Blog

Trump beheerst valuta-agenda
De inauguratie van president Trump leverde veel boze retoriek op, maar ook weinig duidelijkheid over drie specifieke beleidsterreinen: belastingen, infrastructurele uitgaven en protectionisme.

De komende week zal er weinig economisch nieuws komen vanuit de VS. Wij verwachten dat de markten zich uitsluitend zullen richten op ieder detail dat we kunnen krijgen omtrent specifieke maatregelen voor deze drie beleidsterreinen. Trump’s getwitter zal de markten blijven voeden en in beweging houden en dat zal ook gelden voor de valutamarkt. De dollar werd heen en weer gedreven door enerzijds havik-achtige uitlatingen van Fed-voorzitter Yellen en anderzijds door Trump’s opmerkingen uit de losse pols dat de “dollar te sterk is”.

Trump en de euro

Al met al bleef de euro de laatste tijd uit het nieuws en bewoog binnen enge grenzen. De speech van Draghi was tamelijk vriendelijk. De ECB ziet geen tekenen dat de kerninflatie verbetert en zal waarschijnlijk door de piek in het recente brede inflatiecijfer heen kijken. Daarnaast introduceerde Draghi een nieuw aandachtspunt voor de ECB.

Bovenop het brede inflatiecijfer voor de hele Eurozone zal de centrale bank nu ook de verschillen in de inflatiecijfers voor de verschillende landen gaan monitoren. Hoewel de impact van deze tamelijk pessimistische uitlatingen op de korte termijn werd overschaduwd door Trump’s geklaag over de dure dollar is het duidelijk dat het beleidsverschil tussen Europa en de andere kant van de oceaan tenminste tot in 2018 zal aanhouden.

Achterblijvers

Onder de achterblijvers van de afgelopen week bevond zich de Canadese dollar, doordat de Canadese centrale bank in haar beleidsvergadering een extreem ‘duifachtige’ toon aansloeg uit zorgen over de onzekerheid en het potentieel negatieve effect van Trump’s protectionisme op de Canadese economie.

Buy the rumor, sell the fact

De grootste verrassing was het Britse pond. Die steeg scherp na de speech van Theresa May donderdag, waar zo naar was uitgekeken. Het was een uitgesproken voorbeeld van een ‘buy the rumor, sell the fact’ handel. Het pond kreeg later in de week bovendien steun van meevallers in de Britse inflatie en de looncijfers. Die bevestigen onze mening dat de Bank of England de rente eerder zal verhogen dan verlagen.

Een serie lekken had de markt al voorbereid op een extreem agressieve speech van May over het Britse Brexit-standpunt in de komende onderhandelingen. Uiteindelijk was de speech veel vergevingsgezinder dan de markten verwacht hadden. Dat – gecombineerd met de tamelijk grote posities die tegen het pond waren opgebouwd en het objectief goedkope niveau – zorgde voor een korte maar felle afdekkingsreactie van short posities in het pond.

De eerder genoemde cijfers gaven bovendien voeding aan het feit dat de korte en middellange termijn effecten van een Brexit vooral veroorzaakt worden door de waardedaling van de munt en de effecten daarvan op de bedrijvigheid en de prijzen. Wij wijzen erop dat de kerninflatie van 1,6% dicht bij het doel van de Bank of England ligt en we verwachten dat de markt de komende weken vooral zal praten over toekomstige renteverhogingen in Engeland.

Geschreven door Enrique Díaz-Álvarez (Ebury)

Over Ebury:

Ebury maakt internationale markten toegankelijker met valutadiensten op maat en flexibel handelskrediet voor ondernemingen. Ebury werkt samen met ruim 12.000 organisaties en verricht 12 miljard euro aan valutatransacties in 140 verschillende valuta. Het bedrijf heeft kantoren in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Spanje en Polen. De speerpunten van Ebury:
- Financiële diensten die normaal zijn voorbehouden aan grote multinationals
- Financiering van uw aankopen
- Marktkennis en valutadiensten op maat
- Ons netwerk van liquidity providers en intermediaire banken
- Transacties in ruim 140 verschillende valuta
Meer informatie op www.ebury.nl
25 januari 2017
Grafiek: Centrale banken keren terug naar goud

De financiële crisis van 2008 was voor centrale banken een keerpunt in de geschiedenis. Brachten ze in de aanloop naar de crisis nog structureel goud op de markt, sinds de crisis zijn centrale banken juist weer gaan kopen. De volgende grafiek laat zien dat de publieke goudvoorraden wereldwijd sinds 2008 met meer dan 3.000 ton zijn toegenomen. En waren het vooral Europese centrale banken die tot aan 2008 goud verkochten, daarna waren het vooral de opkomende economieën als China, Rusland, India en Kazachstan die het edelmetaal weer van de markt haalden.

