In een ruim tweeduizend jaar oude graftombe in het oosten van China is een grote hoeveelheid gouden munten gevonden. De schat komt uit het tijdperk van de Han-dynastie en volgens de archeologen die de munten gevonden hebben de meest waardevolle goudschat uit dit tijdperk die is teruggevonden. In totaal zijn er volgens Xinhua 378 muntstukken gevonden, waarvan de meeste een gewicht hebben van ongeveer 250 gram.
Afhankelijk van de zuiverheid van de gouden munten heeft de schat een intrinsieke waarde van hooguit €2,5 miljoen. Maar de historische waarde is misschien nog wel veel groter dan dat, want het goud is al meer dan tweeduizend jaar goed bewaard gebleven in gelakte houten kisten. De graafwerkzaamheden bij dit graf begon al in 2011 en heeft al verschillende waardevolle vondsten opgeleverd, zoals houten tabletten met oude teksten en diverse ornamenten van brons, goud en edelstenen.
De huizenprijzen in het Verenigde Koninkrijk stijgen momenteel met £23 per dag, zo becijferde Business Insider op basis van de nieuwste cijfers van Nationwide. In de maand december stegen de huizenprijzen met 0,8%, terwijl op een stijging van een half procent was gerekend. De afgelopen maand steeg de gemiddelde prijs van een koopwoning van £196.305 naar £169.999 en dat is omgerekend dus ongeveer £23 per dag.
Ten opzichte van een jaar geleden zijn de huizenprijzen in het Verenigd Koninkrijk met gemiddeld met 4,5% gestegen, maar achter dat gemiddelde gaan grote verschillen schuil. Zo liggen de prijzen in Londen nu al 12% hoger dan een jaar geleden en zelfs 50% hoger dan het niveau van 2007. De huizen in het zuidelijke deel van het Verenigde Koninkrijk blijken veel beter in de markt te liggen dan die in het noordelijke deel van het land. Stegen de prijzen van woningen in het zuiden van het land met 8,9% op jaarbasis, in het noorden is dat slechts 1,6%.
Stijgende huizenprijzen
In Nederland steeg de gemiddelde koopsom van bestaande woningen in november volgens het Kadaster naar €234.610. In dezelfde maand van vorig jaar lag dat gemiddelde op €220.204. Dat is een stijging van €14.406 op jaarbasis.
Christine Lagarde, topvrouw van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), verwacht dat 2016 een bijzonder mager jaar zal worden voor de wereldeconomie. In een interview met de Duitse krant Handelsblatt zegt ze dat de groei van de wereldeconomie “teleurstellend en ongelijkmatig” zal zijn. Dat komt volgens haar door het vooruitzicht van een stijgende rente in de Verenigde Staten en een verder groeivertraging van de Chinese economie. Ook de daling van de grondstofprijzen zorgt volgens Lagarde voor problemen, met name voor landen die erg afhankelijk zijn van de export van grondstoffen.
Het IMF ziet de ‘normalisering’ van de rente in de Verenigde Staten als een positieve ontwikkelingen, al zullen er gaandeweg ook negatieve bijwerkingen zichtbaar zijn. Lagarde waarschuwde dat bedrijven met hoge schulden in de problemen kunnen komen door sterke dollar en een stijging van de dollarrente. Dit probleem is extra groot voor niet-Amerikaanse bedrijven die in dollars geleend hebben, omdat die ook een wisselkoersrisico hebben. Als veel bedrijven in de problemen komen door de stijgende rente kan dat volgens Lagarde ‘besmettingsgevaar’ geven naar banken en overheden.
Lagarde (IMF) voorziet ’teleurstellende en ongelijke’ economische groei in 2016
Met ingang van 1 januari 2016 komen alle banken in de Europese Unie onder nieuwe bail-in regels te staan, want betekent dat u als spaarders niet meer veilig bent als u meer dan €100.000 aan spaargeld op een bankrekening heeft staan. Spaargeld tot €100.000 valt in de hele Europese Unie onder het deposito garantiestelsel, maar alles wat boven deze grens zit loopt vanaf volgend jaar risico. Valt uw bank om, dan mag de bank alles boven die grens gebruiken om de verliezen op te vangen.
