Tag: olieprijs

Olieprijs naar laagste niveau in 11 jaar

De prijs van een vat Brent olie zakte vanmorgen naar het laagste niveau in elf jaar en staat op het moment van schrijven op $36,16. De olieprijs daalt verder nu ook Amerikaanse olieproducenten hun producten op de wereldwijde markt mogen aanbieden.

Afgelopen vrijdag besloot het Amerikaanse Congres een einde te maken aan een exportverbod op ruwe olie, een verbod dat al sinds de oliecrisis van 1973 van kracht is. Dat betekent dat de Amerikaanse olieproducenten hun hoogwaardige ‘sweet crude’ nu ook in het buitenland kunnen verkopen.

Verschillende olieproducerende landen proberen ten koste van elkaar marktaandeel te winnen op de oliemarkt. Daardoor is de olieprijs de afgelopen twaalf maanden in een vrije val terechtgekomen. Grote producenten als Saoedi-Arabië en Rusland hebben de wereld kenbaar gemaakt dat ze hun productie niet zullen terugschroeven. Rusland gaat in haar begroting voor volgend jaar al uit van een olieprijs van $30 per vat.

Olieprijs naar laagste niveau in 11 jaar

Olieprijs verder omlaag in 2016

Als volgend jaar ook de olieproductie in Iran op gang komt kan dat de opmaat zijn voor een verdere daling van de olieprijs tot onder de $30 per vat. Eerder schreven we op Marketupdate al dat Iran tegen een kostprijs van slechts $1 tot $1,50 per vat kan produceren. Ook in Saoedi-Arabië ligt de kostprijs voor een vat olie nog steeds veel lager dan de verkoopprijs.

De olieprijs werd door de OPEC kunstmatig hoog gehouden, maar nu er niet genoeg draagvlak is om de productie te beperken produceren alle landen zoveel als ze maar willen of kunnen. Het slagveld kent verliezers, maar ook winnaars. Zo dalen de consumentenprijzen van benzine, diesel en aardgas langzaam mee.

21 december 2015
Goedkoopste olie kost al minder dan $30

Op het moment van schrijven staat de olieprijs op ongeveer $37 per vat. We hebben het dan over de prijs van een vat West Texas Intermediate (WTI), ruwe olie met een relatief laag zwavelgehalte dat wordt opgepompt bij de Golf van Mexico en in staten als Texas en Oklahoma. Deze olie wordt via contracten verhandeld op de New York Mercantile Exchange (NYMEX) en is daardoor de belangrijkste referentieprijs geworden voor olie.

Maar dat betekent niet dat alle olie voor deze prijs verhandeld wordt. In andere delen van de wereld wordt olie van minder hoge kwaliteit al voor veel lagere prijzen aangeboden, zoals het volgende overzicht van Bloomberg laat zien. Zo ligt de prijs van een mix van Mexicaanse ruwe olie op minder dan $28 per vat (laagste niveau sinds 2004) en verkoopt Irak een lagere kwaliteit ruwe olie in Azië voor ongeveer $25 per vat. Sommige Canadese olieproducenten zagen de olieprijs voor hun product dalen tot minder dan $22 per vat.

“Meer dan twee derde van de wereldwijde olieproductie is niet rendabel tegen de huidige olieprijs. Canadese olieproducenten hebben al moeite om de operationele kosten te dekken”, zo verklaarde consultant Ehsan Ul-Haq van KBC Advanced Technologies tegenover Bloomberg.

Veel olieproducenten krijgen minder dan $30 voor een vat olie (Grafiek van Bloomberg)

Lage olieprijs

De olieprijs is dit jaar gezakt naar het laagste niveau sinds het uitbreken van de financiële crisis. De oorzaak is een wereldwijde overproductie van olie, waardoor de prijs onder druk staat en er structureel meer aanbod is dan vraag. Deze week zakte de prijs van een vat WTI zelfs onder de $35 en werd Brent olie voor niet meer dan $37 verhandeld. Deze olie is wat duurder, omdat ze door het lage zwavelgehalte makkelijker te raffineren is.

