Blog

  • Theo Kocken: Binnen tien tot vijftien jaar wereldwijde schuldsanering

    Econometrist Theo Kocken verwacht binnen tien tot vijftien jaar een vorm van wereldwijde schuldsanering, dat zegt hij in een gesprek met Willem Middelkoop voor Café Weltschmerz. De schulden zijn wereldwijd zo hoog opgelopen dat het zo goed als onvermijdelijk geworden is om een deel van de schuld af te schrijven.

    theo-kockenKocken werkte vanaf 1990 in de bankensector en heeft zich vanaf 2000 gespecialiseerd in risicomanagement. Vanuit die achtergrond verbaast hij zich erover hoeveel waarde er nog toegekend wordt aan bepaalde risicomodellen, die gebaseerd zijn op foutieve of achterhaalde aannames over hoe de economie werkt.

    Verderop in het gesprek praten de heren over het beleid van centrale banken, de toestand van het wereldwijde monetaire systeem en de relatie tussen goud en geld. De boodschap van Theo Kocken is dat we gezamenlijk teveel schulden gemaakt hebben en dat we daarom nog een zeer grote crisis mogen verwachten.  Centrale banken zullen volgens hem slechts tot zekere hoogte in staat zijn de stabiliteit op de financiële markten te bewaken. Een interessant gesprek!

    Boom, Bust, Boom

    Theo Kocken werkte twee jaar aan de documentaire ‘Boom, Bust, Boom‘ over hoe menselijk gedrag een financiële crisis veroorzaakt. Nobelprijs winnende economen als Robbert Shiller, Paul Krugman en Daniel Kahneman vertellen hierin waarom economische crashes blijven gebeuren en welke rol het economieonderwijs kan spelen om deze in de toekomst te voorkomen.

    Klik hier voor meer interviews van Café Weltschmerz

  • Nieuw: Gekleurde en vergulde Panda munten

    De Shanghai Mint produceert sinds kort een vergulde zilveren Panda en een gekleurde zilveren Panda munt. De munten zijn bijzonder vanwege de zeer gelimiteerde oplage van vijfduizend stuks en het gewicht van 30 gram in plaats van 1 troy ounce. Beide munten worden geleverd in een beschermende plastic capsule. Een leuke munt om cadeau te geven of om aan uw collectie te toe voegen.

    U kunt deze zilveren munten kopen bij Hollandgold, ze zijn op het moment van schrijven uit voorraad leverbaar!

    panda-verguld-2016

    Nieuw bij Hollandgold: Gekleurde en vergulde zilveren Panda munten

    hollandgold-logo

  • Goudkoers steeg in januari in bijna alle valuta

    De goudkoers is in januari in bijna alle valuta gestegen. De website Goldchartsrus maakt na de eerste maand van het nieuwe jaar de balans op. In dollars en in euro’s bleef de stijging beperkt tot bijna 5%, maar in sommige valuta werd het edelmetaal meer dan tien procent duurder. Onzekerheid over de wereldeconomie en de alsmaar dalende rente op staatsleningen maakt goud kopen weer aantrekkelijker.

    goudprijs-valuta

    Goudkoers stijgt in verschillende valuta (Bron: Goldchartsrus)

  • Het nieuwe belastingparadijs: De Verenigde Staten

    Wie zijn vermogen wil verbergen voor de belastingdienst denkt waarschijnlijk aan Zwitserland of meer exotische bestemmingen als de Kaaimaneilanden, Bahama’s en Britse Maagdeneilanden. Maar klopt dat nog wel? Bloomberg schrijft dat de Verenigde Staten door steeds meer banken en financieel adviseurs ontdekt wordt als de meest veilige en discrete plek om vermogen te verstoppen. Sommigen spreken zelfs van het nieuwe Zwitserland.

    Het is bijzonder dat uitgerekend de Verenigde Staten zich ontwikkelt tot een vluchthaven voor het grote geld, omdat het land de afgelopen jaren juist het voortouw nam in de jacht op verborgen vermogens en het Zwitserse bankgeheim.

    FATCA

    Zo introduceerde de VS in 2010 een wet genaamd FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act) die financiële instellingen verplichtte het vermogen van Amerikaanse burgers aan te geven bij de belastingdienst. In 2013 werd deze belastingwet ook door Zwitserland ondertekend.

