Gaat Groot-Brittannië de EU verlaten of niet? Dat is de vraag waar we vandaag een antwoord op zullen krijgen. Hier een komisch fragment van Yes Minister over waarom het land ooit op het idee kwam zich bij de Europese Unie aan te sluiten…
h/t: Steen Jakobsen, econoom van Saxo Bank
In het Verenigd Koninkrijk zijn de huizenprijzen sinds 1926 twee keer zo snel gestegen als de inkomens, zo blijkt uit onderzoek van de New Economics Foundation. Zij brachten de ontwikkeling van de huizenprijzen en inkomens in kaart sinds de geboorte van de Queen Elizabeth II en ontdekten een zeer sterke correlatie tot en met de jaren ’80 van de vorige eeuw.
Daarna begonnen de huizenprijzen en inkomens sterk uit elkaar te lopen, met als gevolg dat de huizenprijzen in het land gestegen zijn tot negen keer het inkomen. In Londen liggen de prijzen nog hoger, want daar betaal je voor een huis gemiddeld twintig keer het gemiddelde inkomen.
Huizenprijzen versus inkomens in Verenigd Koninkrijk (Bron: NEF)
In de jaren zeventig kregen banken door de financiële deregulering meer mogelijkheden om krediet te verlenen aan huishoudens. Het verstrekken van hypotheken bleek een zeer lucratieve activiteit voor de banken, met als resultaat dat de totale hypotheekschuld begon te stijgen. Met allerlei innovatieve vormen van financiering, zoals aflossingsvrije hypotheken en beleggingshypotheken, werd het voor consumenten makkelijker meer geld te lenen voor een huis. Gecombineerd met stimulerende maatregelen van de overheid zorgde dat voor een langdurige stijging van de huizenprijzen.
Een stijging van de huizenprijzen maakt wonen steeds duurder. Volgens het New Economics Foundation dient de oplossing voor dit probleem gezocht te worden in het beperken van huurverhogingen en het verminderen van de kredietverlening. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan…
De waarde van het Britse pond zakte afgelopen maandag naar het laagste niveau ten opzichte van de dollar in bijna zeven jaar tijd. De munt verloor 1,8% van haar waarde op de dag dat bekend werd dat de burgemeester van Londen campagne zal voeren om Groot-Brittannië uit de Europese Unie te krijgen. In juni wordt in het land een referendum gehouden over een mogelijke ‘Brexit’. De waardedaling van de munt was de grootste sinds mei 2010, toen de munt ook onder vuur lag wegens politieke onrust.
Wisselkoers Britse pond tegenover de dollar (Grafiek van XE.com)
Op het moment van schrijven staat een Britse pond gelijk aan $1,41, het laagste niveau sinds maart 2009. Toch zou de munt volgens Bloomberg nog veel verder in waarde kunnen dalen, omdat politieke onrust in het verleden vaker grote koersdalingen veroorzaakt heeft. De recente waardedaling van de pond is niet alleen het gevolg van de zorgen om een mogelijke Brits vertrek uit de Europese Unie, maar ook van structurele problemen in de Britse economie. Het land worstel al jaren met een oplopend tekort op de betalingsbalans en een economie de te weinig concurrerend is ten opzichte van het buitenland. Ook is men er minder sterk van overtuigd dat de Bank of England op korte termijn de rente zal verhogen.
Al deze factoren samen maken het Britse pond kwetsbaar voor een verdere koersdaling. Ook Deutsche Bank is negatief over de Britse munt en voorziet een wisselkoers van $1,28 tegen het einde van het jaar.
Britse pond is de afgelopen decennia al vaker hard onderuit gegaan (Grafiek van Bloomberg)
De Italiaanse premier Matteo Renzi verwacht dat de Britse premier David Cameron met de Europese regeringsleiders overeenstemming zal bereiken over een anti-‘Brexit’ deal, zo bericht Bloomberg. Volgende week overleggen de landen van de EU met Groot-Brittannië over de voorwaarden die laatstgenoemde stelt om binnen de EU te blijven.
David Cameron wil van Europa de zekerheid krijgen dat zijn land de komende vier jaar geen bijdrages aan Europa hoeft te leveren voor het opvangen van vluchtelingen. Ook wil hij dat er meer zeggenschap blijft bij de landelijke parlementen van de lidstaten en dat de Britse financiële sector afgeschermd blijft van Europees toezicht.
Renzi ziet het als een plicht de Britse premier te ondersteunen, omdat een mogelijke ‘Brexit’ naar zijn oordeel “rampzalig zal zijn voor het Verenigd Koninkrijk”. Hij verwacht dat er tijdens het Europese topoverleg van 18 en 19 februari een akkoord bereikt zal worden. Cameron zoekt de steun van meer Europese regeringsleiders voor het voorstel dat EU-president Donald Tusk op tafel heeft gelegd.
