Tag: zilverprijs

  • Waarom zilver niet terug komt als geld

    Waarom zilver niet terug komt als geld

    Een van de redenen die vaak genoemd wordt in om zilver te beleggen is dat het metaal in de toekomst mogelijk weer de status krijgt van monetair metaal. Dat men weer terug zal grijpen naar de zilveren munten als alternatief betaalmiddel voor het ‘waardeloze’ fiat geld, omdat zilver haar waarde door de jaren heen wist te behouden. Toch is het zeer onwaarschijnlijk dat overheden en centrale banken weer zilver gaan gebruiken voor muntgeld. Daarvoor hoeven we alleen maar aandachtig de Amerikaanse ‘Coinage Act’ van 1965 te lezen, een wet die door toenmalig president Lyndon B. Johnson ondertekend werd…

    Zilver als geld

    Eeuwenlang werd zilver gebruikt als muntgeld, omdat het metaal een aantal gunstige eigenschappen heeft. Zo was de totale voorraad zilver altijd relatief groot ten opzichte van de jaarlijkse mijnbouwproductie, wat een zekere stabiliteit gaf aan de waarde van het metaal. Ook is zilver goed bestand tegen corrosie en heeft het anti-bacteriële eigenschappen, waardoor het  bij uitstek geschikt is voor muntgeld.

    Twee generaties geleden werd zilver wereldwijd nog volop gebruikt voor het slaan van muntgeld, maar vandaag de dag is het zilver volledig uit circulatie verdwenen. De zilveren munten zijn er nog wel, maar worden door hun intrinsieke waarde opgepot en voor de zilverprijs verhandeld. In het betalingsverkeer heeft het zilveren muntgeld plaats gemaakt voor muntgeld van basismetalen als zink en nikkel. Ook worden steeds meer kleine bedragen tegenwoordig giraal afgehandeld met een bankpas.

    In 1967 stopte de productie van de Nederlandse guldens en rijksdaalders met een zilvergehalte van 72%. In 1970 en in 1973 werden er nog wel zilveren tientjes geslagen, maar sindsdien is het zilvergeld langzaam uit circulatie verdwenen. Door de hogere intrinsieke waarde verdwenen de zilveren munten uit circulatie, met als resultaat dat men anno 2014 nog steeds zakken met Nederlands muntgeld kan kopen tegen de actuele zilverkoers.

    Coinage Act

    Een paar jaar voordat Nederland definitief afscheid nam van het zilveren muntgeld werd in de Verenigde Staten de Coinage Act ondertekend. Op 23 juli 1965 hield president Johnson een toespraak voor het Amerikaanse Congres. In die toespraak gaf de president aan waarom het besluit genomen werd om niet langer zilveren munten te produceren. De volgende passage uit de toespraak lichten we er graag even uit:

    “Al deze veranderingen [lager zilvergehalte voor het Amerikaanse muntgeld] zijn noodzakelijk om één heel simpele reden: zilver is een schaars metaal. Het aantal toepassingen voor zilver blijft toenemen met de groei van de populatie en de economie. Het is een hard feit dat de vraag naar zilver nu twee keer zo groot is als de jaarlijkse zilverproductie. Dus, met een wereldwijd tekort aan zilver in het vooruitzicht, en met een groeiende behoefte aan muntgeld, is de enige verstandige keus om onze afhankelijkheid van zilver voor de productie van munten te verkleinenAls we dat niet hadden gedaan, dan zouden we in de nabije toekomst geconfronteerd worden met een chronisch tekort aan muntgeld.”

    De kern van deze passage heb ik dikgedrukt gemaakt. Al in de jaren zestig begon de industriële vraag naar zilver te stijgen, waardoor het minder aantrekkelijk werd om zilver te gebruiken voor muntgeld. Met een dreigend tekort aan zilver zou niet alleen de kostprijs van het muntgeld stijgen, maar ook de kostprijs van alle consumentengoederen en andere producten waar zilver voor gebruikt wordt. Vanuit die gedachte werd besloten de productie van zilveren muntgeld te beëindigen.

    Zilver: van monetair naar industrieel metaal

    Het feit dat zilver zoveel industriële toepassingen kent is dus problematisch wanneer men ook het muntgeld van zilver wil maken. Anders gezegd: hoe meer zilver er gebruikt wordt in de industrie, hoe onwaarschijnlijker de terugkeer van zilver als muntgeld zal zijn. Want waarom zou men het zilver willen gijzelen in muntstukken, als het metaal zo extreem nuttig is voor waterfilters, computers, laptops, televisies, telefoons, koelkasten, zonnepanelen, accu’s, antibacteriële coatings enzovoort…?

    Willen we graag zilveren munten gebruiken, dan moeten we accepteren dan al die producten waar zilver voor gebruikt wordt in prijs stijgen. En waarom zou iemand dat willen, nu blijkt dat fiatgeld (chartaal en giraal) even goed geaccepteerd wordt door de maatschappij. Zoals ik al vaker gezegd heb is geld bovenal een boekhoudkundig systeem. Zo lang de integriteit van dat systeem goed bewaakt wordt kunnen ook banktegoeden en ‘waardeloze’ bankbiljetten en munten als geld circuleren.

    Laten we vervolgens eens kijken naar de hoeveelheid zilver die gebruikt wordt voor industriële toepassingen…

    Annual-Total-Demand-Silver

    Industriële vraag naar zilver vanaf 1977 tot 2009 (Bron: CPM Group)

    Zoals je ziet is het gebruik van zilver voor industriële toepassingen vanaf 1980 tot en met 2000 verdubbeld, waarmee de terugkeer naar zilver als muntgeld nog onwaarschijnlijker geworden is. De laatste jaren wordt er weer iets minder zilver gebruikt voor de industrie, maar het is nog altijd een substantieel gedeelte van de jaarlijkse zilverproductie. Vorig jaar was de industriële vraag naar zilver 586,6 miljoen troy ounce, omgerekend 60% van de wereldwijde zilverproductie. Al die industriële vraag zorgt ervoor dat er minder zilver beschikbaar is om munten van te slaan.

    Is de monetaire rol van zilver uitgespeeld?

    Zilver heeft eeuwen lang de rol van geld vervuld. Waarom zou dat in de toekomst dan niet meer het geval zijn?

