Blog

LIVE: Paul Buitink in gesprek met Steve Keen

Straks om 10 uur praten Paul Buitink en Jan Willem Burgers met de Australische econoom Steve Keen. Steve is hoofd van de afdeling Economie, Geschiedenis en Politiek van de Kingston University in Londen. Hij noemt zichzelf een post-Keynesiaan en zet zich daarmee af tegen het neoklassieke economische denken. Hij schreef de bestseller Debunking Economics en verschijnt regelmatig in de media om zijn visie te geven op het economische beleid van overheden en het monetaire beleid van centrale banken.

In dit gesprek komen verschillende actuele vraagstukken aan bod, zoals het stimuleringsbeleid van centrale banken, de grote schuldenlast in Westerse economieën, het ongekende monetaire beleid van centrale banken en de opkomst van Bitcoin. De show is live te bekijken tussen 10:00 en 10:30 via deze link.

Steve Keen is ook actief op twitter en hij plaatst regelmatig video’s van zijn colleges op Youtube. Ook houdt hij zijn eigen blog Debt Deflation bij.

5 november 2015
Bitcoin stijgt 50% in drie dagen
De prijs van een Bitcoin is in de afgelopen drie dagen met 50% gestegen. Schommelde de koers zondag nog rond de $320, op het moment van schrijven wisselt de virtuele munt voor $480 van eigenaar. Sinds het begin van dit jaar schommelt de waarde van de virtuele munt rond de $250, maar door deze plotselinge koersstijging is de prijs van Bitcoin weer terug op het hoogste niveau sinds september vorig jaar.

De volgende grafiek laat zien dat de virtuele munt al lang in een dalende trend zit, nadat de koers eind 2013 in een parabolische beweging naar meer dan $1.100 was gestegen. Volgens Bitcoin kenner Paul Buitink kan de plotselinge prijsstijging van de afgelopen dagen verklaard worden door een aantal factoren. “Positieve berichtgeving door onder andere de Economist, interesse van banken in blockchain technologie en een toegenomen vraag naar Bitcoin vanuit China hebben mogelijk bijgedragen aan de prijsstijging van de afgelopen dagen”, aldus Buitink. Hij merkt op dat de prijsstijging nu extra hard gaat, omdat een meer dan normale koersstijging een zichzelf versterkend effect kan hebben.

Lees ook:
- “Bitcoin wordt zesde grootste munt in 2030″
- Tegenlicht: Het Bitcoin evangelie
Lees meer nieuwsberichten over Bitcoin in ons dossier!

Prijs Bitcoin is in drie dagen met 50% gestegen (Bron: Coindesk)
4 november 2015
Beleggers verkopen platina en palladium
Beleggers hebben in oktober relatief veel platina en palladium verkocht. Platina ETF’s liquideerden 5,8 ton, terwijl de ETF’s die palladium beheren hun voorraden met 8,3 ton zagen dalen. Volgens cijfers van Bloomberg was dat voor beide beleggingen de grootste daling sinds 2007.

Sinds het dieselschandaal van Volkswagen in september naar buiten kwam is het totale vermogen van ETF’s die deze edelmetalen aanhouden met bijna 10% gedaald. Beleggers maken zich sindsdien meer zorgen over de afzetmarkt voor beide edelmetalen, want platina en palladium worden voornamelijk gebruikt in de auto-industrie.
- Lees verder bij Goudstandaard
Beleggers deden platina en palladium in oktober in de verkoop
4 november 2015
Hoe omzeilen Chinezen kapitaalcontroles?

De Chinezen vergaren steeds meer rijkdom en willen dat graag omzetten in tastbare waarde. En het geld blijft niet in China, want steeds meer vermogen vloeit weg richting het buitenland. Volgens berekeningen van de Zwitserse bank UBS hebben Chinezen het afgelopen jaar $324 miljard weten weg te sluizen uit China, ondanks de restricties op kapitaalstromen. In de drie weken na de devaluatie van de yuan ging er volgens Goldman Sachs naar schatting nog eens $200 miljard aan kapitaal de grens over.