    Geïnspireerd door de FATCA kwam de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) later zelfs met nieuwe richtlijnen, die het nog moeilijk maakten belasting te ontduiken. Sinds 2014 hebben 97 landen deze richtlijnen overgenomen. Slechts een handjevol landen weigerde deze richtlijnen toe te passen, zoals Bahrein, Naura, Vanuatu en …. de Verenigde Staten.

    “Ik heb veel respect voor de regering van Obama, omdat we zonder hun initiatief niet tot deze richtlijnen waren gekomen. Maar aan de andere kant, het is nu de tijd voor de VS om de informatie te geven die de Europeanen al hebben doorgegeven aan de VS”, zo verklaarde Sven Giegold van de Duitse Groene partij in het Europees Parlement.

    Belastingparadijs

    tax-haven-usDe Verenigde Staten, die de jacht op verborgen spaartegoeden openden, weigeren nu zelf de gegevens van zeer vermogende mensen openbaar te maken. Als gevolg daarvan vluchten de superrijken van deze wereld nu massaal naar de VS, waar ze geholpen worden door financiële instellingen die zich gevestigd hebben in staten als Nevada, Wyoming en South Dakota.

    Zo opende de eeuwenoude bank Rothschild een trustkantoor in de stad Reno, dat gelegen is in de staat Nevada. Het kantoor van Rothschild ligt slechts een paar straten verwijderd van de grote casino’s als Harrah’s en Eldorado in een weinig opvallend gebouw, maar vermogende mensen van over de hele wereld weten het adres al te vinden. Vermogen dat eerst geparkeerd werd op de Bahama’s, Bermuda of een ander belastingparadijs stroomt met miljarden tegelijk naar de Verenigde Staten.

    Zwitserland

    Bloomberg schrijft dat zelfs Zwitserse banken vermogen zien wegstromen. In Zwitserland ligt naar schatting $1,9 biljoen aan vermogen dat een buitenlandse eigenaar heeft, maar dat niet als vermogen wordt opgegeven in het land waar de eigenaar woont.

    Zwitserland staat al decennia lang bekend als dé plek om vermogens te parkeren, omdat daar niet moeilijk werd gedaan over het bankgeheim. Maar de tijden veranderen, want in 2007 maakte een bankier van UBS bekend dat zijn bank Amerikaanse klanten hielp belasting te ontduiken. Meer dan 80 Zwitserse banken betaalden uiteindelijk een totaalbedrag van $5 miljard aan boetes aan de Amerikaanse overheid. In 2015 brokkelde het Zwitserse bankgeheim verder af, toen de Alpenstaat een akkoord bereikte met de EU over automatische uitwisseling van financiële gegevens.

    “Grootste vluchthaven is de VS”

    Financieel adviseurs zien de huidige situatie als een mooie kans om vermogen aan te trekken van particulieren die weg willen uit andere belastingparadijzen. Het feit dat de VS niet meedoet aan de richtlijnen van de OESO met betrekking tot het delen van financiële gegevens is een belangrijke groeimarkt gebleken voor Amerikaanse financiële instellingen, zo concludeert Ray Grenier, directeur van het in Boston gevestigde financieel adviesbureau Bolton Global Capital. Zijn bedrijf zag een instroom van nieuwe vermogen afkomstig van Europese banken, in het bijzonder uit Zwitserland.

    “De nieuwe richtlijnen van de OESO waren het begin van de exodus”, zo verklaarde Grenier in een interview.

  • Goudprijs stijgt door slechte productiecijfers China

    De goudprijs is vandaag gestegen door een slechter dan verwachte cijfers over de industriële productie in China. De Chinese inkoopmanagersindex zakte in januari voor de zesde maand op rij, tot een dieptepunt van 49,4 punten. Ook was het cijfer beduidend slechter dan dat van december 2015, want de maand op maand daling was zelfs het grootst in meer dan drie jaar tijd.