Producenten die olie met een hoge zwavelgehalte uit de grond halen kunnen een minder hoge prijs voor hun product vragen. Om deze ‘zware olie’ te verwerken moeten raffinaderijen grote investeringen doen. Deze kosten worden doorberekend als een korting op de prijs van de ruwe olie.

“Op heel veel plekken in de wereld krijgen olieproducenten niet de prijs van Brent of WTI. Dat is een dramatische situatie en veel producenten zullen dat niet lang vol kunnen houden”, zo vertelde analist Torbjoern Kjus van de in Noorwegen gevestigde financiële dienstverlener DNB ASA. Een voorbeeld daarvan zijn de teerzanden in Canada, waar oliegigant Royal Dutch Shell onlangs nog $2 miljard op heeft moeten afschrijven.

Hedging
Sommige olieproducerende landen hebben het risico op een daling van de olieprijs afgedekt, zoals Mexico. Zij hebben 212 miljoen vaten olie voor 2016 vooruit verkocht tegen een prijs van $49 per vat. Ook dit jaar hadden ze een deel van hun productie al tegen een hogere prijs vastgelegd, waardoor hun opbrengsten in totaal $6,3 miljard gunstiger uitvielen. Maar er zijn ook landen die geen bescherming hebben tegen dalende prijzen. Venezuela rekent voor in haar begroting voor volgend jaar met een gemiddelde olieprijs van $40 per vat, terwijl haar eigen olie op dit moment voor $30 op de wereldwijde oliemarkt wordt aangeboden. De daling van de olieprijs is echter geen enkel probleem voor landen als Saoedi-Arabië, Irak en Iran, die over enorme voorraden goedkoop te produceren olie beschikken. Ze maken bij de huidige prijs nog steeds veel winst en zullen daarom geneigd zijn de oliekraan juist nu nog wat verder open te draaien. Op die manier kunnen ze hun marktaandeel uitbreiden en concurrenten uit de markt drukken. Een land als Iran kan vandaag de dag bijvoorbeeld olie produceren tegen een kostprijs van $1 tot $1,50 per vat.

Olieprijs naar laagste niveau in jaren

16 december 2015
“Iran kan voor $1 per vat olie produceren”

Nergens in de wereld kan olie zo goedkoop geproduceerd worden als in Iran. Volgens Salbali Karimi, de directeur van Iran’s Central Oil Fields Company (ICOFC), kost het bij verschillende olievelden in Iran niet meer dan $1 tot $1,50 om een vat met ruwe olie te vullen. Ondanks die lage prijs neemt zijn bedrijf maatregelen om de kostenstructuur van zowel olie als gas verder te optimaliseren. “We verwachten dat de productiekosten van olie en gas naar een minimum zullen dalen, zodra alle projecten geïmplementeerd zijn”, aldus Karimi.

Karimi merkt op dat de olieprijs sinds 1973 eens in de zeven tot tien jaar grote koersbewegingen laat zien. Dat gebeurde ook in 1979 tijdens de Islamitische Revolutie in Iran en tijdens de Irak-Iran oorlog van begin jaren ’80. Sinds 2008 is de olieprijs ook weer meer volatiel geworden. “Dat komt omdat olie geen grondstof is. Ook zijn er veel factoren die een rol spelen in de prijsvorming.”

Volgens de topman van het Iraanse oliebedrijf kan de olie- en energiemarkt het niet lang volhouden met lage prijzen: “Ruwe olie heeft een optimale prijs waarbij de kosten en baten voor investeerders, producenten en consumenten redelijk zijn. Daarom moeten plotselinge prijsveranderingen voorkomen worden.”

Iran heeft overvloed aan goedkope olie
De bewezen oliereserve van Iran is met 150 miljard vaten de vijfde grootste ter wereld. Verreweg de meeste olievelden bevinden zich in het zuidwestelijke deel van het land, dicht bij de Perzische Golf. Deze olie kan dus heel goedkoop getransporteerd worden naar de rest van de wereld. De oliereserves van het Perzische land vormen ongeveer 10% van de wereldwijd in kaart gebrachte oliereserves. Met de Iraanse olieproductie van 2006 en de reserves die nu in kaart zijn gebracht kan het land nog bijna honderd jaar goedkope olie op de markt brengen. De olieproductie van Iran bereikte in 1974 een piek van 6 miljoen vaten per dag. Dat niveau is niet meer gehaald door achtereenvolgens de Iraanse revolutie (1979), de acht jaar durende oorlog met Irak in de jaren '80, het gebrek aan nieuwe investeringen en de Westerse sancties. Na 1995 zijn er veel nieuwe olievelden in kaart gebracht. Als volgend jaar de sancties worden opgeheven kan het land de wereld weer voorzien van een groot aanbod van goedkope olie.

