Marketupdate

Categorie: Valutacrisis

  • Video: Tegenlicht over China

    Afgelopen zondag stond Tegenlicht in het teken van de opkomst van China als nieuwe wereldmacht. Een bijzonder interessante documentaire waarin de verschillen tussen het Westerse model en het Chinese model worden blootgelegd.

    De documentaire schetst een beeld van China als een nieuwe wereldmacht die open staat om samen te werken met alle landen in de wereld. Een nieuwe wereldorde waarin er niet langer één land leidend is, maar waarin landen op het gebied van economie, handel en infrastructuur samenwerken om zoveel mogelijk welvaart te brengen voor iedereen. We hebben de passages over de Aziatische investeringsbank en het nieuwe monetaire systeem voor u uitgeschreven, maar de documentaire is in zijn geheel absoluut de moeite waard!

    AIIB

    Het is een vrij idealistisch beeld, maar wel een die inspireert en aanmoedigt mee te doen. Dat zagen we ook met de oprichting van de AIIB, wat van oorsprong bedoeld was als een Aziatische project op de infrastructuur te verbeteren. Toen bleek dat er interesse was vanuit Europa en andere werelddelen (in totaal doen er nu 57 landen aan mee) begon het de vorm aan te nemen die het nu heeft, als een soort Chinese tegenhanger van het IMF en de Wereldbank.

    Nieuw monetair systeem

    Deskundigen als Martin Jacques en Peter Schiff bespreken in deze aflevering van Tegenlicht de evolutie richting een nieuw monetair systeem, waarin de dollar niet meer het privilege heeft dat ze nu nog heeft. Beide heren zijn het erover eens dat het financiële systeem over tien jaar volledig anders uit zal zien en dat het zwaartepunt meer van het Westen naar China zal verschuiven.

    De documentaire beschrijft de Chinese ‘Silk Road‘ als belangrijk onderdeel van de nieuwe Chinese wereldorde, waarbij een handelsroute wordt gebouwd die strekt van het verre China tot aan de havens van Griekenland.

    Ook op monetair gebied zullen er hervormingen plaatsvinden, zo stelt Peter Schiff. China het jarenlang het dollarsysteem ondersteund, maar is sinds het uitbreken van de financiële crisis bezig met goud kopen. Terwijl Westerse beleggers en speculanten goud verkochten was China stilletjes haar goudvoorraad aan het uitbreiden, wat erop kan wijzen dat goud weer een belangrijke rol zal krijgen in het monetaire systeem van de toekomst.

    tegenlicht-china

  • Grafiek: Balanstotaal centrale banken stabiliseert

    Het balanstotaal van de vier grootste centrale banken samen is de afgelopen tien jaar jaar gegroeid van omgerekend minder dan $5 naar bijna $15 biljoen. Grootschalige stimuleringsprogramma’s van de Federal Reserve, de ECB en de Bank of Japan hebben het balanstotaal door de jaren heen flink verhoogd.

    Toch lijkt de groei sinds 2015 weer wat af te vlakken. De ECB en de Bank of Japan kopen maandelijks nog voor tientallen miljarden aan staatsobligaties, maar dat wordt teniet gedaan door een krimpende balans van de People’s Bank of China. De Chinese centrale bank deed vorig jaar ruim $500 miljard aan dollarreserves van de hand om de waarde van de munt te ondersteunen, waarmee een groot deel van de daling verklaard is.

    De Federal Reserve stopte in 2014 al met monetaire verruiming, maar heeft tot op heden geen stappen genomen om al die aankopen van staatsobligaties weer terug te draaien. Kunnen centrale banken überhaupt nog terug? Of zijn ze na de crisis van 2008 een eenrichtingsweg in geslagen?

  • Zwitserse politici willen 5.000 Franc biljet invoeren

    We horen de laatste tijd meer geluiden dat overheden en centrale banken grote bankbiljetten willen afschaffen, maar er zijn ook mensen die zich juist tegen deze beweging verzetten. Twee Zwitserse politici gaan in de verdediging en doen een oproep om juist een groter bankbiljet te introduceren. Zij zijn van mening dat er naast het grootste biljet van 1.000 Franc (omgerekend iets meer dan €900) ook een nieuw briefje van 5.000 Franc in omloop gebracht moet worden. Met grotere bankbiljetten kan contant geld makkelijker dienst doen als veilige haven voor spaarders, zo is de redenering.