Chinezen zetten hun vermogen om in buitenlands vastgoed. Vorig jaar sloegen ze nog $30 miljard stuk op Amerikaans vastgoed, waarbij de gemiddelde verkoopprijs van de woning op $832.000 lag. Daarmee zijn de Chinezen de belangrijkste groep buitenlandse huizenkopers op de Amerikaanse huizenmarkt. In het Australische Sydney wordt inmiddels een kwart van alle woningen gekocht door rijke Chinezen en in Vancouver en Hong Kong stijgen de prijzen met bijna 10% per jaar door de instroom van Chinees kapitaal.

Maar hoe krijgen de Chinezen zoveel geld het land uit, als ze wettelijk niet meer dan $50.000 per persoon per jaar naar het buitenland mogen brengen? Bloomberg zocht het uit en maakte er een mooi overzicht van…

1. Wisselkantoor in Hong Kong
De eerste optie is om gebruik te maken van een wisselkantoor in Hong Kong. In tegenstelling tot het Chinese vasteland kent de stadstaat Hong Kong vrijwel geen kapitaalrestricties. In Hong Kong zijn meer dan 1.200 kleine wisselkantoren die vermogende Chinezen helpen hun kapitaal de grens over te krijgen. Het werkt als volgt: Chinezen gaan naar Hong Kong en openen daar een nieuwe bankrekening. Vervolgens geven ze hun rekeningnummer door aan het wisselkantoor in Hong Kong en vragen ze om de bankrekening van het wisselkantoor in China. Vervolgens maken de Chinezen het geld over van hun eigen Chinese bankrekening naar de Chinese bankrekening van het wisselkantoor. Het geld wordt vanaf het wisselkantoor in Hong Kong bijgeschreven op de nieuwe bankrekening die de klant in Hong Kong geopend heeft. Deze transactie gaat niet over de grens en is dus niet beperkt tot $50.000 per jaar. Wel moeten de wisselkantoren geld schuiven tussen hun bankrekeningen in China en Hong Kong, maar dat zijn zakelijke overboekingen waar geen beperkingen aan worden opgelegd.

Geld overboeken via wisselkantoor... (Bron: Bloomberg)

2. Cheque van ondergrondse bank
De tweede optie is om je spaargeld in yuan naar een Chinese 'schaduwbank' te brengen. Deze bank geeft je vervolgens een cheque, waarmee je dollars of andere buitenlandse valuta kunt opvragen bij een bank in Hong Kong. Je neemt in dit geval alleen de cheque mee de grens over en niet het geld zelf. Zo kun je gemakkelijk meer dan $50.000 per jaar meenemen.

Cheque via schaduwbank...

3. 'Smurfing'
De limiet van $50.000 per persoon per jaar kun je oprekken door de overboeking naar het buitenland via meerdere mensen te laten verlopen. Je kunt bijvoorbeeld geld aan Chinese yuan overboeken naar vrienden en familie, die dat weer doorsturen naar je bankrekening in Hong Kong. Zo kun je de limiet vermenigvuldigen met het aantal mensen dat meewerkt aan de overboeking.

Geld overboeken via verschillende rekeningen...

4. Contant geld smokkelen
Een voor de hand liggende, maar meer risicovolle optie is om geld te smokkelen. Er zijn verhalen bekend van Chinezen die contant geld in een koffer stopten of het geld verstopten in hun kleding. Op de luchthavens van Vancouver en Toronto wist de douane tussen juni 2012 en december 2014 meer dan $15 miljoen aan cash en cheques te onderscheppen van Chinezen.

Contant geld smokkelen...

5. Hypotheek aanvragen in buitenland
Vermogende Chinezen kunnen ook spaargeld in Chinese yuan op een Chinese bank als onderpand inbrengen om een hypotheek te krijgen in Hong Kong. Door bezittingen in China in onderpand te geven kunnen Chinezen in Hong Kong tot maximaal 20 miljoen Hong Kong dollar (ruim $2,5 miljoen) aan hypotheek krijgen om vastgoed te kopen in de stadstaat.

