Marketupdate

Tag: kapitaalcontroles

  • Iran zoekt toevlucht in goud

    De bevolking van Iran zoekt haar toevlucht in fysiek goud, nadat de centrale bank vorige week strenge kapitaalcontroles invoerde om een vlucht van vreemde valuta uit het land tegen te houden. Door de terugkeer van de Amerikaanse sancties tegen Iran heeft de centrale bank besloten dat iedereen die het land uit gaat maar een beperkt bedrag aan vreemde valuta mag meenemen.

    Iraniërs die met het vliegtuig het land uit reizen mogen nog maar €5.000 meenemen, terwijl diegene die over land of per boot de grens oversteken slechts €2.000 bij zich mogen hebben. Door deze beperkingen probeert de centrale bank zoveel mogelijk harde valuta in eigen land te houden, met als gevolg dat de bevolking nu op grote schaal een toevlucht zoekt in fysiek goud.

    Goud vervangt dollar in Iran

    Volgens Hossain Pendarvand, directeur van de Iran Gold & Jewelry Association, heeft goud op de lokale markt inmiddels de rol van de dollar overgenomen en wordt het edelmetaal gebruikt om de kapitaalcontroles van de centrale bank te omzeilen.

    Het zijn niet alleen de kapitaalcontroles waardoor Iraniërs meer goud kopen. Ook de waardedaling van de Iraanse rial en de vrees voor een verdere devaluatie van de munt dragen bij aan de vlucht naar deze veilige haven. In de aanloop naar het besluit van Trump om de Iran deal open te breken ging de waarde van de rial omlaag, om na het definitieve besluit weg te zakken tot een wisselkoers van 75.000 rial tegenover de dollar.

    Goudprijs in Iraanse rial sinds 2004 (Bron: Goldprice.org)

    Goud als veilige haven

    Het is geen toeval dat men in tijden van grote politieke en economische onzekerheid op zoek gaat naar een veilige haven. Edelmetalen als goud en zilver hebben geen tegenpartij risico en kunnen buiten het financiële systeem om bewaard en verhandeld worden. Dat betekent dat ze minder gevoelig zijn voor politiek risico en voor valutarisico.

    De bevolking van Iran is al langer bezig met goud kopen, want cijfers van de World Gold Council laten zien dat er sinds begin vorig jaar steeds meer gouden munten en baren worden verkocht en dat deze markt in Iran inmiddels veel groter is dan die in Saoedi-Arabië.

    Steeds meer vraag naar beleggingsgoud in Iran (Grafiek via Bloomberg)

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.

  • Nieuwe kapitaalcontroles in China

    De Chinese overheid neemt extra maatregelen om de waardedaling van de munt af te remmen, zo meldt Bloomberg. Het State Administration of Foreign Exchange (SAFE), dat de valutareserves beheert, gaat voortaan meer informatie vragen van Chinezen die hun yuan willen omwisselen voor andere valuta. De regering wil meer inzicht in de geldstromen richting buitenlandse valuta, naar eigen zeggen om witwassen en het illegaal doorsluizen van vermogen in buitenlands vastgoed tegen te gaan.

    Het bedrag dat Chinezen jaarlijks mogen omwisselen voor een andere valuta is nog steeds $50.000 per persoon, maar om daarvoor in aanmerking te komen moeten zij voortaan meer gegevens verstrekken. Zo moeten Chinezen voortaan verklaren dat ze het geld niet zullen gebruiken om vastgoed, levensverzekeringen of aandelen in het buitenland aan te kopen. Ze moeten specificeren waar ze het geld voor willen gebruiken, bijvoorbeeld een zakenreis, bezoek aan familie, een medische behandeling of iets dergelijks. Ook moeten Chinezen verklaren dat het geld dat ze willen omwisselen niet van een ander geleend is.

    yuan-currencyKapitaalcontroles

    Chinezen die deze nieuwe regels overtreden komen op een zwarte lijst te staan. Ze mogen dan drie jaar lang geen yuan omwisselen voor buitenlandse valuta. Ook kan er een onderzoek worden ingesteld naar overtreders die het geld voor niet legitieme doeleinden gebruikt hebben.

    De nieuwe kapitaalcontroles in China lijken in strijd met het Chinese beleid van de afgelopen jaren. De regering heeft de afgelopen jaren veel stappen gezet om de Chinese yuan te promoten als nieuwe handelsmunt, maar dat kan alleen als er ook vrij verkeer van kapitaal mogelijk is. Eind vorig jaar werden er in China ook al restricties opgelegd aan de import van goud, met als doel een kapitaalvlucht af te remmen.

