Tag: olie

  • Olieprijs naar laagste niveau in zeven jaar

    De olieprijs heeft maandag het laagste niveau in zeven jaar tijd bereikt. De prijs van een vat WTI olie zakte naar $37,50 en is daarmee weer net zo goedkoop als eind 2008, toen de val van Lehman Brothers de wereldeconomie in een grote recessie stortte. De oorzaak is een aanhoudend overschot aan olie, omdat belangrijke producenten als Saoedi-Arabië, Rusland en Iran niet van plan zijn hun productie terug te schroeven.

    OPEC gebroken

    Het OPEC overleg van 4 december leverde zoals verwacht geen concreet akkoord op, wat betekent dat de markt nog voor lange tijd voorzien zal worden van goedkope olie. Zes uur lang werd er vergaderd door de olieproducerende landen, maar het leverde geen unaniem besluit op. Dat betekent dat landen hun marktaandeel proberen te verdedigen door de productie hoog te houden.

    De volgende grafiek laat zien dat zelfs de landen binnen de OPEC zich al jaren niet aan de afspraken houden omtrent de maximale productie. Eind 2008, toen de olieprijs even laag stond als nu, wisten de OPEC landen afspraken te maken om de productie met 1/6 deel terug te schroeven. Pas daarna krabbelde de prijs van olie weer uit het dal. Het is nog maar de vraag of dat vandaag de dag opnieuw gaat gebeuren, omdat er geen consensus mogelijk lijkt tussen de landen die wel en niet bij de OPEC horen.

    Belangrijke olieproducerende landen als Saoedi-Arabië, Rusland en Iran zijn allemaal niet van plan hun productie te verlagen. Integendeel, de laatste twee hebben al gezegd dat ze hun productie de komende jaren verder willen uitbreiden. Zo lang die situatie stand houdt, en onder voorbehoud dat er geen grote oorlog komt in het Midden-Oosten, voorzien we dat de olieprijs nog jaren laag zal blijven.

    oil-production-above-opec-target

    Olieproductie ligt structureel boven het OPEC productieplafond

  • Rusland legt oliehandel ISIS bloot

    Het Russische leger heeft een persconferentie gegeven waarin ze aan de hand van satellietbeelden en beeldmateriaal van gevechtsvliegtuigen de oliehandel van ISIS in kaart brengt. Op de beelden zijn grote konvooien van tankwagens te zien, wachtend bij de grens of geparkeerd in het midden van de woestijn. Het leger bracht ook de transportroutes van ISIS in kaart, informatie die het leger gebruikt om de olietransporten te ontregelen. Rusland bombardeert al langer olietransporten en belangrijke bruggen op de route.

    Lees ook:


    oiltrade-3

    Rusland laat beelden zien van de olietransporten van ISIS

    oiltrade-2

    Grote aantallen vrachtwagens geparkeerd in de woestijn

    oiltrade-1

    De transportroutes lopen via Turkije richting havens aan de Middellandse Zee

  • Uitgelicht: De oliehandel van ISIS in kaart gebracht

    Israël en Turkije spelen een sleutelrol in de oliehandel van ISIS, zo concludeert de site Al Araby uit diverse bronnen die rechtstreeks bij deze handel betrokken zijn. De olie die de terreurgroep produceert in Syrië en Irak wordt op de grens met Turkije verkocht aan handelaren, waarna de olie met een groot aantal vrachtwagens naar Turkse havensteden aan de Middellandse Zee wordt gebracht. Daar wordt de olie weer doorverkocht en per schip naar Israël gebracht voor verdere raffinage.

    Stap 1: Olieproductie

    De olievelden die terreurbeweging ISIS onder controle heeft in Syrië en Irak zijn samen goed voor een productie van ongeveer 30.000 vaten olie per dag. De velden zijn operationeel van zonsopgang tot zonsondergang en staan onder streng toezicht van ISIS strijders. Ook hangen er volgens Al Araby borden bij de olievelden met daarop de volgende tekst: “Fotograferen is strict verboden, overtreders riskeren hun veiligheid”. De mensen die werken bij de olie-installaties worden volgens de bronnen van Al Araby goed verzorgd, omdat olie de levensader is van Islamitische Staat.

