopt. En kort daarna zal er een voorstel komen voor een nieuwe officiële goudprijs…
Kissinger: Dat maakt geen verschil. Als ze goud op de marktprijs gaan waarderen hebben ze in feite al een nieuwe officiële goudprijs neergezet.
Enders: Zoiets, maar hun….
Kissinger: Nu is economie niet mijn sterkste punt, maar begrijp ik het goed dat ze met dit voorstel, als ze het overbrengen op andere landen, ze in feite goud weer terugzetten in het systeem tegen een veel hogere prijs?
Enders: Correct.
Kissinger: Nou, daar zijn we consistent tegen geweest.
Enders: Ja, dat klopt. Je hebt converteerbaarheid als zij…
Kissinger: Ja
Enders: Beide partijen moeten hiermee instemmen. Maar het zal [1] binnen twee of drie jaar resulteren in een terugkeer van goud in het systeem, tegen [2] veel hogere prijzen en [3] tegen een prijs die vastgesteld kan worden door een paar centrale bankiers die onderling deals sluiten.
Wat je in feite zal krijgen is een kleine groep bankiers die bij elkaar komen om een geldpers voor zichzelf te bemachtigen. Zij bepalen dan in een klein groepje de waarde van hun reserves.
Daar mankeren twee dingen aan.
Kissinger: En dan staan wij er buiten.
(Centrale banken kunnen onderling een nieuwe goudprijs afspreken, waarmee ze in feite de waarde van deze monetaire reserve kunnen sturen. Europese landen hebben relatief veel goudvoorraden, waardoor ze veel meer zeggenschap hebben dan in een systeem waarin de Amerikaanse dollar de reserve is)
Enders: We kunnen er ook aan deelnemen, maar er zijn maar heel weinig landen in de wereld die een grote goudreserve hebben. Dat zijn voornamelijk de Verenigde Staten en West-Europa. De minst ontwikkelde landen en veel van de andere landen – inclusief Japan – hebben relatief gezien weinig goud. Het is aan de ene kant dus een zeer inflatoire, en aan de andere kant zeer ongelijkmatige, manier om de reserves te vergroten.
Kissinger: Waarom hebben de Duitsers ermee ingestemd?
Enders: De Duitsers hebben ermee ingestemd – zo hebben wij te horen gekregen – op voorwaarde dat het voorstel besproken wordt met de Verenigde Staten.
Kissinger: Ze worden gestraft voor het feit dat ze dollars aanhouden.
Enders: Ze worden gestraft voor het feit dat ze dollars aanhouden. Dat zal voor de Duitsers momenteel waarschijnlijk niet veel verschil maken, aangezien ze veel reserves hebben. Echter, ik denk dat ze erop terug zullen komen. Ofwel omdat wij ertegen zullen zijn, ofwel omdat ze de portemonnee moeten trekken en de tekorten van Frankrijk en Italië in zekere zin moeten financieren. Dus waarom laten we ze niet eens dit voorstel uitproberen?
De Europese Commissie is waarschijnlijk verdeeld over dit onderwerp. Als ze maar genoeg onder druk komen te staan, dan komen die verschillen vanzelf boven drijven.
Kissinger: Dus wat is onze aanpak?
Enders: De aanpak die wij suggereren is om niet mee te werken met dit voorstel…
Kissinger: Ik ben bijzonder allergisch voor een unilateraal Europees besluit dat de belangen van de Verenigde Staten fundamenteel aantast, zonder dat ze ons daarbij betrokken hebben. En ik ben geneigd om al hun pogingen neer te slaan, totdat ze leren dat ze niets kunnen doen zonder eerst met ons te praten. Dat zegt mijn instinct, los van de inhoud van het voorstel.
Enders: Hier spelen naar mijn beleving twee dingen mee. Het eerste is dat we ze niet kunnen laten gaan met dit voorstel, vanwege de reden die je genoemd hebt. Ook is het slecht economisch beleid dat fundamenteel tegen onze belangen indruist.
Kissinger: Er is ook een fundamentele verandering in het beleid dat wij de afgelopen jaren gevoerd hebben, nietwaar?
Enders: Ja.
Ten tweede biedt het de mogelijkheid om – maar daarvoor moeten we onderhandelen – richting een demonetarisering van goud te gaan. Dat wil zeggen om goud uit het systeem te halen.
Kissinger: Maar hoe doe je dat?
Enders: Nou, er zijn verschillende manieren. Een manier is om tegen Duitsland te zeggen dat ze dit voorstel mogen aanvaarden, mits het goud via een internationale instantie – het IMF of een speciale entiteit – op de markt wordt gebracht, zodat er een geleidelijke stijging plaatsvindt.
