Blog

  • Grafiek: Goud versus goudmijnen

    Volgens sommige beleggers zijn aandelen van goudmijnen een soort hefboom op de goudprijs, omdat een verandering van de goudprijs procentueel een veel grotere impact heeft op de winstmarge van een mijn. Het verschil tussen de goudprijs en de productiekosten van een mijn is de winstmarge voor de goudmijn. Een kleine verandering van de prijs van het edelmetaal heeft dus een veel grotere impact op de winst (en daarmee de waarde) van een goudmijn dan op de waarde van een gouden munt of goudstaaf.

    In theorie klinkt dat heel logisch, maar de praktijk blijkt een stuk weerbarstiger. Op de lange termijn zou je inderdaad mogen verwachten dat de waarde van een goudmijnaandeel bepaald wordt door de winstgevendheid van de mijn, maar er zijn veel meer factoren die de waarde van het aandeel kunnen beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan het tegenpartij risico van de overheid, looneisen van mijnwerkers, veranderingen in de productiekosten en onverwachtse tegenvallers als gevolg van slecht weer of stakingen.

    Renderen goudmijnen beter dan goud?

    In het verleden zijn er inderdaad voorbeelden te vinden van periodes dat goudmijnen een beter rendement haalden dan goud zelf. Het meest bekende voorbeeld is de bull market van eind jaren zeventig. Maar als we naar de meer recente ontwikkeling van de goudprijs en de goudmijnaandelen kijken, dan zien we dat de rollen in de praktijk soms ook omgekeerd kunnen zijn.

    Via de website van de NASDAQ verzamelden we historische data over de ontwikkeling van de goudprijs en de goudmijnaandelen. Voor de goudprijs namen we de dagelijkse slotkoers van GLD, het grootste goud-ETF ter wereld dat de goudprijs vrij nauwkeurig volgt. Voor de prijsontwikkeling van de goudmijnaandelen keken we naar GDX, een index bestaande uit verschillende grote goudmijnen.

    goud-vs-goudmijnen-10jaar

    Rendement goud versus goudmijnaandelen sinds 2007

    Goud rendeerde laatste tien jaar beter

    Bekijken we de koersontwikkeling van de afgelopen tien jaar, dan zien we dat goud het in deze periode eigenlijk veel beter heeft gedaan dan een index van verschillende grote goudmijnen. De goudprijs steeg in deze periode met meer dan 70%, terwijl de waarde van de goudmijnaandelen juist meer dan 40% daalde.

    Natuurlijk is deze vergelijking niet helemaal eerlijk, omdat goudmijnen in goede tijden ook extra inkomsten in de vorm van dividend kunnen opleveren. Fysiek goud keert geen dividend uit, maar daar staat tegenover dat het edelmetaal zelf geen tegenpartij risico kent.

    Zoekt u een veilige haven voor uw spaargeld, dan verdienen goudbaren en gouden munten de voorkeur boven goudmijnaandelen. Maar bent u bereid meer risico te nemen, dan kunnen de mijnen in bepaalde gevallen ook interessante rendementen bieden. Zeker als u uit het grote aanbod van goudmijnaandelen de juiste weet te vinden.

  • Britse munthuis ziet sterke toename in vraag naar goud

    Het Britse munthuis zag in de eerste drie maanden een sterke toename in de vraag naar goud, zo schrijft de Telegraph. In januari en februari daalde de verkoop van gouden munten en goudbaren nog, maar door een explosieve stijging van de vraag in maart kwam het totaal voor het eerste kwartaal ongeveer 20% hoger uit dan in dezelfde periode van vorig jaar.

    De Britse Royal Mint zag ook een sterke toename in de vraag naar goud in combinatie met opslag. Het Signature Gold programma, dat particulieren in staat stelt om edelmetaal via een gewichtsrekening aan te kopen, zag de verkoop in maart met 178% stijgen ten opzichte van dezelfde maand van vorig jaar.

    goudprijs-britseponden

    Stijging goudprijs in Britse ponden (Bron: Goldprice.org)

    Vlucht naar veiligheid

    De toegenomen vraag naar goud hangt natuurlijk sterk samen met de stijging van de goudprijs. Het edelmetaal zit al sinds de renteverhoging van de Federal Reserve halverwege december vorig jaar in een opwaartse trend, maar door toenemende geopolitieke spanningen en zorgen over een harde Brexit kreeg goud nog wat meer wind in de zeilen als alternatieve veilige haven.

