Marketupdate

Tag: staatsschuld

  • “ECB bereid meer Italiaanse obligaties te kopen”

    De ECB zou bereid zijn meer Italiaanse staatsobligaties op te kopen als de uitkomst van het referendum op 4 december voor grote onrust zorgt, zo schrijft Reuters op basis van verschillende bronnen bij de centrale bank. De afgelopen maanden is de rente op staatsleningen van Italië veel harder gestegen dan die van Duitsland, omdat beleggers vrezen dat het mislukken van het referendum meer onzekerheid met zich mee zal brengen over de positie van Italië binnen de Europese Unie en de eurozone.

    De Italiaanse premier Matteo Renzi zal opstappen als het referendum over constitutionele hervormingen op een nee uitdraait. Als dat gebeurt zouden er nieuwe verkiezingen kunnen komen, waar de 5-sterren beweging van Beppe Grillo als winnaar uit zal kunnen komen. Als we de peilingen mogen geloven zal de meerderheid van de Italianen aanstaande zondag tegen het referendum stemmen en zal de 5-sterren beweging bij nieuwe verkiezingen de grootste partij worden.

    Staatsobligaties opkopen

    Om de onrust op de financiële markten te bezweren zou de ECB voor een korte periode van enkele weken meer Italiaanse staatsobligaties kunnen opkopen dan nu het geval is. Maar het is niet mogelijk structurele steun te geven aan Italië, omdat het stimuleringsprogramma van €80 miljard volgens een bepaalde verdeelsleutel werkt.

    De Italiaanse staatsschuld is in verhouding tot andere landen in de Eurozone bijzonder hoog, namelijk meer dan 130% van het bbp. Toen de rente in 2012 een record van 7% bereikte besloot de ECB niet langer toe te kijken. Draghi verkondigde die zomer dat hij alles zou doen om de euro te redden, waardoor de rente weer begon te dalen.

    De rente op een Italiaanse staatslening met een looptijd van 10 jaar steeg de afgelopen dagen tot 2%, het hoogste niveau in een jaar tijd. Vergeleken met het dieptepunt in augustus is de rente zelfs bijna verdubbeld.

    italie-rente-stijging

    Italiaanse rente op 10-jaars lening loopt sterk op (Bron: Bloomberg)

    Mag de ECB dit wel doen?

    Analisten van JP Morgan betwijfelen of de ECB werkelijk zal ingrijpen, zo schrijft Zero Hedge. Het stimuleringsprogramma van €80 miljard per maand is uitsluitend bedoeld om de inflatie aan te jagen en niet om specifiek te interveniëren in bepaalde landen. Daarvoor zou de ECB een ander stimuleringsprogramma moeten inzetten, zoals de Outright Monetary Transactions (OMT). Ook is het niet de taak van de centrale bank om de politieke problemen in lidstaten te verzachten, zeker niet als die problemen door politici zelf veroorzaakt zijn.

    Het opkopen van meer Italiaanse staatsobligaties dan onder de huidige afspraken zou volgens JP Morgan goedkeuring vereisen van de Raad van Bestuur van de ECB. Het is volgens JP Morgan ondenkbaar dat de ECB tot actie zou overgaan zonder deze goedkeuring en zonder dat dat door de ECB zelf gecommuniceerd wordt. Een officiële verklaring van de centrale bank is tot op heden ook uitgebleven.

  • Infographic: Staatsschuld per hoofd van de bevolking

    Infographic: Staatsschuld per hoofd van de bevolking

    Sinds het uitbreken van de kredietcrisis zijn de schulden wereld gigantisch toegenomen. De Amerikaanse staatsschuld nadert in hoog tempo de $20 biljoen, verschillende Europese landen zagen hun staatsschuld bijna verdubbelen en zelfs een land als Saoedi-Arabië moet de obligatiemarkt op om geld te lenen. Maar in welk land is de staatsschuld per hoofd van de bevolking het hoogst? En zijn de landen met de hoogste schulden ook de meest welvarende landen? Hieronder een mooi overzicht van de Visual Capitalist.

