De Bank of England verlaagt de rente van 0,5% naar 0,25% en zal de komende zes maanden in totaal £60 miljard aan staatsobligaties en £10 miljard aan bedrijfsleningen uit de markt halen. Daarmee groeit de balans van de centrale bank het komende half jaar van £375 naar £445 miljard. Ook stelt de centrale bank £100 miljard aan liquiditeit beschikbaar, geld dat banken tegen een zeer lage rente mogen lenen van de Bank of England.
De renteverlaging en de aankondiging van een nieuwe QE programma zijn volgens de Bank of England nodig om de economie weer een impuls te geven. Economen van de centrale bank houden rekening met een veel zwakkere groei voor de Britse economie, die gepaard zal gaan met een oplopende werkloosheid, dalende huizenprijzen en een hogere inflatie. Een ruimer monetaire beleid moet de economie ondersteunen in dit aanpassingsproces, aldus de gouverneur van de centrale bank.
Britse pond onderuit
Zoals verwacht ging het Britse pond hard onderuit na de bekendmaking van dit nieuws. Ook daalde de rente op Britse 10-jaars leningen, nu bekend is geworden dat de centrale bank meer schuldpapier van de overheid gaat opkopen. Op de beurzen werd het nieuws uiteraard positief ontvangen, want meer gratis geld is goed voor aandelen. De Britse FTSE 100 index schoot meer dan een procent omhoog en nadert daardoor weer het oude record van eind juli. Ook schoot de goudprijs in Britse ponden meer dan een procent omhoog.
Britse pond duikelt omlaag na renteverlaging Bank of England (Bron: Bloomberg)
Goudprijs in Britse ponden stijgt door rentebesluit Bank of England (Bron: Bloomberg)
Bank of England verlaagt rente naar laagste niveau ooit (Bron: Bank of England)
De ECB heeft na de toelichting van het rentebesluit van vandaag een aantal interessante uitspraken gedaan over het aanpakken van slechte leningen op bankbalansen. Tegenover de pers zei Draghi dat de slechte leningen van banken in de toekomst gemakkelijker verhandeld moeten kunnen worden en dat er een markt moet komen waar banken slechte leningen kunnen aanbieden en verhandelen. De gedachte hierachter is dat beleggers die iets meer risico durven te nemen de slechte leningen van banken kunnen overnemen, zonder dat overheden of centrale banken hoeven in te grijpen. We hebben de meeste vragen na afloop van de persconferentie voor u verzameld en uitgeschreven.
1. Gaat de ECB als gevolg van Brexit bankaandelen en slechte leningen van banken opkopen?
We wachten de resultaten van ons eigen onderzoek af, maar we hebben dit moment geen plannen om nieuwe maatregelen te nemen.
2. Het IMF ziet Italiaanse en Portugese banken als risico voor de bankensector. Hoe ziet u dat? En is publieke steun voor banken wenselijk?
Het monetaire beleid is gericht op prijsstabiliteit, maar er zijn ook andere maatregelen nodig om het maximale resultaat te halen. We zien het niet als een risico, maar het is wel belangrijk. We hebben regels over staatssteun en deze regels bieden voldoende flexibiliteit. De macht ligt op dit onderwerp bij de Europese Commissie.
3. Wat is jullie verwachting over de inflatie en de macro-economische condities in de eurozone?
De Brexit heeft geen significante impact gehad op de inflatieverwachtingen. De marktgebaseerde inflatieverwachtingen daalden aanzienlijk na de Brexit, een mogelijk verklaring daarvoor zijn technische factoren zoals de plotselinge daling van de rente op staatsobligaties. De ECB kan alle instrumenten binnen haar mandaat gebruiken.
4. Banken hebben het meest te lijden gehad onder de Brexit. Ze zijn belangrijk voor de uitvoering van het monetaire beleid. Zie je reden om actie te ondernemen? En zijn er plannen om de voorwaarden voor obligatie aankopen aan te passen?
