Blog

G20: “Olie en gas zal niet gebruikt worden als politiek instrument”
Tijdens het G20 topoverleg van afgelopen weekend hebben regeringsleiders van de grootste economieën overeenstemming bereikt over de vorming van een nieuw internationaal orgaan dat toeziet op de energiemarkt. Alle landen waren het erover eens dat er een open markt moet bestaan voor olie en gas en dat landen deze energiebronnen niet zullen inzetten als instrument in het buitenlands beleid.

Dit nieuwe orgaan moet boven de OPEC en het Internationaal Energieagentschap (IEA) komen te staan en heeft als doel meer zeggenschap te geven aan opkomende economieën die nu nog weinig zeggenschap hebben in de internationale energiemarkt. Ook moet het nieuwe internationale orgaan zorgen wegnemen bij landen die weinig zekerheid hebben over de aanvoer van olie en gas. Het is een kansrijk initiatief, want twee belangrijke olieproducerende en exporterende landen (Rusland én Saoedi-Arabië) hebben tijdens de G20 top gezegd dat ze het initiatief zullen steunen.

Dat deze twee landen instemmen met het voornemen om olie en gas niet als politiek wapen te gebruiken is uitermate significant. Rusland heeft de afgelopen jaren verschillende buurlanden bedreigd met het dichtdraaien van de gaskraan, bijvoorbeeld wanneer de rekeningen niet op tijd betaald werden. Saoedi-Arabië op haar beurt drukt de olieprijs verder omlaag, omdat ze de productie niet terug wil schroeven. Naar verluid drukt de oliestaat de prijs van haar product omlaag om de producenten van schalie-olie en schaliegas in de VS het leven zuur te maken.

Veranderingen op de oliemarkt
De wereld verandert en dat betekent ook dat de oliemarkt evolueert. Vandaag de dag zijn de landen die geen lid zijn van de IEA goed voor 55% van de wereldwijde vraag naar energie, terwijl dat bij de oprichting van het instituut in 1974 nog maar 33% was. Ook aan de aanbodzijde van de energiemarkt zijn er de afgelopen decennia veel ontwikkelingen geweest. Was de OPEC op haar hoogtepunt goed voor meer dan 50% van de wereldwijde productie van olie, vandaag de dag is dat nog maar 40%. Het uitbreiden van deze organisaties zou ingewikkelder zijn dan het oprichten van een nieuw orgaan dat boven de OPEC en de IEA staat, zo schrijft de Australian. In juni bracht de G7 in Brussel een verklaring naar buiten over energiezekerheid, waarin ze stelden dat het gebruik van energievoorraden als politiek dwangmiddel of als vorm van dreigement onacceptabel is. Tijdens de G20 top in Brisbane stonden ook thema's als economische groei, klimaatverandering, internationale handel, infrastructuur en belastingontwijking door grote multinationals op de agenda. Lees ook:
- Poetin: "Rusland is voorbereid op daling olieprijs"
Belangrijk akkoord over energie bereikt op de G20
17 november 2014
Goud en zilver report (Week 46)

De goudmarkt was deze week opnieuw zeer volatiel, want de goudprijs fluctueerde tussen de €925 en €950 per troy ounce. Opnieuw begon de week met een scherpe prijsdaling en opnieuw was het een rally op vrijdagmiddag die het verlies wist om te buigen naar winst. De goudprijs steeg netto van €945,79 naar €949,16 per troy ounce, een minimale winst van ongeveer 0,36%.

Zilver deed het aan het begin van de week al wat beter dan goud en profiteerde van een krachtige herstelrally op vrijdag. Stond de prijs voor een kilo zilver vrijdag rond het middaguur nog net onder de €400, aan het eind van de dag noteerden we een koers van bijna €420. Dat is een intraday koersstijging van 5%. De slotkoers van afgelopen vrijdag lag met €418,65 per kilo 2,74% hoger dan de slotkoers van €407,49 van de week ervoor.

In dollars steeg de goudkoers van $1.177,80 naar $1.188,80 per troy ounce (+0,93%) en steeg de zilverkoers van $15,78 naar $16,32 per troy ounce (+3,42%). De dollar werd deze week iets zwakker ten opzichte van de dollar, de wisselkoers was vrijdag bij sluiting van de handel $1,2523 tegenover de euro.