    Politici Philip C. Brunner en Brandenberg Manuel vrezen dat contant geld op een dag geheel afgeschaft zal worden om plaats te maken voor elektronisch betalingsverkeer. Het afschaffen van bankbiljetten is volgens het tweetal een poging de individuele vrijheden van burgers te verzwakken en de controle op de bevolking te versterken. “In deze context is contant geld vergelijkbaar met het dienstwapen dat iedere burger soldaar in Zwitserland in huis heeft. Deze objecten zijn er om staatscontrole over de privézaken van burgers te vertragen”, zo verklaren de twee politici uit een agrarische regio van Zwitserland.

    Een woordvoerder van de Zwitserse centrale bank, Walter Meier, liet weten de zorgen van de twee politici niet te delen. Hij verklaarde tegenover het Zwitserse 20min dat de centrale bank het mandaat heeft voldoende liquiditeit te verschaffen. Hij liet weten dat er geen plannen zijn om een 5.000 Franc biljet in te voeren, maar dat er evenmin plannen zijn om het 1.000 Franc biljet uit omloop te halen.

    Lees ook:

    5000-franc

    Zwitserse politici willen een groter 5.000 Franc biljet invoeren

  • Brazilië wil euro gebruiken voor handel met Iran

    Brazilië wil voortaan euro’s gebruiken in de handel met Iran, zo verklaarde de Braziliaanse minister van Handel Armando Monteiro tegenover Reuters. Door euro’s te gebruiken maakt het Zuid-Amerikaanse land zich iets minder afhankelijk van de dollar. Het is voor het eerst dat een Braziliaanse minister zich uitspreekt voor het gebruik van andere valuta zoals de euro in het handelsverkeer met Iran. Eerder deze maand maakte Iran nog bekend dat ze de olie voortaan in euro’s afrekent.

    “Iedereen snelt zich nu naar Iran, want het handelspotentieel is enorm”, zo verklaarde Monteiro. Iran heeft meer dan 80 miljoen inwoners en is dus in potentie een enorme afzetmarkt voor de Braziliaanse export. In ruil voor goederen kan Iran olie en aardgas leveren, grondstoffen die de snel groeiende Braziliaanse economie goed kan gebruiken. Met vloeibaar aardgas uit Iran maakt het Zuid-Amerikaanse land zich tegelijkertijd minder afhankelijk van de Verenigde Staten, dat haar schaliegas wereldwijd wil aanbieden.

    Brazilië wil handel met Iran uitbreiden

    Brazilië wil haar handel met Iran de komende jaren verdrievoudigen tot $5 miljard. Iran zou onder andere belangstelling hebben voor passagiersvliegtuigen van het Braziliaanse Embraer, na Boeing en Airbus de grootste vliegtuigbouwer ter wereld. Ook is Iran volgens handelsminister Monteiro geïnteresseerd in Braziliaanse auto’s, vrachtwagens en installaties om haar olieraffinaderijen te moderniseren.

    “Iran is een zeer interessante markt, omdat er veel onderdrukte vraag is en omdat het een zeer groot land is. Er is dus een enorm potentieel voor regionale vluchten binnen Iran. Onze focus ligt op het uitbreiden van de samenwerking op het gebied van de maakindustrie, het eerste onderwerp dat we zullen bespreken aan de onderhandelingstafel”, zo verklaarde Monteira tegenover Reuters. De Braziliaanse minister bracht vorig jaar met een delegatie van Braziliaanse zakenmensen al een bezoek aan Iran.

    Euro als wereldhandelsmunt

    Iran werd door economische sancties om haar nucleaire programma een aantal jaar afgesloten van het wereldwijde betalingssysteem. Door de afhankelijkheid van dollars kwam het land toen in een diepe economische crisis terecht. Nu de sancties zijn opgeheven wil Iran minder afhankelijk worden van het dollarsysteem, bijvoorbeeld door olie in euro af te rekenen en handelscontracten met verschillende Europese bedrijven in euro’s vast te leggen.