De Eurozone is een ‘bank based’ economie, wat wil zeggen dat de meeste kredieten worden verstrekt via banken. Bankaandelen werden hard geraakt in Italië, vooral in de eurozone en vooral bij banken met hoog percentage non performing loans (NPL’s). Banken worden daardoor terughoudender met kredietverlening en het zorgt voor oplopende kapitaalkosten. Voor wat betreft solvabiliteit staat de bankensector er veel beter voor dan voorheen. De dekkingsgraad was 9% in 2009 en is nu 13%.
Vanuit het oogpunt van solvabiliteit zijn de acties van de afgelopen drie tot vier jaar, zoals nieuwe regelgeving en toezicht, maar ook een harmonisering van de definitie van een slechte lening, reden waarom banken er nu veel beter voor staan dan in 2009. Wat is het probleem? Dat is de lage winstgevendheid van banken, niet de solvabiliteit. Op 29 juli komt de EBA met de uitkomst van de stresstest van financiële instellingen.
De NPL’s zijn een significant probleem voor banken ten aanzien van de toekomstige winstgevendheid en kredietverlening. De oplossing is gebaseerd op drie pilaren: [1] consistent toezicht, [2] de ontwikkeling van een volledig functionerend NPL markt en [3] de acties van overheden om de ontwikkeling van een NPL markt te bevorderen. En mogelijk ook een publiek vangnet, zodat de waarde van de slechte leningen niet plotseling hard onderuit gaat.
We hebben geen plannen om de voorwaarden van het obligatieprogramma aan te passen.
5. De ECB verwacht een half procent lagere groei als gevolg van de Brexit. Hoe moeilijk is het om het QE programma uit te breiden door de voorwaarden aan te passen?
De impact van de Brexit werd geschat op 0,2 tot 0,5 procent in de komende drie jaar. We moeten deze schattingen met voorzichtigheid bekijken, omdat deze cijfers afhankelijk zijn van hoe lang het duurt voordat de onderhandelingen rond zijn en er weer zekerheid is. Ook is het van belang wat voor resultaat er uit deze onderhandelingen komt. Wel is duidelijk geworden dat de financiële markten, ondanks de grote daling van de aandelenkoersen, de crisis vrij goed doorstaan hebben. We hebben geen verstoringen in de financiële markten en de bankensector gezien, mede dankzij de liquiditeit die door centrale banken gegarandeerd werd. Maar ook door de meer robuuste regelgeving in de bankensector. Het is te vroeg om te zeggen wat de impact van de Brexit zal zijn.
Voor wat betreft het QE programma kan ik zeggen dat al onze monetaire programma’s het economisch herstel ondersteunden en hebben bijgedragen aan de inflatiedoelstelling. In het verleden hebben we genoeg bewijs gegeven dat we bereid en in staat zijn te reageren en onze stimuleringsprogramma’s aan te passen om onze doelstelling te bereiken. Zie de uitbreiding van het stimuleringsprogramma van €60 naar €80 miljard per maand. We zijn daar dus heel flexibel in.
6. Heb je al nagedacht over tapering of het afbouwen van het QE programma?
We hebben nog niet gediscussieerd over het afbouwen van het QE programma.
7. Welke boodschap wil je jouw collega's doorsturen voor de G20 top die binnenkort gehouden wordt?
De boodschap die ik verwacht is er een van stabiliteit. Er zijn veel onzekerheden, niet alleen vanuit de Eurozone, maar ook van andere delen in de wereld. In dit klimaat van onzekerheden, vooral geopolitiek, is het van belang dat er een boodschap van stabiliteit uitgezonden wordt. De financiële sector en de banken zijn sterker geworden en het monetaire beleid is wereldwijd ruimer geworden.
8. De Bundesbank stelde deze week voor de rol van het ESM te versterken. Ik vroeg me af of daar binnen de ECB over gesproken is.
We zijn onderdeel van de Trojka vanwege de wetgeving, de reddingspakketten die toen verstrekt werden. Er was toen een goede reden voor om de ECB erbij te betrekken, omdat de Eurozone nog onervaren was. De ECB kon op deze manier informatie krijgen over de solvabiliteit en de financiële stabiliteit van de financiële instellingen in kwestie. Het is niet aan ons om de Trojka te veranderen. Dat doet het Europees parlement, de Ecofin enzovoort.