Hypotheek afsluiten met onderpand in China

6. Aankopen doen met creditcard en direct verkopen voor cash
Nog een mogelijkheid om geld in Hong Kong te krijgen is om met een creditcard van een Chinese bank waardevolle spullen te kopen in het buitenland (zoals luxe horloges, goudbaren of gouden munten) en deze direct weer te verkopen voor cash. Zo kun je veel geld naar het buitenland verplaatsen, zonder tegen de limiet van $50.000 aan te lopen. Deze route wordt veel gebruikt bij pandjeshuizen in de gokstad Macau.

Via de creditcard kun je kapitaal de grens over krijgen

7. Overfactureren
De laatste optie die Bloomberg bespreekt in het artikel is overfacturering. Chinezen die een bedrijf hebben en die goederen importeren uit Hong Kong kunnen met hun leverancier afspreken een onrealistisch hoog bedrag op de factuur te zetten. Tegelijkertijd maken ze dan een overeenkomst om het verschil tussen het factuurbedrag en de werkelijke prijs terug te storten naar de bankrekening van de Chinese ondernemer in Hong Kong. Dit wordt aangemerkt als een zakelijke transactie, die eveneens niet gebonden is aan de limiet van $50.000 per persoon per jaar.

4 november 2015
Peter Praet: “Geen taboes voor de ECB”

Er zijn geen taboes meer voor de ECB om de chronische lage inflatie in de Eurozone aan te jagen. Dat zei Peter Praet, hoofdeconoom van de ECB, in een interview met AFP. Daarmee reageert hij op commentaren op het ongebruikelijke stimuleringsprogramma dat de ECB begin dit jaar introduceerde en dat eind dit jaar misschien nog verder uitgebreid zal worden.

Er is volgens Praet een groeiend risico dat de inflatie in de Eurozone tenminste tot 2017 niet terug zal keren naar een niveau dat hoort bij een gezonde economische groei. “De centrale bank hanteert daarom een 360 graden reflectie op alle maatregelen die nodig zijn om de inflatie terug te brengen naar dicht bij de 2%. We zitten in een situatie waarin we het risico lopen dat we onze doelstelling voor de inflatie opnieuw verder uit moeten stellen. We zullen hier in december een besluit over nemen in het licht van nieuwe macro-economische prognoses”.

Meer stimulering
De commentaren van de hoofdeconoom van de ECB komen slechts enkele dagen nadat Draghi bekendmaakte dat er ruimte is om het bestaande stimuleringsprogramma van €60 miljard per maand verder op te schroeven. "De ECB-president heeft de teams gevraagd om alle instrumenten van de centrale bank opnieuw onder de loep te nemen", aldus de van oorsprong Belgische econoom Praet. De ECB overweegt meer stimulering, nu gebleken is dat het bestaande stimuleringsprogramma onvoldoende effectief geweest is in het aanjagen van de inflatie en nu de rente al op een bodemniveau staat. De ECB laat zich daarbij inspireren door de verschillende ingrepen van andere centrale banken zoals de Bank of Japan, de Federal Reserve en de Bank of England. Hoewel Praet te spreken is over de snelheid waarmee de kredietverlening in de Eurozone weer op gang gekomen is maakt hij zich nog steeds zorgen over een scenario van lage economische groei en dalende prijzen. De angst is dat deflatie aanhoudt, omdat consumenten aankopen gaan uitstellen en bedrijven minder gaan investeren. Maar veel belangrijker is het effect dat deflatie heeft op de schuldenlast. Die wordt in reële termen groter bij dalende prijzen en dat is ook precies waar Draghi afgelopen donderdag voor waarschuwde in de toelichting van het rentebesluit. Volgens Praet staat de centrale bank niet alleen in het ondersteunen van de economie, maar is er ook een belangrijke rol weggelegd voor overheden. Zij moeten hervormingen doorvoeren die nodig zijn om de economie een nieuwe impuls te geven. Hoe die hervormingen er precies uit moeten zien, daarover geeft de hoofdeconoom van de ECB geen duidelijkheid.
Peter Praet: Geen taboes meer voor de ECB (Foto via Yahoo)

3 november 2015
Hoe vijftien banken een markt van $14 biljoen domineren
Vijftien grote banken domineren de markt voor credit default swaps waar in totaal $14 biljoen in omgaat. Door een ongelukkige samenloop van omstandigheden spelen deze financiële instellingen niet alleen de rol van deelnemer, maar ook die van scheidsrechter. Hoe gaat dat precies in zijn werk? Banken als JP Morgan en Goldman Sachs schrijven verzekeringen uit die beleggers kunnen kopen om risico’s af te dekken, bijvoorbeeld het risico dat een land of een bedrijf haar betalingsverplichting niet nakomt. In dat geval keert de verzekering (de CDS) een bepaalde vergoeding uit om het verlies van de belegger te compenseren.

