Tag: banken

Europese banken hebben €1.200 miljard aan slechte leningen

Acht jaar na de val van Lehman Brothers hebben Europese banken nog steeds €1.200 miljard aan slechte leningen op hun balans staan en de kans is groot dat ze daar nog decennia mee opgezadeld blijven zitten. Dat concludeert accountantsbureau KPMG in een nieuw rapport dat begin deze week naar buiten werd gebracht.

Door de zwakke economische groei in grote delen van Europa is het voor banken lastiger om hun slechte leningen kwijt te raken. Daar komt bij dat banken aan steeds strengere kapitaaleisen moeten voldoen, waardoor de winstgevendheid verder onder druk zal komen te staan. Het is een groot probleem voor met name de banken in Zuid-Europa, die naar verhouding veel slechte leningen op hun balans hebben staan.

Winst bankensector onder druk

Europese banken hebben niet alleen last van alle slechte leningen op de balans, maar ook van het rentebeleid van de ECB. Doordat de centrale bank een negatieve rente hanteert is de winstmarge op de belangrijkste activiteit van banken, namelijk kredietverlening, in Europa veel lager dan in de Verenigde Staten. Het accountantsbureau becijferde dat een Europese bank een winstmarge van ongeveer 1,2% halen, tegenover een gemiddelde van 3% in de Verenigde Staten.

“Het herstel van de winstgevendheid van Europese banken is geen verloren zaak, maar het zal zeker veel moeite kosten. Het is duidelijk dat banken in heel Europa worstelen met de nieuwe wereld van lage of zelfs negatieve rente en met hogere kosten om te voldoen aan alle regels en kapitaaleisen”, zo verklaarde Marcus Evans van KPMG.

Slechte leningen

Sinds 2008 is het aantal slechte leningen als percentage van alle uitstaande leningen opgelopen van 1,5% naar meer dan 5%. Dit heeft een negatieve impact gehad op de winstgevendheid van banken, omdat ze meer geld opzij moeten zetten voor afschrijvingen op slechte leningen.

KPMG adviseert banken om hun balans verder te vereenvoudigen en om kostenbesparingen door te voeren op andere gebieden, bijvoorbeeld door verdere automatisering en reorganisaties. Ook moeten Europese banken proberen hun winstmarge op de kredietverlening te verbeteren, aangezien deze in verhouding tot Amerikaanse banken relatief laag is.

Bron: KPMG

1 november 2016
Europese banken onder druk door negatieve rente

Europese banken waren in het derde kwartaal terughoudender met de kredietverlening aan bedrijven, omdat ze meer risico’s zien en last hebben van de negatieve rente. Dat blijkt uit het nieuwste kwartaalrapport van de ECB over de kredietverlening in de Eurozone. Het ongekend ruime monetaire beleid van de ECB gaf de kredietverlening in eerste instantie nog een impuls, maar nu blijken de negatieve bijwerkingen zwaarder te wegen dan de voordelen.

Uit een enquête onder 141 banken in de eurozone blijkt dat vooral de negatieve rente voor problemen zorgt. Voor de meeste banken had dit een negatieve impact op zowel de rente waartegen zij geld kunnen uitlenen als op de winstmarge. Een aantal banken was zelfs genoodzaakt een boeterente in rekening te brengen voor zakelijke klanten. De volgende grafiek uit het rapport laat zien dat de negatieve effecten van het ECB beleid steeds groter worden.

Impact van QE op banken in de Eurozone (Bron: ECB)

Geen investeringen

Bedrijven die nog wel krediet krijgen van de bank gebruiken dat geld ook steeds minder voor nieuwe investeringen. Bij gebrek aan economische groei wordt het geld niet geïnvesteerd, maar wordt het gebruikt om overnames te financieren. Ook maakt het goedkope geld het voor grote bedrijven aantrekkelijk eigen aandelen in te kopen. Het valt te betwijfelen dat deze prijsopdrijvende effecten de bedoeling waren van de ECB.