9. Maak je je zorgen over de situatie in Turkije?
Het is heel moeilijk te begrijpen hoe deze geopolitieke onzekerheden het economisch herstel beïnvloeden. In het geval van Turkije wordt het vertrouwen geraakt, maar het is moeilijk te meten wat de impact op de middellange termijn is voor het herstel van de economie in de Eurozone.
10. Sinds kort is de ECB begonnen met het opkopen van bedrijfsobligaties. Voldoen de resultaten hiervan aan de verwachtingen?
Voor wat betreft de resultaten, we zien de inflatie dichter bij de doelstelling komen. Maar we zien ook dat de effecten beïnvloedt worden door de verandering in de olieprijs. We moeten ons ook de vraag stellen wat er gebeurd was zonder deze monetaire maatregelen. Als je kijkt naar de impact op de financiële markten, dan is het stimuleringsprogramma zeer effectief geweest. De rente is naar een historisch dieptepunt gezakt, terwijl de kredietcondities en het kredietvolume al maanden verbetert.
Twee jaar geleden was de kredietgroei nog zeer moeizaam, omdat er toen meer risico's waren. Maar nu concurreren banken weer met lagere rentes, dat is ook een resultaat van ons monetaire beleid. We zien een geleidelijk economische herstel in een stabiel tempo. De fragmentatie in de Eurozone is ook voorbij, gezien de dalende spreads in rente tussen grote bedrijven en MKB en tussen verschillende Europese landen.
11. Hoe groot is de kapitaalbehoefte voor Italiaanse banken?
Voor wat betreft de NPL's in Italië. Het is een groot probleem en het gaat tijd kosten om daar iets aan te doen. Maar hoe langer dit probleem voortduurt, hoe minder efficient de bankensector wordt en hoe minder goed de bankensector het monetaire beleid van de ECB kan uitdragen. Veel NPL's maken banken kwetsbaar voor de financiële markten, kijk naar de aandelen van banken met een hoog percentage NPL's.
De toekomstige winstgevendheid komt ook in gevaar, omdat het eigen vermogen opgesloten zit. Er is dus noodzaak om het zo snel mogelijk op te lossen, maar het is een probleem dat van nature veel tijd zal kosten om op te lossen.
Het is nodig om een goed functionerende markt voor slechte leningen te hebben. Het meest belangrijke is een wettelijk kader waarin de NPL's gemakkelijk verhandeld en verkocht kunnen worden. In Italië worden al stappen gezet in die richting, maar er moet meer gedaan worden om slechte leningen uit het verleden aan te pakken.
12. Waarom begraven jullie het €500 biljet?
We hebben de €500 niet begraven. We zijn tot het oordeel gekomen dat het biljet een goed instrument is in de verkeerde handen. We willen de criminaliteit niet faciliteren. In 2018 stoppen we met de productie van de €500 biljetten, maar ze blijven gewoon wettig betaalmiddel.
13. De grootste banken gaan op de beurs tegen de laagste koers in lange tijd. Is er niet een structureel gebrek aan vertrouwen ten aanzien van de bankensector? In de VS zien ze een verdeeld Europa, terrorisme, nationalisme en politici die niet in staat zijn daarop te reageren. Ik vraag me af hoe u daar naar kijkt.
Ons antwoord daarop ligt in het nastreven van ons mandaat. Dat is het verzekeren van prijsstabiliteit en het ondersteunen van groei en werkgelegenheid. Dat is ons domein, dat is onze taak. Daar zijn we verantwoordelijk voor en we geloven dat we succesvol zijn.
Ik wil het probleem van banken niet bagatelliseren, maar als we de cijfers bekijken staan de banken er nu beter voor dan jaren geleden. De winstgevendheid is weliswaar een probleem voor de bankensector, maar ik heb er vertrouwen in dat beter toezicht, regelgeving en betere communicatie het vertrouwen in de bankensector zal versterken.
De ECB laat de rente ongewijzigd gelaten op 0%. Vanmiddag om half drie zal ECB-president Mario Draghi een toelichting geven op dit rentebesluit. Het belooft een interessante persconferentie te worden, want er zijn genoeg onderwerpen waar de aanwezige pers vragen over kan stellen.
