Blog

  • IEA: Olieprijs naar $80 in 2020

    Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) verwacht dat de olieprijs de komende jaren langzaam zal herstellen tot hooguit $80 per vat in 2020. Dat de olieprijs nog jaren rond de $50 per vat blijft schommelen is volgens Fatih Birol van het IEA een minder waarschijnlijk scenario, omdat hij de wereldwijde vraag Silhouette three oil pumpsnaar olie jaarlijks met 900.000 bpd (barrels per day) ziet toenemen. Dat zal op termijn de balans terugbrengen in een markt die nu gekenmerkt wordt door overproductie. Hij verwacht dat geopolitieke onrust de olieproductie in Irak negatief zal beïnvloeden en dat de productie in landen als Brazilië, Canada en Rusland minder sterk zal toenemen dan de afgelopen jaren.

    Volgens de IEA speelt het Midden-Oosten nog steeds een cruciale rol in de oliemarkt. Iran kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan de wereldwijde olieproductie, maar dat kan alleen als alle sancties worden opgeheven en er voldoende geïnvesteerd wordt in de oliesector van het land. Iran beschikt over een enorme olievoorraad die tegen een zeer lage kostprijs uit de grond gehaald kan worden. Als dit land meer olie gaat produceren kan de olieprijs tot in 2020 op een niveau van $50 per vat blijven.

    Investeringen

    Door de daling van de olieprijs is er dit jaar 20% minder geïnvesteerd in de olie- en gasindustrie. Dat is een logische reactie, maar het kan op de lange termijn problemen opleveren. De IEA waarschuwt dat het overschot op de oliemarkt kan leiden tot een gemakzucht, waardoor er te weinig geïnvesteerd wordt. "Jaarlijks moet er $630 miljard in de olie- en gasindustrie geïnvesteerd worden om te compenseren voor een dalende olieproductie van bestaande velden en om de toekomstige productie op peil te houden. Het overschot dat we nu hebben mag geen reden zijn voor gemakzucht over de oliemarkt", zo schrijft de IEA in haar rapport.

    oil-supply-demand-price

    Vraag en aanbod olie afgezet tegen olieprijs (Via twitter)

  • Duitsland leent twee jaar voor -0,37%

    De rente op Duitse staatsleningen met een looptijd van twee jaar is naar een nieuw dieptepunt gezakt. De zeer lage inflatie en de vlucht naar veilige havens drukt de rente op alle Europese staatsleningen omlaag, vooral die van Duitsland. Daar komt bij dat de ECB met haar stimuleringsprogramma maandelijks ongeveer €10 miljard aan Duits schuldpapier moet opkopen.

    De verwachting van veel beleggers is dat de Federal Reserve in december de rente gaat verhogen, terwijl de consensus is dat de ECB rond diezelfde tijd haar stimuleringsprogramma verder gaat uitbreiden. Dat duwt de rentestanden in de Verenigde Staten en in Europa verder uit elkaar. Het verschil in rente tussen Duitse en Amerikaanse staatsleningen met een looptijd van twee jaar, de zogeheten ‘spread’, bereikte zelfs het hoogste niveau in negen jaar tijd. Momenteel is het verschil in rente 1,24 procentpunt, dat gebeurde voor het laatst in 2006.

    Niet alleen Duitsland profiteert van de huidige situatie. Zelfs een land als Italië kan ondanks haar middelmatige kredietscore van BBB- bij Standard & Poor’s lenen tegen een negatieve rente. Ook Spanje is met een rente van 0,06% op 2-jaars staatsleningen niet ver van dit moment verwijderd.

    duitse-rente-2yr-low

    Rente op Duitse staatsleningen met looptijd van 2 jaar naar nieuw dieptepunt (Bron: Bloomberg)

    us german 2 years

    Rente op Duitse en Amerikaanse staatsobligatie loopt verder uit elkaar (Bron: Bloomberg)

    2 year eurusd

    De ‘spread’ tussen Duitse en Amerikaanse staatsleningen naar hoogste niveau sinds 2006 (Bron: Bloomberg)

  • China ontdekt grote goudreserve op zeebodem

    In China is een ondergrondse goudreserve van tenminste 470 ton in kaart gebracht. De goudreserve ligt op twee kilometer onder zeeniveau en werd de afgelopen drie jaar in kaart gebracht met in totaal 67 boorplatformen op zee. Daarbij werd in totaal 120 kilometer aan zeebodem geanalyseerd door een team van in totaal duizend man.