Wereldwijde oliereserves volgens de OPEC

15 december 2015
Olieprijs zakt onder de $35

De olieprijs is maandagochtend gezakt naar minder dan $35 per vat, het laagste niveau sinds februari 2009. Rond het middaguur noteerde een vat WTI olie $34,76, terwijl Brent voor $36,87 per vat verhandeld werd. De prijs daalde verder door uitspraken van de plaatsvervangend olieminister van Iran, Amir Hossein Zamaninia. Hij deed de belofte dat Iran meer olie zal produceren en exporteren, ook al de prijs nog verder daalt.

Dat betekent dat er de komende jaren nog meer aanbod van goedkope olie zal zijn, terwijl het aanbod nu al groter is dan de vraag. Het onvermijdelijke gevolg is dat een steeds groter percentage van de wereldwijde vraag naar olie ingevuld zal worden door landen die tegen de laagste prijs kunnen produceren en dat minder rendabele olie uit bijvoorbeeld schalie aan marktaandeel zal verliezen.

Het Internationaal Energieagentschap (IEA) voorziet nog tot eind volgend jaar een structureel overschot op de wereldwijde oliemarkt, nu de leden van de OPEC gezamenlijk het besluit genomen hebben de productie te maximaliseren. “De markt is zich volledig bewust van het feit dat de OPEC de controle over de olieprijs is kwijtgeraakt en geen bodemprijs meer kan handhaven. De verwachting is dat die strategie niet snel zal veranderen.”

Iran
Iran verwacht dat de sancties begin januari opgeheven zullen worden en bereid zich nu alvast voor op een uitbreiding van de olieproductie en export. De regering van het land wil bijvoorbeeld nieuwe contracten voor levering van olie en gas gaan aanbieden aan handelaren. Afgelopen maand produceerde Iran 2,8 miljoen vaten olie per dag, bijna 3% van de wereldwijde productie van olie. Volgens het IEA beschikt het land over enorme oliereserves die tegen een lage kostprijs op de markt gebracht kunnen worden. Het ligt voor de hand dat Iran haar marktaandeel daarom verder uit zal breiden, zolang de olieprijs hoger ligt dan hun kostprijs. Het IEA verwacht voor volgend jaar een lage olieprijs, maar ziet op de middellange termijn weer herstel. In 2020 kan de prijs naar $80 per vat stijgen, maar dat koersdoel kan lager uitvallen als Iran haar productie verder weet op te schroeven.

Iran kan olieprijs verder onder druk zetten met meer goedkoop aanbod

14 december 2015
IEA: “Olieprijs verder omlaag in 2016”

De olieprijs zakte deze week naar het laagste niveau in zeven jaar, maar volgens Fatih Birol van het Internationaal Energie Agenstschap (IEA) kan de prijs van olie volgende jaar nog verder dalen. “Als ik naar 2016 kijk zie ik niet veel redenen om een opwaartse druk op de olieprijs te verwachten. De vraag is zwakker en mogelijk zien we Iran volgend jaar terugkeren naar de oliemarkt”, zo verklaarde Birol in een gesprek met CNBC. Een lagere olieprijs in 2016 heeft uiteraard gevolgen voor de investeringen in de oliesector, zo voegde hij eraan toe.

De olieprijs zakte deze week onder de $40 per vat (zowel WTI als Brent) toen duidelijk werd dat het OPEC topoverleg van 4 december op niets was uitgelopen. Saoedi-Arabië zou gezegd hebben dat elk land voor zichzelf maar moet uitzoeken wat ze het beste uitkomt, een weinig hoopgevend teken voor beleggers die verwachten dat de prijs van het zwarte goud inmiddels wel een bodem bereikt heeft.

