Categorie: Goud en Zilvermarkt

Op Marketupdate leest u dagelijks het laatste nieuws over goud, zilver en andere edelmetalen. In welke landen wordt het meeste goud gekocht? En wat is het nieuws achter de laatste stijging of daling van de goudprijs? En welke ontwikkelingen zijn voor u als goudbelegger interessant? Volg de ontwikkelingen op de voet via onze site.

Goud en zilver report (Week 3)

De goudkoers steeg afgelopen week van €913,09 naar €926,08 per troy ounce, een bescheiden winst van 1,42%. De zilverprijs was afgelopen vrijdag bij sluiting van de handel €482 per kilogram, een winst van 1,65% ten opzichte van de slotkoers van €474,16 een week eerder. De grafieken van de goudkoers en de zilverkoers laten grote bewegingen laten zien, maar uit de schaal op de verticale as valt af te leiden dat het eigenlijk nergens over gaat. Het nieuws dat er komt uit de goudmarkt heeft vooralsnog weinig impact op de goudhandel.

In dollars steeg de goudprijs van $1.248,34 naar $1.254,02 per troy ounce, een verwaarloosbare plus van 0,45%. De prijs van zilver steeg de afgelopen week van $20,16 naar $20,30 per troy ounce, een koerswinst van 0,69%. De lagere winst in dollars laat zien dat de Amerikaanse munt weer iets is aangesterkt tegenover de euro. Betaalde men eind vorige week nog $1,3607 voor een euro, afgelopen vrijdag was dat met $1,3538 een half procentje minder.

We hebben de indruk dat veel speculanten en beleggers in afwachting zijn van de FOMC meeting van 28 en 29 januari. Nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van tapering kunnen de koersen van beide edelmetalen weer in beweging brengen.

Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

Zilverprijs in euro per kilogram (Bron: Goudstandaard)

Chinese goudmarkt

De macht van de Chinezen lijkt met de dag toe te nemen, ook in de goudmarkt. China is volgens de cijfers die bij ons bekend zijn niet alleen de grootste producent, maar ook de grootste afnemer van goud. Dat betekent dat er ook veel goud geïmporteerd wordt. Om de verschuiving van goud richting het Oosten te stroomlijnen heeft de Chinese centrale bank nieuwe licenties uitgegeven aan de Australia and New Zealand Banking Group (ANZ) en HSBC om goud te verhandelen op de Shanghai Gold Exchange (SGE). Het zijn de eerste buitenlandse banken die worden toegelaten tot dit handelsplatform.

Door meer banken toe te laten tot de SGE kan er in theorie meer goud ingevoerd worden. In april vorig jaar, toen de goudprijs in zeer korte tijd met meer dan 10% onderuit ging, konden de banken op de SGE niet voldoende goud aanleveren om aan de binnenlandse vraag te voldoen. Daarop steeg de premie op de Chinese goudmarkt naar recordhoogte.

Vrijwel gelijktijdig met dit nieuws kwam er nog een andere belangrijke ontwikkeling op de Chinese goudmarkt aan het licht. De Shanghai Gold Exchange wil binnen de vrijhandelszone van Shanghai een nieuw platform opzetten waar goudcontracten rechtstreeks in Chinese yuan afgehandeld kunnen worden. Hiermee geeft China extra waarde aan de yuan als internationale handelsmunt. Afgelopen donderdag deden we op Marketupdate al uitgebreid verslag van deze nieuwe ontwikkeling.

Fixing goudkoers

Eind november werd de schijnwerper opeens op de fixing van de goudkoers gezet. De Duitse en de Britse toezichthouders willen, in het verlengde van het Libor-schandaal, onderzoeken of de fixing van de goudprijs voordelen oplevert voor de vijf banken die bij dit proces betrokken zijn. Na dit bericht is het stil gebleven, maar afgelopen vrijdag kwamen er opeens weer nieuwe ontwikkelingen in deze zaak. Zo wil Deutsche Bank per direct afstand nemen van haar rol in de goudprijs fixing. Wat heeft de bank te verbergen? We blijven deze ontwikkelingen op de voet volgen.

Comex claims: 112 op 1

De direct beschikbare goudvoorraad in de Comex is de laatste tijd sterk afgenomen. Alleen in 2013 kromp de ‘Eligible’ voorraad met bijna 90% en dit jaar lijkt de daling verder voort te zetten. Als gevolg van deze ontwikkeling staan er vandaag de dag 112 claims op goud tegenover iedere troy ounce ‘Eligible’ goud in de Comex. Is dit een ontwikkeling waar we ons zorgen om moeten maken? Volgens Don Harrold van Daytradeshow valt dat nog wel mee.

Comex claims per ounce stijgt naar 112:1 (Bron: Jesse’s Café Américain)

19 januari 2014
Deutsche Bank trekt zich terug uit fixing goudprijs

Deutsche Bank trekt zich terug uit de groep van vijf banken die dagelijks de referentieprijs voor goud vaststelt, zo schrijft Reuters vandaag. In een persbericht schrijft dat bank dat ze een groot deel van haar activiteiten in de grondstoffenhandel wil afbouwen en dat deelname aan de fixing van de goudprijs daar ook onder valt. De timing van de bank is opmerkelijk, want er loopt sinds kort in zowel Duitsland en in het Verenigd Koninkrijk een onderzoek naar de manier waarop de goudprijs wordt vastgesteld. In december vroeg de Duitse toezichthouder Bafin nog documenten op bij de Deutsche Bank, ten behoeve van het onderzoek naar mogelijke manipulatie van de goud en zilver fixings.