Vraag naar bedrijfsleningen (Bron: ECB)

18 oktober 2016
Column: Is uw geld wel van u?

De meeste mensen verkeren nog steeds in de veronderstelling dat wanneer zij geld op hun rekening bij de bank (laten) storten dat dit hun persoonlijke eigendom is wat de bank voor hen bewaart.

Maar de realiteit is dat het geld niet langer uw eigendom is als u het laat storten op een bankrekening. Het behoort toe aan de bank. Het enige dat u bezit is een belofte van de bank dat zij u zullen betalen. Het is een lening van u aan de bank, zonder onderpand. En dat is iets heel anders dan contant geld in een oude sok onder de matras of fysiek edelmetaal in eigen beheer. Door geld op je rekening te storten of te laten storten, word je technisch gezien dus een schuldeiser van de bank. En daarmee loop je risico wanneer je bank in de problemen komt en een bail-in in werking treedt.

Vergeet nooit het verhaal op Cyprus in 2013, waar mensen gingen slapen en op een normale zaterdagochtend wakker werden om tot de ontdekking te komen dat hun saldo op de bank was bevroren of weggenomen om de bankensector te herkapitaliseren.

Italië

Vorig jaar kwamen er vier kleine Italiaanse banken in de problemen en hadden dus per direct kapitaal nodig. De vier banken maakten daarom gebruik van de bail-in. Duizenden rekeninghouders verloren een groot deel van hun spaargeld. Verhalen van gepensioneerden die zelfmoord pleegden omdat ze alles kwijt waren, werden breed uitgemeten in de Italiaanse media.

De bevolking voelde een steeds groter wordende woede opkomen tegen de bail-in (dit houdt in dat een bank aan extra kapitaal komt door geld van haar schuldeisers te gebruiken, inclusief rekeninghouders). De Italiaanse bevolking is inmiddels nog banger voor de bail-in, omdat er nog meer Italiaanse banken in grote problemen verkeren.

Door die angst halen ze hun spaargeld van de bank en bewaren ze contant geld in huis. Anderen kopen goud. En hoe meer geld het banksysteem verlaat, des te eerder zullen de banken juist een bail-in nodig hebben. Maar, wanneer die bail-ins beginnen, zullen er nog steeds miljoenen nietsvermoedende Italianen hun spaargeld of pensioen kwijtraken.

Verkiezingen

Op 4 december gaan de Italianen naar de stembus om te stemmen over de macht van de Senaat. De 41-jarige premier Renzi wil zijn land namelijk politiek hervormen. Veel Italianen hebben geen idee waar het referendum op 4 december inhoudelijk precies over gaat. Maar doordat premier Renzi zijn eigen toekomst heeft verbonden aan de uitslag, wordt dit een stemming die ook voor de rest van Europa cruciaal wordt.

Mochten er voor deze datum bail-ins plaatsvinden, dan is de uitslag van het referendum zeker “nee”. De kans op een “nee” is sowieso levensgroot, omdat de Italianen het referendum waarschijnlijk zullen gebruiken om te protesteren tegen de eigen overheid en de EU.

Wordt het een “nee” en premier Renzi stapt op zoals beloofd, dan komen er verkiezingen waar partijen zoals de Vijfsterrenbeweging van Beppe Grillo heel hoog zullen scoren. Deze partij heeft al laten weten dat een referendum over een vertrek van Italie uit de euro het eerste is wat ze zullen doen. Een zogeheten ‘Italeave’ of ‘Italexit’ dus. En wanneer dat gebeurt en de bevolking voor stemt, dan is het niet alleen einde Europese Unie. Het zal de wereld op haar grondvesten doen schudden.