Goudprijs in euro per troy ounce (Bron: Goudstandaard)

Zilverprijs in euro per kilo (Bron: Goudstandaard)

Waarom steeg de goudprijs?
We hebben geen verklaring kunnen vinden voor de plotselinge rally in zowel goud als zilver. De Wall Street Journal vermoedt dat er sprake was van een short-covering rally, wat wil zeggen dat speculanten geen verdere prijsdaling meer verwachten en hun shortposities willen afdekken met een long positie op de edelmetalen. Het sentiment in de goudmarkt is al enige tijd negatief, waar de plotselinge rally van goud van vorige week vrijdag liet zien dat ook short gaan op goud niet altijd zonder risico is. Blijkbaar was dat voor speculanten reden om hun blootstelling aan de goudprijs te verkleinen. Ook is het mogelijk dat speculanten die al eerder short waren gegaan op goud het een goed moment vonden om winst te nemen. Het Indiase Free Press schrijft dat het Zwitserse referendum over goud mogelijk wat te maken heeft met de bewegingen op de goudmarkt, maar daar kunnen we ons eerlijk gezegd weinig bij voorstellen. Het was al eerder bekend dat er op 30 november een referendum gehouden zal worden en voor zover wij weten waren er vrijdag geen nieuwe ontwikkelingen in deze zaak die de goudprijs met meerdere procenten op zou kunnen stuwen. Wat ook een mogelijkheid is dat het volgende nieuws de stijging van de goudprijs verklaart...
ISIS lanceert gouden en zilveren munten
Eerder deze week schreven we op Marketupdate al over de plannen van ISIS om een eigen munt te introduceren op basis van goud en zilver. Dat gerucht lijkt waarheid te worden, want een paar dagen later bracht een website gelieerd aan de terreurgroep het bericht naar buiten dat ISIS leider Abu Bakr al-Baghdadi instructies had gegeven om de productie van de munten te starten. Volgens een persbericht van AP komt er op de munten de tekst "Islamitische Staat / Een kalifaat gebaseerd op de doctrine van de profeet" te staan. Het is niet duidelijk waar de terreurgroep het goud, zilver en koper vandaan wil halen. De koopkracht van de munten zal gebaseerd zijn op het gewicht aan metaal, dus de intrinsieke waarde van de munten. Er komen verschillende gouden dinars, waarvan één met het symbool van zeven tarwestengels en één met een wereldkaart. Op één van de zilveren dirhams wordt een zwaard met schild afgebeeld, op een andere versie van de dirham zal een minaret staan. Er komt ook een muntstuk met daarop de afbeelding van de Al-Aqsa moskee in Jeruzalem. Op de koperen munten zal een halve maan met drie palmbomen te zien zijn, wat volgens Associated Press ook een belangrijk symbool is voor de Islam. We blijven de ontwikkeling van dit geldsysteem op basis van de intrinsieke waarde van goud, zilver en koper volgen. Naar onze mening wordt het pas echt interessant zodra ISIS edelmetaal gaat vragen in ruil voor haar olie. Momenteel wordt de olie voor een sterk gereduceerde prijs van $20 per vat op de markt gebracht.
De nieuwe gouden, zilveren en koperen munten van de Islamitische Staat (Afbeelding van Iraqinews)

De aankondiging van de nieuwe munten door terreurgroep ISIS (Afbeelding via Iraqinews)

16 november 2014
Nikkei 225 nog steeds goedkoop in goud

De Japanse Nikkei index bereikte deze week het hoogste niveau in zeven jaar. Sinds de aankondiging van de Japanse centrale bank dat er nog wat meer monetaire stimulering bij komt heeft de beurs werkelijk vleugels gekregen. Stond de index een maand geleden nog op iets meer dan 14.500 punten, afgelopen vrijdag sloot de index van 225 grote Japanse bedrijven net onder de 17.500. Dat is een winst van meer dan 20%!

Maar hoe moeten we de spectaculaire rally van de afgelopen maand plaatsen? De waarde van Japanse yen ging toch ook onderuit? De Japanse munt verzwakte in dezelfde periode met 9,5% tegenover de dollar, wat betekent dat er van dat rendement nog maar de helft overblijft voor beleggers die hun winst meten in Amerikaanse dollars. Ongeveer de helft van de koersstijging is dus te verklaren door het verzwakken van de yen.