Lage olieprijs remt investeringen af

Dit jaar heeft de wereldwijde oliesector al ruim 20% minder geïnvesteerd dan vorig jaar, zo blijkt uit schattingen van het IEA. Dat is al de grootste daling in de geschiedenis, maar het ziet er niet naar uit dat 2016 veel beter gaat worden. Een overvloed aan goedkope olie uit Saoedi-Arabië en Iran en het extra aanbod uit Rusland en de Verenigde Staten zorgt voor een ruime overproductie op de wereldmarkt. Dat er minder geïnvesteerd wordt in nieuwe olievelden zal daarom op korte termijn weinig impact hebben op de olieprijs.

“We hebben de afgelopen dertig jaar nog niet eerder de situatie gehad dat de investeringen in de oliesector twee jaar op rij daalden. Dit zal gevolgen hebben voor de jaren die nog voor ons liggen”, zo verklaarde Birol tegenover CNBC.

Lage olieprijs zet rem op investeringen

9 december 2015
Olieprijs naar laagste niveau in zeven jaar

De olieprijs heeft maandag het laagste niveau in zeven jaar tijd bereikt. De prijs van een vat WTI olie zakte naar $37,50 en is daarmee weer net zo goedkoop als eind 2008, toen de val van Lehman Brothers de wereldeconomie in een grote recessie stortte. De oorzaak is een aanhoudend overschot aan olie, omdat belangrijke producenten als Saoedi-Arabië, Rusland en Iran niet van plan zijn hun productie terug te schroeven.

OPEC gebroken

Het OPEC overleg van 4 december leverde zoals verwacht geen concreet akkoord op, wat betekent dat de markt nog voor lange tijd voorzien zal worden van goedkope olie. Zes uur lang werd er vergaderd door de olieproducerende landen, maar het leverde geen unaniem besluit op. Dat betekent dat landen hun marktaandeel proberen te verdedigen door de productie hoog te houden.

De volgende grafiek laat zien dat zelfs de landen binnen de OPEC zich al jaren niet aan de afspraken houden omtrent de maximale productie. Eind 2008, toen de olieprijs even laag stond als nu, wisten de OPEC landen afspraken te maken om de productie met 1/6 deel terug te schroeven. Pas daarna krabbelde de prijs van olie weer uit het dal. Het is nog maar de vraag of dat vandaag de dag opnieuw gaat gebeuren, omdat er geen consensus mogelijk lijkt tussen de landen die wel en niet bij de OPEC horen.

Belangrijke olieproducerende landen als Saoedi-Arabië, Rusland en Iran zijn allemaal niet van plan hun productie te verlagen. Integendeel, de laatste twee hebben al gezegd dat ze hun productie de komende jaren verder willen uitbreiden. Zo lang die situatie stand houdt, en onder voorbehoud dat er geen grote oorlog komt in het Midden-Oosten, voorzien we dat de olieprijs nog jaren laag zal blijven.

Olieproductie ligt structureel boven het OPEC productieplafond

8 december 2015
Olieprijs zakt onder de $40

De prijs van een vat ruwe olie zakte woensdag even onder de $40, het laagste niveau in drie maanden tijd. De combinatie van wereldwijde groeivertraging, overproductie en toenemende bovengrondse voorraden zet de prijs van het zwarte goud nog verder onder druk. Uit cijfers van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) kwam naar voren dat de bovengrondse voorraden voor de achtste week op rij waren toegenomen tot in totaal 487,3 miljoen vaten. Dat is bijna evenveel als het record van 490,9 miljoen vaten in april.

Op het laagste niveau van de dag stond de olieprijs op $39,91 per vat. De laatste keer dat de olieprijs onder de $40 zakte was op 27 augustus. Volgens insiders zijn er zoveel voorraden dat een forse prijsstijging op de korte termijn niet aannemelijk is. Veel handelaren hebben de afgelopen maanden olie ingeslagen, in de hoop het in de nabije toekomst voor een hogere prijs te kunnen verkopen. Maar zo lang olieproducerende landen de productie hoog houden is er weinig kans op een prijsherstel. Dat betekent dat ook speculanten vroeg of laat hun voorraden moeten verkopen, wat de prijs opnieuw onder druk kan zetten.

