Tag: goudmarkt

  • Britse toezichthouder wil fixing goudprijs onderzoeken

    De Britse financiële toezichthouder gaat een onderzoek starten naar de prijsvorming op de goudmarkt in Londen. Twee keer per dag stellen een vijftal banken telefonisch de goudprijs vast, door te kijken naar de prijzen waartegen op dat moment transacties worden uitgevoerd. Bij deze procedure leggen Barclays, Deutsche Bank, Nova Scotia, HSBC en Société Générale de goudprijs vast waar handelaren, centrale banken, juweliers en goudmijnen hun prijs op baseren.

    Het is dezelfde methode die gebruikt wordt om de Liborrente vast te stellen en die zo gevoelig blijkt te zijn voor manipulatie. Dat is ook de strekking van het paper “Fixing a Leaky Fixing: Short-Term Market Reactions to the London PM Gold Price Fixing” dat in september gepubliceerd werd in een wetenschappelijk tijdschrift over de futuresmarkt. De onderzoekers stellen in dat artikel dat de manier waarop de goudprijs wordt vastgesteld niet meer aansluit bij de financiële markt van vandaag de dag. Informatie verspreid zich veel sneller dan in de tijd dat er nog geen internet was en daardoor is het voor handelaren veel makkelijker geworden om te anticiperen op de AM Fixing en de PM Fixing.

    Goudprijs fixing

    Het telefonisch vaststellen van de goudprijs is een proces dat tenminste een paar minuten duurt, maar dat in sommige gevallen ook een uur kan duren. In de tussentijd kunnen handelaren positie innemen en kunnen de handelaren met voorkennis anticiperen op de fix van de goudprijs. Vier handelaren uit de goudmarkt bevestigden tegenover Bloomberg dat de telefoongesprekken voor de AM en PM fixings gebruikt worden als informatiebron.

    “Handelaren die betrokken zijn bij de fixings hebben, al is het maar heel even, informatie over de markt die superieur is aan de informatie waar de andere handelaren over beschikken”, aldus Thorsten Polleit. Polleit is hoofdeconoom van het in Frankfurt gevestigde handelshuis Degussa Goldhandel GmbH en voormalig econoom bij Barclays. “Het is een zwakke punt in de Londen goud fixing”.

    1919

    Al sinds 1919 wordt de goudprijs door een klein aantal banken vastgesteld. Dat begon in het kantoor van de Rothschild’s in het financiële centrum van Londen, waar bankiers twee keer per dagen bij elkaar kwamen. De voorzitter (een rol die ieder jaar werd gewisseld tussen de vijf banken) gaf dan een prijs aan die dicht bij de spotprijs van dat moment lag. Vervolgens gaven andere banken door hoeveel kilogram goud ze voor die prijs wilden kopen voor hun klanten en voor eigen rekening en hoeveel ze voor die prijs wilden verkopen. Dat ging door totdat er een prijs gevonden werd waarop het verschil tussen kopers en verkopers kleiner was dan 50 goudstaven (620 kilogram). Die procedure wordt nu telefonisch uitgevoerd, maar is in de basis niet veranderd.

    De fixing van de goudprijs in Londen wordt onderzocht

    De fixing van de goudprijs in Londen wordt onderzocht

    Voorkennis

    Volgens handelaren, academici en investeerders die geïnterviewd werden door Bloomberg News kunnen de vijf banken die betrokken zijn bij de vaststelling van de dagelijkse goudprijs kort van tevoren al zien of de goudprijs gaat stijgen of dalen, omdat ze zicht hebben op het aantal kopers en verkopers in de markt. Zo kunnen de traders van de vijf banken die de fixing vaststellen al minuten van tevoren met vrij grote zekerheid inschatten dat de prijs gaat stijgen of dalen.

    “De informatie sijpelt door van de vijf grote banken naar hun cliënten en komt daarna bij de rest van de markt terecht”, aldus Andrew Caminschi. Hij onderzocht samen met Richard Heaney de procedure waarmee de goudprijs tweemaal daags wordt vastgesteld. “In een wereld waarin het voordeel behaald kan worden op de milliseconde heeft die informatie zeker waarde”, zo licht Caminschi toe.

    Libor

    Toezichthouders gaan onderzoeken hoe dit soort fixings vastgesteld en verwerkt worden door het financiële systeem. Eerder dit jaar kregen banken als Barclays en RBS nog $3,7 miljard aan boetes voor de kiezen vanwege manipulatie van de Liborrente. Dat rentetarief bleek gemakkelijk te manipuleren door banken, met als resultaat dat banken meer winst konden maken op leningen ten koste van de klant. Ook de oer-Hollandse Rabobank deed mee aan dit spel en kreeg daar laatst een boete voor van bijna $1 miljard. Afgezien van die boete leed de bank veel imagoschade. Piet Moerland stapte direct op en Sipko Schat werd onder druk van de lokale Rabobank kantoren ook weggestuurd.

    Er zijn geen aanwijzingen om aan te nemen dat er gemanipuleerd wordt met de fixings van de goudprijs, maar economen en academici zijn het er wel over eens dat de methode om de prijs vast te stellen ernstig achterhaald is en daardoor gevoelig is voor misbruik. Daarnaast zou direct toezicht op de totstandkoming van de AM fix en de PM fix ontbreken.

    ‘Geen commentaar’

    Woordvoerders van Barclays, Deutsche Bank, HSBC en Société Générale wilden geen verklaring afleggen tegenover Bloomberg inzake het onderzoek naar de fixing van de goudprijs. De woordvoerder van Noca Scotia wilde wel commentaar geven en schreef in een email aan Bloomberg dat hun bedrijf een diepgewortelde cultuur van toezicht en controle heeft en dat Noca Scotia uitkijkt naar nieuwe ideeën om de bestaande processen en werkwijze te verbeteren.

