Tag: federal reserve

Centrale banken zijn bankiers voor de rijken

Het is al een tijdje duidelijk dat de markten de koers van de Fed bepalen. Dat is het geval sinds het beleid van de Fed vooral gericht werd op het verhogen van de waarde van financial assets en pas in tweede instantie gericht werd op het verbeteren van de reele economie.

Markten hebben dit keer waarschijnlijk heel weinig moeite hoeven doen de Fedbankiers te overtuigen van hun gelijk. De economische data zijn er in de VS de laatste tijd niet beter op geworden. De dienstensector laat de grootste vertraging van de groei zien sinds 2010. Die vertraging is zo mogelijk nog groter in de industriële sector. De groei van de economie over 2016 zal eerder op 1% uitkomen dan op de gehoopte 3%. De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt stellen evenmin gerust en de inkomensgroei stagneert al sinds jaar en dag. Met de consumptie, toch een peiler onder groei, dreigt het ook de verkeerde kant op te gaan. De detailhandelsverkopen over augustus lieten een min zien.

Centrale banken helpen voora de rijken

Centrale banken helpen alleen de rijken

Al deze negatieve data geven steeds vaker voedsel aan het idee, dat de meeste Amerikanen niet of amper geprofiteerd hebben van het beleid van de Fed. Sterker nog, ze zouden zelfs slachtoffer kunnen blijken van het monetaire beleid van de centrale bankiers. Een recente studie van Merrill Lynch wijst in die richting. Amerikanen hebben evenals de meeste Europeanen hun inkomen amper of niet zien groeien. Dat beetje loonsverbetering dat er was, is geen gevolg van het krachtenspel op de vrije markt maar van overheidsingrijpen.

Veel Amerikaanse staten hebben recentelijk het verplichte minimumloon verhoogd. Bedrijven als McDonald’s of Wall Mart, waar de slechtst betaalde banen te vinden zijn, zagen zich gedwongen de lonen te verhogen. Bedrijven met veel laag betaalde werknemers zijn toch al geneigd de lonen iets te verhogen, omdat het reservoir van jonge laagopgeleide werknemers begint op te drogen. Dat is echter amper een basis voor een zeer brede loonsverhoging over alle sectoren van de economie.

Obligatiehouders profiteren

Obligatiehouders kunnen geruster adem halen. De rente op een Treasury met een looptijd van 2 jaar is alweer aan het dalen. Deze Treasury is zeer gevoelig voor verwachte veranderingen in het beleid van de Fed. De yield was recentelijk opgelopen naar 0,8%. Minder dan 50% verwacht nog dat de centrale bank in december de rente zal verhogen.

Het is uiteraard niet helemaal eerlijk de Fed de groeiende ongelijkheid in de schoenen te schuiven. De pogingen van de centrale bankiers om de economie er bovenop te helpen waren oprecht. Zoals zo vaak traden er de nodige onverwachte bijverschijnselen op. Het royale monetaire beleid gaf grote bedrijven een sterke impuls om aandelen in te kopen en om te herfinancieren, om te investeren. Het beleid had eveneens als bijverschijnsel dat spaargelden van de doorsnee Amerikaan niets meer opleverden en dat pensioenfondsen steeds meer moeite hebben hun verplichtingen na te komen.

Het zou zomaar kunnen dat de levensstandaard in de VS de komende jaren gaat dalen als de huidige werkenden met pensioen gaan. Het is derhalve niet zo vreemd dat steeds meer Amerikanen de Fed als de bank voor de rijken beschouwen. Die bevoordeling van de rijken gaat ten koste van Joe Sixpack/Jan Modaal.

Binnen de Fed begint het besef door te dringen, dat het instituut snel aan geloofwaardigheid verliest bij grote delen van de Amerikaanse bevolking. Als er nieuw beleid uitgestippeld moet worden, dan zal dat waarschijnlijk niet langer automatisch goed uitpakken voor de beleggers in de S&P 500. Zo ver is het nog lang niet. Nog steeds profiteren vooral de rijken. Het zijn echter diezelfde rijken die op hun beurt steeds meer het vertrouwen in de Fed verliezen, omdat het in hun ogen toch nog slechts een kwestie van tijd is voordat de Fed de rente echt gaat verhogen. Het zijn en blijven verwarrende tijden. Overigens kun je de Fed gerust vervangen door de ECB. In dit deel van de wereld zijn de uitkomsten van het monetair beleid niet fundamenteel anders!

Cor Wijtvliet

Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Beurshalte

Over Beurshalte:

Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!

Disclaimer: Bovenstaand artikel is geen professioneel beleggingsadvies en het is ook geen uitnodiging om te gaan beleggen. Beleggen brengt kosten en risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het artikel is louter de persoonlijke mening van de auteur.