Draghi zal ongetwijfeld een toelichting geven op het Britse referendum en de gevolgen die de ‘Brexit’ heeft voor de Eurozone en het monetaire beleid van de centrale bank. Na de Brexit gingen de bankaandelen in heel Europa hard onderuit en verloren zowel de euro als het Britse pond aan waarde ten opzichte van de dollar.
We zijn ook benieuwd wat Draghi gaat zeggen over de problemen in de Italiaanse bankensector. De banken in Italië hebben samen ongeveer €360 miljard aan slechte leningen op de balans staan en de vraag is nu wie voor de verliezen opdraait als één van deze banken gered moet worden. De premier van Italië wil de banken redden met belastinggeld, maar ECB-bestuurslid Benoit Coeuré verzekerde de financiële markten ervan dat dat er geen uitzondering gemaakt zal worden op de bestaande bail-in regels.
Stimuleringsprogramma ECB
Tijdens de persconferentie krijgen we mogelijk ook meer duidelijkheid over het stimuleringsprogramma van de centrale bank. De ECB koopt maandelijks voor €80 miljard aan obligaties – waaronder sinds kort ook bedrijfsobligaties – om de rente verder omlaag te drukken en de kredietverlening op gang te brengen. Maar de rente daalt zo snel dat er een tekort dreigt te ontstaan aan obligaties die de ECB mag kopen. Het is dus mogelijk dat de centrale bank de voorwaarden van haar stimuleringsprogramma zal versoepelen. Wanneer dat zal gebeuren is de grote vraag.
Georgette Boele, valutaspecialist van de ABN Amro, verklaarde tegenover persbureau ABM Financial News dat een verdere uitbreiding van het stimuleringsprogramma van €80 naar €100 miljard per maand niet onwaarschijnlijk is.
De ECB geeft vandaag haar maandelijkse rentebesluit vanuit het hoofdkantoor van de centrale bank in Frankfurt. We zouden het bijna vergeten, want er is de afgelopen dagen amper gespeculeerd over nieuwe maatregelen van de centrale bank. Eerder dit jaar werd het stimuleringsprogramma verder opgeschroefd van €60 naar €80 miljard per maand en werd de depositorente met tien basispunten verlaagd tot -0,4%.
Vandaag verwacht men geen nieuwe maatregelen van de centrale bank, al zagen we de prijzen van goud en zilver in de aanloop naar het rentebesluit verder oplopen. De zilverprijs bereikte het hoogste niveau in meer dan tien maanden tijd, terwijl de prijs van goud weer boven de €1.100 per troy ounce wist uit te stijgen. Ook de aandelenmarkt zat de afgelopen weken in de lift. Op de valutamarkt verstevigde de euro haar positie ten opzichte van de dollar, de wisselkoers staat voorafgaand aan het rentebesluit op iets meer dan $1,13.
Eindelijk was het afgelopen donderdag zover. De financiële markten keken er al tijden reikhalzend naar uit. De ECB zou weer met een beslissing komen en maakte bekend dat ze de rente (toch onverwachts) weer verlaagde. Het feit dat zo ontzettend wordt uitgekeken naar een beslissing van president Draghi, voormalig medewerker van Goldman Sachs, geeft te denken.
Vroeger was dit een non-event en waren de financiële markten bezig om te kijken naar fundamenten van bedrijven/landen. Inmiddels lijkt het alsof het op de financiële markten alleen maar gaat om hoeveel QE (kwantitatieve verruiming) de centrale banken nu weer uit de hoge hoed toveren. Dat een vergadering van de ECB zo’n belangrijke gebeurtenis is, lijkt mij totaal geen goede ontwikkeling.
Wat er daarna gebeurde was bizar te noemen. De koersen van aandelen schoten omhoog en de euro daalde extreem hard. Deze beweging was echter van zeer korte duur, daarna gebeurde het tegenovergestelde. De AEX zakte in korte tijd 20 punten van het hoogtepunt dat kort na de persconferentie van Draghi bereikt werd. Dit maakte in ieder geval duidelijk dat investeerders niet wisten hoe dit nieuws te interpreteren.