     

  • Chinese vraag naar goud veel groter dan gedacht

    Chinese vraag naar goud veel groter dan gedacht

    De Chinese vraag naar goud is veel groter dan eerder werd aangenomen, zo schrijft Reuters vandaag. Hoewel het meeste goud via Hong Kong wordt geïmporteerd is er ook een substantiële hoeveelheid goud die rechtstreeks via Shanghai het land binnen komt. En dan hebben we het nog niet eens over de aankopen van de Chinese centrale bank, want die zijn volgens Reuters ook niet inbegrepen bij deze importcijfers.

    De import van goud via doorvoerhaven Hong Kong wordt doorgaans gebruikt als indicator voor de Chinese vraag naar goud, omdat verreweg het meeste metaal via deze weg het land binnen komt. China publiceert geen importcijfers over de totale import, maar laat wel weten hoeveel ton er iedere maand van Hong Kong naar China gaat. Tot en met september was dat netto ongeveer 826 ton goud, aanzienlijk meer dan over de zelfde periode van vorig jaar. Maar daarmee zijn we er nog niet, want uit berekeningen van Reuters blijkt dat er dit jaar tenminste 133 ton geel metaal rechtstreeks naar China geëxporteerd is.

    Reuters baseert zich op de exportcijfers van de twintig grootste goud exporterende landen van de wereld die gedetailleerde gegevens publiceren over hun export van goud. Deze data is afkomstig van de Global Trade Information Services (GTIS). De totale rechtstreekse export van goud naar China is mogelijk nog groter dan 133 ton, aangezien het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland volgens Reuters geen complete exportgegevens publiceren.

    Meer goud naar Shanghai

    “Dit jaar hebben we een aanzienlijke stroom van fysiek goud gezien die rechtstreeks naar Shanghai ging. De komende twee jaar zal er nog meer goud rechtstreeks naar Shanghai gaan”, zo verklaarde Cameron Alexander van Thomson Reuters GFMS. Volgens Alexander is het misleidend om nog langer alleen naar de Hong Kong importcijfers te kijken, aangezien de directe Chinese import van het edelmetaal via Shanghai toeneemt.

    “In de afgelopen maanden hebben we zowel in China als in Hong Kong een significante stijging waargenomen in de import van goud”, zo verklaarde een niet nader genoemde bron die betrokken is bij de import van fysiek goud in Shanghai. Deze bron wist ook te melden dat een groot deel van de Zwitserse export van goud rechtstreeks naar Shanghai wordt overgebracht. Volgens Philip Klapwijk van het in Hong Kong gevestigde consultancybureau Precious Metals Insight wijst de stijgende import via Shanghai erop dat de Chinese overheid het voor de bevolking makkelijker wil maken om goud te kopen en te verhandelen.

    Goudbaren van 1 kilogram zijn ongekend populair in China

    Goudbaren van 1 kilogram zijn ongekend populair in China

    Chinese centrale bank koopt goud

    Ook de 133 ton goud die naar voren komt uit de berekeningen van Reuters staat los van de mogelijke import van goud door de Chinese centrale bank. De officiële goudreserve van China is in 2009 voor het laatst vrijgegeven en is vastgesteld op 1.054 ton. De schattingen van de huidige voorraad lopen uiteen, maar volgens kenners heeft de centrale bank van China volgend jaar ongeveer 4.000 tot 5.000 ton in de kluis liggen. Volgens Klapwijk heeft de centrale bank van China in de eerste helft van dit jaar naar schatting 300 ton goud gekocht. Hij verwacht dat de centrale bank van China in de tweede helft van het jaar edelmetaal zal blijven kopen als diversificatie voor haar dollarreserves.

    Goud verhuist van ETF’s naar de Chinezen

    Reuters meldt op basis van verschillende bronnen dat er in Zwitserland op grote schaal goud wordt omgesmolten van 400 troy ounce ‘Good Delivery’ goudstaven naar kleinere baren van 1 kilogram. Deze baren van 1 kilo worden massaal naar China verscheept, waar ze verkocht worden aan beleggers en juweliers. De grote goudstaven van 400 troy ounce komen voor een groot deel uit zogeheten exchange traded funds (ETF’s).

    Scott Morrison van smelterij Metalor zei daar het volgende over tegenover Reuters:

    “We zien een gigantische stroom van goud in en uit Zwitserland. De instroom bestaat voornamelijk uit grote 400 troy ounce goudstaven die we omsmelten naar kleinere goudbaren van 1 kilogram. Van april tot en met augustus werden er grote volumes goud uit onze smelterijen overgebracht naar Azië.”

    De goudprijs is dit jaar al met meer dan 20% gezakt. In april zakte de prijs in twee handelsdagen zelfs met meest in dertig jaar tijd. Sindsdien is de vraag naar het gele metaal vanuit Azië explosief toegenomen. De laatste maanden is de vraag uit deze hoek weer iets gezakt ten opzichte van de recordniveaus van eerder dit jaar, maar de vraag is nog steeds hoog.

    “70% van de baren bestemd voor China”

    Argor-Hereaus, één van de grootste smelterijen van Zwitserland, smelt ook goudstaven van ETF’s om tot kleinere baren voor de Aziatische markt. Directeur Bernhard Schnellmann zei tegenover Reuters het volgende over de opkomst van China op de wereldwijde goudmarkt:

    We moeten ons realiseren dat er nu een belangrijke speler actief is op de goudmarkt. Als je een paar jaar terug kijkt was China nergens te bekennen. De Chinezen zijn niet alleen nieuw op de wereldwijde goudmarkt, ze zijn ook nog eens een zeer grote speler geworden. Ongeveer 70% van alle kilo baren die Argor Hereaus momenteel produceert gaat richting China.”