28 september 2016
Column: Besluiteloosheid

Afgelopen vrijdag kwam Federal Reserve bestuurslid Rosengren met een waarschuwing die we naar mijn mening zeer serieus moeten nemen. In een column op de website van de Boston Fed schrijft hij dat het nu echt tijd is voor de Amerikaanse centrale bank om de rente te verhogen. Wacht men daar te lang mee, dan zou dat wel eens zeer nadelige gevolgen kunnen hebben voor het herstel van de economie.

Houdt de centrale bank te lang vast aan de extreem lage rente, dan riskeren we volgens Rosengren een oververhitting van de economie, die gepaard zal gaan met het uit de hand lopen van de inflatie en met bubbels in de financiële markten. Dat is in het verleden al meerdere keren voorgekomen en Rosengren vreest dat de centrale bank nu precies dezelfde fout maakt door te wachten met een renteverhoging.

Centraal bankiers kunnen wel zeggen dat ze streven naar een ‘zachte landing’ van de economie, maar de praktijk leert ons dat het bijna altijd uitdraait op een harde landing. En die gaat gepaard met faillissementen, oplopende werkloosheid en grote verliezen voor onze pensioenfondsen.

Rente blijft laag

Ik vind het onbegrijpelijk dat er binnen de Federal Reserve zo weinig geluisterd wordt naar deze kritische geluiden. De centrale bank besloot afgelopen week voor de zoveelste keer de rente ongewijzigd te laten, terwijl ze begin dit jaar nog haar voornemen uitsprak om de rente dit jaar met een paar stappen te verhogen.

De besluiteloosheid van de Federal Reserve doet het vertrouwen in de centrale bank en in de Amerikaanse dollar geen goed. Na drie monetaire stimuleringsprogramma’s en acht jaar van nul rente is de economie volgens Yellen nog steeds niet klaar voor een minimale een verhoging van de rente. Mag je dan nog wel van economisch herstel spreken??

Federal Reserve verliest geloofwaardigheid door rente niet te verhogen

26 september 2016
Federal Reserve houdt rente ongewijzigd

De Federal Reserve heeft de rente woensdagavond niet verhoogd. De centrale bank had zich vorig jaar al voorgenomen om de rente dit jaar een paar keer te verhogen, maar door allerlei externe factoren durft ze dat toch niet aan.

De Amerikaanse centrale bank ziet weliswaar tekenen van herstel, bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt. Toch vond de meerderheid van de Fed-bestuurders het nog te vroeg om de rente een stap te verhogen. Slechts twee van de negen bestuursleden stemde voor een verhoging van de rente, die al sinds eind vorig jaar op 0,25 tot 0,5 procent staat.

Federal Reserve durft rente niet te verhogen

De Federal Reserve had dit jaar genoeg excuses om de rente toch niet te verhogen. Begin dit jaar kwamen de aandelenmarkten wereldwijd beroerd uit de startblokken en in de zomer zorgde het referendum in het Verenigd Koninkrijk voor veel onzekerheid. De verrassing van de Brexit zorgde voor volatiliteit, vooral bankaandelen moesten het in de zomer ontgelden.

Inmiddels is de rust op de financiële markten teruggekeerd, maar waarschijnlijk spelen nu de Amerikaanse verkiezingen mee in het besluit om de rente ongewijzigd te laten. We kunnen ons goed voorstellen dat de Federal Reserve zo vlak voor de verkiezingen in november liever geen stappen zet die tot grote onrust kunnen leiden.

Goudprijs omhoog
In de aanloop naar het rentebesluit gingen de prijzen van goud en zilver al omhoog. Het rentebesluit van de Federal Reserve bevestigt de verwachtingen van de meeste beleggers, maar toch wist goud nog wat verder door te stijgen. Op het moment van schrijven staat de goudprijs op €1.190 per troy ounce, het hoogste niveau in twee weken tijd. Ook zilver stond al de hele dag in de belangstelling bij beleggers, want de zilverprijs schoot met ongeveer 2% omhoog tot €565 per kilogram. Ook dat is de hoogste prijs in twee weken tijd. Op de valutamarkt zien we geen grote schommelingen. De meeste analisten en handelaren hadden al voorgesorteerd op het uitblijven van een renteverhoging en waren dus niet verrast door dit besluit. De wisselkoers tussen de euro en de dollar bleef liggen op ongeveer $1,11, een niveau waar we al maanden niet ver van afgeweken zijn.

Federal Reserve laat rente ongewijzigd

21 september 2016
Sterke inflatiecijfers goed nieuws voor Amerikaanse dollar
De dollar kon afgelopen week stijgen tegenover de meeste valuta dankzij verrassende inflatiecijfers in de VS. De kerninflatie, die volatiele data uitsluit, ligt nu comfortabel boven het doel van 2% van de Federal Reserve en dit is belangrijke informatie voor de septemberbijeenkomst van het FOMC op woensdag. Onze verwachtingen zijn vergelijkbaar met die van de meeste economisten, namelijk dat de rente niet gewijzigd zal worden.