De Financial Times omschreef het als volgt:

“Als de Italianen besluiten om de euro vaarwel te zeggen, dan zou dit in een zeer korte tijd de katalysator kunnen zijn voor de totale ineenstorting van de eurozone. Het zou waarschijnlijk leiden tot de grootste gewelddadige economische schok in de geschiedenis van de mensheid, waarbij het faillissement van de Lehman Brothers en de crash op Wall Street in 1929 in het niet zullen verdwijnen.”

U hoort hierover vrijwel niets in onze media, maar momenteel is uw spaargeld bij een bank meer in gevaar dan ooit!

Sander Noordhof

Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen weekend op Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel ons op +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].

17 oktober 2016
Grafiek: Slecht jaar voor bankaandelen

Sinds het begin van dit jaar hebben Europese bankaandelen gemiddeld ongeveer 27% van hun waarde verloren en de toekomst ziet er nog steeds allesbehalve optimistisch uit. De grootste klappen vielen bij Italiaanse banken, waar een aantal financials dit jaar al meer dan 60% van hun waarde verloren. Ook zorgwekkend is de slechte prestatie van de twee grootste banken van Duitsland. Zo ging Deutsche Bank dit jaar al met 53% onderuit, terwijl het aandeel van Commerzbank ruim 38% lager staat dan begin dit jaar.

Het is opvallend dat de beurs als geheel zo stabiel blijft liggen, want deze percentages doen ons denken aan de financiële crisis van 2008. De banken staan al het hele jaar onder druk als gevolg van de extreem lage rente, een grote hoeveelheid slechte leningen in Zuid-Europese landen en de vrees voor besmettingsgevaar in de Eurozone. De komst van nieuwe bail-in regels zet de waarde van bankaandelen ook onder druk, want daarmee hebben beleidsmakers het signaal afgegeven dat ze geen banken meer met belastinggeld overeind willen houden.

Bankaandelen zitten in de hoek waar de klappen vallen (Grafiek via @Schuldensuehner)

28 september 2016
Commerzbank schrapt 9.000 banen
Commerzbank wil de komende jaren 9.000 banen schrappen als onderdeel van een grootschalig herstructureringsprogramma, zo meldt het Duitse Handelsblatt op basis van anonieme bronnen in de financiële sector. De winstgevendheid van de tweede grootste bank van Duitsland staat onder druk door de negatieve rente, waardoor het verdienmodel van banken wordt aangetast.

Door de negatieve rente moeten banken tegenwoordig betalen om tegoeden te parkeren bij de centrale bank, kosten die ze nog maar beperkt doorberekenen naar klanten. Ze zijn terughoudend om de negatieve rente door te berekenen aan spaarders, maar dat lijkt met dit soort ontslagrondes slechts een kwestie van tijd. Daarnaast is er in de financiële sector al jaren een trend gaande van verregaande digitalisering, waardoor banken simpelweg minder personeel nodig hebben.

Commerzbank schrapt 9.000 banen

Banken schrappen banen

De afgelopen jaren hebben vrijwel alle grote banken reorganisaties doorgevoerd en duizenden medewerkers ontslagen. Vorig jaar kondigde ook Deutsche Bank een grote reorganisatie aan, waarbij in totaal 23.000 banen verdwijnen. Dat is een kwart van het personeelsbestand van de bank.

Sinds het uitbreken van de financiële crisis in 2008 zijn er wereldwijd ruim een half miljoen banen verdwenen in de financiële sector. Daar zal het waarschijnlijk niet bij blijven, want als we ECB-president Draghi mogen geloven is er nog steeds sprake van een overaanbod aan banken in de Eurozone.

Ook Nederlandse banken snijden in hun personeelsbestand. Rabobank schrapt de komende jaren 9.000 banen, terwijl ING wereldwijd 3.000 arbeidsplaatsen wegbezuinigd heeft. Ook bij ABN Amro, de bank die gefaseerd naar de beurs wordt gebracht, vervallen de komende vier jaar tot 1.375 banen.