Deutsche Bank stapt uit fixing goudprijs
De toezichthouders willen onderzoek of de vijf banken die de referentieprijs voor goud (de zogeheten fixing) vaststellen hun positie voor eigen gewin hebben misbruikt. De fixing van de goudprijs is een proces dat twee keer per dag telefonisch wordt uitgevoerd tussen de deelnemende banken. Dit proces duurt minimaal enkele minuten en kan in het meest extreme geval wel een uur duren. Meer details over dit proces lees je terug in dit artikel uit ons archief. In de tussentijd hebben handelaren van de vijf betrokken banken insider informatie, die ze in hun voordeel kunnen gebruiken. De vier andere banken die in het goudpanel zitten zijn Barclays, Bank of Nova Scotia, HSBC en Société Générale. Gezien de omstandigheden lijkt het erop dat Deutsche bank nattigheid voelt. Een bron die vertrouwd is met de materie verklaarde tegenover Reuters dat de Deutsche Bank haar zetel in de goudfixing wil verkopen aan een ander lid van de Londen Bullion Market Association (LBMA).
"Ernstiger dan Libor"
Volgens de toezichthouder Bafin is de manipulatie in de valutahandel en in de goudhandel mogelijk nog ernstiger dan de fraude met de Libor-rente. "Terwijl er bij de vaststelling van de Libor en de Euribor rente wordt uitgegaan van schattingen van banken gaat het in de valutamarkt en in de goudmarkt om feitelijke transacties in een liquide markt", zo verklaarde Elke Koenig van de Bafin gisteren tijdens een persconferentie in Frankfurt. In het Libor-schandaal is er al voor $6 miljard aan boetes uitgeschreven aan betrokken partijen.

Deutsche Bank trekt zich terug uit fixing goudprijs

17 januari 2014
De waarheid over de Comex

Op de Comex worden veel contracten goud en zilver verhandeld tussen mensen die er eigenlijk het geld niet voor hebben en die in de meeste gevallen ook geen belangstelling hebben voor fysieke uitlevering van edelmetaal. Toch houdt de Comex de laatste tijd de gemoederen weer bezig, omdat de beschikbare goudvoorraad van dit handelsplatform sinds april 2013 maar blijft dalen en nieuwe dieptepunten bereikt. Don Harrold van Daytradeshow onderzocht de ernst van de situatie en nam contact op met de Comex. Wil je weten wat hij te horen kreeg? Bekijk dan de volgende video!

Vond je deze video interessant, lees dan ook dit artikel van Bron Suchecki, analist van de Perth Mint.

17 januari 2014
Shanghai begint met goudhandel in Chinese yuan

De Chinezen willen meer zeggenschap hebben over de goudprijs, de prijs die op dit moment voornamelijk in Londen en New York wordt bepaald. Tegelijkertijd wil de Chinese regering het gebruik van de yuan in financiële transacties aanmoedigen. Die twee wensen brengt de Shanghai Gold Exchange samen met de aankondiging van een nieuw handelsplatform, waar men goud kan verhandelen in de Chinese valuta.

Dit handelsplatform zal gevestigd worden in de vrijhandelszone van Shanghai, een gebied van ruim 28 vierkante kilometer dat China wil gebruiken voor de hervorming van haar financiële sector. Binnen deze zone moet het binnenkort mogelijk zijn goud op spot te verhandelen, met afwikkeling in yuan renminbi. De Shanghai Gold Exchange verwacht dat het nieuwe handelsplatform binnen zes maanden operationeel is.

Volgens een handelaar uit Shanghai valt of staat de in yuan uitgedrukte goudmarkt bij de beschikbaarheid van een platform waar men buitenlandse valuta kan inwisselen voor yuan. “Op dit moment lijkt het erop dat dat alleen de banken die al in deze zone gevestigd zijn kunnen deelnemen”, zo verklaart de handelaar tegenover de Wall Street Journal.

China moedigt goudhandel in yuan aan

De introductie van een yuan-gebaseerde spotmarkt voor goud maakt de goudmarkt toegankelijker voor handelaren die de Chinese yuan willen gebruiken. Deze nieuwe goudcontracten helpen ook mee om de import van goud in China te versoepelen. “De nieuwe offshore handel in goud contracten is zeker een goede ontwikkeling voor de langere termijn”, zo verklaart analist Jiang Shu van de Industrial Bank. “Door het aantal deelnemers in de Chinese goudmarkt en het totale handelsvolume uit te breiden krijgt de Chinese goudprijs meer tractie in de wereldwijde goudmarkt.”

Ook voor andere grondstoffen willen de Chinezen hun eigen valuta vaker toepassen. Zo heeft de Bohai Commodity Exchange plannen om nieuwe ijzererts contracten in Chinese yuan aan te bieden. De Shanghai Futures Exchange heeft op haar beurt laten weten dat een futures voor olie in Chinese yuan in de pijplijn zitten.

Verbeterde prijsvorming

“Prijsvorming begint met volledige toegang tot de markt en ik denk dat China dit op de juiste manier aanpakt door te beginnen met ruwe olie en daarna met goudcontracten van de Shanghai Gold Exchange”, zo verklaarde Jim Lambert van broker Intl FC Stone tegenover de Wall Street Journal.

De Shanghai Futures Exchange verruimde vorig jaar al de tijden waarop er in goud gehandeld kan worden, met als doel ‘betere aansluiting te vinden met de internationale goudprijs’ en de handel beschikbaar te maken voor handelaren elders in de wereld die op andere uren actief zijn. In mei 2011 introduceerde de Chinese centrale bank een interbancaire goudmarkt die als doel had de goudhandel tussen banken te bevorderen.