    De toenemende populariteit van de euro als internationale handelsmunt bewijst dat er in grote delen van de wereld veel vertrouwen is in de euro. Zowel de Russische president Poetin als premier Medvedev hebben zich in het verleden al eens positief uitgelaten over de gemeenschappelijke Europese munt. Ook olieproducerende landen als Irak en Iran hebben in het verleden al eens geopperd olie in euro’s in plaats van dollars af te rekenen.

    De rol van Iran is niet te onderschatten. Het land heeft de vierde grootste oliereserves ter wereld en kan tegen een zeer lage kostprijs de wereld van olie en gas voorzien. Ook is het land met 80 miljoen inwoners, vergelijkbaar met Duitsland, potentieel een zeer grote afzetmarkt. Zeker als de olieproductie van Iran met nieuwe investeringen verder opgeschaald kan worden. Dat Iran kiest voor de euro is een overwinning voor de Europese munt en een verlies voor de ‘petrodollar’.

    Armando-Monteiro

    Armando Monteiro wil in euro’s handelen met Iran

  • Centrale bank Zweden verlaagt rente tot -0,5%

    De Zweedse centrale bank heeft de rente vandaag met 15 basispunten verlaagd tot -0,5% in een poging de inflatie aan te jagen en de waardestijging van de Zweedse kroon af te remmen. De renteverlaging werd voorzien door 10 van de 18 analisten die door Bloomberg ondervraagd werden, maar slechts drie analisten hadden een dergelijk grote rentestap voorzien. Ook maakte de Zweedse Riksbank bekend tenminste nog de eerste helft van dit jaar door te gaan met het opkopen van staatsobligaties en dat opbrengsten en aflossingen van bestaande staatsobligaties op de balans opnieuw in het schuldpapier belegd zullen worden.

    Riksbank-Sweden-teaser“De onzekerheid over de wereldwijde ontwikkelingen is groot, met een lage inflatie en verschillende centrale banken die een nog ruimer monetair beleid voeren. Het monetair beleid van Zweden moet daarop aansluiten, anders lopen we het risico dat de wisselkoers van de kroon sneller stijgt dan onze voorspelling. Dat maakt het moeilijker de inflatie omhoog te drukken en te stabiliseren op 2%”, zo onderbouwde de centrale bank haar rentestap.

    Lagere rente

    Door de rentedaling is de Zweedse kroon weer iets minder aantrekkelijk geworden als veilige haven. Op de valutamarkt was het effect van het rentebesluit meteen zichtbaar, want de wisselkoers met de euro verzwakte met 1,6% naar 9,61 kronen tegenover de euro. Dat is het laagste niveau sinds augustus vorig jaar. Zweden worstelt met een vlucht van kapitaal, die vooral op gang kwam door het stimuleringsprogramma van de ECB. Daardoor daalde de euro in waarde en zocht vermogen toevlucht in andere valuta.

    De waardedaling van de euro noodzaakte de Zwitserse centrale bank de rente te verlagen en uiteindelijk het plafond voor de wisselkoers ten opzichte van de euro los te laten.

    riksbank-interest-rate

    Zweedse kroon daalt tegenover euro na renteverlaging Riksbank

    ‘Roekeloos beleid’

    De Zweedse economie groeide in het derde kwartaal van 2015 nog met 3,9% op jaarbasis, maar de inflatie ligt met 0,9% ver beneden de doelstelling van de centrale bank. Omdat de economie van Zweden nog steeds groeit komt er uit verschillende hoeken kritiek om het extreem ruime monetaire beleid van de centrale bank. Een veel gehoorde kritiek is dat de centrale bank een vrijwel onmogelijke doelstelling hanteert ten aanzien van de inflatie, omdat deze grotendeels door externe factoren zoals de olieprijs bepaald wordt. Het streven om die inflatie met binnenlands monetair beleid aan te jagen zou een bedreiging vormen voor de financiële stabiliteit.

    De renteverlaging zorgde niet voor enthousiasme onder beleggers, want de Zweedse beurs opende donderdagochtend 3,2% lager. Normaal gesproken geeft een lagere rente juist een stimulans aan de aandelenmarkt.