We verwachten echter wel verkrappingsgezinde notulen en enkele leden die voor een renteverhoging zullen willen stemmen. Dit betekent dat de rente bijna zo goed als zeker verhoogd zal worden in december, met een kleine kans dat het zelfs nog eerder zal gebeuren. Daarom zou het een goed idee zijn om blootstelling aan de Amerikaanse dollar begin deze week af te dekken.

Intussen daalde het Britse pond opnieuw naar recente dieptepunten tegenover zowel de euro als de dollar. Weinig nieuws kan dit verklaren, want de Bank of England communiceerde bijna geen nieuwe informatie tijdens haar vergadering voor de maand september.

Verkiezingen VS

Deze week gaat een speciale vermelding naar de Canadese dollar en vooral de Mexicaanse peso. Beide valuta hadden het moeilijk door het nieuws dat Trump dichter bij Clinton komt in de polls van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Het is de eerste keer dat deze atypische Amerikaanse verkiezingen de wereldwijde financiële markten beïnvloeden en we volgen dit nauwgezet op. FiveThirtyEight, een Amerikaanse website die via opiniepeilingen de uitkomst van de verkiezingen in kaart probeert te brengen, toont aan dat de kans dat Trump in november zal winnen de voorbije maand sterk is gestegen.

Kansen Amerikaanse presidentsverkiezingen (juni 2016 – september 2016) (Bron: FiveThirtyEight.com)

Euro
Vorige week stond er weinig op het programma in de eurozone en reageerde de euro voornamelijk op nieuws uit de Verenigde Staten. Het was weinig verrassend dat de sterke inflatiecijfers zorgden voor een sluiting onder het niveau van 1,12 op vrijdag. Deze week verwachten we de PMI indicatoren voor zakelijk vertrouwen voor de maand september en voorspellen we weinig verandering in de samengestelde index. De komende weken zal dit patroon overheersen tot er op politiek gebied opnieuw meer gebeurt en de markten beginnen uit te kijken naar de volgende ECB-vergadering van 20 oktober.
Amerikaanse dollar
Het belangrijkste nieuws uit de VS afgelopen week was ongetwijfeld de bekendmaking van positieve inflatiecijfers. Huisvesting en medische uitgaven zorgden voor een stijging van 0,3% in de kerninflatie, die volatiele voedsel- en energiecijfers uitsluit. Dit is precies de binnenlandse prijsdruk die niet verzacht zal worden door een sterke dollar en volgens ons houdt de Federal Reserve dit nauwgezet in het oog. Volgens onze mening zijn de verrassende cijfers net niet sterk genoeg om het FOMC ervan te overtuigen de rente al te verhogen tijdens de vergadering van deze week. We verwachten wel verkrappingsgezinde notulen die de sterkte van de inflatie en de arbeidsmarkt aanhalen en de markt voorbereiden op een nieuwe renteverhoging voor het einde van het jaar.
Britse pond
De sterke daling van het Britse pond vorige week was tegenstrijdig met de gematigde boodschap van zowel macro-economische cijfers als de Bank of England. De cijfers toonden een lichte verzwakking van inflatie en detailhandelsverkopen in combinatie met geruststellende resultaten op de arbeidsmarkt voor de maand juli. De Bank of England communiceerde op haar beurt dat de gepubliceerde cijfers sinds het Brexit-referendum sterker zijn dan verwacht. De algemene boodschap van de vergadering is dat de renteverlaging van 25 basispunten die door de markten wordt verwacht tijdens het laatste kwartaal van 2016 absoluut nog geen zekerheid is. Deze week wordt er zo goed als geen belangrijk nieuws verwacht uit het Verenigd Koninkrijk en zal het Britse pond vooral reageren op de FOMC-vergadering van woensdag. Geschreven door Enrique Díaz-Álvarez (Ebury)
Over Ebury:

Ebury maakt internationale markten toegankelijker met valutadiensten op maat en flexibel handelskrediet voor ondernemingen. Ebury werkt samen met ruim 12.000 organisaties en verricht 12 miljard euro aan valutatransacties in 140 verschillende valuta. Het bedrijf heeft kantoren in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Spanje en Polen. De speerpunten van Ebury:
- Financiële diensten die normaal zijn voorbehouden aan grote multinationals
- Financiering van uw aankopen
- Marktkennis en valutadiensten op maat
- Ons netwerk van liquidity providers en intermediaire banken
- Transacties in ruim 140 verschillende valuta
Meer informatie op www.ebury.nl
19 september 2016
Grafiek: Inflatie VS aangejaagd door Fed en loskoppeling goud

De inflatie in de Verenigde Staten was tot de oprichting van de Federal Reserve in 1913 vrijwel nihil, zo blijkt uit de volgende grafiek. Daarna zijn de prijzen bijna ieder jaar gestegen, met uitzondering van de Eerste Wereldoorlog, de Grote Depressie en de financiële crisis van 2008. Opvallend is dat de inflatie na de ontkoppeling van goud in 1971 aanzienlijk toenam. Was de inflatie tussen 1774 en 1912 gemiddeld -0,2% per jaar, vanaf 1913 tot en met 2015 was deze gemiddeld 3,3%. Dat is het resultaat van een geldsysteem dat geen monetair anker meer heeft en dat een bijna onbeperkte geldgroei mogelijk maakt.

