Beleggen in goud wordt steeds vaker overwogen als een alternatieve vorm van sparen of beleggen. Maar voor veel mensen is het iets waar ze niet vertrouwd mee zijn. Hoe gaat goud kopen in zijn werk? Waar moet je als koper op letten? En is zilver een interessant alternatief voor goud? En hoe zit het met de belasting? In dit artikel helpen we u op weg in de wereld van fysiek goud kopen.
Waarom goud?
Vooral in onzekere tijden wint goud aan populariteit, omdat het geen tegenpartij risico kent. We hebben in 2008 gezien dat ook banken om kunnen vallen. In dat geval bent u beschermd tot €100.000 per bankrekening per bank, maar die garantie wordt door de bankensector als geheel gedragen. Komt er een grote bank in de problemen, dan zullen andere banken die schok moeten opvangen. U kunt zich voorstellen dat ook die garantie tot €100.000 in een extreem geval geen harde garantie is.
Sinds het begin van dit jaar gelden in alle lidstaten van de Eurozone nieuwe regels omtrent het redden van banken. Dat betekent dat uw spaargeld of deposito bij de bank voortaan gebruikt kan worden om de bank te redden zodra deze in de problemen komt. Dit is de zogeheten ‘bail-in’, die de rekening voor het redden van de bank bij de spaarders en obligatiehouders neerlegt. De bail-in werd toegepast op de banken in Cyprus, maar ook in Nederland met de redding van SNS. Ook daar verloren vermogende spaarders een groot deel van hun geld.
Vermogen buiten het financiële systeem
Met fysiek goud heeft u een stukje vermogen in bezit buiten het huidige financiële systeem. De waarde van het goud kan stijgen of dalen, maar u heeft in elk geval niet het tegenpartij risico van een bank. Velen zijn ervan overtuigd dat goud juist in crisistijd in waarde zal stijgen, omdat andere vluchthavens als obligaties niet veilig blijken te zijn of geen enkel rendement meer opleveren.
We weten niet wat de goudprijs de komende vijf, tien of twintig jaar zal doen. Maar wat we wel weten is dat het edelmetaal door de geschiedenis heen steeds een zekere koopkracht heeft weten vast te houden. Er zijn genoeg historische documenten en anekdotes te vinden waaruit blijkt dat goud ook in de oudheid al veel koopkracht had in termen van graan, brood, kleding, vastgoed en grond.
Maar wat we de afgelopen honderd jaar ook geleerd hebben is dat het geld van tijd tot tijd gedevalueerd wordt ten opzichte van goud. Van $20,67 naar $35 na de confiscatie van goud in 1933 en van $35 naar $42,22 tegen het einde van het Bretton Woods systeem in 1971. Op het moment van schrijven staat de goudprijs weer boven de $1.200 per troy ounce, een veelvoud van de prijs van vijftig jaar geleden.
Hoe kan ik goud kopen?
U kunt op verschillende manieren beleggen in goud. We sommen de mogelijkheden voor u op.
- Fysiek edelmetaal: Het edelmetaal is volledig in uw bezit, want er zit geen bank of broker tussen u en uw belegging. Alleen bij aanschaf van goud heeft u een tegenpartij risico, namelijk de aanbieder van het edelmetaal. Fysieke edelmetalen kunt u wereldwijd inwisselen voor alle denkbare valuta.
- Goudtrackers en ETF’s: Deze producten koopt u bij een bank of broker en hebben een zekere gouddekking. Toch moet u er rekening mee houden dat uw positie in goud conform de kleine lettertjes niet altijd omgezet kan worden in fysiek goud. Ook zijn de kosten van dit soort beleggingsproducten vaak niet transparant. Maar het grootste nadeel is dat u nog steeds geen fysiek goud of zilver in uw hand heeft, maar slechts de waarde-ontwikkeling van het edelmetaal volgt.
- Goudmijnaandelen: Het meest speculatief zijn de aandelen van goudmijnen en zilvermijnen. De aandelen zijn zeer volatiel, omdat de waarde van mijnbouwbedrijven door tal van factoren beïnvloed worden. Productiekosten, onvoorziene uitgaven, stakingen, belastingen en vergunningen zijn allemaal variabel en moeilijk voorspelbaar. De marge tussen de productiekosten en de verkoopprijs van goud en zilver kan sterk fluctueren, en daarmee de winstgevendheid van het aandeel. Aandelen van goudmijnen zijn vooral interessant voor de zeer speculatieve belegger, ze bieden u niet de veiligheid van fysiek goud in eigen bezit.
Welke opties heb ik met fysiek goud kopen?
Als u besluit fysiek edelmetaal aan te schaffen, dan heeft u verschillende opties. U kunt goud en zilver kopen in de vorm van baren en munten, maar u kunt er ook voor kiezen edelmetaal in opslag te bewaren. Goudstandaard kan dankzij haar AFM-vergunning ook opslag van edelmetalen aanbieden, zowel in Nederland als in Zwitserland. U bent ook in dit geval in economische en juridische zin eigenaar van het edelmetaal. Mochten tussenliggende partijen wegvallen, dan maakt u nog steeds aanspraak op uw edelmetaal. Meer informatie over goud in opslag vindt u hier.