Nikkei versus goud
Vergelijken we het 7-jaars record van de Nikkei met de ontwikkeling van de goudprijs, dan zien we dat de beurs in Japan de laatste jaren wat is achtergebleven bij goud. Tussen 2009 en 2013 ging de Japanse aandelenmarkt nergens heen, terwijl de goudprijs in yen bijna verdubbelde. In termen van goud is de Nikkei nog steeds relatief gunstig geprijsd, zoals ook de tweede grafiek goed laat zien. Op het hoogtepunt was de Japanse beurs in punten vergelijkbaar met als 0,7 troy ounce goud in Japanse yen. Met de rally van de laatste maand inbegrepen staat de beurs niet veel hoger dan 0,1 troy ounce goud.

Nikkei 225 en de goudprijs in yen

Nikkei 225 in troy ounce goud

15 november 2014
Poetin: “Rusland is voorbereid op daling olieprijs”

De Russische president Poetin heeft in een interview met ITAR-TASS gezegd dat zijn land voorbereid is op een catastrofale daling van de olieprijs. Dankzij een valutareserve van meer dan $400 miljard is er voldoende buffer om de economische stabiliteit te handhaven en om aan alle sociale verplichtingen te kunnen voldoen, zo liet Poetin weten. “Voor een land als dat van ons is het gemakkelijker om met deze situatie [lagere olieprijzen] om te gaan. Waarom? Omdat we producent zijn van olie en gas en omdat we spaarzaam omgaan met onze reserves in de vorm van valuta en goud”, zo voegde hij eraan toe.

De Russische economie leunt sterk op de export van olie en gas, maar als we Poetin mogen geloven is er geen enkele reden om ons zorgen te maken over de kracht van hun economie. De centrale bank van Rusland heeft het afgelopen jaar veel valutareserves gebruikt om de waarde van de roebel te ondersteunen. Daarnaast is een deel van de reserves gebruikt om goud te kopen. In het derde kwartaal van dit jaar voegde het land 55 ton goud aan haar reserves toe.

De goudvoorraad van ongeveer 1.150 ton en de ruim $400 miljard aan reserves moeten vertrouwen uitstralen, maar dat blijkt nog niet uit de waardeontwikkeling van de munt. De roebel heeft sinds juli al een derde deel van haar waarde verloren ten opzichte van de dollar. Onlangs maakte de centrale bank nog bekend dat ze de waardebepaling van de munt meer aan de markt wil overlaten en minder valutareserves zal gebruiken om de munt te ondersteunen.

Poetin maakt zich geen zorgen om daling olieprijs

14 november 2014
Video: Dan Popescu interviewt Marc Faber

Dan Popescu van Goldbroker sprak met investeerder Marc Faber over actuele ontwikkelingen, zoals de daling van de goudprijs, de stijging van de dollar, het Zwitserse goudreferendum en de Chinese goudmarkt. Er is ook een audiofragment van het interview beschikbaar, zie hier.

14 november 2014
Video: Hoe ziet een biljoen dollar eruit?

De Amerikaanse staatsschuld is bijna $18 biljoen en het balanstotaal van de Amerikaanse centrale bank passeerde eind vorig jaar de grens van $4 biljoen. Maar hoeveel is dat eigenlijk? We kunnen het uitschrijven en we kunnen er mee rekenen, maar visueel kunnen we ons niets bij dergelijke aantallen voorstellen. Businessinsider helpt ons een handje en maakt een korte video met wat voorbeelden…

13 november 2014
Rusland laat wisselkoers roebel over aan de markt
De Russische centrale bank laat de waardebepaling van de roebel in toenemende mate over aan de vrije markt, zo bericht de Wall Street Journal. Interventies op de valutamarkt die als doel hebben de waarde van de roebel te ondersteunen worden namelijk beperkt tot $350 miljoen, ver beneden de pieken van $2 miljard per dag die de centrale bank de afgelopen maanden in de valutamarkt pompte om de koersval van de roebel af te remmen.