    Lees meer:

    riksbank-interest-rate-historical

    Zweedse centrale bank verlaagt rente tot -0,5%

  • Oud-bankier wil grote bankbiljetten verbieden

    Grote bankbiljetten moeten uit circulatie gehaald worden omdat deze voornamelijk voor criminele doeleinden gebruikt worden. Dat is de boodschap die Peter Sands, voormalig directeur van de Britse bank Standard Chartered, in een nieuwste paper probeert over te brengen. Volgens de oud-bankier zijn illegale geldstromen een grote last voor de maatschappij, omdat ze volgens hem voornamelijk gebruikt worden voor malafide doelen als corruptie, mensensmokkel, drugshandel en belastingontduiking. Met de publicatie van dit paper probeert hij dit onderwerp op de agenda van de G20 te krijgen.

    Peter Sands beschrijft in zijn paper getiteld “Making it Harder for the Bad Guys: The Case for Eliminating High Denomination Notes“ dat illegale geldstromen wereldwijd een totale omvang hebben van $2 biljoen per jaar. Ook beweert hij op basis van verschillende bronnen dat overheden 6 tot zelfs 70 procent aan belastinginkomsten mislopen door de ‘zwarte’ economie. Deze ongewenste effecten worden volgens hem gefaciliteerd door grote bankbiljetten zoals de €500, de $100 en de CHF 1.000, omdat daarmee gemakkelijker grote bedragen getransporteerd kunnen worden.

    Grote bankbiljetten verbieden

    Een bedrag van £250.000 bestaande uit kleine biljetten van £10 en £20 weegt ongeveer 20 kilogram en past net in een grote sporttas, terwijl hetzelfde bedrag in bankbiljetten van €500 in een dikke A4-formaat envelop vervoerd kan worden en slechts 600 gram in de weegschaal legt. Grote biljetten zijn dus praktisch als het om bedragen van enkele tonnen of meer gaat.

    In een tijdperk waarin steeds meer mensen elektronisch betalen zouden we deze grote bankbiljetten moeten afschaffen, zo concludeert Sands.“Als je criminelen een bankbiljet van €1.000 zou aanbieden zouden ze daar meteen op overschakelen, dus moeten we de grens juist wat omlaag brengen. Als de mensen die ervaring hebben met terreur- en misdaadbestrijding denken dat dit een no-brainer is, waarom doen we dat dan niet?”

    Criminaliteit?

    Peter Sands was negen jaar directeur bij de Standard bank, maar hij gaf zijn positie vorig jaar op om bij de Harvard Kennedy School aan deze paper te kunnen werken. Zijn missie om grote bankbiljetten aan banden te leggen is omstreden, want er zijn twijfels over de werkelijke bedoeling van deze maatregel. Onder het mom van misdaad- en terreurbestrijding moeten grote bankbiljetten het veld ruimen, maar waar leg je dan die grens? Het klinkt als een opmaat naar een zogeheten ‘cashless society’, waarin alle betalingen via de digitale snelweg geregistreerd en uitgevoerd worden.

    Overheden en banken vrezen dat spaarders door de extreem lage rente (binnenkort negatieve rente?) hun spaargeld van de bank halen en in contant geld bewaren. Als dat gebeurt moeten banken ergens anders vermogen aantrekken en zijn spaartegoeden niet meer te traceren. Om de grip op het geld van de burgers te verstevigen willen banken en overheden de vluchtroute van contant geld belemmeren. Je zou het een vorm van financiële repressie kunnen noemen.

    Het verlies van controle over de geldstromen en de vrees dat de zwarte economie opbloeit onder een toenemende belastingdruk verklaren mogelijk de jacht op contant geld die momenteel plaatsvindt. Terrorisme en misdaad worden als goed excuus gebruikt om deze verandering door te drukken bij het grote publiek. Een ander probleem is waar je de grens legt. Het uit roulatie halen van €500 en €200 bankbiljetten zal criminelen en terroristen waarschijnlijk niet op andere gedachten brengen. Waarschijnlijk stappen ze dan over op biljetten van €50 om hun activiteiten voort te zetten.