    Vlucht uit de yuan

    De grootste waardedaling van de Chinese yuan in meer dan twintig jaar zorgde voor een grote kapitaalvlucht uit China. In de eerste tien maanden van 2016 vluchtte er $689 miljard aan kapitaal weg uit China. In november 2016 had de Chinese centrale bank nog $3,052 biljoen aan valutareserves, het laagste niveau in zes jaar. De valutareserve piekte in 2014 naar ongeveer $4 biljoen, maar zette daarna samen met de olieprijs een dalende trend in.

    Buitenlandse beleggers en Chinese spaarders maken zich zorgen over hun vermogen en willen dat liever buiten China bewaren. De waarde van de yuan daalde dinsdag met 0,1% naar 6,9546 yuan tegenover de dollar. Daarmee nadert de munt het laagste niveau tegenover de dollar in meer dan acht jaar tijd.

    Lees ook:

    china-foreign-exchange-reserves

    Valutareserves China dalen in rap tempo (Grafiek via Tradingeconomics)

  • Nog meer gratis geld

    De afgelopen week bezorgden veel berichten ons op kantoor gefronste wenkbrauwen, niet alleen bij mijzelf. Een aantal zal ik hieronder kort bespreken. De Europese Commissie wil een verplichte database maken van eigenaren van de virtuele, digitale munt Bitcoin. Natuurlijk is het officiële verhaal nog steeds dat de Bitcoin wordt gebruikt voor het financieren van terrorisme. Dus, in het belang van de veiligheid voor iedereen is er nog meer wetgeving nodig om de financiën van de eigen burgers nauwkeurig te kunnen volgen. We zien dit soort wetgeving meer en meer gebeuren op het Europese continent.

    Veel banken hebben reeds beperkingen ingesteld over hoeveel geld mensen mogen opnemen van hun eigen spaarrekening. In sommige landen mag je zelfs niet meer dan een bepaald bedrag opnemen, denk bijvoorbeeld aan Griekenland waar nog steeds kapitaalcontroles van kracht zijn. Het is daar heel moeilijk om via de bank geld naar het buitenland over te boeken.

    Daarnaast is er de voortdurende oorlog tegen contant geld. De geschiedenis laat zien dat (bijna) failliete overheden bijna altijd hun toevlucht nemen tot kapitaalcontroles. Het creëren van obstakels waardoor het spaargeld van mensen binnen het systeem blijft is iets wat we door de eeuwen heen vaker gezien hebben.

    Bank of England

    Gisteren zijn er door de Bank of England enorme stimuleringsmaatregelen aangekondigd. De algemene teneur was dat alle economische malaise komt door de Brexit. Mijn mening is overigens dat het Verenigd Koninkrijk veel beter kan zonder de EU dan de EU kan zonder het Verenigd Koninkrijk. De tijd zal het leren…

    Mijn voorspelling is dat deze Brexit in de toekomst vaker als ‘reden’ zal worden opgegeven voor negatieve ontwikkelingen in de wereld. Ik las bijvoorbeeld afgelopen week de volgende kop boven een artikel in het Algemeen Dagblad: ‘Brexit zorgt voor golf van racisme in Engeland’. Deze kop is natuurlijk op z’n minst suggestief te noemen. Nogmaals; de Brexit zal in de toekomst nog heel vaak de schuld krijgen van allerlei negatieve zaken. De positieve elementen zullen onderbelicht blijven.




    Helikoptergeld

    Het grootse hedgefonds ter wereld, Bridgewater, geeft in een maandelijks schrijven aan cliënten weer dat we in de nabije toekomst extreme maatregelen van centrale banken mogen verwachten. Ze hinten op het zogenaamde ‘helikoptergeld’. Iedereen gaat dus een bedrag krijgen van de centrale bank. Zomaar. Naar mijn mening hebben de centrale banken een enorm bord voor hun kop, want onderzoek heeft uitgewezen dat de gewone burger door de naderende negatieve rente aanvoelt dat het absoluut niet goed zit met de wereldeconomie. Dit is dan ook de reden dat de consument, ondanks de extreem lage rentes, de hand op de knip houdt. Men houdt er terecht rekening mee dat het in de toekomst weleens veel minder zou kunnen gaan dan nu. Toch blijven de centrale bankiers halsstarrig vasthouden aan hun eigen beleid. Het gratis weggeven van geld is natuurlijk erg vreemd. Naar mijn mening geeft het volgende spreekwoord het beste de acties weer van de centrale banken: ‘Een kat in het nauw maakt rare sprongen’.