De centrale bank verhoogde eind oktober de rente met 150 basispunten naar 9,5%, in een poging de waarde van de munt te ondersteunen en speculanten de pas af te snijden. Dit jaar is de roebel al met 25% in waarde gezakt tegenover de dollar, nadat beleggers massaal geld weghaalden uit de Russische kapitaalmarkt. Ook de sancties tegen Rusland en de forse daling van de olieprijs hebben een negatief effect op de waarde van de roebel. Olie en gas zijn de belangrijkste exportproducten van Rusland.

Wisselkoers
Door al het slechte nieuws is de wisselkoers opgelopen tot een recordniveau van bijna 47 roebels tegenover de dollar. Door minder te interveniëren in de valutamarkt zal de speculatie omtrent de roebel op termijn afnemen. Wel moeten we voorlopig rekening houden met een grotere volatiliteit, terwijl de munt weer een evenwicht gevonden heeft. De centrale bank houdt de mogelijkheid open om opnieuw op grote schaal te interveniëren, maar zal dat alleen doen wanneer de financiële stabiliteit bedreigd wordt. Ook zal de centrale bank in vervolg niet meer aankondigen wanneer ze de roebel gaat ondersteunen. Alleen dit jaar heeft de centrale bank enkele tientallen miljarden aan dollarreserves gebruikt om de waarde van de roebel te steunen. Waren de reserves begin dit jaar nog $510,1 miljard, eind oktober was dat geslonken tot $439,1 miljard. Als gevolg daarvan heeft de centrale bank niet meer voldoende reserves om zes maanden aan import te financieren, een vuistregel die door economen gehanteerd wordt als de minimale veiligheidsmarge.

De Russische centrale bank gooit valutareserves op de markt om roebel te ondersteunen

Rusland koopt goud
De valutareserves worden niet alleen gebruikt om de roebel te ondersteunen, maar ook om goud te kopen. In het derde kwartaal van dit jaar voegde de centrale bank 55 ton aan haar reserves toe, waarmee de totale goudvoorraad naar meer dan 1.150 ton aangroeide. Rusland hanteert een strategie van de-dollarisatie, want naast het verzamelen van goud probeert het land ook steeds meer transacties met het buitenland in andere valuta dan dollars af te rekenen. Lees ook deze artikelen:
13 november 2014
World Gold Council: Beleggers kopen minder goud

De vraag naar goud daalde in het derde kwartaal naar 929 ton, het laagste volume in vijf jaar tijd. Hoewel de vraag naar gouden sieraden wereldwijd op peil bleef, daalde de vraag naar gouden munten en goudbaren. Ook liquideerden goud-ETF’s een deel van hun voorraden bij gebrek aan vraag vanuit de markt. Centrale banken kochten in het derde kwartaal nog steeds een substantiële hoeveelheid goud, maar het totaal viel lager uit dan in voorgaande kwartalen.

Deze bevindingen komen uit het nieuwste kwartaalrapport van de World Gold Council dat vandaag werd vrijgegeven. In dit artikel vatten we de hoofdlijnen van het rapport samen. De volgende grafiek geeft alvast een totaalplaatje van de wereldwijde vraag naar goud in het derde kwartaal, vergeleken met alle kwartalen van de afgelopen jaren.

Wereldwijde vraag naar goud

Beleggers kopen minder goud

De cijfers van de World Gold Council laten zien dat vooral beleggers het laten afweten in de goudmarkt. In het derde kwartaal van dit jaar werd er voor 246 ton aan goudbaren en gouden munten gekocht, een daling van 7,5% ten opzichte van het tweede kwartaal en een daling van ruim 21% vergeleken met het derde kwartaal van vorig jaar. Met een wereldwijde vraag van 246 ton aan fysiek beleggingsgoud was het derde kwartaal van dit jaar het zwakste kwartaal sinds eind 2009. De vraag naar gouden munten en baren piekte in het tweede kwartaal van 2013 naar 633 ton, nadat de goudprijs in een paar handelsdagen met meer dan 10% was gezakt.

De afnemende vraag naar beleggingsgoud zien we ook terug in de verkoopcijfers van verschillende munthuizen. Hoewel zilveren munten ook dit jaar zeer goed verkocht worden valt de verkoop van gouden munten behoorlijk tegen.