Dat er een markt bestaat om dit soort risico’s te verzekeren is niet vreemd. Maar dat de banken die deze verzekeringen aanbieden ook mogen bepalen wanneer er sprake is van een zogeheten ‘default’ leidt tot een grote onbalans tussen de verzekeraar en de verzekerde. Want wanneer spreek je van een default? In de praktijk blijkt dat heel moeilijk te bepalen, ook omdat er aan een zogeheten credit default swap allerlei voorwaarden kleven die alleen gespecialiseerde handelaren en juristen kunnen begrijpen.

Lehman Brothers

Toen Lehman Brothers in september 2008 omviel werd opeens de complexiteit van de markt voor credit default swaps (CDS) zichtbaar. Timothy Geithner, de toenmalige president van de Federal Reserve in New York, besloot op dat moment de markt voor credit default swaps volledig te herzien. Het was van belang dat beleggers voortaan sneller duidelijkheid kregen over wanneer een CDS wel of niet zou uitkeren. Om dat doel te bereiken besloot Geithner de controle op de markt uit handen te geven aan de banken die deze producten zelf verkochten.

“We zagen de conflicterende belangen, maar we besloten dat het belangrijkste was dat het afhandelen van CDS contracten in handen moest blijven van mensen met kennis van zaken”, zo verklaarde Athanassios Diplas tegenover Bloomberg. Hij was ten tijde van de val van Lehman Brothers hoofd van de afdeling risicomanagement van Deutsche Bank.
- Lees verder bij Goudstandaard
3 november 2015
Is de ECB wel onafhankelijk?

Voorafgaand aan belangrijke besluiten zochten verschillende bestuursleden van de ECB geregeld contact met bankiers en grote vermogensbeheerders. In één geval had een bestuurslid van de centrale bank slechts een paar uur voor het rentebesluit nog een andere afspraak ingepland. Dat blijkt uit de agenda’s die de bestuursleden in het kader van transparantie openbaar moesten maken.

De Financial Times vroeg van zes verschillende bestuursleden de agenda op in de periode van augustus 2014 tot en met augustus 2015. Daaruit kwamen een aantal interessante afspraken naar voren. Zo brachten Benoît Cœuré en Yves Mersch in september vorig jaar een bezoek aan de Zwitserse bank UBS, een dag voordat de ECB een belangrijk rentebesluit zou nemen. In de ochtend van 4 september 2014 plande Cœuré ook nog een bezoek in bij BNP Paribas, slechts een paar uur voordat de ECB de markt zou verrassen met een verlaging van de rente. UBS en BNP Paribas weigerden een toelichting te geven.

De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

3 november 2015
Prijzen grondstoffen dalen niet meer, maar ze stijgen evenmin…

Deze bijdrage is afkomstig van Beurshalte

Is het eindelijk gedaan met de prijsdaling van grondstoffen? Dat vraagt menig belegger zich steeds vaker vertwijfeld af. Die prijsdaling zette in 2011 in en dat is alweer heel wat jaartjes geleden. De beleggers stellen zich die vraag, omdat ze de aandelenmarkt te duur vinden en rijp voor een forse correctie. Op de obligatiemarkt leeft alweer een paar maanden de angst voor een renteverhoging. De markt voor grondstoffen staat bekend niet gecorreleerd te zijn aan die twee markten, je bent er als belegger veilig als het met aandelen en/of obligaties misgaat. Een herstel van de prijzen zou ook een godsgeschenk zijn voor zulke verschillende bedrijven als Glencore of Royal Dutch Shell, maar ook voor landen als Brazilië en Australië met hun grote voorraden aan grondstoffen.