    De productie van olie kon dit jaar verder opgeschroefd worden, toen strijders van ISIS hydraulische machines en elektrische pompen in handen kregen bij de inname van twee belangrijke olievelden in de buurt van de Irakese stad Tikrit. Ook heeft de terreurbeweging apparatuur weten te bemachtigen van een klein Aziatisch oliebedrijf, dat zich bezig hield met de exploitatie van een olieveld in de buurt van de stad Mosul. De olievelden die ISIS onder controle heeft leveren per maand ongeveer een miljoen vaten olie op, wat met de verkoopprijs van $15 tot $20 per vat ongeveer $19 miljoen per maand oplevert.

    isis-oil-barrel

    Waar gaat de olie van ISIS heen? (Afbeelding van Russia-Insider)

    Stap 2: Transport

    Al Araby heeft van een kolonel van de Iraakse geheime dienst informatie gekregen over de over het olietransport van ISIS. Voor zijn eigen veiligheid wenst hij anoniem te blijven. Zijn verhaal werd bevestigd door een Koerdische bewaker, verschillende medewerkers van de grensovergang tussen Turkije en Irak in het Koerdische gebied en door één van de drie oliebedrijven die handelen in de olie die door ISIS gesmokkeld wordt.

    De Irakese kolonel, die samenwerkt met de Amerikaanse inlichtingendienst, vertelde over de verschillende stappen die het olietransport doorloopt voordat het op de eindbestemming arriveert. “Nadat de vrachtwagens zijn volgetankt met ruwe olie verlaten de tankers de Nineveh provincie en gaan ze richting het noorden naar Zakho, een kleine stad die 90 kilometer ten noorden van de Irakese stad Mosul.”

    isis-oil-contractZakho is een Koerdische stad in het Irakese deel van Koerdistan, vlak bij de grens met Turkije. Wanneer de colonne hier arriveert – doorgaans 70 tot 100 volgeladen vrachtwagens – gaan ze naar een afgesproken locatie waar de oliemaffia biedt op de lading van alle vrachtwagens. “Deze oliehandelaren zijn afkomstig uit het Syrische en Irakese deel van Koerdistan, maar sommigen komen ook uit Turkije en Iran”, aldus de kolonel.

    De persoon die de leiding heeft over het olietransport verkoopt de olie vervolgens aan de hoogste bieder, die ter plekke 10 tot 25 procent van de totale waarde in contanten (Amerikaanse dollars) afrekent. De rest wordt later betaald. De concurrentie binnen de oliemaffia is groot, want volgens de kolonel worden er ook regelmatig handelaren vermoord.

    Stap 3: Turkije

    De vrachtwagenchauffeurs overhandigen de sleutel aan een andere chauffeur, die toestemming heeft gekregen om met de olie de Turkse grens te passeren. De chauffeurs die de lading naar Zakho brachten rijden met een andere lege vrachtwagen terug naar de olievelden om een nieuwe lading olie op te halen. Dat proces herhaalt zich voortdurend. Om de operatie zo geheimzinnig mogelijk te houden kiest ISIS steeds een andere locatie om de olie te verhandelen.

    Voordat de olie werkelijk de Turkse grens over gaat wordt deze eerst op primitieve wijze geraffineerd, zodat de olie als ‘bijproduct’ in de vrachtpapieren gezet kan worden. Dat is nodig omdat Turkije de import van ruwe olie alleen door laat gaan als daar expliciet toestemming voor is gegeven door de Irakese regering. Die toestemming hebben de handelaren niet, dus ze moeten eerst deze extra stap doorlopen om olie als bijproduct het land in te krijgen. Daar begint de lange reis richting het westen, naar Turkse havensteden aan de Middellandse Zee.

    isis-oil-israel

    De route die de olie van ISIS aflegt (Bron: Al Araby)