Zo’n verrassende beslissing kon immers ook betekenen dat de Europese economie er nog slechter voorstaat dan vooraf gedacht. We zullen er in de toekomst achter komen wat het antwoord zal zijn. Ik denk persoonlijk dat elke actie van centrale banken de afrekening uitstelt, maar niet afstelt. De afrekening zal daardoor alleen maar pijnlijker en pijnlijker worden. Ik hoop écht dat ik ongelijk ga krijgen.
Hoe gek de financiële wereld nu in elkaar zit, zal ik proberen uit te leggen met het volgende voorbeeld. Afgelopen woensdag kwam het nieuws naar buiten dat de Duitse bank Berlin Hyp een obligatie (schuldpapier dus) had uitgegeven van €500 miljoen tegen negatieve rente. Dit betekent dus dat investeerders (!) die voor bv €1.000 deze obligatie aankochten over 3 jaar precies €998,38 terugkrijgen. Een gegarandeerd verlies dus. Deze bank, Berlin Hyp, ging acht jaar geleden bijna failliet!
Alleen omdat de Duitse overheid €500 miljard in het Duitse banksysteem pompte, kon deze bank nipt overleven. Acht jaar later moet je als investeerder dus geld betalen om geld aan deze zelfde bank te lenen, zonder dat deze bank nu opeens 100% gezond is, integendeel. Als je dit aan iemand uitlegt die acht jaar geen nieuws gekeken of gelezen heeft, ben ik benieuwd hoe die zal reageren.
Wat betekent dit nu precies. Wat drijft een investeerder om zo’n transactie aan te gaan? De inschrijving op deze obligatie was zelfs overtekend. Waarom stalt een investeerder zijn geld gewoon niet bij een bank? Is er zó weinig vertrouwen in het bankensysteem? Weten sommige investeerders wat er gaat gebeuren? Het blijft slechts gissen. Ik probeer altijd zo onpartijdig mogelijk een niet-commercieel stukje te schrijven, maar vraag u nu recht op de man af: Heeft u al genoeg goud?
Sander Noordhof
Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard.
De ECB verlaagt de rente en zal het stimuleringsprogramma verder uitbreiden, zo bericht Bloomberg. Welke maatregelen de centrale bank precies neemt, dat weten we om half drie als de centrale bank haar maandelijkse persconferentie geeft vanuit het nieuwe hoofdkantoor in Frankfurt. Veel analisten en beleggers hielden al rekening met nieuwe maatregelen van de ECB, bedoeld om de inflatie en de kredietverlening in de Eurozone verder aan te jagen.
Volgens de ABN Amro kan de ECB zowel de duur als de omvang van het stimuleringsprogramma verder uitbreiden en de depositorente verder in negatief territorium brengen. Ook kan de centrale bank de voorwaarden van het opkoopprogramma versoepelen. Volg het rentebesluit live op Marketupdate.
Update: De depositorente is met 10 basispunten verlaagd tot -0,4%, terwijl het stimuleringsprogramma is uitgebreid van €60 naar €80 miljard per maand. De euro zakte als gevolg van het nieuws met meer dan 1%.
Samenvatting rentebesluit ECB
We hebben de kernpunten uit de verklaring van Draghi voor u samengevat.
De ECB verlaagt alle drie de rentetarieven, met als doel de kredietverlening in de Eurozone te stimuleren. Dat moet leiden tot meer binnenlandse vraag en een inflatie die geleidelijk zal oplopen tot de gewenste 2% op de middellange termijn. De depositorente gaat naar -0,4%.
Het stimuleringsprogramma wordt verder uitgebreid van €60 naar €80 miljard per maand en loopt door tot tenminste maart 2017. Indien nodig kan het opkoopprogramma verder verlengd worden.
Draghi liet weten dat de centrale bank later dit jaar bedrijfsobligaties zal kopen van grote kredietwaardige bedrijven die gevestigd zijn in de Eurozone. Dit Corporate Sector Purchase Programme wordt aan het einde van het tweede kwartaal van dit jaar opgestart.