Met deze Europese plannen willen de regeringsleiders voorkomen dat de belastingbetaler moet opdraaien voor de redding van een bank, zoals in 2008 en 2009 gebeurde. Regeringen moesten toen voor tientallen miljarden euro’s banken nationaliseren of noodleningen verstrekken, met alle risico’s van dien. Met een Europese bail-in wetgeving wordt dat verleden tijd. De beruchte ’template’ waar Dijsselbloem over sprak tijdens de bankencrisis op het eiland Cyprus wordt dus voor alle Europeanen werkelijkheid.
Van bailout naar bail-in
Het is opvallend dat er zoveel haast geboden is bij de invoering van deze Europese bail-in regels, want de Europese Commissie heeft al zes landen aangeklaagd die nog niet alle voorzorgsmaatregelen genomen zouden hebben. Nederland, Luxemburg, Zweden, Roemenië, Tsjechië en Polen lopen achter met hun voorbereidingen, omdat de invoering van de bail-in regels volgens deze landen een zekere complexiteit met zich meebrengen.
Ook in de Verenigde Staten worstelt men met het vraagstuk hoe een bank het beste opgevangen kan worden. Eind november schreef CNN dat de Federal Reserve voortaan minder noodkredieten wil verlenen aan banken, om minder blootstelling te krijgen aan de zogeheten ’too big to fail’ banken. In de Verenigde Staten worden de verliezen nog wel afgewenteld op de overheid, maar het is de vraag of die wel in staat is banken te redden met een balanstotaal van honderden miljarden dollars.
Spaarder opgelet!
Al in 2013 waarschuwden we u op Marketupdate over de komst van nieuwe bail-in regels. Ook bij de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) werd al in 2013 gepubliceerd over het wegnemen van de ‘beschermde status’ van vermogende spaarders. De invoering van een Europees bail-in stelsel zal een opluchting zijn voor de Bundesbank, die eerder dit jaar nog bij monde van bestuurslid Andreas Dombret haar zorgen uitsprak over de kwetsbaarheid van een aantal Griekse banken. Het omvallen van een Griekse bank zou – in afwezigheid van deze bail-in regels – een forse tegenvaller betekenen voor de Griekse begroting.
De financiële repressie beperkt zich niet alleen tot de invoering van de bail-in. In een IMF-rapport uit 2013 werd ook al een balletje opgegooid voor een preventieve heffing op spaartegoeden. Het zal ons niet verbazen als ook deze plannen werkelijkheid worden…
Europese bail-in wordt al in 2016 ingevoerd
Tip: Maakt u zich ook zorgen om uw vermogen? Overweeg dan eens wat spreiding aan te brengen met fysiek goud. Door de geschiedenis heen heeft dit edelmetaal haar waarde weten te behouden, in tegenstelling tot veel valuta. Het is niet voor niets dat zelfs centrale banken nog steeds aanzienlijke goudreserves aanhouden. Wilt u goud kopen, dan kunnen wij Hollandgold en Goudstandaard aanbevelen als betrouwbare aanbieders van fysiek edelmetaal.
De Perth Mint brengt ook volgend jaar weer nieuwe zilveren kilomunten uit. Ook voor de ‘Lunar’ serie kiest het munthuis ieder jaar een ander thema en voor 2016 is dat de aap geworden. Deze munten worden in een beperkte oplage geproduceerd en u kunt ze nu al kopen bij Hollandgold. We hebben deze munten ruim op voorraad en momenteel zijn het ook nog eens de goedkoopste kilo munten in hun assortiment!
De zilveren kilomunten van de Perth Mint zijn niet alleen interessante vanwege de scherpe prijs (omgerekend vergelijkbaar met de 1 troy ounce munten), maar ook vanwege de verzamelwaarde die in de loop der tijd kan ontstaan. Een grote reeks van verschillende kilomunten en oudere exemplaren worden doorgaans tegen een hogere premie aangeboden in de markt.
Waar begin je als een overzicht wilt maken van de meest spraakmakende gebeurtenissen van het afgelopen jaar? Op financieel en geopolitiek gebied zijn er weer zoveel dingen gebeurd dat het moeilijk is een goede selectie te maken. We doken in het archief en verzamelden de tien best gelezen artikelen van het afgelopen jaar. Vooral de documentaire over Martin Armstrong en de onze berichtgeving over ISIS trok de aandacht van een groter publiek.