Vraag naar beleggingsgoud daalt

ETF's

De ETF’s liquideren dit jaar opnieuw goud, al zijn de volumes minder extreem dan vorig jaar. Konden we in 2013 nog spreken van een verschuiving van de vraag van ETF’s richting fysiek beleggingsgoud, dit jaar is het sentiment in de goudmarkt over de hele linie wat zwakker geworden.

Toch moeten we niet al te somber zijn over de dalende vraag naar beleggingsgoud, want fundamenteel ligt de vraag nog steeds op een veel hoger niveau dan voor de crisis. De volgende grafiek laat zien dat er vooral in Europa een levendige handel in goudbaren en munten ontstaan is na het uitbreken van de financiële crisis. Ook het afgelopen kwartaal was de vraag naar fysiek goud in Europa een veelvoud van het niveau van voor de crisis.

Vraag naar beleggingsgoud in Europa

Centrale banken kopen nog steeds goud

Een andere steunpilaar voor de goudmarkt komt uit de hoek van centrale banken. Netto voegden ze in het derde kwartaal van dit jaar wereldwijd 92,8 ton goud aan hun reserves toe, waarmee het totaal voor dit jaar uitkomt op 335 ton. Dat is zelfs iets meer dan de 324 ton goud die centrale banken in dezelfde periode van vorig jaar kochten. Net als in voorgaande kwartalen werd ook het afgelopen kwartaal gekenmerkt door een sterke vraag vanuit Centraal-Azië. In deze periode van drie maanden kocht Rusland 55 ton goud, voegde Kazachstan 28 ton aan haar reserves toe en legde Azerbeidzjan zeven ton goud in de kluis. Dit jaar koopt de Russische centrale bank veel meer goud van binnenlandse goudmijnen.

Noemenswaardig is dat centrale banken vandaag de dag vrijwel geen goudvoorraden meer verkopen. In het derde kwartaal brachten centrale banken slechts vier ton goud op de markt. Waarschijnlijk is dat edelmetaal gebruikt voor de productie van verzamelmunten en herdenkingsmunten. Sinds het uitbreken van de financiële crisis hebben centrale banken bijna geen goud meer op de markt gebracht.

Centrale banken blijven goud kopen

Productie goudmijnen stabiel

De productie van goudmijnen heeft vooralsnog nauwelijks te lijden onder de daling van de goudprijs. In het derde kwartaal kwam er iets meer dan 800 ton nieuw goud op de markt. In China, Indonesië en de Dominicaanse republiek werd iets meer goud uit de grond gehaald, terwijl de productie in Peru, de VS, Rusland en Australië in het afgelopen kwartaal een lichte daling liet zien.

Aanbod sloopgoud blijft dalen

Terwijl de goudmijnen hun productie op peil houden daalt het aanbod van sloopgoud al enige tijd. Door de daling van de goudprijs is er steeds minder interesse om oude kettingen en sieraden in te leveren. Zowel in de ontwikkelde Westerse landen als in de opkomende markten is er een substantiële daling van het aanbod zichtbaar. Veel sloopgoud is de afgelopen jaren al ingeleverd en de verwachting is dat het aanbod pas weer zal toenemen bij een hogere goudprijs.

In de eerste drie kwartalen van dit jaar werd er wereldwijd in totaal 807,2 ton sloopgoud aangeleverd, het laagste niveau sinds 2007 en 35% minder dan het gemiddelde van 1.250 ton in de hoogtijdagen van 2009 tot en met 2012. De World Gold Council verwacht dat de daling van het aanbod van sloopgoud ook volgend jaar zal aanhouden.

Aanbod sloopgoud blijft dalen

Bron: Goudstandaard

13 november 2014
China en Canada tekenen valutaswap

De centrale banken van China en Canada hebben onlangs een valutaswap met een omvang van 200 miljard yuan ($32,67 miljard) en $30 miljard aan Canadese dollars ondertekend. De valutaswap heeft een looptijd van drie jaar en maakt het voor beide landen makkelijker handel te drijven in de lokale valuta. Met deze valutaswap zet China weer een stap vooruit in de internationalisering van de yuan als internationale handelsmunt. Door een goede beschikbaarheid van de yuan te garanderen wordt het voor bedrijven in Canada aantrekkelijker om yuan te accepteren wanneer ze handel drijven met het bedrijfsleven in China.