    Daarvoor wijs ik naar twee veranderingen die de afgelopen decennia hebben plaatsgevonden. Als eerste is het geld zelf onderhevig aan verandering, zoals ik eerder al schreef in mijn column Goud is geen geld en zoals gastcolumnist 24 karaat schreef in zijn ingezonden stuk met de titel Vrijgoud: De ontkoppeling van goud en geld. Wereldwijd is er weinig draagvlak voor een nieuwe koppeling tussen goud en geld, wat ook blijkt uit het feit dat een groot aantal landen haar goudvoorraad waardeert naar de vrije marktprijs van goud. Daarnaast hebben centrale banken en overheden door de jaren heen niet alleen iedere koppeling tussen zilver en geld verbroken, ook hebben ze hun strategische zilvervoorraden van de hand gedaan.

    Een kleine minderheid van de bevolking voelt de behoefte terug te keren naar zilveren muntgeld. Een euro op de bankrekening of een bankbiljet werkt immers net zo goed als middel om transacties mogelijk te maken. Dat komt omdat fiat geld haar waarde ontleent aan het feit dat iedereen het accepteert in ruil voor goederen en diensten en door het feit dat belastingen in fiat geld betaald moeten worden.

    De tweede verandering van de afgelopen decennia is dat zilver nu voornamelijk gebruikt wordt als industrieel metaal. Dat was ruim honderd jaar geleden nog niet het geval. Voor de technologische revolutie leek zilver meer op goud, in de zin dat het weinig praktische toepassingen had en daarom maar gebruikt werd voor geld. Met alle industriele toepassingen die we de afgelopen decennia ontdekt hebben voor zilver is het gebruik van dit edelmetaal voor geld steeds moeilijker te rechtvaardigen, zoals Johnson ook al aangaf in de hierboven genoemde toespraak uit 1965.

    Conclusie

    Zilver blijft een bijzonder nuttig en daarom waardevol edelmetaal, maar de dagen dat zilver gebruikt werd als geld ligt definitief achter ons. Beleggers kopen nog steeds veel zilveren munten, omdat die intrinsieke waarde hebben. Fiat geld heeft geen intrinsieke waarde, maar blijkt uitstekend te functioneren voor het dagelijkse betalingsverkeer. De zilverkoers zal op de langere termijn voornamelijk bepaald worden door de industriële vraag en de productie van zilvermijnen.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Goud en zilver report (Week 35)

    De goudprijs steeg de afgelopen week van €967,13 naar €980,29 per troy ounce (+1,36%), terwijl de zilverkoers van €471,59 naar €476,66 per kilo klom (+1,08%). De prijsstijging van beide edelmetalen is voor een groot deel te verklaren door een zwakkere euro. De munt verloor de afgelopen week opnieuw aan waarde ten opzichte van de dollar, waardoor er meer euro’s nodig zijn om dezelfde hoeveelheid goud te kopen. In dollars steeg de goudprijs van $1.280,87 naar $1.287,30 per troy ounce (+0,5%) en ging de prijs voor hetzelfde gewicht in zilver van $19,43 naar $19,47 (+0,21%). Op het moment van schrijven staat de wisselkoers tussen de euro en de dollar op 1,3133, terwijl dat begin juli nog bijna 1,37 was. Het is moeilijk om precies aan te wijzen waar de daling van de euro vandaan komt, maar er zijn twee factoren die een belangrijke rol spelen.

    In Europa is er een toenemende druk op de centrale bank om een soepeler monetair beleid te voeren, vergelijkbaar met de QE-programma’s in de VS, Japan in het Verenigd Koninkrijk. Een alsmaar verder dalende inflatie zet de centrale bank onder druk om in te grijpen, want ook de ECB streeft een inflatie van 2% na. Als het prijspeil verder daalt is de kans groot dat Draghi in zal grijpen. Tijdens zijn speech bij Jackson Hole gaf hij al een hint in die richting. Een tweede reden waarom de euro aan waarde verliest is de daling van de rente op Europese staatsobligaties. Onlangs schreven we op Marketupdate over de negatieve rente voor Duitse staatsobligaties en de extreem lage rente voor 10-jaars leningen van de PIIGS-landen. Een lagere opbrengst op deze obligaties maakt het minder aantrekkelijk om vermogen in euro’s te parkeren.

    goudprijs-31aug-2014

    Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

    zilverprijs-31aug-2014

    Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard)

    Tip: Goudstandaard heeft haar grafiekenpagina vernieuwd. Vanaf nu kunt u ook de actuele koersen van platina en palladium raadplegen!

    Zwitserland houdt referendum over goud

    Een petitie in Zwitserland over het terughalen van de goudvoorraad kreeg voldoende handtekeningen. Dat betekent dat de bevolking zich op 30 november via een referendum mag uitspreken over een deel van het monetaire beleid van de Swiss National Bank (SNB). De centrale bank heeft 30% van haar totale goudreserve in het buitenland opgeslagen en via het referendum kan men aangeven of dat gedeelte ook teruggehaald moet worden naar Zwitserland. Verder is er in het referendum een bepaling opgenomen dat de centrale bank geen goud meer mag verkopen.

    swiss-gold

    Centrale banken blijven goud kopen

    Centrale banken hebben in juli weer netto goud aan hun reserves toegevoegd. Rusland en Kazachstan kochten beide opnieuw wat edelmetaal bij. In het geval van Rusland ging het om 340.000 troy ounce, waarmee haar totale voorraad op ongeveer 1.140 ton uitkomt. Kazachstan bracht haar totale reserve met een aankoop van 45.000 troy ounce op ongeveer 164 ton. Beide landen hebben hun goudvoorraad in een paar jaar tijd verdubbeld.

    russia-gold-reserves

    Goudreserve Rusland (Bron: Tradingeconomics)

    Goudzoekers in Folkestone

    In het plaatsje Folkestone is een ware goudrush uitgebroken, zo schrijft Hollandgold op haar nieuwspagina. Een Duitse kunstenaar heeft ter gelegenheid van een driejaarlijks kunstevenement in de stad dertig goudbaren verstopt op het strand. Goudzoekers komen hun geluk beproeven en zijn met scheppen en zeefjes in de weer om het goud te vinden. De meer ervaren goudzoekers met metaaldetectoren hebben het niet veel makkelijker, want de kunstenaar heeft ook tal van metalen schijfjes begraven. Zo blijft het goud zoeken spannend.