1. Amerikaanse voorspeller Martin Armstrong verwacht financiële crisis (37.757 keer gelezen)
Het artikel dat dit jaar met afstand het beste gelezen werd gaat over Martin Armstrong, de ontwikkelaar van een economisch model dat door de jaren heen bijzonder vaak aan het juiste eind is geweest. Het uiteenvallen van Rusland in 1998, een dieptepunt voor de olieprijs en de goudprijs in 1999, de technologiebubbel in 2000, het uiteenspatten van de vastgoedzeepbel in 2007 en de Europese schuldencrisis in 2011 zijn zomaar een paar voorbeelden die Martin Armstrong ruim van tevoren heeft zien aankomen.
Toen een documentaire over Armstrong op de Nederlandse televisie werd uitgezonden wisten veel mensen dit artikel op onze site te vinden. De volledige documentaire hebben we vervolgens ook op de site geplaatst en ook deze haalde de top tien!
Enkele juiste voorspellingen uit het model van Armstrong
De afgelopen jaren heeft Rusland zichzelf prominent op de kaart gezet als wereldspeler. Niet alleen vanwege de omstreden annexatie van de Krim in Oekraïne, maar ook voor de bemiddelende rol die Poetin speelde in Syrië. Assad werd ervan beschuldigd chemische wapens te gebruiken tegen zijn eigen bevolking, een beschuldiging waar tot op heden maar weinig bewijs voor gevonden is. Toen de Amerikanen dreigden met maatregelen wierp Rusland zich op als de bemiddelende partij. Poetin stelde voor alle chemische wapens van Syrië onder internationaal toezicht te stellen. Assad en daarmee werd de angel uit de discussie gehaald.
Toch kon daarmee niet voorkomen worden dat Syrië in een chaos verzeild raakte. De strijders die de regering van Assad probeerden omver te werpen, en die daarin gesteund werden door de Amerikanen, bleken een veel grotere bedreiging voor de stabiliteit in de regio dan de regering van Assad zelf! Opeens had iedereen het over Islamitische Staat, ook wel IS, ISIS of Daesh genoemd.
Wie zijn deze terroristen? En waarom is deze organisatie zo lastig te bestrijden? Volgens de president van Rusland komt dat omdat de terreurorganisatie direct of indirect financiering krijgt uit veertig verschillende landen, waaronder leden van de G20…
Poetin: “ISIS krijgt financiering uit veertig landen”
3. Starikov: “ISIS is door Westen gecreëerd om Rusland en China te dwarsbomen” (17.868 keer gelezen)
Er zijn meer Russen die beweren dat Westerse landen met hun Midden-Oosten beleid voor een belangrijk deel hebben bijgedragen aan de opmars van ISIS. Ook de Russische auteur, historicus en politicus Nikolai Starikov neemt geen blad voor de mond. Volgens hem hebben de Verenigde Staten door de regio te destabiliseren en regeringen omver te werpen een voedingsbodem gecreëerd waarin deze terreurbeweging kon groeien. Om de absolute wereldmacht te blijven wil de VS chaos creëren op het Euraziatische continent, zo redeneert Starikov. Lees hier zijn hele verhaal.
4. Uitgelicht: De oliehandel van ISIS in kaart gebracht (13.845 keer gelezen)
Israël en Turkije spelen een sleutelrol in de oliehandel van ISIS, zo concludeert de site Al Araby uit diverse bronnen die rechtstreeks bij deze handel betrokken zijn. De olie die de terreurgroep produceert in Syrië en Irak wordt op de grens met Turkije verkocht aan handelaren, waarna de olie met een groot aantal vrachtwagens naar Turkse havensteden aan de Middellandse Zee wordt gebracht. Daar wordt de olie weer doorverkocht en per schip naar Israël gebracht voor verdere raffinage.
Nadat we op Marketupdate de oliehandel van ISIS op de kaart hadden gezet bereikte het nieuws ook de reguliere media. Turkije blijkt inderdaad een belangrijke rol te vervullen in de olietransporten en daarmee in de financiering van de terroristen.