    Een cijfer lager dan 50 geeft krimp aan, terwijl een cijfer boven de 50 op groei duidt. Het cijfer was ook slechter dan de 49,6 waar analisten op rekenden. De cijfers bevestigen het negatieve sentiment dat al een aantal weken de financiële markten domineert.

    goudprijs-3maand-record

    Goudprijs naar hoogste niveau in drie maanden (Bron: Goudstandaard)

    Goudprijs naar hoogste niveau in drie maanden

    “De goudprijs wordt op verschillende manieren ondersteund. Zwakke economische data uit China leidt bijvoorbeeld tot meer onzekerheid onder beleggers over de staat van de wereldeconomie”, zo schreef Commerzbank vandaag in een nieuwsupdate voor haar klanten.

    De stijging van de goudprijs gaat gepaard met een instroom van goud in ETF’s, beleggingsproducten die fysiek goud als onderpand aanhouden voor beleggers. Ook ziet Commerzbank de vraag naar gouden munten stijgen. Zilver, platina en palladium profiteren minder sterk, omdat de vraag naar deze edelmetalen een relatief grote industriële component heeft. Wereldwijde groeivertraging zal de industriële vraag naar deze metalen negatief beïnvloeden.

    Op het moment van schrijven staat de goudprijs in euro 0,48% hoger op op €1.035 en in dollars op $1.125 per troy ounce, het hoogste niveau in drie maanden tijd. De zilverprijs staat op het moment van schrijven vrijwel onveranderd op €422 per kilo.

  • Valuta 35% in waarde gedaald tegenover dollar

    Sinds januari 2014 zijn valuta gemiddeld met 35% in waarde gedaald ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Dat schrijft Carmen Reinhart, mede auteur van het boek ‘This Time is Different‘, in een artikel voor Project Syndicate. Sinds 2014 is de inflatie in de helft van 179 onderzochte landen zelfs hoger dan 15%, zoals onderstaande grafiek laat zien.

    currency-crisis-reinhart

    Waardedaling valuta groter in veel landen weer groter dan 15%

    Vlucht naar de dollar

    In 2014 kwam een grote kapitaalvlucht op gang van opkomende markten richting de Verenigde Staten. Daardoor begon de dollar sterk in waarde te stijgen ten opzichte van andere valuta, waardoor opkomende economieën in een vicieuze cirkel terechtkwamen.

    Veel bedrijven in opkomende economieën hadden geld geleend in dollars, omdat ze daar minder rente over hoefden te betalen dan over een lening in de eigen valuta. Maar door de dure dollar zijn deze leningen nog lastiger af te betalen. Combineer dat een wereldwijde groeivertraging en dalende grondstofprijzen en je begrijpt waarom veel economieën in de problemen zijn gekomen. Vooral olieproducerende landen en landen die erg afhankelijk zijn van de export van grondstoffen zagen hun valuta de afgelopen twee jaar met tientallen procenten in waarde dalen.

    Weer een valutaoorlog?

    Carmen Reinhart ziet gelijkenissen tussen de huidige crisis en de Aziatische financiële crisis van eind vorige eeuw. In 1994 devalueerde China haar munt met 50% ten opzichte van de dollar, waardoor de concurrentiepositie van omliggende landen als Thailand, Korea, Indonesië, Maleisië en de Filipijnen drastisch verslechterde. Deze landen hadden hun eigen munt nog gekoppeld aan de Amerikaanse dollar, maar dat bleek onhoudbaar door toenemende speculatie op een devaluatie van deze munten. Uiteindelijk wisten deze landen hun concurrentiepositie pas terug te winnen na een grote ronde van devaluaties.

    Vorig jaar augustus maakte de Chinese centrale bank bekend de yuan geleidelijk te devalueren ten opzichte van de dollar. Het ging slechts om een waardedaling van een paar procent, maar het zorgde wel voor enorme onrust op de valutamarkt. Beleggers anticipeerden op een nieuwe valutacrisis in Azië, met grote waardedalingen van Aziatische valuta tot gevolg.

    Muntkoppelingen onder druk

    Reinhart merkt op dat de valutacrisis zich dit keer niet beperkt tot Aziatische landen. Alle landen die nu nog een vaste wisselkoers met de dollar hanteren (in het bijzonder olieproducerende landen), zullen het moeilijk krijgen. Om een koppeling aan de dollar te handhaven moet de centrale bank van het betreffende land waardevolle valutareserves verkopen.