Inflatie neemt toe na oprichting Federal Reserve in 1913 (Bron: VisualizingEconomics)

15 september 2016
Volatiele week eindigt met scherpe daling aandelenmarkten
De vele vergaderingen van centrale banken zorgden afgelopen week voor heel wat volatiliteit op de valutamarkten. De verruimingsgezinde Bank of Canada en hawkish uitspraken van de Riksbank stuurden de respectievelijke munten in tegenovergestelde richtingen. Van de G10 valuta’s presteerde de Canadese dollar het zwakst, terwijl de Zweedse kroon als beste eindigde. Dit wijst er nog maar eens op dat beslissingen van centrale banken momenteel bijna de enige invloed op de valutamarkten zijn.

Dubbelzinniger was de reactie op de vergadering van de ECB, die minder dovish was dan verwacht. Er werd geen verdere uitbreiding van het QE-programma aangekondigd en de euro sloot donderdag met verlies. Dit wijst erop dat de schommeling van afgelopen week meer te maken heeft met het corrigeren van geopende posities dan met een duidelijke wijziging van de trend. Op vrijdag werd de daling op de aandelenmarkten toegewezen aan de commentaar van de heer Rosengren, Fed-voorzitter in Boston, maar wij vinden deze verklaring niet voldoende omdat hij niets verrassend heeft vermeld.

Ook deze week staat er weer een reeks vergaderingen van centrale banken op het programma in Zwitserland, Rusland en Taiwan. Britse inflatiecijfers en Amerikaanse detailhandelsverkopen zullen de belangrijkste macro-economische nieuwsfeiten zijn voor valutahandel. Daarnaast zal het ook interessant zijn om te zien hoe de aandelenmarkten herstellen van de verkoopgolf in de Verenigde Staten vrijdagnacht. Op maandag openden de beurzen in Azie en Europa in elk geval nog flink lager.

Euro
Tegen de meeste verwachtingen in stelde de ECB haar beslissing om het QE-programma na maart 2017 te verlengen uit. Verrassend genoeg verloor de euro die dag terrein tegenover de dollar en bleef dalen op vrijdag te midden van risico-aversie op de Amerikaanse markten. De afwezigheid van belangrijke gebeurtenissen buiten de eurozone betekent dat de euro waarschijnlijk zal reageren op nieuws uit de Verenigde Staten. Het gaat dan vooral over de detailhandelsverkopen en de toespraak van Fed-gouverneur Brainard op maandag.
Amerikaanse dollar
De dollar had het begin vorige week moeilijk toen bleek dat de diensten business survey gedaald was naar het laagste niveau sinds 2010. De gemengde reacties op de ECB-vergadering en hawkish uitspraken van Rosengren zorgden echter voor een herstel op vrijdag, zelfs bij een daling van Amerikaanse aandelen. Vandaag zullen alle ogen gericht zijn op de toespraak van de heer Brainard, wat voor de Federal Reserve de laatste kans zal worden om de toon te zetten voor de vergadering in september. Ook de cijfers over detailhandelsverkopen, die deze week worden gepubliceerd, zullen informatie geven over de staat van de Amerikaanse economie. De extreme verschillen van maand tot maand maken dit echter één van de minst betrouwbare indicatoren.
Britse pond
Voor het Britse pond wordt de belangrijkste gebeurtenis deze week ongetwijfeld de vergadering van de Bank of England op donderdag. De consensus (inclusief wijzelf) verwacht een stemming van 9 tegenover 0 om het beleid ongewijzigd te laten. Nieuws op korte termijn in verband met de reactie van de Britse economie op het Brexit-referendum was namelijk positiever dan verwacht. Als er geen verrassingen uit het investeerdersrapport komen dan zal dit ook volstaan om het pond voor de rest van de week in een gebied van 1,32 tot 1,34 te doen bewegen. Geschreven door Enrique Díaz-Álvarez (Ebury)
Over Ebury:

Ebury maakt internationale markten toegankelijker met valutadiensten op maat en flexibel handelskrediet voor ondernemingen. Ebury werkt samen met ruim 12.000 organisaties en verricht 12 miljard euro aan valutatransacties in 140 verschillende valuta. Het bedrijf heeft kantoren in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Spanje en Polen. De speerpunten van Ebury:
- Financiële diensten die normaal zijn voorbehouden aan grote multinationals
- Financiering van uw aankopen
- Marktkennis en valutadiensten op maat
- Ons netwerk van liquidity providers en intermediaire banken
- Transacties in ruim 140 verschillende valuta
Meer informatie op www.ebury.nl
12 september 2016
Speech Yellen bevestigt meer renteverhogingen in 2016
De rustige zomer op de valutamarkten werd afgelopen vrijdagnamiddag verstoord door de langverwachte toespraak van Janet Yellen. Haar expliciete uitspraak over “sterke argumenten voor verdere renteverhogingen” was onmiddellijk van groot belang voor de markten.