    government-debt-snowball

    Staatsschuld per hoofd van de bevolking (Bron: Visual Capitalist)

  • Rente staatsobligaties Italië schiet omhoog

    De rente op Italiaanse staatsobligaties is de afgelopen weken sterk gestegen en bereikte vandaag zelfs het hoogste niveau in meer dan een jaar tijd. Reden voor de stijging is het aanstaande referendum in Italië over de aanpassing van de grondwet op 4 december. Mislukt dit referendum, dan zal premier Matteo Renzi zijn aftreden bekendmaken. Beleggers vrezen meer politieke instabiliteit en doen daarom Italiaanse staatsleningen in de verkoop.

    Na de onverwachte uitslag van het Brexit referendum en de even onverwachte verkiezingsuitslag in de Verenigde Staten houden beleggers nu alle opties open. De rente op Italiaanse 10-jaars leningen steeg met 18 basispunten naar 2,15%, het hoogste niveau sinds september 2015. Voor staatsleningen met een looptijd van 30 jaar steeg de rente met 20 basispunten tot 3,34%, de hoogste rente sinds juli 2015.

    De onlangs uitgegeven staatsobligaties met een extra lange looptijd van 50 jaar raakte ook uit de gratie. Sinds de uitgifte van deze langlopende leningen is de rente met bijna zeventig basispunten kwart gestegen tot 3,6%. Bij ene stijgende rente daalt de waarde van staatsobligaties.

    italy-bond-yeild-50-yr

    Rente Italiaanse staatsobligatie van 50 jaar schiet omhoog (Bron: Bloomberg)

    Obligaties in de verkoop

    Niet alleen Italiaanse obligaties raken uit de gratie bij beleggers, ook elders in de Eurozone zien we de rente van het schuldpapier oplopen. Beleggers zijn afwachtend en vrezen dat het beleid van Donald Trump zal leiden tot een hogere inflatie. Ook verwacht men meer politieke onzekerheid in andere Europese landen waar volgend jaar verkiezingen gehouden worden, zoals Frankrijk, Duitsland en Nederland. Het verschil in rente tussen Duitse en Italiaanse 10-jaars obligaties, de zogeheten ‘spread’, bereikte maandag het hoogste niveau in meer dan twee jaar tijd.

    Een stijgende rente op staatsobligaties heeft verschillende gevolgen. Voor overheden wordt het duurder om te lenen, voor pensioenfondsen daalt de waarde van hun obligatieportefeuille en voor consumenten ligt een stijging van de spaarrente en de hypotheekrente in het verschiet.

    Lees ook:

  • Staatsschuld Spanje boven de 100%

    De staatsschuld van Spanje kwam in juni boven de 100% van het bbp, zo blijkt uit cijfers die de centrale bank van het land deze week bekendmaakte. In totaal heeft het land een publieke schuldenlast van €1.100 miljard, ver boven de doelstelling voor het einde van dit jaar. De regering had zich voorgenomen de schuld niet verder op te laten lopen dan 99% van het bbp.

    Volgens het ministerie van economische zaken is de ontwikkeling nog niet zorgwekkend, omdat er van tijd tot tijd grote schommelingen zitten in de omvang van de staatsschuld. Dat komt omdat er van tijd tot tijd ook oude leningen worden afgelost. De verwachting is dat de Spaanse economie dit jaar met 2,9% zal groeien, maar dit is dus niet genoeg om de schuldquote omlaag te brengen. De totale staatsschuld van Spanje is door de economische crisis in minder dan tien jaar tijd verdrievoudigd.