Naast een valutaswap komt er ook een clearing bank in waar Canadese financiële instellingen direct yuan en Canadese dollars kunnen omwisselen. De People’s Bank of China liet weten dat de Canadese vestiging van de Commercial Bank of China Ltd (ICBC) in Toronto deze taak op zich zal nemen. Het is de eerste clearing bank op het Noord-Amerikaanse continent die deze taak zal vervullen. “Dit is een fantastische aankondiging voor de relatie tussen China en Canada en een uitstekende zet voor Canadese bedrijven die meer willen concurreren met het buitenland”, zo verklaarde C.J. Gavsie van BMO Capital Markets tegenover Yahoo Finance.

Om het voor Canadese financiële instellingen aantrekkelijker te maken yuan aan te houden krijgt het land toegang tot de Chinese kapitaalmarkt. Onder het Renminbi Qualified Foreign Institutional Investor (RQFII) programma mogen Canadese financiële instellingen tot 50 miljard yuan in de kapitaalmarkt van China beleggen.
China en Canada tekenen valutaswap

12 november 2014
Rusland lanceert in 2015 alternatief voor SWIFT

Vanaf mei 2015 wil Rusland een eigen interbancair betaalsysteem operationeel hebben dat het gebruik van het SWIFT systeem overbodig maakt, zo meldt Russia Today. De centrale bank van Rusland wil dat er vaart wordt gemaakt met de ontwikkeling van een alternatief, voor het geval ‘het Westen’ nieuwe beperkingen oplegt. Het SWIFT systeem levert dagelijks miljoenen gestandaardiseerde financiële boodschappen af voor de ruim tienduizend financiële instellingen die op het netwerk zijn aangesloten.

Rusland vreest dat Westerse landen het SWIFT betaalsysteem zullen gebruiken als een politiek wapen, bijvoorbeeld door Russische banken de toegang tot het netwerk te ontzeggen. De Russische president Poetin gaf daarom al vrij snel de opdracht een Russische tegenhanger te ontwikkelen. Volgens Ramilya Kanafina van de Russische centrale bank zijn er al veel stappen gezet richting een eigen informatiesysteem. Vanaf december zijn de eerste onderdelen van het systeem al operationeel en met ingang van mei 2015 kan het systeem volledig in gebruik genomen worden.

Momenteel is SWIFT de belangrijkste aansluiting die de Russische bankensector heeft op het internationale banksysteem. Mocht Rusland de toegang tot dit systeem kwijtraken, dan zou dat op korte termijn zeer schadelijke gevolgen kunnen hebben voor de Russische economie.

Russisch alternatief voor SWIFT is in mei 2015 operationeel

12 november 2014
Het beste rendement komt in een paar goede handelsdagen

Beleggers die na een correctie uit aandelen stappen laten een groot deel van hun rendement liggen, zo schrijft Businessinsider. De ervaring leert dat aandelenkoersen vaak de grootste winst boeken na een forse correctie. Wie op dat soort momenten langs de zijlijn staat te wachten zal op de lange termijn een veel lager rendement halen dan de beleggers die zijn blijven zitten. De volgende grafiek van JP Morgan laat het rendement zien van een investering van $10.000 in aandelen tussen eind 1993 en eind 2013. De belegger die zijn of haar positie wist vast te houden gedurende de hele periode zou na 20 jaar een portefeuille met een waarde van $58.332 hebben, wat omgerekend een rendement van 9,22% per jaar betekent.

Had een belegger de tien beste beursdagen gemist, bijvoorbeeld door aandelen te verkopen na een correctie, dan zou de belegging na twintig jaar een waarde van $29.111 hebben. Omgerekend is dat een rendement van ‘slechts’ 5,49% per jaar. Wie de beste 20 handelsdagen misliep zou op $18.140 uitkomen, een rendement van omgerekend 3% per jaar. Wat deze grafiek laat zien is dat je als belegger het beste je positie kunt vasthouden, zodat je ook profiteert van de goede beursdagen. Daar komt bij dat het heel moeilijk is om de markt de timen en dat het daarom ook verstandiger is om gewoon een buy-and-hold strategie te hanteren.

Het beste rendement komt in een paar goede handelsdagen

Vaak komen de beste handelsdagen direct na een correctie (via Businessinsider)

12 november 2014