Draghi zei gisteren in de persconferentie van de ECB dat de euro onomkeerbaar is. De munt zal blijven bestaan en daarom kunnen we volgens de centraal bankier beter nadenken over de vraag hoe we de welvaart kunnen vergroten en de muntunie beter kunnen maken. Hieronder het fragment van de persconferentie.
Lees ook:
Watch again: Draghi on the future of the euro pic.twitter.com/XBhLvrgIho
— European Central Bank (@ecb) March 9, 2017
Deze week besloot de ECB de rente opnieuw ongewijzigd te laten op 0%. Ook maakte de centrale bank bekend dat de rente nog heel lang op dit historisch lage niveau zal blijven. Eigenlijk had de centrale bank de rente drie jaar geleden al moeten verhogen en nu een rente van meer dan 1,5% moeten hanteren. Dat is althans de rentestand die wordt voorgeschreven door de Taylor-regel, een theorie die in 1993 door de Amerikaanse econoom John B. Taylor beschreven werd.
Hij ontwikkelde een model waarmee centrale banken de optimale rente kunnen berekenen, gebaseerd op de ontwikkeling van de rente en de economische groei. De Taylor-regel is bedoeld om centrale banken een houvast te geven ten aanzien van het rentebeleid, dat moest voorkomen dat centrale banken te lang zouden vasthouden aan een te lage of te hoge rente. Toch wordt deze regel in de praktijk zelden toegepast.
Kort samengevat schrijft de Taylor-regel voor dat een centrale bank de rente meer dan evenredig moet verhogen bij een oplopende inflatie. Stijgt de inflatie bijvoorbeeld met 1%, dan moet de rente met meer dan 1% omhoog. Daarnaast moet de centrale bank in dit model rekening houden met de groei van de economie. Blijft het bruto binnenlands product van het valutagebied 1% achter bij het groeipad, dan rechtvaardigt dat een renteverlaging van 0,5%.
De ECB had de rente conform de Taylor-regel drie jaar geleden al moeten verhogen (Bron: Nomura, via @IvanVandeCloot)
Door de ontwikkeling van de inflatie, rente en economische groei nauwlettend in de gaten te houden en de Taylor-regel consequent toe te passen zouden centrale banken niet meer in de val stappen dat ze te lang vasthouden aan een te lage rente. Dat veroorzaakt immers bubbels in de economie, bijvoorbeeld in aandelen of op de huizenmarkt.
Dat gevaar dreigt nu opnieuw te ontstaan, want de ECB bevestigde vandaag voor de zoveelste keer dat de rente nog een lange tijd extreem laag zal blijven. Dat terwijl de prijsontwikkeling van financiële activa als aandelen, obligaties en vastgoed zorgwekkende vormen begint aan te nemen.
Moeten we over een aantal jaar concluderen dat de ECB veel te laat begonnen is met het verhogen van de rente? Of breekt de volgende crisis al uit voordat Draghi de kans heeft gekregen de rente te verhogen? Nog niet eerder was de rente wereldwijd zo lang zo laag. Dat belooft niet veel goeds voor de volgende crisis…
De ECB heeft de rente ongewijzigd gelaten op 0% en zal deze nog een lange tijd laag houden. Ook blijft het stimuleringsprogramma onveranderd, in de zin dat de centrale bank in maart voor het laatst €80 miljard aan obligaties zal opkopen. Met ingang van april schroeft de centrale bank het bedrag terug naar €60 miljard per maand, tenminste tot het einde van dit jaar. Ook blijft de ECB haar obligatieportefeuille doorrollen, wat wil zeggen dat ze met de opbrengst van afgeloste leningen weer nieuw schuldpapier zal kopen.
De centrale bank blijft een soepel monetair beleid voeren zo lang de kerninflatie nog ver beneden de doelstelling van 2% per jaar blijft. In sommige landen is de inflatie al boven de 2% uitgestegen, vooral als gevolg van de stijgende olieprijs. Volgens Draghi is er dus nog geen aanleiding om het monetaire beleid te verkrappen, ondanks de toenemende zorgen over relatief hoge waarderingen van aandelen, obligaties én vastgoed.