Centrale banken kopen goud als vorm van diversificatie en als bescherming tegen valutarisico en politiek risico. Opkomende economieën hadden voor het uitbreken van de grootste crisis sins de jaren dertig relatief kleine officiële goudvoorraden, terwijl die van Europese landen naar verhouding zeer groot waren. De herverdeling van goud is nog steeds in volle gang, al hebben Rusland en China de afgelopen maand een stapje terug gedaan. Rusland voegde in december geen goud aan haar reserves toe, terwijl de centrale bank van China zelfs een paar ton goud van de hand deed.

Goudvoorraden centrale banken nemen sinds 2008 weer toe (Bron: JRothbart.com)

25 januari 2017
Poetin: “Gefabriceerde bewijzen worden gebruikt om Trump te besmeuren”

Volgens Poetin is er in de Verenigde Staten een politieke machtsstrijd gaande die als doel heeft de legitimiteit van president Trump te ondermijnen. De geruchten die onlangs naar buiten kwamen over dingen die Trump gedaan zou hebben tijdens zijn bezoek aan Moskou zijn volgens de Russische president een goed voorbeeld van een gefabriceerd verhaal dat als doel heeft Trump onderuit te halen.

Volgens Poetin lijkt het er zelfs op dat er achter de schermen een coup in Washington wordt voorbereid naar het model van de demonstraties op het Maidan plein in Kiev. Hieronder zijn reactie op de laatste geruchten.

Poetin: Zoals je weet zijn er mensen die weggaan zonder gedag te zeggen, uit respect voor de situatie die ontstaan is, om te voorkomen dat de situatie erger wordt. Daarnaast is er een categorie mensen die wel gedag blijft zeggen, maar die nooit weggaan. Ik geloof dat de vertrekkende Amerikaanse regering tot die tweede categorie behoort.

Wat zien we nu gebeuren in de Verenigde Staten? We zien de voortzetting van een acute interne politieke strijd, ondanks het feit dat de presidentsverkiezingen voorbij zijn en eindigden met een overtuigende overwinning voor Trump. Desalniettemin zijn er naar mijn mening verschillende doelen gesteld in deze strijd. Misschien zijn er nog meer doelen, maar een aantal zijn overduidelijk. De eerste is om de legitimiteit van de Amerikaanse president-elect te ondermijnen. En of dat nou opzettelijk is of niet, wil ik er graag op wijzen dat deze mensen enorme schade toebrengen aan de belangen van de Verenigde Staten. Simpelweg enorm. De indruk is dat – na de oefening in Kiev – zij nu klaar staan om een Maidan in Washington te organiseren, om te voorkomen dat Trump aan de macht komt. Denk er eens over na.

Hoe kan er iets gedaan worden om de relaties tussen Rusland en de VS te verbeteren, als er rode haringen zoals inmenging van hackers in de verkiezingscampagne worden uitgezet? Om het nog maar eens te herhalen, die hackers – wie dat ook mogen zien – hebben niets samengesteld. Ze hebben niets verzonnen, ze hebben alleen materiaal naar buiten gebracht. Als de Russische geheime dienst iets van belastend materiaal had over de president-elect…

Kijk, ik ben niet bekend met Trump. Ik heb hem nooit ontmoet. Ik weet niet wat hij gaat doen op het internationale vlak, dus ik heb geen enkele reden om hem aan te vallen of te bekritiseren en ik heb ook geen enkele reden om het te verdedigen, ongeacht de omstandigheden. We zullen zelfs het comité van de Nobelprijs niet vragen om hem een Nobelprijs voor wiskunde of fysica of voor een ander onderwerp te geven. Daar is absoluut geen reden voor.

Hoe dan ook, die lekken zijn overduidelijk gefabriceerd. Toen Trump een aantal jaar geleden naar Moskou kwam – ik weet niet meer precies wanneer – was hij geen politicus. We waren niet op de hoogte van zijn politieke ambities. Hij was toen voor ons gewoon een zakenman, een van de meest vermogende mensen in de Verenigde Staten. Denkt iemand nou werkelijk dat onze geheime diensten alle Amerikaanse miljardairs in de gaten houden? Dat is nonsens. Dat is mijn eerste punt.