    Chinezen halen veel goud uit Zwitserland

    Chinezen halen veel goud uit Zwitserland (Bron: Koosjansen)

  • Grafiek: De vraag naar goud over de afgelopen vijf jaar

    In het laatste kwartaalrapport van de World Gold Council troffen we een interessante tabel aan met alle kwartaalcijfers van de afgelopen vijf jaar. We hebben deze gegevens omgezet naar een grafiek, zodat de belangrijkste ontwikkelingen in de fysieke goudmarkt over de afgelopen vijf jaar zichtbaar worden. Uit deze grafiek kunnen we afleiden dat de vraag naar gouden munten en goudbaren (rode balkjes) de afgelopen jaren sterk is toegenomen. Daarnaast zien we dat de goud-ETF’s dit jaar voor het eerst massaal goud hebben geliquideerd, waarmee een jarenlange trend van groeiende goudvoorraden gebroken is. Tot slot valt ons op dat centrale banken zijn overgestapt van netto verkopers naar netto kopers van goud.

    Vraag naar fysiek goud over de afgelopen vijf jaar

    Vraag naar fysiek goud over de afgelopen vijf jaar, klik op de grafiek voor een grotere versie

  • World Gold Council: Azië domineert fysieke goudmarkt

    De World Gold Cold Council bracht vandaag haar rapport uit over de ontwikkelingen in de goudmarkt in het derde kwartaal van dit jaar. Als we daar één ding uit kunnen concluderen dan is het wel dat Azië de fysieke goudmarkt steeds meer domineert. Uit de berichtgeving op Marketupdate kon u deze trend al waarnemen, maar met de cijfers van de World Gold Council in de hand kunnen we deze ontwikkeling ook cijfermatig sterk onderbouwen.

    Een tweede trend die we waarnemen is dat steeds meer vraag verschuift van een indirecte belegging in goud (denk aan ETF’s) naar een directe belegging in gouden munten en goudbaren. Een andere ontwikkeling – die al in 2010 begon – is dat centrale banken weer goud kopen. De volumes zijn dit jaar wat kleiner dan in 2012, maar het gaat nog steeds om een grote hoeveelheden goud die haar weg weet te vinden naar de kluizen van centrale banken. Voordat we deze drie trends doornemen werpen we eerst een blik op de goudmarkt als geheel.

    World Gold Council ziet vraag naar goud met 21% dalen

    In het derde kwartaal van dit jaar was de wereldwijde vraag naar goud 868,5 ton, een daling van 21% ten opzichte van het derde kwartaal van vorig jaar en een daling van iets meer dan 5% ten opzichte van het tweede kwartaal van 2013. De grote daling in vergelijking met een jaar geleden is voor een groot deel toe te schrijven aan goudverkopen van zogeheten exchange traded funds (ETF’s). Dat zijn fondsen die fysiek goud aanhouden als onderpand voor aandelen die op de beurs verhandeld kunnen worden.

    ETF’s: Deze aandelen zijn het hele jaar al niet bepaald in trek, want beleggers verkochten veel van deze posities. Banken namen deze papieren over en brachten deze terug naar de ETF’s in ruil voor het fysieke goud. In het derde kwartaal van dit jaar werd er via deze weg 118,7 ton aan fysiek goud onttrokken uit de verschillende goud-ETF’s, terwijl er in het derde kwartaal van vorig jaar nog 137,8 ton goud aan de goud-ETF’s werd toegevoegd.

    Juwelen: De vraag naar gouden juwelen zakte in het derde kwartaal iets terug, na een uitzonderlijk sterk tweede kwartaal. In het derde kwartaal was de vraag naar gouden juwelen 486,7 ton, tegenover een recordhoeveelheid van 603 ton in het tweede kwartaal van dit jaar. Centrale banken kochten in het derde kwartaal meer goud (93,4 ton) dan in het tweede kwartaal (79,3 ton), maar in de zes kwartalen die daaraan vooraf gingen kochten centrale banken meer goud.

    Technologie: De vraag naar goud vanuit de technologiesector blijft al jaren vrij stabiel op ongeveer 100 ton per kwartaal. In het derde kwartaal kwam de vraag uit deze hoek uit op 102,8 ton, een kleine daling ten opzichte van de 104 ton in het tweede kwartaal en een kleine stijging ten opzichte van de 102,1 ton goud in dezelfde periode van vorig jaar.

    Vraag naar goud zakte volgens de World Gold Council met 21% in het derde kwartaal

    Vraag naar goud zakte volgens de World Gold Council met 21% in het derde kwartaal

    Totale vraag naar goud in eerste drie kwartalen van 2013 overtreft voorgaande jaren

    Totale vraag naar goud in eerste drie kwartalen van 2013 overtreft voorgaande jaren (Bron: World Gold Council)

    Het aanbod van sloopgoud valt dit jaar lager uit

    Het aanbod van sloopgoud valt dit jaar lager uit (Bron: World Gold Council)

    Goud verschuift van west naar oost

    Een belangrijke trend in de goudmarkt is de verschuiving van de vraag van west naar oost. In het rapport van de World Gold Council treffen we drie grafieken aan die deze ontwikkeling laten zien. De eerste grafiek laat zien hoe groot de totale vraag naar fysiek goud in de eerste drie kwartalen van dit jaar was in Westerse markten (rechts) en in het Verre Oosten en het Midden-Oosten (links).

    Vraag naar goud in Westerse landen valt in het niet bij landen als China en India

    Vraag naar goud in Westerse landen valt in het niet bij landen als China en India (Bron: World Gold Council)

    Een andere grafiek die we graag even uitlichten is die van de stijgende vraag naar gouden sieraden in de eerste drie kwartalen van 2013 ten opzichte van dezelfde periode van 2012. Deze grafiek laat zien dat men in het Midden-Oosten en in Aziatische landen meer goud heeft gekocht dan vorig jaar. In twee grote Europese markten (Verenigd Koninkrijk en Italië) daalde de vraag naar gouden sieraden ten opzichte van vorig jaar.