    Spaarder, let op!

    In de toekomst zullen elektronische betalingen waarschijnlijk de standaard worden, onder andere vanwege het veiligheidsaspect en het gebruiksgemak. Maar we moeten ons ook realiseren dat er een kwetsbaarheid schuilt in een geldsysteem waarin iedereen spaargeld bij een bank parkeert. We leggen een groot vertrouwen in banken, terwijl we in 2008 hebben gezien dat het ook mogelijk is dat een bank omvalt en andere banken in haar val mee kan sleuren.

    De spaarder dient zich ervan bewust te zijn dat er geen 100% zekerheid bestaat in het financiële systeem. Voor die kleine kans dat er iets mis gaat is het wellicht verstandig een stukje vermogen buiten het financiële systeem te bewaren, bijvoorbeeld door contant geld te bewaren of goud te kopen.

    Meer over dit onderwerp lezen?

  • Valutareserve China $99,5 miljard omlaag in januari

    De valutareserve van China is in de eerste maand van dit jaar met $99,5 miljard gedaald naar $3,23 biljoen, het laagste niveau sinds 2012. Dat blijkt uit cijfers die de Chinese centrale bank afgelopen zondag naar buiten heeft gebracht. De daling was minder groot dan de verwachting van een panel analisten en economen, die gemiddeld rekenden op een daling van $120 miljard in januari. Met deze daling wordt de trend van 2015 doorgezet, want vorig jaar daalde de totale valutareserve met ruim $500 miljard.

    yuan-teaserDe Chinese centrale bank gebruikt valutareserves om de koers van de yuan te stabiliseren, maar het is de vraag hoe lang ze daar nog mee door kan gaan. “Hoewel de resterende reserves nog substantieel zijn is de snelheid waarmee deze de afgelopen maanden gedaald is simpelweg onhoudbaar”, zo verklaarde econoom Rajiv Biswas van IHS Global Insight uit Singapore tegenover Bloomberg. “Private beleggers in China en valutahandelaren wereldwijd verwachten dat de yuan maar één kant op kan. Dit heeft geleid tot een grootschalige uitstroom van kapitaal sinds begin 2015, want de markt verwacht dat de Chinese centrale bank uiteindelijk gedwongen zal worden te capituleren”, zo voegde Biswas eraan toe.

    Vlottende wisselkoers?

    Een capitulatie betekent dat de Chinese centrale bank niet meer in staat is de waarde van de yuan te ondersteunen en de wisselkoers over moet laten aan de vrije markt. Daarmee zou ze het voorbeeld van Rusland volgen, dat in november 2014 besloot de waarde van roebel aan de markt over te laten. Sindsdien verloor de roebel meer dan de helft van haar waarde ten opzichte van de dollar. Een soortgelijk lot staat de Chinese yuan te wachten, indien de People's Bank of China besluit de wisselkoers over te laten aan de markt. Economen van Société Générale denken dat een vlottende wisselkoers voor de yuan al op relatief korte termijn verwacht kan worden. Wanneer de valutareserve onder de $2,8 biljoen daalt komt China beneden de ondergrens die het IMF voorschrijft op basis van de betalingsbalans van een land. De People's Bank of China zou in dat geval door de markt gedwongen kunnen worden een vrij vlottende wisselkoers te hanteren voor de yuan. Volgens econome Wei Yao, die zich gespecialiseerd heeft in China, zou dat al binnen zes maanden kunnen gebeuren. Het loslaten van de vaste wisselkoers zou gepaard kunnen gaan met een grote waardedaling van de yuan ten opzichte van de dollar. Dat zou de concurrentiepositie van China versterken, maar tegelijkertijd verhoogt het de financieringskosten van Chinese bedrijven die in dollars geleend hebben. Het staat garant voor grote schommelingen in de markt.

    china-fx-1

    Valutareserve China blijft dalen, is een vrije wisselkoers onvermijdelijk? (Bron: SocGen)

  • Iran neemt afscheid van petrodollar en wil olie in euro

    Iran heeft besloten voortaan alleen maar euro’s te accepteren in ruil voor haar olie, zo schrijft Reuters. Dat geldt dus niet alleen voor de nieuwe contracten die Iran gesloten heeft sinds het opheffen van de sancties, maar ook voor oude contracten en de nog openstaande rekeningen die door de sancties tegen het Iraanse banksysteem niet betaald konden worden.