    Beleggers lijken zich niets aan te trekken van de oplopende staatsschulden in verschillende Europese landen, gezien de extreme daling van de rente. Spanje kan momenteel voor 10 jaar geld lenen tegen een historisch lage rente van 0,92%. De laatste keer dat de staatsschuld van Spanje groter was dan de economie was rond 1910. We kunnen ons niet voorstellen dat de regering toen ook tegen minder dan een procent geld kon lenen…

    spanje-staatsobligaties-rente

    Rente Spaanse staatsleningen naar historisch dieptepunt (Bron: Bloomberg)

  • Centrale bank Japan bezit 34% staatsschuld

    Japan kwam wat later binnen op het feest van geldpersfinanciering, maar die achterstand hebben ze in een mum van tijd weten weg te werken. De afgelopen vier jaar heeft de centrale bank van het land zoveel staatsobligaties gekocht dat nu 34% van de totale staatsschuld van Japan geparkeerd staat op de balans van de centrale bank.

    Zouden de Japanse overheid en haar eigen centrale bank het op een akkoordje gooien, dan kunnen ze de staatsschuld dus in één klap verlagen van 220% naar 145% van het bbp. Laat de centrale bank de spreekwoordelijke geldpers nog wat langer draaien, dan kan de staatsschuld op een dag zelfs weer onder de 100% komen.

    japan-gov-bonds-qe

    Japanse staatsschuld voor 34% in handen van eigen centrale bank (Grafiek via Jeroen Blokland)

    Het klinkt absurd, maar volgens Bill Gross is dit de meest waarschijnlijke optie. Niet alleen voor Japan, maar voor de hele Westerse wereld. Stevent Japan af op een Weimar hyperinflatie of zijn de centrale bankiers van de 21e eeuw zoveel slimmer dan de centrale bankiers van toen?

    Lees meer:




  • Bill Gross: “Centrale bank kan schulden kwijtschelden”

    Volgens miljardair Bill Gross is het wegstrepen van schulden op de balans van de centrale bank de enige manier om de torenhoge schulden van landen substantieel te verlagen. Hij noemt specifiek het voorbeeld van Japan, waar de staatsschuld meer dan twee keer zo groot is als de omvang van de economie. Maar ook elders in de wereld zou deze methode van schuldverlichting volgens de voormalig topman van obligatiebelegger PIMCO toegepast kunnen worden. In een verklaring tegenover Bloomberg zegt hij het volgende:

    “Ik ben hier geen voorstander van, maar dit is wat ik denk dat er zal gebeuren. Ik denk dat de centrale bank van Japan op een gegeven moment alle staatsschulden zal opkopen, om deze schulden vervolgens weg te strepen. Ik zie geen andere uitweg voor Japan.”

    Japan heeft in verhouding tot de omvang van de economie de hoogste staatsschuld ter wereld. Daardoor stagneert de economie van het land al twee decennia op rij, ondanks pogingen van de regering en de centrale bank om de economie aan te jagen met nog lagere en zelfs negatieve rente. De Bank of Japan heeft al een derde van de totale Japanse staatsschuld opgekocht en zal volgens Bill Gross waarschijnlijk nog meer schuldpapier opkopen om de economische groei te ondersteunen. Daarna kan het wegstrepen of verlichten van de schuldenlast volgens hem beginnen:

    “Uiteindelijk kan de centrale bank de hele markt opkopen. Op dat moment kunnen ze tegen het ministerie van Financiën zeggen dat ze de staatsschuld niet meer terug hoeven te betalen. Of dat de looptijd van de staatsschuld met 50 jaar verlengd wordt tegen nul procent rente. Op dat moment elimineer je de totale schuldverplichting van een land.”

    Schulden kwijtschelden

    Uiteraard blijven zulke radicale maatregelen niet zonder gevolgen. Als dit werkelijk gaat gebeuren in Japan, dan heeft dat een grote impact op de waarde van de valuta, op de rente en op de private sector. Ook kan het rampzalige gevolgen hebben voor de vergrijsde Japanse bevolking, aangezien de pensioenfondsen vol in Japanse staatsobligaties beleggen. Maar ook andere landen staan de komende jaren voor een vergelijkbaar probleem, aldus Gross.