De centrale bank start nieuwe ronde van TLTRO, een kredietfaciliteit waar Europese banken gebruik van kunnen maken. Banken kunnen onder dit programma staatsobligaties bij de centrale bank omruilen voor nieuw geld. Deze nieuwe ronde van TLTRO heeft een looptijd van vier jaar en moet banken stimuleren meer krediet te verlenen aan consumenten en bedrijven. (Lees hier meer over TLTRO)
De ECB verwacht dat het monetaire beleid in de komende jaren zal bijdragen aan een gematigde economische groei in de eurozone. De groei wordt ondersteund door de lage olieprijs, dat een impuls geeft aan het besteedbare inkomen van huishoudens.
Volgens de ECB-president zal de rente langdurig laag blijven. Ook als het stimuleringsprogramma afloopt zal de rente op een laag niveau blijven.
Vanmiddag om half drie geeft de ECB een toelichting op haar rentebesluit. Voor zover bekend zijn er geen plannen om de rente verder te verlagen of het stimuleringsprogramma verder uit de breiden. We zijn vooral benieuwd naar de woorden die Draghi zal uitspreken over de onzekerheid op de financiële markten, de dalende aandelenkoersen en de crash van de olieprijs.
De ECB streeft naar een inflatie van tegen de 2% op de middellange termijn, maar alle pogingen om de inflatie aan te jagen worden ‘gedwarsboomd’ door de daling van de olieprijs. Moet de ECB haar inflatiedoelstelling dan toch naar beneden bijstellen? Of geeft het de centrale bank juist de ruimte om nog meer monetaire stimulering uit de hoge hoed te toveren? We zien het vanmiddag om 14:30, de livestream is hier op Marketupdate te volgen.
De Amerikaanse centrale bank heeft gisteren, zoals verwacht werd, eindelijk de rente verhoogd. In plaats van 0 tot 0,25 procent gaat de centrale bank voortaan een bandbreedte van 0,25 tot 0,5 procent hanteren, een stijging van 25 basispunten. De renteverhoging wordt positief ontvangen op de aandelenmarkten in Azië, want die gingen donderdag bijna allemaal met ongeveer 1,5 procent omhoog. Ook in Europa reageren beleggers enthousiast op de eerste rentestijging in de Verenigde Staten in bijna tien jaar tijd, want de meeste indices staan halverwege de ochtend al ruim 2% hoger. De beurzen in de Verenigde Staten sloten gisteravond 1 tot 1,5 procent hoger na het nieuws.
Beurzen in Azië reageren positief op rentebesluit Fed (Overzicht van Bloomberg)
‘Accommodatief beleid’
Beleggers werden gerustgesteld door de woorden van Yellen, die in een toelichting op de rentestap benadrukte dat het monetaire beleid van de Federal Reserve voorlopig nog ‘accommodatief’ blijft. De dollarindex steeg door het rentebesluit met ongeveer een procent naar 98,69 en de wisselkoers tussen de euro en de dollar zakte een klein beetje tot $1,086. De olieprijs ging vandaag opnieuw onderuit tot $35,23 voor een vat WTI en $37,15 voor een vat Brent olie en is daarmee terug op het dieptepunt dat begin deze week bereikt werd.
De goudprijs zagen we gistermiddag in de aanloop naar het besluit al meer dan een procent stijgen, terwijl de zilverkoers meer dan 2,5% hoger werd gezet. Het renteverhoging zorgde even voor wat schommelingen in de koers, om vervolgens weer te stabiliseren op het hogere niveau.
Vanavond weten we of de Amerikaanse centrale bank een einde maakt aan een tijdperk van bijna tien jaar met nul procent rente. Janet Yellen, voorzitter van de Federal Reserve, zal om 20:00 Nederlandse tijd een toelichting geven op het rentebesluit waar veel beleggers al maanden naar uitkijken. De verwachtingen zijn hoog gespannen, want de centrale bank spreekt al sinds het afbouwen van haar laatste ronde van monetaire stimulering over het verhogen van de rente.
In september rekenden analisten ook al op een renteverhoging, maar toen gooide een flinke daling van de aandelenmarkt wereldwijd roet in het eten. In haar verklaring zijn Fed-voorzitter Yellen toen dat de economie nog niet voldoende hersteld was om een renteverhoging te rechtvaardigen.