Kissinger: Maar daar zullen de Fransen nooit mee instemmen.
Enders: We kunnen een tegenvoorstel doen. Er is een ander voorstel, namelijk dat het IMF haar goudvoorraad van 7 miljard begint te verkopen op de wereldwijde markt. Dat moeten we proberen uit te onderhandelen. Dat zou het begin kunnen zijn van een demonetisering van goud.
Kissinger: Waarom willen we zo graag goud uit het systeem halen?
Enders: We willen het graag uit het systeem halen – luister goed – omdat het balancerend werkt in beide richtingen. Als dit voorstel erdoor komt, dan komt goud terug in het centrum van het systeem.
Kissinger: Maar waarom is het tegen onze belangen? Ik begrijp het argument dat het tegen onze belangen is dat de Europeanen een unilateraal besluit nemen dat haaks staat op ons besluit. Maar waarom is het tegen ons belang om goud in het systeem te hebben?
Enders: Het is tegen ons belang om goud in het systeem te hebben, omdat het zou betekenen dat goud periodiek opnieuw gewaardeerd moet worden. En hoewel we nog steeds een substantiële goudvoorraad hebben – ongeveer $11 miljard – is een groter gedeelte van het goud geconcentreerd in West-Europa. Dit geeft Europa een dominante positie in de wereldreserves en het dominante instrument om reserves te creëren. We hebben geprobeerd om van dit systeem los te komen en over te stappen naar een systeem waar wij de controle over hebben….
(Sinds de komst van de Euro worden de goudreserves van het Eurosysteem ieder kwartaal opnieuw gewaardeerd naar marktwaarde. Dat is het eindproduct van de gesprekken die al een paar decennia daarvoor gevoerd werden in Europa en die steeds niet tot een gezamenlijke strategie kwamen. Sinds 1999 is de verhouding tussen valutareserves en goud binnen het Eurosysteem geleidelijk omgeslagen van ongeveer 70/30 naar 40/60. Dit geleidelijke proces brengt goud terug in het systeem. Zie ook dit artikel voor een verdere toelichting over de herwaardering van goud)
Kissinger: Maar dat is een probleem voor de betalingsbalans.
Enders: Ja, maar het is de vraag wie er dan op internationaal niveau de meeste zeggenschap heeft. Als zij het instrument hebben om reserves te creëren – door het meeste goud te bezitten en door in staat te zijn om de prijs van het goud periodiek aan te passen – dan hebben ze ten opzichte van ons een aanzienlijke machtspositie. Een lange tijd hadden wij een sterke machtspositie ten opzichte van Europa, omdat wij de goudprijs naar wens konden aanpassen. Dit is niet langer mogelijk, het zal niet langer geaccepteerd worden. Daarom zijn we naar Special Drawing Rights (SDR’s) gegaan, die ook onpartijdig en neutraal zijn, die de belangen van de minder ontwikkelde economieën behartigen en die de macht weg houden bij Europa. En het is meer rationeel in de zin….
Kissinger: “Meer rationeel” in de zin van meer in onze belangen, of wat?
Enders: Meer rationeel in de zin dat het gehoor geeft aan de behoefte van de wereld, maar ook dat het meer in ons belang is door…
Kissinger: Zou het je verbazen als ik zegt dat ik vergeten ben hoe SDR’s gecreëerd worden. Via een overeenkomst?
Enders: Via een overeenkomst.
Kissinger: Er is geen automatische manier?
Enders: Er is geen automatische manier.
Lord: Misschien sommige Europeanen, maar de minder ontwikkelde economieën staan aan onze zijde en zullen hen niet steunen.
(De Verenigde Staten wisten heel goed dat het Europese voorstel weinig draagvlak zou krijgen buiten Europa, omdat de minder ontwikkelde landen een relatief kleine goudvoorraad hadden. Deze landen zouden weinig opschieten met een herwaardering van de goudreserve en zouden dus even makkelijk voor een Amerikaans alternatief als de SDR kiezen. Het is niet uit te sluiten dat Europese centrale banken tot en met 2009 een substantieel gedeelte van hun goudvoorraad verkochten om ook buiten Europa draagvlak te creëren voor een herwaardering van goud! Bedenk dat alle BRICS-landen zich inmiddels hebben aangesloten bij het Europese model om de goudvoorraad periodiek naar marktwaarde te waarderen!! (marked to market). Opkomende economieën als China, Rusland, Brazilië, India en Zuid-Afrika steunen in monetair opzicht de koers van Europa).
Enders: Ik denk dat niemand ze zal steunen.
Kissinger: Maar kunnen ze het überhaupt doen?