    sea-mining-goldDe kans is groot dat er elders op zeebodem meer grote goudaders zitten, maar het probleem is dat er nog geen geschikte technieken zijn om rendabel goud te winnen op deze diepte. De manager van het project, Zhang Junjin, zei dat het boren op meer dan duizend meter onder zeeniveau erg lastig is, omdat men daar nog geen ervaring mee heeft. “In het verleden heeft men al vaker onder zee naar goud gezocht, maar dat gebeurde steeds op minder dan 800 meter diepte. Een goudader die op meer dan 2.000 meter diepte ligt vereist nieuwe boortechnologieën voor de mijnbouw van de toekomst.”

    Het zoeken naar goud op de zeebodem spreekt al langer tot de verbeelding. Ongeveer twee derde van het aardoppervlak is zee, wat betekent dat er potentieel nog heel veel grondstoffen gedolven kunnen worden. Toch zijn er nog verschillende obstakels te overwinnen voordat de eerste goudmijn op zee in gebruik kan worden genomen.

  • “Goudmijnen zijn geen belegging, maar een gok”

    Goudmijnaandelen zijn geen geschikte belegging voor de lange termijn, maar meer een gok voor de korte termijn. Dat schrijft vermogensbeheerder Barry Ritholtz in zijn laatste column voor Bloomberg. Sinds de lancering van de Gold Miners Index in 1993 hebben goudmijnen het achtereenvolgens heel slecht, heel goed en toen weer heel slecht gedaan. Netto staat de index nu 30% lager dan in 1993.

    Zat je op het juiste moment in goudmijnaandelen, dat kon je rekenen op een jaarlijks rendement met dubbele cijfers. Stapte je op het verkeerde moment in, dan kon je in een paar jaar zo de helft van je inleg kwijtraken. Ritholtz merkt op dat de goudmijnsector bijna geen jaren kent waarin het rendement niet extreem positief of negatief is.

    gold-mine-gamble

    Rendement goudmijnen zeer grillig, maar op lange termijn niet best

  • Vraag naar fysiek goud sterk gestegen

    De wereldwijde vraag naar goud is in het derde kwartaal met 8% gestegen naar 1.120,9 ton, het hoogste niveau in meer dan twee jaar tijd. Dat blijkt uit het nieuwste kwartaalrapport dat de World Gold Council vandaag publiceerde. De vraag naar beleggingsgoud nam sterk toe, terwijl er in de belangrijkste afzetmarkten in Azië ook meer juwelen verkocht werden. Centrale banken kochten in het derde kwartaal opnieuw veel goud, terwijl de vraag naar papiergoud in de vorm van goud ETF’s juist afzwakte.

    De daling van de goudkoers in juli gaf een flinke stimulans aan de fysieke goudmarkt. In de Verenigde Staten werd in totaal 32,7 ton aan goudbaren en gouden munten verkocht, dat is ongeveer drie keer zoveel als in hetzelfde kwartaal van vorig jaar. De afgelopen vijf jaar werd daar in één kwartaal nog nooit eerder zoveel goud verkocht als in het afgelopen kwartaal.

    Gouden munten en goudbaren populair

    Ook in Europa waren de munten en baren niet aan te slepen. De totale vraag kwam uit op 60,9 ton en daarmee was dit het beste derde kwartaal voor de Europese goudmarkt sinds dat van 2011. Het totale volume over de eerste negen maanden van dit jaar ligt 20% boven dat van dezelfde periode van vorig jaar. Vooral in Duitsland en in de minder ontwikkelde Oost-Europese landen was de belangstelling voor het edelmetaal groot, terwijl de lancering van een reeks nieuwe gouden beleggingsmunten in het Verenigd Koninkrijk goed werd ontvangen door het publiek. Ook op de Aziatische markt, waar de mensen bij voorkeur goud kopen in de vorm van juwelen, steeg de vraag naar goudbaren en munten. Chinezen kochten in het derde kwartaal 52,3 ton aan beleggingsgoud, een stijging van 70% ten opzichte van dezelfde periode van vorig jaar. In India nam de vraag met slechts 6% toe tot 57 ton. Volgens de World Gold Council is er sinds het uitbreken van de financiële crisis niet meer zoveel belangstelling geweest voor beleggingsgoud als in het afgelopen kwartaal. Dat was vooral goed zichtbaar in de Verenigde Staten, waar de US Mint een explosieve toename zag in de vraag naar gouden Eagle munten. In het derde kwartaal verkocht het munthuis 397.000 troy ounce aan gouden munten, het grootste volume in één kwartaal in meer dan vijf jaar tijd.