Ten tweede, voor wat betreft de beschuldigingen dat Trump in Moskou arriveerde en dat hij als eerste naar de prostituees ging: Hij is een volwassene en hij heeft jarenlang schoonheidswedstrijden gesponsord en was daarmee in de gelegenheid om de mooiste vrouwen ter wereld te ontmoeten. Waarom zou hij dan naar een hotel gaat om at te spreken met dames die een beperkte sociale verantwoordelijkheid hebben? Natuurlijk zijn die uit Moskou de beste in de wereld, maar ik betwijfel of Trump daarvoor gaat. Daar wil ik tenslotte ter overweging nog het volgende aan toevoegen. Prostitutie is een lelijk sociaal fenomeen. Er zijn jonge vrouwen die dat doen omdat ze niet op een andere manier rond kunnen komen. In zeer grote mate ligt de schuld daarvoor bij de samenleving en de overheid. Mensen die dit soort gefabriceerde bewijzen leveren, die nu gebruikt worden om de Amerikaanse president-elect te besmeuren, en die dit voor hun eigen politieke agenda gebruiken, zijn erger dan prostituees. Zij hebben geen enkel moreel besef. Trouwens, Rusland moet voortdurend omgaan met zulke mensen, onze opponenten. Het feit dat zulke methoden worden gebruikt tegen de Amerikaanse president-elect is absoluut ongeëvenaard en nooit eerder vertoond. Dit is tekenend voor de mate van verval onder de politieke elite in het Westen, inclusief de Verenigde Staten. Maar ik hoop heel erg dat gezond verstand uiteindelijk zal overwinnen. Dit is van toepassing op de relatie tussen de VS en haar bondgenoten, inclusief Europa. De vertrekkende Amerikaanse regering heeft tenslotte veel Europese politieke leiders betrokken bij het interne politieke gevecht in de Verenigde Staten. De problemen van vandaag zijn het resultaat van deze activiteiten. Maar ik ben ervan overtuigd dat grote wederzijds belangen alles uiteindelijk recht zullen trekken. Natuurlijk, er zijn veel nuances en het levert misschien een wrange nasmaak op, maar uiteindelijk zal alles wel op zijn plek komen. Ik ben er dan ook zeker van dat we uiteindelijk in staat zullen zijn om terug te keren naar normale relaties tussen landen, die in het belang zijn van zowel de mensen in Europa als van de mensen in Rusland en de Verenigde Staten. Relaties die zullen bijdragen aan de vooruitgang van de wereldeconomie, de stabilisering van de interne situatie en die veiligheid zullen bieden.

24 januari 2017
Gazprom: “Nord Stream 2 noodzakelijk”

De Nord Stream draait op maximale capaciteit en daarom is het van belang dat er een tweede Nord Stream pijpleiding wordt aangelegd. Dat zei de topman van Gazprom, Alexei Miller, afgelopen vrijdag tijdens een ontmoeting met Poetin. Ook zei hij dat Duitsland nu al de grootste afnemer is van Russisch aardgas, gemeten naar het totale volume.

“De Nord Stream pijpleiding werkt op de maximale capaciteit. De afgelopen weken werd er zelfs 11% meer gas getransporteerd dan waar de pijpleiding voor ontworpen is. Daarom is er geen twijfel over mogelijk dat er vraag is naar de Nord Stream 2 en dat de consument daarvoor zal kiezen. We hebben vorig jaar 49,8 miljard kubieke meter aardgas geleverd naar Duitsland.”

Nord Stream 2 in 2019 gereed

De voorbereidingen voor de aanleg van de Nord Stream 2 zijn al in volle gang en in de Duitse en Russische havens nabij de gasleiding worden de eerste buizen al opgestapeld. De verwachting is dat het project in 2019 gereed is. Er liggen dan vier in plaats van twee pijpleidingen die aardgas van Rusland naar Duitsland kunnen transporteren.

Elke pijpleiding heeft een capaciteit van 27,5 miljard m³, wat betekent dat de totale capaciteit van de Nord Stream route zal verdubbelen van van 55 naar 110 miljard kubieke meter gas per jaar.

Sancties

Ondanks de Europese sancties tegen Rusland gaat de aanleg van de nieuwe Nord Stream 2 gasleiding gewoon door. Tegelijkertijd wordt ook een zuidelijke transportroute voor Russisch aardgas ontwikkeld, die eveneens in 2019 gereed moet zijn. Hierover schreven we eerder al een uitgebreid artikel. Europa beseft dat ze afhankelijk is van aardgas uit Rusland en dat de sancties daarom geen gevolgen mogen hebben voor deze projecten.