    Vraag naar gouden sieraden steeg in veel Aziatische markten

    Vraag naar gouden sieraden steeg in veel Aziatische markten (Bron: World Gold Council)

    Verschuiving van goud-ETF’s naar fysiek goud

    De cijfers van het World Gold Council laten ook zien dat de goud-ETF’s over hun hoogtepunt heen is. Beleggers verkopen massaal aandelen in dit type fondsen. Tegelijkertijd neemt de vraag naar fysiek goud toe. Vooral in het tweede kwartaal was deze trend duidelijk zichtbaar, toen er tegelijkertijd een recordhoeveelheid goud werd aangeboden door ETF’s en werd verkocht in de vorm van gouden munten en baren. De volgende grafiek laat deze ontwikkeling – die dit jaar begonnen is – goed zien. Het derde kwartaal was veel minder extreem dan het tweede kwartaal. Er werden minder munten en baren verkocht, maar tegelijkertijd werd er ook minder veel goud geliquideerd door ETF’s.

    Wat we in ieder geval uit deze grafiek kunnen concluderen is dat de vraag naar gouden munten en baren weinig lijkt te lijden onder de daling van de goudprijs. In het tweede kwartaal ging de prijs van het gele metaal ook al omlaag, maar toen werd de daling nog ontvangen met een explosieve vraag naar munten, baren en sieraden. In het derde kwartaal was het beduidend rustiger in de handel.

    Beleggers verschuiven hun focus van ETF's naar fysiek goud in eigen bezit

    Beleggers verschuiven hun focus van ETF’s naar fysiek goud in eigen bezit

    Centrale banken blijven goud kopen

    De data van de World Gold Council laat ook zien dat centrale banken nog steeds goud kopen. Deze trend begon 2010 en is sindsdien niet meer gestopt. Vorig jaar kochten centrale banken netto 534,6 ton goud, het grootste volume sinds 1964. Dit jaar valt het volume wat lager uit, maar er is nog steeds sprake van structurele aankopen. Dat geeft een belangrijk signaal aan de goudmarkt, want centrale banken weten goed hoe ons financiële systeem erbij staat. Als zij besluiten om goud te kopen, dan geeft dat aan dat ze minder vertrouwen hebben in de waarde van hun valutareserves. Dit jaar hebben vooral de centrale banken van Turkije, Rusland, Zuid-Korea en Kazachstan goud aan hun reserves toegevoegd.

    Mogelijk heeft de Chinese centrale bank dit jaar nog veel meer goud gekocht, maar dat kunnen we niet direct afleiden uit de maandelijkse import van goud via Hong Kong. Wel laten deze cijfers zien dat China dit jaar veel meer goud heeft geïmporteerd dan vorig jaar.

    Centrale banken blijven onverminderd goud kopen

    Centrale banken blijven onverminderd goud kopen (Bron: World Gold Council)

  • Video: De goudmarkt in het derde kwartaal van 2013

    De World Gold Council (WGC) publiceerde vandaag haar kwartaalrapport voor de goudmarkt in het derde kwartaal van 2013, waar we later vandaag nog uitgebreid verslag van zullen doen. Een korte samenvatting van het rapport is al beschikbaar, want de WGC heeft op haar website al een video geplaatst waarin de ontwikkelingen van het derde kwartaal worden samengevat. Marcus Grubb, de algemeen directeur van de WGC, neemt de cijfers in hoofdlijnen door.

    Houdt Marketupdate vandaag in de gaten voor de uitgebreide geschreven samenvatting van het rapport.

  • Analyse: Waarom de goudprijs verder kan zakken

    Op het blog van Jesse’s Café Américain wordt met enige regelmaat een grafiek geplaatst van de COMEX, het platform waar termijncontracten voor onder andere goud en zilver verhandeld worden. Deze grafiek laat zien hoeveel handel er is in termijncontracten en hoeveel fysiek goud er beschikbaar is om daadwerkelijk uit te leveren als daarom gevraagd wordt. De laatste versie van deze grafiek ziet er als volgt uit. Van boven naar beneden ziet u de goudprijs, het aantal papieren claims op goud, het beschikbare aanbod van fysiek goud en de verhouding tussen het ‘papiergoud’ en het fysiek goud.

    In dit artikel zal ik proberen uit te leggen wat de betekenis is van onderstaande grafiek en welke invloed de termijnmarkt voor goud heeft op de fysieke goudmarkt. Mijn overtuiging is dat de goudprijs zoals we die nu kennen verder zal zakken en uiteindelijk compleet irrelevant zal worden. Wilt u weten wat ik daarmee bedoel? Lees dan verder…

    Steeds meer claims op goud op de COMEX

    Steeds meer claims op goud op de COMEX (Bron: Jesse’s Café Américain)

    Fractioneel goud

    Zoals u ziet is is er het afgelopen jaar een hoop gebeurd in deze papieren goudmarkt. Terwijl de handel in papieren claims op goud gewoon verder gaat is er sinds april veel fysiek metaal aan de COMEX onttrokken. Sinds april dit jaar is de beschikbare goudvoorraad op de COMEX gezakt van 3 miljoen naar ongeveer 600.000 troy ounce (derde lijn), terwijl de ‘Open Interest’ (de vraag naar goudcontracten) redelijk constant bleef op ongeveer 40 miljoen troy ounce (tweede lijn).

    Het gevolg daarvan is dat er op iedere troy ounce fysiek goud in de COMEX nu 61 claimbewijzen circuleren, meer dan ooit tevoren. Begin dit jaar schommelde het aantal claims op goud tussen de 10 en 20 keer de beschikbare hoeveelheid fysiek goud en voor die tijd kwam deze verhouding eigenlijk nooit boven de 40 uit. Tussen 2003 en 2009 was het aantal papieren claims op goud gemiddeld slechts tien keer zo groot als de beschikbare voorraad fysiek goud.