- Goudbaren: Goudbaren hebben een zuiverheid van tenminste 99,9% (24 karaat) en zijn verkrijgbaar in verschillende formaten. De kleinste goudbaren wegen 1 gram, maar er zijn ook baren van 5, 10, 20, 50, 100, 250, 500 en 1.000 gram. Zo is er voor ieder budget een passende goudbaar te vinden. De productiekosten van goudbaren zijn lager dan die van gouden munten, maar bij verkoop krijgt u voor uw munten een hogere prijs uitbetaald. In de regel geldt bij goudbaren dat hoe groter deze is, hoe lager de premie ten opzichte van de goudprijs. Een grote goudstaaf is namelijk relatief goedkoper te produceren dan een kleine.
- Gouden munten: Gouden munten worden meestal geslagen met een gewicht van één troy ounce, dat is iets meer dan 31,1 gram. Sommige beleggingsmunten zijn ook in kleinere formaten te krijgen, zoals een halve, een kwart of een tiende troy ounce. Gouden beleggingsmunten als de Canadese Maple Leaf, de Amerikaanse Buffalo, de Oostenrijkse Philharmoniker en de Australische Kangaroo hebben een zuiverheid van tenminste 99,9% goud. Andere munten, zoals de Zuid-Afrikaanse Krugerrand, de Amerikaanse gouden Eagle en tal van oude beleggingsmunten zoals het gouden tientje en de Britse Souvereign hebben een lagere zuiverheidsgraad, omdat deze munten versterkt zijn met koper. Dit metaal is harder dan goud en maakt de munt minder krasgevoelig. Welke munten u kiest maakt niet veel uit, omdat de waarde grotendeels bepaald wordt door het goudgehalte. Sommige munten zijn duurder dan andere, omdat de munthuizen verschillende winstmarges hanteren.
- Zilverbaren: Zilverbaren hebben doorgaans een zuiverheid van 99,9% en zijn verkrijgbaar in verschillende gewichten, waarvan de 1 kilogram baar in ons land het meest populair is. Zilverbaren zijn goedkoper te produceren dan zilveren munten, maar worden in Nederland belast met het hoge btw tarief. Verderop leest u meer over de btw op zilver.
- Zilveren munten: Zilveren munten hebben vrijwel zonder uitzondering een zuiverheid van 99,9% en worden verhandeld onder de btw-margeregeling. Dat betekent dat u met munten alleen belasting betaalt over de winstmarge van de handelaar. Populaire munten als de zilveren Maple Leaf, de Silver Eagle, de Philharmoniker en de Kangaroo wegen 1 troy ounce. De munten zijn verpakt in tubes van 20 of 25 stuks en worden voor de groothandel aangeboden in zogeheten monster boxes van 500 munten. Er bestaan ook zilveren munten van 1 kilogram die eveneens onder de btw-margeregeling verhandeld worden. De productiekosten van zilveren munten zijn wat hoger, maar dat wordt gecompenseerd door de lagere btw. Naast zuivere beleggingsmunten circuleren er ook oude zilveren guldens en rijksdaalders (geslagen voor 1967). Deze hebben een zuiverheid van 72% en worden doorgaans per kilo fijn zilver aangeboden.
Beleggen in goud kan onder andere met gouden munten
Goud of zilver?
De goudprijs is minder beweeglijk dan de zilverprijs. Daarnaast is het rendement op goud sinds 1971 veel hoger geweest dan op zilver. Centrale banken kiezen goud als reserve, geen zilver. De helft van het jaarlijkse aanbod van goud wordt verwerkt tot sieraden, terwijl de andere helft grotendeels verwerkt wordt tot baren en munten. Slechts 10% van de goudmarkt is voor industriële toepassingen. De goudprijs wordt dus sterk bepaald door de vraag van spaarders en beleggers en het monetaire beleid van centrale banken.
Zilver kent meer industriële toepassingen dan goud, waardoor de prijs van dit metaal doorgaans wat meer fluctueert. De zilverprijs wordt dus zowel door de industriële vraag als door de vraag van beleggers beïnvloedt, wat zorgt voor meer grotere volatiliteit in goede en slechte economische tijden. Omdat de zilvermarkt veel kleiner is dan de goudmarkt kan de zilverprijs in een opwaartse markt veel sneller stijgen dan de goudprijs.
Waar moet ik op letten met goud kopen?
Als u besluit edelmetalen aan te kopen moet u een aantal zaken in beschouwing nemen. Voor de volledigheid hebben we alle aandachtspunten opgesteld conform de richtlijnen van de AFM.
- Wisselkoers: U koopt en verkoopt goud in euro’s, terwijl de goudprijs genoteerd is in dollars. Verandert de wisselkoers
tussen de euro en de dollar, dan kan dat van invloed zijn op uw rendement.