24 januari 2017
Grafiek: Goud versus valuta sinds 1900

Een argument dat vaak wordt gebruikt tegen goud kopen is dat de prijs van het edelmetaal zo volatiel is. Op de korte en middellange termijn is dat zeker waar, maar als je nog wat verder terugkijkt in de geschiedenis zie je dat alle valuta waarde verliezen ten opzichte van goud. De volgende grafiek van de World Gold Council laat zien dat het edelmetaal door de jaren heen haar koopkracht behoudt, terwijl valuta steeds minder waard worden. De Amerikaanse dollar, het Britse pond, de Japanse yen en zelfs de degelijke D-Mark verloren in een paar decennia allemaal een groot deel van hun koopkracht.

Nu vraagt u zich misschien af of goud kopen beter is dan geld op een spaarrekening zetten. Dat is natuurlijk afhankelijk van de rente. Binnenkort plaatsen we op Marketupdate een grafiek van de waardeontwikkeling van goud, afgezet tegen de waardeontwikkeling van een spaarrekening die ieder jaar rente oplevert.

Goud versus valuta sinds 1900 (Bron: World Gold Council)

23 januari 2017
Goudprijs naar hoogste niveau in twee maanden

De goudprijs steeg maandagochtend naar $1.220 per troy ounce, het hoogste niveau in bijna twee maanden. Beleggers zoeken hun toevlucht in het edelmetaal vanwege toenemende politieke onzekerheid en het uitblijven van een verdere stijging van de rente. De opwaartse trend in goud werd halverwege december in gang gezet, kort nadat de Federal Reserve haar langverwachte renteverhoging bekendmaakte.

Sinds het begin van dit jaar is de prijs van het gele metaal met bijna 5% gestegen. Zilver kwam dit jaar nog beter uit de startblokken en staat op het moment van schrijven 6,7% hoger dan begin dit jaar.

In de aanloop naar dit rentebesluit zakte de prijs van het edelmetaal tot onder de $1.130 dollar per troy ounce, een prijsdaling die gepaard ging met een grote verkoopgolf van goud uit ETF’s. Daarna begon de goudprijs weer te stijgen, vanwege toenemende zorgen over een nieuwe valuta-oorlog en de dreiging van een handelsoorlog. In de aanloop naar de inauguratie sprak Trump al over nieuwe importheffingen om de eigen industrie te brengen, wat potentieel zeer schadelijke gevolgen kan hebben voor de wereldhandel en de wereldeconomie.

Verwachting goudprijs

Volgens de World Gold Council zijn de fundamentals voor goud ook dit jaar zeer positief. In een vooruitblik op de goudmarkt voor 2017 worden zes verschillende ontwikkelingen in de wereldeconomie benoemd die een positieve impact kunnen hebben op de prijs van goud. De voornaamste risico’s zijn politieke en geopolitieke onzekerheid, devaluaties, oplopende inflatieverwachtingen een dreigende overwaardering op de aandelenmarkt.

Goudprijs naar hoogste niveau in bijna twee maanden (Bron: Goldprice.org)

23 januari 2017
CNN spreekt zichzelf tegen over inauguratie Trump

Afgelopen weekend plaatste CNN een artikel met de strekking dat de publieke belangstelling voor de inauguratie van Trump dit jaar veel kleiner was dan die van Obama acht jaar geleden. Stond het veld voor het Capitool met de inauguratie van Obama vol met 1,8 miljoen mensen, dit jaar was dat met Trump een stuk minder. Tenminste, dat is wat we op basis van de bijgevoegde foto moeten denken.

So did we establish that did the media used images that were taken way before Trump's inauguration? pic.twitter.com/PxOfvtLFFE

— Paul Joseph Watson (@PrisonPlanet) January 22, 2017

Maar hoe zag het er werkelijk uit tijdens de inauguratie van Trump? Daar heeft nota bene hetzelfde CNN een prachtige foto van gemaakt, in extreem hoge resolutie. Op deze foto, die tijdens de ceremonie gemaakt is, zien we een mensenmassa vergelijkbaar met die van de inauguratie van Obama in 2009.