    Stresstest banken

    Als laatste nog even een kort commentaar op de stresstest voor banken van vorige week. Europese bankaandelen daalden de afgelopen week verder na publicatie van de resultaten. Deze testen waren in feite opnieuw een goed nieuwsshow om het vertrouwen te herstellen net als voorgaande jaren. Maar deze keer trappen de beleggers er niet meer in. Banken als Dexia, Fortis, Bankia en Novo Banco slaagden in het verleden ook voor de stress testen van de ECB om niet veel later toch flink in de problemen te komen. Dit jaar werden Griekse en Portugese banken zelfs uitgesloten van de testen, waarschijnlijk omdat de ECB wist dat de resultaten dramatisch zouden zijn. De officiële reden voor het weglaten van deze banken was dat ze te klein zouden zijn. Om de testen nog verder te verdraaien, werden realistische scenario’s zoals negatieve rentevoeten en de gevolgen van de Brexit niet meegenomen. Ondertussen heeft een grote meerderheid van de bevolking totaal niet door wat er speelt, dit deel gaat door met het staren naar zijn of haar mobieltje, op zoek naar een Pokémon…. Sander Noordhof

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal.

  • Stratfor: ‘Cashloze samenleving onvermijdelijk’

    Bankbiljetten en munten zullen op termijn geheel uit circulatie verdwijnen, zo schrijft onderzoeksbureau Stratfor in een nieuw rapport. Technologische ontwikkelingen enerzijds en de toenemende financiële repressie anderzijds zijn de twee belangrijkste factoren die volgens het onderzoek een einde zullen maken aan contant geld.

    “Al deze trends, gesteund door de niet te stoppen technologische vooruitgang, zal cashloze transacties nog prominenter maken in de wereldeconomie. Vooral in opkomende economieën zoals die in Afrika en in India worden concepten als betalen met de mobiele telefoon snel omarmd”, zo concludeert Stratfor. Maar gebruiksgemak en technologie zijn niet de enige factoren die aansturen op een samenleving zonder contant geld. Ook veel overheden en banken willen cash geld graag uitfaseren.

    Financiële repressie

    Centrale banken hebben bijna geen speelruimte om de rente verder te verlagen. In de Eurozone en in Japan hebben staatsobligaties al een negatieve rente en het is slechts een kwestie van tijd voordat ook uw spaartegoeden bij de bank niets meer opleveren. Maar bankiers beseffen zich maar al te goed dat de negatieve rente lastig doorberekend kan worden aan spaarders, wanneer die de mogelijkheid hebben te vluchten in contant geld. Die vluchtweg moet geblokkeerd worden, voordat men massaal spaargeld van de bank haalt en als een stapel bankbiljetten in een oude sok bewaart.

    “Met elektronisch geld wordt deze bedreiging weggenomen, omdat het dan niet meer mogelijk is om fysiek geld op te vragen van de bank. Daarmee krijgen centrale banken een nieuwe reeks instrumenten in handen om monetair beleid te voeren”, zo concludeert Stratfor. De negatieve rente kan dan in een hoog tempo verder opgeschroefd worden, volgens JP Morgan zelfs tot -4,5%.

    Kapitaalcontroles

    Door contant geld af te schaffen wordt het voor spaarders ook moeilijker hun vermogen naar het buitenland te verplaatsen. Stratfor haalt als voorbeeld IJsland aan, waar men gemakkelijk een limiet kan instellen op de hoeveelheid geld die spaarders mogen overboeken naar een buitenlandse bankrekening. Maar ook in Griekenland gelden nog steeds kapitaalcontroles, want spaarders mogen daar maximaal €500 per maand overboeken naar een buitenlandse bankrekening. U kunt zich voorstellen dat bankbiljetten van €500 erg populair zijn bij bezorgde spaarders die hun geld in veiligheid willen brengen.