    Folkestone Triennial 2014: Lookout

    Op zoek naar goud op het strand van Folkestone (Foto van de Telegraph, door Stuart C.)

  • Goud en zilver report (Week 34)

    De goudprijs zakte de afgelopen week van €973,82 naar €967,13 per troy ounce (-0,69%), terwijl de zilverkoers van €469,75 naar €471,59 per kilo wist te stijgen (+0,39%). Gedurende de week kwamen de prijzen van beide edelmetalen, uitgedrukt in euro’s, weinig van hun plaats. Heel anders was de koersontwikkeling in dollars, want de afgelopen week wist de dollar opnieuw in waarde te stijgen. De wisselkoers is op het moment van schrijven 1,324, terwijl we een kleine twee maanden geleden nog bijna de 1,37 aantikten.

    Door beter dan verwacht macro-economisch nieuws van de afgelopen week wist de dollar aan terrein te winnen. Ook de notulen van de Federal Reserve vergadering uit juli gaven beleggers kennelijk meer vertrouwen in de dollar. De Amerikaanse centrale bank zegt serieus een renteverhoging te overwegen. Als dat daadwerkelijk gebeurt komt dat de waarde van de Amerikaanse munt uiteraard ten goede.

    Door het aansterken van de dollar hebben Amerikaanse beleggers minder dollars nodig om dezelfde hoeveelheid goud of zilver te kopen. De goudprijs zakte van $1.304,74 naar $1.280,87 per troy ounce (-1,83%), terwijl de prijs van zilver van $19,58 naar $19,43 daalde (-0,77%). In dollars hebben zowel goud als zilver alle winst van de afgelopen twee maanden weer verspeeld, wat voor een groot deel toegeschreven kan worden aan het wisselkoerseffect.

    Goudprijs in euro per troy ounce

    Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs in euro per kilogram

    Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard)

    Tip: Goudstandaard heeft haar grafiekenpagina vernieuwd. Vanaf nu kunt u ook de actuele koersen van platina en palladium raadplegen!

    China stelt goudmarkt verder open

    China heeft deze week nog drie banken een vergunning gegeven om goud te importeren. En van die drie banken is Standard Chartered, de derde niet-Chinese bank die toegang krijgt tot de omvangrijke Chinese goudmarkt. China wil een grotere rol gaan spelen in de wereldwijde goudmarkt en laat steeds meer 'Westerse' banken toe tot de goudmarkt. Een andere belangrijke ontwikkeling is de opening van goudhandel in Chinese yuan in de vrijhandelszone van Shanghai. Per ingang van september kunnen handelaren goud in yuan verhandelen, waarmee de rol van de dollar uitgespeeld wordt. Uiteraard ligt het zwaartepunt van de goudmarkt nog steeds bij de Comex en de LBMA, maar de opmars van Azië is niet te stoppen. Het is bemoedigend om te zien dat er vanuit de goudmarkt ook grote belangstelling is voor een groot Aziatisch handelsplatform voor goud.

    India blijft goud ontmoedigen

    Volgens insiders zal de Indiase regering voorlopig geen koerswijziging doorvoeren ten aanzien van goud. De laatste twee jaar is er een zeer restrictief beleid gevoerd, met als doel de import van goud te ontmoedigen. Een hoge invoerheffing van meer dan 10% en een importquotum hebben de officiële import van goud sterk gereduceerd. De Indiase regering wil het kopen van goud door de bevolking ontmoedigen, omdat dat ten koste gaat van waardevolle valutareserves. De regering en de centrale bank zijn van mening dat deze reserves beter gebruikt kunnen worden voor de import van brandstof en grondstoffen die nuttig zijn voor de industrie. Hoewel het tekort op de betalingsbalans is teruggebracht is de regering nog steeds niet tevreden over het behaalde resultaat. Daarom blijft men naar verwachting een restrictief beleid voeren ten aanzien van de import van het gele metaal.

    Indiase regering blijft restrictief beleid voeren ten aanzien van goud

  • Goud en zilver report (Week 33)

    De goudprijs bleef de afgelopen week netto vrijwel onveranderd. Afgezien van een plotselinge koersdaling op vrijdag sloot de markt op koers van €973,82 per troy ounce, een daling van 0,28% ten opzichte van de slotkoers van €976,54 een week eerder. De zilverprijs ging vrijdag ook onderuit, maar herstelde daarna minder. De slotkoers van vrijdag was €469,75 per kilo, een daling van 1,55% ten opzichte van de slotkoers van €477,15 van een week eerder.

    De wisselkoers tussen de euro en de dollar maakte de afgelopen week ook geen gekke sprongen. De wisselkoers ging van 1,3358 naar 1,3385, een stijging van 0,2%. De goudprijs zakte van $1.309,74 naar $1304,74 per troy ounce (-0,38%), terwijl de prijs voor een troy ounce zilver van $19,90 naar $19,58 zakte (-1,61%).

    Goudprijs in euro per troy ounce

    Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs in euro per kilogram

    Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard)

    Tip: Goudstandaard heeft haar grafiekenpagina vernieuwd. Vanaf nu kunt u ook de actuele koersen van platina en palladium raadplegen!

    Minder vraag naar goud

    In het tweede kwartaal van dit jaar werd er veel minder goud verkocht dan in dezelfde periode van vorig jaar, zo blijkt uit de laatste publicatie van de World Gold Council. Een jaar geleden gaf een prijsdaling in de goudmarkt nog een stevige impuls aan de verkopen van fysiek edelmetaal, maar dit jaar bleef de impuls om goud te kopen uit. Toenemende onrust in Oekraïne en het Midden-Oosten blijken minder impact te hebben op de fysieke goudmarkt dan een grote prijsdaling zoals we die vorig jaar zagen. Zowel beleggingsgoud als gouden sieraden werden in Q2 2014 minder verkocht dan in Q2 2013. De vraag naar juwelen daalde met 30%, terwijl de verkoop van goudbaren en gouden munten ruim halveerde. Door de relatief stabiele prijs voelen potentiële kopers niet de neiging om snel toe te slaan. Niet alleen de vraag naar goud liep wat terug, maar ook het aanbod van sloopgoud. Een deel van die daling werd gecompenseerd door een toename in de productie van goudmijnen.

    golddemand-graph-wgc

    Vraag naar goud daalde...

    gold-supply-wgc

    ... en het aanbod nam toe door hogere productie goudmijnen

    Nieuwe zilverprijs fixing

    Met ingang van afgelopen vrijdag is er een nieuwe zilverprijs fixing, verzorgd door de CME Group en Thomson Reuters GFMS. In plaats van een besloten fixing door drie banken wordt de goudprijs nu vastgesteld via een elektronisch systeem, die de rol van voorzitter voor zijn rekening neemt. Deelnemers aan deze digitale fixing kunnen zelf orders doorgeven, nadat een richtprijs is vrijgegeven.