Steeds meer analisten beginnen inderdaad te geloven, dat het einde van de prijsdaling of al een feit is of in ieder geval op korte termijn staat te gebeuren. Ze wijzen er ter staving op dat in veel gevallen de prijs voor steeds meer grondstoffen beneden de kostprijs is gezakt met als gevolg dat producenten hun productie gaan verminderen. Het beste voorbeeld biedt de energiesector. Grote jongens als Shell en Exxon zien zich gedwongen om het ene project na het andere stop te zetten, terwijl de kleine schalieproducenten al meer dan duizend platforms hebben stilgelegd.

Grondstoffen onder druk door China

Maar daar houdt het goede nieuws volgens hen op. Er zal geen furieus herstel volgen op de diepe prijsdaling zoals dat in de recente geschiedenis meestal het geval was. De belangrijkste oorzaak heet als zo vaak China. De honger van dit land naar grondstoffen is grotendeels gestild door de economische hervormingen. Een tweede China heeft zich echter nog niet aangediend en het is maar de vraag er ooit een nieuw China zal komen.

Genoemde diepe ingrepen zijn er het bewijs van, dat de prijs nagenoeg de bodem bereikt heeft. Dat wil weer niet zeggen dat het herstel aanstaande is. In sommige landen neemt de productie van grondstoffen nog fors toe. Dat is dan te danken aan de zwakte van de nationale munt. De Braziliaanse reaal is zo verzwakt ten opzichte van de dollar, dat het met gemak de prijsdaling van 2% voor soja in dollartermen compenseert. Sterker nog, uitgedrukt in de nationale valuta is de prijs met maar liefst 68% gestegen! Dankzij die prijsstijging zal er komend jaar waarschijnlijk een recordoogst van de Braziliaanse velden komen. Internationaal zal dat geen positieve bijdrage leveren aan een herstel van de prijs voor soja.

Voorraden

En dan gaan sommige sectoren nog gebukt onder wel zeer grote voorraden. Volgens het Internationaal Energie Agentschap wemelt het op zee van tankers die tot de nok gevuld zijn met olie. Volgens de FAO zijn de graanvoorraden in een decennium nog niet zo hoog geweest. Het zijn allemaal factoren die een snel herstel van de prijzen in de weg staan. En dan is er nog de geschiedenis. Die leert dat een grondstoffencyclus wel eens 20 tot 40 jaar kan duren. De huidige cyclus duurt pas vier jaar! Beleggers kunnen wel eens heel veel geduld moeten oefenen.

Cor Wijtvliet

Hoofdredacteur Beurshalte.nl

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Prijsherstel grondstoffen kan nog lang duren

3 november 2015
Ron Paul: “Federal Reserve heeft de controle verloren”
Simon Black van Sovereign Man sprak onlangs met oud-congreslid Ron Paul over de onmacht van centrale banken en het vastlopen van een geldsysteem dat gebaseerd is op steeds meer schulden. In het gesprek van ruim een kwartier legt Ron Paul uit dat het geldsysteem compleet ontspoord is nadat in 1971 de koppeling tussen de dollar en goud werd losgelaten.

De Federal Reserve durfde de rente niet eens met 25 basispunten te verhogen. Welke conclusies trek je daaruit?

“Het laat zien dat de centrale bank de situatie niet meer onder controle heeft en dat ze niet meer weten wat ze moeten doen. Ze willen echter niet toegeven dat hun ideeën over de economie niet meer kloppen en dat ze in feite machteloos staan.”

Waarom bent u ooit de politiek in gegaan?