Enders: Ja, maar om dat te doen moeten ze belangrijke artikelen van het IMF schenden. Dus dit is geen totale departure (gelach). Maar dit zal bij bepaalde Europeanen weerstand oproepen. We kunnen het ook minder interessant voor ze maken door alvast te beginnen met de verkoop van ons eigen goud. Dat zal ze onder druk zetten.
Maw: Waarom zou het ze niet goed uitkomen als wij alvast ons goud verkopen tegen een prijs?
Kissinger: Maar hoe heeft dit in vredesnaam kunnen gebeuren zonder dat wij hier van tevoren iets van wisten?
Hartman: We hebben hier van tevoren al consultaties over gehad. Verschillende landen zijn bij ons geweest om ons standpunt over dit onderwerp te krijgen. De reden waarom ze nu pas bij ons komen met dit voorstel heeft denk ik te maken met het feit dat ze nu weten dat wij er negatief tegenover staan.
Enders: Ik denk dat onze eerste positie moet zijn om het voorstel te breken, tenzij ze bereid zijn tot een vorm van demonetisering [van goud].
Kissinger: Maar dat is onmogelijk voor de Fransen!
Enders: Nou, het is onmogelijk voor de Fransen onder de regering van Pompidou. Maar is dat ook een breekpunt voor een toekomstige Franse regering? Dat moeten we uittesten.
Kissinger: Als zij goud hebben om de betalingsbalans in evenwicht te brengen, dan komen we vroeg of laat voor hetzelfde scenario te staan. Dan zullen anderen gevraagd worden op hieraan mee te doen.
Dat is toch wat ze van plan zijn?
Enders: Ik heb het gevoel dat we een scenario van de demonetisering van goud niet op voorhand moeten uitsluiten, omdat we er beide van kunnen profiteren. Daarmee bevrijden we goud op een hogere prijs. Wij hebben een goudvoorraad en sommige Europese landen hebben een goudvoorraad. Onze belangen zijn in lijn met hun belangen. Dit kan zinvol zijn. Ook kan het aan de andere kant geleidelijk de dominante positie die Europa in economisch zin heeft, wegnemen.
Kissinger: Wie staat er aan onze zijde inzake het demonetiseren van goud?
Enders: Ik denk dat we de Duitsers mee kunnen krijgen. En de Nederlanders en de Britten, over een langere periode.
Kissinger: En de Japanners?
Enders: Ja. De Arabieren hebben overigens geen grote belangstelling getoond voor goud.
Kissinger: We kunnen ze met veel goud opzadelen.
Sisco: Ja. (gelach)
Sonnenfeldt: Tegen een hoge prijs in dollars. Ik zou niet weten waarom ze dat goud zouden willen hebben.
Kissinger: Voor de badkamers in het gastenhuis in Rio. (gelach)
[….]
Kissinger: OK. Mijn instinct is om tegen het Europese voorstel te stemmen. Wat is jouw mening, Art?
Hartman: Ja. Ik denk dat het moeilijk te verdedigen is in het systeem dat wij voor ogen hebben.
Kissinger: Ken?
Rush: Nou, ik denk dat ze het gewoon gaan doen. De vraag is: Stel dat ze het voorstel doorvoeren zonder ons erin te betrekken. Wat dan?
Kissinger: Dan pakken we ze!
Enders: Ik denk dat we in dat geval heel serieus moeten overwegen om een substantieel gedeelte van onze goudvoorraad te verkopen, met als doel de goudmarkt voor eens en voor altijd te overvallen.
Rush: Ik ben er niet zeker van of we dat kunnen doen.
Kissinger: Als ze op eigen houtje verder gaan en een positie innemen die recht tegenover onze belangen staat, dan moeten we laten zien dat ze daar niet mee weg kunnen komen. Hopelijk hebben we dan de juiste positie. We kunnen ze echter niet steeds laten met deze unilaterale stappen weg laten komen.
Lord: Is het Ministerie van Financiën het met ons eens op dit onderwerp? Ik bedoel, als die man komt op het moment dat de minister in het buitenland is…
Kissinger: Wie komt?
Enders: De Nederlandse minister van Financiën (Duisenberg) en de president van de Nederlandsche Bank (Zijlstra). Ik denk dat we ongeveer twee weken nodig hebben om een krachtig standpunt op dit onderwerp in te nemen. Het Ministerie van Financiën zal ons leiderschap op dit onderwerp accepteren. Het zal wel wat tijd vereisen om dit door te spreken met Arthur Burns. We zullen zien wat zijn reactie is.
Rush: We hebben ongeveer $45 miljard tegen de huidige prijs.
Enders: Dat klopt.
Rush: En er is ongeveer $100 miljard aan goud.
Enders: Dat klopt. En de jaarlijkse omzet in de goudmarkt is ongeveer 120 miljard.