Volgens onze mening is dit in lijn met de consistente verkrappingsgezinde toon van recente communicatie door leden van de Federal Reserve en garandeert dit één of twee verdere renteverhogingen in 2016. Na enige twijfel reageerden de markten op de duidelijke toon van de toespraak: de dollar kon daardoor stijgen en aandelen daalden.

Deze week zal nieuws uit de Verenigde Staten de valutamarkten blijven beïnvloeden. Op vrijdag verwachten we het laatste belangrijke economische nieuws voor de septemberbijeenkomst van de Fed: het Amerikaanse banenrapport van de maand augustus. We verwachten opnieuw een sterk rapport dat een groot deel van FOMC-leden zal motiveren om te stemmen voor een verhoging van de rente. Dit zal de komende weken dan ook een goede steun blijven bieden aan de Amerikaanse dollar.

Euro
De flash PMI index voor zakelijk vertrouwen was in augustus vrij stabiel op een niveau van 53,3. Tot dusver lijkt het erop dat managers het resultaat van het Brexit-referendum hebben aanvaard en is het vertrouwen op een niveau consistent met bescheiden groei in de eurozone. Dit gemiddelde verbergt echter grote verschillen tussen nationale economieën. Spanje groeit sterk en haalt de schouders op bij de politieke onzekerheid terwijl politieke partijen er niet in slagen om een regering te vormen. Intussen blijft Duitsland standvastig en lijkt Italië moeilijk van de grond te komen. Als ons geen grote verrassingen te wachten staan bij de publicatie van de inflatiecijfers uit de eurozone, verwachten we dat de euro zal blijven watertrappelen terwijl investeerders worstelen met de zo goed als zekere renteverhoging door de Fed in 2016. Dit is namelijk nog niet volledig ingeprijsd door de rentemarkten, hoewel het verschil tussen de prijzen en de communicatie van de Fed de voorbije weken duidelijk is verkleind.
Amerikaanse dollar
De verkrappingsgezinde toon van Yellen tijdens haar toespraak in Jackson Hole kwam niet geheel onverwacht na andere Fed-uitspraken de afgelopen weken. De belangrijkste ontwikkeling die Fed officials nog dichter naar een tweede renteverhoging duwt, is ongetwijfeld de sterkte van de Amerikaanse arbeidsmarkt. De zwakte van de maand mei is vergeten en het driemaandelijks gemiddelde van 190.000 extra banen voor het rapport van vrijdag ligt ver boven de verwachtingen. Nu de financiële markten het hoofd goed boven water houden in combinatie met positieve vooruitzichten voor zakelijke en consumentenbestedingen, staat er volgens ons weinig in de weg van twee renteverhogingen in 2016. Wij verwachten er één in september en één in december.

Janet Yellen suggereert dat renteverhoging nabij is

Britse pond
In tegenstelling tot de erg zwakke indicatoren van het zakelijk sentiment is de werkelijke activiteit in het Verenigd Koninkrijk tot nu toe sterker dan verwacht na de schok van het Brexit-referendum. De aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen daalden in juli tot ieders verbazing en de detailhandelsverkopen bleken ook positiever dan voorspeld. Dit zijn wel erg volatiele cijfers die enkel een deel van de Britse economie in kaart brengen. Echter, de stelling dat de daling van het pond op korte termijn de economische impact van het referendum zal opvangen begint terrein te winnen. Het pond heeft sterk winst gemaakt tegenover de dollar en de euro en het lijkt erop dat de post-referendum dieptepunten tegenover beide valuta’s op middellange termijn zullen standhouden. Geschreven door Enrique Díaz-Álvarez (Ebury)
Over Ebury:

Ebury maakt internationale markten toegankelijker met valutadiensten op maat en flexibel handelskrediet voor ondernemingen. Ebury werkt samen met ruim 12.000 organisaties en verricht 12 miljard euro aan valutatransacties in 140 verschillende valuta. Het bedrijf heeft kantoren in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Spanje en Polen. De speerpunten van Ebury:
- Financiële diensten die normaal zijn voorbehouden aan grote multinationals
- Financiering van uw aankopen
- Marktkennis en valutadiensten op maat
- Ons netwerk van liquidity providers en intermediaire banken
- Transacties in ruim 140 verschillende valuta
Meer informatie op www.ebury.nl
1 september 2016
It’s Jackson Holetime again!