    Stap 4: Israël

    faridDe olie gaat naar Turkse havensteden als Mersin, Ceyhan en Dortyol en wordt afgeleverd aan een handelaar die bekend staat als 'Farid'. Deze Grieks-Israëlische man van in de vijftig is een belangrijke schakel in de oliehandel. Er zijn geen foto's van hem gemaakt, maar er is wel een portrettekening verschenen. De olie van ISIS is voor het transport naar de Turkse havens bestempeld als olie van de 'Koerdische Regionale Overheid' en is daarmee niet meer te traceren als olie dat afkomstig is van de olievelden van ISIS in Irak en Syrië. Farid koopt deze olie op en verscheept het naar drie oliebedrijven in Israël, die de ruwe olie verder kunnen raffineren. In augustus rapporteerde de Financial Times dat Israël in totaal ongeveer 75% van de olie koopt die afkomstig is van Islamitische Staat. Onderzoekers George Kioukstsolou en Dr Alec D Coutroubis brachten voor de Universiteit van Greenwich een rapport uit van de oliehandel. Zij constateerden een toename in het aanbod van olie die samenviel met de verovering van belangrijke olievelden door ISIS. Ook dit versterkt het bewijs dat Turkije en Israël een belangrijke schakel zijn in de verkoop van de 'foute olie'.

    isis-oil-production-graph

    De olie van ISIS gaat voor een groot deel naar Israël, Italië en Cyprus (Bron: Al Araby)

    Maar niet alleen deze twee landen zijn betrokken bij de verkoop van olie. Al Araby sprak in één van de Golfstaten iemand van een Europees oliebedrijf en hoorde dat Israël een deel van de olie binnen twee dagen al doorverkoopt aan andere 'Mediterrane landen' voor verdere raffinage. Een groot deel van de olie gaat volgens hem naar een Italiaanse raffinaderij, die toevallig eigendom zou zijn van een man die tevens een van de grootste aandeelhouders van een bekende Italiaanse voetbalclub is. "Israël is op een of andere manier uitgegroeid tot de grootste verkoper van ISIS olie. Zonder hen zou de meeste olieproductie van ISIS niet verder zijn gekomen dan Irak, Syrië en Turkije. Ook zouden de drie Israëlische oliebedrijven de olie niet kunnen kopen als daar geen afzetmarkt voor was in Israël", zo verklaarde de bron bij de Europese olieproducent tegenover Al Araby.

    Stap 5: Betaling

    Een deel van de olie wordt al in cash afgerekend voordat het de Turkse grens over gaat. De rest ontvangt ISIS via een Turkse bankrekening, waar het geld wordt opgenomen en meerdere keren wordt omgewisseld op de valutamarkt. Daarna wordt het doorgesluisd naar Mosul en Raqqa, steden die door ISIS veroverd zijn. Ook wordt een deel van de opbrengst uit olie gebruikt om auto's te kopen in Irak. Heel toevallig rijden de terroristen van ISIS vaak in dezelfde Toyota Land Cruiser en Hilux jeeps die de Amerikanen vorig jaar naar de 'gematigde rebellen' van het Vrije Syrische leger stuurden.

  • Olieprijs zakt onder de $40

    De prijs van een vat ruwe olie zakte woensdag even onder de $40, het laagste niveau in drie maanden tijd. De combinatie van wereldwijde groeivertraging, overproductie en toenemende bovengrondse voorraden zet de prijs van het zwarte goud nog verder onder druk. Uit cijfers van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) kwam naar voren dat de bovengrondse voorraden voor de achtste week op rij waren toegenomen tot in totaal 487,3 miljoen vaten. Dat is bijna evenveel als het record van 490,9 miljoen vaten in april.

    Op het laagste niveau van de dag stond de olieprijs op $39,91 per vat. De laatste keer dat de olieprijs onder de $40 zakte was op 27 augustus. Volgens insiders zijn er zoveel voorraden dat een forse prijsstijging op de korte termijn niet aannemelijk is. Veel handelaren hebben de afgelopen maanden olie ingeslagen, in de hoop het in de nabije toekomst voor een hogere prijs te kunnen verkopen. Maar zo lang olieproducerende landen de productie hoog houden is er weinig kans op een prijsherstel. Dat betekent dat ook speculanten vroeg of laat hun voorraden moeten verkopen, wat de prijs opnieuw onder druk kan zetten.