    Iran heeft sinds het opheffen van de sancties begin dit jaar verschillende deals gesloten met onder andere Total (Frankrijk), de raffinaderijen van Cepsa en Litasco (Spanje), Hellenic Petroleum (Griekenland), Eni (Italië) en en de handelstak van Lukoil (Rusland).

    Olie in euro

    “In onze facturen noemen we een clausule dat de kopers van de olie dienen te betalen in euro’s, waarbij de wisselkoers met de dollar ten tijde van de levering van de olie gehanteerd dient te worden”, zo verklaarde iemand van de National Iranian Oil Company (NIOC) tegenover Reuters. “Iran is om politieke reden van de dollar naar de euro overgestapt”, zo voegde hij eraan toe.

    dollar-euro-burning-billsOpenstaande rekeningen van enkele miljarden dollars moeten vanaf nu ook met de euro betaald worden. Tijdens de sancties werd Iran afgesloten van een belangrijk belangrijk internationaal betalingssysteem, waardoor rekening in dollars niet betaald konden worden. Wel kon Iran nog olie afrekenen met fysiek goud en in een aantal andere valuta, zoals de Omaanse rial en de dirham van de Verenigde Arabische Emiraten.

    De overstap van dollars naar euro’s is een logische stap, omdat Europa nu al de grootste afnemer is van Iraanse olie. Iran probeert al sinds 2007 de leden van de OPEC te overtuigen de doller als munteenheid voor de internationale oliehandel te vervangen door de euro. “Veel Europese bedrijven snellen zich naar Iran om zaken te doen, dus het is zinvol de opbrengsten in euro te ontvangen”, zo verklaarde Robin Mills van het in Dubai gevestide Qamar Energy tegenover Reuters.

    Iran heeft de vierde grootste bewezen oliereserves ter wereld en is in staat haar productie verder op te schroeven. Daardoor kan de oliehandel van Iran met tientallen miljarden euro’s toenemen.

    Meer over dit onderwerp:

    iran-oil-euro

    Einde petrodollar? Iran rekent olie voortaan in euro af

  • Venezuela laat vliegtuigen vol bankbiljetten invliegen

    De regering van Venezuela heeft tientallen vliegtuigen vol met nieuwe bankbiljetten laten invliegen, omdat er in eigen land niet genoeg capaciteit is om bankbiljetten bij te drukken. Dat schrijft de Wall Street Journal. Door de hyperinflatie wordt het geld in omloop steeds minder waard, met als gevolg dat er steeds meer biljetten nodig zijn om het dagelijkse betalingsverkeer op gang te houden. Gelddrukkerijen van over de hele wereld profiteren van de hyperinflatie in Venezuela, want de vraag naar bankbiljetten is door de waardedaling van de valuta niet meer bij te houden.

    De miljarden bankbiljetten die binnenkort verspreid zullen worden hebben een nominale waarde van 100 en 50 bolivar, maar door de wisselkoers van 1.000 bolivars tegenover de Amerikaanse dollar zijn deze biljetten slechts $0,10 en $0,05 waard. Kleinere bankbiljetten van 20, 10, 5 en 2 worden al niet meer gemaakt, omdat de productiekosten inmiddels hoger zijn dan de nominale waarde van het geld.

    Tien miljard bankbiljetten

    In december bestelde de centrale bank van Venezuela in het geheim 10 miljard extra bankbiljetten, goed voor een verdubbeling van de totale waarde van alle bankbiljetten in omloop. Dat is al meer dan de 8 miljard bankbiljetten die de ECB en de Federal Reserve op jaarbasis drukken om versleten biljetten te vervangen en de toegenomen vraag naar contant geld te vervullen. En dat terwijl de euro en de dollar dagelijks door meer dan 300 miljoen mensen gebruikt worden, tien keer het aantal inwoners van Venezuela.

    bolivar-100-circulatieEconomen vrezen dat het invliegen van pallets vol bankbiljetten de inflatie verder zal aanwakkeren, maar eigenlijk is het kwaad al geschied. De bevolking heeft het vertrouwen in de munt al opgezegd en probeert zo snel mogelijk van het geld af te raken. Het geld is zo waardeloos geworden dat je een diner in een restaurant met een stapel geld ter grootte van een baksteen moet afrekenen. Kleinere bankbiljetten van 2 bolivar worden zelfs als servet gebruikt, omdat ze geen enkele nuttige functie meer vervullen in het betalingsverkeer.