    Vorig jaar werd er in de aanloop naar het Britse referendum al veel meer goud verkocht dan normaal. Bezorgde Britse spaarders kochten toen goud voor minder dan £900 per troy ounce. Toen de uitslag van het referendum bekend werd zakte de waarde van het Britse pond en steeg de goudprijs in deze valuta in één klap met meer dan tien procent. Sindsdien wordt er in heel Europa meer goud verkocht, omdat er door de opkomst van nationalistische en eurosceptische politieke partijen meer onzekerheid is gekomen over de toekomst van de Europese Unie en de euro.

  • Goudprijs kan negatieve trend doorbreken

    De goudprijs staat opnieuw op het punt de negatieve trendlijn van de afgelopen jaren te doorbreken. Na het bereiken van haar all-time high in september 2011 kwam goud in een neerwaartse trend, waarbij steeds lagere toppen behaald werden.

    Tekenen we een trendlijn over de koersgrafiek van goud van de afgelopen zes jaar, dan zien we dat het kritieke niveau op dit moment op $1.286 staat. Breekt de goudprijs overtuigend door dit niveau heen, dan is dat volgens technisch analisten een zeer positief signaal waarop de goudprijs verder kan stijgen.

    Ook in euro’s staat goud op het punt de lange termijn neerwaartse trend te doorbreken. Trekken we een lijn over de pieken van oktober 2012 en juli 2016, dan komt deze lijn op dit moment uit op bijna €1.200 per troy ounce (bijna €38.600 per kilogram).

    Goudprijs in stijgende lijn

    Sinds de laatste renteverhoging door de Amerikaanse centrale bank zit de goudprijs weer in een stijgende lijn, geholpen door een oplopende inflatie en nieuwe zorgen over de geopolitieke situatie in het Midden-Oosten. Door de Amerikaanse raketaanval op Syrië schoot de prijs van het edelmetaal omhoog, waarbij ook het 200-daags gemiddelde doorbroken werd. De goudprijs bereikte deze week het hoogste niveau in acht maanden.

    gold-trendline

    Goudprijs kan negatieve trend doorbreken (Grafiek via @jessefelder)

    Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

  • Video: Follow The Money debat over geld, schulden en de kredietcrisis

    Follow the Money organiseerde onlangs een discussieavond waarin het thema geld en schuld centraal stond. Dirk Bezemer, Theo Kocken, Maarten Schinkel en Arno Wellens analyseren de grootste economische crisis sinds de jaren dertig en denken hardop na over de vraag hoe we naar een beter geldsysteem kunnen.

    Is er wel een alternatief voor onze schuld gedreven economie? Heeft de euro nog wel een toekomst? En hoe komen we van onze torenhoge schulden af? Dat zijn zomaar een paar vragen die tijdens deze avond aan bod kwamen. De hele discussie is op video vastgelegd en duurt ongeveer twee uur, een aanrader!


  • Federal Reserve onder vuur vanwege lekken informatie

    De Federal Reserve is opnieuw in verlegenheid gebracht voor het uitlekken van marktgevoelige informatie. Stanley Fisher, vice-voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, zou tijdens een lezing voor het Brookings Institution in Washington vragen hebben beantwoord over het rentebeleid van de centrale bank. Het feit dat de speech achter gesloten deuren plaatsvond en niet publiek werd aangekondigd roept veel vraagtekens op, omdat investeerders op die manier waardevolle insider informatie konden krijgen over het rentebeleid van de centrale bank.

    Stanley_FischerEen woordvoerder van het Brookings Institution verklaarde tegenover de media dat het gebruikelijk is om geen pers toe te laten bij dit soort toespraken. Dat de vice-voorzitter van de Federal Reserve daar een toespraak houdt en vragen uit de zaal beantwoordt lijkt in strijd met haar streven naar meer transparantie.

    Sinds het uitbreken van de financiële crisis wil de Federal Reserve juist meer openheid geven, een koersverandering die door Ben Bernanke werd ingezet en die Janet Yellen momenteel voortzet. De Amerikaanse centrale bank volgt daarmee het voorbeeld van de Europese Centrale Bank.