“De brief van Tusk is een goed compromis, omdat David Cameron iets gekregen heeft waar hij om vroeg. Dit is een belangrijke verandering voor de EU”, zo verklaarde de Italiaanse premier. “We kunnen het ons niet permitteren dat een gebrek aan overeenstemming een Brexit veroorzaakt.” Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel is bereid de Britten tegemoet te komen, zodat ze binnen de EU kunnen blijven.
Volgens de Italiaanse premier zijn de twee belangrijkste thema’s waar Europa de komende twaalf maanden een oplossing voor moet vinden het vluchtelingenprobleem en economische situatie. Italië heeft samen met Griekenland de zwaarste last gedragen van de grootste vluchtelingencrisis sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. “We moeten een overeenkomst bereiken met Afrikaanse landen over de terugkeer van deze vluchtelingen. We moeten in die landen investeren en infrastructuur ontwikkelen.”
Volgens Renzi moeten Europese landen stoppen met het agressief bezuinigen en juist aansturen op een stimulerend fiscaal beleid dat inzet op investeringen en economische groei.
Het Verenigd Koninkrijk zet druk op de regeringsleiders van de Europese Unie om Rusland de toegang te ontzeggen tot SWIFT, een betalingssysteem dat wereldwijd gebruikt wordt. De uitsluiting van Rusland is volgens een Britse overheidsfunctionaris de volgende stap in de sancties tegen Rusland, zo lezen we op Bloomberg. De Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT) is een van de belangrijkste internationale betaalnetwerken waar Rusland gebruik van maakt.
“Rusland uitsluiten van het SWIFT betalingssysteem zou een serieuze escalatie zijn van de sancties. Waarschijnlijk zal een dergelijke ingreep door Rusland beantwoordt worden met even zware sancties”, zo verklaarde Chris Weafer van consultancybureau Macro Advisory tegenover Bloomberg. “Een uitsluiting van SWIFT zal niets doen om grote handelsovereenkomsten tegen te houden, maar het zal wel problemen opleveren in internationale banktransacties. Dat kan de handelsstromen verstoren”.
Britten willen Rusland uitsluiten van SWIFT betalingssysteem
In het Verenigd Koninkrijk beginnen de negatieve effecten van stijgende huizenprijzen zichtbaar te worden. Bijna de helft van de jongvolwassenen tussen de 20 en 34 jaar kan zich niet veroorloven een huis te kopen of te huren, zo blijkt uit een onderzoek van liefdadigheidsinstelling Shelter. Op dit moment zijn er in het Verenigd Koninkrijk bijna 2 miljoen jongvolwassenen tussen de 20 en 34 jaar die nog bij hun ouders wonen.
In het onderzoek werd aan 250 jongvolwassenen gevraagd wat de belangrijkste reden is waarom ze nog thuis wonen. Bijna de helft (48%) gaf aan onvoldoende geld te hebben om een woonruimte te huren of te kopen. Door de stijging van de huizenprijzen wordt ook huren steeds duurder, zodanig dat veel jongeren het gewoon niet meer kunnen betalen. De Mirror haalt het voorbeeld aan van de 32-jarige Sarah, die momenteel weer thuis woont bij haar ouders in Croydon. Ze werkt in de reclamebranche, maar heeft moeite om financieel rond te komen. De afgelopen tien jaar heeft ze afwisselend bij haar ouders en zelfstandig gewoond, terwijl ze ondertussen probeert wat geld opzij te zetten.
"Als ik nu op mezelf ga wonen is de kans groot dat ik de rest van mijn leven een hoge huur moet blijven betalen. Ik weet dat ik blij moet zijn dat ik ergens kan wonen en dat ik werk heb, maar de gedachte dat ik tot ver in de 30 als een tiener moet blijven leven werkt ontmoedigend".
Campbell Robb, de directeur van liefdadigheidsinstelling Shelter, ergert zich aan het stimulerende beleid van de Britse regering en de centrale bank. Het bevoordeelt de mensen die al een huis hebben, ten koste van de jongere generatie die net de woningmarkt betreedt. Hij zegt er het volgende over:"In plaats van meer geld te stoppen in stimuleringsprogramma's als Help to Buy moeten we daadkrachtiger optreden in het beantwoorden van de vraag naar betaalbare woningen. Niet in het verder opblazen van de huizenprijzen. Projectontwikkelaars moeten investeren in de toekomstige generatie door deels huur en deels koopwoningen te bouwen en het tekort aan woonruimte te verhelpen. Politici moeten de bouw van voldoende woonruimte voor de volgende generatie als topprioriteit op de agenda zetten."
Interactieve kaart van de BBC laat zien waar je kunt huren voor een bepaald budget
Het aantal Britse huishoudens dat onder de minimumgrens leeft is in dertig jaar tijd verdubbeld, zo schrijft de Guardian op basis van een studie naar armoede in het Verenigd Koninkrijk. Volgens het onderzoek heeft één op de drie huishoudens niet altijd voldoende geld voor basisbehoeften als voeding, kleding, verwarming en verzekering. In een soortgelijk onderzoek dat begin jaren tachtig werd uitgevoerd was dat nog maar 14% van de huishoudens.