    “Japan is een voorbeeld voor hoe de rest van de wereld er over vijf tot tien jaar uitziet. Ik heb het gevoel dat dit de route is die centrale banken zullen volgen. Ze blijven staatsobligaties opkopen en de rente laag houden, totdat ze uiteindelijk de staatsschuld zullen kwijtschelden.”

    Volgens obligatiebelegger Gross is het monetaire beleid van centrale banken uitgewerkt. Hij pleit ervoor dat het roer om gaat en dat centrale banken de rente weer moeten verhogen. Ook moeten overheden meer geld uitgeven om het gebrek aan private investeringen aan te vullen. Bill Gross beheert een vermogen van $1,3 miljard voor het Janus Global Unconstrained Bond Fund.

    Lees meer:

    bill-gross-pimco

    Bill Gross: “Centrale bank kunnen schulden kwijtschelden”

    gs-logo-breed

    Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, gespecialiseerd in de aankoop, verkoop en verzekerde opslag van fysiek edelmetaal.

    Wilt u meer weten over beleggen in goud? Kijk dan eens op www.goudstandaard.com of neem telefonisch contact op via 088-4688488.

  • Staatsschuld Spanje verdrievoudigd sinds 2007

    De staatsschuld van Spanje is vandaag de dag drie keer zo hoog als in 2007, zo schrijft Bloomberg. In het eerste kwartaal van dit jaar was de schuld voor het eerst in honderd jaar tijd zelfs weer groter dan de omvang van de economie, gemeten naar het bruto binnenlands product. Zelfs ten tijde van de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) was de schuld niet zo groot als nu.

    De grote stijging van de staatsschuld sinds 2007 is het gevolg van het leeglopen van de vastgoedzeepbel en van banken die daardoor in de problemen zijn gekomen. Om de economie overeind te houden moest de overheid veel meer geld uitgeven dan er binnen kwam uit belastinginkomsten. Tijdens de Europese schuldencrisis was het nog even spannend of Spanje haar schulden nog wel kon betalen, want de rente op 10-jaars leningen steeg toen naar meer dan 7%.

    Door ingrijpen van de ECB blijft de rentelast voor Spaanse regering nog te overzien, want het land leent vandaag de dag bijna gratis. Eind maart stond de staatsschuld van het land op €1,1 biljoen.

    spanje-staatsschuld

    Staatsschuld Spanje is nu drie keer zo groot als in 2007 (Bron: Bloomberg)

  • Fed en de rente(verwachtingen)

    Het is momenteel het belangrijkste onderwerp binnen de financiële markten: Waar gaat de rente naartoe? Er zijn ongekende ‘experimenten’ aan de gang, wereldwijd zijn centrale banken bezig met het manipuleren van de rentevoeten om de economische groei aan te wakkeren. Tot op heden heeft deze strategie amper geholpen, het zorgt op lange termijn zelfs voor flinke misallocaties van kapitaal. Ook laat de geschiedenis zien dat extreme monetaire maatregelen juist gedoemd zijn te mislukken, hierover een andere keer meer.

    Toch is de belangrijkste centrale bank, de Federal Reserve, nog steeds van plan de rente te verhogen. Ook de afgelopen week waren financiële markten weer in de ban van de woorden van de Amerikaanse centrale bank.

    Wat is er het afgelopen jaar gecommuniceerd door de Fed?

    De officiële rente zou eerst vrijwel zeker vóór juni 2015 omhoog gaan, na jaren van extreme lage rente. Dit is uiteindelijk niet gebeurd. In september 2015? Weer hetzelfde verhaal. Beide keren werden de verwachtingen gestuurd door uitlatingen van de Federal Reserve. Uiteindelijk ging de rente pas in december omhoog (van 0% naar 0,25%) waarbij de Fed aangaf de rente in 2016 nog vier keer te gaan verhogen. We zijn nu bijna op de helft van 2016 en sinds die eerste renteverhoging is er niets meer gebeurd. Alles en iedereen heeft het namelijk weer over de vooruitzichten voor economische groei en inflatie in de VS als de enige zaken die bepalen wanneer en met hoeveel de Fed de rente zal verhogen. Naar mijn mening is er één zeer belangrijke reden waarom de Fed de rente liever niet verhoogt. Maar als ze dit hardop zegt kan het worden geïnterpreteerd als een teken dat de economische situatie in de VS er slecht(er) voorstaat of dat er andere problemen aan de horizon zullen verschijnen. Met alle gevolgen van dien voor de financiële markten...

