Categorie: Goud en Zilvermarkt

Eind oktober vorig jaar maakte de Bundesbank bekend waar de goudreserve van 3.395,5 ton opgeslagen ligt. Bijna de helft blijkt in New York te liggen, terwijl Parijs en Londen waken over respectievelijk 374 en 450 ton van de Duitse goudreserve. De volledige goudvoorraad in Frankrijk zal binnen een niet nader genoemde termijn worden teruggebracht naar Duitsland, terwijl een onbekend deel van de Duitse goudreserve in New York ook de oversteek zal maken naar de thuisbasis in Frankfurt. Dat schrijft het Duitse Handelsblatt.

De beslissing van de Bundesbank is opmerkelijk, aangezien het de afgelopen maanden verschillende keren heeft aangegeven dat het vrede heeft met de huidige verdeling van de goudvoorraad. In een verklaring uit oktober vorig jaar laat de bank weten dat het vertrouwen heeft in de goudopslag bij andere centrale banken en dat het niet onnodig wil provoceren door al het goud terug te halen naar eigen land. Zero Hedge verwijst ook naar een speech in november, waarin Andreas Dobret van de Bundesbank zijn vertrouwen uitspreekt over de opslag van goud bij de Federal Reserve in New York. Enkele passages via Zero Hedge:

Over de discussie omtrent de veiligheid van het goud dat opgeslagen ligt in het buitenland:

“The arguments raised are not really convincing. And I am glad that this is common sense for most Germans. Following the statement by the President of the Federal Court of Auditors in Germany, the discussion is now likely to come to an end – and it should do so before it causes harm to the excellent relationship between the Bundesbank and the US Fed.”

Over het vertrouwen in de Federal Reserve:

“Throughout these sixty years, we have never encountered the slightest problem, let alone had any doubts conceing the credibility of the Fed. And for this, Bill, I would like to thank you personally. I am also grateful for your uncomplicated cooperation in so many matters. The Bundesbank will remain the Fed’s trusted partner in future, and we will continue to take advantage of the Fed’s services by storing some of our currency reserves as gold in New York.”

Kort na het advies van de Duitse rekenkamer maakte de Bundesbank bekend dat het drie keer 50 ton goud zal terughalen uit Londen. Daar blijft het dus niet bij, want als de Bundesbank dit nieuwe locatiebeleid toepast zal ze ook 374 ton goud ophalen uit Frankrijk en een onbekend aantal tonnen uit New York. Samen met de 150 ton goud die uit Londen gehaald zal worden zal Duitsland dan weer bijna de helft van haar goudvoorraad in eigen beheer hebben.

Huidige locatiebeleid Duitse goudvoorraad

De bovengrondse goudvoorraad die in de hele menselijke geschiedenis is opgegraven is ongeveer 166.500 ton in volume. Daarvan bestaat naar schatting 84.200 ton uit sieraden (50,5%). Particuliere beleggers en vermogensbeheerders bezitten volgens de infographic gezamenlijk 31.000 ton goud (18,7%). Overheden wereldwijd zitten op een goudreserve van ongeveer 29.000 ton (17,4%), terwijl een aanzienlijke hoeveelheid van 22.300 ton goud niet duidelijk geïdentificeerd kan worden met de drie genoemde categorieën.

De infographic van Demonocracy is opgesplitst in stukjes, klik op de afbeeldingen voor een grotere versie.

Goudbaartjes van 1, 5, 10, 20 en 31,1 gram

Een 400 troy ounce LBMA goudstaaf tegenover dezelfde 'waarde' in $100 biljetten

1 ton aan goudstaven

Het maximale laadvermogen van een Chevrolet Silverado in goud (~1.66 ton) en het equivalent in dollars

10 ton versus 100 ton goud

Een vrachtwagen met ongeveer 25 ton aan goudstaven

De Amerikaanse goudreserve van 8133,5 ton

Overzicht van landen en entiteiten met grootste goudreserve

Totale bovengrondse goudvoorraad in de wereld naar categorie

Zuid-Afrika – het land dat ooit de ranglijst aanvoerde als grootste goudproducent – werd afgelopen zomer geplaagd door een golf van stakingen. Het probleem begon bij platinamijnen, maar sloeg later ook over op diverse goudmijnen. Door loonsverhogingen is de rust enigzins teruggekeerd, maar de mijnproductie is nog steeds niet op het normale niveau. In oktober kwam de goudproductie in Zuid-Afrika zelfs 46% lager uit.

