Categorie: Kredietcrisis

Vergelijkbaar met Cyprus werd de 'bail-in' strategie gehanteerd, waarbij vermogende spaarders gedwongen worden mee te delen in het verlies. Afgelopen weekend stond er in een Ierse krant het onderstaande nieuwsbericht, waaruit op te maken valt dat de zogeheten approved retirement funds (ARF's) in zijn geheel buiten het garantiestelsel vallen. Een groot aantal gepensioneerden kreeg dan ook de schrik van hun leven toen ze van het nieuws op de hoogte gebracht werden. De krant vertelt het verhaal van een 69-jarige man, die waarschijnlijk €450.000 aan spaargeld kwijt is. Hij hoopte op een compensatie van €100.000, maar de centrale bank van Ierland wist hem te vertellen dat pensioenvermogens niet onder het garantiestelsel vallen.

“De centrale bank lijkt een dubbele standaard te hanteren”, aldus het Ierse parlementslid Stephen Donnelly. “Men staat toe dat gepensioneerden alles kwijt zijn in de liquidatie van de Anglo Irish Bank, terwijl er sinds 2008 in totaal meer dan €22 miljard is uitgekeerd aan houders van niet-gegarandeerde obligaties. Ik werk met een gepensioneerde die zijn hele pensioen kwijt is geraakt. Hij krijgt zelfs de maximale compensatie van €100.000 uit het garantiestelsel niet. Dat mag niet zo blijven”.

Uit onderzoek van het Ierse ministerie van Financiën blijkt dat er op een Ierse 'approved retirement fund' gemiddeld iets meer dan €127.000 staat, terwijl altijd gedacht werd dat deze pensioenrekeningen alleen gebruikt werden door zeer vermogende spaarders. De Eurogroep en de ECB hebben in het geval van Cyprus al laten doorschemeren dat spaarders in de toekomst vaker aangeslagen zullen worden als een bank in de problemen komt en gered moet worden.

Artikel via SilverDoctors

Uiteraard is ook de RSI maar gewoon een indicator die er wel eens naast kan zitten. Toch heeft de praktijk uitgewezen dat financiële activa telkens op en neer schommelen tussen onderwaardering en overwaardering. De RSI-index kan het sentiment rochom een bepaalde belegging meten en aan de hand daarvan vaststellen wat de meest en minst populaire beleggingen waren over een bepaalde periode.

Onderstaande grafiek geeft de RSI-index van diverse aandelen, indices, obligaties, grondstoffen en valuta weer over de afgelopen 14 dagen. De grafiek is afkomstig van Global Macro Monitor en is gebaseerd op de situatie van vrijdag 19 april 2013. De kleurtjes spreken voor zich: een hoge RSI weerspiegelt een belegging die 'overkocht' is, terwijl de lage RSI hoort bij beleggingen die juist niet populair waren en zodoende 'oververkocht' zijn. Ervan uitgaande dat er een cyclische patroon bestaat tussen onderwaardering en overwaardering zou je op basis van deze grafiek concluderen dat Amerikaanse staatsobligaties (10-jaar en 30-jaar), de Japanse Nikkei index en aardgas momenteel niet interessant zijn. Goud, maar ook grondstoffen als koper en olie, zijn daarentegen bijzonder gunstig gewaardeerd tegen de koers van afgelopen vrijdag.

Uiteraard kan de over- of onderwaardering van een belegging nog wat langer aanhouden. Het is dus goed mogelijk dat Amerikaanse staatsobligaties ook de komende weken het nog beter zullen doen dan goud. Maar als we de voorspellende waarde van de RSI-index mogen geloven is dit een gunstig instapmoment voor goud.

Disclaimer: Marketupdate geeft geen direct beleggingsadvies, maar presenteert de informatie die naar onze mening interessant is voor beleggers in goud en zilver. Doe als belegger je eigen onderzoek en trek zelf conclusies. Rendementen die in het verleden behaald zijn bieden nooit een garantie voor de toekomst.

Goud is ondergewaardeerd, terwijl Amerikaanse Treasuries volgens de RSI-index overgewaardeerd zijn (Bron: Global Macro Monitor)

Brent Moulton, werkzaam bij het Bureau of Economic Analysis, zei tegenover de Financial Times dat dit de grootste wijziging was in de rekenmethode sinds de toevoeging van computersoftware in 1999. “We voeren deze aanpassingen door in alle historische data die we hebben, dat is vanaf 1929. We zijn in feite de geschiedenis aan het herschrijven”, aldus Moulton.