Elk jaar in augustus trekken ’s werelds belangrijkste centrale bankiers zich voor enkele dagen terug in het Amerikaanse stadje Jackson Hole, in de staat Wyoming. Het populaire stadje – er wonen minder dan 10.000 mensen in Jackson Hole – is populair onder toeristen vanwege zijn prachtige ligging in de natuur.

Sinds 1978 organiseert de regionale centrale bank van Kansas City elk jaar dus een conferentie waar de belangrijkste centrale bankiers van de wereld elkaar ontmoeten en praten over het monetaire beleid. Gedurende die paar dagen kan het stadje daarom rekenen op behoorlijke belangstelling van de media wereldwijd.

Jackson Hole

De ervaring leert dat de presentaties en lezingen van de aanwezigen veel zeggen over wat voor monetair beleid we kunnen verwachten. Niet alleen van de Fed maar ook van de andere centrale banken zoals de Europese Centrale Bank.

Zo is het opkopen van staatsobligaties, ook bekend als quantitative easing of QE, ooit in Jackson Hole aangekondigd. En in de jaren voordat de huidige crisis zou beginnen in de herfst van 2008, werden in de presentaties in Jackson Hole de problemen die de crisis veroorzaakt hebben, duidelijk aangegeven door de aanwezige economische wetenschappers. Die waarschuwingen werden, leert de ervaring ook, op dat moment niet serieus genomen door de aanwezige presidenten en voorzitters van de Fed, de ECB en andere centrale banken. Later bleek dat de economen het heel goed door hadden.

Alle ogen gericht op Yellen

De Jackson Hole bijeenkomst van dit jaar is gisteren begonnen en het hoogtepunt komt vandaag, wanneer Fed-voorzitter Janet Yellen achter het spreekgestoelte plaats neemt. Beleggers uit de hele wereld zullen elke komma van die toespraak analyseren om te proberen in te schatten of en wanneer de Fed de rente weer gaat verhogen.

Die toch al lastige opgave is in de afgelopen weken nog lastiger gemaakt. Enerzijds hebben enkele leden van het rentecomité namelijk erop gehint dat de centrale bank de rente misschien al in september zal verhogen. Anderzijds is uit de onlangs gepubliceerde notulen van de laatste rentevergadering juist af te leiden dat het comité niet bepaald van plan is haast te maken met het duurder maken van geldlenen in de VS.

Het economisch nieuws zorgt ook niet voor meer duidelijkheid, met een sterk aantrekkende Amerikaanse arbeidsmarkt maar economische groei, en vooruitzichten daarover, die juist teleurstellend zijn.

Renteverhoging

In mijn ogen is de kans dat de rente de rente zal verhogen in september heel klein. Over de renteverhogingen erna kunnen we in mijn ogen alleen zeggen dat het heel, heel lastig gaat worden als is het maar om het volgende.

Als de Fed de rente zou verhogen, dan zouden de Amerikaanse rentes van alle looptijden waarschijnlijk ook gaan stijgen. De Amerikaanse staatsschuld bedraagt inmiddels 104 procent van het Amerikaanse bruto binnenlands product en staat daarmee op het hoogste niveau in vijftig jaar (ter vergelijking: met uitzondering van de Tweede Wereldoorlog, bedroeg de Amerikaanse staatsschuld tussen 1790 en 1980 zo’n 30 procent van het Amerikaanse bbp).

Door de rentedaling van de afgelopen jaren en uitgifte van veel nieuwe staatsobligaties, is de gemiddelde rente die Washington betaalt over zijn schuld lag vergeleken met de jaren voor de crisis. Betaalde de Amerikaanse regering begin 2008, gemiddeld, 4,8 procent rente over de totale schuld, tegenwoordig is dat ongeveer de helft ervan.

Die halvering van de gemiddelde rente is dé reden waarom de rentelasten van de Amerikaanse overheid min of meer gelijk zijn aan die uit 2008, hoewel de staatsschuld ruim verdubbeld is, van 9.300 miljard dollar begin 2008 naar bijna 19.500 miljard dollar dit jaar.

Rentelasten

Als de langetermijnrentes, mede door een serie renteverhogingen van de Fed – of alleen de verwachting daarop – zouden stijgen, dan zou dat betekenen dat de rentelasten behoorlijk kunnen stijgen, wat op zijn beurt de kans op faillissement van de VS of op zijn minst de kans op nieuwe en hogere belastingen en politieke ruzie zou vergroten. En dát zou zeer slecht nieuws voor het economisch herstel zijn, wat voor de Fed juist de reden zou zijn de rente weer te gaan verlagen. Alleen zouden beleggers dan wel eens kunnen concluderen dat de centrale bank blijkbaar ook niet weet wat ze doet, wat tot nog meer paniek zou leiden.