    Vandaar dat grote bankbiljetten op dit moment onder vuur liggen, zie ook de publicatie van oud-bankier Peter Sands waar we eerder op Marketupdate over schreven en de oproep van Larry Summers in de Washington Post om ook het $100 bankbiljet af te schaffen. Officieel gaat het om het bestrijden van corruptie en criminaliteit (en daar hebben ze op zich wel een punt), maar financiële repressie en negatieve rente worden in dit soort oproepen meestal niet genoemd…

    Cashloze samenleving: Is goud de laatste vluchtweg?

    Waar moet je met je vermogen heen als grote bankbiljetten verboden worden? In de hele Eurozone is fysiek goud vrijgesteld van btw, is dat een hint dat Europa spaarders richting goud wil sturen? In China wordt goud kopen ook al jaren gestimuleerd, terwijl de Russische premier als voorbeeld voor de Russische bevolking zich graag laat zich graag op de foto laat zetten met goudstaven. Is goud de laatste vluchtweg? De Exeter piramide suggereert van wel…

    exter-inverse-pyramid

    Exter piramide: Goud als ultieme veilige haven

  • Banken Griekenland weer open

    greece-bank-atmNa drie weken gaan de banken in Griekenland weer open, maar van een normale situatie is nog steeds geen sprake. De limiet op het pinnen van contant geld blijft van kracht, maar de voorwaarden worden versoepeld. In plaats van een limiet van €60 per dag mogen spaarders het quotum voor een hele week (dat is €420) nu ook in één keer opnemen. Ook krijgen klanten na drie weken eindelijk weer toegang tot de bankkluisjes en kunnen ze bij de bank terecht om handmatig betaalopdrachten te doen. “We verwachten de eerste twee a drie dagen wachtrijen in onze bankkantoren Veel mensen zullen toegang vragen tot hun bankkluisje”, zo verklaarde een woordvoerder van de EFG Eurobank tegenover Reuters. De EFG Eurobank is qua balanstotaal de derde grootste bank van Griekenland.

    Noodsteun voor banken

    Afgelopen donderdag verhoogde de ECB de noodkredieten voor de Griekse banken onder het ELA-programma met €900 miljoen, nadat een akkoord was bereikt over de bezuinigingen en hervormingen in Griekenland. De ECB heeft Griekenland gedurende de onderhandelingen met de schuldeisers extra onder druk gezet door de noodkredieten aan banken te bevriezen. Daardoor dreigde het rampscenario van lege bankautomaten en werd Tsipras gedwongen om snel te handelen. Nu de noodleningen aan de Griekse banken met €900 miljoen verhoogd zijn kunnen de banken weer even vooruit, weliswaar onder kapitaalrestricties.

    Lastenverzwaring

    Met ingang van deze week worden een aantal lastenverzwaringen doorgevoerd in Griekenland, zoals een verhoging van de btw voor levensmiddelen, restaurants en voor het openbaar vervoer. Door nieuwe bezuinigingen en belastingverhogingen af te dwingen kan Griekenland aanspraak maken op een nieuwe Europese noodlening van €50 miljard. Daarmee kunnen voorlopig de schuldeisers betaald worden. Van een structurele oplossing is nog geen sprake, in plaats daarvan heeft men met zoveel woorden besloten het schuldenprobleem van Griekenland verder naar de toekomst te verschuiven.

  • Oekraïne legt handel in goud aan banden

    Oekraïne legt handel in goud aan banden

    De centrale bank van Oekraïne heeft nieuwe kapitaalcontroles in werking gesteld om de waardedaling van de munt te dempen. In een nieuwe resolutie die op 3 maart werd ondertekend is vastgelegd dat banken niet meer dan $10.000 aan buitenlandse valuta mogen kopen voor cliënten. Voor andere valuta dan dollars geldt ook deze limiet, maar dan omgerekend naar de actuele wisselkoers van die munt met de Amerikaanse dollar. Ook is het niet meer mogelijk om buitenlandse valuta op Oekraïense bankrekeningen door te sluizen naar het buitenland, mits de persoon in kwestie alle rekeningen, schulden en belastingen betaald heeft.