De route die de olie van ISIS aflegt (Bron: Al Araby)
Poetin ergert zich aan de imperialistische ambities van de Verenigde Staten en beschuldigt het land van het destabiliseren van de regio. Volgens Poetin heeft de VS daarmee de voedingsbodem gecreëerd voor de opkomst van een terreurbeweging als ISIS. In het volgende videofragment legt hij in heldere bewoording uit wat er volgens hem mis is met het buitenlandse beleid van de Verenigde Staten. We hebben het videofragment vertaald, de vertaling is hier te vinden.
Vaak wordt gesuggereerd dat Griekenland een buitensporig hoge schuld heeft, maar in hoeverre klopt die bewering? En hoe zit het met de totale schuldenlast van Nederland? Marketupdate verzamelde de meest recente cijfers van Eurostat en maakte daar de volgende grafiek van. We kregen terecht de opmerking te horen dat er in Nederland ook veel pensioenvermogen en spaarvermogen tegenover staat, maar dat neemt niet weg dat we als Nederlanders moeilijk kunnen oordelen over hoge schulden in de Zuid-Europese landen...
Naar aanleiding van een eerder nieuwsbericht over Martin Armstrong plaatst Marketupdate hierbij een link naar de documentaire over The Forecaster. Deze interessante documentaire was gister te zien op NPO 2 en staat nu op uitzending gemist. Wanneer u de aflevering nog niet heeft gezien en interesse heeft in economische theorieën, is deze documentaire zeker een aanrader.
De documentaire die op televisie werd uitgezonden is een ingekorte versie van de volledige documentaire. Het origineel duurt 100 minuten, terwijl deze versie van de NPO is teruggebracht tot een uur. We kregen van lezers al te horen dat er bepaalde stukken waren weggeknipt uit de originele documentaire. De volledige versie van 100 minuten is te bekijken op Vimeo tegen een vergoeding van €17,92.
In Saoedi-Arabië stonden op één dag vijftig onthoofdingen op het programma. Het waren mensen die veroordeeld werden voor ‘terrorisme’ en die door de regering als ‘criminelen en ‘Al-Qaida terroristen’ omschreven werden. Opvallend is dat heel veel veroordeelden afkomstig waren uit het plaatsje Awamiyya, dat al sinds 2011 bekend staat als het epicentrum van demonstraties tegen de regering van Saoedi-Arabië. De bevolking is daar overwegend Sjiitisch.
De Verenigde Naties hebben Saoedi-Arabië eerder dit jaar nog voorzitter gemaakt van een forum in de Mensenrechtenraad, wat wereldwijd tot een storm van kritiek leidde.
In augustus bereikte de regering een overeenkomst over het hervormen van de vermogensbelasting. Het fictieve rendement wordt lager voor kleine vermogens en hoger voor zeer vermogende mensen. Een opmerkelijk besluit, omdat het vandaag de dag al moeilijk is de verwachte 4% rendement te halen. Het is meer een nivellerende maatregel, ook omdat de ondergrens wordt opgerekt en lagere vermogens effectief minder vermogensbelasting gaan betalen. Kennelijk zit er ook vermogen bij de Marketupdate lezers, want dit artikel haalde de top tien!
10. Poetin: “Vluchtelingencrisis Europa was volledig te verwachten” (4.401 keer gelezen)
Volgens de Russische president Poetin was de vluchtelingencrisis in Europa volledig te verwachten. De vluchtelingenstroom naar Europa is volgens hem namelijk het directe gevolg van het Westerse beleid in het Midden-Oosten en in Noord-Afrika, waardoor een voedingsbodem kon ontstaan voor terreurbewegingen en jihadisten. Naar de mening van Poetin wordt in het Westen niet altijd even goed geluisterd, maar bij de Marketupdate lezers wel! Lees hier het hele artikel.
Geboeid door dit jaaroverzicht? Bekijk dan ook eens onze jaaroverzichten van 2014 en 2013.