Daar komt nog bij dat tussen nu en 2020 elk jaar tussen 1.500 miljard en 2.100 miljard dollar van die schuld afloopt en dus afgelost moet worden. Aangezien Washington geen cent achter de hand heeft, zal het ministerie van Financiën dus elk jaar tussen 1.500 en 2.100 miljard dollar aan nieuwe leningen, ruwweg 10.000 miljard dollar in die periode, moeten opnemen om oude leningen af te betalen. Met andere woorden: Washington moet tussen nu en 2019 een slordige 10.000 miljard dollar lenen om niet failliet te gaan, wat het geval zou zijn als het niet in staat zou zijn oude schulden af te betalen. Daarboven op komen de leningen om het verwachte begrotingstekort elk jaar te financieren. Volgens de schattingen van het Amerikaanse ministerie van Financiën zelf hebben we het dan over gemiddeld 500 miljard dollar elk jaar.

Zou de Fed dus een serie renteverhogingen in gang zetten, dan zou de bank spelen met economische, politieke en financiële stabiliteit in de VS.

26 augustus 2016
Verkiezingen in aantocht…

Ik heb afgelopen week weer met een glimlach gelezen over en geluisterd naar Donald Trump. Wat kan deze man zich slecht beheersen en impulsief reageren op aan hem gestelde vragen. Zelfbeheersing is natuurlijk de allerbelangrijkste eigenschap die een politicus vandaag de dag wél dient te hebben! Toch vind ik het een verademing; zeker in een wereld waarin iedereen maar politiek correct gedrag vertoont, want tegenwoordig is er altijd wel iemand op z’n teentjes getrapt. Zelfs bij attracties van de Efteling…

Om Trump te horen zeggen dat Clinton en Obama de oprichters van ISIS zijn was bizar. Velen weten dat hier natuurlijk een flinke kern van waarheid in zit, maar om dit dan net voor de verkiezingen hardop te zeggen is op z’n zachtst gezegd onverstandig, maar wel eerlijk. Ondertussen merk je natuurlijk dat iedereen die in Washington ook maar iets te zeggen heeft bang is voor verandering, mocht Trump president worden.

Het politieke establishment en de grote media proberen proberen Trump op alle mogelijke manieren zwart te maken. Van Clinton weet natuurlijk iedereen dat ze werkt voor de hoogste bieder en Wall Street in het algemeen. De geopenbaarde e-mails laten duidelijk zien dat een contributie aan de Clinton Foundation ervoor zorgt dat er deuren voor je opengaan. George Soros geeft in een e-mail duidelijke instructies aan haar toen ze Secretary of State was, een paar weken later voert ze zijn bevelen één op één uit.

Wantrouwen

Toch denk ik dat de populariteit van Trump niet aan hemzelf ligt, maar meer aan het wantrouwen van de bevolking tegen de gevestigde orde. Nadat Obama in 2008 gekozen werd hadden de mensen nog de hoop dat er écht wat zou gaan veranderen. Maar na acht jaar is duidelijk gebleken dat hij het beleid van Bush gewoon heeft voortgezet. Kijk alleen al naar zijn belofte om Guantánamo Bay meteen na zijn aanstelling te gaan sluiten…

Mensen stemmen dus alleen tegen de gevestigde orde. Dit zagen we in Nederland bij het referendum over het associatieverdrag met de Oekraïne, in Groot-Brittannië bij de Brexit en dit zullen we naar mijn mening ook gaan zien bij de drie belangrijke verkiezingen die eraan zitten te komen: eind dit jaar in de VS, volgend jaar in Frankrijk en Duitsland. We zullen deze ontwikkelingen de komende tijd op de voet gaan volgen. We zien allemaal dat de situatie in het Westen steeds explosiever wordt.

Federal Reserve
Dat politiek en de financiële markten met elkaar verwikkeld zijn moge duidelijk zijn. Vele ‘marktkenners’ verwachten dat de Federal Reserve de rente in september zal verhogen. Dit is volgens hen duidelijk te herleiden uit de samenvatting van de laatste bijeenkomst van de Fed. Naar mijn mening is dit totale onzin! Trump heeft duidelijk gezegd dat één van zijn eerste besluiten als president zal zijn om de voorzitter van de Fed-voorzitter Yellen en de rest van het bestuur eruit te gooien. Waarom zou de Amerikaanse centrale bank dan twee maanden vóór de presidentsverkiezingen een renteverhoging doorvoeren? Deze renteverhoging kan immers zorgen voor een flinke correctie op de financiële markten (dat gebeurde begin dit jaar ook nadat de Fed de rente verhoogd had) of voor een flinke stijging van de dollar, wat nadelig is voor de Amerikaanse economie en de werkgelegenheid. Op deze manier zou de centrale bank de overwinning in de schoot van Trump werpen. Ik besef me dat ik nu mijn nek uitsteek, maar mijn mening is dat het in september niet tot een renteverhoging gaat komen. Alleen al om bovenstaande (politieke) reden. Sander Noordhof

Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal.