    Goldman Sachs voorziet een daling van de olieprijs naar $20 per vat, terwijl de olieprijs in het basisscenario van het IEA de komende vijf jaar langzaam zal herstellen naar maximaal $80 per vat. Maar ook zij durven een langdurig lage olieprijs niet uit te sluiten.

    olieprijs-daling

    Olieprijs weer onder de $40 (grafiek van Lynx)

  • Iran wil groter belang in oliemarkt

    iran-oil-teaserIran wil graag een aandeel krijgen in verschillende oliebedrijven in Europa, Zuid-Amerika en Azië, dat zei de plaatsvervangend olieminister van Iran tegenover de pers. Nu de sancties zijn opgeheven is het beleid van de regering om haar marktaandeel uit te breiden in olieproducerende bedrijven in het buitenland. Volgens Abbas Kazemi, hoofd van de Iranian Oil Refining Distribution Company, is Teheran in gesprek met het Indiase Essar Oil om een aandelen in dat bedrijf te nemen. Dat bericht wordt overigens ontkend door Essar Oil, dat de tweede grootste olieproducent van India is. In juli nam het Russische Gazprom al een belang van 49% in deze Indiase olieproducent.

    Iran richt zich op Azië

    Sinds Iran een akkoord gesloten heeft met het Westen richt het land zich volledig op de Aziatische regio. Het land wil meer olie exporteren naar Azië en zoekt ook meer samenwerking met Rusland. Op 23 november brengt de Russische president Poetin een bezoek aan Teheran, waar verschillende gas-producerende landen topoverleg houden. De verwachting is dat de Russische president daar ook een op een met zijn Iraanse collega Rouhani zal spreken. Ook in andere opzichten willen de twee landen samenwerken. Rusland zou bereid zijn $7 miljard te lenen aan Iran, onder meer voor de ontwikkeling van de infrastructuur. Ook levert Rusland S-300 raketten voor de ontwikkeling van een eigen raketschild. Niet alleen in militair en geopolitiek opzicht zoeken de twee landen toenadering. Eind oktober werd bekend dat Iran ook zal deelnemen aan de BRICS bankdie vorig jaar werd opgericht.

  • Rusland wil olie verhandelen in roebels

    Rusland wil binnenkort olie gaan verhandelen in roebels, dat meldt de Russische krant RBK. De nieuwe benchmark wordt vanaf deze maand in gebruik genomen, maar het is nog niet duidelijk hoe deze zal heten. De Russische olieprijs benchmark is niet gekoppeld aan Europese Brent olie, maar aan olie die afkomstig is uit de Oeral en Siberië.

    russia-oilEr bestaat nog geen Russische tegenhanger voor WTI en Brent olie, maar daar kan snel verandering in komen. Via de East Siberia – Pacific Ocean (ESPO) pijpleiding kan Rusland nu al veel olie naar Azië exporteren. De olie die door deze pijpleiding vervoerd wordt kan gebruikt worden als referentieprijs voor Russische olie, maar dat is nog niet bevestigd.

    De volledige versie van dit artikel verscheen eerder op een partner blog.

    Lees ook:

  • Poetin: “ISIS krijgt financiering uit 40 landen”

    De Russische president Poetin heeft tijdens het G20 topoverleg in Turkije gezegd dat de terreurdaden van ISIS gefinancierd worden door bedrijven uit in totaal 40 verschillende landen, waaronder een aantal landen die lid zijn van de G20. Rusland toonde op de G20 top satellietbeelden en luchtfoto’s, waarop de omvang van de oliehandel van ISIS te zien zou zijn. “Ik heb de beelden laten zien aan mijn collega’s, beelden waarop de omvang van de illegale oliehandel duidelijk wordt”, zo verklaarde Poetin na afloop van het topoverleg tegenover de verzamelde pers.

    ISIS haalt inkomsten uit de verkoop van olie dat geproduceerd wordt in de gebieden die de terreurgroep onder controle heeft. Deze olie wordt volgens eerdere berichtgeving tegen een dumpprijs verkocht aan handelaren in de regio. Business Insider schrijft dat deze oliehandel $1,5 miljoen per dag oplevert, geld waarmee huurlingen betaald worden en waarmee de terreurgroep wapens kan kopen en propaganda kan verspreiden. De Financial Times bracht de oliehandel van de terreurgroep vorige maand al eens in kaart. Klik hier voor meer informatie.