    fed-funds-rate

    Rentebeleid Fed (Bron: Bloomberg)

    Staatsschuld

    De Amerikaanse staatsschuld bedroeg begin 2008 ongeveer $9,2 biljoen. De Amerikaanse overheid betaalde daar gemiddeld 4,7 procent rente over. De staatsschuld staat inmiddels echter op $19,5 biljoen, een verdubbeling sinds het begin van de crisis. Hier zijn de toekomstige verplichtingen nog niet eens in opgenomen. De rentelasten zijn echter ongewijzigd gebleven, ongeveer $440 miljard per jaar. Hoe komt dit? Dat komt doordat de gemiddelde rente, voor een groot deel dankzij de Fed, momenteel de helft lager ligt dan in 2008. Elke zeer geringe renteverhoging door de Amerikaanse centrale bank betekent tientallen miljarden hogere rentelasten voor de VS. Hier wordt in de media vrijwel niet over gesproken. Ik kan me echter niet voorstellen dat dit ook daadwerkelijk niet meespeelt in de overwegingen van de Fed. Het normaliseren van de rentes wereldwijd naar het historisch gemiddelde van ongeveer 4% is naar mijn mening dan ook de allergrootste bedreiging voor de wereld(economie). Schuldposities van landen én bedrijven én consumenten staan momenteel op ongekend hoge niveaus. Als de rente stijgt, gaat dit een bloedbad opleveren. Ik ben benieuwd, maar tegelijkertijd ook bezorgd hoe dit zal aflopen. Sander Noordhof

    gs-logo-breed

    Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal.

  • Amerikaanse staatsschuld passeert $19 biljoen

    De Amerikaanse staatsschuld ligt nu officieel boven de $19 biljoen, zo blijkt uit cijfers die afgelopen maandag bekend werden gemaakt door het Ministerie van Financiën. Toen Obama in 2008 verkozen werd tot president was de staatsschuld van de Verenigde Staten $10,6 biljoen, wat betekent dat de publieke schuldenlast van het land in minder dan acht jaar tijd verdubbeld is.

    De totale staatsschuld is voor $13,7 biljoen gefinancierd door Amerikaanse beleggers, pensioenfondsen en banken. De rest van de staatsschuld is de Amerikaanse overheid verschuldigd aan het buitenland, voornamelijk aan China en Japan. Deze landen bezitten beide meer dan $1 biljoen aan Amerikaanse Treasuries, die ze in de loop der jaren hebben opgebouwd vanwege het structurele handelsoverschot met de VS.

    Wie financiert Amerikaanse staatsschuld?

    Een steeds groter percentage van de Amerikaanse staatsschuld komt weer in handen van Amerikaanse beleggers, want uit de statistieken van de Federal Reserve blijkt dat het buitenland de afgelopen twaalf maanden bijna geen Amerikaans schuldpapier heeft bijgekocht. De extra schulden die gemaakt zijn werden vrijwel volledig gefinancierd door beleggers, banken en pensioenfondsen in de VS.

    De Amerikaanse staatsschuld is een terugkerend onderwerp van discussie, omdat de regering eens in de zoveel tijd het schuldenplafond moet verhogen. De oppositie gebruikt dit instrument om de regerende partij onder druk te zetten, maar de geschiedenis heeft uitgewezen dat zowel de Democraten als de Republikeinen niet in staat zijn de schuldenlast van Amerika terug te brengen.