    wgc-gold-eagle-coin-sales

    Gouden munten zijn niet aan te slepen in de VS (Bron: World Gold Council)

    Van ETF's naar fysiek goud

    De laatste jaren zien we een aanhoudende verschuiving van goudbezit via ETF's naar privé bezit van goud. Iedere keer als de prijs van goud daalt worden aandelen in goud-ETF's zoals het GLD verkocht, terwijl de vraag naar beleggingsgoud en juwelen juist toeneemt. Ook in het derde kwartaal zagen we dit fenomeem terug, want tegenover de sterk gestegen omzet bij de goudhandelaren staat een daling van 65,9 ton van de goudvoorraden van ETF's. wgc-goldetfs

    Voorkeur beleggers verschuift van ETF naar fysiek goudbezit (Bron: World Gold Council)

    Vraag naar juwelen trekt aan

    De prijsbewuste Indiase consument kocht in het derde kwartaal veel meer gouden sieraden, want de vraag steeg met 15% ten opzichte van een jaar geleden naar 211,1 ton. In China kocht men 4% meer gouden sieraden, de vraag bereikte daar een niveau van 187,6 ton. Wereldwijd steeg de vraag naar gouden sieraden in het derde kwartaal met 6% naar 631,9 ton. Dat is 13% hoger dan het lange termijn gemiddelde. Vergelijken we de eerste negen maanden van dit jaar met dezelfde periode van vorig jaar, dan zien we dat het volume nu 3% lager ligt op in totaal 1.750,2 ton. wgc-gold-jewellery-demand-q3

    Vraag naar gouden juwelen trekt aan door daling goudprijs (Bron: World Gold Council)

    De World Gold Council deed een analyse naar de zoekterm ‘gold jewellery’ en zag een piek tegen het einde van juli, toen de goudprijs in dollars het laagste niveau in vijf jaar bereikte. Deze resultaten bevestigen dat de Chinese consument zeer prijsbewust is en bereid is het goud kopen uit te stellen tot het moment waarop de prijs gunstig is.

    wgc-online-search-gold-jewellery

    Zoekopdrachten in China sterk negatief gecorreleerd aan goudprijs (Bron: World Gold Council)

    Centrale banken blijven kopen

    In het derde kwartaal haalden centrale banken gezamenlijk een indrukwekkende 175 ton goud uit de markt. Dat was het tweede beste kwartaal sinds centrale banken rond 2010 begonnen met het kopen van goud. De belangrijkste afnemers van goud waren de Russische centrale bank (77 ton) en de Chinese centrale bank (50 ton). Het is voor het eerst dat de aankopen van de People’s Bank of China volledig zijn opgenomen in de statistieken van de World Gold Council, want het is pas sinds juni dat de Chinezen openheid van zaken geven over hun goudvoorraad. Dat verklaart ook voor een deel de toename ten opzichte van voorgaande kwartalen. Andere landen die goud kochten waren Kazachstan (7,8 ton), Jordanië (7,5 ton), Oekraïne (3,1 ton) en de Verenigde Arabische Emiraten (+2,5 ton). De enige centrale bank die een substantiële hoeveelheid goud in de verkoop deed was die van Colombia. Het Zuid-Amerikaanse land deed in het derde kwartaal 6,9 ton goud van de hand. Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Hollandgold wgc-centralbank-purchases-q3

    Centrale banken kochten in derde kwartaal 175 ton goud (Bron: World Gold Council)

    wgc-golddemand-overview

    Wereldwijde vraag naar goud 8% hoger in derde kwartaal (Bron: World Gold Council)

    goldbars-ubs

    Vooral beleggingsgoud wint aan populariteit

  • Hans van Baalen: “Westen verkeert in een koude oorlog met Rusland”

    De relatie tussen Rusland en het Westen is al niet zo best meer sinds de gebeurtenissen in Oekraïne, maar er zijn altijd politici te vinden die het vuurtje nog wat verder op willen stoken. Hans van Baalen deed onlangs een goede poging met de volgende toespraak, waarin hij stelt dat het Westen in een nieuwe Koude Oorlog verzeild is geraakt en dat de regering van Poetin moet vertrekken. Een fragment uit zijn verhaal:

    “Het zal een heel lang lopend conflict worden met Poetin, totdat hij en zijn regering omvallen. Net zoals de Sovjet-Unie uit elkaar viel. Dat is een Koude oorlog en daar zitten we nu in, laten we dat erkennen. We moeten Oekraïne steunen. Militaire steun, jazeker. Wapens, jazeker. Met een NATO die waakzaam is aan de grenzen, zodat er troepen klaarstaan in de Baltische staten en in Polen. Zodat ze weten dat er een koord gespannen is. We kunnen agressie uit het Oosten niet accepteren. We moeten, Georgië, Moldavië en andere landen met een goede wil ondersteunen. We moeten niet denken dat wat er in de Krim gebeurd, niet zal gebeuren in Estland, om maar een land te noemen.

    Je hebt niet veel geld nodig om de situatie te verstoren, je hebt maar een paar mensen nodig. Daarom zeg ik dat we ze moeten helpen. Er is maar één manier, gebaseerd op feiten… En dat is om het voor Poetin, die overigens geen goede leider is, erg moeilijk te maken. Rusland moet de internationale grenzen respecteren, samenwerken met andere landen en zich als een strategische partner opstellen.”

    Hans van Baalen: “Westen verkeert in een koude oorlog met Rusland”

  • Poetin: “Raketschild niet bedoeld voor Iran of Noord-Korea”

    Het raketschild van de NAVO is niet gebouwd vanwege nucleaire dreiging uit Iran en Noord-Korea, maar is bedoeld om Rusland als nucleaire macht te neutraliseren. Dat zei de Russische president Poetin tijdens een meeting in Sochi, waar de ontwikkelingen binnen het Russische leger besproken werden. Poetin verwijst naar het internationale akkoord dat in juli gesloten werd over het Iraanse atoomprogramma, waarbij alle nucleaire installaties van Iran onder verscherpt toezicht zijn gezet. De Iraanse dreiging is daarmee sterk afgenomen, maar desondanks blijft de NAVO onverminderd bouwen aan het raketschuld langs de Russische grens.

    “Verwijzingen naar Iran en Noord-Korea als nucleaire bedreigingen zijn slechts een een afleidingsmanoeuvre voor het werkelijke doel van het NAVO raketschild. En dat doel is om andere landen met atoomwapens die geen bondgenoot zijn van de Verenigde Staten te neutraliseren – voornamelijk Rusland. De VS streeft strategisch militaire superioriteit na, met alles wat dat met zich meebrengt”, zo verklaarde Poetin.

    'Gevaarlijke onbalans'

    raketschildHij laakt de houding van de Verenigde Staten ten aanzien van het raketschild. Volgens hem schept het Westen daarmee een gevaarlijke onbalans in de wereld: "We hebben erop gewezen dat de bouw van een raketschild een poging is het nucleaire gelijkheidsprincipe te ondermijnen. En daarmee ook de bestaande wereldorde." De plannen voor een raketschild in Europa werden al bedacht in de tijd van Reagan. In 2002 pakte president Bush het plan weer op. In 2007 kwam het tot een botsing tussen Washington en Moskou, toen concrete plannen van de NAVO op tafel kwamen om raketinstallaties in Polen en Tsjechië te plaatsen. Tsjechië trok zich later terug van het raketschildprogramma.

    Intercontinentale raketten

    Poetin beloofde dat hij alle noodzakelijke maatregelen zal nemen door het Russische raketsysteem verder te versterken. Ook wil hij wapens laten ontwikkelen die elk raketschild kunnen penetreren. De afgelopen drie jaar heeft het Russische leger al getest met een aantal nieuwe wapens die bestand zijn tegen het raketsysteem. In juni kondigde Poetin aan dat zijn land veertig nieuwe intercontinentale raketten aan haar nucleaire arsenaal wil toevoegen.

    russia-war-military-bases

    Poetin: "Raketschild NAVO zorgt voor nucleaire ongelijkheid"

  • Saoedi-Arabië laat staatsschuld oplopen naar 50%

    Saoedi-Arabië verwacht de komende jaren veel geld op te halen op de wereldwijde obligatiemarkt, zo schrijft Sputnik News. Binnen vijf jaar zou de staatsschuld daardoor kunnen toenemen tot 50% van het bbp van het olieproducerende land. Door de halvering van de olieprijs is het overschot op de begroting dit jaar omgeslagen in een groot tekort van meer dan 20%. Dat betekent dat de staatsschuld volgend jaar naar verwachting zal oplopen tot 17,3 procent van de economie.