Shanghai Gold Exchange opent binnenkort spot goudhandel in Chinese yuan

16 januari 2014
China stelt goudmarkt open voor buitenlandse banken

China heeft voor het eerst licenties om goud te mogen importeren verstrekt aan buitenlandse banken, zo schrijft Reuters. Het is de volgende stap die China zet om haar grote fysieke goudmarkt open te stellen voor de rest van de wereld. Door meer banken toestemming te geven goud te importeren kan de beschikbaarheid van het edelmetaal binnen China beter worden, waardoor de premies weer in lijn komen te liggen met die in veel andere Aziatische landen. Momenteel betalen Chinezen $15 premie op iedere troy ounce fysiek goud, terwijl dat minder dan $2 is in zowel Singapore als Hong Kong.

Shanghai Gold Exchange

De twee banken die een vergunning hebben gekregen om goud te importeren via de Shanghai Gold Exchange zijn HSBC en ANZ (Australia and New Zealand Banking Group). Eind vorig jaar werden deze twee banken daar volgens bronnen van Reuters al van op de hoogte gesteld. Andere bronnen weten te melden dat er ook een nieuwe Chinese bank bij is gekomen die goud mag importeren via de Shanghai Gold Exchange, namelijk de China Everbright Bank. Dit zou de tiende Chinese bank zijn die toegang krijgt tot het belangrijkste Chinese importkanaal voor fysiek goud.

Begin 2013 zorgde een grote daling van de goudkoers voor tijdelijke schaarste op de Chinese goudmarkt. De vraag naar goud overtrof op dat moment de importcapaciteit van de Shanghai Gold Exchange, met als gevolg dat de premies opliepen tot $30 per troy ounce. Door meer banken een vergunning te geven zal dat probleem zich in de toekomst naar verwachting minder snel voordoen.

In de eerste elf maanden van 2013 importeerde China 1.060 ton goud vanuit Hong Kong, veel meer dan het jaar daarvoor. Of de import van goud door het toetreden van de hierboven genoemde banken verder zal toenemen, dat is nog niet op voorhand te zeggen. Uiteindelijk blijft de vraag naar goud vanuit de markt de meest bepalende factor. Die vraag was in 2013 uitzonderlijk groot, ondanks of juist dankzij de daling van de goudkoers.
China stelt goudmarkt open
"China vergroot haar transparantie. Ik denk dat er in de toekomst meer buitenlandse banken toegang zullen krijgen tot de Chinese goudmarkt", zo verklaart Cameron Alexander van de Aziatische afdeling van Thomson Reuters GFMS. Begin 2013 werd er al toestemming gegeven voor het eerste Chinese goud-ETF en in september sprak de Chinese centrale bank in een beleidsdocument al over het uitdelen van nieuwe licenties voor de handel in goud. ANZ en HSBC waren overigens ook de eerste buitenlandse banken die in 2011 toestemming kregen goud futures te verhandelen op de Shanghai Futures Exchange. De Chinese goudmarkt blijft zich verder ontwikkelen. Zo is de Shanghai Gold Exchange van plan goud futures aan te bieden in de vrijhandelszone van Shanghai, op een platform dat ook toegankelijk zal zijn voor buitenlands kapitaal.

China stelt haar goudmarkt steeds meer open voor het buitenland

15 januari 2014
Grafiek: Ratio goud versus monetaire basis

De volgende grafiek die gastschrijver 24 karaat ons doorstuurde willen we u zeker niet onthouden. Wat is hieronder ziet is de goudprijs in dollars, gedeeld door de monetaire basis van de Verenigde Staten. Omdat de grafiek terug gaat tot het jaar 1918 hebben we gelijk mooi vergelijkingsmateriaal met eerdere crises en de impact die deze hadden op de ratio tussen de goudprijs en de monetaire basis.

Zoals u ziet was de ‘goud dekking’ van de monetaire basis tot en met het begin van de Tweede Wereldoorlog nog relatief hoog. Door de Tweede Wereldoorlog werd de monetaire basis in de VS sterk opgeblazen, waardoor de dekking met twee derde deel verwaterde. Ten tijde van het Bretton Woods systeem en de Londen Gold Pool kon de geldhoeveelheid in verhouding tot de onderliggende goudwaarde nog verder opgeblazen worden, tot en met de ontkoppeling van goud door president Nixon in 1971. Vanaf dat moment werd de marktprijs van goud losgelaten en steeg de waarde van het goud in verhouding tot de monetaire basis weer terug naar het niveau van 1934, toen de Verenigde Staten hun dollar devalueerden ten opzichte van goud om de koppeling te kunnen handhaven.

Goudwaarde daalt tegenover monetaire basis
Als we de ontwikkeling van de jaren zeventig naast de ontwikkeling van de goudprijs sinds 2001 leggen, dan valt ons op dat goud in verhouding tot de omvang van de monetaire basis helemaal niet groter is geworden. Sterker nog, door de introductie van quantitative easing groeide de monetaire basis zo snel dat de gouddekking alleen maar verder omlaag ging. De alsmaar stijgende goudprijs viel de afgelopen tien jaar dus in het niet bij al het extra basisgeld dat centrale banken de laatste jaren gecreëerd hebben. De marktprijs van goud in verhouding tot de omvang van de monetaire basis is in vergelijking met de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw met een factor tien afgenomen. Betekent dat ook dat de goudprijs tien keer hoger zou moeten zijn dan die nu is?