De wijziging zal invloed hebben op het GDP van verschillende Amerikaanse staten, maar ook op de stabiliteit van de inflatie die de Federal Reserve volgt in de uitvoering van haar beleid. De wijziging van de rekenmethode dwingt economen er volgens de Financial Times toe het debat te herzien over onderwerpen die uiteen lopen van bedrijfswinsten tot de oorzaken van de economische groei.

De herziening van de cijfers, een stap die vergelijkbaar is met het toevoegen van een land als Belgie aan de totale omvang van de wereldeconomie, maakt van de Vs het eerste land ter wereld dat voldoet aan de nieuwste inteationale standaard voor de berekening van het GDP cijfer.

Creatief boekhouden…

“We kapitaliseren research & development en een categorie waar we naar refereren als 'entertainment'. Hieronder vallen literatuur en artistieke werken zoals films, televisieseries, boeken en geluidsopnames”, aldus Moulton. Momenteel worden bijvoorbeeld alleen de productiekosten van een apparaat als de iPad meegenomen in de berekening van het GDP en niet de kosten die gemaakt zijn om het apparaat te ontwikkelen. Volgens de nieuwe rekenmethode zullen dit soort R&D uitgaven worden meegenomen als investeringen, die een bijdrage van meer dan 2% zullen leveren aan het landelijke GDP.

Het GDP zal door de aangepaste rekenmethode ook stijgen in Amerikaanse staten die veel militaire R&D-activiteiten ontplooien, maar zal nauwelijks veranderen in staten waar relatief weinig onderzoekswerk verricht wordt. Men verwacht dat het GDP van New-Mexico en Maryland met respectievelijk 10% en 6% zal stijgen, terwijl een staat als Louisiana haar GDP slechts 0,6% ziet stijgen door de nieuwe rekenmethode. Het toevoegen van 'creatieve werken' – zoals films, televisieprogramma's, boeken, muziek en theater – zal het landelijke GDP met ongeveer  0,5% verhogen.

Er is nog een wijziging waarmee de toestand van de Amerikaanse economie mooier weergegeven kan worden dan deze feitelijk is. De zogeheten 'unfunded liabilities', beloofd pensioengeld waar bedrijven en pensioenfondsen nog geen volledige reserveringen voor gemaakt hebben, zullen voortaan oogluikend worden toegestaan. Niet langer wordt het bedrag genomen dat Amerikanen daadwerkelijk afdragen aan dit soort pensioenfondsen, maar het (hogere) bedrag dat ze in de toekomst beloofd is.

Onderstaande grafiek laat zien dat de correlatie tussen aandelen en goud in een opgaande markt vrij hoog is, meestal tussen de 0,6 en 0,8. In 2011 was de correlatie op een gegeven moment 0,87, wat wil zeggen dat 'goud' bijna hetzelfde rendement maakte als de aandelen van de S&P500 index. Toch kan de correlatie ook omslaan naar negatief terrein, omdat de correcties in goud een aandelen na elkaar plaatsvinden.

Als onderstaande grafiek over de afgelopen zeven jaar enige voorspellende waarde heeft zouden vooral de aandelenbeleggers zich nu zorgen moeten maken. De daling van de goudprijs hebben we nu al gehad, terwijl de aandelenmarkt nog sterk overeind blijft. In de zomer van 2008 zagen we een grote correctie in grondstoffen (met name olie), gevolgd door een crash op de aandelenmarkt in het najaar van 2008. Zou ons nu hetzelfde te wachten staan?

De negatieve correlatie in 2008 begon met prijsdaling van goud en eindigde met een crash op de aandelenmarkt (Bron: Zero Hedge)

Het afgelopen kwartaal kwamen er iedere maand gemiddeld 24.000 werklozen bij, zo schrijft het CBS. De stijging was gedurende deze periode het sterkst onder de 25-45 jarigen, namelijk 11.000 per maand. On de 45-plussers kwamen er maandelijks gemiddeld achtduizend werklozen bij. In de leeftijdscategorie onder de 25 was de stijging de afgelopen drie maanden gemiddeld vierduizend per maand.