    Handelaren die actief zijn op de COMEX weten dat er maar een fractie fysiek goud beschikbaar is om de waarde van alle contracten te dekken. Dat is geen probleem, omdat vrijwel alle handelaren geen belangstelling hebben voor een fysiek uitlevering van goud. Ze kopen de termijncontracten om te speculeren op een prijsontwikkeling of om een shortpositie in fysiek goud af te dekken. Ze wikkelen de contracten doorgaans af met een ‘cash settlement’, een verrekening van het verschil tussen de eerder afgesproken goudprijs en de spotprijs van dat moment.

    Zo lang dit spel doorgaat blijft het fysieke goud liggen waar het ligt en kunnen bankiers met diepe zakken de goudprijs omhoog en omlaag duwen om de volatiliteit hoog te houden. Dat is precies wat men in de jaren zeventig voor ogen had met de introductie van deze papieren goudmarkt. In april publiceerden we op Marketupdate een Wikileaks cable over deze papieren goudmarkt. Daaruit quoten we de volgende (vertaalde) passage:

    “Goudhandelaren verwachten de vorming van een omvangrijke futuresmarkt voor goud. Alle goudhandelaren lieten weten dat een dergelijke futuresmarkt een significante proportie zou krijgen en dat de handel in fysiek goud ten opzichte van die futuresmarkt minimaal zal zijn. Ook werd door goudhandelaren de verwachting uitgesproken dat een groot handelsvolume in een futuresmarkt voor goud zou bijdragen aan een grotere volatiliteit. Een meer volatiele goudprijs zou op haar beurt de vraag naar fysiek goud verminderen en waarschijnlijk ook het hamsteren van goud door Amerikaanse burgers frustreren.” – Bron: Wikileaks (h/t: @mortymer001)

    De termijnmarkt als demper voor de goudprijs

    De termijnmarkt voor goud functioneert in feite als een soort demper voor de fysieke goudmarkt. In plaats van fysiek goud te kopen kan men ook een positie nemen op de termijnmarkt voor goud, een markt waar het aanbod vrijwel even flexibel kan bewegen als de vraag. Terwijl de beschikbaarheid van fysiek goud beperkt en relatief constant is kan het aanbod van papieren claims op goud altijd groeien. Omdat er in de termijnmarkt voor goud vrijwel geen fysieke uitlevering plaatsvindt kan zowel de vraag naar als het aanbod van papiergoud vrijwel onbeperkt groeien.

    De bovenstaande grafiek laat zien dat de handel in termijncontracten voor goud niet beperkt wordt door de hoeveelheid fysiek goud. Omgekeerd is het ook zo dat een toenemende vraag naar fysiek goud geen directe invloed uitoefent op de prijs van deze termijncontracten. De termijnmarkt voor goud op de COMEX en de fysieke goudmarkt zijn twee totaal verschillende markten. De eerstgenoemde is uitgedrukt in dollars veel groter is dan de fysieke goudmarkt daarom kan het nog steeds zo zijn dat de handel in de claims op goud de prijs van het fysieke goud dicteert en niet omgekeerd.

    Doordat de termijnmarkt voor goud vrijwel compleet los staat van de fysieke goudmarkt is de goudprijs makkelijk te beïnvloeden. Een stijgende vraag naar goud kan opgevangen worden met extra aanbod, zonder dat men daarvoor fysiek goud uit een kluis of uit een goudmijn moet halen. Het fysieke goud blijft buiten beeld en dat lijkt ook precies de bedoeling te zijn van de termijnmarkt voor goud op de COMEX.

    Het einde van de termijnmarkt voor goud?

    Nu de goudprijs daalt zien we een grote verschuiving in de goudmarkt. Aan de ene kant zien we dat beleggers door de daling van de goudprijs hun papieren posities van de hand doen en aan de andere kant zien we dat de vraag naar fysiek goud juist explosief is gestegen. Men is nog steeds bereid fysiek goud aan te bieden tegen de prijs van een claim op goud, terwijl de bovenstaande grafiek laat zien dat die claim op goud steeds minder waard begint te worden. Immers, tegenover iedere troy ounce fysiek goud staan steeds meer claims op goud.

    De goudprijs – dat is de prijs van een claim op goud – lijkt rijp voor een afwaardering, maar die kan uitsluitend door de fysieke goudmarkt worden afgedwongen. Mijn overtuiging is dat we daar langzaam op af stevenen, omdat het ‘makkelijke’ aanbod van goud vroeg op laat zal opdrogen. De explosief gestegen vraag naar fysiek goud werd dit jaar voor een gedeelte opgevangen met goud dat geliquideerd werd door ETF’s en voor een gedeelte met aanbod van sloopgoud. Volgens de World Gold Council is het aanbod van sloopgoud al over haar hoogtepunt heen.

    Beide bronnen zijn niet oneindig, want er komt een moment waarop al dat goud is los geschud uit de zwakke handen in de markt en zijn weg heeft gevonden naar de sterke handen in de markt. Dat zijn kopers die niet van plan zijn om het goud snel weer van de hand te doen.

    Vanaf dat moment is de goudprijs – de prijs van een claim op goud – niet meer relevant, omdat er tegen die prijs geen fysiek goud meer te krijgen zal zijn. Wat er nog te krijgen is zal marginaal zijn in vergelijking tot de totale vraag naar fysiek goud.

    Ontkoppeling

    Vanaf dat moment zal de prijs van goud op de termijnmarkt haar relevantie verliezen. Niet langer bepalen de termijncontracten de werkelijke goudprijs, maar de mensen die op dat moment fysiek goud bezitten en die een hogere prijs kunnen vragen. Zodra het aanbod van goud tegen de huidige prijs opdroogt zal er snel een nieuw evenwicht gevonden worden, een evenwicht dat tot stand komt door een wisselwerking tussen de aanbieders van fysiek goud en de vraag naar fysiek goud. Zodra de totstandkoming van de goudprijs terugkeert naar de fysieke markt, waar men een hogere goudprijs zal afdwingen, zal de vraag naar afgeleide producten zoals termijncontracten en futures afnemen. De vraag naar goud die voorheen werd gekanaliseerd richting papieren afgeleiden van goud zal op dat moment terugkeren naar het fysieke goud.