    Transparantie

    In 2010 gaf de Amerikaanse centrale bank tegenover Reuters de volgende verklaring af met betrekking tot het uitlekken van informatie.

    “De leden van het comité moeten er alles aan doen om zich ervan te weerhouden hun persoonlijke visie uit te spreken ten aanzien van het monetaire beleid. Dat geldt voor elke ontmoeting en ieder gesprek met een individu, een bedrijf of organisatie die financieel kan profiteren van het verkrijgen van informatie, tenzij die informatie eerder al in het publiek gecommuniceerd is.”

    De toespraak van Fisher lijkt niet in overeenstemming met deze richtlijn, aangezien zijn commentaren van tevoren niet publiekelijk werden gemaakt. Dat is een potentieel risico, aangezien de bijeenkomsten en exclusieve diners van het Brookings Institute ook bezocht wordt door vermogensbeheerders en bankiers van Wall Street. Ook zitten er mensen van Goldman Sachs, Deutsche Bank en JP Morgan in het bestuur van deze non-profit organisatie.

    Lekken van informatie

    Eerder deze maand legde Jeffrey Lacker zijn functie als voorzitter van de Federal Reserve van Richmond neer, nadat hij had onthuld dat hij in 2012 vertrouwelijk informatie over het monetaire beleid van de centrale bank had doorgespeeld aan een financiële instelling.

    Lacker gaf in een gesprek met een analist van Medley Global Advisors vertrouwelijke informatie over een besloten bijeenkomst van de centrale bank. Deze informatie kwam via hun nieuwsbrief naar buiten, nog voordat het openbare verslag van de Federal Reserve gepubliceerd werd.

  • Poetin houdt rekening met meer ‘false flag’ aanslagen in Syrië

    De chemische aanval in de Syrische stad Idlib was een ‘false flag’ die in scene is gezet om Assad in een kwaad daglicht te stellen. Dat zei de Russische president Poetin tijdens een persconferentie in Moskou. Hij zegt ook informatie te hebben dat er meer van dit soort aanslagen zullen plaatsvinden in Syrië, waarbij de regering van Assad weer als schuldige aangewezen zal worden.

    Tijdens de persconferentie na afloop van een ontmoeting met de Italiaanse president Sergio Mattarella zei Poetin daar het volgende over:

    “We hebben uit verschillende bronnen informatie gekregen dat false flag operaties als deze – want anders kan ik het niet noemen – in andere delen van Syrië worden voorbereid, onder andere in de gebieden ten zuiden van Damascus. Ze willen daar een chemische aanval plannen en de Syrische regering beschuldigen van deze aanval.

    Ik heb hier met president Mattarella over gesproken en ik vertelde hem dat de aanslag me sterk deed denken aan de gebeurtenissen van 2003, toen vertegenwoordigers van de Verenigde Staten tijdens sessie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties vermeende bewijzen toonden van chemische wapens die ze hadden gevonden in Irak. Vervolgens werd een militaire campagne opgestart in Irak, die eindigde met de vernietiging van het land, de groei van terreurdreiging en de verschijning van Islamitische Staat op het wereldtoneel.”

    Onderzoek

    Volgens Poetin moet er een grondig onderzoek worden gedaan naar de chemische aanval die op 4 april plaatsvond in de Syrische stad Idlib. Nog voordat dit incident goed was onderzocht en de conclusies gepresenteerd werden in de Verenigde Naties vuurde het Amerikaanse leger al tientallen Tomahawk raketten af op een militaire luchtbasis van het regeringsleger van Syrië. Daarmee mengde de VS zich voor het eerst in het Syrische conflict.

    Volgens de Syrische president Assad zijn er geen chemische wapens meer in handen van het regeringsleger. Terroristische organisaties als Islamitische Staat en Al-Nusra zouden volgens hem nog wel over dit soort wapens kunnen beschikken, aangezien niet alle opslagplaatsen meer onder controle zijn van het Syrische regeringsleger.