De productie van platina was in november al wel hoger dan de maand ervoor, het Zuid-Afrikaanse bureau voor de statistiek registreerde een stijging van 3% in de productie van metalen uit de platina groep. Tot deze groep behoren platina, palladium, osmium en nog een aantal andere metalen.

In totaal kwamen vorig jaar meer dan vijftig mijnwerkers om het leven tijdens uit de hand gelopen demonstraties. Bullionstreet meldt dat de goudproductie van Zuid-Afrika de afgelopen zeven jaar sterk is afgenomen. Haar koppositie is inmiddels overgenomen door China, dat in 2011 maar liefst 355 ton goud uit de grond haalde. De top drie is compleet met Australie (270 ton) en de VS (237 ton). Zuid-Afrika haalde met een goudproductie van 190 ton de vijfde plek, achter Rusland (200 ton).

Bekend exportproduct van Zuid-Afrika, de gouden Krugerrand (Bron: iStockphoto.com)

De oveame van de St. Barbara's Southe Cross goudmijn past in een lange reeks van oveames van Australische goudmijnen door Chinese bedrijven. De afgelopen zes maanden hebben Chinese mijnbouwbedrijven als Shandong Gold, Zijing Mining en Zhaojin Mining veel oveames uitgevoerd in het westelijke gedeelte van Australië.

In december van vorig jaar legde de St. Barbara's Southe Cross goudmijn, die voor een bedrag van $22,5 miljoen werd verkocht, nog het werk stil. De mijn was volgens verschillende analisten verlieslijdend, maar toch ziet Hanking Gold Mining voldoende kansen. China beschikt over veel valutareserves, die het graag wil inruilen voor bezittingen die meer opleveren. China heeft veel behoefte aan goud, meer dan de eigen aardbodem kan leveren. Om die reden heeft het land haar mijnactiviteiten verlegd naar het buitenland, door het doen van talloze oveames.

Volgens analisten hebben veel mijnbouwbedrijven sinds de financiele crisis moeite om voldoende kapitaal aan te trekken. China beschikt over voldoende kapitaal en heeft daaaast veel behoefte aan goud. Het logische gevolg is dat Chinese mijnbouwbedrijven wereldwijd op oveamepad gaan om de goudproductie verder op te kunnen schroeven. Onderstaande kaart van Australië kwam ik tegen op Gold.Infomine.com en geeft een gedetailleerd overzicht van alle goudmijnen in dat land (januari 2010).

Kaartje van goudmijnen in Australië in januari 2010, klik voor grotere versie (Bron: Geoscience Australia)

De Kalgoorlie Super Pit goudmijn in Australië, een gat van 360 meter diepte (Bron: Geoscience Australia)

De duizend goudstaven hebben bij de goudprijs op het moment van schrijven een totale waarde van $53,6 miljoen of €40 miljoen. Om één goudstaaf van 1 kilo te kunnen kopen moeten Chinezen vandaag de dag ruim 333.000 yuan ophoesten. Onderstaande afbeeldingen zijn afkomstig van de Chinese website People's Daily Online.

De titel van dit bericht verwijst naar de Yellow Brick Road uit het boek The Wizard of Oz. In de documentaire The Secret of Oz betoogt Bill Still dat de Yellow Brick Road uit dit verhaal een verwijzing is naar de rol van goud in het financiele monetaire systeem. Ik heb het boek The Wizard of Oz niet gelezen, maar ik heb de documentaire van Bill Still wel gezien. Absoluut een aanrader, gratis te bekijken op YouTube.