22 augustus 2016
Video: Greenspan verwacht hoge inflatie

Volgens Alan Greenspan zullen we in de toekomst verrast worden door een periode van zeer hoge inflatie. Hoewel de inflatie nu nog zeer laag is ziet Greenspan een uitermate zorgelijke ontwikkeling in de groei van de geldhoeveelheid, die historisch gezien altijd uitdraaide op een periode van zeer hoge inflatie. “Historisch gezien is fiat geld altijd zo geëindigd”, aldus de voormalig voorzitter van de Federal Reserve.

De oud centraal bankier zei gesprek met Bloomberg dat hij zich grote zorgen over de lage productiviteit van de Amerikaanse economie. “We hebben steeds meer mensen nodig om steeds minder te produceren, dat is geen recept voor een levensvatbaar politiek systeem.”

Wat is het vooruitzicht voor de Amerikaanse economie?

“Het fundamentele probleem is dat de productiviteitsgroei tot stilstand is gekomen. We hebben te weinig mensen. Men is blij dat de participatiegraad weer toeneemt, maar de statistieken vertellen ons dat we meer en meer mensen nodig hebben om steeds minder te produceren. En dat is geen recept voor een levensvatbaar politiek systeem. Wat we nu hebben is stagnatie.

Wat ik wel weet is dat de geldhoeveelheid volgens de M2 definitie – altijd een kritieke indicator voor de inflatie – voor de eerste keer opvallend hard stijgt, met zo’n zes a zeven procent per jaar. Bijna in een rechte lijn. De laatste maanden is het nog iets harder gestegen, met een procentpunt of één a twee meer. Waar we ons nu zorgen om moeten maken – en waar we eerder zelden aandacht aan gegeven hebben – is dat dit soort economische omstandigheden eindigen met inflatie. Historische gezien is fiatgeld altijd al zo geëindigd.

Ik weet niet wanneer het [inflatie] komt, maar als je kijkt naar de menselijke geschiedenis dan zie je keer op keer dat men denkt dat er geen inflatie is en dat alles prima gaat, maar ik zeg dan: Wacht maar… De olieprijs heeft een significante impact gehad op de wereldwijde inflatie. Het zal niet snel komen, maar ik zal niet verbaasd zijn als de volgende onverwachtse beweging er eentje is van inflatie. Je hebt geen inflatie, totdat het er opeens is.”

Een hoge inflatie in combinatie met een extreem lage rente betekent dat uw spaargeld ieder jaar wat minder waard wordt. U kunt uw vermogen beschermen door spreiding aan te brengen in uw beleggingsportefeuille. Door een gedeelte van uw vermogen om te zetten in fysiek goud is uw vermogen beter beschermd tegen economische onzekerheid en periodes van hoge inflatie.

Lees ook: Wat voegt goud toe aan een beleggingsportefeuille

Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, een goudhandelaar die door klanten wordt beoordeeld met een 9,4

29 juni 2016
Gaat de Federal Reserve de rente weer verlagen?

De kans dat de Federal Reserve de rente zal verlagen is door alle onrust van de afgelopen dagen weer groter geworden dan de kans op een renteverhoging. Het geplande vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie stuurde een schokgolf door de financiële markten, want de aandelenkoersen gingen wereldwijd met ruim 10% onderuit. Voor veel Europese banken waren de verliezen op de beurs ruim twee keer zo groot.

Onder deze omstandigheden zal de Amerikaanse centrale bank de rente niet willen verhogen, zo denken de meeste beleggers en analisten. Uit de laatste cijfers van Bloomberg blijkt dat bijna 23% van de beleggers een renteverlaging door de Federal Reserve verwacht, terwijl niemand meer rekent op een renteverhoging voor het einde van dit jaar. Ook voor volgend jaar voorziet het Bloomberg panel eerder een renteverlaging dan een renteverhoging.

Geen renteverhoging Federal Reserve

De Federal Reserve loste eind vorig jaar haar belofte in door eindelijk de rente een stap te verhogen, maar het ging niet van harte. Begin dit jaar kwam de beurzen wereldwijd in een vrije val terecht en was de centrale bank genoodzaakt verdere renteverhogingen op de lange baan te schuiven. De ECB kondigde in maart zelfs een uitbreiding van haar stimuleringsprogramma aan. Door de onzekerheid van de Brexit en de scherpe daling van de aandelenkoersen lijkt die renteverhoging verder weg dan ooit.

Het uitblijven van een renteverhoging is positief voor goud. In de aanloop naar de renteverhoging van eind 2015 zagen we de goudprijs nog dalen, maar die schoot begin dit jaar weer net zo snel omhoog toen de centrale bank duidelijk maakte dat een rentestijging langer op zich zou laten wachten.

Zal de Federal Reserve de rente weer verlagen? (Bron: Bloomberg)

Beleggers verwachten dat de Federal Reserve de rente zal verlagen (Grafiek via twitter)

28 juni 2016