  • Kluis voor 2.000 ton goud geopend in China

    Deze maand opent het bedrijf Malca-Amit in China een kluis die plaats biedt aan 2.000 ton goud, het dubbele van de jaarlijkse Chinese vraag naar goud. Deze gigantische kluis leent zich ook voor de opslag van andere waardevolle goederen, zoals diamanten, juwelen en kunst, zo verklaarde Joshua Rotbart van Malca-Amit tegenover Bloomberg. Deze goudkluis vervult de behoefte aan opslagruimte in de Aziatische regio, waar steeds meer fysiek goud verhandeld en opgeslagen wordt.

    Volgens de World Gold Council (WGC) overstijgt de Chinese vraag naar goud dit jaar voor het eerst de 1.000 ton, een toename van 29% ten opzichte van vorig jaar. Daarmee neemt China de eerste plaats over van India als grootste afnemer van fysiek goud op de wereldwijde markt. Bloomberg schrijft dat de bouw van deze goudkluis een weerspiegeling is van de globale verschuiving van goud van West naar Oost, een trend die we begin dit jaar al beschreven op Marketupdate.

    Volgens HSBC zijn China, India, Vietnam en Indonesië samen goed voor 60% van de wereldwijde vraag naar goud. In 2004 was het marktaandeel van deze vier landen nog maar 35% op de wereldwijde goudmarkt. Volgens Philip Klapwijk van het in Hong Kong gevestigde Precious Metals Insights Ltd. is de trend van een groeiende vraag naar goud vanuit Azië nog steeds zeer sterk. “De bouw van een goudkluis als deze is een overduidelijk signaal dat er vertrouwen is in de Chinese goudmarkt”, zo verklaarde de analist die de goudmarkt al sinds 1988 volgt.

    Meer goud naar China

    Volgens Joshua Rotbart van Malca-Amit gaat er steeds meer goud richting China. Met een kluis als deze wordt het makkelijker om goud te verhandelen tussen verschillende banken. “Deze nieuwe opslaglocatie kan gebruikt worden als een spil in de handel, zodat buitenlandse en binnenlandse banken zaken kunnen doen binnen deze opslagfaciliteit. Daarmee bespaart men tijd en geld”, zo licht Rotbart toe. “We verwachten veel vraag van buitenlandse banken en we zijn met een aantal al in gesprek. Het is een stap voorwaarts, omdat deze kluis minder beperkingen stelt aan de manier waarop ze willen opereren in China”.

    De nieuwe kluis in Shanghai is voornamelijk bedoeld voor internationale en Chinese financiële instellingen, maar kan ook gebruikt worden voor de kunstgemeenschap. In Waigaoqiao, de vrijhandelszone van de Chinese havenstad, zijn minder restricties op investeringen en internationale handel. Malca-Amit heeft ook kluizen voor goud en andere waardevolle objecten in Hong Kong, Singapore, Zurich, Genève, Londen en Bangkok.

    Verschuiving van West naar Oost

    In Azië wordt steeds meer fysiek goud gekocht, terwijl Wersterse beleggers door de daling van de goudprijs juist veel goud van de hand doen. Alleen dit jaar hebben de zogeheten goud-ETF’s al meer dan 755 ton goud geliquideerd, waarvan een groot gedeelte waarschijnlijk richting Azië is gegaan. Koos Jansen publiceerde grafieken van de toegenomen export van goud vanuit Londen naar Zwitserland en vanuit Zwitserland naar Hong Kong.

    We hebben een chronologisch overzicht gemaakt van alle artikelen die op Marketupdate verschenen zijn over dit onderwerp. Lezers van Marketupdate kunnen niet meer zeggen dat ze deze trend niet zagen aankomen. Alle artikelen komen uit 2013.

    Malca-Amit opent nieuwe kluis voor 2.000 ton goud in Shanghai

  • Dubai wil eigen handelsplatform voor goud

    De Dubai Gold & Commodities Exchange (DGCX) wil in het tweede kwartaal van volgend jaar een termijnmarkt voor goud openen in Dubai. Daarmee kan men beantwoorden aan de toenemende vraag naar goud in deze regio. Op deze beurs worden al futures voor goud en zilver verhandeld, maar er zijn gesprekken met de lokale goudsector gaande om daar vanaf volgend jaar ook spot contracten aan toe te voegen. Dat verklaarde Gary Anderson, de CEO van de Dubaise grondstoffenbeurs, tegenover Bloomberg.

    Dubai als knooppunt voor de goudmarkt

    Dubai is een belangrijk knooppunt geworden in de internationale goudmarkt. De vraag naar goud in deze rijke oliestaat is de afgelopen zes tot tien jaar met een factor acht toegenomen. Op dit moment vindt ongeveer 25% van alle fysieke goudhandel plaats in de Verenigde Arabische Emiraten, omdat het land een strategische locatie heeft dicht bij de landen die het meeste goud kopen. In de eerste helft van dit jaar werd er voor $45 miljard aan goud verhandeld in Dubai, een sterke toename vergeleken met de $70 miljard in 2012. Het verschil met vorig jaar is extra groot omdat de gemiddelde goudprijs dit jaar een stuk ligt dan in 2012.

    “Dubai is een belangrijk centrum en we hebben hier een goed ecosysteem van smelterijen tot juweliers en alles wat daar tussenin zit. Het enige wat Dubai nog echt ontbreekt is een eigen spot markt voor goud,” zo verklaarde Gary Anderson.

    India en China zijn de grootste afnemers van fysiek goud, zo blijkt uit cijfers van de World Gold Council. Dit jaar naderen zowel China als India een totale vraag van 1.000 ton goud. Voor China is dat meer dan het oude record van 778,6 ton in 2011 en voor India is dat een benadering van het all-time high van 1.006,5 ton in 2010. “Er is een groeiende vraag naar goud en wij zitten op een geweldige locatie. De afgelopen 18 maanden is er zeker een trend geweest van goud dat verschuift van het Westen naar het Oosten.”