Vanmiddag om 14:30 zal Draghi een toelichting geven op het rentebesluit. Aansluitend zal hij vragen van de pers beantwoorden. De livestream van de persconferentie is hieronder rechtstreeks te volgen.
De ECB heeft zojuist haar bekendgemaakt de rente ongewijzigd te laten. Banken kunnen nog steeds tegen een rente van 0,0% lenen van de centrale bank, terwijl ze voor het parkeren van overtollige reserves een rente van 0,4% moeten betalen. Vanmiddag om 14:30 zal ECB-president Draghi een toelichting geven op het rentebesluit en de vragen van de pers beantwoorden. De persconferentie is vanaf 14:30 via onderstaande livestream te volgen.
We zijn vooral benieuwd wat Draghi over de oplopende inflatie in de Eurozone te zeggen heeft. Dat cijfer kwam onlangs uit op 1,1%, terwijl de inflatie in Duitsland zelfs de 1,7% aantikte. Door de oplopende inflatie en de stijgende rente op de obligatiemarkt wordt de druk op de Europese centrale bank steeds groter om het voorbeeld van de Federal Reserve te volgen en de rente stapsgewijs te verhogen.
De rente is nu al zo lang laag dat er bubbels dreigen te ontstaan in de economie, onder meer op de huizenmarkt en in de markt voor bedrijfsobligaties. Vooral in Duitsland is er veel kritiek op het rentebeleid van de centrale bank, dat vooral de spaarders benadeelt.
Aandelenmarkten wereldwijd stijgen in de aanloop naar het rentebesluit van de ECB. In de Verenigde Staten werden nieuwe records bereikt voor zowel de Dow Jones (+1,55%) als de S&P 500 (+1,3%), terwijl ook de Japanse beurs met een winst van 1,5% sloot. Het positieve sentiment is ook af te lezen op de Europese aandelenmarkten, want die openden na de winst van gisteren opnieuw in het groen.
De euro steeg in aanloop naar het rentebesluit en staat op het moment van schrijven bijna op $1,08 tegenover de Amerikaanse dollar, het hoogste niveau in drie weken. Ook de olieprijs steeg, die staat op het moment van schrijven boven de $53 voor een vat WTI.
Officiële inflatie in de Eurozone biedt ruimte voor meer stimulering (Bron: Trading Economics)
De ECB kan natuurlijk ook besluiten het stimuleringsprogramma af te bouwen. Tijdens de vorige persconferentie in oktober zei Draghi namelijk dat er geen goed argument te bedenken valt voor het structurele handelsoverschot van de Eurozone. Door de relatief lage wisselkoers is het handelsoverschot de laatste jaren alleen maar verder toegenomen, waarmee de Europese landen in feite beneden hun stand leven. Ze exporteren immers structureel meer dan ze importeren. Draghi zal niet expliciet zeggen dat de euro te goedkoop is, maar als hij het handelsoverschot wil verkleinen zal hij de euro wat duurder moeten maken. Dat kan hij doen door de rente te verhogen of door het stimuleringsprogramma af te bouwen. Minder monetaire stimulering zal de waarde van de euro omhoog doen schieten, omdat een voortzetting van het opkoopprogramma ingecalculeerd is.
Handelsoverschot Eurozone gestegen door zwakke euro (Bron: Trading Economics)
De Raad van Bestuur van de ECB heeft besloten dat de rente voor de basisherfinancieringstransacties en de rentetarieven voor de marginale beleningsfaciliteit en de depositofaciliteit onveranderd zullen blijven op respectievelijk 0,00%, 0,25% en -0,40%. De Raad van Bestuur handhaaft zijn verwachting dat de basisrentetarieven van de ECB voor langere tijd, en ruim voorbij de periode van de netto activa-aankopen, op het huidige of een lager niveau zullen blijven.
Wat de buitengewone monetaire beleidsmaatregelen betreft, bevestigt de Raad van Bestuur dat het de bedoeling is dat de maandelijkse activa-aankopen ten bedrage van €80 miljard tot eind maart 2017 of zo nodig langer zullen lopen, en in ieder geval totdat de Raad van Bestuur bewijs ziet van een aanhoudende verandering in het beloop van de inflatie in overeenstemming met zijn inflatiedoelstelling.
Volg de toelichting op het rentebesluit vanaf 14:30 via deze link.