    In september zakte de totale valutareserves van Saoedi-Arabië naar het laagste niveau in drie jaar tijd. De totale omvang van de reserves piekte eind vorig jaar, vlak voordat de olieprijs begon aan de grootste daling sinds 2008. Het balanstotaal van de Saudi Arabian Monetary Agency zakte van 2,82 biljoen Saoedische riyal in november vorig jaar naar 2,51 biljoen riyal in september, een daling van 11%.

    Door de hoge olieprijs hoefde Saoedi-Arabië in het verleden vrijwel nooit geld te lenen. Sterker nog, ze konden hun overtollige dollars direct weer uitlenen aan de Amerikaanse overheid in ruil voor staatsobligaties. Dat is nu echt voorbij, want er zijn geen aanwijzingen te vinden dat de olieprijs snel terug zal komen op het oude niveau van ruim $110 per vat. In plaats van het Amerikaanse begrotingstekort te financieren middels een hoge olieprijs moeten olieproducerende landen nu hun eigen tekorten zien te financieren. Een belangrijke verschuiving in het monetaire landschap!

    valutareserves-saudi

    Valutareserves Saoedi-Arabië dalen… (Bron: Tradingeconomics)

    Valutareserves Rusland dalen ook (Bron: Tradingeconomics)

  • Beleggers halen massaal goud weg uit ETF’s

    De voorraad van het grootste goud ETF ter wereld is deze week gezakt naar het laagste niveau sinds het uitbreken van de financiële crisis, zo meldt Bloomberg. De totale goudvoorraad zakte dinsdag naar 663,43 metrische ton, het laagste volume sinds september 2008. Sinds 19 oktober is er bijna 34 ton goud weggehaald uit GLD, het fonds dat fysiek goud aanhoudt als onderpand voor uitgegeven aandelen.

    gld-etf-management-teaserDe totale goudvoorraad van GLD volgt de ontwikkeling van de goudprijs, want sinds 19 oktober is de prijs per troy ounce met bijna $90 gedaald naar $1.087. In juli bereikte de goudprijs nog het laagste niveau in vijf jaar, toen het edelmetaal voor $1.073,70 per troy ounce werd aangeboden op de internationale goudmarkt.

    Het Amerikaanse banencijfer van afgelopen vrijdag, gecombineerd met de verwachting dat de Federal Reserve eind dit jaar de rente nog gaat verhogen zijn de belangrijkste argumenten waarom beleggers opeens weer goud verkopen. Ze verwachten een hogere rente en een sterkere dollar, twee factoren die beide een drukkend effect hebben op de goudprijs.

    goudvoorraad-gld-nov15

    Goudvoorraad GLD terug op laagste niveau sinds september 2008

  • Ook Zweden worstelt met stijgende huizenprijzen

    De huizenmarkt van Zweden lijkt in veel opzichten op die van Nederland. Net als in ons land zijn de huizenprijzen daar enorm opgedreven door een tekort aan woningen, een slecht functionerende huursector en banken die (te) veel kredieten verstrekken aan huishoudens. De afgelopen tien jaar verdubbelden de gemiddelde huizenprijzen, terwijl appartementen zelfs 150% duurder werden. Alleen dit jaar zijn de huizenprijzen in Zweden met gemiddeld 14% gestegen.

    Er is nu al een tekort van 150.000 woningen en volgens de laatste schattingen zal dat tekort in 2025 verdrievoudigd zijn. Ondertussen daalt het aanbod van betaalbare huurwoningen, met lange wachtlijsten tot gevolg. Onlangs werd een appartement in het centrum van Stockholm toegewezen aan iemand die al sinds 1989 op een wachtlijst staat.

    Lage rente

    Net als in Nederland werd ook de vastgoedbubbel in Zweden opgeblazen met veel krediet. Door de dalende rente kunnen Zweedse huishoudens vandaag de dag meer lenen, met als gevolg dat de huizenprijzen alsmaar verder worden opgedreven. In 2010 en 2011 heeft de centrale bank van Zweden, de Riksbank, een poging gewaagd om de stijgende prijzen een halt toe te roepen. Ze verhoogde de rente, maar dat bracht vrijwel direct ongewenste effecten met zich mee. De werkloosheid daalde niet meer en de inflatie sloeg in korte tijd bijna om in deflatie. Ook daalden de huizenprijzen weer, waardoor starters financieel onder water kwamen te staan. De Riksbank besloot toen de omstreden renteverhoging weer terug te draaien en verlaagde het rentetarief naar een historisch laag niveau.