    Die trend is ook zichtbaar in de cijfers. Goud-ETF’s hebben het afgelopen jaar 750,2 ton goud op de markt gebracht, omdat beleggers hun aandelen in dit soort fondsen door de dalende goudprijs van de hand deden. Op 25 oktober beschikten de verschillende goud-ETF’s die Bloomberg volgt gezamenlijk 1.881,4 ton goud, het laagste niveau sinds april 2010. Een groot gedeelte van dat goud is vermoedelijk naar Azië gegaan, want daar zagen we juist een explosieve stijging van de vraag naar goudbaren, gouden munten en sieraden.

    Goudcontracten

    Naar verwachting zal het goud op de toekomstige spotmarkt van Dubai verhandeld worden in contracten van 1 kilogram (32,15 troy ounce). Er zijn overigens nog geen plannen om contracten aan te bieden voor andere edelmetalen zoals zilver, platina en palladium, maar als daar vraag naar blijkt te zijn kunnen die volgens Gary Anderson nog toegevoegd worden.

    “De vraag naar zilver is relatief groot en er is geen reden om aan te nemen dat een spotmarkt voor zilver niet zal werken, maar daarvoor moeten we eerst met de industrie overleggen. Onze focus ligt echt op een spotmarkt voor goud”, zo voegt Anderson eraan toe.

    Een trouwe lezer van Marketupdate stuurde ons deze week twee foto’s op uit Dubai. Allerlei gouden munten en goudbaren in verschillende soorten en maten blijken ruim voorhanden te zijn in de etalages van goudhandelaren.

    Fysiek goud is gemakkelijk te krijgen in Dubai

    Fysiek goud is gemakkelijk te krijgen in Dubai

    Etalages vol met goudbaren en munten in Dubai

    Etalages vol met goudbaren en munten in Dubai

  • India blijft import gouden munten verbieden

    India handhaaft het importverbod voor gouden munten, zo maakte de Indiase minister van Financiën P. Chidambaram dinsdag bekend. Hij zei dat naar aanleiding van reacties die de regering gekregen heeft ten aanzien van dit beleid. Veel Indiërs willen gouden munten kopen als gift voor familie en vrienden, maar kunnen deze moeilijk verkrijgen door het importverbod. Chidambaram houdt vast aan zijn strategie en benadrukte tegenover de Economic Times of India dat het importverbod voor gouden munten van kracht blijft.

    De Indiase minister van Financiën benadrukte dat niemand gouden munten mag importeren en dat de banken daar streng op moeten toezien. “Ik heb banken gevraagd om heel streng te zijn, in het bijzonder de banken die goud importeren. Ze moeten de richtlijnen van de overheid en de Reserve Bank of India zorgvuldig naleven.”

    India beperkt import goud

    De Indiase regering en haar centrale bank voeren een heuse oorlog tegen goud. Het aanschaffen van edelmetaal wordt belemmert door een importquotum op goud, uitzonderlijk hoge invoerheffingen op goud, zilver en sieraden en door administratieve beperkingen voor juweliers en goudhandelaren. De regering streeft ernaar de import van goud dit jaar terug te brengen naar 850 ton. Dat zou een daling van honderd ton betekenen in vergelijking met vorig jaar en een besparing van $4 miljard op de importkosten.

    De importkosten zijn een serieus probleem voor de Indiase economie, omdat de prijzen van goud en olie de laatste jaren sterk zijn toegenomen. Tegelijkertijd is de waarde van de Indiase munt, de roepie, verzwakt. Het gevolg is een tekort op de betalingsbalans, een tekort dat in het vorige fiscale jaar een record bereikte van $88,2 miljard of 4,8% van het Indiase bbp. In mei importeerde India nog een recordhoeveelheid van 162,4 ton goud, omdat men anticipeerde op een verhoging van de importheffing en een daling van de goudprijs in de maand april. In september zakte de import van goud door alle importbeperkende maatregelen terug naar slechts 7,2 ton.

    In augustus publiceerde Marketupdate als één van de eerste sites een artikel over het importverbod op gouden munten, dankzij een tip van onze trouwe lezer marcel.

    India verbiedt sinds augustus de import van gouden munten

    India verbiedt sinds augustus de import van gouden munten

  • Rusland introduceert nieuwe contracten voor goud en zilver

    Rusland introduceert nieuwe contracten voor goud en zilver

    De beurs van Moskou opent binnenkort een eigen handelsplatform voor goud en zilver, zodat kleine banken makkelijker in edelmetalen kunnen handelen met lagere transactiekosten. De contracten worden uitgedrukt in Russische roebels en hebben betrekking op grammen goud en zilver. Contracten hebben een omvang van minimaal 10 gram goud of 100 gram zilver, zo verklaarde CEO Andrey Shemetov van de OAO Moskow Exchange tegenover Bloomberg. “In de eerste helft van 2014 zullen daar ook contracten voor platina en palladium aan toegevoegd worden”, aldus Shemetov.

    Over-the-counter

    In Rusland worden de meeste edelmetalen over-the-counter (OTC) verhandeld, een markt die gedomineerd wordt door grote Russische banken als OAO Sberbank. Kleinere banken die deze markt willen betreden zijn afhankelijk van beurshandelaren, waardoor ze meer kosten maken en meer risico lopen dan de grote banken. Daardoor zijn ze beperkt in hun mogelijkheden om goud en zilver aan te bieden aan hun klanten.

    “Het is goedkoper om te handelen in goud dat in roebels wordt uitgedrukt”, aldus vermogensbeheerder Ivan Fomenko van Absolut Bank. “Het wordt zo veel makkelijker om te kopen, te verkopen en posities te wisselen. Het is geweldig.” Fomenko kon niet zeggen hoeveel kosten kleine banken kunnen besparen dankzij deze nieuwe contracten voor goud en zilver, die eenvoudig in roebels te verhandelen zijn op de beurs.