Uitstel, maar ook afstel?
De aandelenkoersen gingen de afgelopen weken opnieuw onderuit, maar de Amerikaanse centrale bank kan het zich eigenlijk niet meer permitteren om nóg langer te wachten met een renteverhoging. Niet dat het op korte termijn veel effect zal hebben voor de economie, maar meer omdat de centrale bank daarmee de illusie van controle over de financiële markten zou kunnen verliezen. De geloofwaardigheid van de Federal Reserve loopt schade op als de centrale bank haar geplande strategie van een renteverhoging opnieuw op de lange baan schuift.
Volgens Sander Noordhof van Goudstandaard hoeven we vanavond niet al teveel spektakel te verwachten van het rentebesluit. “De meeste effecten zijn de afgelopen maanden al in de koersen verwerkt.” Wel voorziet hij bij een rentestap door de Fed een flinke waardedaling van de zogeheten high-yield obligaties, leningen aan minder solide bedrijven die een hoger rendement opleveren. De problemen bij Third Avenue lieten zien dat de liquiditeit in deze markt minimaal is. “Een stijgende rente kan een verkoopgolf van dit risicovolle schuldpapier teweeg brengen”, aldus Noordhof.
Wat ook een rol zal spelen is het tempo waarin de centrale bank de rente verhoogt. Blijft het bij één renteverhoging of volgen er meerdere? Dat zal de toekomst moeten uitwijzen. Wat een rentestap zal doen met de wisselkoers tussen de euro en de dollar? “Een kleine rentestap is al in de koersen verwerkt, daarom verwacht ik ook geen grote beweging in de euro/dollar. Ik denk niet dat de euro als gevolg van een renteverhoging in de VS naar pariteit gaat met de dollar. De euro doet het overigens helemaal niet zo slecht, als je bedenkt dat de koers ruim tien jaar geleden nog veel lager gestaan heeft”, zo verklaarde Noordhof.
Ook Eric Mecking en Elmer Hogervorst, auteurs van het boek ‘Deflatie in Aantocht‘, verwachten vanavond een renteverhoging. “Ze hebben er een jaar lang over gesproken en het wordt tijd dat ze het dan ook eens doen anders is de Fed niet geloofwaardig meer.” Volgens beide heren zal de stijging van de rente in de VS de dollar verder doen stijgen ten opzichte van de euro.
“Die trend was sowieso al in gang gezet, omdat de Eurozone binnenkort in een groot deflatoir moeras zal belanden. Kapitaal zal daardoor vluchten naar de Verenigde Staten”, zo schrijven de heren in een verklaring.
Kleine renteverhoging
Beursanalist Cor Wijtvliet van Beurshalte verwacht dat de centrale bank de rente gaat verhogen, maar dat die beperkt zal blijven tot 15 basispunten. “Het is de eerste verhoging die in drie of vier stapjes de rente tegen het einde van 2016 naar 1% zal brengen”, zo verklaarde hij tegenover Marketupdate.
“Ik denk dat er eerder sprake zal zijn van opluchting dan ernstig negatieve effecten. Het besluit is zo lang al in de week gelegd. Iedereen is al maanden voorbereid”, zo voegde beurscommentator Wijtvliet eraan toe.
De laatste jaren worden de acties van centrale bankiers onder een vergrootglas gelegd en de media stort zich er bovenop. Is al die aandacht voor dit rentebesluit terecht of wordt de macht van de Federal Reserve overschat?
Mecking en Hogervorst laten in een verklaring tegenover Marketupdate weten dat de macht van centrale banken als de ECB en de Federal Reserve nog te vaak wordt overschat:
“De markt bepaalt uiteindelijk wat er gebeurt, niet de Federal Reserve. De centrale bank is een volger en geen leider: als de kapitaalmarktrente stijgt, volgt niet lang daarna de Fed. Dat zien we bijvoorbeeld terug in de Amerikaanse 10-jaars staatsobligaties. De rente bodemde in 2012 en ondanks een terugval in 2014 en begin 2015, stijgt de rente weer.”