    Uit ons archief…

    total-debt-us-19t

    De totale staatsschuld van de VS passeert de $19 biljoen (Bron: Zero Hedge)

  • Rente op staatsschuld België duikt onder de 1%

    Institutionele beleggers weten niet meer waar ze met hun geld naar toe moeten en kopen alle obligaties die los en vast zitten. Zelfs om Belgisch schuldpapier zitten beleggers te springen, want de rente op deze leningen met een looptijd van tien jaar zakte onlangs naar minder dan 1%. Het verschil tussen de Belgische 10-jaars staatsobligaties en de meest veilig geachte Duitse ‘Bunds‘ met dezelfde looptijd is vandaag de dag nog maar 25 basispunten. De druk op de obligatiemarkt is de laatste twee jaar razendsnel toegenomen, want eind 2011 piekte de Belgische 10-jaars rente op 5,86% en was het verschil met het Duitse schuldpapier nog 366 basispunten.

    Vanwege een tekort aan schuldpapier om in te beleggen accepteren institutionele beleggers een steeds lagere rentevergoeding op schuldpapier van de minder sterke economieën van de Eurozone. Eerder deze week schreven we al over de Spaanse rente die onder de 2% zakte, lager dan de rente die de Amerikanen betalen over ene obligatie met een looptijd van tien jaar.

    belgie-rente-1procent

    Beleggers drukken rente op Belgisch schuldpapier naar 1% (grafiek via twitter)

  • Bank of Japan koopt 70% van alle nieuwe obligaties

    De centrale bank van Japan koopt 70% van alle nieuw uitgegeven staatsobligaties van de Japanse overheid, zo meldt The Economist. De Bank of Japan koopt iedere maand ¥7 biljoen (~€51 miljard) aan schuldpapier, met als doel de inflatie aan te wakkeren en de waarde van de munt omlaag te drukken. Dat laatste is geen officiële doelstelling, maar het heeft er alle schijn van dat de verdediging van de exportpositie van Japan één van de redenen is voor het stimuleringsprogramma.

    De Federal Reserve en de Bank of England, die hun monetaire stimuleringsprogramma’s al vrij snel na de crisis opstartten, trappen het monetaire gaspedaal minder diep in. Hoewel de extreem lage rente gehandhaafd blijft heeft de centrale bank van het Verenigd Koninkrijk al enige tijd geen nieuwe staatsobligaties meer uit de markt gehaald. Dat terwijl de Amerikaanse centrale bank begonnen is met het terugschroeven van de maandelijkse aankopen van Treasuries, de zogeheten ‘tapering’.

    Bank of Japan domineert obligatiemarkt

    In Japan lijkt het opkopen van schuldpapier niet veel op te leveren. De markt zit muurvast en de rente blijft zeer stabiel rond de 0,50% voor een 10-jaars lening aan de Japanse overheid. De totale Japanse staatsschuld is nu al voor 20% in handen van de centrale bank en op de obligatiemarkt wordt er steeds minder in het schuldpapier gehandeld. The Economist schrijft dat er op een bepaalde dag in april zelfs helemaal geen handel meer was in Japanse staatsobligaties. De rente blijft dus alleen maar zo stabiel liggen op 0,5% door de inmenging van de Bank of Japan. De grootste bezitters van Japanse staatsobligaties hebben er alle vertrouwen in dat de Bank of Japan zal fungeren als lender of last resort. Financiële instellingen hebben hun portefeuilles van Japans schuldpapier nog steeds niet verkleind. Sterker nog: de kleinere regionale banken blijven schuldpapier van de Japanse overheid aan hun balans toevoegen. Hoe langer de Bank of Japan doorgaat met monetaire stimulering, hoe moeilijker het zal worden om ermee te stoppen. Als de prijs van de obligaties grotendeels bepaald wordt door de centrale bank, dan is het moeilijk te voorspellen hoe hard de rente weer zal stijgen wanneer de centrale bank haar aankopen vermindert. De grote Japanse banken kopen al bijna geen Japanse staatsschuld meer en ook Europese banken hebben hun portefeuille van Japanse obligaties verkleind.

    BOJ

    Bank of Japan domineert de obligatiemarkt