Het aantal WW-uitkeringen dat verstrekt werd nam in maart met 3.000 toe. Er werden namelijk 48.000 nieuwe uitkeringen aangevraagd, terwijl er 45.000 werden stopgezet. Daarvan kon de bijna de helft (22.000) het vinden van een nieuwe baan opgeven als reden om de uitkering stop te zetten, de andere helft bleef dus zonder werk en zonder uitkering. Het aantal mensen dat de maximale uitkeringsduur bereikt had was in maart groter dan in de maand ervoor en ook groter dan in dezelfde maand van vorig jaar.

De snelheid waarmee de werkloosheid in ons land oploopt is vandaag de dag veel groter dan in 2008, toen de crisis uitbrak en de paniek nog groot was. Het fundament waarop de Nederlandse economie zou moeten herstellen is nog niet zo stevig. De neergang van de huizenmarkt heeft in ons land een relatief grote impact op de economie, omdat men veel geld geleend heeft om een huis te kunnen kopen. Nu de huizenprijzen dalen staan veel bouwprojecten stil en worden mensen terughoudender met het uitgeven van geld. Dat heeft zijn weerslag op de consumptieve bestedingen en de bedrijfsinvesteringen.

Werkloosheid in Nederland stijgt naar 8,1% in maart 2013 (Bron: CBS)

Ook buitenlandse beleggers blijken een bijdrage geleverd te hebben aan de hogere koersen. De tweede grafiek laat zien dat er de laatste tijd een recordbedrag aan buitenlands geld in de Japanse aandelenmarkt gestroomd is. Proberen deze beleggers profijt te halen uit het agressieve monetaire beleid van de Bank of Japan? De Grafieken komen van Bloomberg en verschenen op Zero Hedge.

De Nikkei index stijgt…

… en buitenlandse beleggers doen mee

Een delegatie uit de Achterhoek ging vorige week kijken in de Engelse stad Bristol en in de Londense wijk Brixton, waar dergelijke alteatieve munten al in omloop zijn gebracht. De Britse alteatieven kunnen alleen bij de lokale winkels gebruikt worden en vormen daarmee geen bedreiging voor het wettige betaalmiddel. Volgens de Nederlandsche Bank is het toegestaan om een lokale munt in te voeren, mits deze niet teveel op de euro lijkt. 

Het idee achter de lokale munt is dat de plaatselijke economie meer gestimuleerd wordt. Iemand die veel 'Achterhoekers' in de portemonnee heeft zal misschien eerder besluiten naar de lokale bakker of slager te gaan. Het is ook nog niet duidelijk hoe een dergelijke munt in omloop moet worden gebracht en wie erop toe gaat zien dat de munt zijn koopkracht kan vasthouden.

Bron: BNR

De Achterhoek denkt na over introductie van eigen munteenheid

In februari 2013 groeide de totale blootstelling aan Italiaanse staatsobligaties in de bankensector van het land naar een record van €351,6 miljard. Dat meldt Reuters op basis van cijfers van de Italiaanse centrale bank. Het is een fractie meer dan in januari, toen er €350,77 miljard aan schuldpapier van de eigen overheid op de balans van de totale Italiaanse bankensector stond.

Zero Hedge dook in het archief van de Italiaanse centrale bank en bouwde een grafiek van de totale blootstelling aan Italiaanse staatsschulden in het banksysteem. Tussen begin 2008 en eind 2011 verdubbelde deze positie van ongeveer €100 naar meer dan €200 miljard. Toen de rente op Italiaanse staatsobligaties eind 2011 hard begon te stijgen reikte de bankensector de helpende hand toe. Iets meer dan een jaar verder is de totale staatsschuld van Italië in handen van haar eigen bankensector weer €150 miljard hoger en staat het totaal op €350+ miljard.

LTRO?

De grootschalige aankopen van staatsobligaties houdt mogelijk verband met het LTRO programma van de ECB. In twee fasen (december 2011 en februari 2012) konden Europese banken honderden miljarden lenen in ruil voor onderpand zoals Italiaanse, Spaanse, Griekse en Portugese staatsobligaties.