- Betrouwbare aanbieder: Als u fysieke edelmetalen wilt aanschaffen, dan moet u als eerste een betrouwbare aanbieder vinden. In Nederland zijn inmiddels tal van aanbieders actief, maar daarvan zijn er maar een paar met een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Aanbieders die deze vergunning hebben, zoals Goudstandaard, kunnen ook professionele opslag van edelmetalen aanbieden. Daarnaast bent u ervan verzekerd dat er een extra controle heeft plaatsgevonden op de werkprocedures van aanbieders met een dergelijke vergunning. Het geniet daarom de voorkeur om in zee te
gaan met een aanbieder die over een AFM-vergunning beschikt.
- Tegenpartijrisico: Voor het kopen van goud is het gebruikelijk dat u het bedrag vooraf per bank overmaakt of dat u, in het geval van een contante betaling, een aanbetaling doet voordat u het edelmetaal geleverd krijgt. Daarom verdient het de voorkeur een erkende partij te kiezen die reeds een aantal jaar ervaring heeft in de branche en die onder toezicht staat van de AFM. Wij kunnen Goudstandaard aanbevelen als een betrouwbare partij voor aankoop én verkoop van edelmetaal.
- Legitimatie: Als u tot aankoop overgaat, moet u ook rekening houden met de wettelijke legitimatieplicht voor bestellingen groter dan €10.000. Dat houdt in dat de aanbieder een kopie van uw paspoort of rijbewijs drie jaar lang moet bewaren. Blijft u onder deze grens, dan hoeft u geen legitimatie op te geven. Komt u met meerdere volwassen personen, dan kunt u per persoon tot €10.000 contant en anoniem een aankoop doen. Wanneer u edelmetalen terug verkoopt is het wettelijk verplicht een kopie van uw legitimatie te maken. Conform de wet bescherming persoonsgegevens moeten aanbieders vertrouwelijk omgaan met gegevens van hun klanten.
- Verzekering: Als u veel edelmetalen koopt, wilt u dat misschien niet thuis hebben liggen. In dat geval kunnen aanbieders van edelmetalen met een AFM-vergunning ook veilige opslag aanbieden. Wilt u het edelmetaal toch thuis bewaren, dan is het belangrijk dat uw inboedelverzekering daarop berekend is. Het is aan uzelf om te bepalen of de aanschaf van een kluis zinvol is.
- Belasting: Fysiek edelmetaal wordt aangemerkt als vermogen dat u in box 3 moet aangeven bij de belastingdienst. Is uw totale vermogen inclusief de edelmetalen aan het begin van 2016 groter dan €24.437, dan moet u over het bedrag dat boven de grens uitkomt vermogensbelasting betalen. Dat is 1,2% van de waarde van het edelmetaal op de eerste dag van het betreffende jaar (1 januari). Die waarde kunt u eenvoudig berekenen door het totale gewicht aan edelmetalen te vermenigvuldigen met de goudprijs van die datum. U hoeft dan geen rekening te houden met de premies en de btw die u eerder
betaald heeft voor het edelmetaal.
- Fysieke belegging: Als u edelmetalen koopt, moet u er zeker van zijn dat u ook echt fysiek goud of zilver geleverd krijgt. Het edelmetaal moet de juiste zuiverheid hebben en bij voorkeur afkomstig zijn van erkende smelterijen of munthuizen. Goudstandaard levert nieuwe goudbaren, zilverbaren en munten die rechtstreeks van erkende munthuizen en smelterijen afkomstig zijn. Producten die wil inkopen van klanten worden met professionele apparatuur op echtheid en zuiverheid getest.
Hoe zit het met de belasting?
Over goudbaren met een zuiverheid van 99,9% en gouden munten met een zuiverheid van minimaal 90% betaalt u geen btw. Zilverbaren worden met 21% btw belast, terwijl u voor zilveren munten alleen het hoge btw-tarief af moet dragen over de winstmarge. Om die reden zijn kleine zilveren munten van 1 troy ounce relatief gezien goedkoper dan zilverbaren. Ook zilveren kilomunten en speciale muntbaren vallen onder de gunstige btw-margeregeling.
Als u kiest voor opslag van zilver buiten de EU, dan betaalt u geen btw. Goudstandaard biedt 100 en 1.000 troy ounce zilverbaren aan die op naam en geheel verzekerd in Zwitserland opgeslagen worden. Deze baren kunt u zonder btw verhandelen.
Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Goudstandaard
, wat voor een belangrijk deel te maken heeft met de slechte ervaringen uit het verleden. Tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog maakte het land een verwoestende hyperinflatie mee, waardoor alle spaartegoeden waardeloos werden en er grote tekorten ontstonden aan levensmiddelen en medicijnen. Nu de ECB de grenzen van haar monetaire beleid oprekt verlangen veel Duitsers weer naar de veiligheid van fysiek goud, dat ze buiten het financiële systeem kunnen bewaren.