    Lees ook:

  • Goudprijs naar hoogste niveau in acht maanden

    De goudprijs bereikte woensdag het hoogste niveau in acht maanden als gevolg van de oplopende geopolitieke spanningen in de wereld. De Amerikaanse raketaanval op een militaire basis in Syrië en het dreigement van Noord-Korea om een nucleaire aanval uit te voeren op de Verenigde Staten maken beleggers ongerust.

    De prijs van een troy ounce goud brak deze week voor het eerst sinds augustus vorig jaar door de grens van €1.200 per troy ounce, omgerekend bijna €38.600 per kilogram. De goudprijs in dollars steeg naar $1.275 per troy ounce, het hoogste niveau sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen van vijf maanden geleden. Bovendien kwam de prijs voor het eerst dit jaar boven het 200-daags gemiddelde, wat door technisch analisten als een zeer positief signaal gezien wordt.

    Goud als veilige haven

    Beleggers kopen goud als hedge tegen economisch, politiek en geopolitiek risico, omdat het edelmetaal geen tegenpartij risico kent en buiten het financiële systeem verhandeld kan worden. Ook centrale banken zijn de laatste jaren op grote schaal goud aan het kopen, als vorm van diversificatie en als hedge tegen valutarisico.

    De goudprijs is sinds het begin van dit jaar al met bijna 10% gestegen. Naast geopolitieke spanningen reageert het gele metaal ook op de oplopende inflatieverwachtingen en de politieke onzekerheid in Europa. In Frankrijk is het nog uiterst onzeker wie de nieuwe president wordt. Kandidate Marine Le Pen heeft tijdens haar campagne gezegd dat ze Frankrijk uit de Europese Unie en de euro wil halen, een scenario dat veel onzekerheid met zich mee zal brengen.

    goudprijs-goudstandaard-12apr17

    Goudprijs naar hoogste niveau in acht maanden (Bron: Goudstandaard)

  • Depositogarantiestelsel is een schijnzekerheid

    Spaarders hebben er alle vertrouwen in dat hun spaargeld dankzij het depositogarantiestelsel nu veilig is, maar is dat wel terecht? Marketupdate duikt in het depositogarantiestelsel en concludeert dat het volstrekt onvoldoende is om spaarders te compenseren bij het omvallen van een grote bank.

    Het is algemeen bekend dat het depositogarantiestelsel maximaal €100.000 per persoon per bank garandeert. Valt de bank om, dan worden haar spaarders voor maximaal dit bedrag gecompenseerd. Eventuele hypotheekschulden worden in dat geval verrekend met de spaartegoeden, wat overigens niet het geval is voor andere soorten leningen bij dezelfde bank. Heb je een gezamenlijke bankrekening, dan wordt er maximaal €200.000 uitgekeerd via het garantiefonds (€100.000 per persoon).

    Deze informatie is overal op het internet te lezen, maar het heel moeilijk om terug te vinden wie er precies garant staat en waar het geld vandaan komt waarmee spaarders gecompenseerd worden. Na enig zoekwerk vonden we een paper van De Nederlandsche Bank en het Ministerie van Financiën, dat meer inzicht geeft in de exacte werking van het depositogarantiestelsel.

    Depositogarantiestelsel

    Alle banken die onder het garantiestelsel vallen moeten ieder kwartaal verplicht een bijdrage leveren aan het depositogarantiefonds. In tien jaar tijd zetten de banken in totaal een bedrag opzij dat gelijk staat aan 1% van alle gedekte spaartegoeden. Daarnaast betalen banken ieder kwartaal een risico-afhankelijke bijdrage en – indien nodig – een extra bijdrage voor het geval de spaartegoeden van de bank tussentijds zijn toegenomen.

    euro-20-billDe eerste kwartaalbijdrage van de banken aan het fonds was in juli 2012, wat betekent dat het depositogarantiefonds pas in de zomer van 2022 op volle sterkte is. Tegen die tijd ligt er een bedrag is kas waarmee ongeveer één procent van alle gedekte spaartegoeden in geval van nood gecompenseerd kan worden. De Nederlandse banken storten per jaar ongeveer € 450 miljoen in het fonds. Naar verwachting dragen de banken uiteindelijk € 3,5 tot € 4 miljard bij. De precieze omvang van de bijdrage is afhankelijk van het totale spaartegoed bij de banken.