Lees meer:
27 september 2016
Problemen bankensector besmettelijk voor overheden

De financiële markten hebben er geen vertrouwen in dat het omvallen van een bank zonder gevolgen zal blijven voor overheden. Afgelopen week waren de zorgen over Deutsche Bank reden voor beleggers om ook te twijfelen aan de kredietwaardigheid van de Duitse regering. Hetzelfde zien we in Italië, waar toenemende zorgen over Monte dei Paschi di Siena blijkbaar reden zijn om te twijfelen aan de degelijkheid van een Italiaanse staatslening. Onderstaande grafiek laat dat duidelijk zien.

Beleggers denken dat overheden in problemen komen bij omvallende banken (Grafiek via @Schuldensuehner)

26 september 2016
Draghi: “Europa heeft teveel banken”

De bankensector in de Eurozone staat onder druk door een overaanbod van financiële instellingen, zo concludeert ECB president Mario Draghi. Dat verklaart volgens hem de lage winstgevendheid van de sector, meer dan het rentebeleid van de centrale bank. Uit de bankensector is veel kritiek op extreem lage rente van de ECB, omdat dat de winstmarge van banken zou aantasten.

De ECB introduceerde in de zomer van 2014 een negatieve rente, die stapsgewijs verhoogd werd tot -0,4%. Daardoor moeten banken geld betalen over de overtollige reserves die ze bij de centrale bank parkeren. Deze kosten drukken op de winstmarge, waardoor banken genoodzaakt zijn hun spaarrente verder te verlagen. Bij de grootste Nederlandse banken krijg je momenteel minder dan een halve procent rente, terwijl sommige banken in Duitsland en Zwitserland al een negatieve spaarrente doorberekenen aan vermogende spaarders.

Kapitaalmarkt

Volgens Draghi is de bankensector veel te groot geworden ten opzichte van de kapitaalmarkt, waardoor ze hun kosten moeilijk kunnen doorberekenen aan de klanten. Het verdienmodel van banken is ook zodanig dat het effect van de economische cyclus versterkt wordt. In goede tijden maken de banken veel winst, maar in slechte tijden blijken ze erg kwetsbaar. De afhankelijkheid van kredietverlening is in de Verenigde Staten veel kleiner, omdat de kapitaalmarkt daar veel groter is dan in Europa. Op de kapitaalmarkt geven bedrijven obligaties en aandelen uit, wat voor banken een extra bron van inkomsten betekent.

Eerder deze week zei ook Luc Coene, voormalig gouverneur van de Belgische centrale bank, dat Europa teveel financiële instellingen heeft. De spaarder moet er dus serieus rekening mee houden dat men in de toekomst banken zal laten vallen, wanneer deze in de problemen komen.

23 september 2016
Luc Coene: “Er gaan banken verdwijnen in Europa”

De kans is groot dat er in Europa nog een aantal banken zal verdwijnen, om de simpele reden dat er sprake is van een overaanbod aan financiële instellingen. Dat zei Luc Coene, voormalig gouverneur van de centrale bank van België in het tv-programma Z-Talk Goossens. Vooral banken in Zuid-Europese landen als Griekenland, Italië, Spanje en Portugal zullen de komende jaren veel moeite hebben om hun portefeuille van slechte leningen af te bouwen, zo verwacht Coene.

De ECB wil dat Europese banken tempo maken met het opschonen van hun balans en dat zij de komende jaren stappen zetten om slechte leningen van hun balans te halen. Volgens Luc Coene is dat niet de juiste aanpak, omdat deze oplossing veel teveel tijd in beslag zal nemen.

Hij pleit in het programma Z-Talk Goossens voor een snelle oplossing, waarbij de slechte leningen in één keer van de balans gehaald worden. Daarbij zal er onvermijdelijk een beroep gedaan moeten worden op de belastingbetaler, ook al schrijven de Europese regels voor dat spaarders en obligatiehouders hun verlies moeten nemen. Het is volgens Coene onvermijdelijk dat Europa de komende jaren een aantal banken zal laten vallen.