Het is wonderbaarlijk dat de CNN het bewijs levert om haar eigen valse nieuws te ontkrachten. Ook mensen die ter plaatse waren bevestigden via twitter dat bovenstaande foto van een half leeg terrein veel eerder gemaakt is, toen veel mensen nog onderweg waren.

https://twitter.com/ThePatriot143/status/823031107239153664

23 januari 2017
Zwakke pond levert Britten weinig op

De waardedaling van het Britse pond heeft tot op heden geen impuls gegeven aan de Britse economie, zo schrijft de Wall Street Journal. Ondanks de goedkopere munt werd er geen toename in de export gemeten, terwijl de import als percentage van het bbp juist toenam. Wat wel stijgt is de inflatie, want door de waardedaling van de munt zijn de importkosten meer dan evenredig toegenomen.

In theorie is een zwakkere munt goed voor de export van een land, omdat de producten daardoor goedkoper worden in het buitenland. Maar het voorbeeld van de Groot-Brittannië laat zien dat een goedkopere munt alleen niet genoeg is om de export te stimuleren. Veel Britse bedrijven hebben de prijzen van hun artikelen moeten verhogen, omdat de grondstoffen en halffabricaten die ze importeren ook duurder zijn geworden. Andere bedrijven maken misbruik van de situatie en verhogen de prijzen om de winstmarge op te krikken.

Daling Britse pond
Het resultaat van dit alles is dat de Britse producten in het buitenland per saldo maar 4% goedkoper zijn geworden, waardoor het voordeel van de zwakkere munt te verwaarlozen valt. Bedrijven maken hun producten niet goedkoper, omdat ze vrezen dat een harde 'Brexit' tot meer administratieve handelsbeperkingen en hogere invoerheffingen zal leiden. Dat kan in de toekomst de winstgevendheid van Britse bedrijven onder druk zetten. De Britse economie is de laatste jaren steeds minder concurrerend geworden. Ook is de industriële basis van het land in hoog tempo achteruit gegaan. Sinds 1992 is de omvang van de industrie als percentage van het bbp gedaald van 15% naar slechts 10%. Het land moet dus steeds meer goederen importeren, met een structureel tekort op de handelsbalans tot gevolg. Een zwakkere pond betekent hogere importkosten en daarmee ook een oplopende inflatie. Voordat de Britse industrie weer concurrerend wordt moet er eerst meer duidelijkheid komen over de Brexit en moet de munt waarschijnlijk nog verder in waarde dalen. Een structureel handelstekort zal de waarde van de munt op de middellange en lange termijn naar verwachting verder onder druk zetten. Dat is vervelend voor de Britten, die hun koopkracht verder zien dalen.

Verenigd Koninkrijk heeft structureel tekort op de handelsbalans (Bron: Trading Economics)

23 januari 2017
Video: Joost Niemoller en Karel van Wolferen over Trump

Journalist en schrijver Joost Niemoller sprak voor Café Weltschmerz met voormalig hoogleraar Karel van Wolferen over de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump. Wat kunnen we verwachten van zijn buitenlandse beleid? Zullen de geopolitieke machtsverhoudingen veranderen met het aantreden van de nieuwe president?

Een interessant gesprek tussen twee heren die zich veel verdiept hebben in deze materie. Dit gesprek van ongeveer een uur is opgenomen op 19 januari 2017, de dag voor de inauguratie van Trump.

23 januari 2017
Staatsschuld Japan voor 38% in handen centrale bank

De centrale bank van Japan heeft inmiddels 38% van de staatsschuld van de eigen regering in handen. Iedere maand haalt de centrale bank obligaties uit de markt, door deze op te kopen van banken en beleggingsfondsen. Het is tekenend voor het failliet van de schuld gedreven economische groei, die in Japan nog meer zichtbaar is dan in Europa en in de Verenigde Staten.

Het is in de geschiedenis vaker voorgekomen dat centrale banken stelselmatig de tekorten van de regering financierden. Het meest bekende voorbeeld daarvan is misschien wel de Weimar republiek, waar op grote schaal geld werd bijgedrukt om de herstelbetalingen van de Eerste Wereldoorlog te kunnen betalen. Het is de vraag of de Bank of Japan zich ooit uit dit schuldenmoeras kan terugtrekken, want de economische groei is nog altijd teleurstellend.

Bank of Japan bezit 38% van de staatsschuld (Bron: Bloomberg, via twitter)

Geldpersfinanciering

Niet alleen de staatsschuld van Japan is in toenemende mate in handen van de centrale bank. Ook de meerderheid van alle exchange traded funds (ETF’s) staan inmiddels op de balans van de centrale bank. U kunt zich voorstellen dat de koersen van aandelen en obligaties stijgen als de centrale bank stelselmatig het aanbod van vrij verhandelbare financiële activa verkleint. Welkom in het tijdperk van centrale bank gedreven economische groei.