    Het geld in het depositogarantiefonds wordt beheerd door een stichting, die tevens bepaalt waar de reserves van het fonds in belegd moeten worden. De stichting werkt hiervoor samen met de Nederlandsche Bank. Volgens de paper wordt dit vermogen naar alle waarschijnlijk belegd in staatsobligaties. Het rendement dat daarmee wordt behaald blijft in het depositogarantiefonds.

    Wat gebeurt er als een bank omvalt?

    Valt een bank om, dan moeten alle spaarders gecompenseerd worden uit het garantiefonds. Indien dat bedrag groter dan wat het garantiefonds in kas heeft, dan moeten overige banken in één keer maximaal 5% van hun eigen vermogen neerleggen. Maar als de Nederlandsche Bank van mening is dat daarmee de financiële stabiliteit in gevaar komt zal die het maximum verlagen.

    uitbetaling-garantiefonds

    Uitbetaling van spaarders onder depositogarantiestelsel (Bron: DNB)

    Is dat bedrag dan nog steeds niet toereikend, dan zal het depositogarantiefonds het resterende bedrag lenen op de kapitaalmarkt en de rente over deze lening betalen uit de kwartaalbijdrage van banken. Dit wordt verder beschreven in de volgende passage uit de paper.

    Als het dgs geactiveerd wordt en het fonds daardoor uitgeput dreigt te raken, zal de DNB, zoals hiervoor beschreven, direct een ex post bijdrage van de banken verlangen. Indien banken door de ex post bijdrage de prudentiële grens van 5% van het eigen vermogen bereiken, zal er een tekort ontstaan. Aangezien DNB een tekort om monetaire redenen niet mag financieren zal de Stichting daarom de mogelijkheid hebben om in dat geval financiering aan te trekken.

    Conclusie

    Met de herziening en uitbreiding van het depositogarantiestelsel werd voorkomen dat spaarders massaal geld van de bank zouden halen. Mede dankzij deze maatregel en dankzij het besluit om de grens in de hele eurozone gelijk te trekken naar €100.000 kwam de rust op de financiële markten weer terug. In dat opzicht is het garantiestelsel zeer succesvol gebleken. Kijken we echter onder de motorkap van het Nederlandse depositogarantiestelsel, dan kunnen we niet anders concluderen dan dat het een boterzachte garantie is.

    Sinds 2012 zetten banken ieder kwartaal wat geld opzij voor het garantiefonds, maar de bedragen zijn volstrekt onvoldoende om bezorgde spaarders gerust te stellen. Komt één van de drie grote banken in Nederland in de problemen, dan is het garantiefonds nog niet eens een doekje voor het bloeden. Andere banken moeten dan te hulp schieten, maar die zullen er in een dergelijk scenario ook niet best voor staan. Waar het uiteindelijk op zal uitdraaien is dat het depositogarantiefonds geld moet lenen om spaarders van de omgevallen bank te compenseren. De inleg van banken in het garantiefonds is dan nodig om de rente op die lening te betalen.

    We kunnen concluderen dat het depositogarantiestelsel in Nederland niet veel meer is dan een schijnzekerheid voor spaarders. Het is alsof je een paar tientjes opzij zet om een mogelijke tegenvaller van duizenden euro’s op te vangen. In ieder ongunstig scenario zal de reserve van het depositogarantiestelsel volstrekt onvoldoende blijken en ben je als spaarder overgeleverd aan de centrale bank als ‘lender of last resort’. Spaarder, wees gewaarschuwd!

    Update: In het oorspronkelijke artikel werd een verkeerd bedrag genoemd voor de totale omvang van het depositogarantiefonds. In 2024 moet er €3,5 tot €4 miljard in het fonds zitten, dat is volgens de cijfers van het CBS iets meer dan 1% van alle spaartegoeden.

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.




  • Martin Armstrong verwacht ineenstorting socialisme

    Volgens trendwatcher Martin Armstrong stevent de Westerse wereld af op een nieuwe crisis die veel ingrijpender is dan alles wat we tot op heden gezien hebben. Hij verwacht een totale ineenstorting van het socialisme, omdat de staatsschulden op een gegeven moment onhoudbaar zullen worden.