    In de basis is de nieuwe fixing niet veel anders dan de oude, met als verschil dat er nu meer partijen aan deel kunnen nemen en dat het proces van de fixing niet meer achter gesloten deuren plaatsvindt. De eerste zes maanden is de deelname gratis, daarna moeten deelnemers betalen.

    zilverbaar-matthey

  • Nieuwe fixing zilverprijs gaat 15 augustus van start

    Per ingang van vrijdag 15 augustus wordt de dagelijkse fixing van zilver niet meer gedaan door een groepje van drie banken die dagelijks om de tafel zitten, maar door een geautomatiseerd systeem dat door het leven gaat als de Londen Silver Price (LSP). Toen duidelijk werd dat Deutsche Bank haar zetel voor de zilverprijs fixing niet kon verkopen werd besloten een nieuwe elektronische fixing in te voeren. Deze nieuwe fixing gebeurt via een elektronisch platform van de CME Group. De publicatie van de fixing komt voor rekening van Thomson Reuters GFMS.

    De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog

    zilverbaar-matthey

    Vanaf 15 augustus wordt de 117 jaar oude fixing vervangen door een nieuwe elektronische fixing

  • Goud en zilver report (Week 32)

    Door de geopolitieke ontwikkelingen in Oekraïne en in het Midden-Oosten zoeken beleggers hun toevlucht in ‘veilige havens’ als obligaties en goud. De afgelopen week steeg de goudprijs van €963,42 naar €976,54 per troy ounce, een winst van 1,36%. Opvallend genoeg wist de zilverprijs afgelopen week niet te stijgen. De koers ging van €486,79 naar €477,15 per kilogram, een daling van 1,98%. De wisselkoers tussen de euro en de dollar bleef ongeveer op hetzelfde niveau en stond afgelopen vrijdag bij sluiting van de handel op 1,3411. Het rentebesluit van donderdag gaf de euro de wind in de rug, waarmee de daling van maandag weer grotendeels ongedaan werd gemaakt.

    Goudprijs in euro per troy ounce

    Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs in euro per kilogram

    Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard)

    Tip: Goudstandaard heeft haar grafiekenpagina vernieuwd. Vanaf nu kunt u ook de actuele koersen van platina en palladium raadplegen!

    US Mint verkoopt minder goud

    Cijfers van de US Mint laten zien dat het munthuis dit jaar veel minder goud verkoopt dan in voorgaande jaren. Goudstandaard vergeleek de verkoopcijfers van dit jaar met voorgaande jaren en maakte daar een grafisch overzicht van. De cumulatieve verkoop van dit jaar tot en met de maand juli staat op ongeveer 400.000 troy ounce, terwijl dat in andere jaren minstens de helft hoger lag. Beleggers blijken een voorkeur te hebben voor de Silver Eagle munten, want die gaan nog steeds als warme broodjes over de toonbank. Ondanks de teleurstellende ontwikkeling van de zilverkoers sinds 2011 blijven beleggers veel zilver kopen. In de eerste zeven maanden van dit jaar verkocht de US Mint meer zilver dan in dezelfde periode van 2011. Alleen in 2013 waren er rond deze tijd van het jaar meer zilveren munten verkocht.

    Verkoop gouden munten valt tegen

    Verkoop gouden munten valt tegen...

    De zilveren munten blijven onverminderd populair

    ...maar de zilveren munten blijven onverminderd populair

    Cijfers goudmarkt betwist

    Koos Jansen beweerde eerder dit jaar al dat de cijfers van de World Gold Council over de Chinese vraag naar goud niet kloppen. De vraag zou veel groter zijn dan de cijfers die de World Gold Council krijgt van de grote producenten en afnemers. Nu heeft Koos Jansen onregelmatigheden gevonden in de statistieken van Eurostat. In een artikel op Bullionstar laat hij zien dat cijfers uit 2011 tussentijds zijn aangepast. Koos Jansen deed navraag bij de Britse douane en kreeg te horen dat het verschil verklaard wordt door de manier van boekhouden. Onzorgvuldigheden in de historische cijfers worden er momenteel uit gefilterd, waardoor de volumes hoger of lager uit kunnen vallen. Niet alleen Koos Jansen treft onregelmatigheden aan in de boekhouding. Analist Bron Suchecki van de Perth Mint trof namelijk een merkwaardige mutatie aan in de cijfers van de Comex. Hij ontdekte dat er de afgelopen week een foutje in de Comex data geslopen was. Even leek het erop dat JP Morgan 18 ton goud uit haar kluis had gehaald, maar dat bleek een menselijke fout te zijn. Waar een komma had moeten staan werd een punt ingevoerd, waardoor het getal 595.102 opeens 595.102.000 werd (duizend keer zo veel). De fout werd later weer gecorrigeerd in de Comex data. Deze ontdekkingen tonen aan dat de goudmarkt alles behalve transparant is. De cijfers van erkende organisaties als de World Gold Council en Thomson Reuters GFMS geven op zijn best een goede indicatie van wat er werkelijk gebeurt in de markt. Bedenk goed dat er ook kleine en zeer grote hoeveelheden goud verhandeld kunnen worden tussen partijen, zonder tussenkomst van de LBMA of de Comex. Niet alle goudtransacties worden geregistreerd, waardoor er altijd ergens goud kan opduiken dat nog niet in de boeken staat. Het speurwerk van Koos Jansen en Bron Suchecki benadrukt hoe belangrijk het is om, als je goud wilt kopen, dat te doen in de vorm van fysiek metaal. Alleen op die manier weet u zeker wat u bezit. Beleggingsproducten op basis van goud zijn papieren bezittingen die contractueel niet altijd een harde garantie geven op goud.