    Aflossingsvrij

    huizenprijzen-zwedenDe huizenprijzen kwamen weer in een opwaartse trend, waardoor de Zweedse toezichthouder besloot de kredietverlening door banken in te perken. Net als in Nederland waren ook in Zweden de aflossingsvrije hypothekenzeer populair. Naar schatting wordt 40% van alle hypotheekschuld in het Scandinavische land helemaal niet afgelost. Juist deze hypotheekvorm stelde Zweedse huishoudens in staat nóg meer geld te lenen voor de aanschaf van een woning. Dat iedereen verslaafd is geraakt aan goedkoop geld blijkt wel uit het feit dat het voorstel van de financiële waakhond om de hypotheekschuld omlaag te brengen werd afgeschoten. Zij stelde voor dat iedereen met een loan-to-value (LTV) ratio van meer dan 70% ieder jaar tenminste 2% van de totale schuld moest aflossen, maar daar bleek onvoldoende draagvlak voor te vinden in de samenleving. Omdat de huizenprijzen in Zweden de laatste jaren zo hard stijgen zijn mensen bereid wat meer risico te nemen dan de bank toelaat. Formeel moeten huizenkopers tenminste 15% van het hypotheekbedrag bij elkaar gespaard hebben voordat ze een huis kopen, maar ik de praktijk blijkt dat dit bedrag vaak gewoon ergens anders geleend wordt tegen een veel hogere rente.

    Subsidies

    Het gevaar van een huizenmarktbubbel in Zweden is levensgroot, maar omdat zoveel mensen belang hebben bij het in stand houden van de bubbel gebeurt er vooralsnog niets om de gemoederen te temperen. Ook in Zweden kent men een soort hypotheekrenteaftrek, maar er is geen politieke meerderheid te vinden om deze subsidie af te bouwen. "Mensen voelen zich vandaag de dag rijk door die waanzinnig hoge huizenprijzen. Niemand wil dit feestje bederven." De vrees is ook dat het versneld aflossen van de hypotheekschuld en het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek direct ten koste zal gaan van de consumptie. Dat is schadelijk voor de economische groei. "Ik wou dat ik een instrument in mijn gereedschapskist had om de huizenmarkt te beinvloeden, zonder dat het elders in de economie een impact heeft. Maar ik heb het niet kunnen vinden", zo verklaarde Henrik Braconier van de Zweedse financiele waakhond tegenover de Economist.

  • Schulden Amerikaanse bedrijven verdubbeld sinds crisis

    Sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 zijn de schulden van Amerikaanse bedrijven verdubbeld, zo merkten analisten van Goldman Sachs op. Grote bedrijven profiteerden van de extreem lage rente en leenden geld voor fusies en overnames en voor het terugkopen van eigen aandelen. Bedrijven hebben de afgelopen jaren zoveel geld geleend dat hun rentelasten nu 40% hoger zijn dan in 2008, ondanks de extreme daling van de rente. Betaalden bedrijven in 2009 nog gemiddeld 6% over hun vreemd vermogen, nu is dat nog maar iets meer dan 4%.

    De gemiddelde rentelasten zullen de komende jaren naar verwachting verder dalen, omdat bedrijven oude leningen met een veel hogere rente aflossen en daarvoor nieuwe leningen kunnen afsluiten tegen een veel gunstiger rentepercentage. Dit is wat Goldman Sachs te zeggen heeft over deze ontwikkeling:

    "Sinds de crisis is er op verschillende manieren onbalans gecreëerd. Een van de belangrijkste daarvan is naar onze mening de toegenomen schuldenlast in de Verenigde Staten en de stille groei van goodwill op de balans van bedrijven. Hoewel deze factoren allebei geen direct risico vormen voor de gezondheid van het Amerikaanse bedrijfsleven roept het wel vraagtekens op over het gebrek aan organische groei en het gebrek aan nieuwe investeringen sinds de crisis. Kijken we een stap verder, dan geeft het vooruitzicht van een stijgende rente, potentiële disinflatie op wereldwijde schaal en dalende bedrijfswinsten reden tot zorg voor bedrijven met een zwakke balans."

    Lees ook:

    bedrijfsschulden

    Schulden bedrijven VS verdubbeld sinds begin kredietcrisis