    In de volgende video legt hij uit dat overheden alleen maar meer schulden maken en niet de intentie hebben om deze schulden ooit volledig terug te betalen. Daardoor gaat een steeds groter deel van de belastinginkomsten naar de financiering van de staatsschuld.

    Omdat de schulden steeds groter worden heeft de overheid steeds meer geld nodig om de tekorten te financieren. Daardoor wordt de belastingdruk steeds hoger en worden de uitkeringen steeds lager. Centrale banken proberen de levensduur van dit systeem te verlengen door de rente naar nul te verlagen, met als gevolg dat spaarders en pensioenfondsen geen rendement meer kunnen maken.

    Volgens Armstrong zal de overheid koste wat kost proberen haar ‘levensstijl’ in stand te houden. Daarom willen ze ook af van contant geld, zodat het voor de private markt bijna onmogelijk wordt gemaakt om belastingen te ontwijken. De overheid wil alle vermogens en geldstromen van burgers en bedrijven in kaart brengen, zodat ze weten waar ze geld kunnen halen als ze dat nodig hebben.

    Obligatiebubbel

    Armstrong legt uit dat de volgende crisis heel anders zal zijn dan die van de jaren dertig. Toen was er sprake van een crisis in de private markt, nu dreigt een crisis in de obligatiemarkt waarbij overheden hun verplichtingen niet na zullen komen. Deze crisis kan volgens hem alleen voorkomen worden als overheden stoppen met het maken van tekorten en het verhogen van belastingen.

    De overheid moet volgens Armstrong weer een kleinere rol gaan spelen in de economie, zodat er meer ruimte komt voor de private markt. Door belastingen te verhogen en mensen nog afhankelijker te maken van de overheid vergroot je volgens hem juist het probleem. Een heldere analyse van Armstrong, die een goede reputatie opbouwde met tal van juiste economische voorspellingen.

    Lees ook:

  • Willem Middelkoop verwacht goudprijs van $5.000

    Volgens Willem Middelkoop kan de goudprijs in een nieuwe crisis naar $5.000 per troy ounce stijgen. Hij vreest dat er ruim acht jaar na de grote crisis van 2008 opnieuw een crash zal komen, waarbij bubbels in verschillende soorten beleggingen zullen leeglopen. Middelkoop voorziet grote financiële schokken, waarbij goud opnieuw ontdekt zal worden als veilige haven. Hij verwijst naar centrale banken, die sinds het uitbreken van de crisis weer netto kopers zijn van het edelmetaal.

    In een gesprek met de Telegraaf zegt Middelkoop dat een juiste visie op de markt alleen niet genoeg is om een goed rendement te behalen. Zijn grondstoffenfonds maakte een vliegende start, maar ging na 2011 ook hard onderuit toen de prijzen van goud en grondstoffen weer in een dalende trend terechtkwamen. “Ik kan honderd procent gelijk hebben in analyse en marktvisie en honderd procent fout zitten in timing. Je kan altijd een paar jaar fout zitten in timing, maar als je visie en planning kloppen, dan kun je dat uitzitten.”

    Grondstoffen

    Middelkoop heeft naast goud ook hoge verwachtingen van grondstoffen. Metalen als koper, nikkel, kobalt en platina worden op grote schaal gebruikt in de auto-industrie. Met de opkomst van elektrische auto’s zal vooral de vraag naar kobalt en koper toenemen, omdat er voor de productie van dit soort auto’s veel meer van deze metalen nodig zijn dan voor de productie van auto’s met een traditionele verbrandingsmotor.

  • Grafiek: Duitse staatsobligaties leveren niets meer op

    De tijd dat je nog rendement kon maken op staatsobligaties lijkt voorlopig ten einde. De volgende grafiek laat zien hoeveel rente je krijgt over Duitse staatsobligaties met een looptijd van tien jaar, na correctie voor de inflatie. Rond de eeuwwisseling kon je nog 5% rendement per jaar maken op dit schuldpapier, maar vandaag de dag staan de koersen zo hoog dat je effectieve rendement na inflatiecorrectie negatief is. Stop je nu een deel van je vermogen in dit soort staatsleningen, dan lever je op jaarbasis een procent aan koopkracht in.

    nominal-german-bond-yield

    Negatieve rente op Duitse staatsobligaties (Grafiek via @Schuldensuehner)