Italiaanse banken stoppen zich vol met staatsobligaties uit eigen land (Bron: Zero Hedge, Bank of Italy)

Het benzinegebruik en het aantal met de auto afgelegde kilometers is een indicator voor de activiteit van de economie. Een groter aantal verplaatsingen betekent dat mensen makkelijk geld uitgeven en suggereert een hogere omloopsnelheid van het geld in de economie. Net als het energieverbruik of de hoeveelheid vrachtvervoer kan ook het brandstofgebruik een indicator zijn voor de werkelijke toestand van de economie.

De eerste grafiek hieronder geeft de vraag naar benzine weer van 1991 tot en met 2013, gemiddeld over de afgelopen 52 weken. Het omslagpunt kwam tussen 2007 en 2008, toen de vraag begon te dalen (zwarte lijn). De rode lijn geeft de vraag naar verschillende soorten petroleum producten weer. De lijn laat nog een veel scherpere daling zien. De cijfers zijn afkomstig van de Energy Information Administration.

De tweede grafiek geeft aan dat het lagere brandstofverbruik in de VS hooguit voor een zeer beperkt gedeelte toegeschreven kan worden aan efficiëntere auto's die verder rijden op een volle tank. Het aantal gereden kilometers (cumulatief over de laatste 12 maanden) viel in 2008 uit de stijgende trend. Er worden nu evenveel kilometers gereden als in 2005, terwijl de populatie gegroeid is en er tussen 1991 en 2006 een zeer stabiele trend naar boven zichtbaar was. De cijfers laten zien dat de Amerikaanse consument, ondanks het 'cash-for clunkers' programma en de lagere brandstofprijzen, niet meer is gaan rijden.

Vraag naar benzine en andere petroleum producten is sinds uitbreken crisis gezakt (Afbeelding via: Zero Hedge)

Er zijn niet meer kilometers afgelegd, de trendlijn is in 2008 gebroken (Afbeelding via: Zero Hedge)

De totale verkoop van benzine door raffinaderijen staat op het laagste punt ooit gemeten door de EIA (Afbeelding via: Zero Hedge)

Deze cijfers laten zien dat de belastingdienst in de VS estig tekort schiet voor wat betreft het controleren van alle uitkeringsaanvragen. Ook toont het aan dat er nog genoeg bezuinigd kan worden om het verwachte begrotingstekort van $845 miljard te verkleinen. Het is de vraag of de regering wel wil bezuinigen, want in december 2011 werd al een voorstel gedaan om werkloosheidsuitkeringen voor mensen die meer dan $1 miljoen verdienden en echtparen die meer dan $2 miljoen per jaar binnen kregen met 100% te belasten. Deze maatregel werd door het Huis van Afgevaardigden geaccepteerd als onderdeel van de banenwet, maar werd uiteindelijk niet meegenomen in de versie van de wet die president Obama ondertekende.

In Califoië en New York werd het meeste misbruik gemaakt van de werkloosheidsuitkering, respectievelijk 810 en 610 huishoudens met een eerder inkomen hoger dan een miljoen dollar ontvingen deze uitkering. Per staat kan de uitkering, die in 1935 werd ingevoerd, sterk in hoogte verschillen. In New York kan een werkloze aanspraak maken op maximaal $405 per week, in Mississippi is dat $235.

99 weken

De werkloosheidsuitkeringen hadden oorspronkelijk maar een beperkte duur van maximaal 26 weken, maar omdat het zo goed gaat met het herstel van de Amerikaanse economie en omdat de financien van de overheid er zo goed voor stonden werd besloten om deze grens op te rekken naar 99 weken. Een vrij willekeurig getal, dat waarschijnlijk ook geen definitief getal zal zijn. De voorwaarden van de werkloosheidsuitkering zijn al elf keer aangepast. De laatste aanpassing werd vorig jaar gemaakt, waarin werd vastgelegd dat de uitkering ook in heel 2013 gegarandeerd kon worden. Een miljonair in New York die deze uitkering in 2010 ontving streek gemiddeld $13.590 per jaar op, een maximum van 33 weken aan uitkering.

Kosten stijgen

De kosten van deze uitkering zijn sinds 2007 bijna verdrievoudigd, van $33 naar $94 miljard. In 2010 waren de uitgaven het hoogst, namelijk $150 miljard. Volgens het Bureau of Labor Statistics was de werkloosheid volgens de meest ruime definitie (inclusief werkzoekenden en onvrijwillig parttime werknemers) in februari 14,3%. In april 2010 piekte dit cijfer naar 17,1%.