Goldman Sachs voorziet een daling van de olieprijs naar $20 per vat, terwijl de olieprijs in het basisscenario van het IEA de komende vijf jaar langzaam zal herstellen naar maximaal $80 per vat. Maar ook zij durven een langdurig lage olieprijs niet uit te sluiten.

Olieprijs weer onder de $40 (grafiek van Lynx)

19 november 2015
Rusland wil olie verhandelen in roebels
Rusland wil binnenkort olie gaan verhandelen in roebels, dat meldt de Russische krant RBK. De nieuwe benchmark wordt vanaf deze maand in gebruik genomen, maar het is nog niet duidelijk hoe deze zal heten. De Russische olieprijs benchmark is niet gekoppeld aan Europese Brent olie, maar aan olie die afkomstig is uit de Oeral en Siberië.

Er bestaat nog geen Russische tegenhanger voor WTI en Brent olie, maar daar kan snel verandering in komen. Via de East Siberia – Pacific Ocean (ESPO) pijpleiding kan Rusland nu al veel olie naar Azië exporteren. De olie die door deze pijpleiding vervoerd wordt kan gebruikt worden als referentieprijs voor Russische olie, maar dat is nog niet bevestigd.

De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

Lees ook:
17 november 2015
IEA: Olieprijs naar $80 in 2020

Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) verwacht dat de olieprijs de komende jaren langzaam zal herstellen tot hooguit $80 per vat in 2020. Dat de olieprijs nog jaren rond de $50 per vat blijft schommelen is volgens Fatih Birol van het IEA een minder waarschijnlijk scenario, omdat hij de wereldwijde vraag naar olie jaarlijks met 900.000 bpd (barrels per day) ziet toenemen. Dat zal op termijn de balans terugbrengen in een markt die nu gekenmerkt wordt door overproductie. Hij verwacht dat geopolitieke onrust de olieproductie in Irak negatief zal beïnvloeden en dat de productie in landen als Brazilië, Canada en Rusland minder sterk zal toenemen dan de afgelopen jaren.

Volgens de IEA speelt het Midden-Oosten nog steeds een cruciale rol in de oliemarkt. Iran kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan de wereldwijde olieproductie, maar dat kan alleen als alle sancties worden opgeheven en er voldoende geïnvesteerd wordt in de oliesector van het land. Iran beschikt over een enorme olievoorraad die tegen een zeer lage kostprijs uit de grond gehaald kan worden. Als dit land meer olie gaat produceren kan de olieprijs tot in 2020 op een niveau van $50 per vat blijven.

Investeringen
Door de daling van de olieprijs is er dit jaar 20% minder geïnvesteerd in de olie- en gasindustrie. Dat is een logische reactie, maar het kan op de lange termijn problemen opleveren. De IEA waarschuwt dat het overschot op de oliemarkt kan leiden tot een gemakzucht, waardoor er te weinig geïnvesteerd wordt. "Jaarlijks moet er $630 miljard in de olie- en gasindustrie geïnvesteerd worden om te compenseren voor een dalende olieproductie van bestaande velden en om de toekomstige productie op peil te houden. Het overschot dat we nu hebben mag geen reden zijn voor gemakzucht over de oliemarkt", zo schrijft de IEA in haar rapport.

Vraag en aanbod olie afgezet tegen olieprijs (Via twitter)

13 november 2015
Saoedi-Arabië laat staatsschuld oplopen naar 50%

Saoedi-Arabië verwacht de komende jaren veel geld op te halen op de wereldwijde obligatiemarkt, zo schrijft Sputnik News. Binnen vijf jaar zou de staatsschuld daardoor kunnen toenemen tot 50% van het bbp van het olieproducerende land. Door de halvering van de olieprijs is het overschot op de begroting dit jaar omgeslagen in een groot tekort van meer dan 20%. Dat betekent dat de staatsschuld volgend jaar naar verwachting zal oplopen tot 17,3 procent van de economie.

In september zakte de totale valutareserves van Saoedi-Arabië naar het laagste niveau in drie jaar tijd. De totale omvang van de reserves piekte eind vorig jaar, vlak voordat de olieprijs begon aan de grootste daling sinds 2008. Het balanstotaal van de Saudi Arabian Monetary Agency zakte van 2,82 biljoen Saoedische riyal in november vorig jaar naar 2,51 biljoen riyal in september, een daling van 11%.

Door de hoge olieprijs hoefde Saoedi-Arabië in het verleden vrijwel nooit geld te lenen. Sterker nog, ze konden hun overtollige dollars direct weer uitlenen aan de Amerikaanse overheid in ruil voor staatsobligaties. Dat is nu echt voorbij, want er zijn geen aanwijzingen te vinden dat de olieprijs snel terug zal komen op het oude niveau van ruim $110 per vat. In plaats van het Amerikaanse begrotingstekort te financieren middels een hoge olieprijs moeten olieproducerende landen nu hun eigen tekorten zien te financieren. Een belangrijke verschuiving in het monetaire landschap!

Valutareserves Saoedi-Arabië dalen… (Bron: Tradingeconomics)

Valutareserves Rusland dalen ook (Bron: Tradingeconomics)

11 november 2015
Saoedi-Arabië houdt olieprijs laag
Saoedi-Arabië is vastberaden de olieproductie hoog te houden om haar marktaandeel te verdedigen, zo bericht de Financial Times. Dit besluit komt vier weken voor de eerstvolgende OPEC vergadering, die op 4 december in Wenen zal plaatsvinden. De directeur van Saudi Arabian Oil Company (Aramco) heeft geen signalen gekregen dat de olieproductie verlaagd moet worden en daarom stemt het bedrijf de productie af op de vraag vanuit de markt.

In november 2014 werd het oliekartel van de OPEC doorbroken, omdat Saoedi-Arabië niet bereid was haar productie te verlagen. Daardoor zakte de olieprijs van het kunstmatig hoog gehouden niveau van $115 per vat naar een door vraag en aanbod bepaalde evenwichtsprijs van minder dan $50 per vat. In het verleden beperkte Saoedi-Arabië de olieproductie, zodat de prijzen hoog bleven en dure investeringen in diepzee olie en schalie olie rendabel bleven.

Die tijd is definitief voorbij, nu het Arabische land weigert aan het kartel te gehoorzamen. Tot grote teleurstelling van olieproducenten elders in de wereld, die niet kunnen concurreren met de overvloed aan goedkope olie uit het Midden-Oosten en Iran. De verwachting dat de olieprijs nog jaren laag blijft heeft ertoe geleid dat heel veel projecten niet zijn uitgesteld, maar compleet van de agenda geschrapt zijn.

“Voor olieproducenten werd een kostprijs van $100 per vat niet als een risico gezien. Maar nu bestaat deze verzekering die gratis werd aangeboden door Saoedi-Arabië niet meer”, zo verklaarde Khalid al-Falih van Aramco tegenover de Financial Times.

Politiek gedreven besluit
Het besluit om de olieprijs niet langer kunstmatig hoog te houden lijkt vooral politiek gedreven te zijn, want ook Saoedi-Arabië voelt de impact van de lage olieprijs in haar portemonnee. Door dalende opbrengsten is het overschot op de begroting omgeslagen in een tekort van maar liefst 20% en moest het land voor het eerst sinds lange tijd weer naar de kapitaalmarkt om geld te lenen. Saoedi-Arabië verwacht dat de olieprijs ergens rond 2017 weer zal stijgen richting de $70 tot $80 per vat, mits de wereldwijde vraag naar olie aantrekt en de opgebouwde voorraden weer weggewerkt kunnen worden. Veel analisten denken dat de olieprijs nog lang laag zal blijven, omdat de wereldeconomie minder sterk groeit dan eerder gedacht werd en omdat grondstoffen in een neerwaartse prijscyclus zitten. De vraag die naar boven komt is waarom Saoedi-Arabië niet langer een hoge olieprijs wil verdedigen. Het land is van oudsher een belangrijke bondgenoot van de Verenigde Staten en is al sinds 1973 een belangrijke steunpilaar voor het dollarsysteem. Het is in het belang van de Verenigde Staten dat de olieprijs hoog blijft, want dat garandeert een structurele vraag naar dollars in de rest van de wereld. Waarom zouden de Saudi's daar niet meer aan mee willen werken? Lees ook:
9 november 2015