Kissinger: De goudmarkt is iets waar Arthur Burns wel verstand van heeft.
Enders: Ja, dat is ook mijn ervaring. Dus ik denk dat we Arthur moeten ompraten.
Kissinger: Arthur is een redelijke man. Laat mij met hem praten. Hij heeft belachelijk veel tijd nodig om een punt te maken, maar het is een redelijke man.
Enders: Hij heeft nog geen kans gehad om naar het voorstel te kijken.
Kissinger: Ik praat nog wel even met hem voordat ik weg ga.
Enders: Goed.
Boeker: Ik denk dat het verkopen van goud pas de tweede fase is in een strategie die het Europese voorstel kan breken. De eerste stap moet zijn om een Amerikaans tegenvoorstel te formuleren om diegene die er het meest tegen zijn te isoleren; de Fransen en de Italianen. Dat zal aanzienlijke steun ontvangen. Het zal ook in de smaak vallen bij de Japanners en bij anderen. Ik denk dat dit vrij makkelijk gedaan kan worden. Een tegenvoorstel zal op zich al aanzienlijke druk geven op de EEC om tot een voorlopige consensus te komen.
Hartman: Het is geen confrontatie. We kunnen de verschillende aspecten van dit voorstel bespreken.
Kissinger: Inderdaad. We moeten hier uiteraard over discussiëren. Maar ik houd niet van het idee dat zij iets organiseren en dat ze vervolgens andere landen uitnodigen om zich daarbij aan te sluiten.
Hartman: Daar ben ik het mee eens, maar het is niet wat ze nu gedaan hebben.
Sonnenfeldt: Kunnen we ze laten komen na de Franse verkiezingen, zodat we niet achter de feiten aan lopen?
Rush: Ik denk het wel.
Kissinger: Ik denk ook dat het beter is om dit voorstel te bespreken na de Franse verkiezingen.
Enders: Goed. Ik ben dan terug. Ik zal ook praten met Simon. Schultz zal tegen die tijd uit functie zijn.
Sonnenfeldt: Hij is vanaf 4 mei uit functie.
Enders: Ja. In de tussentijd gaan wij onze positie bepalen op basis van deze discussie.
Kissinger: Ja.
Enders: Goed.
Kissinger: Ik ben het ermee eens dat we nog geen consultatie moeten plegen, zo lang we nog over dit onderwerp in gesprek zijn met het Ministerie van Financiën.
——————————————
Bron: History.state.gov h/t: @darenpa72, @boefkeNL, Goudstudieforum.com
Mario Draghi, de president van de Europese Centrale Bank, hield onlangs een toespraak aan de universiteit van Harvard. Daarin liet hij zich ontvallen dat doemdenkers de kracht van de euro onderschat hebben. Maar Draghi gaf, naar aanleiding van een vraag van Tekoa da Silva, ook een toelichting over het nut van goud op de balans van de centrale bank. Zie het volgende videofragment. We hebben zijn belangrijkste uitspraken onder de video gezet.
Draghi:
“I have never thought it wise to sell it [Italiaanse goudvoorraad]. For central banks, this is a reserve of safety, it is viewed by the country as such”
“In case of non dollar countries, it gives a very good protection against fluctuations of the dollar”
“The experience of some central banks that liquidated the whole stock of gold ten years ago whas not considered to be terribly succesful”
De volledige toespraak van Dragi:
De goudmarkt is vandaag opnieuw in een staat van backwardation terechtgekomen. De Gold Forward Offered Rate (GOFO) voor contracten met een duur van 1, 2 of 3 maanden is voor het eerst sinds begin september weer in negatief terrein gekomen. Dat betekent dat handelaren geld toe moeten leggen om dollars in te wisselen voor posities in goud. De GOFO is samengesteld uit twee componenten, namelijk de kosten om dollars te lenen en de kosten om goud te lenen. Een stijging of daling van de GOFO hangt dus af van beide factoren.
Van juli tot en met augustus was de goudmarkt ook al in backwardation, dat was al een uitzonderlijk lange periode. Op het dieptepunt waren zelfs leningen voor goud met een looptijd van zes maanden duurder dan leningen in dollars (zie de paarse lijn). Wie goed kijkt merkt op dat een stijging of daling van de goudprijs met een vertraging van ongeveer een maand doorwerkt in de GOFO rates. Of dat nou toeval is of niet, dat weten we niet. Wel valt op dat de goudprijs ongeveer een maand geleden een piek bereikte van $1.370 per troy ounce, om vervolgens $100 weg te zakken. Meer over de backwardation in goud kunt u lezen in dit artikel uit ons archief.
Goud opnieuw in backwardation