    De centrale bank van Venezuela moet heel veel bankbiljetten bijdrukken, nu de grootste coupure van 100 bolivar nog maar een waarde van tien dollarcent vertegenwoordigd. Binnen de centrale bank heerst de misplaatste angst dat de introductie van grotere bankbiljetten de inflatie zichtbaar zou maken voor het grote publiek. Daardoor moeten ze veel meer biljetten laten drukken, die in schaarse Amerikaanse dollars betaald moeten worden.

    “Grote coupures veroorzaken geen inflatie, ze zijn het gevolg van inflatie. Grotere bankbiljetten kunnen de centrale bank juist geld besparen, omdat je in plaats van tien biljetten er misschien maar vijf of één hoeft bij te drukken”, zo verklaarde bankbiljettenexpert Owen W. Linzmayer tegenover de Wall Street Journal.

    Amerikaanse dollars

    Op de zwarte markt is iedereen op zoek naar dollars. Ook zijn daar allerlei producten te vinden die in de reguliere winkels niet meer te krijgen zijn, uiteenlopend van autobanden tot luiers en wc-papier. Duurzame goederen worden achter de schermen al in dollars verhandeld, al is dat officieel verboden. Ook in het criminele circuit heeft men de bolivar al laten vallen. Gijzelnemers vragen steeds vaker losgeld in Amerikaanse dollars, want de bolivar hoeven ze niet.

    wisselkoers-bolivar-dollar

    Wisselkoers bolivar tegenover de dollar sinds 2010

  • Europese Commissie onderzoekt relatie tussen €500 biljet en criminaliteit

    De Europese Commissie start een onderzoek naar het gebruik van de €500 bankbiljetten, omdat het vermoeden bestaat dat deze vaak gebruikt worden voor de financiering van terrorisme en criminele activiteiten. Het onderzoek zal worden uitgevoerd in samenwerking met de Europese politiemacht Interpol, zo schrijft de Financial Times.

    “Het gebruik van bankbiljetten met een hoge waarde, in het bijzonder dat van €500, is een probleem dat veelvuldig door handhavingsinstanties is aangekaart. Deze bankbiljetten zijn bijzonder gewild onder criminelen, vanwege hun hoge waarde en kleine volume”, zo schrijft de Europese Commissie in een document dat de Financial Times heeft kunnen inzien.

    Binnen de ECB wordt al langer gesproken over het uitfaseren van het grootste €500 bankbiljet. In 2005 besliste de Raad van Bestuur voor het laatst over het lot van de €500 en toen werd besloten de grootste bankbiljetten niet uit omloop te halen. Afgelopen maandag liet ECB-president Draghi weten dat het onderwerp opnieuw op de agenda staat, maar dat er nog geen formeel besluit genomen is.

    €500 biljet

    Het bankbiljet van €500 wordt vandaag de dag in de meeste winkels niet meer geaccepteerd, zo bleek uit een studie die Europol vorig jaar heeft laten uitvoeren. Desondanks vertegenwoordigt het biljet ongeveer 30% van de totale waarde van alle eurobiljetten die vandaag de dag in omloop zijn. Cijfers van de ECB laten ook zien dat het aantal bankbiljetten van €500 sinds de introductie van de euro naar verhouding veel sneller is toegenomen dan het aantal bankbiljetten met een lagere nominale waarde.

