Willem Middelkoop sprak voor Café Weltschmerz met Arnoud Boot over de stand van zaken met betrekking tot de wereldeconomie, het financiële systeem en de politieke machtsverhoudingen in de wereld. Beide heren praten over de toekomst van de euro, het wereldwijde schuldenprobleem en de verwachting van opkomende grootmachten als Rusland, China en India. Een interessant gesprek!
De Europese Commissie werkt samen met de ECB aan een nieuw voorstel voor de invoering van Eurobonds, een nieuw soort obligatie die gezamenlijk door alle Europese landen uitgegeven zou kunnen worden. Er zouden plannen zijn om de obligaties van verschillende Eurolanden te bundelen en als nieuwe ‘European Safe Bonds’ weer op de markt te brengen, zo schrijft het Duitse Handelsblatt.
Het doel van deze obligaties is om te voorkomen dat landen in tijden van crisis hun toegang tot de kapitaalmarkt verliezen of dat het besmettingsgevaar zich verder verspreid via de bankensector. Door het risico te spreiden en obligaties van verschillende landen te bundelen wordt de kans kleiner dat de ECB moet ingrijpen.
Grafiek 1: Rente Europese staatsobligaties voor de crisis (Bron: Rabobank)
Grafiek 2: Rente Europese staatsobligaties na de crisis (Bron: Rabobank)
De centrale bank lanceerde het OMT programma en begon obligaties van de zwakke Eurolanden op te kopen, waardoor de rust op de financiële markten weer terugkeerde. Daardoor kwam de centrale bank op glad ijs, omdat de ECB volgens de verdragen geen overheidstekorten mag financieren. De situatie werd daarna niet veel beter, want sinds maart 2015 is de centrale bank begonnen met het structureel opkopen van staatsobligaties. Om niet de indruk te wekken dat dit stimuleringsprogramma voor de zwakke landen is koopt de ECB ook schuldpapier van sterke landen als Duitsland en Nederland, met alle ongewenste gevolgen zoals negatieve rentes en een tekort aan veilig onderpand.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
“Overal in ons land maakt men zich terecht zorgen over de grote aantallen illegale immigranten die ons land binnen komen. Ze hebben banen die ook van burgers en legale immigranten hadden kunnen zijn. De publieke voorzieningen die ze gebruiken leggen een last op de belastingbetalers.
Daarom wil onze regering agressiever optreden om de grenzen beter te bewaken, door een record aan nieuwe grensbewakers in te huren, door twee keer zoveel illegale immigranten terug te sturen als ooit tevoren, door illegale arbeid aan te pakken, door sociale uitkeringen voor illegale immigranten te blokkeren.
In de begroting die ik je zal voorleggen proberen we meer te doen om de deportatie van illegale immigranten te bespoedigen die gearresteerd zijn voor criminaliteit en om immigranten in kaart te brengen die illegaal werken.
We zijn een land van immigranten, maar we zijn ook een land van wetten. Het is fout en zelf vernietigend voor een land van immigranten om misbruik van onze immigratiewetten toe te staan, zoals we dat de laatste jaren hebben gezien en we moeten meer doen om dat te stoppen.”
Dacht je dat dit de woorden waren van Donald Trump? Dan heb je het mis. Dit is namelijk wat oud-president Bill Clinton in 1995 zei over illegale immigranten. Democraten of Republikeinen, het maakt blijkbaar niet zoveel uit.
De waardedaling van de Chinese yuan en toenemende kapitaalrestricties hebben de populariteit van de munt als internationaal betaalmiddel geen goed gedaan. Volgens betaaldienst SWIFT daalde de waarde van alle transacties die in de Chinese munt werden afgerekend in 2016 met 29,5% ten opzichte van het jaar daarvoor.
De Chinese yuan, in 2015 nog de vijfde populairste munt voor internationale betalingen, werd vorig jaar ingehaald door de Canadese dollar. Het is een grote tegenvaller voor de Chinese overheid, die de afgelopen jaren juist veel inspanning geleverd heeft om het gebruik van de munt in andere landen te stimuleren.
De meest populaire handelsmunten zijn nog steeds de Amerikaanse dollar en de euro, met een marktaandeel van respectievelijk 42,1% en 31,3% van de totale wereldhandel. Daarna komen het Britse pond en de Japanse yen, zo blijkt uit de laatste cijfers van SWIFT.