    Lees ook:

    Poetin: “ISIS haalt financiering uit verkoop olie aan veertig landen”

  • IEA: Olieprijs naar $80 in 2020

    Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) verwacht dat de olieprijs de komende jaren langzaam zal herstellen tot hooguit $80 per vat in 2020. Dat de olieprijs nog jaren rond de $50 per vat blijft schommelen is volgens Fatih Birol van het IEA een minder waarschijnlijk scenario, omdat hij de wereldwijde vraag Silhouette three oil pumpsnaar olie jaarlijks met 900.000 bpd (barrels per day) ziet toenemen. Dat zal op termijn de balans terugbrengen in een markt die nu gekenmerkt wordt door overproductie. Hij verwacht dat geopolitieke onrust de olieproductie in Irak negatief zal beïnvloeden en dat de productie in landen als Brazilië, Canada en Rusland minder sterk zal toenemen dan de afgelopen jaren.

    Volgens de IEA speelt het Midden-Oosten nog steeds een cruciale rol in de oliemarkt. Iran kan een aanzienlijke bijdrage leveren aan de wereldwijde olieproductie, maar dat kan alleen als alle sancties worden opgeheven en er voldoende geïnvesteerd wordt in de oliesector van het land. Iran beschikt over een enorme olievoorraad die tegen een zeer lage kostprijs uit de grond gehaald kan worden. Als dit land meer olie gaat produceren kan de olieprijs tot in 2020 op een niveau van $50 per vat blijven.

    Investeringen

    Door de daling van de olieprijs is er dit jaar 20% minder geïnvesteerd in de olie- en gasindustrie. Dat is een logische reactie, maar het kan op de lange termijn problemen opleveren. De IEA waarschuwt dat het overschot op de oliemarkt kan leiden tot een gemakzucht, waardoor er te weinig geïnvesteerd wordt. "Jaarlijks moet er $630 miljard in de olie- en gasindustrie geïnvesteerd worden om te compenseren voor een dalende olieproductie van bestaande velden en om de toekomstige productie op peil te houden. Het overschot dat we nu hebben mag geen reden zijn voor gemakzucht over de oliemarkt", zo schrijft de IEA in haar rapport.

    oil-supply-demand-price

    Vraag en aanbod olie afgezet tegen olieprijs (Via twitter)

  • Saoedi-Arabië houdt olieprijs laag

    Saoedi-Arabië is vastberaden de olieproductie hoog te houden om haar marktaandeel te verdedigen, zo bericht de Financial Times. Dit besluit komt vier weken voor de eerstvolgende OPEC vergadering, die op 4 december in Wenen zal plaatsvinden. De directeur van Saudi Arabian Oil Company (Aramco) heeft geen signalen gekregen dat de olieproductie verlaagd moet worden en daarom stemt het bedrijf de productie af op de vraag vanuit de markt.

    In november 2014 werd het oliekartel van de OPEC doorbroken, omdat Saoedi-Arabië niet bereid was haar productie te verlagen. Daardoor zakte de olieprijs van het kunstmatig hoog gehouden niveau van $115 per vat naar een door vraag en aanbod bepaalde evenwichtsprijs van minder dan $50 per vat. In het verleden beperkte Saoedi-Arabië de olieproductie, zodat de prijzen hoog bleven en dure investeringen in diepzee olie en schalie olie rendabel bleven.

    Die tijd is definitief voorbij, nu het Arabische land weigert aan het kartel te gehoorzamen. Tot grote teleurstelling van olieproducenten elders in de wereld, die niet kunnen concurreren met de overvloed aan goedkope olie uit het Midden-Oosten en Iran. De verwachting dat de olieprijs nog jaren laag blijft heeft ertoe geleid dat heel veel projecten niet zijn uitgesteld, maar compleet van de agenda geschrapt zijn.

    “Voor olieproducenten werd een kostprijs van $100 per vat niet als een risico gezien. Maar nu bestaat deze verzekering die gratis werd aangeboden door Saoedi-Arabië niet meer”, zo verklaarde Khalid al-Falih van Aramco tegenover de Financial Times.