    Het paarse biljet is één van de meest waardevolle bankbiljetten in de wereld en verving de bankbiljetten met een vergelijkbare waarde die voor de introductie van de euro gebruikt werden in Duitsland, Oostenrijk, België, Italië, Luxemburg en Nederland.

    bankbiljetten-in-circulatie

    Het aantal €500 biljetten is veel sneller toegenomen dan de andere coupures

    bankbiljetten-in-circulatie-compositie

    De ‘onzichtbare’ briefjes van €500 vertegenwoordigen 30% van de totale waarde van alle bankbiljetten in omloop

    Terrorisme

    Het zal voor u geen verrassing zijn dat opnieuw het argument van terrorisme wordt opgetrommeld om grote bankbiljetten in een negatief daglicht te stellen. Het was dan ook de Franse president Hollande die volgens de Financial Times het initiatief nam om een nieuw onderzoek te laten starten naar het gebruik van de €500 briefjes. Parijs werd vorig jaar getroffen door terreuraanslagen die aan meer dan honderd mensen het leven kostten.

    De biljetten worden vaak in verband gebracht met criminaliteit, maar dat is niet het enige doel waarvoor deze biljetten gebruikt worden. Er zijn ongetwijfeld ook veel vermogende mensen die hun geld buiten het banksysteem willen bewaren in de vorm van contant geld. Als het om grote bedragen gaat worden biljetten met een lagere waarde al snel onhandig om op te slaan en te transporteren.

    Lees ook:

  • Valuta 35% in waarde gedaald tegenover dollar

    Sinds januari 2014 zijn valuta gemiddeld met 35% in waarde gedaald ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Dat schrijft Carmen Reinhart, mede auteur van het boek ‘This Time is Different‘, in een artikel voor Project Syndicate. Sinds 2014 is de inflatie in de helft van 179 onderzochte landen zelfs hoger dan 15%, zoals onderstaande grafiek laat zien.

    currency-crisis-reinhart

    Waardedaling valuta groter in veel landen weer groter dan 15%

    Vlucht naar de dollar

    In 2014 kwam een grote kapitaalvlucht op gang van opkomende markten richting de Verenigde Staten. Daardoor begon de dollar sterk in waarde te stijgen ten opzichte van andere valuta, waardoor opkomende economieën in een vicieuze cirkel terechtkwamen.

    Veel bedrijven in opkomende economieën hadden geld geleend in dollars, omdat ze daar minder rente over hoefden te betalen dan over een lening in de eigen valuta. Maar door de dure dollar zijn deze leningen nog lastiger af te betalen. Combineer dat een wereldwijde groeivertraging en dalende grondstofprijzen en je begrijpt waarom veel economieën in de problemen zijn gekomen. Vooral olieproducerende landen en landen die erg afhankelijk zijn van de export van grondstoffen zagen hun valuta de afgelopen twee jaar met tientallen procenten in waarde dalen.

    Weer een valutaoorlog?

    Carmen Reinhart ziet gelijkenissen tussen de huidige crisis en de Aziatische financiële crisis van eind vorige eeuw. In 1994 devalueerde China haar munt met 50% ten opzichte van de dollar, waardoor de concurrentiepositie van omliggende landen als Thailand, Korea, Indonesië, Maleisië en de Filipijnen drastisch verslechterde. Deze landen hadden hun eigen munt nog gekoppeld aan de Amerikaanse dollar, maar dat bleek onhoudbaar door toenemende speculatie op een devaluatie van deze munten. Uiteindelijk wisten deze landen hun concurrentiepositie pas terug te winnen na een grote ronde van devaluaties.

    Vorig jaar augustus maakte de Chinese centrale bank bekend de yuan geleidelijk te devalueren ten opzichte van de dollar. Het ging slechts om een waardedaling van een paar procent, maar het zorgde wel voor enorme onrust op de valutamarkt. Beleggers anticipeerden op een nieuwe valutacrisis in Azië, met grote waardedalingen van Aziatische valuta tot gevolg.

    Muntkoppelingen onder druk

    Reinhart merkt op dat de valutacrisis zich dit keer niet beperkt tot Aziatische landen. Alle landen die nu nog een vaste wisselkoers met de dollar hanteren (in het bijzonder olieproducerende landen), zullen het moeilijk krijgen. Om een koppeling aan de dollar te handhaven moet de centrale bank van het betreffende land waardevolle valutareserves verkopen.