Chinese yuan daalt op ranglijst van populairste handelsvaluta (Bron: SWIFT)
Valutaswaps met andere centrale banken, het oprichten van nieuwe clearing banks en het geleidelijk openstellen van de Chinese kapitaalmarkt voor buitenlandse beleggers moeten de yuan juist aantrekkelijker maken als alternatief voor de dollar. Maar de praktijk leert ons dat vrije kapitaalstromen van essentieel belang zijn voor een munt die wereldwijde ambities heeft.
Toen de Chinese overheid in december de kapitaalcontroles aanscherpte daalde de waarde van alle wereldwijde betalingen in de yuan in één maand met meer dan 15%. De waardedaling van 6,6% tegenover de dollar in 2016 – de grootste daling in meer dan twintig jaar – werkte ook niet in het voordeel van de Chinese munt.
Volgens Shen Jianguang, hoofdeconoom van Mizuho Securities Asia, probeert de Chinese centrale bank nu vooral de wisselkoers te stabiliseren en een verdere waardedaling van de yuan te voorkomen. Hij zei het volgende tegenover de South China Morning Post:
“Handelaren in het buitenland zijn door de waardedaling terughoudend geworden om de yuan te accepteren. De Chinese overheid wil een verdere uitstroom van yuan voorkomen, omdat die ingewisseld kunnen worden voor dollars en daarmee de wisselkoers verder onder druk kunnen zetten.
Het stabiliseren van de wisselkoers heeft, tenminste voor 2017, een hogere prioriteit gekregen dan de internationalisering van yuan.”
Op dit moment is de Chinese yuan minder populair voor internationale betalingen, maar voor de lange termijn verwacht men dat de rol van de munt in de wereldhandel toch zal toenemen. Door grote investeringen in de infrastructuur zal de handel met andere landen op het Euraziatisch continent de komende jaren verder toenemen. Ook zal de yuan op termijn profiteren van het Cross-Border Interbank Payment System (CIPS) en van een toename van het aantal banken in de rest van de wereld dat betalingen in yuan kan verwerken.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
De export van goud richting China is in de aanloop naar het Chinese Nieuwjaar geëxplodeerd, zo blijkt uit handelsdata uit Zwitserland en Hong Kong. De Zwitserse douane registreerde in december een export van 158 ton goud richting China, ruim vier keer zoveel als het maandelijkse gemiddelde van de afgelopen jaren. De import uit Hong Kong steeg van netto 40,6 ton in november naar netto 47 ton in december.
Dit weekend begint volgens de Chinese kalender het jaar van de haan, een feestelijke gelegenheid waarbij ook veel goud wordt gekocht om cadeau te geven aan vrienden en familie. Maar dat is niet de enige reden voor de explosieve stijging van de goudimport. Ook de ontwikkeling van de goudprijs speelde eind vorig jaar een rol van betekenis.
Chinese import goud explodeert in aanloop naar Chinese Nieuwjaar (Bron: Bloomberg)
Deze bijdrage wordt u aangeboden door Hollandgold, uw adres voor de aankoop van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over goud kopen? Neem dan contact op via [email protected] of bel +31(0)88-4688400.
De speculatie op de Amerikaanse huizenmarkt is weer helemaal terug van weggeweest, want het percentage woningen dat binnen 12 maanden minstens twee keer verkocht wordt steeg naar het hoogste niveau sinds 2006. Het ‘flippen’ van huizen is een fenomeen dat we ook zagen op het hoogtepunt van de Amerikaanse vastgoedzeepbel. Met behulp van goedkoop krediet en extreem soepele kredietnormen kochten mensen geen woningen meer om in te wonen, maar om met winst te verkopen.
Volgens Trulia, dat cijfers over de Amerikaanse woningmarkt verzamelt, waren dit soort speculatieve transacties vorig jaar goed voor 6,1% van alle woningverkopen. Dat is het hoogste niveau sinds 2006, toen het ‘flippen’ van huizen goed was voor 7,3% van alle transacties.
Amerikanen speculeren weer volop op vastgoed (Bron: Bloomberg)
Het uiteenspatten van de Amerikaanse vastgoedzeepbel was het begin van een crisis die zich over de hele wereld zou verspreiden. Banken hadden slechte hypotheekleningen verpakt en doorverkocht aan pensioenfondsen en beleggingsfondsen, die opeens geconfronteerd werden met enorme verliezen. Verzekeraars die beleggers moesten beschermen tegen de verliezen konden de omvang van het probleem niet behappen en dreigden ook om te vallen. Uiteindelijk moesten overheden en centrale banken wereldwijd ingrijpen om een totale ineenstorting van de wereldeconomie te voorkomen.