  • Goud en zilver report (Week 31)

    De goudprijs daalde de afgelopen week van €973,55 naar €963,42 per troy ounce (-1,04%), terwijl de prijs voor een kilo zilver van €496,54 naar €486,79 zakte (-1,96%). In juni klom de zilverprijs uit een dal, na een zeer lange periode van dalende koersen. Een krachtige herstelrally leverde een plus van 10% op, maar in juli ging de prijs eigenlijk nergens heen. Voor goud is een soortgelijk patroon zichtbaar, al was de prijsstijging in juni iets minder groot.

    We zien de markt voor fysiek goud is de laatste twee maanden weer een beetje aantrekken, maar het is nog steeds relatief rustig. De zomer is traditioneel een rustige periode voor de goudmarkt. zo lang de prijzen ongeveer op hetzelfde niveau blijven zien veel kopers geen aanleiding om snel de knoop door te hakken en posities te vergroten of te verkleinen.

    In dollars zakte de goudprijs van $1.307,15 naar $1.293,77 per troy ounce (-1,02%) en daalde de zilverprijs van $20,73 naar $20,33 per troy ounce (-1,93%). De uitslagen laten zien dat de wisselkoers tussen de euro en de dollar vrijwel onveranderd is gebleven ten opzichte van een week geleden. We noteren op het moment van schrijven $1,3427 per euro.

    Goudprijs in euro per troy ounce

    Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs in euro per kilogram

    Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard)

    Tip: Goudstandaard heeft haar grafiekenpagina vernieuwd. Vanaf nu kunt u ook de actuele koersen van platina en palladium raadplegen!

    GFMS ziet vraag naar goud afnemen in China

    Het GFMS registreerde in het tweede kwartaal van 2014 een daling van de vraag naar gouden sieraden vergeleken met een jaar eerder. Vorig jaar werd dit kwartaal nog gekenmerkt door recordverkopen, die het gevolg waren van een plotselinge daling van de goudprijs. Het is dus niet verwonderlijk dat het tweede kwartaal van vorig jaar niet overtroffen werd. We pakken echter uit verschillende bronnen op dat de vraag naar fysiek goud in Azië dit jaar minder spectaculair is dan vorig jaar. Kennelijk hebben de Chinezen vorig jaar spreekwoordelijk veel kruit verschoten en wachten ze nu op een beter instapmoment. Door de zwakkere yuan en de stijging van de goudprijs krijgen ze nu minder metaal voor hun geld dan vorig jaar. Toch moeten we niet al te negatief zijn, want China haalt nog steeds aanzienlijke hoeveelheden fysiek goud van de markt.

    Grote goudreserves ontdekt in China

    Op de nieuwspagina van Doijer & Kalff lezen we dat er in het noordwesten van China veel goudreserves gevonden zijn. De nieuwe reserves stellen de toekomstige mijnbouwproductie veilig van het land dat inmiddels bekend staat als grootste goudproducent ter wereld. Vorig jaar werd er meer dan 400 ton goud gedolven en voor de eerste helft van dit jaar staat de teller al op 211 ton. De nieuwe reserves bevatten naar schatting 127 ton aan goud.

    Goudprijs in Argentinië naar record

    Terwijl de goudprijs in dollars sinds september 2011 met ongeveer 30% is gezakt, is de prijs van goud in Argentijnse peso juist met 40% gestegen. Dat is nogal een verschil! De waarde van de Argentijnse munt heeft te lijden onder de financiële problemen waar het land al enige tijd in verkeert. De wisselkoers op de zwarte markt is veel slechter dan op de officiële markt, waarmee de overheid een deel van de muntontwaarding voor het publiek probeert te verbergen. Spaarders zoeken daarom hun toevlucht op de beurs in in fysiek goud.

    Wisselkoers Argentijnse peso versus dollar

    Wisselkoers Argentijnse peso versus dollar (Bron: Dolarblue.net)

    Goudprijs in dollars en Argentijnse peso sinds september 2011

    Goudprijs in dollars en Argentijnse peso sinds september 2011

  • Waarom de goud / zilver ratio vrijwel nutteloos is

    Veel mensen kiezen voor zilver in plaats van goud vanwege de ‘magische’ goud/zilver ratio (de goud/zilver ratio wordt berekend door de prijs van goud te delen door de prijs van zilver). Zij wijzen dan naar de ‘historische’ 16:1-verhouding als een ‘redelijke schatting’ van het gemiddelde van deze ratio en voorspellen daarbij een ‘regressie naar het gemiddelde’ van zilver tegenover goud. Omdat de ratio tussen goud en zilver op dit moment rond de 65:1 schommelt, is de gedachte dat zilver de rendementen op goud ruimschoots gaat overtreffen. Hoewel er veel goede redenen bestaan om in zilver te investeren, zouden beleggers niet op de goud/zilver ratio moeten afgaan in hun beslissing om goud ofwel zilver te kopen.

    Goud en zilver gaan hand in hand

    Eerst het goede nieuws: van 1971 tot 2011 – toen goud uit haar rol van wereldreservevaluta gezet werd – was de correlatie tussen goud en zilver 0.878, terwijl de correlatie tussen goud en de grondstofprijzen in diezelfde periode (wij hebben de Goldman Sachs Commodity Index als graadmeter gebruikt) 0.862 was. De correlatie tussen de prijzen van primaire metalen en goud was zelfs sterker.

    En inderdaad, zilverprijzen hebben de prijzen van goud omhoog gevolgd tijdens de opgaande goederenmarkten van de jaren 70 en ondergingen daarna samen met goud in de jaren 80 en 90 weer een neerwaartse correctie. Nu wij sinds 2000 weer nieuwe opgaande goederenmarkt kennen, zijn de prijzen van zilver min of meer gelijk met de prijzen van goud gestegen. Algemeen gesproken stijgen of dalen de prijzen van goud en zilver hand in hand, tenminste op lange termijn.

    De relatie tussen goud en zilver is dermate sterk dat beleggers één van beiden (of allebei) kan kiezen om zich in de grondstoffen- en edelmetalenmarkt te positioneren. Echter, in veel gevallen liepen de twee prijzen sterk uiteen. Waarom wijken goud en zilver van elkaar af en welke invloed heeft dit op de beleggingskeuzen die wij maken?