  • Duitsland kan tot 7 jaar gratis lenen

    Er lijkt maar geen einde te komen aan de dalende rente op staatsobligaties, vooral die van de relatief sterke economieën in de Eurozone. Na het kortlopende schuldpapier wordt nu ook de leningen met een veel langere looptijd tegen een negatieve rente verhandeld. Zo kan Duitsland inmiddels tot een looptijd van zeven jaar gratis geld lenen bij beleggers.

    negatieve-bond-yield

    Negatieve rente breidt zich uit naar 7-jaars obligaties (h/t: Holger Schaepitz)

    Het duurste zijn de Duitse staatsobligaties met een looptijd van twee jaar, deze worden verhandeld voor een effectief rendement van -0,48%. Vijf jaar geleden had hetzelfde schuldpapier nog een opbrengst van 1,7%. Leen je de Duitse overheid voor 30 jaar geld uit, dan mag je blij zijn met net iets meer dan een procent rente. In het voorjaar van 2011 leverde dit langlopende schuldpapier nog 3,5% rendement op.

  • Zilverprijs fixing verloopt problematisch

    De fixing van de zilverprijs is donderdag uiterst problematisch verlopen, zo schrijft Bulliondesk. Niet alleen duurde het met 14 minuten erg lang voordat er een referentieprijs vastgesteld kon worden, ook bleek deze koers sterk af te wijken van de spotprijs voor het edelmetaal. De fixing werd vastgesteld op $13,58 per troy ounce, terwijl de prijs op de spotmarkt op dat moment rond de $14,42 schommelde. Dat is een verschil van bijna zes procent.

    Dagelijks wordt er op een vast tijdstip een referentieprijs voor zilver vastgesteld door een groep van zes verschillende banken. In het verleden gebeurde dat via een teleconferentie, maar sinds augustus 2014 komt de fixing tot stand via het handelsplatform van de CME en Thomson Reuters. Waarom de benchmark zoveel afweek van de spotprijs van zilver is niet bekend, maar men vermoedt dat het te maken heeft met een zeer laag handelsvolume op het tijdstip van de fixing.

    Zilverprijs fixing

    De dagelijkse fixing van de zilverprijs geeft de zilvermarkt een soort referentieprijs die opgenomen kan worden in leveringscontracten voor zilver. Zilvermijnen, handelaren, banken en grote juweliers gebruiken de fixing om de prijs voor grote volumes zilver vast te leggen. De markt moet er dus op kunnen vertrouwen dat die prijs enigszins in overeenstemming is met de spotprijs van zilver op dat moment.

    Dat er donderdag een verschil van 5,8% zat tussen de spotprijs en de fixing is slecht voor het vertrouwen in de benchmark. Handelaren die contractueel verplicht zijn zilver te leveren moesten het gisteren tegen een veel te lage prijs van de hand doen. Er is inmiddels een onderzoek gestart naar de oorzaak van deze onregelmatigheid in de zilvermarkt.

    silver-bullion-1

    Zilverprijs fixing faalt

  • Video: Willem Middelkoop in gesprek met Dirk Bezemer

    Willem Middelkoop sprak voor Café Weltschmerz met econoom Dirk Bezemer over de crisis die zogenaamd “niemand heeft zien aankomen”, over de uit de kluiten gewassen financiële sector van Nederland, de hoge hypotheekschuld en het gebrek aan kennis over het geldsysteem bij het grote publiek. Hij maakte in 2009 een lijst van personen die de economische crisis wél hebben zien aankomen en deze met enige nauwkeurigheid wisten te voorspellen. Daarmee wilde Bezemer aantonen dat Nout Wellink ongelijk had, toen hij aan het begin van de crisis zei dat niemand die had zien aankomen.

    bezemer-teaserDie uitspraak van Wellink was volgens econoom Bezemer tekenend voor het groepsdenken in de financiële wereld. In de wereld van banken, pensioenfondsen en verzekeraars, maar ook in de academische wereld, is men terughoudend om buiten de gebaande paden te treden. Zodra de crisis uitbreekt is het veel makkelijker om verantwoording af te leggen, omdat iedereen op dezelfde manier dacht en handelde.