Goud in verhouding tot de monetaire basis (Bron: Macrotrends.net)

13 januari 2014
Goud en zilver report (Week 2)

De eerste week van het nieuwe jaar leverde een stevige plus op voor goud en zilver, maar afgelopen week kwamen de prijzen van beide edelmetalen maar weinig van hun plaats. De grafiek van de goudkoers laat een grillig verloop zien, maar de schaal op de verticale as laten zien dat het allemaal marginale koersbewegingen waren in vergelijking met voorgaande weken.

De goudkoers steeg deze week van €910,33 naar €913,09 per troy ounce (+0,3%), terwijl de zilverkoers een kleine daling liet zien van €476,78 naar €474,16 per kilogram (-0,55%). In dollars steeg de goudkoers van $1.236,94 naar $1.248,34 per troy ounce, een winst van 0,92%. De zilverkoers in dollars bleef onveranderd en sloot afgelopen vrijdag op $20,16 per troy ounce.

Goudkoers in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

Zilverkoers in euro per kilo (Bron: Goudstandaard)

Slecht banencijfer zet euro en goudprijs hoger

De afgelopen week waren vooral de banencijfers uit de Verenigde Staten richtinggevend. Afgelopen woensdag kwam loonstrookjesverwerker ADP al met een voorlopig cijfer van 238.000, veel hoger dan de 200.000 waar analisten rekening mee hielden. Dit positieve nieuws bracht de prijs van het gele metaal naar het laagste niveau van de afgelopen week, net onder de grens van €900 per troy ounce. Het goede cijfer zetten ook de wisselkoers tussen de euro en de dollar wat lager.

Helaas was het officiële banencijfer dat vrijdag door de BLS werd gepubliceerd helemaal niet gunstig. Slechts 74.000 nieuwe banen, terwijl er op 197.000 werd gerekend. De werkloosheid daalde naar 6,7% omdat er opnieuw honderdduizenden Amerikanen buiten de statistieken vielen. Het zwakke banencijfer zorgde vrijdag dus voor het tegenovergestelde effect. De euro werd na publicatie van het cijfer een cent duurder ten opzichte van de dollar. De goudprijs veerde op dat moment op en kon de week alsnog met een plus afsluiten.

Bij het sluiten van de handel was de wisselkoers tussen de euro en de dollar $1,3670, iets hoger dan de $1,3667 van een week eerder.

India ziet import goud dalen

Afgelopen week schreven we op Marketupdate over de Indiase import van goud. Deze cijfers zijn belangrijk, omdat India en China samen ongeveer de helft van de jaarlijkse vraag naar fysiek goud voor hun rekening nemen. Terwijl de Chinezen in 2013 veel meer goud kochten dan in het jaar daarvoor kochten de Indiërs het afgelopen jaar juist veel minder metaal. Niet omdat de Indiërs hun liefde voor goud zijn kwijtgeraakt (bijvoorbeeld door de prijsdaling van vorig jaar), maar doordat de overheid de import van goud aan banden legde.

Tal van importbeperkende maatregelen hebben ervoor gezorgd dat de import van het gele metaal in 2013 met 40% gezakt is ten opzichte van het jaar daarvoor. Werd er in 2012 nog 846 ton ingevoerd in het 1,3 miljard inwoners tellende land, in 2013 was dat nog maar 515 ton.

We blijven de ontwikkelingen op de Indiase goudmarkt op de voet volgen. Zo leest u in het betreffende dossier over de ongewenste neveneffecten van de importbeperkingen, zoals de toegenomen smokkel van goud en de stijgende premies op fysiek goud.

“Centrale banken lijden enorme verliezen op goud”

Deze week werd er opeens een persbericht de wereld in geslingerd dat de Zwitserse centrale bank een miljardenverlies geleden heeft op het gele metaal. Het ‘nieuws’ werd zeer goed opgepikt, want een simpele zoekopdracht op Google verwijst ons naar tientallen websites die het bericht naar buiten brachten. De website 925 vond het interessant om dezelfde rekensom op de Nederlandse goudvoorraad van 612 ton los te laten en kwam tot een zéér voorspelbare conclusie.

Wat moeten we nou met dit nieuws? Het is goed om te weten dat centrale banken een andere strategie hanteren dan een doorsnee goudbelegger. De verkoop van goud is een strategische overweging, waarbij prijs van secundair belang lijkt te zijn. Zo verkochten verschillende Europese centrale banken op het dieptepunt van de goudprijs honderden tonnen goud. En in 2013, toen die goudprijs alleen maar omlaag leek te gaan, stopten de meeste centrale banken niet met de strategische uitbreiding van hun goudreserve.

Goud centrale banken is geen ‘belegging’

Voor centrale banken is het bezit van goud geen belegging, maar een onderdeel van de financiële buffers van het land. Het metaal blijft vaak tientallen en soms zelfs honderden jaren in de kluis liggen, als vertrouwensanker voor de valuta en als appeltje voor de dorst in zeer onzekere tijden. Het is niet voor niets dat veel Europese landen besloten om hun goud in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog overbrachten naar veiligere locaties zoals Londen, New York en Ottawa.

Een ander punt dat we graag even aanstippen is het mark to market concept dat steeds meer landen hanteren ten aanzien van de goudreserve. Waar de VS het edelmetaal nog waardeert op de historische koers van $42,22 per troy ounce (want: goud = onbelangrijk en dollar = koning), erkennen de centrale banken van het Eurosysteem en centrale banken van de BRICS-landen goud als een reserve die aan de marktprijs gewaardeerd zou moeten worden (dus waarde losgekoppeld van geld).