    Waarom goud en zilver een andere koers varen

    Sinds 1972 hebben de prijzen van goud en zilver (min of meer) vrij bewogen. Voor die tijd was de ratio tussen goud- en zilverprijzen vastgelegd. Dit zette de zogenoemde “Wet van Gresham” in werking die verklaart hoe het vastleggen van de ratio door overheden tot de volledige demonetisering van zilver leidde. Door goud ten opzichte van zilver over te waarderen, werd zilver van de markt genomen en elders verkocht; de arbitragehandel floreerde, terwijl zilver verdween. Tijden zijn veranderd; goud- en zilverprijzen worden grotendeels vrij door de markt bepaald, echter niet langer in de functie van ruilmiddelen.

    Sinds Nixon de link tussen de US dollar en goud brak, bewegen goud en zilver (of beter gezegd, grondstoffen in het algemeen) cyclisch. Hun prijzen worden niet langer per overheidsbesluit bepaald, maar nu door het werkelijke vraag en aanbod. Dat gezegd hebbende, de vraag- en aanboddynamiek van goud en zilver verschillen enorm. De vraag naar goud wordt voornamelijk door de beleggingsvraag bepaald, terwijl de vraag naar zilver grotendeels uit de industrie afkomstig is.

    Het mechanisme achter ‘de regressie naar het gemiddelde’ bestaat niet langer

    In vroegere tijden werd de goud/zilver ratio dus vastgezet. Toch wordt door voorstanders van de goud/zilver ratio beweerd dat deze nog steeds naar een bepaald gemiddelde toe beweegt. Dit gemiddelde, zo beweren verdedigers van de ratio, is gebaseerd op het historische prijsniveau van beide metalen sinds 1792, toen zilver nog deel uitmaakte van de bi-metallieke monetaire standaard van die tijd. De prijzen werden door de overheid bepaald: elke ounce goud zou de overheid inruilen voor 16 troy ounce zilver (een troy ounce is ongeveer 31,1 gram). De prijzen waren ‘verankerd’, waarbij bureaucraten de markt omzeilden.

    Er bestaat echter geen logische reden waarom de goud/zilver ratio een regressie naar het gemiddelde zal vertonen. Concurrentie verlaagt bijvoorbeeld de winst en winstmarges. Wanneer een industrie een ruime marge geniet, zal concurrentie (als die niet wordt gehinderd) de markt betreden en de winst van de huidige spelers verlagen. Wanneer we dus torenhoge winsten of marges observeren in een sector binnen de economie kunnen we logischerwijze een regressie naar het gemiddelde verwachten.

    De goud/zilver ratio kent geen logische tegenhanger. Investeerders zouden in zilver kunnen stappen, vooral wanneer er sprake is van een valutacrisis, maar dit zouden ze evengoed niet kunnen doen. Hoewel we een empirisch verband tussen goud en zilver waarnemen, bestaat er geen economische wet die stelt dat de ratio tussen goud en zilver moet terugkeren naar dat magische gemiddelde van 16:1.

    Tijdens het merendeel van de bullmarkt van de jaren ‘70 rendeerde goud beter dan zilver.

    Goud rendeerde beter dan zilver gedurende het leeuwendeel van de bullmarkt van de jaren ‘70, toen beide metalen historische hoogtepunten bereikten. Enkel in 1980 – op het hoogtepunt van de bullmarkt – was het rendement van zilver hoger dan dat van goud. En vergeet niet; dit was het jaar van de fameuze poging van de gebroeders Hunt om de zilvermarkt klem te zetten. Enkel en alleen in dat jaar had zilver een hoger rendement dan goud in de laatste langdurige bullmarkt. Gedurende een kleine zes maanden uit een periode van 10 jaar in de zeventiger jaren was zilver de ‘betere keuze’.

    Toch rendeerde zilver tussen 2009 en 2011 beter dan goud, evenals in andere perioden voor de Grote Depressie. Voor deze mooie rendementen moest echter een prijs betaald worden, want zilverprijzen daalden in sterkere mate dan de goudprijs.

    Kortom, er bestaan goede redenen om goud te kopen, net zoals er goede redenen bestaan om zilver te kopen. De goud/zilverratio mag daar niettemin niet onder worden gerekend.

    De goud/zilver ratio van de laatste dertig jaar

    De goud/zilver ratio van de laatste dertig jaar

    Waar bevindt de goud/zilver ratio zich nu en welke kant gaat deze op?

    Het is een mogelijkheid, hoewel geen logische zekerheid, dat de prijzen van zilver in lijn met goud zullen stijgen. Wanneer en als we echter een economische vertraging meemaken, zouden de zilverprijzen voor een aanzienlijke tijd onder druk kunnen blijven staan. Net zoals in 2008, toen goud door onzekerheid in de markten sterk steeg terwijl zilverprijzen te kampen hadden met een lagere industriële vraag, kan de ratio tussen goud en zilver toenemen tot boven de 80:1. Iets soortgelijks kan nu opnieuw gebeuren, met een goud/zilverratio die aanzienlijk stijgt.

    Ik heb het al eerder gezegd en ik zal het nogmaals onderstrepen: zilver kent haar eigen spelregels. Wanneer er een vertraging van de economie plaatsvindt, zullen de zilverprijzen in de nabije toekomst onder druk blijven staan. Zo was de vraag naar bijvoorbeeld computerhardware recentelijk teleurstellend en blijven ook de vooruitzichten voor de komende jaren broos.

    Elke opwaartse beweging van de zilverprijs zal dus voornamelijk gestuwd worden door een gestegen investeringsvraag. En die vraag zit er wellicht al een lange tijd aan te komen. Het zou goed kunnen dat het eerder besproken substitutie-effect pas plaatsvindt nadat de goudprijs al een stuk hoger liggen.

    Goudprijzen zouden kunnen stijgen voordat zilver aanhaakt

    Des te hoger de goudprijs, des te hoger de correlatie met zilver. Het is een ‘substitutie-effect’, waarover ik eerder heb geschreven. Het vervangingseffect van goud naar zilver, zoals nu gebeurt in India, kan door prijsverstoringen (belastingen of invoerrechten) gestimuleerd worden. Zilver zal op een dag weer ‘poor man’s gold’ worden, maar naar alle waarschijnlijkheid pas wanneer de goudprijs veel, veel hoger ligt.