    Bezemer en Middelkoop concluderen dat de bewustwording over het geldsysteem, mede dankzij initiatieven als ‘Positive Money’ en Burgerinitiatief Ons Geld, is toegenomen. Daarom verbaast hij zich erover dat er op middelbare scholen zo weinig aandacht wordt gegeven aan dit onderwerp. Het concept van geld als schuld wordt maar zelden goed uitgelegd, terwijl het een best belangrijk onderwerp is. Het interview duurt iets meer dan een half uur en is hieronder te bekijken.

    Klik hier voor meer interviews van Café Weltschmerz.


    Meer van Dirk Bezemer?

  • Bank of Japan introduceert negatieve rente

    De Bank of Japan hanteert sinds vandaag een negatieve rente van 0,1% op tegoeden die commerciële banken parkeren bij de centrale bank. Daarmee volgt de centrale bank het voorbeeld van de ECB en de Zwitserse centrale bank, die op het moment van schrijven een negatieve depositorente van respectievelijk 0,3% en 0,75% hanteren. De negatieve rente moet Japanse banken aansporen meer geld uit te lenen aan consumenten en het bedrijfsleven en minder tegoeden te parkeren bij de centrale bank.

    Negatieve rente

    Een negatieve depositorente is voor centrale banken een vrij omslachtige en indirecte methode om de inflatie naar het gewenste hogere niveau te krijgen. Banken zullen hun spaarrente verlagen, maar het wordt ook goedkoper om als consument of bedrijf geld te lenen. De gedachte achter dit rentebeleid is dat de bevolking gestimuleerd wordt meer te consumeren en te investeren en minder te sparen. Als dat lukt komt er meer geld in omloop en neemt ook de omloopsnelheid van het geld toe, twee factoren die de inflatie kunnen aanjagen.

    bank-of-japanDe Japanse centrale bank worstelt al jaren met een hardnekkige schulddeflatie. De Japanse economie is bijna kapot gestimuleerd met kredieten en moet nu een moeizaam aanpassingsproces doorlopen waarbij de reële schuldenlast via de inflatie naar een lager niveau gebracht moet worden.

    Sinds 2011 is het balanstotaal van de Bank of Japan als gevolg van monetaire verruiming geëxplodeerd van 100 biljoen yen tot bijna 350 biljoen yen. Dit is schuldpapier zoals staatsobligaties, maar het zijn ook aandelen van ETF’s die de centrale bank iedere maand uit de markt haalt om de aandelenkoersen te ondersteunen. Is Japan op weg naar een hyperinflatie?

    Lees ook:

    balans-bank-of-japan

    Balanstotaal Bank of Japan sinds 1970

  • BRICS krijgen meer zeggenschap in IMF

    De BRICS-landen krijgen een grotere stem in het Internationaal Monetair Fonds (IMF). De totale quota van het IMF worden tegelijkertijd verdubbeld van 238,5 naar 477 miljard SDR’s, omgerekend is dat een toename van $329 naar $659 miljard.

    Met deze hervormingen krijgt China het derde grootste stemrecht binnen het IMF, na de Verenigde Staten en Japan. India, Brazilië en Rusland krijgen ook meer inspraak en komen allen in de top tien van landen die het meeste inspraak hebben in het fonds. De nieuwe quota worden in de komende weken doorgevoerd.

    Meer zeggenschap voor de BRICS-landen

    De toetreding van meer BRICS-landen in de top-10 is de meest significante verschuiving sinds de oprichting van het IMF. De grotere inbreng van deze opkomende economieën gaat vooral ten koste van Europa, alhoewel deze regio met vier landen in de top-10 nog sterk vertegenwoordigd is (Frankrijk, Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk). "Het doorvoeren van deze hervormingen zal de geloofwaardigheid, effectiviteit en de legitimiteit van het IMF vergroten. Het is een belangrijke stap richting een betere vertegenwoordiging van de machtsstructuur binnen het fonds", zo schrijft het IMF in een verklaring. Volgens IMF-topvrouw LaGarde is het IMF met deze nieuwe verdeling van het stemrecht en de uitbreiding van het totale quotum beter voorbereid op de uitdagingen van een wereldeconomie die snel verandert.

    IMF

    IMF geeft meer zeggenschap aan de BRICS-landen