Het Eurosysteem waardeert het goud al jaren op deze manier, wat impliceert dat ook de Nederlandse centrale bank de afgelopen jaren ‘miljardenwinsten’ geboekt zou hebben op de goudreserve. De dalende goudkoers is overigens geen verlies, zo lang centrale banken het edelmetaal niet verkopen. Vergelijk het met onderwaarde op een huis met hypotheek. Zo lang u de maandlasten kunt voldoen boekt u geen verliezen. Die zouden pas aan het licht komen bij gedwongen verkoop. Voor centrale banken is dat niet anders.

Goud is geen belegging voor centrale banken

12 januari 2014
India ziet import goud met 40% dalen

India heeft in 2013 naar schatting 40% minder goud geïmporteerd dan in het jaar daarvoor, zo schrijft Business Standard. Kwam de import in 2012 nog uit op 846 ton goud, in het afgelopen jaar was dat naar schatting slechts 515 ton. Dat zou het laagste volume zijn in tien jaar tijd. De schatting van 515 ton is gebaseerd op de aanname dat er in december ongeveer 20 ton goud werd ingevoerd.

De scherpe daling van de import van goud is het gevolg van talloze interventies van de Indiase regering en de centrale bank. Zo werd de importheffing op goud en zilver in een jaar tijd opgeschroefd van 2% naar 10%, werd de heffing op sieraden zelfs opgeschroefd naar 15% en werd de import van gouden munten compleet aan banden gelegd. Door deze maatregelen werd het al minder aantrekkelijk om goud te kopen, maar de import viel pas echt terug toen er in de zomer een quotum werd ingesteld. Het quotum schreef voor dat 20% van al het ingevoerde goud ook weer geëxporteerd moest worden.

Import omlaag door quotum

In de maanden april en mei van vorig jaar werd er in totaal nog 304 ton goud geïmporteerd, maar daarna begonnen de hierboven genoemde maatregelen effect te krijgen. Tussen juni en december, een periode van zeven maanden, was de netto import van goud slechts 152 ton. De aanvoer van goud droogde bijna volledig op door het importquotum dat in juni werd ingevoerd. Volgens Sudheesh Nambiath, analist van de Indiase afdeling van GFMS Thomson Reuters, blijft de import laag zo lang het quotum van kracht is: “Het importvolume zal waarschijnlijk nauwelijks veranderen, zo lang het 80:20 principe blijft bestaan. Ongeacht een mogelijke verlaging van de importheffing zal het quotum de invoer van goud beperken tot 25 ton per maand”.

Het Indiase ministerie van Financiën heeft laatst nog bevestigd dat het importquotum voorlopig van kracht zal blijven. Wel is er een mogelijkheid dat de importheffing van 10% binnenkort wordt verlaagd.

Smokkel neemt grote vlucht in India
De scherpe daling van de import van goud suggereert dat de belangstelling voor goud onder de Indiase bevolking eveneens is afgenomen. Niets is minder waar, want in het afgelopen jaar heeft ook de smokkel van goud een grote vlucht genomen. De hoge invoerheffing maakt het steeds lucratiever om het goud illegaal de grens over te smokkelen. Door het importquotum is het aanbod van geel metaal zelfs zodanig afgenomen dat ook juweliers goud verwerken dat via de smokkel het land binnen gekomen is. De World Gold Council schat de smokkel van goud in het afgelopen jaar op 150 tot 200 ton. Omdat de smokkel van goud oncontroleerbare vormen begon aan te nemen heeft de regering onlangs de importbeperkingen iets versoepeld. Zo mogen reizigers die het land binnen komen maximaal één kilogram goud meenemen, mits ze de importheffing van 10% betalen. Op deze manier is er in december al drie ton goud het land binnen gekomen, 15% van de totale import van goud in deze maand. Vooral bij vluchten vanuit Dubai naar India nemen veel Indiërs goudstaven mee. Dat gebeurt vaak in opdracht van goudhandelaren die via het reguliere importkanaal niet aan edelmetaal kunnen komen.

Import van goud in India 40% lager door importbeperkende maatregelen

9 januari 2014
Het gouden been

Duitsland repatrieert wat goudreserve uit de US. China importeert recordhoeveelheden fysiek goud. De goudreserves van centrale banken krijgen fors lagere boekwaarden…

Deze schijnbare tegenstellingen zaaien aardig wat verwarring onder de kopers van goud. Het lijkt erop alsof het zelfzekere dollarsysteem en dollarregime zomaar achteloos een gouden peuzel-been gooit naar het deel van de wereld dat goud omarmd heeft. Zo van: “En wat gaan jullie nu wel aanvangen met al dat goud geschuifel? Wat zijn jullie daar nu van plan mee…? Een nieuwe monetaire orde stichten zonder het dictaat van de dollar? Kom zeg, waar is dat nu goed voor? We zijn nu toch bijna uit de crisis!!”