Japanse centrale bak bezit 66% van alle ETF’s (grafiek via twitter)

23 januari 2017
Big Oil is weer helemaal terug van weggeweest

Het valt moeilijk te ontkennen dat de jaren sinds 2014 niet de beste waren voor de energiesector. De prijs voor een vat olie daalde naar een ongekend laag niveau. De sector zag zich gedwongen het mes diep in hun kostenstructuur te zetten en investeringen werden op de lange baan geschoven. Als de voortekenen niet bedriegen zal de sector in 2017 en zeker in 2018 de zoete vruchten plukken van hun voortvarend beleid in de afgelopen jaren.

Dat is althans de mening van de consultants van het Noorse Rystad Energy. Zij voorzien dat de zeven grootste oliemaatschappijen hun gezamenlijke productie in 2017 met maar liefst 398.000 vaten per dag zullen verhogen. In 2018 zal de productie nog verder stijgen tot naar schatting 670.000 vaten per dag. En daarmee lacht het geluk de oliemaatschappijen weer toe. De stijging van de productie is te danken aan het naar de markt komen van investeringen die voor 2014 plaatsvonden. Die nieuwe productie maakt de stijging mogelijk. Tegelijkertijd heeft de prijs zich hersteld van het dieptepunt van $27,10 in januari 2016. Sindsdien is de prijs opgekrabbeld naar een niveau tussen $55 – $60. Dat heet bingo, omdat bij het huidig prijsniveau de oil majors bijvoorbeeld geen geld meer hoeven te lenen om aan hun dividendverplichtingen te voldoen. Hier plukt de sector de vruchten van zijn inspanningen om de kosten fors te verlagen.

Olieproductie zal beperkt toenemen (Bron: Bloomberg)

Productiestijging beperkt

Ondanks alle feestvreugde zijn er nog wel degelijk waarschuwende stemmen te horen. Ook Rystad Energy wijst erop dat het opschorten van de investeringen in de afgelopen twee à drie jaren als negatief gevolg kan hebben dat de productiestijging maar een beperkt leven beschoren is. Bij ongewijzigd beleid kan er al in 2020 een kink in de productiekabel komen. De investeringsbereidheid in de sector is nog niet bijzonder groot. In 2017 zullen de investeringen wereldwijd met 3% toenemen naar een bedrag van $450 miljoen. Dat is positief. Ook zal het aantal positieve investeringsbeslissingen om weer te gaan boren naar verwachting stijgen naar twintig, tegenover negen in 2016. Nog een twintig wachten op definitief groen licht.

Dat klinkt allemaal heel positief, zeker vergeleken met de gang van zaken in de jaren 2015 – 2016. Het verwachte investeringsniveau ligt wel 40% onder dat van 2014. Het aantal positieve investeringsbeslissingen ligt met 20 ook fors onder het gemiddelde van 40 in de periode 2010 – 2014.

Investeringen nemen mondjesmaat weer toe (Bron: Financial Times)

Minder investeringen

De terughoudendheid is begrijpelijk. De afgelopen twee jaren waren niet goed voor het zelfvertrouwen van de sector. De les van die periode is, dat de sector in goede tijde met geld gesmeten had en amper oog had voor het rendement op geïnvesteerd vermogen. Die houding is nu fundamenteel veranderd. Daarnaast groeien de twijfels over de toekomst van de fossiele brandstof en is er twijfel over de duurzaamheid van de productiebeperking van OPEC. Bij veel bedrijven is daarom schraalhans nog steeds keukenmeester en stellen ze zich ten doel eerst weer degelijke positieve kasstromen te genereren na uitkering van dividenden en investeringen.

Het komt er in feite op neer, dat de komende jaren investeringen beperkt van omvang zullen blijven. Daar zal vooral de schaliesector in de VS van profiteren. Daar zijn de kosten per project veel beter in de hand te houden. Activiteiten kunnen in een tijdsbestek van enkele weken opgevoerd of verlaagd worden. Dat is onmogelijk bij projecten die vele miljarden opslorpen en jaren in beslag nemen. De Noorse consultants kunnen daarom nog wel eens gelijk krijgen als ze de vrees uitspreken dat de productiestijging niet vanzelfsprekend is! De huidige jubelstemming kan dan ook van korte duur zijn!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

23 januari 2017