Deutsche Bank opsplitsen

In het tv-programma kreeg Coene ook de vraag voorgelegd hoe het nu verder moet met Deutsche Bank. De bank is zo groot en zo complex dat vrijwel niemand een goede inschatting meer kan maken van de risico’s. Op de beurs staat de waarde van het aandeel onder druk als gevolg van alle onzekerheden die de bank maar niet weg kan nemen. “We zijn nog steeds bezig beter zicht te krijgen op al haar risico’s. Volgens mij zou de bank het beste opgedeeld kunnen worden in verschillende entiteiten.”

19 september 2016
S&P: Negatieve rente zet winst banken onder druk
De negatieve rente dwingt Europese banken om te snijden in de kosten, meer risicovolle leningen te verstrekken of rekeninghouders te laten betalen om geld op een spaarrekening te zetten. Dat schrijft de Financial Times op basis van een nieuw rapport van kredietbeoordelaar Standard & Poor’s.

Door de negatieve rente die verschillende centrale banken hanteren is het voor commerciële banken veel minder interessant geworden om spaargeld te beheren. Geld parkeren bij de ECB kost 0,4%, bij de Zwitserse centrale bank is dat zelfs 0,75%.

De negatieve depositorente neemt een grote hap uit de winstmarge van banken. Dat is ook de reden dat banken boven een bepaald spaarsaldo geen rente meer vergoeden en sinds kort zelfs de negatieve rente doorberekenen aan vermogende spaarders.

Vermogende spaarders die hun geld bij een Zwitserse bank parkeren moeten vaak al rente betalen. Zeer recent voerde ook een Duitse spaarbank negatieve rente in voor spaartegoeden boven de €100.000. Dit is het begin van een trend, want centrale banken zijn niet voornemens op korte termijn de rente weer te verhogen.

Negatieve rente op spaargeld

Sinds de introductie van negatieve rente hebben Europese banken al €2,6 miljard boeterente aan de ECB en ongeveer 1,85 miljard Zwitserse franc aan de Zwitserse centrale bank betaald (zie hier en hier). Die kosten zullen in toenemende mate worden doorberekend aan de spaarders, zeker nu gebleken is dat de meeste spaarders daar stilzwijgend mee akkoord gaan.

Een ander gevolg van de negatieve rente is dat banken meer risico’s gaan nemen om rendement te halen. “We maken ons zorgen over potentieel verkeerde inschattingen van risico’s die het gevolg zijn van een zoektocht naar hoger rendement”, aldus de kredietbeoordelaar.

Volgens Standard & Poor’s moeten we rekening houden met nog meer kostenbesparingen en reorganisaties in de bankensector. Dat kan betekenen dat er ook de komende jaren weer ontslagrondes zullen plaatsvinden. Andere banken denken erover na om overtollige reserves niet meer bij de ECB, maar in de vorm van contant geld te bewaren.

Lees ook:
- BaFin: “Negatieve rente gif voor Duitse bankensector”
- Negatieve rente op spaargeld komt eraan…
Negatieve rente drukt op winstmarges banken, zo concludeert kredietbeoordelaar S&P
19 augustus 2016
Chinese banken beheren ruim 2.500 ton goud
De voorbije jaren is China uitgegroeid tot de grootste producent en afnemer van goud ter wereld. Volgens de laatste schattingen beschikt het land over in totaal 16.000 ton aan goud. Daarvan is het grootste deel in private handen; niet enkel sieraden, want Chinezen kopen ook steeds vaker gouden munten en baren als alternatief voor spaargeld.