De ECB zal vanmiddag om 14:30 vanuit het hoofdkantoor in Frankfurt een toelichting geven op het rentebesluit. Er worden geen grote veranderingen in het monetaire beleid verwacht, maar we zijn wel benieuwd naar de toelichting van ECB-president Draghi. Zal hij de geruchten over een mogelijke afbouw van het stimuleringsprogramma de kop in drukken?
Ook zijn we benieuwd naar de toelichting van Draghi op het handelsoverschot van de Eurozone. Tijdens de vorige persconferentie in september sprak de ECB-president zich voor het eerst uit over het feit dat de Eurozone structureel meer exporteert dan ze importeert. Hij suggereerde tot twee keer toe dat een structureel handelsoverschot in de Eurozone niet wenselijk is.
Vanuit die redenering is het mogelijk dat de ECB aanstuurt op een stijging van de euro, omdat het overschot op de handelsbalans daarmee verkleind kan worden. Hieronder kunt u de livestream van de persconferentie volgen, klik hier voor onze vooruitblik op het rentebesluit.
Afgelopen vrijdag kwam Federal Reserve bestuurslid Rosengren met een waarschuwing die we naar mijn mening zeer serieus moeten nemen. In een column op de website van de Boston Fed schrijft hij dat het nu echt tijd is voor de Amerikaanse centrale bank om de rente te verhogen. Wacht men daar te lang mee, dan zou dat wel eens zeer nadelige gevolgen kunnen hebben voor het herstel van de economie.
Houdt de centrale bank te lang vast aan de extreem lage rente, dan riskeren we volgens Rosengren een oververhitting van de economie, die gepaard zal gaan met het uit de hand lopen van de inflatie en met bubbels in de financiële markten. Dat is in het verleden al meerdere keren voorgekomen en Rosengren vreest dat de centrale bank nu precies dezelfde fout maakt door te wachten met een renteverhoging.
Centraal bankiers kunnen wel zeggen dat ze streven naar een ‘zachte landing’ van de economie, maar de praktijk leert ons dat het bijna altijd uitdraait op een harde landing. En die gaat gepaard met faillissementen, oplopende werkloosheid en grote verliezen voor onze pensioenfondsen.
Ik vind het onbegrijpelijk dat er binnen de Federal Reserve zo weinig geluisterd wordt naar deze kritische geluiden. De centrale bank besloot afgelopen week voor de zoveelste keer de rente ongewijzigd te laten, terwijl ze begin dit jaar nog haar voornemen uitsprak om de rente dit jaar met een paar stappen te verhogen.
De besluiteloosheid van de Federal Reserve doet het vertrouwen in de centrale bank en in de Amerikaanse dollar geen goed. Na drie monetaire stimuleringsprogramma’s en acht jaar van nul rente is de economie volgens Yellen nog steeds niet klaar voor een minimale een verhoging van de rente. Mag je dan nog wel van economisch herstel spreken??
Federal Reserve verliest geloofwaardigheid door rente niet te verhogen
De Federal Reserve heeft de rente woensdagavond niet verhoogd. De centrale bank had zich vorig jaar al voorgenomen om de rente dit jaar een paar keer te verhogen, maar door allerlei externe factoren durft ze dat toch niet aan.
De Amerikaanse centrale bank ziet weliswaar tekenen van herstel, bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt. Toch vond de meerderheid van de Fed-bestuurders het nog te vroeg om de rente een stap te verhogen. Slechts twee van de negen bestuursleden stemde voor een verhoging van de rente, die al sinds eind vorig jaar op 0,25 tot 0,5 procent staat.
De Federal Reserve had dit jaar genoeg excuses om de rente toch niet te verhogen. Begin dit jaar kwamen de aandelenmarkten wereldwijd beroerd uit de startblokken en in de zomer zorgde het referendum in het Verenigd Koninkrijk voor veel onzekerheid. De verrassing van de Brexit zorgde voor volatiliteit, vooral bankaandelen moesten het in de zomer ontgelden.
Inmiddels is de rust op de financiële markten teruggekeerd, maar waarschijnlijk spelen nu de Amerikaanse verkiezingen mee in het besluit om de rente ongewijzigd te laten. We kunnen ons goed voorstellen dat de Federal Reserve zo vlak voor de verkiezingen in november liever geen stappen zet die tot grote onrust kunnen leiden.