Volgens Heidi Shierholz van het Economic Policy Institute is het programma van de werkloosheidsuitkering “effectief ontworpen”, omdat 68% van de uitkeringen naar huishoudens gaat die minder dan $50.000 verdienden. Ze vertelde tegenover Bloomberg dat de Amerikaanse economie in decennia niet zo'n grote economische crisis heeft meegemaakt en dat het programma daar niet op berekend was.

1. Volgens het Amerikaanse Census Bureau leeft momenteel één op de zes Amerikanen in armoede. Dat is het hoogste percentage sinds de jaren zestig.
2. Als je de Amerikanen met een laag inkomen zou meenemen is de ontwikkeling nog veel slechter. Volgens het Amerikaanse Census Bureau horen meer dan 146 miljoen Amerikanen tot de categorie “arm” of “laag inkomen”.
3. Ongeveer 20% van alle Amerikaanse kinderen groeit op in armoede. Dat zijn er procentueel meer dan in het jaar 1975.
4. Naar schatting 57% van alle kinderen in de VS groeit op in een huishouden dat geschouwd kan worden als 'arm' of 'laag inkomen.'
5. Onder Afrikaans-Amerikaanse huishoudens met kinderen heeft 29,2% soms te weinig middelen om eten te kopen.
6. Volgens een recent uitgebracht rapport leeft 60% van alle kinderen in Detroit in armoede.
7. Het aantal kinderen dat in de VS leeft op $2 per dag is toegenomen tot 2,8 miljoen. Dat is een stijging van 130% ten opzichte van 1996.
8. Voor het eerst zijn er meer dan één miljoen schoolgaande kinderen die als dakloos worden aangemerkt. Dat zijn er 57% meer dan in het schooljaar 2006-2007.
9. Het aantal daklozen in de regio van Washington D.C. (één van de rijkste gebieden van de VS) is met 23% gestegen sinds het uitbreken van de financiele crisis.
10. Uit een studie van een universiteit blijkt dat armoede onder kinderen de Amerikaanse economie $500 miljard per jaar kost.
11. Eén op de drie kinderen in de VS groeit volgens de statistieken op zonder vader.
12. Van alle gezinnen waar het hoofd van het huishouden jonger dan 30 jaar is leeft 37% in armoede.
13. Vandaag de dag zijn er ongeveer 20,2 miljoen Amerikanen die meer dan de helft van hun inkomen kwijt zijn aan hun huur of hypotheek.
14. Ongeveer 40% van alle werkloze Amerikanen is al langer dan een half jaar werkloos.
15. Eén op de vier Amerikanen heeft een baan die minder dan $10 per uur oplevert.
16. Het aantal werkende armen in de VS is sterk toegenomen in de afgelopen jaren. Eén op de vier werknemers heeft een inkomen dat op of onder de armoedegrens ligt.
17. Meer dan 100 miljoen Amerikanen ontvangen tenminste één vorm van sociale uitkering van de overheid. En dat is zonder de gezondheidsprogramma's als Medicare en Medicaid.
18. Een recordaantal van 47,79 miljoen Amerikanen gebruikt voedselbonnen. Dat is de helft meer dan toen Obama aantrad als president van de VS.
19. Het aantal Amerikanen dat voedselbonnen gebruikt is groter dan de totale populatie van een land als Spanje en groter dan de populatie van de volgende state gecombineerd: Alaska, Arkansas, Connecticut, Delaware, District of Columbia, Hawaii, Idaho, Iowa, Kansas, Maine, Mississippi, Montana, Nebraska, Nevada, New Hampshire, New Mexico, North Dakota, Oklahoma, Oregon, Rhode Island, South Dakota, Utah, Vermont, West Virginia, and Wyoming.
20. In de jaren '70 gebruikte één op de vijftig Amerikanen voedselbonnen. Vandaag de dag is dat één op de zes. Van alle kinderen krijgt een kwart voeding die deels betaald is met voedselbonnen.

De verwijzingen naar alle artikelen en statistieken staan op The Economic Collapse Blog.

Een tentenkamp in Sacramento (Bron: Getty Images)