De groei van de Chinese goudmarkt is het resultaat van de Chinese regering die een actief beleid hanteert om het bezit van goud onder de eigen bevolking te stimuleren. Zo kan je in China zonder problemen fysiek goud kopen bij een bank – iets wat in veel Westerse landen niet meer mogelijk is – en dat gebeurt op behoorlijk grote schaal, zo blijkt. Zo schrijft de World Gold Council in haar nieuwe kwartaalrapport dat meer dan 60% van alle goudbaren en gouden munten via commerciële banken wordt verkocht.
- Lees verder bij Argentor
Chinese banken hebben al meer dan 2.500 ton goud op de balans (Bron: WGC)
18 augustus 2016
Risico’s banken nog steeds ernstig onderschat

Sinds het uitbreken van de crisis hebben banken veel inspanning geleverd om hun buffers te versterken. Door strenger toezicht en door de implementatie van de Basel III richtlijnen staan banken er vandaag de dag beter voor dan toen. Of toch niet?

In een opiniestuk in de Wall Street Journal schrijft Thomas M. Hoenig, vicepresident van de FDIC en voormalig president van de Federal Reserve van Kansas, dat banken eigenlijk vandaag de dag veel meer risico’s op hun balans hebben dan we denken en dat de kapitaaleisen voor banken nog steeds ver beneden de maat zijn.

Op dit moment is het zo dat toezichthouders – en in sommige gevallen de banken zelf – een inschatting maken van het risico van alle bezittingen die op de bankbalansen staan. Op basis van deze inschattingen wordt bepaald hoeveel buffers een bank moet aanhouden om klappen op te vangen. En dat is waar het volgens Hoenig nog steeds mis gaat.

Toezichthouders
Dat zagen we bijvoorbeeld bij het uitbreken van de financiële crisis in 2008. Vele miljarden aan hypotheken en andere kredieten die als 'zeer veilig' op de balansen van banken stonden bleken opeens zo goed als onverkoopbaar. En de verzekeringen die de waarde van al die slechte leningen garanderen bleken ook niets meer waard, want de Amerikaanse verzekeraar AIG die al die risico's van banken had afgedekt bleek niet in staat haar verplichtingen na te komen. Banken hadden bijna geen buffers voor de rommelhypotheken, omdat die voor de crisis nog als 'zeer veilig' werden aangemerkt door de toezichthouders. Je zou denken dat toezichthouders en banken hiervan hebben geleerd, maar het tegendeel blijkt waar. Eind vorig jaar hadden de grootste banken ter wereld maar voor 45% van al hun bezittingen een buffer aangelegd om risico's op te vangen. Dat betekent dat voor meer dan de helft van alles wat banken op hun balans hebben staan er geen enkel risico werd ingecalculeerd. Je hoeft geen financiële achtergrond te hebben om te begrijpen dat dit geen normale situatie is. Honderd procent risicovrij bestaat niet, zeker niet in een financiële wereld die heel snel verandert. Toch komen banken ermee weg, omdat ze de verantwoordelijkheid makkelijk kunnen afschuiven op de toezichthouder. De toezichthouder die altijd net iets minder informatie heeft dan de banken zelf en die dus altijd net iets later zal ontdekken dat bepaalde 'veilige' bezittingen opeens toch heel risicovol blijken te zijn. En dan is er ook nog iets als 'too big to fail', dat grote banken in het meest extreme geval altijd kunnen rekenen op steun van de belastingbetaler.

Banken zijn veel risicovoller dan we denken

Risicovrij bestaan niet
Als we iets hebben geleerd van de financiële crisis van 2008 dan is het dat er niet zoiets bestaat als 'risicovrij'. Hoe kan het dan dat meer dan de helft van alle bezittingen van alle grote banken nog steeds met goedkeuring van de toezichthouders als zodanig wordt aangemerkt? Zo worden staatsobligaties, ondanks de negatieve rente en de hoge staatsschulden van landen, nog steeds aangemerkt als risicovrije bezittingen. Het wordt spannend als opeens blijkt dat landen hun schuldverplichting niet na kunnen komen en in default treden...

Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw partner voor aankoop en opslag van fysiek edelmetaal.

Ga voor meer informatie naar www.goudstandaard.com of bel naar 088-4688488

17 augustus 2016