    Rusland volgt het voorbeeld van Shanghai

    De beurs van Moskou volgt het voorbeeld van de Shanghai Gold Exchange, waar een publieke notering van goud in de eigen valuta als aanvulling is gekomen op de over-the-counter handel. Met de nieuwe goudcontracten kunnen banken een groot scala aan instrumenten creëren om posities in goud af te dekken of om de liquiditeit van posities te vergroten. De Russische beurs zal ook een swap overeenkomst voor goud en zilver introduceren, een instrument dat niet bestond in de besloten over-the-counter markt.

    Marcus Grubb van de World Gold Council (WGC) verklaarde tegenover Bloomberg dat het ongebruikelijk is om fysieke edelmetalen op te nemen in een beurs waar alleen aandelen en valuta verhandeld worden. Hij stelt dat de introductie van deze nieuwe contracten de goudmarkt positief kan beïnvloeden, omdat het handelsvolume in goud en zilver erdoor kan toenemen.

    Fysieke uitlevering

    De contracten voor goud en zilver op de Russische beurs kunnen ook fysiek uitgeleverd worden. Bloomberg schrijft dat banken met hun contracten fysieke goudbaren en zilverbaren kunnen opvragen en aanleveren. Daardoor worden de contracten niet alleen interessant voor speculanten, maar ook voor handelaren, producenten, juweliers en private beleggers.

    “De transparante markt voor goud zal de beste plek worden om de werkelijke waarde van Russisch goud vast te kunnen stellen. We hopen dat deze nieuwe contracten voor goud en zilver verandering zullen brengen in de markt voor edelmetalen, die momenteel een vrij verticale structuur heeft”, zo verklaarde Shemetov. Vermogensbeheerder Femenko is ook positief gestemd: “De operationele kosten worden lager, waardoor er nieuwe spelers kunnen toetreden tot de Russische goudmarkt. Daardoor zal de goudmarkt efficienter worden”.

    De handel in contracten voor goud en zilver aan de Russische beurs zal geopend zijn van 10:00 tot 23:50 (Moskou tijdzone). Futures op goud zullen een maximale looptijd kennen van zes maanden. De contracten worden een dag na afloop afgehandeld in cash settlement of fysieke uitlevering.

    Maleisië

    Ook in Maleisië kan men sinds kort handelen in soortgelijke goudcontracten. Deze contracten hebben betrekking op 100 gram goud, worden verhandeld in Maleisische ringgit en kennen alleen een ‘cash settlement’.

    Rusland opent binnenkort handel in goudcontracten

    Rusland opent binnenkort handel in goudcontracten, uitgedrukt in roebels (Bron: Reuters)

  • Grafieken: Vraag en aanbod in de goudmarkt

    Grafieken: Vraag en aanbod in de goudmarkt

    Goudstandaard publiceerde gisteren twee grafieken die de vraag en het aanbod op de goudmarkt in kaart brengen. De grafieken zijn gebaseerd op cijfers uit de jaarverslagen van de World Gold Council en gaan terug tot het jaar 2000. De grafieken laten zien dat de goudmarkt toen heel ander in elkaar zat dan nu. In 2000 bedroeg de vraag naar beleggingsgoud (zoals munten en baren) slechts 166 ton, omgerekend 4,35% van de totale vraag naar goud in dat jaar. De markt voor juwelen was veel bepalender voor de goudmarkt, want bijna 84% van alle vraag kwam toen uit deze hoek.

    Beleggers kopen meer goud

    Anno 2012 kopen beleggers veel meer fysiek goud, direct in de vorm van munten en baren of indirect in de vorm van goud-ETF’s. Van de totale vraag naar goud namen beleggers en spaarders vorig jaar 35% voor hun rekening. Daarmee wordt de goudmarkt in toenemende mate bepaald door particulieren die fysiek goud zien als bescherming van hun vermogen of als interessant beleggingsobject. In twaalf jaar tijd is het aandeel van juwelen in de totale vraag naar goud bijna gehalveerd, van bijna 84% naar iets meer dan 43%. De grafieken van Goudstandaard laten ook zien dat de totale vraag naar goud wat is toegenomen, maar dat de productie slechts in beperkte mate is opgeschroefd.

    Wereldwijde aanbod goud vanaf 2000

    Wereldwijde aanbod goud vanaf 2000 (Bron: Goudstandaard)

    Centrale bank kopen goud

    De toenemende vraag naar goud komt ook uit de hoek van centrale banken. Tot en met 2009 verkochten centrale banken ieder jaar nog honderden tonnen goud, maar sindsdien wordt er netto juist steeds meer goud gekocht. Europese landen stopten in 2009 met de verkoop van goudvoorraden (zie dit bericht) en rond dezelfde tijd begon China veel meer goud te verzamelen. Doordat centrale banken meer goud kopen komt er ook meer druk op de fysieke goudmarkt te staan. Goudmijnen verlichten de druk, al hebben ze moeite om hun goudproductie verder op te schroeven.

    Goudmarkt meer afhankelijk van sloopgoud

    Het wegvallen van centrale banken als aanbieders van goud gaf een sterke impuls aan de goudprijs. Tegelijkertijd zorgde de stijging van de goudprijs er ook voor dat er meer sloopgoud werd aangeboden. Goudstandaard schrijft dat in 2000 slechts 16,7% van het totale wereldwijde aanbod uit sloopgoud kwam. In 2012 was dat aandeel gegroeid naar 36%. Als u vandaag de dag goudbaren of gouden munten koopt is de kans dus relatief groot dat u gerecycled sloopgoud in handen heeft.

    Wereldwijde aanbod goud sinds 2000

    Wereldwijde aanbod goud sinds 2000 (Bron: Goudstandaard)