Gouden straatje in China, bestaande uit duizend goudstaven van 1 kilogram (Bron: People's Daily Online)

Zero Hedge publiceert iedere maand een geactualiseerde grafiek met de totale goudimport van China over 2012. Het is niet duidelijk hoeveel van deze goudstaven terecht komen bij de centrale bank, maar we twijfelen er niet aan dat een aanzienlijk deel van het goud die kant op gaat. China is de grootste goudproducent ter wereld met een jaarproductie van 355 metrische ton in heel 2011. Het Aziatische land geeft al een aantal jaar geen actuele data meer door betreffende de omvang van de goudreserve, maar het behoeft geen uitleg dat het land haar goudreserve sterk aan het uitbreiden is. In 2011 werd voor in totaal 392,6 metrische ton goud ingevoerd via Hong Kong. 

China, dat meer dan $1 biljoen aan dollarreserves heeft, koopt veel goud om zich in te dekken tegen een valutacrisis. De goudvoorraad van China was zeer klein ten opzichte van de omvang van de economie, maar de laatste drie jaar heeft het land veel inspanning geleverd om die achterstand weer in te halen. Hoeveel goud China nu precies heeft liggen bij de centrale bank weten we niet, maar het zou ons niet verbazen als dat minstens het dubbele is van het laatst vrijgegeven cijfer van 1.054,1 ton.

Zero Hedge duikt dieper in de data en komt tot een opvallende conclusie: In 2012 kocht China voor $39 miljard aan goudstaven, terwijl het netto slechts $10 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties aan haar balans toevoegde. De verschuiving van dollarreserves naar goudreserves vindt blijkbaar nu al plaats op basis van het volume. Als de goudprijs in de toekomst verder stijgt zal de goudcomponent op de balans van de People's Bank of China naar verhouding nog meer terrein winnen ten kosten van valutareserves.

Mark-to-market model

China hanteert net als het Eurosysteem het mark-to-market model, waarin de goudvoorraad op de balans van de centrale bank periodiek opnieuw gewaardeerd wordt naar de actuele marktprijs. De stijgende goudprijs heeft er binnen het Eurosysteem al voor gezorgd dat de goudreserve inmiddels meer euro's waard is dan de buitenlandse valutareserve. China haakt ook aan op dit model, waarin goud als bezit op de balans van de centrale bank geplaatst wordt en het tegenover het geld in omloop gezet wordt. Voordat het daar de vruchten van kan plukken moet het land wel een aanzienlijk hoeveelheid goud hebben. Onderstaande figuur, gebaseerd op de gegevens van Zero Hedge, laat zien dat China daar al druk mee bezig is. De onderste afbeelding van Wikipedia laat zien in welke landen de goudreserve per persoon het grootste was (in januari 2011).

Goudimport China via Hong Kong in 2012 (Bron: Zero Hedge)

Goudreserve landen per capita, waar ligt het meeste goud? Data van begin 2011 (Bron: Wikipedia)

Sinds halverwege december zijn de prijzen van goud en zilver sowieso weinig van hun plaats gekomen. Een verklaring daarvoor is moeilijk te geven. Er zijn verschillende factoren die de prijs op de papieren goudmarkt kunnen beinvloeden. Als we kijken naar de snelheid en de timing van de koersdaling afgelopen vrijdag is manipulatie niet uit te sluiten. We zien te vaak dat de goudprijs (en de zilverprijs) om gezette tijden een daling inzetten. Vaak is dat direct na de opening van de COMEX of vlak voor de Londen PM Fix. Afgelopen vrijdag stopte een sterke koersdaling vlak voor 10 uur, het moment waarop een Londen fix prijs wordt vastgelegd. Het is denkbaar dat er contracten zijn waarbij de prijs wordt vastgesteld op basis van deze fix. Door plotseling veel contracten aan te bieden op de markt kan de prijs naar beneden gedrukt worden.