Door speculanten worden de huizenprijzen nog verder opgedreven, omdat er meer bieders zijn voor hetzelfde aanbod van woningen. Dat trekt weer meer speculanten aan. Deze bubbel knapt op het moment dat de woningen te duur worden of het aanbod van woningen zo snel toeneemt dat de huizenprijzen dalen en de speculanten de markt verlaten.
Rusland heeft een grote ondergrondse goudreserve in Siberië aan staatsbedrijf Rostec en aan mijnbouwbedrijf Polyus verkocht, de grootste goudproducent van het land. Deze Sukhoi Log goudreserve ligt in een zeer afgelegen gebied in Irkoetsk en is daarom nog niet gedolven. Daar moet de komende jaren verandering in komen, want deze week heeft Rusland deze ondergrondse reserve geveild aan een joint venture tussen staatsbedrijf Rostec en het Russische goudmijnbedrijf Polyus.
De goudreserve vertegenwoordigt ongeveer een kwart van de totale ondergrondse Russische goudvoorraad en levert de staat een bedrag van 9,41 miljard roebels op (omgerekend ongeveer €150 miljoen). Volgens oude schattingen uit het Sovjet tijdperk zit er ongeveer 97 miljoen troy ounce goud in de grond, wat betekent dat de joint venture slechts $2 tot $3 betaalt voor iedere troy ounce goud die in de grond zit. De prijs is laag, omdat er slechts twee bieders waren en omdat er veel geïnvesteerd moet worden om het goud uit de grond te krijgen. De ontwikkeling van een goudmijn in dit gebied zal naar schatting $4 tot $5 miljard kosten.
Rusland breidt productie goudmijnen verder uit (Bron: Ernst & Young)
De verwachting is dat de totale goudproductie van Rusland met de exploitatie van deze goudreserve in Siberië met ongeveer 80 tot 90 ton per jaar kan toenemen. Dat zal natuurlijk enige tijd in beslag nemen, maar het brengt de Russische goudproductie wel een stuk dichter bij haar doelstelling van 400 ton goud per jaar in het jaar 2030. In 2014 steeg de totale productie van alle goudmijnen in het land naar een recordniveau van 288,5 ton.
In 2014 schreven we al over de plannen van Rusland om de goudproductie verder uit te breiden. Met nieuwe investeringen uit de BRICS landen en de Russische goudmijnsector moet deze doelstelling gerealiseerd worden. De centrale bank van Rusland heeft de afgelopen tien jaar veel goud aan haar reserves toegevoegd en wil dat de komende jaren blijven doen. Veel van dat goud komt rechtstreeks van de binnenlandse goudmijnsector, wat betekent dat investeringen in deze sector nodig zijn om de toekomstige stroom van edelmetaal te garanderen.
Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.
Gisteren brak de Dow Jones door de 20.000 punten en binnen afzienbare tijd zal ook de Amerikaanse staatsschuld een mijlpaal van $20 biljoen bereiken. Maar zit er ook een verband tussen deze twee cijfers? Je zou denken dat de waarde van de Dow Jones index bepaald wordt door de winstverwachtingen van de onderliggende bedrijven, maar je zou ook kunnen redeneren dat de aandelenmarkt wel moet stijgen als er steeds meer geld in de economie komt. Dat is namelijk wat er gebeurt als de overheid meer geld uitgeeft dan er binnenkomt.
Via Pro Active Advisor Magazine kwamen we een interessante grafiek tegen die de ontwikkeling van de Dow Jones index vanaf 1915 afzet tegen de groei van de staatsschuld. En wat blijkt: sinds de Tweede Wereldoorlog lijken de aandelenmarkt en de staatsschuld in een vergelijkbaar tempo toe te nemen, al zijn er periodes waarbij de één sneller steeg dan de ander. Maar per saldo houden de twee een gelijk tempo aan, wat doet vermoeden dat geldgroei op de langere termijn invloed heeft op de ontwikkeling van de beursindex.
Stel dat de staatsschuld van de Verenigde Staten onder president Trump verdubbelt naar $40 biljoen, zou de Dow Jones tegen die tijd ook op 40.000 punten staan?