    Goud kopen is, wellicht, beter voor het overgrote deel van de beleggers omdat de kosten lager zijn en de vraag niet afhankelijk is van de wereldwijde industriële productie. Niettemin, wie een verschuiving van de beleggingsvraag naar zilver verwacht, kan evengoed van de huidige lage zilverprijzen profiteren en van wellicht nog lagere zilverprijzen in de toekomst.

  • Goud en zilver report (Week 30)

    De goudprijs steeg afgelopen week van €968,47 naar €973,55 per troy ounce, een kleine plus van +0,52%. De zilverprijs kwam netto vrijwel niet van haar plek. Voor een kilo zilver werd afgelopen vrijdag €496,54 betaald, terwijl dat een week eerder nog €496,02 was. Een verwaarloosbaar verschil van ongeveer 0,1%.

    In dollars gingen de prijzen van beide edelmetalen wat omlaag. De goudkoers daalde van $1.310,50 naar $1.307,15 per troy ounce (-0,26%), terwijl de prijs van zilver van $20,89 naar $20,73 zakte (-0,77%). De dollar wist opnieuw wat aan terrein te winnen tegenover de euro, de wisselkoers stond bij sluiting van de handel op $1,3431 per euro.

    Goudprijs in euro per troy ounce

    Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs in euro per kilogram

    Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard)

    Tip: Goudstandaard heeft haar grafiekenpagina vernieuwd. Vanaf nu kunt u ook de actuele koersen van platina en palladium raadplegen!

    Goud stroomt naar Azië

    We hebben er eerder deze maand al eens aandacht aan geschonken, de trend van fysiek goud dat richting Azië stroomt. Het lijkt erop dat deze trend nog niet aan kracht verloren heeft, want in juni ging er opnieuw veel edelmetaal richting diverse Aziatische landen. In de eerste helft van dit jaar exporteerde Zwitserland in totaal ongeveer 600 ton goud naar het Verre Oosten. We blijven deze trend nauwkeurig in de gaten houden.

    Aziatische landen importeerden ook in juni goud uit Zwitserland

    Aziatische landen importeerden ook in juni goud uit Zwitserland

    China is één van de grootste afnemers van het goud, aangezien een groot deel van de export naar Hong Kong opnieuw geëxporteerd wordt naar China. Deze week publiceerde het Hong Kong Census and Statistics Department de laatste importcijfers. In juni ging er netto 36,4 ton goud van Hong Kong naar China, opnieuw minder dan een maand eerder. Lees er meer over in dit artikel op Marketupdate.

    Chinezen importeren minder goud via Hong Kong

    Chinezen importeren minder goud via Hong Kong

    Russen blijven goud kopen

    Ook in Rusland is fysiek goud een gewild object. Sinds 2006 heeft Rusland haar reserve weten uit te breiden van ongeveer 250 naar meer dan 1.080 ton. In juni werd er opnieuw 500.000 troy ounce aan de strategische voorraad toegevoegd, omgerekend is dat 15,5 ton. Lees er meer over op Goudstandaard.

    Rusland blijft goud kopen

    Rusland blijft goud kopen

    Goudmijnproductie piekt

    De goudmijnsector heeft het moeilijk, want door de daling van de goudprijs is er minder budget om nieuwe reserves te identificeren en aan te boren. Cijfers uit een rapport van SNL Metals & Mining 2014 laten zien dat er de laatste jaren steeds minder nieuwe ontdekkingen worden gedaan. Het lijkt er dus op dat Peak Gold inderdaad bereikt is. Wilt u alle details weten? Lees dan verder op Doijer & Kalff.

    Steeds minder nieuwe ontdekkingen

    Steeds minder nieuwe ontdekkingen

    Banken beschuldigd van fraude zilverprijs

    Een Amerikaanse investeerder klaagt drie banken aan voor het manipuleren van de zilverprijs, zo berichtte het ANP dit weekend. De aanklacht is gericht tegen Deutsche Bank, het Britse HSBC en de Canadese bank Nova Scotia. Deze banken zien betrokken (geweest) bij de dagelijkse fixing van de goud- en zilverkoers en hebben volgens de aanklager misbruik gemaakt van deze positie. De aanklager wil via een collectieve rechtszaak een schadevergoeding loskrijgen.

    In mei kreeg Barclays nog een boete van £26 miljoen voor het manipuleren van de goudfixing. Deutsche Bank gaf eerder aan zich terug te willen trekken van de fixing. Zouden zij meer geweten hebben?

  • Goud en zilver report (Week 29)

    De goudprijs daalde de afgelopen week van €983,55 naar €969,02 per troy ounce (-1,48%), terwijl de prijs van een kilo zilver van €506,53 naar €496,13 zakte (-2,05%). In dollars zakte de goudprijs van $1.338,80 naar $1.310,78 (-2,09%) en de zilverprijs van $21,44 naar $20,87 (-2,66%) per troy ounce. Het grotere verlies in dollars weerspiegelt een relatief sterkere dollar tegenover de euro. De wisselkoers stond afgelopen vrijdag op $1,3524.

    Goudprijs in euro per troy ounce

    Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs in euro per kilogram

    Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard)

    Koersen terug bij af

    Zo hard als de koersen vorige week omhoog schoten, zo snel gingen ze afgelopen maandag ook weer naar beneden. Dinsdag gingen de koersen nog wat verder omlaag, waarmee de stijging van vorige week ongedaan werd gemaakt. Door de verschrikkelijke vliegramp in Oekraïne, waarbij heel veel onschuldige slachtoffers vielen, namen ook de geopolitieke spanningen toe. Verdenkingen gaan in de richting van Rusland, maar het is nog te vroeg om te zeggen of dat terecht is. Hoe dan ook, de financiële markten sorteerden voor op de veilige havens, waar ook goud toe gerekend kan worden. De goudprijs steeg met ongeveer anderhalf procent, maar leverde vrijdag alweer een deel van de stijging in.