Vanaf volgend jaar krijgt India met de World Silver Council een nieuwe organisatie die de belangen van de zilvermarkt moet behartigen. De India Bullion and Jewellery Association (IBJA) is van mening dat er meer aandacht moet komen voor zilver en dat deze markt behoefte heeft aan standaardisatie. Consumenten die zilver inleveren krijgen daarvoor in India vaak een veel te lage prijs uitgekeerd, omdat er geen duidelijke keurmerken zijn om de zuiverheid vast te stellen. De WSC zal de belangen behartigen van zilvermijnen, smelterijen, juweliers en producenten van zilveren munten en zilverbaren.
Centrale banken wereldwijd hebben het afgelopen jaar een deel van hun valutareserves moeten aanspreken om de waardedaling van hun munt op te vangen of hun koppeling aan de dollar vast te houden. Landen als China, Rusland, Saoedi-Arabië, Turkije en Mexico zagen hun valutareserves het afgelopen jaar met meer dan tien procent dalen. Zie ook onderstaande grafiek van Goldman Sachs die we tegenkwamen op Zero Hedge.
De afgelopen vijftien jaar hebben centrale banken wereldwijd veel dollarreserves verzameld om de wisselkoers van hun munt te verdedigen. Handelsoverschotten werden steeds terug uitgeleend aan de Verenigde Staten, in ruil voor staatsobligaties. Daardoor konden Amerikanen al die tijd zeer goedkoop geld lenen en een structureel begrotingstekort in stand houden.
Die situatie lijkt voor het eerst in lange tijd te veranderen. Waren centrale banken in het recente verleden nog netto kopers van staatsobligaties, nu zijn ze verkopers van het schuldpapier. De ‘monetaire verkrapping’ komt dus niet alleen van de Federal Reserve, maar ook van andere centrale banken over de hele wereld.
Centrale banken bouwen valutareserves af (Grafiek van Goldman Sachs, via Zero Hedge)
Verwachting 2016
Welke gevolgen heeft dit voor volgend jaar? Volgens zakenbank Goldman Sachs betekent het voor de olieproducerende landen dat de koppeling van hun munt aan de dollar (zoals in Saoedi-Arabië en Verenigde Arabische Emiraten) verder onder druk zal komen te staan. Olieproducenten die de wisselkoers van hun munt aan de markt overlaten kunnen proberen de koersdaling af te remmen door dollars te verkopen, maar een verdere waardedaling lijkt in die gevallen onvermijdelijk.
China heeft met bijna $3,5 biljoen met afstand de grootste valutareserves ter wereld. Volgens analisten van Goldman Sachs zal ook hun centrale bank onder druk gezet worden om valutareserves te gebruiken. Die druk kan verminderd worden als China besluit haar wisselkoersbeleid af te stemmen op een mandje van verschillende valuta, in plaats van alleen de dollar.
Valutareserves dalen al sinds september 2014 (Grafiek van Bloomberg)
Volgens Graham Summers van onderzoeksbureau Phoenix Capital Research kan de goudprijs in de volgende opwaartse beweging naar meer dan $8.000 per troy ounce stijgen. Summers merkt op dat grote correcties van alle tijden zijn en dat ook de daling van de goudkoers van de afgelopen jaren weer een keer zal omslaan in een stijging.
Vanaf het hoogtepunt van $1.920 per troy ounce is de prijs van goud in dollars al met 44% gedaald. Dat is een grote correctie, maar zeker geen ongebruikelijke. Tijdens de vorige bull market in goud, tussen december 1974 en augustus 1976, daalde de prijs met een vergelijkbaar percentage. Door deze correctie werden alle speculanten uit de markt gedrukt en begon de volgende opwaartse beweging, die de prijs van goud in vier jaar tijd deed stijgen van ongeveer $100 naar meer dan $800 per troy ounce.
Volgens Graham Summers kan dat nu weer gebeuren. Aan de hand van de volgende grafiek laat hij zien dat de lange opwaartse trend vanaf 2001 ook bij een goudprijs van $1.000 per troy ounce nog niet gebroken is.
Saoedi-Arabië verhoogt de prijs van een liter benzine van 15 naar 22 cent, een stijging van 50%. Ook wil de regering de subsidies op water en elektriciteit terugbrengen, wat betekent dat ook deze voorzieningen duurder zullen worden. Naast hogere brandstofprijzen wil de regering ook extra accijnzen op tabak en frisdranken gaan heffen en een btw invoeren voor alle producten.