Federal Reserve laat rente ongewijzigd
De ECB geeft vanmiddag om half drie een toelichting op het rentebesluit. De verwachting is dat de centrale bank de rente ongewijzigd zal laten op 0%, maar tegelijkertijd verwachten veel analisten ook dat Draghi het bestaande stimuleringsprogramma verder zal verlengen dan de voorlopige einddatum van maart 2017.
De centrale bank heeft onder het stimuleringsprogramma al meer dan €1.000 miljard aan staatsobligaties opgekocht. Ook begon de centrale bank deze zomer met het opkopen van obligaties van grote Europese bedrijven. Als gevolg van dit beleid kunnen overheden en grote bedrijven nog goedkoper lenen, maar dat heeft tot op heden niet gezorgd voor een substantiële verhoging van de inflatie. We zijn dan ook benieuwd hoe Draghi dit monetaire beleid gaat verdedigen.
Het rentebesluit wordt om 14:00 uur vrijgegeven, de persconferentie vanuit het hoofdkantoor van de ECB in Frankfurt volgt zoals gezegd om 14:30. U kunt de persconferentie, met aansluitend de vragen van journalisten, volgen via onderstaande livestream.
Update (14:00): De ECB heeft alle drie rentestanden ongewijzigd gelaten.
Wat verwachten economen van het rentebesluit? (Bron: Bloomberg)
Afgelopen week verwachtten we wat vuurwerk op de valutamarkten en we werden niet teleurgesteld. Op donderdag verlaagde de Bank of England haar rente en werd het QE-programma aanzienlijk uitgebreid. De renteverlaging werd door iedereen verwacht, maar slechts enkele analisten, inclusief wijzelf, hadden de uitbreiding voorspeld. Op vrijdag kwam er dan ook een sterk banenrapport uit de Verenigde Staten, wat betekent dat een renteverhoging in september een grotere mogelijkheid wordt. We zouden dit jaar zelfs nog twee verhogingen kunnen zien.
Nonfarm Payrolls Verenigde Staten (2010 – 2016) (Bron: Thomson Reuters Datastream)
Intussen reageerden de markten weinig verrassend en werden de dollar en het pond naar omlaag gestuurd. Minder voorspelbaar was de stijging van risicovolle activa en valuta’s van opkomende markten na het Amerikaanse banenrapport. Het lijkt erop dat optimisme over wereldwijde groei de zorgen over hogere Amerikaanse rentes overstijgt.
Deze week wordt relatief rustig. Er is weinig economisch nieuws uit de eurozone, de VS, het Verenigd Koninkrijk of Japan. Veel traders en investeerders zullen hiervan proberen gebruik te maken om met zomervakantie te gaan. Tot het einde van de maand verwachten we dat de belangrijke valuta’s in een smalle bandbreedte zullen bewegen. Daarna zal de jaarlijkse Jackson Hole conferentie voor centrale banken op de voorgrond komen en verwachten we duidelijke communicatie van Fed-voorzitter Yellen over de volgende renteverhoging in de VS.
Het enige macro-economische nieuws uit de eurozone dat vorige week van enig belang was, was een teleurstellende publicatie van Duitse fabrieksorders van de maand juni. Deze week staat er opnieuw weinig nieuws op het programma, maar we krijgen echter wel bbp-groeivooruitzichten voor het tweede kwartaal. Dit is een indicator gebaseerd op het verleden en dus van weinig nut bij het vaststellen van de manier waarop de economie in de eurozone reageert op de onrust na het Brexit-referendum. We verwachten daarom dat de impact op de valutamarkten laag zal zijn en de euro binnen smalle bandbreedte zal bewegen tussen $1,10 en $1,11 tegenover de dollar.
Sterk banencijfer VS drukte goudprijs omlaag (Grafiek via Zero Hedge)
Over Ebury:
Ebury maakt internationale markten toegankelijker met valutadiensten op maat en flexibel handelskrediet voor ondernemingen. Ebury werkt samen met ruim 12.000 organisaties en verricht 12 miljard euro aan valutatransacties in 140 verschillende valuta. Het bedrijf heeft kantoren in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Spanje en Polen. De speerpunten van Ebury: