Marketupdate

Tag: contant geld

  • IMF onderzoekt mogelijkheden negatieve rente

    Het IMF onderzoekt de mogelijkheden voor centrale banken om de negatieve rente in een volgende crisis verder op te schroeven. En dat heeft ook gevolgen voor de manier waarop we omgaan met contant geld. De verwachting is namelijk dat spaarders in contant geld zullen vluchten als de rente op spaargeld negatief wordt. In een nieuw onderzoek beschrijft het IMF verschillende mogelijkheden om een vlucht naar cash tegen te gaan.

    Een van de mogelijkheden waar we in het verleden al veel over hebben geschreven is om contant geld volledig af te schaffen. Deze optie is volgens het IMF minder aantrekkelijk, omdat het volledig uit omloop halen van contant geld nog steeds gevoelig ligt. Een alternatief is om contant geld op een andere manier te ontmoedigen, bijvoorbeeld door de waarde ervan te veranderen ten opzichte van giraal geld.

    Ontmoedigen van contant geld

    In het rapport worden twee mogelijkheden genoemd om negatieve rente door te berekenen via contant geld. De eerste variant is om een wisselkoers te introduceren tussen contant geld en bankreserves. Commerciële banken beschikken over reserves bij de centrale bank, die ze op ieder moment kunnen inwisselen voor contant geld. Door een premie op contant geld in te voeren wordt het voor banken duurder om bankbiljetten aan te vragen. Zij kunnen die kosten vervolgens doorberekenen naar de consument.

    Normaal gesproken is de waarde van contant geld gelijk aan die van banktegoeden. Stel dat een bank voor €100.000 aan contant geld nodig heeft om geldautomaten te vullen, dan kan ze die bij de centrale bank bestellen voor precies dat bedrag. In dit voorbeeld zou de centrale bank een negatieve rente op contant geld kunnen introduceren, door een jaar later slechts €99.000 aan reserves terug te geven als de bank €100.000 aan contanten aanbiedt. Op die manier wordt het voor banken duurder om contant geld aan te nemen, kosten die ze kunnen doorberekenen aan klanten.

    Een andere mogelijkheid is om betalingen met contant geld te ontmoedigen via een wisselkoers. De centrale bank kan in dit voorbeeld een wisselkoers communiceren, die winkels vervolgens moeten hanteren in het betalingsverkeer. Dat betekent dat je na verloop van tijd steeds meer betaalt als je met contant geld wilt betalen. Vergelijk het met winkels die betalingen met creditcard accepteren, maar daar een extra premie voor vragen.

    Negatief rendement

    Het idee van het IMF is dat centrale banken een instrument in handen krijgt om negatieve rente door te berekenen voor contant geld. Door de waarde van contant geld door de jaren heen steeds iets verder te laten dalen ten opzichte van giraal geld wordt een vlucht in cash ontmoedigt. Dat is slecht nieuws voor de spaarder, die naast inflatie en vermogensbelasting ook nog aan koopkracht inlevert op contant geld.

    In februari publiceerde het IMF ook al een zogeheten ‘working paper’ over negatieve rente en contant geld. Hierin werden nog meer voorbeelden aangehaald om een vlucht naar contant geld te ontmoedigen. Denk aan bankbiljetten met een beperkte geldigheidsdatum of het periodiek ongeldig verklaren van een deel van alle bankbiljetten.

    Dit artikel verscheen ook op Goudstandaard

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Rogoff: “Verdwijnen contant geld is gunstig voor goud”

    Rogoff: “Verdwijnen contant geld is gunstig voor goud”

    Het verdwijnen van contant geld zal een positieve impact hebben op goud. Dat zegt econoom Kenneth Rogoff in een interview met de World Gold Council. Hij verwacht dat de rol van contant geld in de economie steeds kleiner zal worden, waarbij met name de grote bankbiljetten uit het straatbeeld zullen verdwijnen. Als gevolg daarvan wordt het minder interessant om contant geld te bewaren en zal men vaker uitwijken naar goud.

    Econoom Rogoff hield eerder al een pleidooi voor het afschaffen van grote bankbiljetten. Hij is van mening dat deze vooral voor niet legitieme doeleinden worden gebruikt, zoals belastingontduiking en witwassen. Daar zei hij het volgende over.

    “Contant geld raakt uit de mode, maar het aanbod blijft toenemen. Dat zijn bijna allemaal grote coupures, die hoofdzakelijk gebruikt worden voor belastingontduiking en misdaad. Uiteindelijk zullen deze biljetten zo weinig gebruikt worden voor legitieme transacties dat men niet meer in staat zal zijn om ze wit te wassen. Centrale banken moeten de biljetten dan innemen, maar ik denk dat dat proces versneld moet worden.

    De belastingdienst schat in dat 15% van alle verschuldigde belastingen nooit geïnd wordt. Bedrijven die veel met contant geld werken vertegenwoordigen ongeveer de helft daarvan. In Europa zijn de cijfers nog veel hoger, vooral in Italië, Spanje, Griekenland en Duitsland. En het probleem is dat hierdoor de belastingen voor de rest van ons hoger worden.”

    Financiële repressie

    Het afschaffen van grote bankbiljetten en het ontmoedigen van contant geld dient volgens Rogoff ook en ander doel. Centrale banken kunnen makkelijker een negatieve rente invoeren als consumenten geen mogelijkheid hebben om in contant geld te vluchten. In een tijdperk waarin de rente al bijna op nul procent staat is het belangrijk om ook een effectieve negatieve rente te kunnen hanteren, aldus concludeert de econoom.

    Volgens Rogoff kunnen virtuele munten in de toekomst een grotere rol gaan spelen, maar op een andere manier dan veel mensen denken. Hij verwacht dat overheden en centrale banken er alles aan zullen doen om deze markt te reguleren. Het idee dat techneuten virtuele munten uitbrengen waar overheden geen controle over hebben is volgens hem uitermate naïef. Hij verwacht dat centrale banken deze technologie zullen overnemen en in een gecentraliseerd model zullen uitgeven.

    “De geldhoeveelheid zal in toenemende mate digitaal worden. Over pakweg twintig jaar zullen vrijwel alle centrale banken virtuele munten uitgeven. Je kunt dan op zijn minst een digitale spaarrekening aanhouden bij de centrale bank.

    Cryptocurrency adepten praten over permissieloze en gepermitteerde systemen. Blockchain is een permissieloos systeem omdat het geen centrale vertrouwde autoriteit nodig heeft. Ik denk dat de digitale munten van de toekomst zullen werken via een gepermitteerd systeem met een centrale tegenpartij. Ze zullen wel encryptie hebben, maar niet anoniem zijn.”

    Grotere rol voor goud

    In tegenstelling tot contant geld en decentrale virtuele munten ziet Rogoff wel een toekomst voor goud. Het edelmetaal zal meer gewaardeerd gaan worden als alternatief spaarmiddel. Ook zullen vermogensbeheerders en centrale banken volgens hem meer goud kopen als vorm van diversificatie.

    “Als je naar de geschiedenis van geld kijkt, dan zie je dat goud een unieke rol heeft. Ik denk dat dat geen toeval is. Sommige mensen zeggen dat als goud duizenden jaren geleden niet was gekozen als geld, dat het vandaag dan geen rol had gespeeld. Ik ben het daar niet mee eens. Goud heeft veel nuttige eigenschappen en ik denk niet dat haar status op welke manier dan ook toevallig is. Het is een monetair instrument. Ik denk dat als je de geschiedenis opnieuw zou afspelen, dat je dan opnieuw bij goud zult uitkomen.

    Ondanks dat we minder papiergeld hebben is er behoefte aan een vorm van waardeopslag. Niet alleen vanwege privacy, maar ook om transacties te kunnen doen tussen twee partijen die elkaar niet vertrouwen. Goud vervult deze rol. Het is waarschijnlijk de beste vervanger voor contant geld, dus ik kan me lastig voorstellen dat de waarde in de loop der jaren niet zal toenemen. En er zijn allerlei toepassingen voor goud in nieuwe technologie waar niemand jaren geleden aan gedacht heeft. Dus al met al zie ik de rol van goud niet afnemen.”

    ‘Centrale banken moeten goud kopen’

    Ook in internationaal perspectief voorziet Rogoff een grotere rol voor goud. Hoewel de dollar nog steeds belangrijkste valuta is voor de internationale handel staat de positie van de Verenigde Staten steeds meer ter discussie. Met name de centrale banken van opkomende economieën zouden daarop moeten anticiperen door meer goud te kopen.

    “Centrale banken in opkomende economieën zouden minder dollars en meer goud moeten aanhouden als een manier om hun portefeuille te diversifiëren. Het is simpelweg een kwestie van diversificatie. Op dit moment bezitten de meeste centrale banken van opkomende markten 1 a 2% van hun reserves in goud, met 70 tot 80% in dollars en de rest in euro’s en andere valuta’s. Ik denk dat een toewijzing van 5% een natuurlijke positie is als onderdeel van een effectief diversificatiebeleid, hoewel het hoger zou kunnen zijn. Het Amerikaanse aandeel van de wereldeconomie krimpt immers, de macht wordt gecentraliseerd en we weten niet wat de toekomst brengt.

    De dollar wordt meer dan ooit gebruikt. Een groeiend deel van de Europese bedrijfsobligaties is in dollars, niet in euro’s. Wanneer Aziatische landen schulden in het buitenland schuldpapier uitgeven doen ze dat in dollars. De reserves zijn in dollars en veel goederen zijn geprijsd in dollars. De dollar is vandaag de dag dominanter dan onder Bretton Woods, maar dat betekent niet dat het stabiel is.

    We hebben nu al tekorten van biljoenen dollars en ze zijn beheersbaar. Maar als zakelijke, lokale, staats- en federale schulden groeien, dan zal er een moment komen waarop de VS onder stress komt te staan. En als de tekorten tegen die tijd verdubbeld of verdrievoudigd zijn, zal de inflatie onvermijdelijk volgen. Ons systeem is niet gebouwd voor hoge inflatie, dus het zou ongelooflijke financiële onrust en stress veroorzaken. Het kan tientallen jaren duren, maar deze dingen hebben altijd de neiging op een bepaald moment op te blazen. Naarmate de Amerikaanse economie evenredig kleiner wordt en de dollarisering van de wereldeconomie groter wordt, wordt het evenwicht steeds fragieler.”

    Diversificatie

    Tegen deze achtergrond wordt het volgens Rogoff steeds rationeler om goud te bezitten. De komende jaren zullen Amerikaanse staatsobligaties nog wel veilig zijn, maar het is nog maar de vraag of ze dat op de langere termijn ook zullen blijven. Als je een portefeuille wilt inrichten voor de komende veertig jaar, dan moet je daar de nodige diversificatie in aanbrengen. En daar hoort volgens Rogoff ook een gedeelte in goud bij. Dat geldt voor zowel vermogende particulieren als voor beleggingsfondsen en centrale banken.

    Disclaimer: Marketupdate geeft geen beleggingsadvies en dit artikel moet dan ook niet als zodanig worden beschouwd. Uitspraken over de toekomst gaan gepaard met onzekerheid, wat betekent dat de verwachtingen kunnen veranderen. Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.

    Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard




  • Wordt contant geld een ding van het verleden?

    Contactloos betalen of geld overmaken met je mobiele telefoon wordt gemakkelijker en verdringt op steeds meer plekken het muntgeld en de bankbiljetten. Is er nog wel een toekomst voor contant geld in een ontwikkelde samenleving? De technologie is er al klaar voor, maar zijn wij mensen dat ook?

    In deze documentaire van Deutsche Welle worden de voordelen en de nadelen van een wereld zonder contant geld tegen elkaar afgewogen. Hoe toegankelijk zijn de verschillende elektronische betaalsystemen voor ouderen en slechtzienden? En hoe zit het met de privacy en de data die banken op deze manier van ons kunnen verzamelen? En worden banken op deze manier niet nog veel machtiger?

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • VVD wil maximum van €500 voor contante betaling

    Als het aan de VVD ligt moet het in de toekomst niet meer mogelijk zijn om aankopen boven de €500 met contant geld af te rekenen. Volgens VVD-Kamerlid Foort van Oosten is dit een effectieve manier om criminelen dwars te zitten, omdat die vaak over grote hoeveelheden contant geld beschikken. Door alleen nog maar pinbetalingen voor grote aankopen toe te staan wordt het voor criminelen veel moeilijk om geld wit te wassen, aldus van Oosten.

    Volgens het Kamerlid is contant geld erg belangrijk binnen het criminele circuit. Volgens nieuw onderzoek van de Universiteit van Utrecht wordt er in Nederland ieder jaar voor €16 miljard witgewassen, geld dat voor 90% afkomstig zou zijn van drugshandel in fraude. Dat geld komt in de samenleving terecht wanneer criminelen dure spullen kopen en deze met cash afrekenen.

    Ontmoedigen contant geld

    Het beperken en ontmoedigen van contant geld kan inderdaad een bijdrage leveren aan het bestrijden van witwaspraktijken. Maar tegelijkertijd is contant geld ook een vertrouwd spaarmiddel voor mensen die niet al hun geld op een bankrekening willen zetten. Zeker met een spaarrente van bijna nul procent valt er wat voor te zeggen om wat extra contant geld in huis te houden.

    In heel Europa zien we een ontmoedigingsbeleid voor contant geld, in het bijzonder waar het gaat om grotere bedragen. In Spanje geldt al een limiet van €1.000 voor contante betalingen, terwijl je in Italië maximaal €1.000 per dag aan contant geld kunt opnemen bij de bank.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!

  • Wegnemen contant geld in India heeft niets opgeleverd

    Wegnemen contant geld in India heeft niets opgeleverd

    Het plan van de Indiase regering om alle grote bankbiljetten uit omloop te halen heeft uiteindelijk niets opgeleverd, zo blijkt uit het nieuwe jaarverslag van de Indiase centrale bank. Eind 2016 werden alle briefjes van 500 en 1.000 roepies ongeldig verklaard en kregen mensen maar beperkt de tijd om hun geld bij de bank in te leveren. Het doel van deze maatregel was om de hoeveelheid contant geld in de economie terug te brengen en de zwarte economie aan te pakken, maar door de slechte voorbereiding en uitvoering werd de gehele economie ontregeld.

    Uit cijfers van de Indiase centrale bank blijkt dat meer dan 99% van alle biljetten werd ingeleverd, wat betekent dat er vrijwel geen zwart geld is tegengehouden. Blijkbaar wist iedereen wel manieren te vinden om vermogen in de vorm van briefgeld in te leveren. Veel problematischer was de maatregel voor het dagelijkse betalingsverkeer, omdat heel veel winkels en restaurants in India nog niet over elektronische betaalsystemen beschikten.

    Door het ontbreken van een alternatief voor contant geld ontstond er totale chaos, waarbij men lang in de rij moest staan om de nieuwe bankbiljetten van 2.000 roepies te bemachtigen. Tot die tijd moesten restaurants en winkels improviseren, bijvoorbeeld door een aparte boekhouding bij te houden van klanten die niet konden betalen. Daarmee werden in feite nieuwe schuldbewijzen gecreëerd om het tekort aan contant geld op te vangen.

    Meer contant geld in India

    Met het uit omloop halen van alle 500 en 1.000 roepie biljetten probeerde de regering ook het gebruik van contant geld te ontmoedigen en mensen aan te sporen elektronische betaalmiddelen te gebruiken. Maar ook dat doel werd uiteindelijk niet gehaald, want in de periode van maart 2017 tot en met maart 2018 was de waarde van alle bankbiljetten in circulatie alweer met 37,7% toegenomen.

    Het aantal elektronische betalingen schoot na de demonetisering wel omhoog, maar daalde ook weer toen de nieuwe biljetten van 2.000 roepies in omloop kwamen. Per saldo is het gebruik van elektronische betaalmiddelen wel toegenomen, maar veel minder sterk dan de regering had verwacht.

    Al met al kunnen we concluderen dat de Indiase schoktherapie om bankbiljetten uit omloop te halen meer negatieve dan positieve effecten heeft gehad. Voor de middenklasse en de lagere inkomens werden door de maatregel geraakt, terwijl er vrijwel geen zwart geld uit omloop werd gehaald en er nauwelijks meer elektronische betaalmiddelen gebruikt werden. Het lijkt erop dat het land – waar 190 miljoen mensen niet eens een bankrekening hebben – nog niet klaar voor is om zo snel over te schakelen op elektronische betaalmiddelen.

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

  • Duitsers hamsteren steeds meer contant geld

    Contant geld wordt in het dagelijkse betalingsverkeer steeds minder vaak gebruikt, maar als spaarmiddel blijkt het nog steeds zeer populair te zijn. Zoals we eerder al schreven levert sparen bij een bank vrijwel geen rente meer op, waardoor je net zo goed een deel van je spaargeld kunt opnemen om thuis te bewaren.

    Een nieuw onderzoek van Barkow Consulting suggereert dat Duitsers steeds meer spaargeld in de vorm van contant geld in huis bewaren. Ging het tot 2014 om een totaalbedrag van ongeveer €100 miljard aan bankbiljetten, op dit moment zou dat al twee keer zoveel zijn. Omgerekend gaat het om een bedrag van €2.449 per inwoner dat in de matras, een oude sok of op een andere creatieve plek bewaard wordt.

    Contant geld als spaarmiddel

    Je vraagt je misschien af waarom je het risico zou willen nemen om zoveel contant geld in huis te bewaren. Spaargeld wordt in de hele Eurozone immers gegarandeerd tot een bedrag van €100.000 per persoon per bank. Toch zijn er een aantal redenen te bedenken waarom men geld thuis bewaart.

    1. Nieuwe bankencrisis: Tijdens een acute crisis in het bancaire systeem kan het gebeuren dat de overheid kapitaalcontroles en andere beperkingen in werking stelt om te voorkomen dat banken omvallen. Denk bijvoorbeeld aan Griekenland en Cyprus, waar spaarders enige tijd maar een beperkt bedrag per dag van de rekening mochten halen. Door meer geld in huis te bewaren heb je daar geen last van.
    2. Negatieve rente: In een nieuwe crisis is het mogelijk dat banken een negatieve rente op spaargeld introduceren en dat het moeilijker wordt om contant geld op te nemen. Spaarders kunnen dat risico verkleinen door meer contanten in huis te bewaren. Daar betaal je immers geen rente over.
    3. Vermogensbelasting: In andere reden om meer contant geld te bewaren is dat Duitsers proberen belasting op vermogen te ontwijken. Hoewel dat in strijd is met de wet zal dat in de praktijk wel gebeuren. Dat is ook één van de redenen waarom het gebruik en bezit van grote bedragen aan contant geld wordt ontmoedigd en gecriminaliseerd. Door de hoge belastingdruk en de lage spaarrente vluchten spaarders in alternatieven, waarvan contant geld het meest voor de hand ligt.

    Lees meer:

  • Iran wil €300 miljoen aan contanten uit Duitsland halen

    Iran heeft plannen om voor €300 miljoen aan contant geld in te vliegen vanuit Duitsland, zo meldt de Duitse krant Bild. Het gaat om tegoeden die Iran momenteel geparkeerd heeft bij de Europaeisch-Iranische Handelsbank AG in Hamburg en die ze uit vrees voor nieuwe Amerikaanse sancties in veiligheid wil brengen.

    De financiële toezichthouder van Duitsland onderzoekt momenteel of deze operatie, vanwege wetgeving omtrent het tegengaan van witwassen. Als deze horde genomen is kan de bank het bedrag in de vorm van bankbiljetten opvragen bij de Bundesbank.

    Het zou niet de eerste keer zijn dat Iran een grote hoeveelheid contant geld per vliegtuig laat invliegen. In 2016 werd bekend dat de Amerikaanse regering voor omgerekend $400 miljoen aan contanten in de vorm van euro’s en Zwitserse franken naar Teheran had gestuurd. De biljetten voor dit transport werden toen geleverd door de Nederlandse en Zwitserse centrale bank.

    Sancties

    In de Verenigde Staten en Israel worden de geldtransporten naar Iran met enige argwaan bekeken. Zij vrezen dat Iran het geld mogelijk gebruikt voor financiering van de Hezbollah en strijdgroepen in Syrië. Volgens Iran zijn die zorgen onterecht en is het geld bestemd voor Iraniërs die naar het buitenland reizen en vanwege de financiële sancties geen bankpasjes en creditcards kunnen gebruiken om mee te betalen.

    Met deze operatie komt de Duitse centrale bank voor een lastig dilemma te staan. Geeft ze het tegoed van €300 miljoen aan contant geld vrij, dan handelt ze in feite tegen de Amerikaanse belangen. De nieuwe sancties tegen Iran zijn er namelijk op gericht het land economisch te isoleren en haar tegoeden in het buitenland te blokkeren.

    Iran probeert op verschillende manieren de impact van de Amerikaanse sancties te verkleinen. Zo heeft het land twee jaar geleden besloten olie niet langer in dollars, maar in euro’s af te rekenen. Ook kiest het land nu bewust voor contant geld in andere valuta dan de dollar. Met contant geld kan Iran financiële sancties ontwijken, omdat bankbiljetten buiten het banksysteem verhandeld kunnen worden.

    Deze bijdrage is afkomstig van Geotrendlines

  • Bundesbank bracht vorig jaar 7,2% meer bankbiljetten in omloop

    De totale waarde van alle bankbiljetten die de Duitse Bundesbank in omloop heeft gebracht is vorig jaar met 7,2% toegenomen tot een nieuw record van €635 miljard. Dat is opvallend, want in de Eurozone als geheel steeg de totale waarde van alle eurobiljetten in omloop met slechts 0,4%. Uit deze cijfers kunnen we afleiden dat er in de grootste economie van de Eurozone nog steeds veel vraag is naar contant geld.

    Niet alleen wordt er in Duitsland nog relatief veel met contant geld betaald, ook zien spaarders de bankbiljetten als een veilig alternatief in het geval van een nieuwe bankencrisis. Blijkbaar is er bij onze oosterburen nog steeds een zeker wantrouwen ten aanzien van het financiële systeem. Dat verklaart mogelijk ook waarom er nog steeds voor meer dan €12 miljard aan oude Duitse marken in omloop is. Voor spaarders is het bewaren van bankbiljetten in huis of in opslag een serieus alternatief geworden voor spaargeld dan geen rente meer oplevert.

    Vorig jaar publiceerde de Bundesbank een rapport over het gebruik van euro bankbiljetten in binnen- en buitenland. Vorige week schreven we op Marketupdate al over de toegenomen populariteit van eurobiljetten als spaarmiddel, zowel binnen als buiten de muntunie.

  • Bundesbank: Steeds meer bankbiljetten wordt opgepot

    Door de extreem lage rente houden spaarders steeds meer contant geld aan, zo constateert de Bundesbank. Volgens de centrale bank worden negen van de tien bankbiljetten die in Duitsland in omloop worden gebracht nooit gebruikt om in eigen land mee te betalen, maar om in de spreekwoordelijke oude sok te stoppen. Ook verdwijnen er opvallend veel bankbiljetten naar het buitenland, waar ze zowel als betaalmiddel als spaarmiddel gebruikt wordt.

    “Banken in Duitsland hebben vorig jaar ongeveer €12 miljard aan contant geld opgenomen om dat fysiek te kunnen bewaren”, zo verklaarde Bundesbank bestuurslid Carl-Ludwig Thiele deze week tegenover journalisten in Frankfurt. In een driejaarlijkse onderzoek naar het gebruik van contant geld in Duitsland merkt de centrale bank op de meeste eurobiljetten die in Duitsland in omloop worden gebracht hun weg vinden naar het buitenland.

    Eurobiljetten populair

    De wereldwijde vraag naar eurobiljetten is volgens Thiele inmiddels bijna even groot als de wereldwijde vraag naar dollarbiljetten. “Dit geeft blijk van een enorm vertrouwen in de munt”, aldus de centraal bankier. De vraag naar contant geld in de grootste economie van de eurozone steeg vorig jaar met 7% – bijna twee keer zoveel als de groei van de Duitse economie – naar een totaal van €635 miljard. De Bundesbank is met een marktaandeel van ongeveer zestig procent de grootste leverancier van deze biljetten.

    Veel van het geld blijft echter niet in eigen land, want uit het onderzoek van de centrale bank blijkt de maar liefst de helft van de uitgegeven biljetten al snel zijn weg vindt naar landen buiten de eurozone, terwijl veertig procent van het totaal binnen de muntunie blijft met als doel opgepot te worden. In de helft van die gevallen gebeurt dat buiten Duitsland.

    Uiteindelijk wordt dus maar één op de tien eurobiljetten die de banken in Duitsland in omloop brengen ook daadwerkelijk gebruikt voor het binnenlandse betalingsverkeer. Dat blijkt ook wel als je kijkt naar de hoeveelheid contant geld die in handen is van de bevolking. Zou je het totaal van €635 miljard delen door het aantal inwoners, dan zou er voor iedere Duitser ongeveer €7.700 aan cash zijn. Maar in werkelijkheid ligt het gemiddelde per inwoner volgens cijfers van de Bundesbank slechts op €107.

    Vlucht in contant geld

    De populariteit van bankbiljetten is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de extreem lage spaarrente, maar het is ook denkbaar dat Duitsers minder vertrouwen hebben in de stabiliteit van de bankensector. Met contant geld heb je minder tegenpartij risico en kun je op ieder moment betalingen doen. In dat opzicht lijkt het een soort veilige haven te zijn geworden, in het verlengde van edelmetalen als goud en zilver.

    Voor het dagelijkse betalingsverkeer geeft men overigens steeds vaker de voorkeur aan het gemak van elektronische betaalmiddelen als bankpassen, internetbankieren en mobiel bankieren. In 2017 werd 48% van alle transacties in Duitsland met contant geld betaald, terwijl dat in 2008 nog bij 58% van alle transacties het geval was.

    Steeds meer bankbiljetten worden opgepot




  • Zweden ziet risico’s van cashloze samenleving

    Zweden lijkt zich bewust te zijn van de risico’s van een zogeheten cashloze samenleving. De Zweedse centrale bank vreest namelijk dat het verdwijnen van de munten en bankbiljetten uit het dagelijkse betalingsverkeer zal leiden tot een complete desintegratie van de infrastructuur die hoort bij de distributie en het gebruik van contant geld. En dat ondermijnt volgens de centrale bank haar taak om zorg te dragen voor een veilig en efficient betaalsysteem.

    De hoeveelheid munten en bankbiljetten die in Zweden in omloop is bereikte in 2007 een piek en is sindsdien met meer dan 40% gedaald. De hoeveelheid contant geld is vandaag de dag weer terug op het niveau van 1991, wat betekent dat er gecorrigeerd voor bevolkingsgroei en inflatie vandaag de dag veel minder contant per persoon in omloop is dan toen.

    Door het afnemen van de hoeveelheid munten en biljetten wordt het voor banken en bedrijven steeds kostbaarder om de infrastructuur van geldwagens, kluizen en geldautomaten in stand te houden. Daardoor zal het voor bedrijven en consumenten alleen maar interessanter worden om over te stappen naar elektronische betaalmiddelen als bankpassen, smartphone apps en internetbankieren. Maar is dat een probleem?

    Contant geld als backup

    Elektronische betaalsystemen bieden veel voordelen boven het gebruik contant geld, maar het nadeel is dat elektronische systemen getroffen kunnen worden door storingen en door aanvallen van hackers. In dat soort scenario’s is het handig als consumenten en bedrijven kunnen terugvallen op munten en bankbiljetten. Vooral in de afgelegen gebieden van Zweden dreigt de beschikbaarheid van contant geld een probleem te worden, omdat het daar relatief kostbaar is om bedrijven en banken te bevoorraden.

    Patrik Andersson van waardetransporteur Loomis verklaarde in een interview met Bloomberg het belang van het in stand houden van een infrastructuur voor contant geld. Volgens hem realiseren veel Zweden niet wat voor effect het uitvallen van elektronische betaalsystemen heeft op het dagelijkse leven. De bevolking heeft veel vertrouwen in de stabiliteit en beschikbaarheid van deze systemen, maar dat kan er in een crisissituatie toe leiden dat Zweden niet meer in staat zijn om primaire zaken als de boodschappen te betalen.

    Volgens Nina Wenning van Bankomat (het bedrijf dat de meeste geldautomaten in het land beheert en dat in handen is van verschillende Zweedse banken), zijn de kosten voor iedere transactie bij de geldautomaat de laatste jaren dramatisch toegenomen. Dat komt omdat er steeds minder vaak gebruik van wordt gemaakt, terwijl de kosten voor het geldtransport en de verzekering vrijwel niet omlaag gaan.

    Contant geld in omloop in Zweden is de laatste jaren sterk afgenomen (Bron: Bloomberg)

    Goud en zilver als veilige haven

    Net zoals contant geld een betaalmiddel is om op terug te vallen in tijden van crisis, zo zijn edelmetalen als goud en zilver spaarmiddelen om op terug te vallen in onzekere tijden. Gouden munten en zilveren munten zijn misschien niet zo handig als betaalmiddel, wel zullen ze in tijden van crisis hun koopkracht behouden. Zeker wanneer valuta aan waarde verliezen en banken niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen en conform de bail-in worden afgewikkeld. Om die reden is het altijd aan te raden om zowel contant geld als edelmetalen achter de hand te houden.

  • EU wil strengere grenscontrole op contant geld en goud

    Het Europees Parlement heeft ingestemd met een nieuw wetsvoorstel om de grenscontroles op contant geld verder aan te scherpen. Momenteel hoef je alleen geldbedragen van meer dan €10.000 bij de douane aan te geven op het moment dat je de Europese Unie binnenkomt of verlaat, maar onder de nieuwe regels worden ook goud en diamanten aangemerkt als liquide middelen die je bij de douane moet aangeven. Ook zal deze strengere wetgeving in de toekomst van toepassing zijn op alle zendingen van contant geld, goud en diamanten via post- en vrachtvervoer in en uit de Europese Unie.

    In het wetsvoorstel, dat met een overgrote meerderheid door het Europees Parlement werd aangenomen, staat dat liquide middelen als goud en diamanten steeds vaker door criminelen worden gebruikt om grote geldsommen weg te sluizen ten behoeve van belastingontduiking, witwassen of financiering van terrorisme. Uit het document:

    “In overeenstemming met internationale normen zijn liquide middelen omschreven als “contant geld dat als betaalmiddel in omloop is, of verhandelbare instrumenten aan toonder”. Er zijn echter gevallen gesignaleerd waarin criminelen in aanzienlijke mate gebruik hebben gemaakt van zeer liquide commodity’s zoals goud om geldsommen weg te sluizen, waardoor zij geen aangifte moesten doen.

    […]

    De achterliggende gedachte is dat criminelen die willen vermijden dat zij contant geld moeten aangeven, dit soms omzetten in edele commodity’s zoals gouden munten. Indien, zoals wordt voorgesteld, gouden munten en hoogzuiver ongemunt goud onder het toezichtskader worden gebracht, zullen criminelen mogelijkerwijs andere uitwijkmogelijkheden zoeken in de vorm van andere commodity’s.”

    Financiële repressie

    Onder het nieuwe wetsvoorstel krijgt de douane ook de bevoegdheid om liquide middelen als contant geld, goud en diamanten in beslag te nemen beneden de grens van €10.000, indien er een vermoeden bestaat van een criminele activiteit. Dat betekent dat de douane ook een paar duizend euro aan gouden munten in beslag kan nemen op het moment dat je de Europese Unie verlaat of binnenkomt. Deze strenge regels gelden overigens niet voor verkeer tussen EU-landen, want daarvoor geldt vrij verkeer van goederen.

    Om de effectiviteit van de grenscontroles verder te vergroten zijn er in het wetsvoorstel nog meer bepalingen opgenomen. Zo moeten de verschillende lidstaten van de Europese Unie in de toekomst meer gegevens over de grenscontroles met elkaar uitwisselen en moeten zij hun sanctiebeleid harmoniseren. Momenteel zijn de sancties per lidstaat weer anders, waardoor het voor criminelen lucratief kan zijn om geldstromen via bepaalde landen te laten verlopen.

    Volgens het Europees Parlement moeten de regels worden aangescherpt om witwassen, belastingontduiking en financiering van terrorisme te voorkomen. Dat zijn op zichzelf valide argumenten, maar tegelijkertijd betekent het ook een inperking van de vrijheid van het individu. Wil je een deel van je vermogen in edelmetaal naar een ander land buiten de Europese Unie brengen, dan kan dat alleen nog maar als je daar aangifte van doet bij de douane. Ook als dat vermogen legitiem verkregen is en alle belastingen zijn betaald.

    Dit artikel wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en verzekerde opslag van edelmetalen. Wilt u goud kopen? Neem dan contact op door te mailen naar [email protected] of door te bellen naar +31(0)88-4688488.