Vrijgoud laat op zich wachten
Ook China is er nog niet uit hoe ze met dat nieuwe goudverhaal om moet gaan. Het concept van de ECB/BIS om de goudreserve van de centrale bank te waarderen naar de marktprijs (mark to market) is weliswaar al uitgetekend door de architecten, maar de opbouw van dit vrijgoud plan laat nog op zich wachten. De geleidelijke goud revaluatie vanaf 1999/2001 werd in 2011 onderbroken. Meer dan waarschijnlijk werd het dollarregime wat zenuwachtig... Niet in de minste plaats omdat de balans van de Federal Reserve (nu al meer dan $4 biljoen) te zwaar en te snel groeide. Men kon niet veel langer wachten met het aanvoeren van de taper stemming. Het was hoog tijd om de oplopende doom stemming in de kiem te gaan smoren. En daarmee ook het lopende nieuwe goudconcept met goud dat aan de marktprijs gewaardeerd wordt door centrale banken. Daarom krijgen de pro-goud fracties een gouden been toegeworpen, terwijl het dollarregime blijft bepalen wat de goudprijs is en niet zou mogen zijn. Waarmee ze aantonen dat de wereld die niet loyaal is aan de dollar bijlange nog niet klaar is om aan een nieuwe monetaire orde te beginnen...
Dollarsysteem houdt nog stand
We blijven dus voorlopig nog op de dollarstandaard en de semi-vaste dollar goudstandaard. Want het centrale banksysteem slaagt erin om - onder leiding van de Federal Reserve - een algemeen economisch herstel te bewerkstelligen en daarmee uit de crisis te schuiven. En dat is nu precies hetgeen wat we allemaal maar met tegenzin moeten blijven geloven, zonder te focussen op een nieuwe monetaire orde. Over de vraag hoe we uit de systemische tekorten en schulden moeten komen heerst op dit moment totale verwarring bij diegene die nog nuchter en zelfstandig kunnen/willen denken. Bedenk echter het volgende: sinds 1973 steeg de Dow Jones met een factor 13 (16.500/1.200) en goud met een factor 28 ($1.200/$42 per troy ounce). De goudprijs steeg dus twee keer zo hard als de Dow Jones! En toch hebben de doomers op Bloomberg TV, CNBC, enzovoort slechts 10% goud in hun portefeuille... De handen van alle kleine goudkevers kraken. Ze zien de goudprijs zakken naar $1.000 en misschien zelfs $800 per troy ounce. Ze kunnen niet anders dan geloven in economisch herstel en het einde van de crisis. Want de stijgende beurzen zeggen dat. Daarom valt ook de druk weg voor de centrale banken ten aanzien van de geloofwaardigheid van hun balans. Alle schulden wordt in de perceptie weer geloofwaardig. Daarom is er veel minder reden voor een stevig onderpand van fysiek goud op de balans. De grote herstellende vertrouwensgolf komt aanrollen... Financieel en economisch zien we enkel het verschuiven (doorschuiven) van de Titanic stoelen. Er is geen groei meer en daarom ook geen enkele reden voor welk optimisme dan ook. De verwarringen hier omtrent zullen dan ook toenemen.

Balans Federal Reserve versus aandelen (rood) en goud (zwart)

Door: 24 karaat

Disclaimer: De artikelen van gastschrijver 24 karaat zijn op persoonlijke titel geschreven en hoeven daarom niet altijd de visie van Marketupdate te vertegenwoordigen. Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en de artikelen van 24 karaat moeten ook niet als zodanig worden aangemerkt. Marketupdate heeft geen geld ontvangen of betaald voor de bijdragen van 24 karaat.

8 januari 2014
Ondergrondse goudreserve raakt niet zo snel op!

Veel ‘experts’ in de goudmarkt beweren dat de ondergrondse goudreserves binnen afzienbare tijd op zullen raken. Goudmijnen halen jaarlijks ongeveer 2.500 ton goud uit de grond en moeten steeds meer moeite doen om het gele edelmetaal boven te krijgen. Al jaren daalt de gemiddelde opbrengst van een goudmijn (uitgedrukt in aantal grammen goud per ton), waardoor de productiekosten steeds hoger worden. Maar hoeveel goud kunnen goudmijnen nog uit de aardkorst halen? Hierover bestaat een onjuiste theorie die nog te vaak wordt aangehaald…

US Geological Survey
Om die vraag te beantwoorden pakt men doorgaans de cijfers van de US Geological Survey (USGS). Die houden jaarlijks bij hoe groot de goudreserves zijn die goudmijnen over de hele wereld geïdentificeerd hebben, maar nog niet hebben opgegraven. Dit is zeg maar de goudvoorraad waar de goudmijnen uit putten. In het laatste rapport van de USGS wordt de wereldwijd beschikbare ondergrondse goudvoorraad geschat op 52.000 metrische ton goud. Sommige analisten in de goudmarkt pakken de calculator erbij en rekenen vervolgens uit dat die 52.000 ton gelijk staat aan minder dan 20 jaar productie, omdat de goudmijnen de afgelopen jaren iets meer dan 2.500 ton goud per jaar uit de grond hebben gehaald. Daaruit volgt een foutieve conclusie dat de economisch rendabele goudvoorraden onder de grond binnen afzienbare tijd op zullen raken. We zullen uitleggen waarom deze simpele rekensom misleidend is...
Wat zijn reserves?
Zoals gezegd komt het getal van 52.000 ton goud uit het laatste rapport van de USGS. Dit cijfer is opgebouwd uit alle goudreserves die goudmijnen over de hele wereld geïdentificeerd hebben en die ze in de komende jaren op zullen graven. Ieder jaar wordt deze schatting aangepast, enerzijds omdat deze goudreserves aangeboord worden door de goudmijnen en anderzijds omdat er steeds nieuwe ontdekkingen worden gedaan. Dat betekent dat de 52.000 ton aan ondergrondse reserves slechts een momentopname is die van tijd tot tijd kan veranderen. We baseren ons op dit document van de USGS, waarin de werkelijke definitie van reserves wordt gegeven. We citeren uit het document en hebben enkele belangrijke passages dikgedrukt gemaakt:
"Reserves data are dynamic. They may be reduced as ore is mined and/or the extraction feasibility diminishes, or more commonly, they may continue to increase as additional deposits (known or recently discovered) are developed, or currently exploited deposits are more thoroughly explored and/or new technology or economic variables improve their economic feasibility. Reserves may be considered a working inventory of mining companies’ supply of an economically extractable mineral commodity. As such, magnitude of that inventory is necessarily limited by many considerations, including cost of drilling, taxes, price of the mineral commodity being mined, and the demand for it. Reserves will be developed to the point of business needs and geologic limitations of economic ore grade and tonnage. For example, in 1970, identified and undiscovered world copper resources were estimated to contain 1.6 billion metric tons of copper, with reserves of about 280 million metric tons of copper. Since then, about 400 million metric tons of copper have been produced worldwide, but world copper reserves in 2011 were estimated to be 690 million metric tons of copper, more than double those in 1970, despite the depletion by mining of more than the original estimated reserves."
De USGS geeft in deze passage het voorbeeld van koper. Met de technieken van 1970 werd er wereldwijd een ondergrondse reserves van 280 miljoen ton koper geïdentificeerd, maar sindsdien is er meer dan 400 miljoen ton koper uit de grond gehaald. Dat is meer dan de reserves die toen bekend waren! In 2011 werd de ondergrondse reserve van koper geschat op 690 miljoen ton, meer dan een verdubbeling van de reserves zoals die in 1970 gerapporteerd werden!
Hoeveel goudreserves zitten er onder de grond?
De manier waarop de USGS de ondergrondse reserve van koper rapporteert is niet anders dan de manier waarop die voor goud wordt vastgesteld. Zo lang er meer nieuwe ontdekkingen zijn dan er goud uit de grond wordt gehaald kan ook de opgegeven goudreserve toenemen. We pakken de cijfers van de USGS erbij en komen tot de volgende grafiek.