Dow Jones index versus Amerikaanse staatsschuld (Bron: msoscillator.com)
De Dow Jones index heeft vandaag voor het eerst in de geschiedenis de grens van 20.000 punten doorbroken. Ook andere Amerikaanse beursindices als de S&P 500 en de Nasdaq staan op recordhoogte. Het positieve sentiment op de aandelenmarkt is voor een belangrijk deel te danken aan Donald Trump, die een besluitvaardige indruk maakt en die zijn belofte lijkt na te komen om de Amerikaanse economie nieuw leven in te blazen.
Van de dertig aandelen in de Dow Jones index schitteren vooral Boeing en Caterpillar, want deze bedrijven staan op deze feestelijke beursdag respectievelijk 3,39 en 2,27 procent hoger. Beter dan verwachte resultaten deden de waarde van de vliegtuigfabrikant stijgen, terwijl Caterpillar als producent van zware (mijn)bouwmachines profiteert van nieuwe investeringen die Trump wil doen. Deze week gaf de nieuwe president groen licht voor de aanleg van twee nieuwe pijpleidingen van Canada naar de Verenigde Staten, projecten waar veel graafmachines voor nodig zijn.
Ook de aandelen van autofabrikanten doen het goed, nadat Trump alle grote Amerikaanse autoproducenten had uitgenodigd en zijn plannen bekendmaakte om de wetgeving te versoepelen en de belasting voor bedrijven te verlagen. General Motors schoot met 3,19% omhoog, terwijl de aandelen van Ford en Fiat Chrysler beide met iets meer dan een procent omhoog gingen.
Het duurde niet lang voor de Dow Jones index om de mijlpaal van 20.000 te doorbreken. Op 22 november brak de aandelenindex voor het eerst door de 19.000 punten. Het is overigens niet vreemd dat de stappen van 1.000 punten steeds sneller doorbroken worden, want procentueel is het een steeds kleinere stijging. Vanaf een niveau van 10.000 punten is het een stijging van 10%, terwijl het vanaf 19.000 punten maar een stijging van 5,3% betekent.
Lees ook:
Dow Jones op 20.000 punten (Grafiek via Marketwatch)
Het Duitse chemieconcern BASF zou bereid zijn voor $6 miljard te investeren in de oliesector van Iran. Ook Wintershall Holding, het grootste olie- en gasbedrijf van Duitsland, heeft interesse getoond om meer samen te werken met de National Iranian Oil Company (NIOC), onder andere voor de exploitatie van vier olievelden in het westen van Iran. Daarmee komt het totaalbedrag dat Duitse bedrijven willen investeren uit op $12 miljard.
Sinds de opheffing van de Europese sancties in 2015 heeft Iran veel stappen gezet om de handelsrelaties met Rusland, China en diverse Europese landen aan te halen. Het land wist begin vorig jaar verschillende miljardendeals in de wacht te slepen en besloot kort daarna dat de tijd rijp was om olie in euro’s af te rekenen. Door deze twee ontwikkelingen is de euro inmiddels zelfs de belangrijkste handelsmunt van Iran.
Door de Westerse sancties kon Iran een aantal jaar slechts beperkt zakendoen met het buitenland. Nu de sancties zijn opgeheven zien verschillende handelspartners op het Euraziatische continent kansen om te investeren. Iran is met ongeveer 80 miljoen inwoners en haar enorme olie- en gasvoorraden een potentieel zeer interessante handelspartner. Ook wederzijds is er veel interesse om met Europa samen te werken, vandaar het besluit om de dollar te laten vallen en de euro te omarmen als nieuwe handelsmunt.
Het is alweer vijf jaar geleden dat de Amerikanen met medewerking van de NAVO de regering van Libië omver wisten te werpen, waarbij Gaddafi op brute wijze vermoord werd. Niet alleen wist de Libische leider welk lot hem te wachten stond, ook voorspelde hij met grote nauwkeurigheid de enorme vluchtelingenstroom richting Europa.
Als we dan een interview met hem vinden over Oekraïne, dan zijn wij natuurlijk een luisterend oor. Gaddafi schreef in 2009 een artikel getiteld ‘Oekraïne: Een serieus probleem’. In dit interview legt hij uit wat hij met dat artikel bedoelde.