    Goud kopen wordt beperkt

    De kapitaalcontroles beperken zich niet alleen tot buitenlandse valuta. Ook de handel in edelmetalen wordt onder verscherpt toezicht gesteld. Zo mogen banken in Oekraïne vanaf nu niet meer dan 3,216 troy ounce goud (of een soortgelijke waarde in andere edelmetalen) per week per bank aan een klant verkopen. Deze beperking geldt overigens niet voor goudtransacties tussen banken en voor klanten die hun goud eerder hebben uitgeleend aan de bank en dat willen ophalen.

    gold-ukraine

    Goudkoers in Oekraïense hryvnia

  • Denemarken ontkent plannen voor kapitaalcontroles

    Denemarken ontkent de berichten van afgelopen vrijdag dat het land van plan zou zijn kapitaalcontroles in te stellen. Een woordvoerder van het Deense ministerie van Economische Zaken verklaarde maandag tegenover Bloomberg dat de overheid “geen plannen heeft om restricties op te leggen aan kapitaalstromen”. Door de geruchten die door verschillende media verspreid werden hadden Deense banken het afgelopen weekend hun handen vol aan het ontkennen van de speculaties en het informeren van klanten over de werkelijke situatie.

    De grootste bank van het land, Danske Bank A/S, merkte op dat Denemarken onderdeel uitmaakt van de Europese Unie en dat betekent dat vrij verkeer van kapitaalgoederen mogelijk moet zijn. Daar komt bij dat kapitaalcontroles doorgaans bedoeld zijn om een uitstroom van kapitaal tegen te gaan, terwijl in Denemarken juist het omgekeerde het geval is. Speculanten kopen massaal Deense kronen in de verwachting dat de centrale bank de koppeling van de munt aan de euro zal loslaten.

    DanishKrone

    Denemarken ontkent plannen voor invoer van kapitaalcontroles

  • Heeft ECB plannen voor kapitaalcontroles Griekenland?

    Volgens de Frankfurter Allgemeine Zeitung, een van de grootste kranten van Duitsland, overweegt de ECB kapitaalcontroles op te leggen aan Griekenland. Dat zou betekenen dat spaarders en investeerders beperkte toegang krijgen tot hun bankrekeningen en dat er wellicht ook een limiet gesteld zal worden aan het bedrag dat Grieken dagelijks uit de pinautomaat mogen halen. Soortgelijke maatregelen werden bijna twee jaar geleden toegepast in Cyprus, toen de banken daar dreigden om te vallen. Bij de sanering van de bankbalansen werden grote spaarders aangeslagen, door een deel van hun vermogen om te zetten in bankaandelen of zelfs helemaal niet meer uit te keren.

    Of het ook in Griekenland zo ver zal komen, dat kunnen we op dit moment nog niet zeggen. Wat we wel weten is dat Dijsselbloem per ongeluk het woord ‘blauwdruk’ liet vallen met betrekking tot de bankencrisis in Cyprus. Het zou dus goed kunnen dat er al plannen klaar liggen om de Griekse banken overeind te houden middels een preventieve ‘bail-in’.

    Kapitaalcontroles

    “De Raad van Bestuur en de Europese toezichthouder zouden meer op gemak worden gesteld wanneer er kapitaalcontroles komen om te voorkomen dat er geld uit de banken stroomt”, zo berichtte de Frankfurter Allgemeine Zeitung op basis van een bron binnen de ECB. Volgens JP Morgan verliezen Griekse banken op dit moment ongeveer €2 miljard aan spaartegoeden per week. Met €28 miljard aan financiering van de ECB en de Griekse centrale bank zouden de banken het dus ongeveer veertien weken vol kunnen houden. Sinds het begin van dit jaar hebben spaarders in totaal al €21 miljard aan tegoeden op Griekse bankrekeningen weggesluisd of opgenomen. Het grootste deel daarvan werd al in januari opgenomen, nog voordat Syriza de verkiezingen won.

    euro-biljet-kapitaalcontroles-small

    Krijgt Griekenland te maken met kapitaalcontroles?

  • Grieken moeten zich voorbereiden op kapitaalcontroles

    Door het uitblijven van een akkoord over de herstructurering van de Griekse schulden dreigen de Griekse banken in de problemen te komen. Reuters schrijft dat de laatste tranche van €65 miljard uit het noodfonds al bijna volledig gebruikt is en dat er bij het opdrogen van de kredietstroom kapitaalcontroles wellicht nodig zijn om de banken overeind te houden. Spaarders in Griekenland weten hoe het met Cyprus is afgelopen en halen daarom aanzienlijke hoeveelheden spaargeld weg bij de banken. Een Griekse bankier verklaarde tegenover Reuters dat er vorige week zowel op donderdag als op vrijdag bijna €500 miljoen aan spaargeld is weggehaald. Ook deze week werd er nog geen akkoord bereikt, waardoor er dinsdag opnieuw een grote uitstroom van spaartegoeden zichtbaar was.