“Ik raakte gefascineerd door geld en ben me al in de jaren zestig gaan verdiepen in de Oostenrijkse economische school. Al snel zag ik in dat het Bretton Woods systeem van die tijd onhoudbaar was en dat het vroeg of laat uit elkaar zou vallen. Dat gebeurde uiteindelijk in augustus 1971, toen Nixon de koppeling losliet om een verdere daling van de goudvoorraad te voorkomen. Sindsdien ben ik steeds meer gaan inzien hoe belangrijk het is om te begrijpen hoe geld werkt en hoe centrale banken werken.”
- Lees verder bij Argentor
Ron Paul: “Centrale banken hebben controle verloren”

TIP: Ron Paul publiceerde in 2009 het boek End the Fed, waarin hij zijn pleidooi voor het opheffen van de Amerikaanse centrale bank kracht bijzet.
2 november 2015
Tegenlicht: Het Bitcoin evangelie

Wat als wij zonder banken zelf geld zouden kunnen creëren? Geld dat niet te vervalsen is, in waarde niet áf- maar juist toeneemt en zonder transactiekosten wereldwijd kan worden verstuurd. Het bestaat en wordt door sommigen ook wel gezien als de digitale versie van goud: bitcoin. Is dit inderdaad een perfect bankloos alternatief voor een falende financiële sector of hevelen we simpelweg de macht van de bestaande elite over naar een nieuwe? Tegenlicht zocht het uit en bespreekt in deze documentaire de economische en technologische aspecten van de virtuele munt.

2 november 2015
‘Saoedi-Arabië wil alliantie met Rusland’
De Saoedische koning Salman is onder de indruk van het optreden van Rusland in de strijd tegen Islamitische Staat (ISIS) en wil daarom nog voor het einde van dit jaar een bezoek brengen aan Moskou om een alliantie te smeden. Dat schrijft Mordechai Kedar in een opiniestuk voor de Israëlische krant Arutz Sheva. Volgens Kedar liggen er verschillende redenen achter dit besluit.

Als eerste noemt hij de verzwakte positie van de Verenigde Staten in de regio, omdat de ambtstermijn van president Obama er bijna op zit. Daar komt bij dat de Verenigde Staten een deal gesloten hebben met Iran, een akkoord waar Saoedi-Arabië niet achter staat. Dat heeft het bondgenootschap tussen de VS en Saoedi-Arabië geen goed gedaan.

Ook is Saoedi-Arabië te spreken over de Russische luchtaanvallen op IS, die veel effectiever zouden zijn dan de acties van Amerikanen en de NAVO. Vanuit geopolitiek perspectief ligt de situatie complex. Voor Saoedi-Arabië werd Islamitische Staat een bedreiging, maar ze willen ook niet dat Rusland meer macht in de regio krijgt. Dat kan een goede reden zijn voor de Saudische koning om met Poetin in gesprek te gaan, zodat ze het samen op een akkoord kunnen gooien.

Het is voor het eerst dat de twee elkaar in Moskou ontmoeten, want in het verleden was het altijd Poetin die op het vliegtuig moest stappen om de Saudische koning te ontmoeten. Zegt dit iets over de machtsverschuiving in de wereld? Een maand geleden vloog ook de Israëlische premier Netanyahu al naar Moskou om een bezoek te brengen aan Poetin.

Oliedollar

Saoedi-Arabië is een belangrijke steunpilaar voor de oliedollar. Nadat in 1971 het dollarsysteem werd losgekoppeld aan goud kreeg de dollar in 1973 opnieuw ‘waarde’ door een meesterzet van Kissinger. Hij maakte destijds met Saoedi-Arabië de afspraak olie wereldwijd in dollars af te rekenen, waardoor alle dollarreserves buiten de Verenigde Staten weer een nieuwe functie kregen. Tot op de dag van vandaag heeft de hele wereld dollars nodig om olie te importeren, met als resultaat dat er nog steeds veel vraag is naar dollars.

Het dollarsysteem blijft bestaan zo lang de rest van de wereld bereid is dit systeem te ondersteunen. Olieproducerende landen ondersteunen dit systeem door hun olie in dollars af te rekenen, terwijl exporterende landen het dollarsysteem ondersteunen door dollarreserves op te bouwen. Deze beide steunpilaren brokkelen langzaam af. Eind vorig jaar brak Saoedi-Arabië met het oliekartel door de olieproductie te maximaliseren, waardoor de olieprijs in een half jaar tijd halveerde tot minder dan $50 per vat.

Ook willen belangrijke olieproducerende landen als Rusland en Iran hun olie graag in andere valuta afrekenen, terwijl Rusland als China hun dollarreserves afbouwen en goud kopen.

Lees ook:
2 november 2015