Gaddafi: Tijdens mijn bezoeken aan Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland had ik veel gesprekken met mijn vrienden in deze landen, ook ten aanzien van de relatie tussen deze landen. Helaas kwam ik erachter dat er een ontelbaar aantal potentieel gevaarlijke problemen zijn tussen Oekraïne en Rusland. Vooral met betrekking tot de escalatie van de huidige situatie, wat serieuze gevolgen kan hebben. We moeten rekening houden met de potentiële schade die aangericht kan worden aan de mensen in Rusland en Oekraïne, omdat de situatie erg ingewikkeld is.
Ik heb gesproken met zowel de Russische als de Oekraïense zijde en mijn bevinding over de positie van Oekraïense vrienden is de volgende: Ze willen een garantie zien van hun onafhankelijkheid. En dat ze hun welvaart behouden. Maar de Russische kant staat dit niet in de weg, in feite steunt ze Oekraïne, aangezien Rusland gezegd heeft dat ze de onafhankelijkheid van Oekraïne niet wil bedreigen.
Echter, deze garantie van onafhankelijkheid die Oekraïne vraagt kan invloed hebben op de onafhankelijkheid van Rusland. Dit is waar het probleem ontstaat. Oekraïne overweegt lidmaatschap van de NAVO en de EU als garantie voor haar onafhankelijkheid, echter vormt de aanwezigheid van de NAVO in Oekraïne een bedreiging voor de soevereiniteit van Rusland. Oekraïne heeft daarop geantwoord dat ze niet zal toestaan dat Westerse partners in hun land een basis krijgen, daarmee zou er voor Rusland geen reden tot zorg meer zijn. Maar Rusland zegt dat [zelfs zonder die basis] zodra Oekraïne lid is van de NAVO, haar gebied automatisch toebehoort aan de NAVO en dat haar militairen automatisch NAVO troepen worden. Al deze zaken brengen de soevereiniteit van Rusland in gevaar.
Echter, een positie die hiervan afwijkt en die mij werd uitgelegd door de gewone man op de straat in Oekraïne was dat zij - ondanks dat ze in Oekraïne leven - etnische Russen zijn en dat ze in veel gevallen familie hebben in Rusland. Ze vertelden me dat ze hen missen en dat ze daarom vaak op bezoek gaan. Ze vertelden me dat er veel zaken zijn die deze twee landen gemeenschappelijk hebben en dat er veel dingen zijn die de twee landen met elkaar verenigen. Tegelijkertijd constateerde ik dat de samenwerking tussen deze twee landen, vooral op gebied van het energiebeleid, erg nauw met elkaar verweven zijn.
Als het aankomt op de problemen komt tussen Rusland en het Westen, dan is het dat er een poging gedaan wordt Rusland te isoleren, door de stroom van aardgas uit de Aziatische regio via Oekraïens grondgebied te laten lopen. Ook hebben Rusland en Oekraïne een gezamenlijk veiligheidsbelang in de havens naar de Zwarte Zee (de Krim). Als we de acties van beide kanten bekijken, dan zien we dat beide landen simpelweg hun eigen belangen proberen veilig te stellen. Dus hoe kunnen we de huidige situatie oplossen?
Naar mijn oordeel is de situatie als volgt. Jullie, buurlanden, moeten in vrede met elkaar samenleven en meer samenwerken. Ik denk dat ze in Oekraïne voorzichtig zijn om Rusland samen te werken, omdat dat land met haar macht misschien zal proberen invloed uit te oefenen. Maar ik denk dat deze zorgen niet gegrond zijn. Rusland is een partner en zal dat niet proberen te doen. Op dezelfde manier waarop Europa een unie gevormd heeft, zo kan ook Rusland een relatie beginnen met haar nabije buitenland, vergelijkbaar met hoe de Sovjet-Unie dat deed.
Ongeacht hoeveel pogingen er ondernomen worden om deze twee landen te verdelen zullen Oekraïne, Rusland en Wit-Rusland bij elkaar blijven. Had Oekraïne zich bij de EU aangesloten, dan zou er op ze neergekeken worden als vreemdelingen, alsof ze geen 'echte' Europeanen zijn. Ze moeten dan de oost-Europese pet dragen, alsof het tweederangs burgers zijn. Het is denkbaar dat Oekraïne, na een mogelijke toetreding tot de EU, te maken zal krijgen met een reeks van beledigingen van haar West-Europese partners. Blijven ze bij Rusland, dan zullen ze als gelijkwaardige gezien worden in dat samenwerkingsverband. Dit is de oplossing die ik zie voor de huidige situatie.