    Kapitaalcontroles

    “De situatie bij de banken wordt met de dag problematischer. Als dit zo doorgaat moeten er, om het banksysteem overeind te houden, waarschijnlijk kapitaalcontroles worden ingevoerd”, zo verklaarde een Europese beleidsmaker tegenover Reuters. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dan banktegoeden bevroren worden en dat spaartegoeden boven een bepaalde grens worden omgezet in risicodragende bankobligaties. Het zijn scenario’s die we kennen van het voorjaar van 2013, toen de banken in Cyprus op slot gingen en spaarders maar zeer beperkt toegang kregen tot hun bankrekeningen.

    De ministers van Financiën van de Eurozone hebben Griekenland tot het einde van deze week de tijd gegeven om akkoord te gaan met de voorwaarden voor een nieuwe noodleningen. Blijft de Griekse minister van Financiën Varoufakis dwarsliggen, dan verliest Athene eind deze maand de financiële steun van de Eurozone. Het is te hopen dat spaarders tegen die tijd hun vermogen in veiligheid hebben gebracht. Sommige Grieken kopen goud munten om hun vermogen te beschermen tegen mogelijke kapitaalcontroles.

    Bundesbank

    Duitsland heeft de ECB onder druk gezet om het noodkrediet aan de Grieken niet te verhogen. Jens Weidmann van de Bundesbank waarschuwt dat de noodlening aan Griekenland gebruikt kan worden om de overheid indirect te financieren. Ook zijn de Griekse banken gewaarschuwd om geen kortlopende Griekse staatsobligaties te kopen, want dat zou een vorm van monetaire financiering zijn die strijdig is met het doel waarvoor de noodleningen verstrekt zijn. De standvastigheid van zowel Griekenland als Duitsland blokkeert tot op heden een overeenkomst over de Griekse schulden. Het is de vraag wie er als eerste water bij de wijn durft te doen. De nieuwe regering van Griekenland heeft veel beloftes gemaakt aan het volk en moet een goed akkoord uit het vuur slepen om de achterban te behouden. Komt er geen akkoord en worden de noodleningen stopgezet, dan kunnen de gevolgen rampzalig zijn.

    euro-onder-druk

    Grieken moeten zich voorbereiden op kapitaalcontroles

  • Rusland steunt roebel met kapitaalcontroles

    De Russische overheid heeft een nieuwe manier gevonden om de roebel te ondersteunen, zo meldt de BBC. Ze heeft een aantal grote Russische bedrijven, waaronder Gazprom en Rosneft, opdracht gegeven reserves in buitenlandse valuta terug te brengen tot het niveau van oktober en dat niveau tenminste tot maart volgend jaar aan te houden. De roebel steeg donderdag met 1% naar een wisselkoers van 55 roebels per dollar. Vorige week moest men nog 70 roebels neerleggen voor elke dollar. Volgens econoom Sergei Guriev, die Rusland ontvluchtte nadat hij kritiek had geuit op het Kremlin, zullen binnenkort ook Russische banken onderworpen worden aan deze vorm van kapitaalcontrole.

    Afwaardering dreigt

    De daling van de olieprijs en de sancties tegen Rusland hebben hun weerslag op de Russische economie, die sterk afhankelijk is van de export van olie en gas. Dat was voor kredietbeoordelaar S&P reden om Rusland te waarschuwen voor een afwaardering. Als die afwaardering er komt heeft het schuldpapier van de Russische overheid de ‘junk’ status en zal het voor Rusland nog moeilijker worden kapitaal aan te trekken. Gelukkig heeft het land een vrij lage publieke schuldquote ter hoogte van 13% van het BBP. Vorige week wist de Russische centrale bank de waardedaling van de munt af te remmen met een renteverhoging. De centrale bank bracht de rente naar 17%, waardoor het minder aantrekkelijk werd short te gaan op de roebel. De maatregelen lijken effect te hebben, want de waarde van de Russische valuta herstelde deze week van 75 naar 50 roebels per dollar.

    usd-rub

    Russische roebel herstelt weer

  • Kapitaal vlucht massaal weg uit Rusland

    Sinds de Russische inval in de Krim is er een heuse kapitaalvlucht op gang gekomen. Buitenlandse investeerders hebben in het eerste kwartaal van dit jaar naar schatting $70 miljard weggehaald. Andrei Klepach, de Russische staatssecretaris van Economische Zaken, bevestigt de grote uitstroom van kapitaal en erkent dat deze veel groter is dan waar men op gerekend had. Investeerders vrezen dat de uitstroom van kapitaal vroeg of laat zal leiden tot kapitaalcontroles en sluizen om die reden preventief geld weg uit Rusland.