    Politiek gedreven besluit

    Het besluit om de olieprijs niet langer kunstmatig hoog te houden lijkt vooral politiek gedreven te zijn, want ook Saoedi-Arabië voelt de impact van de lage olieprijs in haar portemonnee. Door dalende opbrengsten is het overschot op de begroting omgeslagen in een tekort van maar liefst 20% en moest het land voor het eerst sinds lange tijd weer naar de kapitaalmarkt om geld te lenen. Saoedi-Arabië verwacht dat de olieprijs ergens rond 2017 weer zal stijgen richting de $70 tot $80 per vat, mits de wereldwijde vraag naar olie aantrekt en de opgebouwde voorraden weer weggewerkt kunnen worden. Veel analisten denken dat de olieprijs nog lang laag zal blijven, omdat de wereldeconomie minder sterk groeit dan eerder gedacht werd en omdat grondstoffen in een neerwaartse prijscyclus zitten. De vraag die naar boven komt is waarom Saoedi-Arabië niet langer een hoge olieprijs wil verdedigen. Het land is van oudsher een belangrijke bondgenoot van de Verenigde Staten en is al sinds 1973 een belangrijke steunpilaar voor het dollarsysteem. Het is in het belang van de Verenigde Staten dat de olieprijs hoog blijft, want dat garandeert een structurele vraag naar dollars in de rest van de wereld. Waarom zouden de Saudi's daar niet meer aan mee willen werken? Lees ook:

  • China wil olie afrekenen in yuan

    china-oil-teaserChina is sinds april de grootste afnemer van ruwe olie ter wereld, terwijl het land vrijwel geen zeggenschap heeft over de olieprijs. Dat gaat veranderen, want met ingang van volgend jaar moet er een Chinese tegenhanger komen voor de Amerikaanse WTI en de Europese Brent oliecontracten. De Chinese oliecontracten worden verhandeld aan de Shanghai International Energy Exchange en zullen in yuan geprijsd worden. China gebruikt de oliecontracten om de yuan als internationale handelsmunt te promoten, want de nieuwe oliecontracten kunnen ook verhandeld worden door buitenlandse handelaren en investeerders.

    “De consumptie [van olie] verschuift al sinds 2009 richting het Oosten. China kan met nieuwe oliecontracten in Shanghai meer inspraak krijgen in de olieprijs en daarmee potentieel het handelsvolume in WTI en Brent contracten de komende tien jaar laten dalen”, zo verklaarde analist Gordon Kwan van Nomura Holdings tegenover Bloomberg.

    Aziatische oliemarkt

    China wil minder afhankelijk zijn van schommelingen in de wereldwijde oliemarkt en valutamarkt. China is voor 60% van haar totale olieconsumptie afhankelijk van de import, waarvoor prijzen gehanteerd worden van de oliemarkt in Europa en de Verenigde Staten. Dat is opmerkelijk, want de vraag en aanbod dynamiek kan op de Aziatische markt een heel andere prijs opleveren. China importeert steeds meer olie uit Rusland en ook zij denken hardop na over een alternatief voor de Europese en Amerikaanse benchmarks. Voordat China invloed kan uitoefenen op de prijsvorming van olie moeten handelaren de nieuwe contracten gaan gebruiken. "Kopers en verkopers moeten vrijwillig bij elkaar komen, dat kan een tijdje duren. Maar ook zonder hun eigen benchmark heeft China al een aanzienlijke impact op de bestaande oliecontracten", zo verklaarde Victor Shun van IHS Energy uit tegenover Bloomberg. Maar als de oliehandel in Shanghai aanslaat kan er een zichtbare verschuiving plaatsvinden richtingolie die in yuan verhandeld wordt.

  • Poetin wil geen dollars meer voor olie

    De Russische president Poetin wil olie niet langer in dollars maar in roebels en yuan afrekenen, zo meldt de Iraanse nieuwszender PressTV. Hij deed opnieuw een beroep op de olie-industrie om olie en gas niet langer in de Amerikaanse munt, maar in lokale valuta af te rekenen. Dat kunnen roebels zijn, maar ook Chinese yuan of de valuta van handelspartners in de Euraziatische Economische Unie. Met deze landen heeft Rusland al afspraken gemaakt om goederen in lokale valuta af te rekenen.

    Vertegenwoordigers van de Iraanse regering hebben aangekondigd dat hun financiële systeem al is ingericht op internationale betalingen in Iraanse rial en Russische roebels. Ook met Vietnam, Indonesië, Turkije en Egypte heeft Rusland al voorbereidingen getroffen om olie en andere grondstoffen in roebels af te rekenen.

    Sinds de invoering van de Westerse sancties tegen Rusland staat dit thema al op de agenda van Poetin. Hij wil zijn land in alle opzichten minder afhankelijk maken van de dollar en het Westerse banksysteem.

    Lees ook:

    poetin

    Russische president Poetin wil een grotere rol voor de roebel in internationale handel