Uit het onderzoek, dat nu al geprezen wordt als het meest gedetailleerde onderzoek naar armoede in het Verenigd Koninkrijk, zou blijken dat bijna 18 miljoen Britten in slechte woonomstandigheden leven en dat 12 miljoen van hen zelfs te arm zijn om deel te nemen aan sociale activiteiten. Vier miljoen Britten zou niet voldoende inkomen hebben om een gezond eetpatroon te kunnen volgen. Ongeveer 21% van de huishoudens loopt achter met het betalen van rekeningen, een sterke stijging ten opzichte van de 14% eind jaren ’90.
Steeds meer Britten leven in armoede (Afbeelding van Reuters)
Uit een onderzoek van Money Advice Trust (MAT) blijkt dat steeds meer Britten vast komen te zitten in de schulden, zo schrijft de BBC. De liefdadigheidsinstelling heeft het afgelopen jaar naar eigen zeggen 150.000 mensen met schuldproblemen geholpen, een stijging van 140% ten opzichte van 2007. Veel mensen durven niet voor hun schuldenprobleem uit te komen, waardoor het werkelijke probleem misschien veel groter is dan over het algemeen wordt aangenomen.
Volgens Joanna Elson, directrice van MAT, is de voortdurende erosie van het bedrag dat mensen maandelijks overhouden de bron van veel problemen. Terwijl de vaste maandlasten steeds hoger worden blijven de inkomens gelijk, waardoor er aan het eind van de maand steeds minder geld overblijft. Vanuit die positie wordt het heel lastig om uit de schulden te komen, zelfs als het een relatief kleine schuld is van een paar duizend pond.
Steeds meer Britten met kleine en hardnekkige schuldproblemen (Afbeelding via Yourmoney)
De gemiddelde huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk zijn tussen april en mei met bijna £10.000 gestegen, de grootste maand-op-mand stijging ooit gemeten. Volgens cijfers van Rightmove, een website waar huizen te koop en te huur worden aangeboden, zijn de gemiddelde prijzen het afgelopen jaar al met 9% gestegen. De website, die al sinds 2001 huizenprijzen verzamelt, zag de gemiddelde prijs deze maand stijgen naar een record van £272.003. Het gemiddelde worden overigens wel vertekend door Londen, waar de prijsstijging jaar-op-jaar 16,3% bedraagt. In de rest van het land was de stijging gemiddeld 4,9%.
Huizenprijzen Verenigd Koninkrijk stijgen in één maand met £10.000
De Bank of England werkt aan een nieuwe stresstest, waaruit moet blijken of de grootste financiële instellingen in het Verenigd Koninkrijk een 35% daling in huizenprijzen kunnen opvangen. Ook wil de centrale bank weten welk effect een stijging van de rente naar 5% heeft op de acht grootste financiële instellingen, die de afgelopen jaren verwend werden met een rente van slechts 0,5%. De financiële instellingen die de stresstest moeten doorstaan zijn RBS, Lloyds Banking Group, Barclays, HSBC, Standard Chartered en de Britse afdeling van het Spaanse Santander.
De huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk zijn sinds het uitbreken van de financiële crisis sterk gestegen, wat voornamelijk te danken is aan de extreem lage rente en het stimulerende beleid van de Britse centrale bank. Het is dezelfde centrale bank die zich nu kennelijk zorgen maakt over de ongekende prijsstijging. In februari waren de huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk 9,1% hoger dan een jaar eerder en in Londen was het verschil met 18% nog twee keer zo groot. Het was de grootste prijsstijging in 3,5 jaar tijd.
Sinds deze week moeten de Britse banken ook weten of potentiële huizenkopers een rente van 7% op de hypotheek kunnen verdragen. Daarmee wil men voorkomen dat banken hypotheken verstrekken aan mensen die dat eigenlijk niet kunnen betalen. Deze nieuwe stresstest zal tot en met 2016 duren. Het is te hopen dat er voor die tijd geen ongelukken gebeuren...
Nieuwe stresstest Bank of England test scenario van dalende huizenprijzen
Huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk zijn sinds 1997 meer dan twee keer zo hard gestegen als het gemiddelde inkomen, zo schrijft de Guardian op basis van cijfers van Shelter. Stimulerende maatregelen van de overheid en te weinig nieuwbouw drijft de huizenprijzen al jaren op, met als resultaat dat een eigen woning voor steeds minder mensen bereikbaar wordt. De betaalbaarheid van een huis is zodanig verslechterd dat zelfs huishoudens met twee modale inkomens zonder kinderen moeite hebben om een hypotheek af te sluiten.