Ondergrondse goudreserves raken niet op

Zoals u ziet zijn de ondergrondse goudreserves de laatste jaren niet op geraakt. Blijkbaar worden er nog steeds voldoende nieuwe ontdekkingen gedaan om te compenseren voor het volume dat de goudmijnen jaarlijks uit de grond halen. Alleen op basis van deze cijfers van de USGS kunnen we al de conclusie trekken dat de rekensom van 52.000 ton goud gedeeld door de jaarlijkse goudmijnproductie onjuist is. Zou dit rekensommetje wel kloppen, dan zouden de goudmijnen nu al geen goud meer kunnen vinden.

We illustreren de denkfout aan de hand van een denkbeeldige grafiek. We beginnen in 1996 met een ondergrondse goudreserve van 44.000 ton en trekken daar ieder jaar de productie van goudmijnen van af. Zoals u ziet is het goud volgens deze foutieve redenering al in 2013 volledig gemijnd. Niets is minder waar...

Deze grafiek toont de denkfout aan ten aanzien van ondergrondse goudreserves

Goud raakt niet op

Door nieuwe technieken kunnen goudmijnen steeds meer goud uit de grond halen, ondanks dat de ertskwaliteit ieder jaar slechter wordt. De volgende grafiek is gebaseerd op de jaarlijkse productie van goudmijnen vanaf het jaar 1900, zoals die bij de USGS bekend is. Zoals u ziet is de goudproductie door de decennia heen sterk toegenomen. Volgens het GFMS hebben goudmijnen nog nooit zoveel goud uit de grond gehaald als in 2013, namelijk 2.917 ton. Van een schaarste aan ondergrondse goudreserves lijkt voorlopig nog geen sprake, ondanks het feit dat grote goudontdekkingen steeds schaarser worden.

Jaarlijkse goudproductie vanaf 1900

Goud wordt steeds minder schaars

Omdat goud niet vergaat neemt de totale hoeveelheid bovengronds goud alleen maar toe. Goud verandert van vorm (sieraden, elektronica, munten, baren) en wisselt wel eens van eigenaar, maar het metaal blijft altijd aanwezig. Vergelijk het met een pokertafel, waarbij alle fiches op tafel blijven en er ieder jaar een paar nieuwe fiches in circulatie worden gebracht. Bovengronds goud wordt iedere jaar dus een beetje minder schaars.

Het is niet de schaarste die goud waardevol maakt, want de totale goudvoorraad is vele malen groter dan de jaarlijkse vraag naar goud (hoge stock to flow ratio). Zou goud alleen maar een grondstof zijn voor de industrie, dan zou de prijs volgens de wet van vraag en aanbod compleet in elkaar moeten storten. De volgende grafiek geeft een schatting van de totale bovengrondse goudvoorraad sinds 1900 en is gebaseerd op de jaarlijkse goudmijnproductie volgens de USGS. Het beginpunt in het jaar 1900 is gebaseerd op de aanname dat er vandaag de dag 170.000 ton bovengronds goud bestaat.

Goud raakt niet op, het wordt ieder jaar minder schaars

Conclusie

Met dit artikel hebben we de denkfout in een veelgebruikte analyse proberen bloot te leggen. De reserves die de USGS rapporteert voor goud en voor tal van andere grondstoffen is geen absoluut totaal, maar een relatief cijfer dat van jaar tot jaar kan veranderen op basis van mijnbouwproductie en nieuwe ontdekkingen. De geïdentificeerde ondergrondse goudreserve is op dit moment 52.000 ton, maar dat cijfer schommelt al bijna twee decennia tussen de 40.000 en 52.000 ton...

Laten we dus terughoudend zijn met uitspraken over wanneer bepaalde grondstoffen op raken, want dat valt in elk geval niet af te leiden uit de cijfers van de USGS. Het voorbeeld van koper spreekt nog meer tot de verbeelding. In 2011 waren de bekende ondergrondse reserves twee keer zo groot als in 1970, terwijl er in de tussentijd volop koper gemijnd werd. Waarschijnlijk is er ook veel meer goud onder de grond dan die 52.000 ton die nu bij ons bekend zijn. Maar zolang dat goud mondjesmaat wordt opgegraven heeft die 'verwatering' van bovengronds goud geen negatief effect op de waarde. Goud ontleent haar waarde blijkbaar niet aan schaarste...