De maatregelen zijn nodig vanwege het enorme begrotingstekort van bijna €90 miljard, dat veroorzaakt is door de lage olieprijs. Het land is voor 90% van haar inkomsten afhankelijk van olie, dat door de scherpe prijsdaling die Saudi-Arabië zelf veroorzaakt heeft veel minder geld oplevert. De totale inkomsten voor dit jaar worden geschat op $162 miljard, dat is 15% lager dan het bedrag dat de eerdere begroting.
Lage olieprijs
Met de verwachting dat de olieprijs niet meer snel naar het oude niveau zal herstellen is de regering genoodzaakt fors te snijden in haar uitgavenpatroon. Maar dat neemt niet weg dat er ook voor 2016 een tekort van meer dan tien procent verwacht wordt. De valutareserves van het land zijn sinds het begin van dit jaar al met bijna 15% gedaald tot omgerekend $635 miljard.
De afgelopen jaren heeft Saoedi-Arabië veel geïnvesteerd in sociale programma’s, zoals gratis onderwijs en goedkope gezondheidszorg. Ook heeft het land veel geld uitgegeven aan defensie.
Dat het land een deel van deze welvaart moet inleveren, dat lijkt onvermijdelijk. Maar opvallend is dat er geen bezuinigingen gepland zijn op militair gebied. Het zijn vooral de burgers die de lastenverzwaringen gaan merken.
Hogere benzineprijs
Dat de prijzen van benzine en andere voorzieningen verhoogd zouden worden, dat komt voor weinig mensen als een verrassing. Toch stonden er al vrij snel na het bekendmaken van de nieuwe begroting lange rijen aan de pomp van Saudi’s die hun auto nog tegen de oude benzineprijs van 15 cent willen volgooien.
Ondanks de prijsverhoging van 50% blijft benzine in Saoedi-Arabië spotgoedkoop. Alleen in Libië en Venezuela is het vullen van de benzinetank beduidend goedkoper, zie ook deze grafiek.
Meer dan €1.500 miljard aan staatsobligaties van landen in de Eurozone wordt op dit moment verhandeld tegen een negatieve rente, zo schrijft Bloomberg. De belangrijkste reden hiervoor is het stimuleringsprogramma van de ECB, dat bestaat uit het maandelijks opkopen van €60 miljard aan staatsobligaties. Daardoor is het kwalitatief hoogwaardige schuldpapier nog schaarser en dus ook duurder geworden.
Beleggers parkeren hun vermogen bij voorkeur in schuldpapier dat veilig en makkelijk te verhandelen is. Binnen de Eurozone zijn dat vooral de staatsobligaties van Duitsland en Frankrijk, maar ook van landen als Nederland en België. De volgende grafiek van Bloomberg laat zien waar de meeste obligaties met negatieve rente zitten.
Negatieve rente op met name Duitse en Franse staatsobligaties (Bron: Bloomberg)
Gratis lenen
De financiële markten vertrouwen erop dat de ECB voorlopig haar koers niet zal wijzigen en staatsobligaties zal blijven opkopen, want ook het kortlopende Italiaanse en Spaanse schuldpapier wordt vandaag de dag verhandeld tegen een negatieve rente. Maar weinig mensen hadden dat kunnen voorspellen, toen in 2011 de Europese schuldencrisis oplaaide en de 10-jaars leningen van deze landen tegen een rente van meer dan 7% verhandeld werden.
Het stimuleringsprogramma van de ECB werd onlangs nog verlengd tot en met maart 2017. Het zal voor de centrale bank een uitdaging worden om voldoende schuldpapier uit de markt te halen, omdat ze geen schuldpapier mag kopen met een hogere negatieve rente dan de depositorente van -0,3%. Duitse obligaties met een looptijd van twee jaar zijn al ’te duur’ geworden voor de ECB met een rente van -0,337%. Bloomberg becijferde dat van de €1.500 miljard aan staatsobligaties met een negatieve rente meer dan €550 miljard een negatieve rente heeft hoger dan die grens van -0,3%.