De auteurs van Deflatie in Aantocht schrijven in hun verklaring dat de extreem lage rente van centrale banken de speculatie heeft aangewakkerd en dat daardoor de aandelenmarkten zo gestegen zijn. Ook gaf de extreem lage rente volgens beide heren ondersteuning aan de banken, omdat zij daardoor betere winstmarges konden halen. Daarmee konden banken hun buffers versterken.
Cor Wijtvliet is ook van mening dat de macht van centrale banken overschat wordt: “Als ze echt zo veel in hun mars hadden, was de crisis al lang bezworen. Voor hen was het de afgelopen jaren ook tasten in het duister.”
De goudprijs en de zilverprijs zijn in aanloop naar het rentebesluit gestegen. De goudprijs schoot vanmiddag met ongeveer een procent omhoog naar €981,93 en $1.073 per troy ounce (+1%), terwijl de prijs van een kilo zilver naar €415 en $454,97 per kilogram wist te stijgen (+2,5%). Beleggers die nerveus zijn over de gevolgen van het rentebesluit van vanavond zoeken veiligheid in edelmetalen. Begin deze week zakte de goudprijs nog naar €965 per troy ounce, het laagste niveau in een jaar tijd. De zilverprijs dook maandag even onder de €400 per kilo, de laagste koers sinds het voorjaar van 2010.
Rentebesluit Fed
Edelmetalen als goud en zilver worden nog steeds gezien als een veilige haven, maar het vooruitzicht van een stijgende rente zet de koersen van beide metalen al enige tijd onder druk. Volgens veel analisten is een renteverhoging ongunstig voor goud, omdat het edelmetaal geen cashflow oplevert. Aan de andere kant kan een renteverhoging juist positief uitpakken voor de edelmetalen, als blijkt dat de Amerikaanse economie door een hogere rente opnieuw in een recessie terechtkomt. Een daling van de obligatie- en aandelenkoersen als gevolg van een stijgende rente kan ook een vlucht richting edelmetalen teweeg brengen.
Goudprijs stijgt in aanloop naar rentebesluit Fed (Grafiek van Goudstandaard)
Als gevolg van het rentebesluit van de ECB steeg de euro gisteren met 3,7% ten opzichte van de dollar, een beweging die normaal slechts eens in de tien jaar voorkomt. Stond de munt donderdag rond het middaguur nog op een wisselkoers van $1,055, in de avond was dat al opgelopen tot $1,095. Beleggers anticipeerden op een uitbreiding van het QE programma van €60 miljard per maand, maar dat kwam er niet. Wel werd de duur van het programma verlengd tot begin 2017. Ook viel de rentestap van -0,2% naar -0,3% procent tegen, want de markten gingen uit van een daling (stijging?) van de depositorente naar -0,4%.
De volgende grafiek laat zien hoe uitzonderlijk groot de koersstijging van de euro was. Elk lijntje vertegenwoordigt het koersverloop van één dag en de zwarte lijn laat zien wat de EUR/USD gisteren deed. Deze grafiek vonden we op de twitter feed van Eric Scott Hunsader van Nanex.
Door de stijging van de euro ging de AEX-index gisteren met bijna 5% onderuit, terwijl de goudprijs in euro met ongeveer 2,5% daalde. Niet alleen beleggers hebben zich vergist met de euro, ook Goldman Sachs maakte een uitglijder. De bank vertelde haar klanten dat de euro als gevolg van het rentebesluit met 3% zou gaan dalen. Niet dus…
Goldman Sachs zei dat de euro zou gaan dalen. Hadden ze daar zelf ook naar gehandeld?
De euro draait als een blad aan de boom door rentebesluit
De renteverlaging en de aankondiging van een nieuwe QE programma zijn volgens de Bank of England nodig om de economie weer een impuls te geven. Economen van de centrale bank houden rekening met een veel zwakkere groei voor de Britse economie, die gepaard zal gaan met een oplopende werkloosheid, dalende huizenprijzen en een hogere inflatie. Een ruimer monetaire beleid moet de economie ondersteunen in dit aanpassingsproces, aldus de gouverneur van de centrale bank.