De Londen PM fix was vrijdag €1243,25, tegenover een AM fix van €1259,29. Op donderdagmiddag was de PM fix nog €1270,48. Door de sterke volatiliteit in de goud- en zilverprijzen worden kopers van edelmetaal op de proef gesteld. De fundamentele redenen om goud te kopen zijn nog minstens zo sterk aanwezig als een paar jaar geleden. Ook blijft China nog steeds massaal goud aan haar reserves toevoegen. De stijgende trend in de goudprijs over de afgelopen twaalf jaar is ook nog steeds niet gebroken. Zilver doet het beduidend slechter, wat ondanks de grote volatiliteit komen de prijzen nog steeds moeilijk van hun plek. De toenemende hoeveelheid fysiek goud en zilver in verschillende ETF's heeft daar blijkbaar weinig invloed op.

Volgens analist Turd Ferguson van TFMetals is er wel een verklaring te vinden voor de dalende goudprijs. Hij zegt uit twee verschillende bronnen veomen te hebben dat de Zwitserse centrale bank goud aan het verkopen is om verliezen op de Japanse yen te dekken. Maar ook aan die verklaring wordt getwijfeld, gezien de reacties op zijn twitter bericht.

Have heard from two, separate sources that gold weakness is due to SNB selling gold to cover yen losses.

— Turd Ferguson (@TFMetals) January 11, 2013

Valuta effect

Het is ook interessant om het koersverloop van goud en zilver in $ en €  van de afgelopen dagen naast elkaar te leggen. Doordat de euro de afgelopen week een stuk sterker is geworden ten opzichte van de dollar hebben beleggers in de eurozone minder cash nodig om goud te kopen. Dat is dan weer de positieve uitleg van dalende koersen. Donderdag steeg de goudprijs met 1,36% in dollartermen, terwijl de prijs uitgedrukt in euro's vlak bleef. Daarmee weerspiegelt de goudprijs nu ook de zwakte in de dollar. De EUR/USD liep in een week tijd op van minder dan $1,30 naar $1,3344. De euro werd dus 2,6% meer waard ten opzichte van de dollar, een sterke verschuiving die we al enige tijd niet meer gezien hebben. De doemverhalen rondom de euro zijn even naar de achtergrond verdwenen, waardoor de blik weer gericht wordt op het financieringsprobleem van de VS. Binnenkort staat de verhoging van het schuldenplafond alweer op de agenda en in maart zal de Amerikaanse politiek zich opnieuw moeten buigen over bezuinigingsplannen die eind vorig jaar werden uitgesteld.

Goudprijs in € per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

Zilverprijs in € per kilo (Bron: Goudstandaard)

Euro sterkte met maarliefst 2,6% aan ten opzichte van de dollar (Bron: Yahoo Finance)

De goudprijs in € is over de afgelopen vier maanden vrijwel niet gestegen (Bron: Goudstandaard)

Deze nieuwe wet, getiteld de “Precious Metal Purchasing Act” (SB3341), vereist van handelaren dat ze ook een kopie van het legitimatiebewijs vragen, zo lang de bestelling groter is van $250. De klant- en ordergegevens moeten volgens deze nieuwe wet tenminste 1 jaar bewaard blijven, maar elke order groter dan $500 moet vijf jaar in het archief blijven staan. Een andere opvallende passage uit de wet is dat er geen goud een zilver meer gekocht mag worden met contant geld. Alle betalingen moeten via een bankrekening of creditcard verricht worden.

Kort gezegd is anoniem goud of zilver kopen er niet meer bij via de reguliere verkoopkanalen in de staat Illinois. Klanten die niet willen dat hun aankopen en adresgegevens vastgelegd worden zullen hun toevlucht moeten zoeken tot handelaren in een andere staat of onderhandse verkoop via een site als eBay. Voor ieder geval waarin de wet niet correct nageleefd is kan de staat een boete opleggen van $500. 

Berichten als deze geven er blijk van dat ook de overheid de handel in goud en zilver in de gaten wil houden. Met de goudconfiscatie van 1933 (Executive Order 6102) in het achterhoofd kan men zich zorgen gaan maken over een eventuele nieuwe confiscatie van goud in de VS. In Nederland moeten aankopen van goud en zilver ook geregistreerd worden vanaf een grens van ongever €11.000. Een kopie van het legitimatiebewijs is in dat geval vereist. Bij meerdere aankopen beneden de €11.000 is geen legitimatie vereist.