    Indiase import goud daalt

    Er was de afgelopen weinig nieuws omtrent de edelmetalen. Goudstandaard schrijft dat India in het afgelopen financiële jaar (dat eindigde in maart) veel minder goud geïmporteerd heeft dan een jaar eerder. Het totaal in 2013-2014 kwam uit op iets meer dan 670 ton, tegenover een kleine 1.014 ton goud in het financiële jaar 2012-2013. De grote daling valt toe te schrijven aan een zeer restrictief beleid van de vorige Indiase regering. De importheffing van 10 tot 15 procent en het importquotum hebben de invoer van goud via officiële kanalen sterk afgeremd. Uiteraard nam de goudsmokkel een grote vlucht in deze periode, mede omdat de premie op goud op een gegeven moment de $180 per troy ounce bereikte. Daardoor was het lucratief illegaal goud in te voeren. Omdat daar geen cijfers van zijn blijft het gissen naar het totale importcijfer. De nieuwe regering heeft het importquotum versoepeld en overweegt de invoerheffing op goud te verlagen. Het zal nog even duren voordat we het effect daarvan terugzien in de cijfers.

    India importeerde minder goud

    India importeerde minder goud

    Rusland schroeft goudproductie op

    Goudmijnen in Rusland hebben de afgelopen jaren hun productie sterk opgeschroefd, zo lezen we op de nieuwspagina van Doijer & Kalff. Voor het eerst in 25 jaar produceerde het land, dat rijk is aan grondstoffen, in een jaar weer meer goud dan de Verenigde Staten. In 2013 steeg de productie in Rusland met 12,6% naar ruim 254 ton zuiver edelmetaal, veel meer dan de 227 ton in de Verenigde Staten. Terwijl de VS nog steeds goud exporteert weten de Russische goudmijnen de productie in eigen land te slijten. Commerciële banken kopen vaak een deel van de productie op, waarvan een gedeelte uiteindelijk aan de landelijke goudreserve toegevoegd wordt. Vergelijken we de huidige top 10 van landen met de grootste goudmijnsector met de productie in 2006, dan zien we grote verschuivingen. China en Rusland hebben de productie aanzienlijk uitgebreid, niet vreemd als je bedenkt dat dit ook de landen zijn die de laatste jaren veel goud importeren. Deze grootmachten willen veel meer goud hebben en proberen er zoveel mogelijk van te bemachtigen, zonder dat ze daarmee de goudprijs teveel opdrijven. Zoals bekend daalt de goudproductie in Zuid-Afrika al jaren. Zetten we de cijfers van 2013 naast die van 2006, dan is dat verschil opeens goed te zien. Goudproductie landen in 2006 en 2013

    Goudproductie landen in 2006 en 2013 (Bron: Doijer & Kalff)

  • Goud en zilver report (Week 28)

    De goudprijs steeg de afgelopen week van €969,89 naar €983,55 per troy ounce, een winst van 1,41%. De zilverprijs kwam de afgelopen week weer boven de €500 per kilogram, een niveau dat we al enige tijd niet meer gezien hebben. In een week tijd steeg de prijs van €498,98 naar €506,53, een plus van 1,51%. In dollars steeg de goudprijs van $1.320,92 naar $1.338,80 (+1,35%) en de zilverprijs van $21,15 naar $21,44 per troy ounce (+1,37%).

    Goudprijs in euro per troy ounce

    Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

    Zilverprijs in euro per kilogram

    Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard)

    Grafiek: Goud stroomt richting Azië

    Deze week publiceerde Marketupdate een exclusieve grafiek die de stroom van goud richting Azië goed in beeld brengt. Op basis van cijfers van de Zwitserse douane construeerden we een overzicht van de landen (en continenten) die het meeste goud naar Zwitserland brengen en landen die juist het meeste goud uit Zwitserland weghalen. Zwitserland fungeert als een knooppunt voor de fysieke goudhandel en geeft om die reden een goed beeld van de goudstromen in de wereld. Hoewel de cijfers alleen betrekking hebben op de eerste vijf maanden van 2014 is de trend duidelijk: het goud stroomt massaal richting het Verre Oosten en in mindere mate ook richting het Midden-Oosten. Lees het volledige verslag hier.

    Goud stroomt richting Azië, zo blijkt uit de cijfers van de Zwitserse douane

    Goud stroomt richting Azië, zo blijkt uit de cijfers van de Zwitserse douane

    LBMA kiest nieuwe fixing zilverprijs

    Twee maanden geleden kwam plotseling het bericht naar buiten dat de zilver fixing zou ophouden te bestaan. Er waren nog maar drie banken over die de dagelijkse fixing voor hun rekening namen, waarvan er één (Deutsche Bank) bezig was haar zetel te verkopen. Daarop besloten de betrokken banken dat de fixing op 14 augustus zou stoppen.

    Vanuit de zilvermarkt was er echter nog steeds behoefte aan een fixing, omdat daarmee makkelijker zou zijn grote volumes te verhandelen. Met nog een maand te gaan komt de Londen Bullion Market Association (LBMA) met een oplossing. In de toekomst worden de CME Group en Thomson Reuters GFMS verantwoordelijk voor de fixing van de zilverprijs, zo lezen we op Kitco.

    De LBMA hield een enquête onder de grote spelers in de zilvermarkt en die gaven hun voorkeur aan deze optie. De CME Group zal het platform in elkaar zetten voor de zilver fixing, terwijl Thomson Reuters belast wordt met de administratie en het bestuur. Zodra hier meer details over bekend worden gemaakt zullen we daar uiteraard bericht van doen op Marketupdate.

    Centrale banken blijven goud kopen

    Centrale banken hebben in mei opnieuw netto goud aan hun reserves toegevoegd, zo lezen we op Goudstandaard. Rusland voegde 9,5 ton goud aan de voorraad toe, terwijl Turkije haar goudreserve met 6 ton zag toenemen. In Turkije wordt het goud dat commerciële banken aanhouden als reserve ook tot de nationale goudvoorraad gerekend. Verder was ook Kazachstan wederom actief op de goudmarkt, al was de aankoop in mei beperkt tot 2,7 ton. Door een opeenstapeling van kleine aankopen heeft het Centraal-Aziatische land inmiddels een plek veroverd in de top 25 van grootste goudvoorraden ter wereld.

    Rusland kocht in mei opnieuw goud bij

    Rusland kocht in mei opnieuw goud bij