    “Het is schokkend, de financiële markten hebben extreem zelfvoldaan gereageerd en hebben zichzelf voor de gek gehouden door te geloven dat Rusland met haar bijna $500 miljard aan valutareserves onkwetsbaar is. Maar die reserves kunnen compleet irrelevant worden in een crisis als deze”, zo verklaarde Bartosz Pawlowski van BNP Paribas tegenover de Telegraph. volgens Lars Christensen van Danske Bank kunnen de Russische autoriteiten terugvallen op een vorm van financiële dwang om geld gevangen te houden in Rusland. “Kapitaalcontroles zijn een serieus risico en mogen niet buiten beschouwing worden gelaten. Wat er nu ook gebeurd, er is al permanente schade aangericht aan de Russische economie, omdat buitenlandse investeerders de acties van Rusland niet snel zullen vergeten.”

    Sancties

    Afgelopen maandag legden Europa en de Verenigde Staten economische sancties op tegen Rusland als vergeldingsactie voor de Russische annexatie van de Krim. Maandag werd bekendgemaakt dat de VS meer vloeibaar gas (LNG) beschikbaar gaat stellen aan landen die het nodig hebben. LNG dat oorspronkelijk bestemd was voor de Aziatische markt zal nu voor een deel in Europa afgeleverd worden. "Daarmee geven we, gezien de situatie in Oekraïne, een positief signaal af naar onze bondgenoten", zo verklaarde Lisa Murkowski van het Amerikaanse Energy Committee. Carlos Pascual van het Amerikaanse departement van Energie verklaarde afgelopen weekend dat bijna 80 miljard kubieke meter aan Amerikaans schaliegas op jaarbasis voor gebruik in Europa beschikbaar kan worden gesteld. Op dit moment importeert Europa als geheel 130 miljard kubieke meter gas uit Rusland. Volgens de Brusselse denktank Brueghel kan de EU haar afhankelijkheid van Russische gas binnen een jaar naar nul terugbrengen door meer te importeren uit Noorwegen, door de productie in Nederland op te schroeven, door strategische reserves aan te spreken en door de consumptie van aardgas terug te brengen. Europa kan 20 miljard kubieke meter gas besparen door alleen al de verwarming in alle woningen 1,5 graad Celsius lager te zetten.

    Kapitaalvlucht

    De grootste druk ligt momenteel op de financiële sector van Rusland. De Russische Sberbank heeft de groeiverwachtingen voor de economie van Rusland naar nul verlaagd en waarschuwde afgelopen weekend zelfs voor een recessie, indien de vlucht van kapitaal de $100 miljard overstijgt. "De huidige situatie heeft wereldwijd een negatieve impact op de economie, zowel in Rusland als in Europa", zo verklaarde directeur German Gref. Kredietbeoordelaar Fitch verlaagde de kredietstatus van Sberbank en vier andere Russische banken. De kredietbeoordelaar verlaagde tevens de 'outlook' voor tien buitenlandse banken die in Rusland filialen hebben. De Russische centrale bank probeert de waardedaling van de Russische roebel (10% ten opzichte van de Amerikaanse dollar sinds het begin van dit jaar) af te remmen en verhoogde daarom de rente met 1,5%. Die renteverhoging is nodig om vertrouwen in de munt terug te winnen, maar is beknellend voor de Russische economie. Volgens Pawlowski kan de Russische economie serieus in de problemen komen, indien de rente nog twee of drie maanden op dit niveau blijft. "Je kunt je munt verdedigen, maar als je dat doet sloop je de economie". Een devaluatie van de Russische roebel is ook niet echt een optie, omdat banken en bedrijven in Rusland schulden ter waarde van $650 miljard hebben in buitenlandse valuta. Als de roebel gedevalueerd worden neemt de last van deze schulden toe. Van die schulden in vreemde valuta moet ongeveer een kwart binnen een jaar doorgerold worden.

    Russische roebel

    Kapitaalvlucht uit Rusland