8 januari 2014
Zwitserse centrale bank verliest miljarden op goud

De aandeelhouders van de Zwitserse centrale bank krijgen dit jaar geen dividend uitgekeerd, omdat er in 2013 bij de centrale bank een groot verlies werd geleden van 9 miljard Zwitserse francs, omgerekend €7,3 miljard. De Swiss National Bank (SNB) boekte weliswaar een koerswinst van ongeveer 3 miljard francs op haar valutareserves en verdiende meer dan 3 miljard francs op de verkoop van het stabilisatiefonds dat werd opgezet om de Zwitserse bank UBS te helpen, maar die winsten werden volledig teniet gedaan door verliezen op de goudvoorraad.

De Zwitserse goudreserve, iets meer dan 10% van de totale reserves van de Zwitserse centrale bank, werd in het afgelopen jaar maar liefst 15 miljard francs minder waard. Omgerekend naar euro’s is dat een ‘verlies’ van ruim €12 miljard. Een verlies tussen aanhalingstekens, omdat het slechts boekhoudkundig is. Zo lang Zwitserland haar edelmetaal niet verkoopt is dit verlies nog niet werkelijk geleden. Wel heeft het koersverlies gevolgen voor de Zwitserse overheid en voor lokale overheden in Zwitserland, want die krijgen door de waardedaling van de nationale goudreserve geen dividend.

Deze tegenvaller op de begroting had nog groter kunnen zijn als Zwitserland een nog grotere goudvoorraad had. Vorig jaar speelde er een referendum waarin werd opgeroepen om de Zwitserse goudvoorraad uit te breiden naar 20% van de totale reserves. De reserve van 1.040 ton vertegenwoordigde begin 2013 ongeveer 10% van de totale reserves (naar marktwaarde).

Waardering naar marktprijs

Steeds meer centrale banken waarderen hun goudreserve naar de marktprijs, omdat het gele metaal steeds meer wordt gezien als een reserve met een variabele marktprijs. Dat is in tegenstelling tot de Amerikaanse Federal Reserve, die haar goudcertificaten (het goud is eigendom van de Treasury) nog steeds waardeert op de historische vaste prijs van $42,22 per troy ounce. Vandaar dat we op het internet geen grote koppen zien over ‘verliezen’ op de Amerikaanse goudreserve.

Een daling van de goudkoers, zoals we het afgelopen jaar hebben meegemaakt, betekent automatisch een boekhoudkundig verlies op de balans van de centrale bank. Het is dus niet alleen de Zwitserse centrale bank die ‘verlies’ heeft geleden op haar goudreserve, maar iedere centrale bank die de goudreserve naar marktwaarde waardeert. Zo is ook de waarde van de goudvoorraad van het Eurosysteem het afgelopen jaar sterk afgenomen. Dat verlies vangt men op met een herwaarderingsreserve aan de passiva zijde van de balans, een post waar ook de ongerealiseerde winsten van een stijgende goudprijs in worden ondergebracht. Deze reserve heeft momenteel een omvang van €304,5 miljard.

Het ‘verlies’ op het goud van centrale banken spreekt kennelijk tot de verbeelding. Ook de Britse Telegraph besteedde er een maand geleden uitgebreid aandacht aan. Banc De Binary, een bedrijf dat zich bezig houdt met optiehandel berekende dat de marktwaarde van de Amerikaanse goudvoorraad in 2013 is gezakt van $433 naar $327 miljard. Voor de goudvoorraad van de Bank of England zou het koersverlies $4 miljard bedragen.

Goud verkopen?

“De goudprijs zit al in een neerwaartse trend sinds de piek van augustus 2011, na tien jaar van bijna onafgebroken prijsstijging. Helaas hebben centrale banken nog een grote hoeveelheid goud liggen en is het niet eenvoudig om te bepalen wanneer ze ze die moeten verkopen. Daar kwam Gordon Brown achter toen hij een deel van de Britse goudvoorraad verkocht op de bodem van de markt”, zo verklaarde Oren Laurent van de Banc De Binary.

De goudkoers is in 2013 met meer dan 25% gedaald, waarmee de totale waarde van het metaal dat centrale banken wereldwijd aanhouden in een jaar tijd is gezakt van $1,7 biljoen naar $1,28 biljoen. De lagere goudprijs heeft vooralsnog weinig effect gehad op de manier waarop de belangrijkste centrale banken naar goud kijken. De centrale banken die het Central Bank Gold Agreement (CBGA) ondertekenden hebben expliciet kenbaar gemaakt dat ze goud zien als een waardevolle reserve en niet als een bezitting die ze voor een zo laag mogelijke prijs willen kopen en vervolgens voor een zo hoog mogelijke prijs weer van de hand willen doen (het perspectief van een doorsnee belegger…).

Ook machtige landen als Rusland en China laten blijken dat goud een essentieel onderdeel is van hun reserve. Rusland koopt sinds 2005 stelselmatig geel metaal bij en heeft inmiddels meer dan 15% van haar centrale bank reserves in goud. De Chinese centrale bank blijft ook goud kopen, als onderdeel van een lange termijn strategie.

Is de Zwitserse centrale bank dus ‘hard geraakt’ door de daling van de goudprijs? Het is dus maar net hoe u het wilt zien…

Zwitserse centrale bank kan geen dividend uitkeren door daling goudkoers (Afbeelding van Swiss-gold)

6 januari 2014